Skip to main content

Full text of "Herbarz polski. Powikszony dodatkami z poniejszych autorów rkopismów, dowodów, urzdowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza"

See other formats 


HERBARZ 


POLSKI 


T^Mm    [ainidii 


KASPRA  ]VIESIECRIEGO  S.  J. 

POWIĘKSZONY  DODATKAMI  Z  PÓŹNIEJSZYCH  AUTORÓW, 
RĘKOPISMOW,  DOWODÓW  URZĘDOWYCH 

I  WYDANY    PRZEZ  "°^ 


TOM    V 


W    LIPSKU 

NAKŁADEM   I  DRUKIEM  BREITKOPFA    I   HiEUTELA. 

18  4  0. 


$1^ 


Za  poT 


Drukiem  Brrithoita  I  II-crtela  w  Lipsku. 


ffiiasi' 


I 


K. 


Ha.cperski.  Jan  Kacperski  z  ziemi  Wiskiej,  podpisał 
elekcyij  Jana  III. 

Szymon  Kacperski,  któregD  zasługi  wspomina  konstytucya  sejmu 
1790.  w  grodzie  Warszawskim  dnia  1.  Listop.  oblatowana.  — 
Wielądek. 

H.aczailO'«vsIi.i  herbu  Ostoja^  w  ksl(;ztvvie  Litew- 
skiem.  N.  Kaczanowski  miał  za  sobą  podstolankę  Bracławską 
Podolcownę.  Jan  z  powiatu  Bracławskicj^o  podpisał  elekcją 
Jana  III.  Władysław  Hilary  miecznik  Witebski,  Jan  Kazi- 
mierz 1700. 

W  roku  1778.  Ludwik  Kaczanowski  sędzia  ziemski  Witebski. — 
Krasicki. 

lŁaezailOf¥Slł.i /łer^?<  ff^czele^  w  Wielkiej-Polszcze. 
Kaczanowski  Wojciech  w  województwie  Ruskiem  roku  1648. 
kwitnął. 

W  r.  1788.  Eliasz  Kaczanowski  podczaszy  Płocki.  —  Krasicki. 
Haczkoirslii  herbu  Nałęcz^  w  Wielkiej-Polszcze. 
Franciszek  Kaczkowski ,  z  Agnieszki  Dobiejowskiej  herbu 
Wczele,  zostawił  syna  Antoniego  w  Kaliskiem  województwie 
possessyonata.  Teresa  Kaczkowska  z  Jadwigi  Kołaczkowskiej 
urodzona,   była  za  Maciejem  Doleckim. 

Kaczkowski  herbu  Pomimiy  w  Kujawach.  Paprocki 
ich  u  siebie  położył ,  Okolski  opuścił.  Nyczko  Kaczkowski 
1382. ;  podczas  interregnum  podpisał  konłederacyą  W^ielko- 
Polską,  u  Januszowsk.  w  Staf.  Jol.  74.  Kaczkowski  łowczy 
Inowrocławski  r.  1436.  podpisał  pokój  Brzeski  u  Łaskiego 
Tom  V.  1 


2  Kaczkowski — Haczyiiski. 

w  Statut,  f.  141.  Adam  poseł  na  sejm  z  Inowrocławskieg^o, 
ztamtąd  deputatem  stanął  na  trybunał  Radomski.  Constit,  1618. 
fol.  4.  Kaczkowski  miał  za  sobą  INiemojewską  herbu  Rola, 
Jana  kasztelana  Chełmińskiego,  i  Katarzyny  Kostczanki,  wo- 
jewodzanki  Chełmińskiej  córkt; ,  z  ktctrej  się  potomstwo  zo- 
stało. 3IS.  łionopatsc.  Bartłomiej  chorąży  Inowrocławski, 
iona  Zofia  Sierakowska,  kasztelanka  Inowrocławska,  od  któ- 
rych 1638.  Kasper  Działyński  kupił  Honkowko  na  koileo-ium 
nasze  Bydgoskie.  Histor.  Colleg.  Bidgost.  Jan  kwitnął  1648. 
Kaczkowski  s<,'(lzia  ziemski  Kaliski,  zona  jego  Jadwig-a  Ko- 
szutska 1674.  Krzysztof  dwa  tjsiące  ostatnią  wolą  swoją  za- 
pisał naszemu  kollcgio  Lwowskiemu.  Histor.  Coli.  Stanisław 
1699.  Kaczkowski  miał  za  sobą  córkę  Zebrzydowskiego  Łu- 
kasza. Paproć,  o  hiirb.  Wojciech  w  Płockiem  województwie 
poborca  1634.  Constit.  Dorota  herbu  Pomian,  Pawła  Moraw- 
wskiego  Dzierzykraja  małżonka.  N.  miał  za  sobą  Konstancyą 
Kolczyńską  podczaszankę  Inowrocławską,  z  której  potomstwo 
Jan  pisarz  grodzki  Kowalski,  Józef  i  Władysław  cześnik  Ko- 
walski ,   Paweł  i  córka  Wiktorya  Kielczewska. 

W  r.  1538.  Kaczkowski  rotmistrz  znamienity;  gdy  się  Zygmunt  Au- 
gust za  życia  jeszcze  ojcowskiego  na  wojnę  \Vołowską  z  Tar- 
nowskim wysłany,  od  wojska  wrócił ,  bardzo  ganili  hidzie  o  wró- 
ceniu Królewiczowem  i  byli  ci  którzy  mówili  a  mianowicie  Ka- 
czkowski rotmistrz,  że  ten  Pan  prawi,  gdy  teraz  za  lal  swych 
młodszych  strzelby  niesłyszał,  ludziom  się  w  ordynku  nieprzypa- 
trzył ,  szyku  bitwy  niewidział ,  już  ten  Pan  walecznym  nigdy 
niebędzie.  —  Górnicki  Dzieje  tv  Kor.  Polskiej  roku  1538.  — 
W  roku  1778.  Xa  w  ery  Kaczkowski,  podczaszy  Podolski.  — 
Józef  sufTragan  Łucki.  —  Krasicki. 

Haczk.OYVSki  herbu  Prus  \mo.  Stanisław  Mruk  Ka- 
czkowski teraźniejszy  archidyakon  Poznański,  tym  się  herbem 
pieczętuje.    N.   miał   za  sobą  Kotowską. 

Haczycki  herbu  Abdank.  O  tych  Paprocki,  ani  Okol- 
ski  <iie  pisał,   ale   mam  o  nich  ustną  relacyą. 

H.aczyńsk.i  herbu  Pomian ,  księgi  o  nich  grodzkie 
Ostrzeszowskie  świadczą  1622.  ale  i  w  księztwie  Litewskiem 
kwitną.  Jędrzej  |iisarz  grodzki  Wileński ,  Jerzy  i  Nikodem 
Kaczyński  Jana  Kazimierza,  Michał  i  Władysław  z  powiatu 
Wilkomierskiego  Jana  III.  podpisali  elekcyą:  z  tych  Michał 
sędzią  był  Wilkomierskim  1686.  Kazimierz  kanonik  Smoleń- 
ski. N.  była  za  Ale.\andrem  Judyckim ,  podsędkiem  Rzeczy- 
ckim.  Paweł  Kaczyński  w  zakonie  naszym  źyeie  skończył  w 
Lublinie  w  roku  1676.  mąz  wielkich  cnót  i  żarliwości  o  Boga, 
z  której  po  najprzedniejszych  Ambonach ,  a  w  samym  Lubli- 
nie dwanaście  lat  przed  trybunałem  koronnym,   z  wielkim  po- 


Hadf  iibiski — Kadłiibo  wski. 


zylklem  do  ludzi  k.izal:  rzi^dził  potem  kollegia  w  Jarosławiu, 
Lublinie  i  Krakowie  Domum  Professam,  zostawił  wiele  tomów 
swycli  kazaii  w  Kaliszu,  te  zaś  do  druku  weszły.  Imo.  Iia- 
zania  na  niedziele  całego  roku  iii  folio,  Calissii  1675.  a 
toin  drugi  lychie  kazań  1697.  w  Kaliszu  in  ful.  2do.  Iiaza- 
nia  naSuu\da  całego  roku  in  fol.  Caliss.  1684.  3tIo.  Strzała 
Domu  J/ikołajewskicłi ,  kazanie  na  pogrzebie  Zofji  z  Drze- 
wiec Zaleskiej  ,  Pisarzowi/  Ziemskie/  Sieradzkiej  in  Ato 
Posnun.   Balcer  w  tymże  zakonie  umarł  1710. 

Tomasz  Kaczyński  nobilitowany  1767.  roku.  —  Krasicki. 

Hadłubiski  lierhu  Kurczak.,  tego  imienia  nabyli  od 
(liłhr  Kafliubisk  w  ziemi  Bielskiej.  Z  tycb  Prokop  (brat  Cze- 
sława, stryi  Stefana)  z  Hołubowną  miał  synów,  3Iikołaja, 
Jana,  Pawła,  i  Zbrocha,  ten  umarł  w  Kijowie  bezpotomnie. 
Mikołaj  zaś  z  Anastazym  Serebryską  spłodził  Wojciecha  i  Jana 
bezpotomnego,  który  w  niewolą  wzięty  pod  Cudnowem.  Woj- 
ciech Iwio  j;o^o  z  Anną  Chołojowską  zrodził  Zolią  córkc,  którą 
wydał  za  Szkliilskiego,  potem  Ido  z  Orchowską  Jana,  który 
na  Zółtycłi  Wodach  zginął,  Wojciecha  skarbnika  Buskiego  o 
nim  Kunstijtuci/e  1 676.  y.  .39.  Eustachiego,  któryż  Pawłowską 
bezpotomny.  Wacława,  który  z  Iłowską  miał  Ludwika,  który 
z  Szornelowną  sterilis.  Wojciech  syn  Wojciecha  \mo  roto 
z  Zofią  Zwolską  ,  Jana  stolnika  i  sędziego  grodzkiego  Bu- 
skiego, Franciszka  skarbnika  Buskiego,  Ludwikę,  która  z  Ho- 
rodyłowskim  sterilis,  Katarzynę,  która  z  Hulewiczem  sterilisy 
i  Felicyannę  która  za  Drzewieckim.  2do  roto  z  Skopowską 
Eustachiego,  który  z  Konstancją  Ochłopowską  Musatyczowuą 
sterilis:  Waleryana,  który  z  Antoniną  Porwaniecką,  Anto- 
niego, Jakóba,  Ignacego  i  Maryannę.  3Liryannę  która  za 
Pawłowskiego  3//o  roto  z  Joanną  Sokołowską,  \mo  roto  Gro- 
towską,  '2do  roto  zoną  swoją  Stanisława  vicesgerenta  gro- 
dzkiego Buskiego,  ten  miał  zonę  Iwo  roto  Maryannę  z  Pod- 
horodyńskich  Horaimową  podczaszynę  Wołyńską  ,  z  której 
Teresa,  potem  Antoninę  Siekierzyńską.  Jan  stolnik  .i  sędzia 
grodzki  Buski  z  Teofilą  Kakowską  Antoniego  łowczego  Ży- 
tomierskiego, który  1/rto  roto  z  Brynkową  de  Sasieekie,  sy- 
nów Józefa  i  Alexaudra  2do  roto  z  Angelą  z  Olszańskich, 
syna  Kajetana,  Mikołaja,  który  z  Marcyanną  z  Olszańskich, 
Adama,  Pawła,  Wojciecha,  i  Elżbietę,  Maryannę,  która  mni- 
szką. Bozaiią  która  za  Koryckiego  ;  Alexandrę  która  za  Du- 
nina, wydaue.  Franciszek  syn  Wojciecha  z  Zwolskiej  z  Ma- 
gdaleną z  Grotowskich,  Józefa  podstolego  Buskiego,  ten  ma 
za  sobą  Izdebską.    Dominik  sterilis. 

Kadtubowski  /lerbu  Belina  ,  Łukasz  Paprocki  o 
nich   świadczy  J'oł.  62.    Łaski  Cudowne. 


Kadłubowski. 


Dom  ten  od  dawności  przodków  swoich,  ma  swoje  siedlisko  w  ksic- 
ztwie  Mazowieckiem ,  ziemi  Wyszogrodzkiej ,  gdzie  Kadłuboieo 
wieś  w  parafji  Daniszewskiej ,  tychże  początkowe  dziedzictwo. 
Z  tych  Wojciech  Kadłubowski  z  Eleonorą  Ko-iebrudzką  spło- 
dził dwóch  synów,  Romualda  pods^-dka  ziemi  Wyszogrodzkiej, 
i  Pawła  miecznika  Wyszogrodzkiego,  córki  dwie :  3Iarvannc  za 
Wojciechem  Lasockim ,  drugą  Ludwikę  primo  toto  za  Jacentym 
Rościszewskim  podstolim  W\  szogrodzkim ,  secundo  roto  za  Łem- 
pickim.  Romuald  liadlubowski  podscdek  ziemi  Wyszogrodzkiej 
dziedzic  na  Zaborotcie  w  tejże  ziemi,  wszedł  w  śluby  małżeń- 
skie z  Maryanną  Miszeicską  sędzianką  Wyszogrodzką',  z  którą 
spłodził  synów  dwóch;  Felixa  i  Józefa,  córki  dwie  Salomee 
i  Maryannę  małoletnie.  Paweł  Radlubowski  miecznik  Wyszo- 
grodzki deputat  na  trybunał  koronny  1765.  z  województwa"  Ma- 
zowieckiego, dziedzic  na  Cenimitiie  i  Chyli/iie ,  ten  z  Antoniną 
Cisowską  zostawia  syna  Teofila,  i  córk^»  Faustynę.  —  Heral- 
dyka Wielądka. 

Ka(lłia1»o^vski  herhu  Drzewica.  Paprocki  i  Okohki 
nich   nie  pisat,   ale   mam   ustną  o   nich  relacyą. 

}Vielądek  w  herbarzu  Tomie  \ .  taką  umieszcza  wiadomość  urzę- 
downie  wvjęlą  z  aktów  ziemskich  Bielskich,  o  imieniu  i  przypadku 
szlachty  fiadlubowskich  roku  1591.  Feria  'ida  post  dominicam 
Co?iductus  Pascha.  ,,Ad  Officium  praesens  ten^ae  Bielscensis  ve- 
nientes  perso/ialiter  nnbilis  ^itnbrnsius  Kossowski  et  Fra/iciscus 
Niwi//ski  de  Kadłuboirka  bonis ,  obtalerunt  literas  sacrae  Hegiae 
majestniis  ei//go  /iiuictipatas :  Fidiriiiis  ex  actis  Caiaellariae  sa- 
crae Hegiae  jiiajestatis  magni  Ducattis  Lilhraniae  ad  mandatum 
Regiae  inajestatis ,  e.rtraditas  ipsis  iiobilibus  de  Kadliibowka  hae- 
redibi/s ,  ad  nohilitatis  libertatem  cum  caeteris  nobilibus  Bielscen- 
sibus  sereie/iles,  per  sereiiissiminn  Principeiii  Sigismu>/dum  Augu- 
stum  liegem  Polojiiae  clementer  concessas  ,  sigitlo  magni  Ducatus 
Litheaniae  iiinjoris  cancellariae  sigillatas ,  et  magni ftci  Łeonis 
Sapieha  magni  Ducatus  Litheaniae  cancellarii  subscriptas,  salvas, 
integras ,  et  omni  suspicionis  nota  carentes.  quas  ob  aliąuem  even- 
tum  et  casum  in/ortunatum  petieru/it ,  in  prupria  acta  ingrossari 
admitti ,  quo7'umjustae  petitioni  praesens  ojficium  atmuendo ,  eas- 
dem  literas  in  acta  induci permisit ,  quorum  lUerurum  tenor  segui- 
turtalis,  ab  initio  et  Jiiieidiomate  liulhenico ,  et  in  medio  latino 
idiomate  scriptae." 

Zygmunt  trzeci  Rrół  Polski  W  Rs.  Lit.  Ruski,  Pruski,  Zmudzki, 
Mazowiecki,  Indantski,  Rrólestwa  Szwedzkiego  dziedzic  i  przy- 
szły Rról. 

Oznajmujemy  tym  naszym  listem ;  Bili  nam  czołem  ziemianie  nasze 
powiatu  Brańskiego  dziedzice  z  Kadlubowki  Ambroży  i  Jakób 
Radłubowscy,  i  powiedzieli  przed  nami,  iż  z  dopuszczenia  Boże- 
go ,  dom  ich  ze  Ayszystką  majętnością  zgorzał ,  przy  którem  po- 
gorzeniu  i  list,  który  im  Radłubowskim  dan  był  od  przodka  na- 
szego sławnej  pamięci  Rróla  Jmci  Zygmunta  Augusta  na  szla- 
chectwo ,  na  on  czas  zgorzał ,  i  prosili  nas  hospodara ,  abyśmy 
Vidimus  z  ksiąg  kancellaryi  naszej  W.  Rs.  Lit.  z  tego  przywi- 
leju wydać  kazali;  a  tak  my  hospodar,  widząc  w  tem  prośbę  ich 
być  słuszną ,    a  lego   przywileju   w  księgach  naszych  kancellaryj- 


Hadłubowski. 


skich  doiskatysia  kazawszy ,  ten  nasz  list  Vidimus  nazwany  w  pi- 
saczechmy  kazali ,  który  słowo  do  słowa  tak  si^*  ma : 
Sigismunihis  Atiguslus  Dei  gralia  Rex  Poloniae  magnus  Dnx  Li- 
thvafii(ie ,  Russine ,  Pru.ssiae ,  Masoriae ,  Samogi/tar ,  Ltroniac 
etc.  etc.  ,,Dominus.  Palant  omnibus  manijesttnngiiejaciinu.s,  quod 
cum  t/uiscuc  jurr  suo  gaudeat ,  ntąue  e.v  aerjun  in  eodem  rctiiteri, 
negur  a  quor/s  indireclc  abslrnhi  deheat ,  nos  r/sis  literis  nobi- 
lium  haeredum  dr  hadłr/bowka ,  qnibus  illos  e,r  nntiquo  ad  liber- 
tatem  nobilitałisJcrciidasque ,  cum  cac/eris  nobilibus  Bielscensibus 
bellicas  ejpeditioncs  pertinere,  a(qnc  ad  obsequia  censui'asquc  cme- 
tonicas  nunquam  adstrictos  e.sse ,  mnnifeste  ostensuui  est,  provi- 
dentcsque  ne  i/ifer/nres  indigne  aliquando  subjugeniur  a  potentio- 
ribus  epprima>iturque  approbandum  ,  conJirrnandumqu('  randem 
dictis  dr  hadlubowka  nobilibus  roi'umque  successoribus  libertatem, 
nrque  ad  c7nctonatr  jugum  intricandum  esse  duximus ,  pr out  per 
prarsentes  ajiprobamus,  ratijicamusqur  illos  in  eadrm  libertatr  re- 
linentes ,  ac  perpeluo  et  in  arrum  ab  omnibus  i-etinein  conservari- 
qur  rolentrs ,  nimirum ,  ut  ab  omnibus  censuris  cmetonicis  liberi, 
nobilitatis  librrtntr  gaudeant,  atque  ad  publicas  solum  eayrditio- 
ncs  frrcndas,  capteraque  ad  nobilitatem  nostram  Birlsccnsem  onera 
pei'tinere  adstricli  sint ;  Quod  ad  omnium  quorum  interest,  in  pri- 
7nis  vero  Capitaneorum  cacterorumque  in  terra  Bielscen.  ■  Tenuta- 
riorum,  ac  quorumvis  magistratuum,  nolitiam  deduclum  iri  rolu- 
mus,  mandantes ,  ut  diclns  de  Hadlubowka  haeredes  in  eadem 
librrtatp  nobilitatis  paci/ice  et  irrerocabiliter  conserrent ,  conser- 
pariquc  ab  omnibus  curent ,  Jaciantque  neque  ad  dicta  obsequia, 
ccnsurasque  cmetonicas  cogant,  praefer  quae  ad  nobilitatem  no- 
stram Bielscen.  pertinent,  feranl.  Harum  Irstimonialium  littera- 
rurn  sigillum  nostrum  est  subimpressum.  Datum  Bielsko  die  rige- 
sima  quarta  mensis  Junii ,  anno  Domini  millesitno  guingentesimo 
iiexagesimo  guarto  ,  Re.gni  vero  nostri  trigesimo  guinto.'-'- 

U  tego  listu  podpis  Króla  Jmci  Zygmunta  Augusta ,  a  dla  lepszej 
świadomości  i  pewności  tej  rzeczy ,  ten  list  nazwań  Vidimus. 
Z  ksiąg  naszych  kancellaryjskich  pomienionym  Kadtubowskim  pod 
pieczęcią  naszą  hospodarską  jest  wydany.  Pisań  w  Warszawie 
Leta  Bożego  narodzenia ,  millesimo ,  guingenłesimo ,  nonagesimo 
primo.  Miesiąca  Stycznia  dwudziestego  dnia. 

Lew  Sapieha  Kanclerz  JV.  W.  lis.  Lit.  (L.  S.) 
Christophorus  Brzozowski  Corr. 

Notar.   Ter.  Bielscen.   (L.  S.)  Dzierżek. 

Joannes  Casimirus  Dei  gratia  Rex  Poloniae  magnus  Dux  Lithra^ 
niae ,  Russiae,  Prussiae,  Masoriae,  Samogitiae,  Lironiae,  Smo- 
lensiae,  Czennchoviaeque ,  ?iec  no?i  Siwcorum ,  Gottorum  P^anda- 
lorumgue  haereditarius  Rex. 

Magnijico  Boguslao  Radziwiłł  Duet  in  Birze ,  Dubin  ki,  palatino 
Polocen.  £xercitus  regni  generali  Stabuli  M.  D.  Lit.  praefecto, 
Capttaneo  nostro  Branscen.  nobis  dilecto  aut  in  absentia  suae  «'«- 
ceritatis  officio  Castrensi  Branscensi  etc. 

Magnifice  sincere  nobis  dilccte ,  e.rpositum  idgue  authenticis  docu- 
mentis  nobis  est  deductum ,  et  ex  parte  nobilium  Matthiae,  Geor- 


Kadłiibowski. 


gti'),  Seraphini,  Laurentini .  Martini,  Jacobi ,  Fel/cis,  Ga- 
span\  nec  non  Annae  olim  Matthiae  filine,  Mariannaf  olim  Simo- 
jtis  Jiliap ,  alioruiiKjiie  liadlubowskich  coltaorediiin  cl  coM/mrlici- 
pum  boiioriim  Jillae  Kadlubowlid  Di.strictiis  Braiiscrnsis ,  miiftns 
tli  dies  s/b/  v/oli/itias ,  angarizat/oifs  et  dami/a  per  ge/ierosuin 
Joa/i/iPin  Casi/ii//-/iin  Luba  v/cv-cnpil<uniiin  Bi-aiisccr/spiii .  iirc  non 
nob/lp/n  Sinnislau/n  Radziszewski pim/iliim  ipsius  in/rri-i,  aprrfas- 
(///('  ipsis  i/iimicitias  in  riiae  eoriiin  discriinp/i  d('//i//icia?-c ,  ila  i/l 
de  vita  s/ta  non  sint  sec/iri ,  q/iod  nos  paci  pi/blicae  et  legibus 
Regni  contranmn  esse  eaistitnanles  ,  pi-oiidcndo  sccui-itati  cortim 
in  personis ,  rebus,  vita ,  bonisguc  ipsorut/i ,  ne  ampli/is  a  prae- 
fato  rice-capitaneo  castrensi  Branscensi ,  ipsius  submissis  et  siib- 
ordinalis  personis ,  riolenti  ?/iodo  oppi'ii/ia//fur  ,  sed  ex  legum 
praeseripto,  partesjure  se  crperiantur  ,  eisde/n  radium  nostrum, 
respectu  c/ijuslibet  illoruin  personae  ,  se.r  milliuin  Flore/iorum  Po- 
lonicalium  a  vi  et  potenlia  ejusdem  rice-capita/iei  castrcn.  Bran- 
scen.  et  ipsius  s/ibordinatarum  perso/iar/nn ,  interpm/endum  esse 
du.rimus,  uti  (juidem  praesentibus  hisce  literis  nostris  cerlijicantes, 
quod  si  aliqun  pariium  hic  ipsum  radium  ta/n  per  se ,  qua//t  per 
famulos  an  subinissas  subordina/asfjue  personas....  -)  il/ius  //lediatas 

Fisco  nost/'o  ,  altennn  cero  illud ^)  e.rigendu/n  sit.  ye  cero  ex 

radio  etliiscc  literis  nostris  securitatis  causa  ipsis  datis ■*)  Joan- 

nes  Casi//iiri/s  Luba  cice-capitaneus  cast/rn.  Branscen.  praeten- 
dat....  5)  Curet  illud  sincciitas  cest/'a  in  acta  sua  cast/-en.  Bran- 
scen sia  inscribi,  et  per  generałem  tei'restrern  in  do/num  ejusdem 
vice-capitanei  Branscen.  deferri  et  deduci  mandet ,  factura  id 
ipsu/n  sinceritas  restra  pro  gralia  nostra  et  sui  debito.  Dat.  Var- 
sariae  die  IV.  Mensis  Augusti  An/io  Duinini  MDCHV.  Regno- 
rtim  Poloniae  VII.  Sreciae  cero  VIII. 

Ad  Mandatum  Sae  Regiae  Majestatis. 
(Locus  Si  gili  i  Regi  i.) 

NB.     Imię  i  nazwisko  kanclerza  zatarte,  i  częściii  wydarte  i  t.  d. 

Rofiiislaw  Radziwil}  książę  na  Biriack ,  D/ibinkach ,  Slucku  i  Ko- 
p!/lu,  koniuszy  W.  Ks.  Lit.  generał  gwardyi  J.  K.  Mci  Brański, 
Barski ,  Poszerwintski  starosta. 

Wszystkim  w  obec  i  każdemu  z  osoljna,  komu  o  tem  wiedzieć  na- 
leży. 3Iaj<-jc  sobie  z  laski  J.  K.  Mci  po  zejściu  z  tego  świata  Jnić 
Pana  Franciszka,  Jana  Leszniewskiego  starosty  Brańskiego,  kon- 
ferowane starostwo  Brańskie ,  przegi.-jdajiic  się  w  prawacb  i  przy- 
wilejach starostwa  tego ,  tudzież  przysłuchawszy  się  i  zrozumia- 
wszy z  ichmościów  panów  obywatelów  ziemi  Bielskiej,  iż  urodzeni 
Kadłubowscy  na  włokach  siedmiu  we  wsi  Kadłubowce  mieszka- 
jący,  nie  wiedzieć  q/w  Jato  przez  aniecessorów  moich,  mimo  praw 
i  wolności  ich,  do  robót,  płacenia  czynszów  i  innych  nieprzystoj- 
nych powinności  pociągani ,  a  zatem  nobilitatc  pricati  byli ,  tedy 
cisa  hac  ipsoru/n  calamitate  ,  informowawszy  się  z  przywilejów 
ich  onyra  przez  świętej  pamięci  Królów  Polskich,  osobliwie  liróla 

1)  Ten  .Terzy  jest  pradziadem  J.  Ks.  Michała  Drzcłyicy  Kadlubowskicgo 
scholastyka  prałata  katedralnego  Inflant,  officyała  Grodzieńskiego,  proboszcza 
Białostockiego. 

2)  Zatarto.   —  3)  Zatarto.   —  4)  Zatarto.   —  5)  Zatarto. 


Haciłubski — Kadzidlowski. 


Augusta  jeszcze  przed  unią  W.  Ks.  Lit.  z  koroną  nadanych,  któ- 
reiui  z  przodków  i  potomków  ich  równenii  hyć  z  inszemi  ziemiany 
i  szlachtą  Podlaską  uznawa ,  i  od  wszelkich  ciężarów ,  aby  wol- 
nemi  zostali,  deklaruje;  a  do  tego,  iż  według  przywileju  Podla- 
skiego incoiyorationis ,  równo  z  inszą  szlachtą  Podlaską  na  unią 
przysięgali,  i  potem  przez  następujących  Królów,  jako  to,  Ste- 
fana i  Zygmunta  trzeciego ,  przy  tychże  wolnościach  szlacheckich 
są  zachowani ,  inhacreiido  tymże  prawom  przez  ich  produkowa- 
nym ,  onych  przy  nich  zostawuję ,  od  wszelkich  robót,  czynszów 
i  powinności  uwalniam ;  A  że  grunty  swoje  zaprzedali  obcym  lu- 
dziom ci ,  którzy  powychodzili  ztamtąd ,  tedy  za  powróceniem 
onych  okupować  ido  swego  przychodzić  pozwalam.  —  Ażeby  tym 
skuteczniej  do  swojej  szlacheckiej  przyjść  mogli  prerogatywy,  jako 
starożytnej  szlachcie  na  sejmach  i  sejmikach  Rzeczypospolitej,  kiedy 
się  o  to  starać  będą,  pomoc  im  do  tego  p7'o  posse  obiecuję.  Dat. 
w  Brańsku  dnia  8.  Maja  r.  1653.  (L.  S.) 

Bogusław  Radziwiłł 
Starosta  Brański. 
Takowa  g-waltownego  ucisku  natarczywość  przez  starostów  Brań- 
skich  i  ich  namiestników  wsi  Kndtubcc  aż  do  rozpaczy  dojmująca, 
przymusiła  wielu  imieniem  Kadłubowskich  do  opuszczenia  i  wyprze- 
dania swoich  dziedzicznych  kawałków,  i  rozprószyła  ich  po  ró- 
żnych województwach  i  powiatach,  z  których  los  fortuny  jednycli 
na  wysoki  stopień  majątku  i  urzędów  wyniósł,  drugim  nic  nie 
zostawił  więcej  nad  wspaniałość  duszy  tej ,  która  blask  fortuny 
sądzi  być  przypadkiem,  a  cnotę  i  urodzenie  z  opatrzności  Boskiej 
])cr  ahusum  nobililatis  do  tych  czas  nie  splamione,  rzeczą  istotną. 
Aż  tandem  w  r.  1G54.  za  Króla  Jana  Kazimierza,  nastąpiła  kon- 
stytucya  ,  w  ten  sposób :  Za  prośbą  posłów  ziemskich  wojewódz- 
twa Podlaskiego,  a  zgodą  wszech  stanów  jednostajną ,  authori- 
tate  Cojive?itus  pracsentis ,  stosując  się  w  tym  do  przywilejów 
przodka  naszego  świętej  pamięci  Króla  Augusta,  Kadłubowskich 
we  wsi  Kadłubowce  w  powiecie  Brańskim  mieszkających,  do  pre- 
rogatyw i  ozdób  stanu  szlacheckiego  przypuszczamy  i  onych  po- 
tomków z  szlachtą  starożytną  porównywamy,  i  do  ziemie  Bielskiej, 
a  do  grodzkiej  jurysdykcyi  Brańskiej  onych  z  dobrami  ich  wsią 
Kadłubowką ,  inkorporujeray  i  t.  d.  lo  konstytucyach  fol.  18. 
Z  tegoż  domu  żyjący  w  tym  czasie  mąż  zacny  Michał  Drze- 
wica Kadłubowski  scholastyk ,  prałat  katedralny  [nflantski  i  offi- 
cyał  Grodzieński,  proboszcz  Białostocki,  kawaler  orderu  Ś.  Sta- 
nisława. — 

Hadłubskl  herbu  Doliwa,  w  Mazowszu,  w  Czer- 
skiej   ziemi. 

MLadzidłOTTSki  /ie7'hu  Ogończyk,  w  Łęezyekieni  wo- 
jewództwie dom  starodawny.  Horacy  z  Kadzidłowa  mąź  uczo- 
ny. Trojan  podczaszy  Łęczycki  ,  rycerskiemi  dziełami  wsła- 
wiony. Mikołaj  starosta  Radziejowski,  ojciec  jego  był  ka- 
sztelanem Inowłodzkim,  dziad  kasztelanem  Konarskim,  na 
Moskiewskich  expedycyaeh,  za  Stefana  Króla  początki  rycer- 
skich dzieł  założył ,  pamiętny  potem  w  tej  ojczyźnie  rotmistrz  5 
iona  jego  Sierakowska,   która  po  jego  śmierci  poszła  za  ka- 


Haf  mir — Hako  wski. 


sztciuna  Brzeskieg^o  Kujawskiego.  Z  synów  jej-o  Wojciedi 
najprzód  pisarz  ziemski  Loczycki,  sekretarz  królewski,  z  sejmu 
1()35.  do  lustracyi  dóbr  królewskich  w  Wielkiej-Polszeze  le- 
zących naznaczony,  Conslit.  ful.  58.  był  potem  re';enlem 
kancellaryi  koronnej  za  Władysława  IV.  wielki  w  radzie  i 
nauce  człowiek,  umarł  kasztelanem  Inowrocławskim,  fundo- 
wał Kamedutów  pod  Kazimierzem,  na  górze  piąclu  ŚŚ.  Braci 
Polaków,  którą  fundacyą  juz  po  śmierci  jego,  approbowała 
lionstytucija  1678.  fol.  38.  Jan  bral  jego  kasztelan  Konar- 
ski, a  przedtem  podczaszy,  i  podwojcwodzy  Łęczycki,  miał 
za  sobą  Konstancy,-}  Dąbską,  kasztelankę  Inowłodzką:  był 
podobno  przedtem  i  podstolim  Łęczyckim.  Wojciech  stolnik 
Łęczycki  1632.  Jan  sędzia  ziemski  Łęczycki,  a  dalej  zda  mi 
się  podkomorzy  Inowrocławski,  którego  syn  Józef  r.  1696. 
córka  zaś  Konstancya,  dostała  się  w  małżeństwo  Antoniemu 
Chrząstowskiemu  herbu  Łodzią.  Jan  Konstantyn  dziedzic  na 
Kazimierzu  i  Izbicy. 

ICaiinil*  herbti  Ahdank,  w  Łukowskiej  ziemi.  Kaimir 
sędziwój  kasztelan  Chełmski,  tylko  dwie  córki  zostawił,  z  któ- 
rych jedna  była  Łaszczowa,  druga  Drohicińska.  3Iaciej  brat 
jego  sędzia  Łukowski,  trzech  synów  spłodził:  Jana,  Jakóba 
i  Mikołaja,  z  tych  Jan  z  Chlewickiej  herbu  Odrowąż,  miał 
to  potomstwo,  synów  trzech:  Stanisława,  Jakóba,  i  Michała, 
i  cztery  córki:  Urszula  była  za  Danielem  Prusiiiskim,  Dorota 
za  Józefem  Powsińskim,  Anna  za  Mikołajem  Branickim,  Bar- 
bara za  Jędrzejem  Branickim  herbii  Korczak.  Wojciech  w 
Podlaszu  1632.   Anna  była  za  Głębockim. 

Hakanowski  herbti  Świnka .,  w  Sieradzkiem  woje- 
wództwie. 

Kaka^YSki;  w  księgach  grodzkich  Ostrzeszowskich 
jest  o  nich  wzmianka  najprzód  1542.  potem  1565.  kiedy  Za- 
jączek Kakawski  z  Kakawy  czynił  donacyą  Raducłiowa  sy- 
nowi Janowi. 

I4akoivski  herbu  Kościesza.  Okolski  ich  omyłką  na- 
pisał, Rakowski  w  Ruskiem  województwie:  z  tych  Stefan  Ra- 
kowski chorąży  Sanocki  miał  za  sobą  Truskulaską ,  podko- 
morzankę  Halicką,  ta  po  śmierci  jego  poszła  za  Potockiego 
podskarbiego  nadwornego  koronnego.  Marcin  Rakowski  zo- 
stawił syna  Marcyana.  Stefan  z  Raczyńskiej  zostawił  synów 
trzech:  1.  Stanisława  usarskiego  towarzysza  pod  królewską 
chorągwią.  2.  Jędrzeja  cześnika  Trębowelskiego  ten  z  ziemi 
Halickiej  był  deputatem  na  trybunał  koronny  1727.  i  posłem 
na  sejm  Warszawski,  i  komissarzem  do  konfederacyi  Tarno- 
grodzkiej,  żył  dożywotnie  z  Heleną  Baworowską,  która  mu 
powiła  synów  dwóch ,   Stefana  Soe.  Jesu,   który  po  retorskich 


Kalecki-Halenib. 


i  filozoficznych  pracach,  apostolsk;^  bawi  się  funkcyą.  Ga- 
bryela chorążego  Nowogrodzkiego,  pułkownika  pancernej  cho- 
rągwi, posła  z  Halickiej  ziemi  na  sejm  Warszawski  1732.  i 
1733.  i  córkę  jcdnę  Justynę  Leduchowską  sędzinę  ziemską 
Krzemieniecką.  3.  Benedykta  podczaszego  Braclawskiego,  ten 
z  Stanisławskiej  zostawił  syna  Antoniego  i  córkę  Helenę  So- 
kolnicką  skarbnikową  Ciecłianowską.  Fabian  Kakowski  rot- 
mistrz Polskiej  chorągwi  i  brat  jego  Paweł.  Szymon  Ka- 
kowski ,  siostra  jego  za  Kadłubińskim  sędzicem  Buskim  ,  z 
Mazowsza   na   Ruś  się   przenieśli. 

W  r.  1778.  Antoni  Kakowski  podstoli  Trembowelski. — Ktasicki. 
Kaleeki  /terbu  hntwicz.  Czytałem  list  Zygmunta  I. 
in  MS.  Petricou.  w  którym  na  instancyą  Jędrzeja  Krzyckiego 
natenczas  biskupa  Płockiego,  Stanisława  Kaleckiego  (trzymał 
wójtostwo  w  3Iakolinie)  z  antenatów  swoich  rodowitego  szla- 
chcica,  od  których  w  dziedzictwie  to  wójtostwo  na  niego 
spadło,- ale  znm!  per  abusum  stracił  honor  szlachecki,  do  tejże 
prerogatywy  przywraca,  i  z  synami  jego,  Filippem  Pułtu- 
skim, Maciejem  Krakowskim  u  S.  Michała  kanonikami,  z  któ- 
rych jedn  byt  na  dworze  Królowy  Bony,  drugi  u  Krzyckiego 
w  respektach,  także  z  Janem,  Zygmuntem  i  Pawłem,  herbu 
Kotwicz  pozwoliwszy  im  do  używania.  Z  tych  3Iaciej  z  Man- 
kolina,  Kalecki  kantor  Płocki,  proboszcz  Pułtuski,  kanonik 
Wileński  pleban  Makowski,  sekretarz  królewski,  umarł  1576. 
wieku  swego  78.  Prałat  hojności  i  nauki  wybornej.  Staro- 
wał, in  JJonuin.  Paweł  obojga  prawa  doktor,  opat  kanonik 
i  ołficyał  Płocki,  pleban  Łętowski,  umarł  1.573.  wieku  swego 
70.  jako  z  jego  nadgrobku  w  Pułtusku  wypisał  Starował. 
Monum.  musi  jednak  byc  omyłka;  bo  synod  Piotrkowski  w 
roku  1577.  z  tymi  tytułami  go  wspomina  cap.  36.  chyba  ze 
drugi  był  tegoż  imienia  i  godności,  co  i  pierwszy,  chwali 
go  Royzius  in  Chiliasticho  tu  roku  1577.  rozumiem  jednak 
ze  się  juz  teraz  Kaleczyckiemi  piszą,  ile  ze  w  księztwie  Li- 
tewskiem  są  tegoż  herbu  Kaleczyccy.  Z  tych  Jan  ,  Daniel, 
Stanisław,  Jędrzej  Sasin  Kaleczycki  z  Pińskiego,  podpisali 
elekcyą  Władysława  IV.  w  Mińskiem  zaś  województwie  Ba- 
zyli i   Rafał  Jana  HI.   Stanisław  w  Grodzieńskiem. 

Kalenik  herbu  Leliioa.,  w  ziemi  Krzemienieckiej.  Kie- 
dyś pisali  się  Kalenik  z  Podhajce ,  jakom  czytał  in  Actis 
terresfr.  Leop.  Kaleniczanka  była  za  Alexandrem  Jarmoliń- 
skim,  Okol.  tom.  \.fol.  445.  przydaje  jednak,  ze  ten  dom 
juz  ustał,  wszystka  się  ich  fortuna  zlała  z  córkami  w  dom 
Jarmolińsklch  i  Sieniutów.  Jedenze  to  dom  miał  byc  z  Ty- 
szkiewiczami od  Kalenika  Wyszkowicza.  Kajał.  MS.  Kale- 
iiieckiego  marszałka  wspomina  Paproć,  o  herb.  foł.  699. 


10  Kalenkowicz — Kalinowa. 


Kaleukon^icz  herbu  Kotwicz,  na  Rusi.  Okol.  tom.  3. 
fol.  180.  pod  Strupinskienii  o  nich  mówi,  i  przydaje  ze  się 
Kalenkowiczowie  z  Strupina  [liszą,  z  Litwy  z  Grodzieńskiego 
powiatu  na  Iluś  się  przenieśli,  ftlikolaj,  komor  Lubelskiej, 
Sendomierskiej,  Lwowskiej  tenutarz  1502.  kwitowany  od  Wa- 
lentyna Dębińskiego  podskarbiego  koronnego,  jakom  czytał 
in  JfIS.  Petricoi'.  Samuel  Kalinkowicz  miał  za  sobą  Maryannę 
Szczawiński},  ale  z  ni;}  zył  hez|)otomnie,  do  kościoła  naszego 
Jarosławskiego  na  monslraneyą  dwa  tysiące  wyliczył:  dwór 
swój  w  Jarosław  iu,  naszym  darował:  ołtarz  relikwiom  S.  Kan- 
dyda  sprawił,  kielich  złoty  i  robotą  i  wagą  szacowny  lemuz 
miejscu  oddał  1(528.  był  podskarbim  u  Anny  z  Szetembergu 
księżny  Ostrogskiej.  Jan  brat  jego  w  zakonie  naszym  rządził 
kollegium  Toruńskie  1038.  Hist.  Dom.  Prof.  Orać.  Jacek 
podpisał  elekcyą  Władysława  IV.   z  Ruskiem  województwem. 

Haliborski  Aerbn  Grzijmaln.,  w  Prusiech.  Macieja 
Kaliborskiego  męztwo  sławi.    Okolski. 


KALINOWA     liSSm^^tWFfm       HERB 


Ma  być  strzała  biała  w  polu  czerwonem,  ielef  ce  u  niej 
iłote,  rozdarta  wpół,  lak,  ze  przy  końcach  obudwu  rozdartej, 
pióra  widać,  prz^y  każdym  z  nich  dwie  gwiazdy  koloru  zło- 
tego, nad  hełmem  trzy  pióra  strusie,  na  których  lakaz  strzała, 
tylko  ze  nieidzie  już  prosto  źeleźcem  w  górę  jak  na  tarczy, 
ale  z  boku  od  lewej  strony,  w  prawą  żeleźcem  niby  pióra 
przeszywa.  Okol.  tom.  'i.  Jol.  515.  który  te/,  powiada,  że  w 
Szląsku  na  wojnie  z  Gotami  i  Wandalami  ten  herb  nabyty; 
jeszcze  do  Ausiuszów  familia  na  Szląsku  zażywa.  Panegiryk 
zaś  Zbigniewa  Lanckorońskiego  twierdzi ,  że  Ausiusz  Kali- 
nowa, mąż  między  innemi  obywatelami  Czeskiemi  znaczny, 
z  Wacławem  Królem  Czeskim  pierwszy  do  Polski  przyszedł, 
po  wygnaniu  Łokietka  z  tronu:    tu  potem  i  mcztwem  wsła- 


Kalinowski. 


wiwszY  się,  i  w  dobra  opatrzywszy,  osiadł;  od  którego  Ka- 
liiiowskjlch  familia  rozmnożona.  Jabyni  bardziej  rozumiał,  ze 
ten  berb  jest  Ruski,  i  na  Rusi  nabyty,  ile  ze  o  nim  ani 
w  Szbjsku  nic  nieslycbac,  ani  w  Czechacb:  inaczej  Paprocki, 
klórv  Czeskie,  nawet  i  Szląskie  berby  skonotowal,  nieopu- 
ściłby  był  tego.  Przestrzegam  tu  czytelnika:  przez  kilka  da- 
wniejszYcb  wieków  słynął  u  nas  dom  Zart;bów  z  Kalinowy, 
i  senatorami  godnemi  senat  Polski  zagęścił,  z  którycb  tu 
niektórych  potozył  0/io/ski,  ale  to  pewna,  ze  ten  dom  jest 
inszy  od  Zarębów  Kalinowskicb ,  jakoż  tenże  autor,  tycli  któ- 
rycb  tu   liczył,    poło/.ył   pod    berbem   Zaręba. 

Jędrzej  Kiilinowski,  w  Wołoszecb  pod  Oberfynem,  ży- 
cie swoje  dla  ojczyzny  poło/.ył:  jeszcze  do  tycb  czas  poka- 
zują lamze  3Iogiic  Kalinowskiego,  synów  jego  dwócb  zostało  : 
Adryan  i  Jan  ,  jako  o  nieb  świadczą  księgi  Lwowskiego  i 
Halickie;  z  tycb  Jan  dziedzic  ną  Dziatkowicacb  i  Kamionce, 
spłodził  trzecb  synów:  pierwszy  Jan  człowiek  rycerski,  któ- 
rego tylko  jedna  córka  Prusinowska,  a  j)rzedtem  Potocka  Mi- 
kołaja zona;  drugi  3Iarcin  dziedzic  na  Hnsiatynie,  Humince, 
IVefedowce ,  Deniankowce,  o  czem  księgi  Kamienieckie  1574. 
pod festum  S.  Petri  ad  f^incula.  pod  Jazłowieckim  belma- 
nem  długo  i  szczęśliwie  wojował.  Zofia  Jędrzeja  Sieciecha 
z  Horodniey  Szczawińskiego  wojskiego  Kamienieckiego  córka, 
powiła  mu  cóikę  Lanckorońską,  i  syna  ^Yalentego,  Alexan- 
dra  generała  Podolskiego,  starostę  Rraclawskiego ,  temu  na 
ten  czas  staroście  Winnickiemu  ,  dla  wielkich  jego  zasług 
Humań  w  województwie  Bracławskiem  na  Ukrainie  i  puste 
w  koło  niego  na  30.  mil  grunta,  dziedzicznym  prawem  pu- 
ściła honstijtucija  1609. /o/.  894.  Histor.  PosseUi.  fol.  429. 
i  znowu  w  roku  1616.  summę  pięć  tysięcy  kop  Litewskich, 
przez  Króla  Zygmunta  przed  unią  Litwy  z  koroną ,  na  sta- 
rostwo Winnickie  wniesioną  ,  a  potem  z  dyspozycyi  Zy- 
gmunta IIL  temu  Walentemu  służącą  ,  Król  Zygmunt  z 
miasta  Winnice,  juz  sądowego  z  Jurysdykcyi  Winnickiej  na 
wsi  Miziaków,  Chyzince,  Sałasze,  Slobody,  Czwizin,  No- 
dwidka,  Sunnik,  z  konsensem  całej  Rzeczypospolitej  prze- 
niósł, miasto  Winnickie  jako  sądowe  i  Ukrainne,  od  tej  summy 
uwolnił,  a  na  pomienionych  wsiach  jemu  i  sukcessorom  jego, 
tez  same  assekurował.  Constit.  fol.  8.  Zamek  Winnicki  ko- 
sztem swoim  z  fundamentu  wyprowadził.  Constit.  1613. y.  29. 
PodGuzowem  |)rzy  dostojeństwie  królewskiem,  w  tysiąc  pięćset 
konnych  ludzi  stanął,  gdzie  w  okazyi  w  rękę  raniony.  Ta- 
tarów ze  znaczną  klęską  poraził ,  twierdzi  Staroirol.  Orut. 
in  obitum  Sigismundi  III.  i  na  wielu  innycli  niiejscacli  mc- 
ztwem   swojem   siła    dokazował  :    pod    Cecora  z  Żółkiewskim 


12  Kalinowski. 


hetmanem  do  ostatnich  sił  hijąc  poległ.  Zakon  nasz  jego 
szczodrohliwości  wieczni}  powinien  pamiątkę :  bo  do  Winnice 
naszych  wprowadziwszy  osadził ,  i  trzydzieści  tysięcy  na  tę 
tam  fundacyij  wyliczył :  i  do  Kamienieckiego  kollcgium  po- 
czątków, znacznie  się  przyłożył.  Argentiis  de  rehux  Societ. 
cap.  3.  fol.  43.  et  cap.  26.  Jhf.  388.  Helena  Strusiowna  z 
Komorowa  starościanka  Halicka  i  Chmielnicka,  biegłowa  po- 
bożna, cztery  mu  córki  spłodziła.  Zofią  Potocką  wojewodzinę 
Krakowską,  i  hetmanową  wielką  koronną,  Izabellę  Stadnicką, 
Maryannę  Prnsimowską  podkomorzynę  Bełzką,  a  potem  Bo- 
gucką kasztelanową  Sądecką,  ta  pałacu  swego  w  Lublinie 
ustąpiła  00.  Reformatom  na  konwent  1660.  i  Herhurtową 
kasztelanową  Kamieniecką.  Synów  hylo  trzech  :  Adam  sta- 
rosta Bracławski  i  Winnicki,  Luhecki  i  Łojowski,  fundator 
00.  Dominikanów  na  Rusi  w  Nesterwaru.  Wojował  prze- 
ciwko Osmanowi  Carowi  Tureckiemu  pod  Chocimem,  prze- 
ciwko Chanowi  Kantymirowi,  Tatarom  podCzortkowem,  Sman- 
kowcami ,  Haliczem,  Lwowem  i  Bursztynem,  przeciw  rehel- 
llzanckim  Kozakom  pod  Krukowem  i  Niedzwiedziemi  Łozami : 
przeciw  Gustawowi  i  Szwedom  pod  Tczewem,  przeciw  Ahazy 
Basie  pod  Kamieńcem  z  znaczną  kwotą  ludzi,  własną  szka- 
tułą swoją  na  dobro  ojczyzny  zaciągnionych ;  do  Najś.  3Iatki 
szczególniej  nabożny:  na  duchowieństwo  łaskaw,  na  ubogich 
szczodrobliwy,  pożegnał  ten  świat  1638.  wieku  swego  36. 
w  Nesterwarze  pochowany.  Jerzy  brat  jego  i  dowcipem  i 
rozsądkiem  wielki,  z  Warszycką  wojewodzanką  Mazowiecką 
zył  bezpotomnie,  posłował  na  sejm  1626.  ztamtąd  byt  depu- 
towany na  trybunał  Radomski.    Constit.  fol.  6. 

Marcin  wojewoda  Czerniechowski,  hetman  polny  koronny, 
syn  trzeci  Ale.\andra  Walentego  generała  Podolskiego,  z  bra- 
cią swoją  w  Lowanium  w  akademji  pod  Yernuleusem  reto- 
ryki słuchał,  powróciwszy  do  ojczyzny,  do  obozu  się  udał, 
tam  zebrawszy,  co  się  mogło  zostać  po  ojcowskiej  pod  Ce- 
cora klęsce,  ludzi  wojennych,  i  od  ojca  już  w  wojenną  porę 
dobrze  wprawionych  ,  i  częstemi  expedycyami  okrzesanych, 
z  niemi  na  sławę  domu  swego  robił:  znać  to,  że  nie  pochle- 
bnie mówię  o  nim,  kiedy  i  ustawy  koronne,  jego  rycerskie 
dzieła  sławią  1635.  fol.  20.  gdy  mu  już  natenczas  podko- 
morzemu Podolskiemu,  staroście  Bracławskiemu,  Lubeckie- 
mu,  Łojowskiemu,  Lityńskiemu,  województwo  (^zerniechow- 
skie  pierwszemu  konferowano,  i  Potocki  kasztelim  Kamie- 
niecki o  nim  mówi  fol.  162.  In  ayertendis  sewilibus  bellis 
et  propulsandis  Scythicis  incursionibus,  7'aro  iiigilantiorem 
nostra  vidit  aetas ;  na  każdą  kampanią  w  tak  licznym  stawał 
kompucie,   źe  daleko  inszych  przechodził.    W^ziąwszy  buławę 


Kalinowski.  i^ 


mniejsza,  pod  Korsuniem,  i  zdrową  radą,  i  silną  ręka,  Ko- 
zacką i  Tatarską  natarczywość  utrzymał,  nawet  gdy  ulęknieni 
potęga  nieprzyjacielską  niektórzy,  pierzchnęli,  i  drogę  sprzy- 
sięzonej  kanalji  na  zgubę  wojska  otworzyli  ,  wpadającemu 
chłopstwu  długo  się  opierał,  wręcz  się  z  niemi  zcierając,  i 
hetmana  dobrego  i  żołnierza  mężnego  częśd  na  sobie  wypeł- 
niwszy; w  głowę  jednak  i  rękę  ranny,  w  niewolą  z  innemi 
się  dostał;  z  tej  po  trzech  blisko  latach  uwolniony,  buławę 
swoje  drogiemi  kamieniami  nasadzoną,  na  dziękczynienie  Bogu 
przy  obrazie  Najś.  Matki  w  Częstochowie  zawiesił.  Nieszpork. 
Przedtem  także  gdy  na  Moskiewskiej  expedycyi  z  Władysła- 
wem IV.  na  wszystkie  niebezpieczeństwa  zdrowie  swoje  na- 
raża, ciężką  i  niebezpieczną  ranę  odniósł,  atoli  i  z  tego  razu 
wyszedł.  Powróciwszy  do  ojczyzny,  Bohuma  w  dwudziestu 
tysięcy  Kozaków,  gdy  dla  zlej  wiosiennej  pory  nie  mógł  po- 
konać, dobrze  przetrzepawszy,  do  Winnickiego  wpędził  3Ia- 
nasteru,  wojsko  zaś  nasze  od  Kamieńca  az  do  Sokala  szczę- 
śliwie do  obozu  królewskiego  uprowadził ,  lubo  Chmielnicki 
z  Chanem  Tatarskim,  na  zgubę  jego  zasadzki  czynili.  Clu- 
1'erius  zaś  Uh.  14.  fol.  896.  i  lirachel  lib.  9.  twierdzą,  ze 
w  roku  1051.  Winnicy  od  Kozaków  opanowanej  dobył  wy- 
dawszy tam  zbuntowane  chłopstwo,  widząc  się  nie  równym 
w  siły  Chmielnickiemu ,  z  dywizyą  swoją ,  do  Króla  bez 
szwanku  przyciągnął.  Do  Beresteckiej  sławnej  wiktoryi  mąz, 
i  przezorny  i  nieustraszony  siła  dopomógł.  Wkrótce  śmiercią 
zaszłą  Mikołaja  Potockiego ,  kasztelana  Krakowskiego  i  het- 
mana wielkiego,  buława  wielka  na  Kalinowskiego  spadała, 
Król  mu  tym  czasem  I  wojsko  całe  pod  jego  rządy  poddał, 
i  straż  granie  Polskich  zalecił;  częśd  wojska  naszego  za  Dnie- 
prem wtenczas  zimowoła,  część  druga  przy  nim  zostawała, 
chciał  Kalinowski  ubezpieczyć  obiedwie,  przeciwko  czuwają- 
cemu na  nas  Chmielnickiemu,  dla  tego  złączyć  je  życząc  w 
jeden  obóz,  pod  Batochów  z  ludźmi  swenii  pospieszył;  ze 
jednak  szeroko  Dniepr  rozlawszy,  przeprawy  wojsku  bronił, 
nie  mógł  intencyi  swoich  do  skutku  przyprowadzić:  Chmiel- 
nicki pogodnej  zażył  chwili  na  zgubę  jego,  wojsko  z  Kali- 
nowskim, tłumem  łudzi  swoich  w  koło  opasał,  i  przez  pół 
dnia,  czyli  tez  jako  inni  chcą  przez  półtorej  godziny,  wszy- 
stkich wyciął,  kędy  i  ten  przezacny  hetman  serca  swoim  do- 
dając poległ.  Był  Pan  na  Boga  szczodry,  którego  czci,  dwa 
kościoły  w  Husiatynie  z  fundamentów  wyprowadził ,  jeden 
Farny ,  drugi  00.  Bernardynom:  te  apparatem  złotym  i  sre- 
brnym ubogacił:  ale  i  inne  miejsca  i  domy  Boskie  jego  się 
chojną  ręką  szczycą.  Helena  księżna  Korecka  tylko  mu  je- 
dnego syna  powiła. 


14  Kalinowski. 


Samuela  oboźnego  koronnego,  starostę  Czerniechowskie- 
go,  Bracławskiego,  Lubeckiego,  Łojowskiego,  Lityńskiego: 
nie  odroiliiy  to  syn  był  od  ojca,  i  prawie  do  wojny  urodzony, 
daznał  jednak  pod  Korsuniem  i  Pilawcami,  jak  fortuna  i  naj- 
nięzniejszym  sercom  nie  zawsze  służy.  Pod  czas  oblężenia 
Zbaraskiego  z  Piotrem  Potockim  generałem  Podolskim,  na 
presidium  w  Kamieńcu  zostawał:  jak  się  zaś  ojciec  z  niewoli 
powrócił,  wszystkiej  jego  chwały  i  nieszczęścia  był  nie  od- 
stępnym uczestnikiem,  szczególniej  przy  dobywaniu  Winnicy, 
pod  Beresteczkieni,  az  tez  razem  i  z  nim  pod  Batocbowem, 
krew  z  życiem  o;"az  wylał :  pojął  był  w  dożywotnią  przyjaźń 
Urszulę  Brygittę  t)ssolińską,  kanclerzankę  koronną,  z  której 
trzech  synów  było,  Jerzy  i  Józef  młodo  pomarli,  Marcin 
Adam  starostą  był  Gniewkowskim ,  ten  z  Krystyny  Zebrzy- 
dowskiej jedne  tylko  córkę  spłodził,  Helenę  Morsztynową 
wojewodzinę   Sendomierską. 

Krzysztof  rotmistrz  królewski,  syn  trzeci  Jana,  o  którym 
się  na  początku  mówiło ,  Króla  Stefana  na  tron  Polski  przy- 
jeżdżającego, ^  na  granicach,  imieniem  całego  wojska  witał, 
z  Małgorzaty  Swirskiej  z  Bomanowa  wojskiej  Trębowolskiej, 
cztery  córki  zostawił,  Agnieszkę  Swoszewską,  Maryannę  Sta- 
rzycką,  Kurzańską,  iUlanicką:  synów  zaś  piąciu.  1.  Marcin 
ten  na  Moskiewskiej  expedycyi  za  Zygmunta  Iii.  umarł. 
2.  Mikołaj  rotmistrz  starosta  Chmielnicki ,  w  Kamionce  od 
Tatarów  zabity,  zostawił  jednak  z  Drogomirzowny,  syna  Ada- 
ma, rotmistrza  w  Moskwie  z  Strusiem  starostą  Chmielnickim, 
z  którym  też  w  niewolą  się  Tatarską  dostał,  w  dziewięć  lat 
potem  z  niej  wyszedłszy,  dwieście  Kozaków  na  Chocimską 
uzbroił,  i  przyprowadził,  syna  żadnego  niemiał,  córka  tylko 
po  nim  została  Kruszelnicka.  3.  Bartłomiej  rotmistrz  i  re- 
gimentarz,  pozostałe  po  Batochowskiej  klęsce  chorągwie,  z 
Ukrainy  sprowadził:  Potuc.  Cenlur.  fol.  252.  Wierzbowska 
ZoKa  syna  mu  jednego  Idziego  powiła,  i  cztery  córki,  Annę 
Zloczewską,  Katarzynę  Błazowską  burgrabinę  Kamieniecką, 
Maryannę  Kiewliczową,  i  Ewę  Kamieniecką.  Syn  Idzi  pod 
Cecora  wzięty  w  niewolą,  wielką  summa  wolność  sobie  ku- 
pił: potem  jednak  przeciwko  Mansfeldyanoni  za  Cesarzem  wo- 
jował, natarczywego  serca  rotmistrz,  chybkością  i  rycerskiemi 
dziełami  wsławiony.  Starował,  in  Bellal.  Sarmat,  fol.  224. 
4.  Wojciech  łowczy  Podolski,  I  ten  na  wojnach  lata  swoje 
przepędził,  pojął  Jadwigę  Lanckorońską  dziedziczkę  na  Bo- 
czkowcach  i  Kaliniu,  a  ze  z  dyssydenckich  rodziców  była  uro- 
dzona, dlatego  swoją  świętą  perswazyą  nakłonił  ją  do  tego, 
ze  się  swych  błędów  wyrzekła ;  z  tej  jego  potomstwo  było, 
Maryanna  Chocimirska  a  potem  Boguszowa,   Zofia  Skotnicka, 


Kalinowski.  ^^ 


Zuzanna  Jarmollńska:  i  synowie  dwaj:  z  tych  Wojciech  pod 
Cecora  zg^inął :  Jędrzej  zaś  z  Barbary  Kopyciiiskiej,  trzy  tylko 
córki  zostawił,  Zofią,  Jadwigę,  i  Krystynę.  Zofia  była  za 
Franciszkiem  Rzeszowskim,    Jadwiga  za  Jerzym  Kosińskim. 

Walentyn  piąty,  wojski  Halicki,  wojownik  pod  Gdań- 
skiem, z  Królem  Stefanem,  z  P] wy  Dworzyckiej  miał  dwóch 
syuów,  Jana  bezpotomnego,  ten  pod  Cecora  w  niewolą  wzięty, 
przeciwko  Persom  mężnie  za  Turkami  wojował:  z  niewoli 
uwolniony,  na  wszystkie  szturmy  w  ojczyźnie  piersi  nadsta- 
wiał, w  zasługach  swoich  wziął  miecznikostwo  Bracia wskie, 
kóba  wojskiego  Czerwonogrodzkiego, 


i  dobra  Werbniki,  i  JakóLa  ^ujsMcgu  v.Łcr»uiiugiuuŁMc^.<, 
ja  go  czytam  łowczym  Podolskim  w  roku  1639.  za  rycerskie 
swoje  zasługi,  wziął  dobra  Podwysokie,  a  z  Jadwigi  Śmio- 
tanczanki  cborązanki  Podolskiej  spłodził  córkę  Annę  Swirską, 
i  Walentego  Jana  cześnika  Halickiego,  którego  zona  Eufro- 
zyna  Bydlowska  herbu  Topacz.  Córki  zaś  Walentego  z  Ewy 
Dworzyckiej ,  Bobińska  bezpotomna,  Barbara  Czermińska,  od 
której  syn  Marcin  i  córka  Barbara,  Zofia  Wasilkowska,  od 
której  Prokop  Samuel,  Anna  Zyrawska,  Witwicka,  od  której 
Anna  Borzechowska. 

Marcin  kasztelan  Kamieniecki,  syn  pierwszy  ^Valentego 
Jana  cześnika  Halickiego  z  Bydlowskiej,  zona  jego  Anna 
Tarnowska,  chorązanka  Trembowolska  herbu  Rolicz,  syn  z 
niej  Ludwik  starosta  ^VinnickI,  miał  za  sobą  imo  roto  Po- 
tocką herbu  Pilawa,  starośclankę  Jabłonowską  ,  pozostałą 
wdowę  po  Puzynie  pisarzu  Litewskim,  z  tą  zostawił  dwie 
córki  ,  ido  voto  Ponińską  kasztelankę  Poznańską  Elżbietę 
herbu  Łodzią.  Józef  chorą/.y  Halicki  drugi  syn  ,  zona  Lan- 
ckorońska  Anna  kasztelanka  Radomska  pozostała  wdowa  po 
Firleju  kasztelanie  Kamińskim,  z  tej  synowie  Adam  i  Ignacy. 
Alexander  trzeci  syn  Walentego  cześnika,  podczaszy  Halicki, 
zona  Strzemeska,  z  niej  córka  została.  Jakób  cześnik  Halicki 
czwarty  syn,  zona  Izal)ella  Sierakowska  kasztelanka  Belzka 
herbu  Dołęga.  Antoni  cześnik  Halicki  piąty  syn,  zona  Gi- 
dzlńska.  Siostry  tych  pląclu  braci  trzy.  Anna  Rynkowska  stol- 
nikowa  Chełmska:  Klara  Chamcowa  stolnikowa  Bełzka :  Wi- 
ktorya  Tomisławska.  Skończę  tu  tem  co  o  Kalinowskich  na- 
pisał, Paweł  Potocki  Centur.fol.  162.  Qui  opes  et  fortunns 
swe  ornandae ,  sire  rindicandue  devoverint  Patriae ,  oppido 
in  Polonia  i-ecensebis  miiltos^  qui  abundnnlius,  et  copio.siore 
sanguine  ejus  defensioni  litarint,  praeter  Kalinoinos  repe- 
rias  neminem. 

Kalinowski  starosta  Lelowski  miał  za  sobą  Borzęcką  córkę  podsto- 
iego   Litewskiego  i  z  niej  potomstwo.    —    Siostra  jego    za    Gra- 


16  Kaliński. 


bionk.i.  Syu  jego  N.  pojął  Rozwadowską  kasztelankę  Halicką.  — 

Krasicki. 

Haliiislii  herbu  Jelita^  w  Łęczycklem  województwie. 
Jan  Kaliński  z  sejmu  157G.  poborcą  naznaczony  w  Łęczy- 
ckieni  województwie,  Constit.  fol.  261.  posłował  na  sejm 
1587.  fol.  418.  i  1588.  na  koronacyą,  w  roku  1589.  ju£ 
go  w  konstytucyach  znajduję  pisarzem  ziemskim  Łęczyckim 
fol.  558.  Kalińska  Jana  Bi-oniszewskiego  małżonka.  Marcin 
kanonik  Chocki  1(551.  umierając,  bibliotekę  swoje  i  mobilia 
kollegio  naszemu  Rawskiemu  oddał.  Histor.  Coli.  Kaliński 
miał  za  sobą  Bętkowską,  z  której  córka  Jadwiga,  była  za 
Jędrzejem  Karsznickim  łowczym  Wieluńskim.  Widziałem  w 
Warszawie  w  kościele  S.  Jana,  nadgrobek  wystawiony  Ja- 
nowi Kalińskiemu  Wilkowi  wójtowi  Warszawskiemu,  o  któ- 
rego ojcu,  dziadu,  i  pradziadu,  tamże  namieniają,  ze  tenże 
urząd  w  Warszawie  piastowali,  herby  na  tym  nadgrobku 
Nałęcz  i   Prawdzie. 

Kaliuski  herbu  Topor,  w  Krakowskiem  wojewódz- 
twie ,  z  Kaliny  pięć  mil  od  Krakowa  piszą  się.  Jan  z  Kaliny 
kanonik  Krakowski ,  na  liście  Zawiszy  Kurozwańskiego  bi- 
skupa Krakowskiego  podpisał  się  1381.  ?/  Nakiel.  w  Miechov. 
fol.  319.  N.  Kaliński  starosta  Oiiiielski  ti  Paproć,  o  herb. 
fol.  669.  Marcin  Kaliński  towai-zysz  pod  znakiem  Zborow- 
skiego marszałka  nadwornego ,  i  drugi  towarzysz  Tarnow- 
skiego kasztelana  Sendomierskiego,  pieszo  szli  do  szturmu 
pod  Pleszków  1582.  Paproć,  fol.  405.  Lassota  Kaliński  w 
Krakowskiem  koło  roku  1600.  Baranoio.  Łukasz  najprzód 
kustosz,  potem  suflragan  i  dziekan  Lwowski,  nauką,  wymową 
i  pobożnością  znakomity;  ołtarz  wielki  w  katedrze  Lwowskiej 
wielkim  sumptem  postawił,  formy  tamże  i  stallum,  gdzie  ka- 
nonicy siadają,  piękną  manierą  i  snycerską  robotą,  jego 
szkatułą  stanęły  :  Psałterz  który  tamże  codziennie  śpiewają, 
jego  ł*undacva.  Do  kaplicy  S.  krzyża  u  00.  Franciszkanów 
Lwowskich,  znacznie  się  przyłożył,  co  i  podziśdzicń  znać  z 
jego  obrazu  w  niej  postawionego.  Naszemu  kościołowi  Lwow- 
skiemu dwa  tysiące  wysypał :  Histor.  Coli.  tak  i  Bogu  i  jego 
kościołom  dobrze  zasłużony  prałat,  poszedł  po  zapłatę  1633. 
Scrobiszor.  in  ^Irchiep.  Leopol.  Piglowski  elogia.  Siostra 
jego  rodzona  była  za  Koszkowskim.  Jan ,  według  drugich, 
Adam  z  Sendomierskiego,  kilka  lat  w  niewoli  Moskiewskiej 
będąc,  szczęściem  z  niej  wyszedł,  gdy  potem  w  roku  1620. 
Piekarski  niezwyczajną  śmiałością  Króla  Zygmunta  IIL  ranił, 
tak  że  na  ziemię  upadł,  on  blisko  w  ten  czas  będąc  Pana, 
z  ziemi  co  prędzej  dźwignął;  w  nagrodę  tej  przysługi,  wziął 
od  niego  łańcuch  złoty,   summę  znaczną  pieniędzy,   i   dobra 


HalisK— Kaliszkow$tki» 


Bajaiikowice  w  Seniloiiiiciskiem  konfiskowane  |»o  Piekarskim. 
Brahel  lib.  I.  Z  tjeli  sii;  niektórzy  na  Podole  |)i'zenieśli.  Fe- 
lix  Kaliński  rotmistrz  królewski,  w  różnych  e.\pedycyacli  to 
pod  Cecora,  to  pod  Chocimem,  śmierci  za  ojczyznę  szuka- 
jąc ,  w  domu  jij  znalazł  1G24.  w  Barze  pochowany.  Starowol. 
in  JJonuiii.  f.  788.  Seweryn  starosta  Braclawski,  miał  swoje 
chorągiew  pancerną  w  konipucie  wojska  1658.  ten  to  zda 
mi  si(;,  o  którym  pisze  Tulden  lib.  0.  ze  z  Kwarcianeiui  lu- 
dźmi do  Karola  Króla  Szwedzkiego  był  przystał ;  atoli  potem 
sześć  chorągwi  oderwawszy  do  Jana  Kazimierza  powrócił. 
Któryś  z  tego  domu  miał  za  soh<i  Cieklińską.  Zofia  Stadni- 
ckiego małżonka,  zszedłszy  z  tejjo  świata  1684.  pochowana 
w  kościele  naszym  Krakowskim  u  S.  Piotra,  któremu  sześć 
tysi(;cy  naznaczyła,  żyła  w  wdowim  stanie  do  zbudowania  w 
wielkiej  pobożności.  Jadwiga  zakonne  sobie  życie  obrała  u 
wszystkich  SS.  we  Lwowie.  Jakób  Kaliński  podczaszy  Sa- 
nocki z  Oborskiej  urodzony,  miał  za  sobą  Zofią  Skotnicką 
pozostałą  wdowę  po  Mikołaju  Firleju  i  Ostrorogu,  z  nią  spło- 
dził dwóch  synów,  Seweryna  i  Franciszka  ale  bezpotomnych, 
tyleż  córek,  z  tych  Barbara  najpizód  żyła  z  Józefem  Stami- 
rowskim  łowczym  Sanockim ,  potem  z  Samuelem  Kosakow- 
skim:  druga  Urszula  lino  roto  Jacka  Dąbskieg^o  kasztelana 
Bieckiego,  'Ido  Zamojskiego  Marcina,  wojewody  Bełzkiego 
małżonka.  Siostry  Jakóba  podczaszego,  Barbara  za  Łukaszem 
3Iiaskowskim,  Jadwiga  najprzód  za  Koźmińskim,  potem  za 
Tomaszem  3Iyszkowskim. 

Hitlisz*  JNiewiem  czy  nie  do  tych  należy  Jadwiga  z 
Kaliszan,  która  pierwszym  związkiem  żyła  z  Sieniutą,  dru- 
gim z  Przerębskim  kasztelanem  Sądeckim.  N.  Kalisz  miał 
swoje  dobra  w  ziemi  Wołyńskiej  1528.  Metryka  fl^otyńska. 
Franciszek  na  Komorowie  Kalisz,  poseł  z  ziemi  Warszaw- 
skiej  na  konwokacyą   1733. 

Kaliszkowski  herbu  Nałęcz  związany.  W  gro- 
dzkich księgach  Oslrzeszowskich  1432.  i  1433.  i  1434.  znaj- 
dziesz rezygnacyą,  którą  Wojciech  i  Marcin  Kaliszkowscy 
czynili,  Marcinowi  z  Kalinowy  Zarębie,  wojewodzie  Siera- 
dzkiemu, w  tychże  księgach  1519.  in  Fes  to  S.  BeneJicti, 
Stanisław  Kaliszkowski  Rubin  dziedzic  na  Kaliszkowicach,  re- 
formacyą  czyni  synom  swoim  Janowi  i  Maciejowi  z  Barbary 
Mielońskiej  spłodzonym.  W  r.  1568.  Subbato  antę  Domin. 
Oculi  Stanisław  Kaliszkowski  Stanisława  i  Barbary  Mieloń- 
skiej wnuk,  Jana  i  .Jadwigi  Tarchalskiej  syn,  3Jacieja  syno- 
wiec, matce  swojej  Tarchalskiej  rełormacyą  zapisał.  W  rokii 
1619.  Samuel  Kaliszkowski,  syn  Stanisława  z  Barbary  Pru- 
szakowny  urodzony,  Zofji  Urbańskiej  żonie  swojej  reibraia- 
ToM  V.  '  t 


18  Kalkreiiter— Halksztein. 


cyą  czyni  w  grodzie  Kaliskim.  W  roku  1676.  Samuel  Ka- 
liszkowski  z  Urbailsklej  spłodzony,  miał  za  sobą  Katarzynę 
Łoehoeką,  z  której  syn  Franciszek  Rubin  Kaiiszkowski  temi 
czasy.  Mikołaj  nntarł  1()85.  jako  świadczy  kazanie  na  jego 
pogrzebie  Jnhło/is/iiego ,  zona  jego  Katarzyna  z  Osucliowa, 
matka  Gnińska.   N.    i)yła   za  Stanisławem   Kierskim. 

Kalkreiitei*.  Adam  i  Karol  Kalkreuterowie  szlacbta 
Szląska  indygenat  otrzymali,  i  do  prerogatyw  szlacbty  Pol- 
skiej przypuszczeni  na  sejmie  koronacyl  I()76.  Con.itit.  f.  5*.>. 
kędy  submittowali  się,  50  rajlaryi  zbrojnej  swoim  sumptem 
wystawie  na  wojnę  Turecką.  Kalkreuterowna  była  za  Jerzym 
Sebastyanem   Unrugiem. 

MLalksztelu  herbu  h'os ,  ale  z  tą  różnicą,  ze  mają 
byc  w  berbie  trzy  rzeki,  czy  trzy  pasy  w  szerz  tarczy  jeden 
pod  drugim  ułożone  prosto,  nad  bełmem  zaś  i  koroną  mię- 
dzy dwiema  trąbami  myśliwemi  skrzydło.  To  MS.  o  Fami- 
liach Pruskich  Zahiscianum .,  który  przydaje,  że  Królowie 
Arragońsey  tegoż  herbu  zażywali  ,  przywodzi  na  to  autora 
Henningcs ,  toz  powiada  o  Bogusławie  książęciu  Kroi.  W 
Państwie  także  Weneckiem,  siła  się  takich  herbów  i  domów 
znajduje.  Starożytność  domu  Kalkszteinów  jaśnie  objaśnia 
przywilej  1459.  na  Łunawy  przy  dobrach  Wenedyi,  od  Lu- 
dwika z  Erlichaufu  hochmistrza  Krzyżackiego  Janowi  Kaik- 
szteinowi  dany,  z  którego  przywileju,  znać  źe  ten  dom  roz- 
krzewiwszy  się ,  dobrze  słynął.  Z  którego  jedni  na  Chełmiń- 
skiej, od  różnych  dzielnic  różnie  się  nazwali,  jako  to  Sto- 
lińscy  od  Stolna,  Osiowscy  od  Osiowa,  o  których  i  ja  na 
swem  miejscu.  Ci  zaś  co  w  Prusiech  za  Kwidzyniem  zostali 
się,  piszą  się  Kalkszteinami.  Jan  in  Partschen  haeres,  sędzia 
ziemski  Rastenborgski  1609.  podpisał  dekret  komissy  królew- 
skiej 1009.  Ludwik  konsyliarz  nadworny  w  księztwie  Pru- 
skiem  1612.  Literae  rerersaies.  Jan  sądowy  ziemski  i  pod- 
wojewodzy  Malborski  1699.  Jan  i  i^Iiehał  kwitnęli.  Michał 
sędzia  ziemski  31alborski  poseł  na  sejm  i7^iO.  Wiktoryn, 
Jan,  i  Bartłomiej.  N.  z  Czarlińskiej  urodzony  podwojewo- 
dzanki  Pomorskiej,  miał  za  sobą  pierwszym  związkiem  Osiow- 
ską, drugim  związkiem  Konstancyą  Kruszyńską  herbu  Praw- 
dzie, kasztelankę  Gdańską,  pozostałą  wdowę  po  Melchiorze 
Czapskim,  mieczniku  ziem  Pruskich,  z  którejsiś  z  tych,  był 
syn  Michał:  trzecim  związkiem  z  Pawłowską  sędzianką  ziem- 
ską Świecką  herbu  Półkozie ,  z  tej  się  został  syn  Ignacy. 
W  Prusiech  książęcych  ten  dom  znacznie  kwitnął ,  gdzie 
generałami,  pułkownikami  zdawna  bywali ;  teraz  jeden  z  nich 
Kalksztein  graf  direktor  syna  książęcia  Pruskiego ,  i  pułko- 
wnik jego. 


Kało— Kałnszowski.  19 


w  r.  1778.  Jan  Kalksztein  kanonik  Gnieźnieński.   —  N.   pisarz 
ziemski  Malborski.  —  Krasicki. 

Kalo  herbu  Pobog.  Pierwszy  z  Panów  Litewskich,  na 
siebie  i  na  sukcessorów  swoich,  na  sejmie  llrodclskim  1413. 
przyj;}l  herb   Pobog,    Kalo.   Łask.  Stat.foL  127. 

Kalski  herbu  Poraj.  Długosz  1395.  i  Kromer,  Kal- 
skiego  Tomasza  Porajczyka  wspominają,  ze  w  tym  roku  za 
Zygmuntem  Królem  Węgierskim  przeciwko  Turkom  wojował, 
zebrawszy  słuszny  poczet  wolontaryuszów,  gdzie  pod  Niko- 
polem  zginął,  to  Cromer,  lubo  Długosz,  twierdzi,  ze  z  tamtej 
klęski  przy  Zygmuncie  Królu  salwował  się.  Starowolslii  in 
Belłal.  foł.  80.  przydaje,  ze  w  zasługach  swoich  wziął  wiel- 
kie i   obszerne  dobra  w  Węgrzech.   Teodor  w  Litwie  1700. 

Kalowski  herbu  Korab  ,  w  Sieradzkiem  wojewódz- 
twie. Jędrzej  Kałowski  sędzia  grodzki  Łęczycki  i  poseł  na 
sejm  1666.  Kochów,  deputatem  był  do  exori)itancyi  na  elekcyi 
Jana  IIL  miał  za  sobą  Katarzynę  Borowską  herbu  Abdank, 
która  po  jego  śmierci  żyła  z  Lipnickim.  Stanisław  1674.  r. 
Tych  czasów  w  zakonie  Ordinis  3Iinorum  Courentualium 
kwitnął  sławny  wymową  Kaznodziejską,  a  potem  prowincyał 
prowincyi  Polskiej,  Kałowski.  N.  była  za  Janem  Kobielskim 
herbu  Jelita. 

K.al^lis]i.i  herbu  Rogala ,  w  Podlaszu  z  Kałuszyna 
się  piszą.  Samuel  podwojewodzy  Podlaski,  podpisał  elekcvą 
Jana  IIL  a  dawniej  Samuel  podsędek  Liwski  1626.  kwitnął, 
jako  świadczą  Cuda  Częstochowskie :  z  tego  wnoszę,  że  się 
z  Mazowsza  w  Podlasie  przenieśli.  Z  tegoż  domu  w  zakonie 
naszym  Ks.  Stanisław  Kałuski,  przez  dwadzieścia  lat  i  cztery 
na  Kaznodziejskiej  ambonie  do  ludzi  mówił,  z  taką  u  wszy- 
stkich sławą,  że  wieku  swego,  równego  sobie  nie  miał:  umarł 
w  Jarosławiu  u  Panny  Maryi  1711.  r.  Są  w  druku  kazania 
jego  te,  Imo.  Na  B.  Stanisława  Kostkę  1698.  Lubłini  in 
foł.  2do.  Na  B.  Jana  Kantego  1694.  łv  Lubłinie  in  fol. 
3tio.  Na  Jl^otywie  Trybunałskiej  1695.  in  foł.  tv  Lubłinie. 
4to.  Na  tejże  lVotywie  1696.  infol.  Lubłini.  Kałuski  miał 
za  sobą  Barbarę  Drozdowską. 
Mateusz  Kałuski  w  r.  1700.  w  województwie  Potockiem.  — 
fFielądek. 

KAŁUSZOWSKI    HERB. 

Mają  być  dwie  szable,  rękojeściami  do  góry,  ostrzami 
do  siebie,  końcami  na  dół  obrócone,  w  pół  niby  z  sobą 
związane,  szabel  zwyczajny  kolor,  tarczy  zaś  pole  czerwone, 
na    hełmie    pięd    piór    strusich ,    na    których    z  ukosa  szabla. 

2" 


20 


K.atiiszo^v8kl  —  Kaiiiieuiccki. 


KAŁUSZOWSK 


HERB. 


Pajtroc.  i  OkoL  tom.  l.fol.  373.  Na  wojnie  snąc  ten  herb 
nabyty,  od  ksiązijt  Ruskich  nadany,  kiedy  to  jednak  było, 
żaden  z  autorów  nie  namiei^ia.  Piotr  KałuszoMski  ziemianin 
Wołyński  1528.  Metryka  Jfohjńska.  Roman  z  książętami 
Oslrogskiemi  na  sławę  domu  swej^o  robił.  Adam  rotmistrz 
u  Janusza  ksiązccia  Ostrogskiego  kasztełana  Krakowskiego, 
od  młodości  swojej  do  rycerskich  dzieł  przyuczony.  Fami- 
liantów  tego  domu  szczodrobłiM'ośi^  na  Boga  pamiętna  w  Kon- 
stantynowie, Cudnowie  i  innych  miejscach.  Kałuszowska  Cza- 
horskiego  małżonka.  Damian  podpisał  elekcyą  Władysława  IV. 
z  Wołyńskiem  województwem.  Michał  miecznik  Smołeński 
deputat  na  trybunał  koronny  1723.  N.  miał  za  sobą  Magd.a- 
lenc   Grochowską.    Kazimierz   w   Litwie    1700. 

Kaiuicuiczuy  herbu  Pogonią  kto,  W  Wielkiej-Pol- 
szcze,  jeden/e  dom  z  Ilunorowskiemi,  ałe  Kaniieuiczni  na- 
zwani  od   Kamienicy,    którą   mieli   w   Srzedzie   mieście. 

KaiUieiliechi  Iicrlm  Pilawo.  Sławny  to  zdawna  dom 
w  Polszczę,  i  wiełkienii  dziełami  dobrze  ojczyźnie  zasłużony. 
Jednejze  dzielnice  z  3Iosk(>rzewskiemi ,  znać  jednak,  że  się 
dopiero  od  Moskorzewskich  rozdzielili  [>o  roku  1 'i08.  bo  w 
tym  samym  roku,  czytam  Klemensa  z  Moskorzewa  hrabię 
na  Dobczycach  i  Kamieńcu,  kasztelana  Wiślickiego,  podkan- 
clerzego koronnego ,  kościoła  Moskorzewskiego  i  trzech  tam 
prebend  fundatora,  jako  jego  nadgrobek  świadczy  w  katedrze 
Krakowskiej  wystawiony,  z  tego  poznać,  że  Kamieniec  jeszcze 
na  ten  czas  w  dziedzictwie  Moskorzewskich  chodził,  dopiero 
po  roku  1408.  gdy  się  znad  Klemensa  tego  synowi ,  działem 
Kamieniec  doslał,  od  niego  Kamienieckich  imię  początek  swój 
wzięło,  jakoż  wkrótce  potem,  to  jest  w  roku  1443.  wspo- 
mina Bielski  fol.  373.  Piotra  Kamienieckiego  Piławczyka, 
który  z  innemi   kawalerami  Polskiemi  po  ^wiktoryi    pod    Bu- 


Kamieniecki.  ^1 


dzyniein  z  Turków  otizyiiiancj ,  proporce  swoje  zawiesił  w  ko- 
.^ciele  Budzyńskim.  Frawilac,  że  Paprocki  w  Gniazdzie  Cnoty^ 
dawniejszy  t-zas  w  Polszczę  temu  imieniu  zamierza,  kiedy 
Alexandra  Kamienieckiego  wojewodą  Sendoniierskim  pisze, 
jeszcze  w  roku  1.309.  którego  syn  miał  byc  Mikołaj:  poświad- 
cza Paprockiemu  Okolski,  atoli  to  się  utrzymać  nie  może: 
bom  ja  w  tomie  pierwszym  z  praywilejów  jawnie  pokazał, 
ze  w  tym  roku  i  następujących  Wojciech  z  Zmigroda  na 
krześle  Sendomierskiem  siedział:  podejrzana  tedy  musi  byc  o 
tym  Alexandrze  relacja,  dla  tego  i  Paproć,  w  drugiej  księ- 
dze o  herbach,  tak  Alexandra  jako  i  syna  jeg'0  3Iikolaja  opu- 
ścił. Okolski  także  Mikołaja  wojewodę  Krakowskiego  kładzie 
w  roku  1438.  ale  się  myli ,  był  w  prawdzie  w  tym  roku 
Mikołaj,  ale  z  Michałowa  Porajczyk,  nie  z  Kamieńca  Pilaw- 
czyk.  Mikołaj  zaś  Kamieniecki  wojewoda  Krakowski  i  hetman, 
nie  zyl  aż  w  roku  1510.  Jedni  z  nich  na  Podole  się  wy- 
nieśli, z  Kamieńca  się  jednak  pisali,  ten  to  Kamieniec,  który 
dziś  Odrzykońskini  zamkiem  zowią,  mila  od  Krosna,  na  górze 
pięknym  kształtem  wymurowany,  wspomina  go  Sarnicki  in 
(lescripf.  Po/oniae ,  ale  i  mnie  dostało  się  tam  widzieć  herb 
Pilawa  Kamienieckich,  znać,  że  od  któregoś  z  nich  z  funda- 
mentu wyprowadzony:   drudzy  się  jiisali  z  Załoziec  i  Oleszka. 

Henryk  kasztelan  Sanocki,  Okolski  go  chce  mieć  woje- 
wodą i  starostą  Krakowskim  koło  roku  1493.  i  przydaje,  że 
syn  jego  także  Henryk,  od  Tatitrów  pod  Wiśniowcem  zabity 
poległ,  przywodzi  na  to  hionKru  lib.  30.  ale  Ki-omer,  nic 
tam  nie  uamienia  o  tym,  żeby  albo  Henryk  Kamieniecki  miał 
byc  wojewodą  Krakowskim,  albo  ten  który  zginął  pod  Wi- 
śniowcem czyim  był  synem.  Miechowita  przeciwko  Okolskie- 
inu  jawnie  świadczy,  że  ten  Henryk,  który  1494.  w  tej  z 
Tatarami  potyczce,  krew  swoje  z  życiem  oraz  wylał,  bratem 
był  Mikołaja  potem  wojewody  Krakowskiego  i  hetmana  ko- 
roiinego,  nie  synem.  Ze  zaś  Henryk  był  kasztelanem  Sano- 
ckim 1480.  pisze  samże  OkoUki  tom.  2.  fol.  160.  z  ksiąg 
ziemskich  Przemysłkich.  Anna  jako  mówi  Okolski  córka  Hen- 
ryka kasztelana  Sanockiego,  Jana  Prochnickiego  kasztelauiea 
Przemysikiego   małżonka. 

Jan  kasztelan  Lwowski  starosta  Buski,  o  tym  pisze  Okol- 
ski, że  byt  synem  Mikołaja,  a  wnukiem  Alexandra  wojewody 
Sendomierskiego,  ale  się  to  utrzymać  nie  może,  nie  tylko 
z  tych  racyi,  którem  wyżej  uamienił,  ale  też  i  ztąd  :  bo  ten 
Mikołaj  miał  żyć  koło  roku  1350.  a  ten  Jan  dopiero  kwitnął 
koło  roku  1506.  długi  tedy  więcej  niż  póltorasta  lat  wiek, 
nie  pozwala  mi  wierzyć  temu,  żeby  ten  Jan  miał  być  synem 
przerzeczonego  Mikołaja:   to  się   zda  być  pewniejsza,   że   ten 


22  Kamieniecki. 


Jan  bratem  był  Henryka,  kasztelana  Sanockiego,  i  Mikołaja 
wojewody  Krakowskiego,  i  Marcina  wojewody  1'odolskiego, 
jako  pisze  StarowoL  in  Bcllator.  tenże  chwali  tejjo  Jana, 
tak  z  gładkiej  wymowy,  jako  i  z  rycerskiego  serca,  kiedy 
w  pięćset  tylko  koni  i  trochę  coś  wolontaryuszów,  na  Ta- 
tarów Wołyń  rabujących  napadłszy  pod  Woronowem ,  dwa 
tysiące  ich  trupem  na  placu  położył,  i  plon  wszystek  ode- 
brał; w  tym  się  jednak  myli  StarowoL  źc  tę  batalią  pisze, 
za  czasów  Alexandra  Króla,  bo  Biel.  fol.  508.  i  Decius  de 
Sigismtmdi  I.  teiuporibus  na  rok  ją  1507.  zwalają,  kiedy 
juź  Zygmunt  Stary  w  Polszczę  panował.  Ten/.e  Starowolski 
powiada,  ze  na  dziesięć  łat  Podole  puszczono  mu  było  w 
administracyą,  i  ze  dom  Kamienieckich,  juz  za  jego  czasów 
w  płci  nięzkiej  ustał:  co  do  drugiego  punktu  jawnie  się  myli: 
gdyż  jeszcze  i  podziśdzleii  Kamienieckich  krzewi  się  familia, 
jako  niżej   obaczysz. 

Mikołaj  wojewoda  Krakowski  i  starosta,  hetman  wielki 
koronny,  a  przedtem  najprzód  kasztelan  Sendomierski,  dalej 
wojewoda  Lubelski,  potem  wojewoda  Sendomierski,  wielkiej 
u  Zygmunta  I.  łaski  ,  dl.i  zacnych  z  natury  przymiotów  ; 
szczególniej  wydawała  się  w  nim  ludzkość,  którą  wszystkich 
do  siebie  nęcił  serca ;  przymilenie  także  w  obyczajach,  jakąś 
powagą  attemperowane,  która  się  i  na  twarzy  jego  wyda- 
wała. Obrót  dowpcipu  wielki ,  biegłość  w  rzeczach  wojen- 
nych z  młodych  lat  długą  experyencyą  nabyta,  ta  go  najbar- 
dziej zdolnym  buławy  uczyniła :  przecież  lubo  z  natury  jakom 
mówił  był  łaskawy,  karności  jednak  w  ludziach  żołnierskich 
czujno  przestrzegał :  a  żeby  był  w  drugich  chęć  do  pracy  i 
boju  zapalił,  sam  się  częstokroć  między  prostego  żołnierza 
wmieszawszy,  do  okazyi  przywodził.  Gdy  Bogdan  wojewoda 
Wołoski  wsparty  Tureckiemi  i  Tatarskiemi  posiłkami ,  zła- 
mawszy przymierze,  na  Podole  i  Ruś  wtargnął,  i  o  Kamie- 
niec, Halicz,  Lwów,  i  insze  Polskie  fortece  daremno  się 
kusił,  Mikołaj  od  Krakowa  z  wojskiem  ruszywszy,  tyle  sa- 
mym imienia  swego  postrachem  sprawił,  że  nieprzyjaciel  z 
granic  aż  do  Wołoch  pierzchnął.  Nie  zastawszy  Bogdana 
hetman,  za  nim  się  z  ludem  przez  Dniepr  przeprawił.  Wo- 
łoską ziemię  mieczem  i  ogniem  niszcząc,  miasteczka  Czar- 
nowce,  Dorohim,  Botusany,  Stepanowce ,  Chocim  i  inne 
twierdze  w  popiół  obrócił,  wszędzie  bijąc  i  zwycięzko  gro- 
miąc, aż  pod  Szoczawę  stolicę  hospodarów  Wołoskich  przy- 
ciągnął: tam  plon  bogaty  zabrawszy,  nazad  z  wojskiem  od- 
ciągnął. Gdy  rycerstwo  koronne  za  Dniestr  już  przeszło, 
Wołosza  na  Tworowskiego ,  który  się  z  resztą  wojska  za 
Dniestrem  pozostał ,    uderzyła :    stanął   w  kroku  Tworowski, 


Kamieuiecki.  23 


przypadł  I  Kamieniecki,  tam  po  niejakiej  chwili  bitwy,  zwy- 
cii;ztwo  pizy  naszych  stanęło;  z  niewolników,  trzydziestu  do 
Króla  posiano,  a  między  niemi  przedniejszych  Logofeta  kan- 
clerza, Jlumenika,  Kirsę,  i  Petryka  podskarbiego,  pięćdzie- 
siąt ścięto,  a  to  dla  tego,  ze  tez  pierwej,  Bogdan  żołnierze 
Polskie  pod  Trębowlą  pojmane,  dał  pościnać,  których  mogiły 
gdy  hetman  ohaczył,  ślubem  się  obowiązał,  dochodzie  krwi 
niewinnie  pobitych.  Bitwa  ta  była  4.  Października,  dla  tego 
mówi  Biel.  fol.  514.  ze  na  pamif|tkę  tego  zwycięztwa,  dzień 
len,  sławnie  Polacy  święcie  p,oczęli.  Pod  Łopuszną  potem 
dwadzieścia  i  pięć  tysięcy  Tatarów ,  w  pięd  tysięcy  swoich, 
z  ksiązęciem  Konstantym  Ostrogskim  pogromił,  jednych  na 
placu  pobiwszy,  drugich  do  ucieczki  przymusiwszy,  z  ludzi 
swoich  w  tej  okazyi  więcej  nad  pięćdziesiąt  nie  straciwszy. 
(jJdy  Król  Zygmunt  I.  do  Posonium  i  na  kongress  Wiedeński 
w  licznej  komitywie  Panów  Polskich  wybrał  się  w  r.  1515. 
3IikołajowI  ojczyznę  i  Królestwo  całe  w  opiekę  oddał,  f^ice 
liegem  go  uczyniwszy.  Biel.  fol.  529.  Atoli  pod  czas  tego 
kongressu  ten  przezacny  hetinai),  na  solenuiejszy  do  nieba 
kongres  przeniósł  się.   Ericius,   Staruwol.  m  Bellaf. 

Marcin  wojewoda  Podolski,  we  wszystkich  okazyach  i 
tryumfach,  nierozdzielny  Mikołaja  brata  towarzysz  :  po  śmierci 
jego  zbił  Tatarów  ósmset  pod  Trębowlą  1510.  Biel.  fol.  553. 
5/a/-oM'o/*A7'  powiada ,  ze  swojemi  chorągwiami,  nakładem 
własnym  wystawionemi,  Turków,  Wołochów,  i  Talarów  pod 
Chocimem  poraził:  był  i  w  owej  mniej  fortunnej  pod  Soka- 
lem expedyci  1519.  Biel.  Jol.  34.3.  Jan  Króla  >Vęgierskiego 
zbitego,  od  Ferdynanda  Króla  Czeskiego,  i  z  Królestwa  wła- 
snego wyzutego,  w  swoich  dobrach  Kamieńcu  pod  Krosnem 
1528.  hojnie  przyjął,  i  po  Pańsku  traktował.  Biel.  f^apoy. 
Umarł  1530.  jako  z  jego  iiadgrobku  wypisał  Starowolski  z 
katedry  Krakowskiej,  jakoż  Pruszcz  i  Przewodnik  świadczy, 
ze  w  tejże  katedrze  3Ioskorze\vskich  i  Kamienieckich  domowe 
były  groby,  w  kaplicy  Ś.  Mikołaja.  3Iiał  ,  mówi  Okol.  w 
książce  o  Cudach  w  Podkainieniu.,  len  Marcin  za  sobą  córkę 
Jana  Slenińskiego,  podkomorzego  Przemyslkicgo  herbu  Dębno. 
Paproć,  o  herb.  z  Krosna  kładzie  nadgrobek  Klemensa  ka- 
sziclana  Sanockiego  zmarłego  1536.  przy  którym  powiada, 
ie  te  cztery  herby  widział.  Pilawa,  Dębno,  Jelita,  Abdank: 
z  tegobym  rozumiał  ze  ten  Klemens  był  synem  Marcina  wo- 
jewody Podolskiego,  z  Sienińsklej  herbu  Dębno:  tenże  autor 
przydaje,  ze  w  Krośnie  także  leży  córka  tego  Klemensa  Mni- 
szkowa,  podkomorzyna  koronna,  i  syn  Jan;  z  tego  wnoszę; 
ze  się  myli  Bielski  i  Okol.  gdy  tego  Klemensa  albo  ojca 
3Iniszkowy  wojewodą  Ruskim   zowie;   ponieważ  i  nadgrobek 


2^  Hamieniecki. 


jego  tylko  mu  kasztelani,-}  Sanocką  przyznaje,  ale  I  kompiit 
wojewodów  Ruskich  w  pierwszym  tomie  odemnie  położony 
pokazuje,  ze  o  te  czasy,  niemógł  Klemens  na  tem  krześle 
siedzieć.  Siostra  rodzona  Mniszkowy  El/.bieta  Kamieniecka, 
Bernarda  Maciejowskiego,  kasztelana  Lubelskiego  małionka, 
Anny  z  Jagiellonów  Królów  Infantki ,  i  Królowy  potem  Pol- 
skiej, ochmistrzyni,  Bernarda  Maciejowskiego  kardynała  ma- 
tka, której  on,  z  chorążego  koronnego,  dziekanem  War- 
szawskinj  zostawszy,  nadgrohek  w  Warszawie  postawił.  Sta- 
rowoski  in  Monum.  Waleryan  Mielecki,  podkomorzy  Sendo- 
mierski ,  miał  za  sobą  Kamieniecką.  Genenl.  Mielec.  Jana 
Kamienieckiego,  starostę  Gródeckiego,  Lnbaczowskiego,  Dro- 
hobvckiego,  czytam  m  Actis  Terrestr.  Leop.  153(».  Mikołaj 
kasztelan   Sanocki   1526.  jakom   czytał  in  MS.   Petricon. 

Wojciech,  Jan,  Stanisław,  bracia  rodzeni,  wnukowie 
według  Paproć.  Mikołaja  wojewody  Krakowskiego  i  hetmana, 
z  Anny  Kościeleckiej  ,  wojewodzanki  Łęczyckiej  spłodzeni 
ludzie  rycerscy,  na  sejmy  wielkim  kosztem,  na  wszystkie  lej 
ojczyzny  potrzeby  w  znacznym  kompucie  ludzi  stawali.  Z 
tych  Jan  zył  hezzenny,  Wojciech  miał  za  sobą  Sienicką  po- 
zostałą wdowę  po  Chodorowskim,  Stanisław  Siemaszkownę 
pozostała  wdowę  po  Lahodowskim,  ja  czytam  Stanisława  pod- 
komorzym Lwowskim  na  liście  3Iaciejowskiego  kardynała  r. 
1G05.  u  Nakiel.  w  Miechów,  fol.  813.  takbym  rozumiał,  ze 
to  tenże  sam  Stanisław :  Grochów,  in  dedic.  Lavacri  animae 
sławi  Stanisława  Kamienieckiego  szczodrobliwość  na  kościół 
S.  Krzyża  00.  Benedyktynów:  córka  jeg^o  Elżbieta  z  Janem 
Potockim  wojewodą  Bracławskim  pisarzem  polnym  koronnym 
dożywotnie  zmówiona.  Pani  wielkich  cnót,  fundowała  OO. 
Dominikanów  wLatyczowie,  w  złocie  i  srebrze  kilka  tysięcy 
na  to  wysypawszy:  Okol.  Russ.  Flor.  tamże  pochowana.  W 
Kamieńcu  zaś  Podolskim,  kaplicę  przy  kościele  tychże  00. 
na  cześć  Najśw.  Malce  wymurowała.  Elżbieta  Stanisławowi 
Włodkowi,  wojewodzie  Belzkiemu  zaślubiona.  Kamieniecka 
dziedziczka  na  Czarnobylu  Łukasza  Sapiechy  małżonka.  Okol. 
lluss.  Flor.  fol.  121.  Jan  i  Kasper  stryjeczni  bracia  tamtych 
trzech  w  różnych  okazyach  doświadczonego  męzlwa.  Piotr 
uczył  się  w  Ingolsladzie  1C04.  Któryś  z  .Kamienieckich  miał 
za  sobą  Ewę  Kalinowską,  herbu  Kalinowa,  cóikę  Bartło- 
mieja. Kamieniecka  była  za  Brzuchowskim  Krzysztofem  herbu 
Pomian.  Stanisław  1039.  Melaniiis.  Michał  z  Oleska  Kamie- 
niecki 1700.   w  Wileńskiem   województwie. 

Kaillienieck.!  Chocim.,  w  ksiczlwie  Łitewskiem.  Ale- 
xander  Chocim    Kamieniecki    z    województwa  Smoleńskiego, 


Hamieniewski.  2.1 


wierność  jego  ku  ojczyźnie,  gdy  zoslaw-ał  na  Szkłowie,  chwali 
Iionsfi/tuct/a  1661. /b/.  29. 

H.aillieuieYVS]i.i  /lerbu  Junosza,  w  Poznańskiem  wo- 
jewództwie. Domu  tego  starożytność  pokazują  łranzakcye 
w  JiAięg-ac/i  Grodzkich  Poznańsiiich  i  liatiskich.  Imienia  zaś 
tego  nabyli  od  dóbr  Kamionek ,  które  o  mil  dwie  od  Po- 
znania le/.;{-  Z  lycb  Stefan  Junosza  Kamieniewski,  dziedzic 
na  Kamionkach,  Piotrowie,  Daszewicach,  Taczalach  i  t.  d. 
najprzód  chorąży  Poznański,  a  potem  kasztelan  Micdzerzecki, 
wypolerowawszy  dowcip  naukami,  zwiedziwszy  cudze  kraje, 
powróciwszy  do  ojczyzny,  przez  rycerskie  dzieła  szuka!  shiwy, 
jako/,  wielkie  męztwo  jego  i  odwagi',  którą  pokazał  w  ró- 
żnych krwawych  potyczkach,  wojując  przeciwko  Węgrom, 
Tatarom,  Moskwie,  i  Turkom ,  czytać  możesz  na  nadgrobku 
jego  w  Poznaniu  u  00.  Dominikanów  na  blasze  srebrnej. 
Nie  mniej  zdrową  radą  służył  dobru  pospolitemu,  przyjmu- 
jąc na  siebie  po  kilka  krod  poselską  lunkcyą  na  różne  sejmy. 
Zaślubił  sobie  w  dożywotnią  przyjaźń,  Izabellę  Łącką  ka- 
sztelankę Biechowską  córkę  Jana,  z  Grudzińskiej  zrodzoną, 
która  mu  powiła  córię  jedne  Joannę  Przyjemską,  podkomo- 
rzynę  Kaliską;  i  synów  trzech:  Jana  stolnika  Poznańskiego, 
ten  przysłabszego  zdrowia  na  usługi  ojczyźnie  nie  żałując, 
trzy  razy  na  sejmy,  Piotrkowski,  Lubelski,  Krakowski,  po- 
słując od  województwa  Poznańskiego,  na  czwartym  Krakow- 
skim zachorowawszy,  z  tym  się  pożegnał  światem,  zostawi- 
wszy z  Elżbiety  Rogalińskiej  synów  dwóch :  Michała  woj- 
skiego Poznańskiego,  Gabryela  podstolego  Wsehowskiego, 
obudwu  ludzi  rycerskich,  i  córkę  Ewę  3Iieżyńską.  2.  Wa- 
leryana  rotmistrza  usarskiej  chorągwi,  hetmana  Żółkiewskiego, 
ten  w  obozie  młodzianem  umarł.  3.  Karola  podczaszego  Ka- 
liskiego, ten  z  dowcipu  i  wymowy  gładkiej  na  sejmach  przy 
poselskiej  funkcyi,  wsławiony;  z  Barbary  Zyclilińskiej  zosta- 
wił córek  dwie,  Katarzynę  Nieżuchowską,  i  Teresę  Szołdrską : 
synów  także  dwóch  :  Stanisława  komornika  Poznańskiego, 
i  Wojciecha.  Jerzy  Kamieniewski  podwojewodzy  Poznański, 
a  potem  chorąży  Kaliski,  deputat  dwa  razy  na  trybunał  ko- 
ronny, poseł  z  Kaliskiego  na  sejm  Warszawski,  z  Anny  Go- 
lińskiej  zostawił  syna  jednego  Sebastyana,  który  z  Justyną 
Twardowską  żył  sterilis.  N.  Kamieniewski  miecznik  Poznań- 
ski wielkich  cnót  i  pobożności  człowiek,  00.  Dominikanom 
Poznańskim,  zapisał  kilkanaście  tysięcy  na  dobrach  swoich 
Kamionkach  i  Taczalach.  ^^cfa  C<i.';ti'en.  Po.snun.  Mąż  przy- 
tem  wielkiego  serca,  wojował  przeciwko  Szwedom  z  Czarne- 
ckim; posłował  dwa  razy  na  sejmy,  był  i  deputatem  na  trybunał 
koronny  z  Poznańskiego.   Siostra  jego  była  za  Manieckim  wwo- 


20  Kamieński. 


jewództwie  Puziiariskicm ,  druga  za  Prusimskini  herbu  Na- 
łęcz, której  czynił  reforniacyą  w  grodzie  Poznańskim.  Zo- 
stawił córek  trzy,  z  którycli  jedna  była  za  Twardowskim, 
druga  za  Gurowskim,  trzecia  zakonnica  S.  Klary  w  Pozna- 
niu ,  gdzie  po  kilka  razy  starszą  rządząc  zgromadzeniem, 
tamże  w  Bogu  zasnęła ,  i  syna  Jana  człowieka  wojennego, 
radą,  ludzkością,  i  gładkością  wymowy  sławnego,  ten  zo- 
stawił córkę  Katarzynę,  która  się  w  dożywotnią  przyjaźń 
dostała  FloryanowI  Łączyiisklemu  herbu  Nałęcz  w  wojewódz- 
twie Poznańskiem,  i  synów  trzech,  Franciszka,  który  zo- 
stawił potomstwo,  Stanisława  i  Michała,  który  młodzianem 
umarł.  N.  Kaniieniewska  była  za  Baranowskim  w  wojewódz- 
twie Kaliskiem.  N.  za  Czeskim.  N.  Kamieniewski  miał  za  sobą 
Gurowską. 

Kaillieiisk.!  herbu  Cholewa,  na  Dobrzyńskiej  ziemi. 
Kamieńska  była  za  Stanisławem  Brzeskim  herbu  Oksza.  Ka- 
mieński zginął  pod  Sokolą  r.  1579.  ffarszawic.  in  paneg. 
Steph.  Itegis. 

Kailtieiiski  herbu  Dołęga^  w  Dobrzyńskiej  ziemi. 
Kamieńskiego  kanonika  Kujawskiego  zmarłego  1553.  z  nad- 
grobku  wypisał  Paproć.  Wawrzeniec  podstarośei  Płoński, 
drugi  Wawrzeniec  1648.  podpisał  elekcyą  Jana  Kazimierza 
z  Dobrzyńskiej.  Zofia  Jana  Ławskiego  podstolego  Wiskiego 
małżonka. 

W  r.   1788.  Wojciech  Kamiński  koiuoriiik  ziemski  Kujawski.  — 
Przypisy  Krasickiego.  — 

Kaillieuskl  herbu  Jastrzębiec,  w  Sieradzkiem  wo- 
jewództwie i  na  Wołyniu.  Walentyn  Kamieński  poborca  w 
Kijowskiem  1588.  Canstit.  fol.  503.  i  1590. /o/.  60,3.  Ale- 
xander  Władysława  IV.  Krzysztof  Jana  Kazimierza  z  Wołyń- 
skiego, podpisali  clekcye.  Stanisław  sędzia  grodzki  Krzemie- 
niecki mąż  znaczny,  i  synowie  jego,  Jan,  Józef  i  Jakób  Jas- 
trzębezykowie,  kwitnęli  1689.  Remigian  Kamiński  na  Kamion- 
nie  w  powiecie  Kowalskim  dziedzic,  spłodził  syna  Adama, 
ten  z  Małgorzatą  Bielicką  Ambrożego  córką,  spłodził  Ana- 
stazyą  Bronisława  Bielawskiego  małżonkę,  i  syna  Jana  Pawła 
komornika  Granicznego  Łęczyckiego,  którego  z  Katarzyny 
Krzywkowskiej ,  syn  Jan  Szymon  był  kanonikiem  Płockim, 
proboszczem  Wojnickim,  i  córkę  Helenę  która  się  W  mał- 
żeństwo dostała  Bernardowi  na  Fulsztynie  Grabionce  łowczemu 
Halickiemu  podstarościemu  i  sędziemu  grodzkiemu  Trembo- 
wolskiemu. 

Haniieuski  herbu  Odrotuąi,  w  Wileńskiem  woje- 
wództwie z  Kamienigrodu  się  piszą.  Zygmunt  poborca  w  Żmu- 
dzi 1578.    Constit.fol.  353.  Zygmunt  Zygmuntowicz  to  jest 


HLamieński.  27 


syn  Zygmunta  z  sejmu  1016.  komissarz  do  rozgraniczenia 
miedzy  Żmudzią,  Kurlandyą,  i  Prusami,  Cotistil.  fol.  48. 
zył  jeszcze  1623.  Acta  interregni.  Jan  podkomorzy  Wllko- 
mlerski,  miał  za  sobą  Krystynę  Poluhiiiską  wojewodzankę 
Paniawską.  Dawid  z  Mińskiego,  Hieronim  z  Wileńskiego, 
podpisali  elekcyą  Władysława  IV.  Teodor,  I  Prokop  z  Mści- 
sławsklego,  Piotr  z  Wileńskiego,  Jana  Kazimierza:  Paweł 
z  Mśclsławskiego ,  Jędrzej  cześnik  BracławskI  z  Brześclań- 
skiego,  Gabryel  starosta  Kijski  z  Zmudzkiego,  Jerzy  wojski 
RzeczyckI ,  i  Jan  cześnik  BracławskI  z  powiatu  Oszmlaó- 
sklego,  Jana  III.  Jan  cześnik  BracławskI  r.  1641.  Constit. 
fol.  34.    Malcber   Kazimierz   cześnik   Wileński  1700. 

Kaniieui^ki  herbu  linwicz,  w  burskiej  ziemi.  Piotr 
z  ziemi  Wyszogrodzkiej  ,  drugi  z  Ciechanowskiej  Włady- 
sława IV.  Krzysztof  z  Płockiego,  Jana  III.  podpisali  elekcye. 
Kamińska  Zawiszanka  była  za  Wawrzeńcem  Dąbrowjskim  herbu 
Kuszaba. 

Kauiieushi  herbu  Slepowron.,  w  Dobrzyńskiej  ziemi, 
w  Podlaskiem  I  Mścisławskiem  województwach.  Pierwszy  się 
do  Mśclsławskiego  przeniósł,  >\  Kauiieńskl  kasztelan  Dobrzyń- 
ski,  gdzie  zostawił  dwóch  synów:  Szymona  jednego,  pułko- 
wnika w  wojsku  Litewskiem,  a  potem  marszałka  Mśclsław- 
skiego, posłował  na  sejmy  1564.  Constit.  fol.  52.  i  Jana, 
tego  było  dwie  córki  Barbara  i  Ale.\andra,  czy  obiedwle, 
czy  tez  jedna  z  nich  w  dom  się  Bobojetów  dostała,  I  sy- 
nów trzech.  Pierwszy  Włodzimierz,  mężnie  przeciwko  Mo- 
skwie stawał,  będąc  natenczas  wojskim  Mścisławskim,  dla 
tego  w  zasługach  wziął  cliorąztwo  Mścisławskle,  z  Zofji  Sa- 
pieźankl,  spłodził  syna  Jana,  kasztelana  Mśclsławskiego  ;  ten, 
ze  go  ojciec  młodo  odumarł,  dostał  się  w  opiekę  Leonowi 
Sapieha  wojewodzie  Wileńskienui,  I  hetmanowi.  Zamek  MścI- 
sławski  ufortyfikował,  wały  w  koło  niego  usypał,  zęby  się 
tam  były  Moskiewskie  insulty  rozbijały,  jakoż  podstąpiłci 
był  pod  ten  zamek  ]\ahaj  pułkownik  nieprzyjacielski,  w  czte- 
rech tysięcy  swoich,  i  dobywać  go  zamyślał,  ale  go  wy- 
padłszy wycieczką  w  ośmdzlesiąt  koni,  Jan  męznv  kawaler, 
tak  nastraszył,  ze  pierzchnął.  Chował  tamże  kasztelan,  z  nie- 
małym uszczerbkiem  substancyl  swojej  chorągiew,  aby  był 
nią  Moskiewskie  Imprezy  wytrzymywał:  w  każdej  expedycyi, 
jako  mur  nieprzełomanem  sercem  stawał,  na  sejmach  ,  sej- 
mikach konwokacyach,  to  mówił,  co  na  kochającego  ojczy- 
znę syna  przystało,  gładką  wymową,  i  głębokiem  na  wszy- 
stko baczeniem,  każdą  rzecz  roztrząsnąwszy.  Sama  Moskwa 
widząc  jego  szczerość,  i  według  słuszności  rozsądek,  o  niego 
kilka  razy  za  komissarza  prosiła.     Był  na   trybunale  deputa- 


28  Kamiński— Kamionacki. 


tein,  a  bodaj  nie  i  jiiurszałkieni,  miał  za  sobą  PoŁeneyanę 
Rajską,  z  której  dwócb  się  mu  synów  urodziło,  Włodzimierz 
i  Piotr,  umarł  kasztelan  1044.  Drugi  Alexander  brat  Wło- 
dzimierza chorążego,  najprzód  pisarz,  a  potem  s»/dzia  Mści- 
sławski,  Wolowiczowna  czterech  mu  synów  powiła,  Krzy- 
sztofa podczaszego  !\lścisławskiego,  Jana,  Jędrzeja  i  Teodora. 
Trzeci  Seweryn,  którego  syn  Eustachiusz  protopop  Wileń- 
ski gorliwy  za  unią.  Kazanie  Stan.  Jfolskiego  Trojaki  pro- 
gnostyk. Włodzimierz  Dadzibog  syn  Jana  kasztelana,  naj- 
przód cliorązy,  a  potem  podkomorzy  Mścisławski,  poseł  na 
sejm  1661.  ztamtąd  deputowany  na  Irybunał  fiskalany,  Constit. 
fol.  4.  i  1670.  do  podziału  Łojowa  i  Lubecza,  na  zasłużo- 
nych żołnierzy.  Constit.  fot.  11.  Wojciech  Kamiński  z  Ka- 
minka,  bo  się  ztąd  piszą,  poborca  w  Mielnickiej  ziemi  1626. 
Uniwer.  Pobór.  Jan  i  Walentyn  w  Podlaskiem  1648.  Jan 
na  Rusi.     Paweł  cześnik  3Iścisławski  1700.  > 

W  r.  1778.  Dominik  Kamiński  sędzia  ziemski  Wileński.  —  Be- 
nedykt pisarz  ziemski  Lidzki.  —  Józef  sędzia  grodzki  Lidzki. 
—  Roku  1788.  Onufry  Kamiński  vicegerent  Prasnyski. —  Bal- 
cer podsędek  Nurski.  —  Antoni  skarbnik  Bielski  —  (niewia- 
domo pewno  ich  herbu).   —   Krasicki. 

Kaiiiiuski  /terbu  Łuk  napięty.,  w  województwie  No- 
wogrodzkiem,  z  tą  jednak  różnicą,  ze  strzałę  na  dół  obra- 
cają. Krzysztof"  Kamiński  podstoli  Nowogrodzki,  Krzysztof 
drugi  mieczny  Nowogrodzki,  syn  jego  Leopold  miecznik  Smo- 
leński ;  z  Połubińskim  marszałkiem  odważny  żołnierz.  Kojał. 
Malcher  stolnik  Brze.'5ciański  1599. 

Kaiuiiiski  herbu  Sulima.  Z  tych  był  Seweryn  Su- 
lima Kamiński  podczaszy  i  sędzia  grodzki  Gostyński,  została 
po  nim  córka,  która  \nio  voto  żyła  z  Godlewskim  stolnikiem, 
2tlo  roto  poszła  za  Dzierżbickiego  podsfolcgo  Inowlodzkiego. 
Drugi  Wojciech  Sulima  Kamiński  podstoli  Czerniechowski, 
trzeci   i\likolaj,   ohadwa  zostawują  potomstwo. 

naiuilisli.!  herbu  Topor ,  na  Pałukach.  Wojciech 
Kamiński  w  Sendoniicrskiem  16.32.  drugi  Wojciech  w  Kra- 
kowskiem 1674.  Piotr  opat  Bledzewski  15.52.  Auctor.  50. 
Singul.  Zygmunt  w  Poznańskiem  1674.  Kamieński  w  Lubel- 
skiem województwie  rotmistrz  Wybrańców  1653.  naznaczony 
z  sejmu.  Constit.  fol.  10.  N.  Kamiński  sędzia  Krzemieniecki, 
żona  jego  Szepelska.  N.  Piotra  Koszutskiego  małżonka.  N. 
komornik  Łęczycki,   żona  jego   Katarzyna  Krzywkowska. 

Kaiuiouacki^  w  księgach  grodzkich  Ostrzeszowskich 
jest  o  nich  wzmianka  roku  1596.  Jan  Kamionacki  w  Siera- 
dzkiem roku  1648. 


Kamionomojski— Hampenhaiiscu.  29 

Hainionomojski  herbu  Lnhędi,  nasi  pisarze  piszą 
o  Kamioiiomojskich  tak  herbu  Łabi.-dź,  jako  i  Paparona,  ale 
to  zda  mi  się  jedniz ,  tylko  dla  podobieństwa  herbu,  juz  ich 
do  herbu  Łab(,'(lź,  juz  do  Paparona  naciągają:  w  Sieradzkiem 
gniazdo  tego   domu. 

HailiisoYVNki  herbu  Jelita ,  w  Sendoniierskiem  wo- 
jewództwie. O  nich  sam  Paprocki  pisze  ,  ale  to  podobno, 
albo  Misiowski   hyc   powinno,   albo  tez   Kamocki. 

Kainoclli  herbu  Jelitu  ,  w  Sieradzkiem  wojewódz- 
twie. Piotra  Kamockiego  1549.  Stanisława  1577.  wspomi- 
nają księgi  grodzkie  Ostrzeszowskie.  Jerzy  stolnik  Sieradzki 
z  sejmu  1611.  naznaczony  komissarz  do  dyslimitacyi  ziemi 
W^ieluńskiej  od  Szlązka.  Constit.  fol.  11.  Dominik  chorąży 
Zakrocimski  miał  za  sobą  Bialyńską.  Kamocka  była  za  Cie- 
cholewskim.  Anzelm  1697.  w  Krakowskiem.  Alexander  w 
Sieradzkiem.  1704.  Anna  zakonnica  w  Sączu  1701.  Marcin 
miał  za  sobą  Barbarę  Jaktorowską,  od  której  było  dwóch 
synów ,  Stanisław  i  Zbigniew.  Stanisława  z  Majowny  bvł 
syn  Mikołaj,  który  z  Stawską  spłodził  Kaspra  kanonika  Kra- 
kowskiego, i  drugich  jego  braci,  i  córkę  Maryannę  Pawła 
Kobielskiego,  sędziego  grodzkiego  Piotrkowskiego  małżonkę. 
Zbigniew  z  Starczewskiej  miał  syna  Jakóba,  którego  z  Gnie- 
woszowny  syn  Marcin  pojął  Katarzynę  Siemieiiską ,  z  tej 
były  córki  Maryanna  Otwinowska  ,  i  Radwańska ,  i  synowie 
dwaj ,  Franciszek  zona  jego  Ujejska  wdowa  po  Kawalskim, 
i  Zbigniew   zona  jego   Drzewiecka. 

W  r.  1788.  Antoni  Kamocki  komornik  ziemski  Rawski.  —  Przypisy 
Krasickiego. 
Kamotlziuski  hei-bu  Grzijmała.  Michał  Grzymała 
Kamodziński  stolnik  Ciechanowski,  tak  podpisał  konfederacyą 
Sendomierską  1704.  deputatem  do  niej  będąc  z  wojewódz- 
twa Bracławskiego.  Antoni  1705.  konfederacyą  Krakowską. 
Wojciecha  Katarzyna  Dąbrowska  małżonka.  N.  miał  za  sobą 
Oss«»wską  Teresę  skarbnikownę  Łomżyńską. 

Michał  Kamodziiiski  z  Załuskiej  urodzony  w  szkołach  Lwowskich 
dyrektor,  żadnego  bencGciura  przyjąć  niechcąc,  przy  Franciszka- 
nach Lwowskich ,  przykładne  życie  prowadząc  ,  umarł  w  opinji 
świątobliwości,  tamże  koło  r.  1768.  ,-  W  r.  1788.  Onufry 
Kamodziński  wojski  Lubaczewski.  —  Krasicki. 

KAMPENHAUSEN    HERB. 

O  trzech  basztach  wieżach  albo  równych  sobie,  m«r 
powinien  by<5.  Tym  się  herbem  pieczętują  Kampenhauso- 
wie  w  Indanciech,  z  których  Jan  Kampenhausen  podkomorzy 


30  Hampowski— Kani^owski. 


KAMPEN-       ^  ^^^  ^ 

HAUSEN  ^'  '^- 


Parnawski,  generaf  major  infanteryi  koronnej,  temi  czasv 
gdy  to  piszę ,  w  wielu  okazyach  tej  ojczyźnie  dobrze  za- 
służony, złączył  się  dożywotnie  z  31aryanną  Łucyą  Dessie- 
rowną,    z  której   zostawuje  potomstwo. 

Kaiui»on'ski.  Paprocki  ani  Okolski  o  nicli  nie  pi- 
sał: pierwszy  jednak  yb/.  405.  o  hei'h.  Stanisława  Hampa- 
nowskiego,  podobno  miał  mówić  Kampowskicgo,  wspomina, 
którego  gdy  pieszo  szedł  do  szturmu  pod  Pleszków  1582. 
ciężko  zbito.  Ale.\ander  Kampowski  stolnik  Brześciański,  de- 
putat z  Wileńskiego  r.  1704.  podpisał  koDfederacyą  Sendo- 
mierską. 

Kandylia^  w  księztwie  Litewskiem.  Mateusz  Prokszyc 
Kandyba,  Jerzy,   i   Władysław  1700. 

Hailicz*  w  księztwie  Pruskiem.  Salomon  Kanicz  pod- 
pisał dekrela  komissyi  królewskiej  r.  1609.  a  Dytrych  czyli 
Teodorvk  Literas  reversales  1(512.  posłem  będąc  na  kon- 
gress  Królewiecki. 

IlLauienski  herbu  Natęcz.  Jędrzej  Kaniewski,  żona 
jego  Anna  Czekanowska  1634.  Acta  Castreiis.  Ostrzeszov. 
Maryanna  Kaniewska  Wojciecha  Krzywosądzkiego  małżonka. 
Są  i  Kanieccy  z  których  Kaniecka  była  za  Jerzym  Dobro- 
gojskim.  Kazimierz  Kaniecki  w  zakonie  naszym  umarł  w 
Ostrogu  1710. 

Kanigoitski  herbu  Lis^  w  Płockiem  województwie. 
•Iidrzej  Kanigowski  starosta  Płocki  1449.  jednaż  ich  dziel- 
nica z  Olszowskiemi.  Bartłomiej  pisarz  Cierhanowski  1598. 
fonsfil.  fol.  725.  Stanisław  sędzia  ziemski  Płocki  1616. 
I  iiioers  Pobór.  Krzysztof  pisarz  ziemski  Płocki ,  z  sejmu 
I*)13.  do  dislimitacyi  między  Prusami  i  koroną  naznaczony, 
Constit.  fol.  27.  a  w  rjku  1627.  posłując  na  sejm,  depu- 
tatem  stanął   na  trybunał  Radomski.   Constit.  fol.  5.    Stani- 


Kanimler— Hantakiizen.  51 


sław  1632.  Jan  miał  za  sobą  Ewę  Niszczycką,  z  litórej  syn 
Stanisław,  spłodził  Jana  i  Jalcóba.  Paweł  l^anoiiiic  Pułtuski, 
piel)an  Prasnyski  1078.  Piszą  się  z  Kangowa,  zkąd  niektórzy 
zowią  icli   Kangowski. 

W  r.  1788.  Józef  Kanigowski  podczaszy  Wyszogrodzki.  —   Ka- 

nigowski  niedawnenii   czasy  zmarły  był   sulTraganem  Kujawskim. 

—  Krasicki. 

Haililuier.  Jan  z  Tucłiowie  Kanimler  z  ziemią  Ró- 
żańską,  podpisał  elekeyą  Władysława  IV. 

Kaoou.  Jerzy  Kanon  burgrabia  zamku  Sendomier- 
skiego,  brat  stryjeczny  Jędrzeja  Kanona,  który  zakon  nasz 
ozdobił  i  świątobliwością  i  nauką.  Wydał  do  druku  Lucu- 
brationes  Oratoiuas  m  kto  1676.  Jego  także  pracą  wyszły 
Flo7'es  Sepulchrales  inscriptionum^  na  pogrzebie  Anny  Aloi- 
zyi  Chodkieunczołoy  If^oJetvodziny  Jl^ileńskiej  i  Hetman. 
1654.  in  fol.  W  tych  zaś  jego  wspomnianych  Lucubrationes^ 
zebrane  są  przedtem  pojedynkiem  podrukowane  pisma,  jako 
to  Imo.  Oratio  in  lienoimtione  studiorum  1647.  2do.  Pa- 
rentalia  Purenti  Patriae  l^ladislao  IF'.  Regi  Polon.  1649. 
3tio.  Primuni  tributum  rei  literuriae  Joanni  Casimiro  Regi 
Pol.  1649.  4to.  Classicum  sepulchrale  complorationis  publi- 
cae  Jeremiae  Jf^i&niowiecki  Palat.  Riissiue  1653.  5to.  Rosa 
inler  spinas  D.  Benedicti ,  Stanislao  Pstrokoiiski  Episc. 
Chełm.  Abb.  Tinec.  1648.  6to.  Arrlia  dotalis  gloriae  An- 
dreae  Trzebicki  Epis.  Crac.  1658.  7nio.  Solennis  in  Fon- 
tificem  inauguratio  Jacobi  Praznioivski  Episcop.  Luceor. 
1660.  8vo.  Annuli  nuptiales  Samuelis  Korecki  et  Sophiae 
de  Bnin  Koniecpolska  1651.  9no.  Jlaiisoleum  Eijuitis  A'o- 
receiani,  Samuel.  Korecki  1652.  lOmo.  Rosa  liyberna  in 
D.  Stanislao  Episcop.  3Iartyre.  limo.  Diva  Lauretana  ad 
lyram  decantata  1642.  12mo.  Expeditio  legatorum  in  Gal- 
lias  ad  desponsandum  Ludoricam  Gonzagam  f^ladislao  IV. 
13tio.  In  Heroica  Poesi  P.  Slowicki  editionis  Lublinensis 
1704.  in  8ro,  ponitur  illius  carmen  posłhumum,  sub  titulo  : 
Triumphalis  Exercituum  Polonorum  Imperator  Rex  Polo- 
niae  Joannes  III. 


KANTAKUZEN     HERB. 

Orzeł  o  dwóch  głowach,  z  rozciągnionemi  skrzydłami, 
jakby  prosto  w  niebo  chciał  lecieć,  na  każdej  jego  Vłowie 
dwoista  korona.  Paprocki  i  Okolski  o  nim  nie  pisał,  jam 
go  tak  wysztychowany  widział.  Nim  się  pieczętują  Kantaku- 
zenowie,  z  Grecyi  do  nas  przyszedłszy,   kędy  ta  familia  w  Ce- 


32       Kantakiizen— Harabczeivski. 


KANTAKUZEN     OitaiiHp^'''  >t^W       H  E  RB, 


sarzach  wschodnich  Paleologach,  z  niemi  skrewniona  prym 
trzymała.  Sławny  hył  z  te<;o  domu  Kantakuzen  historyk  Gre- 
cki, jako  go  chwali  JuL  Bul.  de  Offtc.  Eccles.  Constantin. 
Z  teg-oz  domu  Anna  Kantakuzena,  była  za  Wojciechem  Cie- 
chanowieckim oboźnym  Litewskim  starost;^  Orszańskim,  z 
której  potomstwo  zostało.  Rodkiewicz  Lut  strzaf  szczęśliioy. 
Emmanueła  Kantakuzena  w  roku  163(5.  i  córkę  jego  Ann«; 
wspominają   Cuda  B.  Jozafata  Kuncewicza  fol.   124. 

Kanlakuzenowi  w  Polszczę  osiadłemu  August  III.  Król,  dał  na  Po- 
dolu starostwo.  —  Krasicki. 

HLauski  lierhu  Janina,  w  Lubelskiem  województwie. 
Marcin  Kański  w  Ruskiem  województwie  1632.  Jędrzej  ko- 
mornik ziemski  Lubelski  1648.  Rozalia  Samuela  Bielskiego 
herbu   Jelita   małżonka. 

W  r.  1788.  Stanisław  Kański  wojski  Krzemieniecki.  — Krasicki. 
Kapilściusli.!  ^    w  Chełmskiej    ziemi.     Paweł  Kapu- 
ściński miał  za  sobą  Annę  Katarzynę  Brodowską,   pozostałą 
wdowę  po   Komorowskim. 

Kaillista  kniaź  herbu  Odrotvqz,  w  Bracławskiem  wo- 
jewództwie. Z  książąt  Pereasławskich  początki  swoje  ten  dom 
wyniósł:  Iiojalow.  in  JJS.  z  których  Jędrzej  kniaź  Kapusia 
kasztelan  Braclawski,  starosta  Owrucki ,  podpisał  unią  wiel- 
kiego księztwa  Litewskiego,  z  koroną  1509.  córka  jego  Ma- 
ryna zmówiona  z  Bogdanem  Sapiehą  wojewodą  Mińskim, 
druga  AI(\arii!ra  z  Alexandrem  ksiązęciem  Wiśniowieckim, 
/falicki  o  Obraz.  Kodeń,  trzecia  Filona  Kmity  wojewody 
Smoleńskiego    mał/.onka. 

Kara  herb.,  patrz  Akszak. 

Karaliczewski  herbu  Ostoja,  w  Podolskiem  woje- 
wództwie i  Bełzkiem.  Paprocki  cnotę  sławi  Piotra  Karap- 
czewskiego  swego  wieku,  zona  jego  Magerowna  herbu  Sze- 
liga.    Okol.   tom.   2.  yb/.  510.   pisze,   ze   Karabczewska  zro- 


Karacziiu— Karcho\vski. 


dziła  Samuela  Łaszczą  chorązeg-o  Podolskiego.  Zofia  z  Ka- 
rabczowa  Chodklewiczowa,  kasztelanowa  Wileńska,  fundo- 
wała Panny  zakonne  Belzkie,  z  nadaniem  wsi  Staje,  I  z  pla- 
cami, na  których  kościół  i  klasztor,  co  approbowata  Jioti- 
stijtucya  \i\lk.foL  27. 

Haraczuu^  w  ksi^'ztwie  Litewskiem.  Z  tych  Kara- 
czun  chorąży  z  sejmu  1590.  Poborca  w  Upitskiej  ziem!. 
Constil.foL  603. 

Hara^  herbu  Dąbron<a^  w  Trocklem  I  Nowogrodzkiem 

województwach.    Alexander,   Mikołaj  i  Jan  1648.    Samuel  na 

Wołyniu.     Jerzy    Karaś    pierwszy    proboszcz    Ejsmuntowski, 

przy  cudownym   obrazie  JNajśw.    Panny    1688.   umarł  młodo. 

Mikołaj  i   Władysław  bracia  jeyo   rodzeni   ludzie  rycerscy. 

Kazimierz  Karaś  kasztelan  Wizki,  Rycki,  Goszczyński  starosta, 

marszałek  dworu  Stanisława  Augusta  Króla,  m.jż  obyczajów  nie- 

poślakowanych  i  slarojiolskiej   cnoty  z  pierwszej  żony  miał  córkę 

za    Szwejkowskim    starostą    Okińskiui ,    ekonomem  Mohylowskim 

po  której  śmierci  pojąwszy  Obcrownę  miał  z   niej  potomstwo,  — 

z  którego  najstarsza  córka  za  Broraiiiskim   starostą   Płockim.    — 

Krasicki. 

Karaszeniez  ^  w  ksiczlwie  Litewskiem.  Grzegora 
i  Jan  Tokarzewski  Karaszewicowie  z  Pińskiego  powiatu  pod- 
pisali  elekeyą  Jana    Kazimierza. 

Karliotll  herbu  trzy  Buławy,  w  Krakowskiem  i  Sen- 
domierskiem  województwach,  piszą  się  z  Małccina :  jeden  z 
nich  był  pisarzem  grodzkim  JNowomiejskim,  którego  svn  Hie- 
ronim człowiek  wojenny,  brat  jego  komornikiem  granicznym 
Pilznieńskim  1632.  jako  czytać  na  ich  nadgrohkach  w  ko- 
ściele Nowomiejskim  u  00.  Franciszkanów.  3Iarcin  1632. 
Kolligacya  ich  po   matce   z  książętami  Batoremi. 

Karclionski  herbu  Pretjicz,  w  iVielkiej-Polszcze. 
Jędrzejowi  Karchowsklemu,  dla  zasług-  i'm(;ztwa  w  różnych 
okazyach  ,  osobliwie  jednak  pod  Tczewem ,  Zygmunt  III. 
pozwolił  dożywotnie  prawo  na  starostwie  i  zamku  Sieświej- 
ckim,  a  potem  pięć  tysięcy  złotych,  na  tychże  dobrach,  jemu 
i  sukcessorom  jego  zapisał,  za  konsensem  Rzeczypospolitej 
na  sejmie  Warszawskim  1589.  Constit.fol.  531.  Karchowski 
odważny  rotmistrz,  tę  sławę  wyniósł,  z  pod  niesławnych  Pi- 
lawiec,  że  gdyby  z  taką  rezolucyą,  z  jaką  on  tam  stawał, 
więcej  chorągwi  naszych  natarło,  wszystkęby  nieprzyjacielską 
potęgę,  snadno  wyprzeć  mogli.  Dunin  Conc.  funeb.  f.  309. 
Alc.\ander  w  Poznańskiem  1632.  Jeden  z  nich,  miał  za  sobą 
Białęską  z  Białęcina  herbu  Leszczyc,  drugi  Tomicką  lierbu 
Drya,  trzeci  Cielecką,  z  której  córka  Anna  z  Stanisławeiii 
Tomickim  dożywotnie  zmówiona,  a  po  jego  śmierci  bvła  za 
Mikołajem  Zebrzydowskim  starostą  Rogozińskim  ,  ale  mu 
T..'ji  V.  3 


Karezei¥sk}. 


żadnego    potomstwa    niezoslawila.      Druga   za    Władysławenj 
Zarębij   w   l*oznanskiern. 

Iiarc«ełvski  herhu  Jnuteńczyk .,  w  Płockiem  woje- 
wództwie ,  a  ztamt;jd  i  w  inszyeii.  Stefan  i  drugi  N.  Kar- 
czewscy którzy  dwie  rodzone  siostry  Bobi-owiiickie  za  mał- 
żonki pobrali,  z  tydi  Stefan  zostawił  potomstwo  w  Wiśli- 
ckim powiecie,  drugi  bezpotomny  umarł.  Baranów.  Ale.\ander 
w  województwie  Nowogrodzkiem  1648.  drugi  tegoż  imienia 
w  powiecie  Słonimskim  1(574.  Bartłomiej  poborca  w  Płockiem 
z  sejmu  1590.  Unirer.  fol.  603.  Piotr  podstoli  Płocki  1595. 
Constit.  fol.  676.  Katarzyna  Karczewska  Konstantego  Broi- 
nickiego  berbu  Gozdawa  małżonka.  Tomasz  kasztelan  Halicki 
dobroczynny  na  nasze  kollegium  Lwowskie,  umarł  w  Kro- 
toszynie jadąc  z  Cieplic,  pochowany  1691.  w  naszym  ko- 
ściele Lwowskim,  był  wprzód  podczaszym  Sanockim,  puł- 
kownikiem Królewskim,  i  1670.  komissarzem  do  granic  od 
Węgier,  Constit.  fol.  21.  córka  jego  była  za  Piotrem  Bia- 
łeckim, pisarzem  ziemi  Siewierskiej.  Zuzanna  kasztelanka 
Halicka  była  za  Alexaudrem  Potockim  wojcModą  Smoleńskim. 
Michał  chorąży  Lwowski  1686.:  był  któryś  z  nich  kaszte- 
lanem Czerniechowskim ,  i  miał  za  sobą  córkę  Rzewuskiego 
Floryana,  podskarbiego  nadwornego  koronnego,  z  Oborskiej 
urodzoną.  Maryanna  była  za  Granowskim  starostą  Żytomier- 
skim, na  ubogich  i  domy  Boskie  łaskawa;  kollegium  nasze 
Lwowskie  liczy  ją  między  sw^emi  dobrodziejami,  umarła  r. 
1694.  w  tymże  kościele  pochowana,  kędy  i  siostrę  swoję 
podkomorzynę  Halicką  pogrzebią.  Piotr  1730.  Władysław 
w  ziemi  Czerskiej  1074.  Wawrzeniec  w  Krakowskiem  1705. 
Antoni  pisarz  ziemski  Czerski  poseł  na  sejm  1724.  zona  jego 
Helena  Grabionczanka ,  z  której  córki  Agnieszka  Okęcka, 
Dorota  JNiszczycka  porlkomorzyna  Płocka,  Anna  Panną,  i 
synowie  Kajetan  w  zakonie  00.  Trynitarzów,  Józef,  Mi- 
chał, Konstantyn.  Temi  czasy  gdy  to  piszę  jeden  w  zakonie 
00.  Trynitarzów,  całą  ich  prowincyą  rządzi.  Jan  Balcer  o 
którym  Constit.  1676.  fol.  57. 

Karczewski  kaszteliin  Konarski,    dziedzic  na  Beresteczku  hno  roto 

z  Stecką  kasztclank.-j   Hijowsk,'!,  Ido  z  Wilzanką  źył  bezdzietny. 

—  W  roku  1778.  Miclfiał  Karczewski  podkomorzy  Czerski.  ^ — 

Krasicki. 

Karczewski  Iwrhn  Samson^  w  Poznańskiem  woje- 
wództwie. Michała  Karczewskiego  z  Karczowa  z  Gnuszyń- 
skiej  syn  Wojciech ,  pojął  w  małżeństwo  Katarzynę  Ocieską 
synowiec  kanclerza  koronnego,  z  którą  spłodził  syna  Mel- 
chiora pamiętnego  wojownika  z  Dorohostajskim  marszałkiem 
Litewskim ,   temu  Dorota  Bętkowska  powiła   trzy   córki ,    ty- 


Karęsra — Hargro  wski. 


35 


lez  synów,  to  jest  Jana,  Alexandra,  i  Władysława.  3Iaroin 
driig^i  syn  z  Gnuszyńskiej ,  dwa  razy  śluby  naatzeńskie  po- 
nawiał, pierwszy  raz  z  Ponińską,  driig-i  raz  z  Tarczeeką, 
od  tych  zostijlo  się  trzech  synów:  Piotr  mąz  rycerski,  ten 
z  Nowomiejskiej  miał  córkę,  która  w  Poznańskim  klasztorze 
Panieńskie  życie  poślubiła.  Daniel,  ten  z  Modliszewskiej  zo- 
stawił syna.  Alexander,  ten  z  Jaskoiecklej  zostawił  potom- 
stwo. Felix  w  Sieradzkiem  1632.  Stanisław  umarł  w  zakonie 
naszym  roku  1702. 


K  A  R  Ę  G  A        ŁiWi(W^il^W^      HERB 


Dwa  pola  białe ,  dwa  szare  na  kształt  kraty  powinny 
być  na  tarczy,  tak  go  opisuje  h's.  Kojatowicz  in  JIS.  z  któ- 
rego dorozumiewam  się ,  ze  jedno  pole  u  góry  powinno  byt' 
białe,  drugie  szare,  na  spodzie  jedno  szare,  drugie  białe, 
na  hełmie  zaś  trzy  pióra  strusie.  Tego  klejnotu  za/ywa  dom 
Karęgów  w  ksicztwie  Litewskiem,  którzy  się  nazywają  de 
Quarto ,  i  prowadzą  swoję  familią  według  tego  autora  z 
książąt  Sycylji.  Z  tych  był  Władysław  Karęga  skarbnik  Wil- 
komierski  ,  sędzia  grodzki  Trocki,  umarł  1670.;  syn  jego 
Michał.   Hektor  Karęga  w  Oszmiańskim  powiecie. 

W  roku   1778.  Józef  Karęga  podstarośti  Kowieński. —  Krasicki. 

HarSfO^nski  herbu  Bończa ,  w  Mławskiem.  Pawet 
Kargowski  podstarości  Ciechanowski  1620.  Poborca  w  tejże 
ziemi,  a  w  roku  1631.  już  sędzia  grodzki  Płocki,  z  sejmu 
naznaczony  do  rawizyi  ksiąg  ziemskich  Płockich.  Constit. 
fol.  29.  X.  Kargowski  sędzia  ziemski  Płocki  tegoż  czasu, 
żona  jego  Anna  Kryska  herbu  Prawdzie.  Ł.  Papr.  Łaski 
Cudów.  fol.  58. 

Kar^EOWSbi  herbu  Ostoja,  w  Sieradzkiem  wojewódz- 
twie, z  którem  podpisali  elekeyą,  Krzysztof,  Stanisław,  Jan, 
i    Wojciech   Kargowscy  Jana  Kazinjicrza. 

3- 


36  Harkoiiski— Kariiieki. 


HarkoiYSki*  Piolr  Karkowski  z  Sendomlerskiein  wo- 
jewództwem  podpisał  clekoyą  Władysława  IV^. 

Karliliski  herbu  Ostoja,  w  Krakowskiem  wojewódz- 
twie i  indziej:  z  tych  iiieklóizy  nazwani  Szyjowi,  ze  przodka 
ich  w  szyję  zacięto:  Ahniham,  które<;o  synowie  1527.  dział 
między  sob.-^  dobrami  ojczystemi  zapisali  w  księgacli  Lelow- 
skich  Kasper  i  Marcin.  Pierwszego  synów  siedmiu  ,^  w  ró- 
żnych okazyach  mężnie  stawajijc,  na  placu  poległo.  Ósmego 
Zygmunta  ojciec  sam  zabił:  gdy  albowiem  len  Kas|)er,  zamku 
Olsztyńskiego  za  Zygmuntem  Królem,  przeciwko  Maxymilia- 
nistom  bronił,  ci  chcąc  usiraszyc  odważnego  junaka,  od- 
grażali, ze  syna  jego  zabić  mieli,  którego  i  z  mamką  nie- 
spodzianie tłumem  napadłszy  na  dobra  jego  ,  w  domu  za- 
brali ,  jeżeliby  zamku  nie  poddał  ;  nic  się  tem  jednak  nie 
zmieszał  Kasper,  więcej  wierność  ku  Panu  swemu  szacując, 
niżeli  syna;  dla  tego  na  adwersarzów  rychtowac  działa  ka- 
zał ,  sam  z  jednego  między  kupę  przeciwną  wystrzeliwszy, 
na  syna  własnego  trafił  i  zabił :  Zostało  się  jednak  jeszcze 
dwóch  jego  synów,  Walentyn  i  3Iarcin,  obadwa  ludzie  ry- 
cerscy: Marcin  był  chorążym  Smoleńskim  posłował  na  sejm 
1628.  r.  zkąd  komlssarzem  naznaczony  do  zapłaty  wojsku 
Conslit.  fol.  3.  i  w  roku  1G32.  do  traktatów  pokoju  z  Mo- 
skwą, Constit.  fol.  2.  Młodszym  będąc,  wojował  w  Węgrzech 
za  Rudolfem  Cesarzem  ,  w  Inllancieeh  z  Chodkiewiczem,  pod 
Smoleńskiem  z  Zygmuntem  III.  juz  rotmistrz,  juz  pułkownik, 
i  sędzia  wojskowy.  Gdy  Smoleńsk  Moskwa  ciężkim  oblęże- 
niem ścisnęła,  ten  waleczny  wojownik  przez  wszystkie  szyki 
nieprzyjacielskie  mę:lnie  się  przedarł  do  miasta,  które  w  ży- 
wność uprowiantowal,  dwóch  tylko  z  swoich  ludzi  straci- 
wszy. Alexander  z  Karlina  Karlińskl  w  (ciechanowskiem  r. 
1632.  Dominik  cześnik  Dobrzyński  temy  czasy,  miał  za  sobą 
Maryannę  Czarnowską. 

IlLariuailOVf'Sh.i.  Jerzy  z  Lubelskiem  województwem 
1632.  Jan  z  Wołyńskiem  1648.  podpisali  elekcye  królewskie. 
I£ai*llliiisk.i  hcrim  frczele.,  w  Wielkiej-Polszcze. 
Hamicki  herhit  Itgowski,  na  Żmudzi,  to  Okolslu 
pisze,  atoli  Karniccy  w  Rawskicm  województwie  heibu  Ko- 
ściesza  używają,  który  z  Iłgowskich  herbem  wielkie  ma  po- 
dobieństwo, przecież  ten,  który  mi  herb  Karnickich  opisy- 
wał, dwa  krzyże  na  Kościeszy  wyraził,  niejeden,  jako  zwy- 
czajnie u  drugich.  Stanisław  Karnicki  ohoźny  koronny,  sta- 
rosta Latyczowski  r.  1565.  o  czem  list  Zygmunta  Augusta 
czytałem  in  MS.  Petricor.  Stanisław  miecznik  Sochaczewski, 
Seweryn,  i  Łukasz  w  łlawskiem,  podpisali  elekcyą  Jana  Ka- 
zimierza  Króla.    Karnicka  z  Karnic   (leżą  te   dobra  trzy  mile 


Karufewiski— Karuiowski.  57 


o<l  Uawy)  zona  Magnuszewsklego,  siostra  rodzona  naszeg^o 
Ks.  Slanislawa  Karnickieg-o ,  był  to  kapłan  i  pobo/.ności  i 
rozsądku  wielkioli,  rządził  rezydencyą  Malborską,  dwa  razy 
w  Jarosławiu  u  Panny  Maryi ,  Rawskie  ,  Toruńskie  ,  Gdań- 
skie kollegia,  umarł  w  Krakowie  u  Ś.  Barbary  1691.  lal 
mając  81.   N.   była  za  Janem  Jarzyną. 

Kasper  Karnitki  mąż  wojeuiiy  za  przywilpjem  Zygmunla  III.  otrzy- 
mał dobra  w  Inflantach.  —  W  roku  1778.  Adam  Karnicki  cze- 
śuik  Inflantski.  —  Karnicki  z  Bilskiej  zrodzony  poj;jł  Łosiownę. 
—  Krasicki. 

Karuiewski  herbu  Rogala ,  w  Sieradzkiem  woje- 
wództwie :  Karniewska  llogalanka  była  za  Stanisławem  Ły- 
sakowskim  herbu  Lubicz.   Pupruc.  Jol.  337. 

Karuiiiski  herbu  Prus  3tto,  w  Płockiem  wojewódz- 
twie. Czytałem  m  JJS.  Pe/ricou.  list  Zygmunta  I.  w  którym 
Janowi  z  Wieczwny  dziedzicowi  na  Karniszynie  kasztelanowi 
Sierpskiemu,  i  wojskiemu  Płockiemu,  dla  wielkich  jego  za- 
sług- pozwala  dziedziczne  dobra  jego  Karniszyn  w  powiecie 
Zawkrzeńskim ,  w  miasteczko  reformować,  w  niem  jarmarki 
dwa  razy  na  rok,  I  targi  cotygodniowe,  1526.  Stanisław 
Kamiński,  Iwan  nazwany,  w  Alexandrowicach  mila  od  Kra- 
kowa dziedziczył,  wspominają  go  Konshjtueye  1587.  /'.  421. 
snąc  jednak,  że  i  w  tym  domu  plątała  się  herezya,  z  Ja- 
giiicszką  z  Bebelna  Gosławską,  zostawił  potomstwo.  Baran. 
Z  tego  poznać  ze  się  zdawiia  z  Wicczwna  pisali,  ze  to  je- 
denze  dom  z  Wieczwińskiemi. 

Harulowski  herbu  Berszlen  \mo  ,  w  Sieradzkiem 
województwie  i  w  Radomskim  powiecie.  Piotr  podsędck 
Sieradzki   mą/,   uczony. 

Ii.aruio^vsli.i  herbu  Dąbrowa^  starodawna  w  Mazo- 
wszu fiimilia.  Domarat  z  Karniowa  spłodził  dwóch  synów. 
Piotra  Strzeże,  od  którego  byli  dwaj  synowie,  Stanisław  i 
Boxa  marszałek  u  książąt  Mazowieckich ,  i  Krystyna,  którego 
potomstwo  od  różnych  dóbr  działem  wzictycli,  imion  różnych 
nabyli  ,  tak  Swentoslaw  Smolechowskim ,  Jakób  Młodzia- 
nowskim, Mikołaj  Mikoszewskim  zawołani:  a  potem,  od  je- 
dnego z  nich  dom  Kosików  wyszedł;  tę  genealogią  swoją 
ręką  wypisał  Paweł  Kosika  brat  S.  Stanisława  Kostki.  My- 
ślibórz Karniowski  podsędck  Różański ,  poborca  w  tejże  ziemi 
1678.  Constit.  fol.  353.  Jan  chorąży  Ciechanowski  1580. 
Constit.  fol.  366.  Franciszek  1632.  Wojciech  1648.  w  ziemi 
Różańskiej.  Tomasz  Icnutarz  Wasilkowski,  do  erekcyi  z  fun- 
damentu kościoła  Pułtuskiego  naszego,  dobra  swoje  Malechy 
wiecznemi  czasy  zapisał  1647.  Clagius  Lind.  Mar.  fol.  523. 
Stanisław  w  ziemi  Przemysłkiej,   S.   Stanisławowi   Kostce   ka- 


58  Hariikowski. 


plicę  w  polu  pod  Jarosfawieni  wymurował,  która  się  w  króU-e 
cudami  wsławiła.  Histor.  Coli.  Jarosl.  Mikołaj  i  Stanisław 
w  ziemi  Różańskiej  1674.  Felieyan  wojski  Różański  1704. 
Zofia  z  Karniowa  Jędrzeja  Cbądzyńskiego ,  wojewody  Po- 
dlaskiej^o   małżonka. 

W  roku  1778.  Iguacy  Karniowski  wojski  Ciechanowski.  —  Wi- 
ktor pisarz  ziemski  Roźaiiski.  —  Adam  wojski  Rożaiiski.  — 
W  roku  178&.  Pankracy  podstarosta  Płocki.  —  Ignacy  stol- 
nik Różański.  —  Krasicki. 

Karukoirski  herbu  Junosza,  w  Płockiem  wojewódz- 
twie. Dom  ten  w  Polszcz*  naszej  starożytny,  przecież  w  lii- 
storyacli  naszych  pierwszeg^o  pod  tem  imieniem  czytam,  Jana 
Karnkowskicgo  kasztelana  Gnieźnieńskiego  ,  ten  w  wojsku 
Cesarskiem  długo  żołd  wojenny  prowadząc,  od  Niemców  Po- 
lakiem był  zwany,  zkąd  g-o  i  nasi  historycy  Joannes  Polacus 
piszą:  w  roku  1485.  Stefanowi  wojewodzie  Wołoskiemu  ze 
trzema  lysi<icami  Kopjiników  przydany,  tak  Turków  jako  i 
Wołoszą  pogromiwszy,  wszystkim  się,  swojem  męztwem  stał 
straszny.  Biel.  fol.  475.  Jan  Olhrycht  Król,  starostą  go  Gło- 
gowskim przełożył  1491.  Idem  fol.  478.  wprawdzied  go  Cu- 
reus  fol.  221.  w  swoich  rocznych  dziejach  szczypie,  jakby 
się  z  obywatelami  tamecznemi  okrutnie  miał  obejść?,  ale  ten 
cudzoziemski  pisarz,  jako  każdy  zważy,  wszędzie  Polskiej 
sławie  kłamliwie  u  włóczy,  snąć  że  z  tegoż  alTektu  i  o  Janie 
te  rozsiał  kalumnie.  Bielski  powiada,  że  rozhuczonemu  chłop- 
stwu swywoli  zabraniał,  jako  był  powinien,  i  buntownik! 
surowiej  karał,  zkąd  o  nim  źle  mówić  poczęto.  W  r.  1500. 
na  3Ioskwę  z  ludźmi  wyprawiony,  tyle  postrachem  samym 
sprawił,  że  na  pogłos  przybycia  jego,  Dymitr  syn  kniazia 
Moskiewskiego  z  wojskiem  swoim  nazad  do  Moskwy  odcią- 
gnął. Biel.  fol.  490.  umarł  1503.  lat  mając  siedmdziesiąt  i 
pięć,  pochowany  z  nadgrobkiem  w  Krakowie,  kędy  to  o  nim 
czytać,  f^ir  stremms,  arłis  militaris  pefitissimus,  nee  minus 
civilibus  aclionibus  clurus,  bellicis  iiieloriis  insignitus .,  et 
corporis  dotibus  insignis. 

Jan  Karnkowski  biskup  Kujawski,  synowiec  Jana  ka- 
sztelana Gnieźnieńskiego,  jako  znać  z  nadgrobku  stryja  je- 
go w  Krakowie  ,  w  ziemi  Lwowskiej  na  Rusi  w  Żmigro- 
dzie się  urodził:  za  f^ilippa  Callimacha  instytucyą,  do  naj- 
wyższych o  sobie  nadziej  urosl:  jakoż  sekretarzem  koron- 
nym ,  Szkalmirskim  proboszczem  ,  i  kanonikiem  Krakow- 
skim wprędce  postąpił :  biskupem  polem  Przemysłkim  został, 
nakoniec  Kujawskim.  Mąż  dowcipu  bystrego,  i  nauki  nie- 
pospolitej ;  dla  czego  Zygmunt  I.  zażywał  go  w  różnych  le- 
gacyach  do  postronnych  potencyi ,  najczęściej  jednak  do  Wła- 


Harnkowski.  39 


dvsla\va,  i  jego  syna  Ludwiku  Węgierskiego  i  Czeskiego 
Króla,  w  klórych  się  z  dzielnością  swoją  pięknie  ojczyźnie 
popisał:  przydawała  mu  powagi,  prędsza  nad  lala  siwizna. 
Zamek  Raciążki  restaurowawszy,  wieżę  ozdobną  do  niego 
przydał:  byil)y  i  więcej  dobrego  swojej  katedrze  uczynił, 
gdyby  była  śmierć  prędka,  a  przynamnicj  osłabione  długą 
chorobą  zdrowie,  nie  przeszkodziły :  trzeciego  albowiem  roku 
swoicli  rządów,  na  sejmie  Piotrkowskim  paraliżem  ruszony, 
gdy  się  dla  kuracyi  do  Krakowa  przeniósł,  tam  całe  cztery 
lata  chorując,  z  lekka  umierał,  az  tez  na  lepsze  życie  prze- 
szedł 1538.  przecież  kościołowi  swemu  w  którym  po  śmierci 
złożony,  dwiema  laty  przedtem  grób  sobie  wystawiwszy,  wiele 
w  złocie,  srebrze,  i  bogatym  apparacie ,  ozdoby  zostawił. 
Damafew.  in  Ep.  f/aclifi/uo.  N.  miał  za  sobą  Olszewską 
herbu  Lis,  z  tej  byli  synowie  Stanisław  arcybiskup,  Jan 
|iodkomorzy  Dobrzyński  ,  i  Piotr  starosta  Dobrzyński.  Pu- 
proc.  o  herb.  fol.  138. 

Stanisław  arcybiskup  Gnieźnieński,  z  młodszych  lat  przy 
instytucyi  stryja  swego  biskupa  Kujawskiego  zaraz  się  do 
wielkich  dzieł  sposobie  począł,  w  akademji  polem  Perużań- 
skiej  doktorem  zawołany,  gdy  się  do  Polski  wrócił,  wziął 
kustodyą  Gnieźnieńską,  scholasteryą  Łęczycką,  sekrelarstwo 
koronne,  a  z  czasem  i  referendaryą,  z  której  na  biskupstwo 
Kujawskie  wstąpił  1567.  Zaraz  się  tedy  na  początkach  koło 
dyecezyi  swojej,  jako  na  dobrego  pasterza  należało,  krzątać 
począł.  Najpierwej  zaś  lierezyi  przez  niedozor  anlecessorów 
swoich  pożarem  idącej ,  wojnę  wypowiedział  ,  dla  lego  ko- 
ścioły od  dyssydenlów  |)obrane  odbierał  ;  zlupioiie  ,  obra- 
zami i  apparatem  kościelnym  zdobił,  katecliizm  Polskim  ję- 
zykiem do  druku  podawszy,  wielu  chwiejących  się  w  wierze 
utwierdził;  na  sejmie  1570.  tak  gorliwie  przy  nienadwerę- 
żeniu  religji  katolickiej  stawał,  że  za  świadectwem  Kommen- 
dona  legata  Papiezkiego ,  żadnego  sobie  w  lej  żarliwości  z 
infułatów  równego  nie  miał.  Hosii  Epist.  Joi.  313.  W  kar- 
ności kościelnej  utrzymaniu,  wiele  pracy  poniósł,  ciężko  było 
albowiem,  rozwiozłym  cugli  powściągnąć:  przecież  Karnkow- 
ski ,  żadnego  nie  opuści!  sposobu,  już  surowością,  już  ła- 
skawością, wszystkich  w  klubę  praw  duchownych  wprawu- 
jąc ,  dlatego  synod  dyecezański  złożywszy,  na  nim  zniósł 
niektóre  błędliwe  zwyczaje,  nowe  zaś  prawa  uformował.  Semi- 
narium na  dwudziestu  czterech  kleryków  fundował ,  dobra 
Witów  i  Zbląg-  z  innemi  do  nich  należącemi ,  i  niektóremi 
dziesięcinami  zapisawszy.  Zęby  był  kanoników  do  rezydencyi 
przy  katedrze  swojej  zachęcił  ,  przyczynił  im  dochodów,  i 
darował  dobra  Dobre,   Czarnowo,   Osielsko,  Trzebatowo,  Sie- 


40  Karnkowski. 


kołowo,  Sikołomko,  Lipnicę  i  Zalesie  w  województwie  liio- 
wroclawskiein.  Sita  mu  zaś  do  powściągiiienia  rozwiozłych 
pomagała,  świątobliwość'  życia  z  nicwiniiościij  zł.{Czona,  tak 
ze  tym  swoim  przykładem,  wielu  do  lepszej  drogi  wykiero- 
wal.  Codziennie  msz;|  święłą  zwykł  hyl  miewać,  pospolicie 
z  takim  eUckteni  do  niej  przystępując,  ze  się  oblilemi  łzami 
zalewał.  ><'a  ul)ogicli  szczodry,  którym  hojnie  jałmużnę  sy- 
pał, nędzne  sieroty  prowidował,  a  w  ^Vloclawskim  szpitalu 
zostaj;}cvm  tygodniow;}  pensyą  opatrzył.  Kazania  sam  do 
ludzi  często  miewał ,  i  takich  sobie  w  pasterskiej  funkcyi 
dobierał  koadjutorów,  którzy  pobożnością  życia  i  mądrości;}, 
innym  do  lc|)szego  pomagali.  Siół  u  niego  jako  u  senatora 
Pański,  pod  czas  którego  albo  ksi;j/.kę  duchowną  do  stołu 
czytano,  albo  już  teologicznemi,  już  politycznemi  dyskursami 
siedzących  u  niego  rozrywano.  Mądrość  się  też  i  nauka  w 
nim  znaczna  wvdawała,  dowcipem  wielkim  altemperowana, 
której  i  podziśdzień  w  druku  cząstkę  widzieć,  pisał  zaś :  De 
jiwe  Pror/nc/a/i  ferran/in  ciiu'tatuiiiquc Prusniae.  2do.  Jlislu- 
riuin  interregni  post  disccssum  e  Polonia  Henrici.  3tio.  Wy- 
dał Epistolas  Fiimiiinrinm,  a  inugnis  /"tr/s,  snmniis  Pontiji- 
cibns^  Iinperatoriliiis  et  Regibus  etc.  ud  se  missus,  2da  edil. 
Lipsiiie  in  fol.  1711.  zaś  \ma  editio  1578.  in  'ito  ^  Cracoo. 
4lo.  Paiiegiricos  nhfji/ot,  między  klóremi  jest  jego  mowa, 
którą  witał  Henryka  Króla,  na  tron  Polski  przyjeżdżającego. 
Druga  także  w  senacie  na  sejmie  Warszawskim  miana,  w 
której  sprawę  czyni  swojej  funkcyi  komissarskiej  z  miastem 
Gdańskiem,  w  tej  się  pokazuje,  jak  wiele  ten  przezacny  in- 
fułat pracował,  żeby  był  domową  wojnę  przytłumił.  Pisał 
krom  tego  i  do  druku  podał,  JJe  Messia.  De  Ecelesia.  De 
Euchariatiu  ad  Paroc/ias ,  któremi  wielu  w  prawowiernej 
wierze  ugruntował.  Dzielnością  swoją  siła  Henrykowi  Kró- 
lowi do  tronu  Polskiego  dopomógł;  a  Stefana  Króla  i  z  zoną 
jego  Anną  solennie  koronował,  jeszcze  natenczas  biskupem 
tylko  Kujawskim  będąc,  ile  że  Uchański  Jakób  arcybiskup 
Gnieźnieński,  Maximiliana  stronę  trzymał;  gdzie  też  prawo 
na  Jędrzejowskim  zjeździe  napołem  uknowano,  aby  pod  nie- 
bytność  arcybiskupa  Gnieźnieńskiego,  pierwsze  miał  do  ko- 
ronacyi  prawo  biskup  Kujawski.  Przy  tych  koło  ojczyzny  za- 
biegach i  swojej  nie  zapomniał  katedry.  Zamek  Włocławski 
w  wygodniejsze  mieszkanie  przysposobił,  wiele  nowych  bu- 
dynków przyczyniwszy,  w  Grabowie  pałac,  w  Aicsołkowie 
na  wzgóiku  dwór  obszerny  postawił,  i  w  Smarżewicach  nad 
rzeką  Pilcą.  W^  Karnkowie  dziedzicznych  swoich  dobrach, 
drewniany  kościół  zrzuciwszy,  inny  z  fundamentu  wymuro- 
wał.    Stefan   Król    widząc    tak   oiespracowanego    koło    dobra 


Karnkoi¥fski.  ^1 


|iospoliteg-o  infułata,  areybiskupstwo  mu  Gnieźnieńskie  kon- 
ferował, na  które  wstąpił  1582.  i  tu  równem  pieczołowaniem 
arcliikatedrę  swoję  rządził:  l)o  najprzód  synod  prowincyalny 
złożył,  i  na  nim  wiele  pozytecznyełi  rzeczy  ustanowił:  sam 
przez  siebie  wizytował  dyeeezyi],  sakramenta  administrował, 
do  ludzi  kazał.  Kościół  Kamiński  wymurował,  archidyakonią 
tam/.e  fundowawszy,  kapłanów  w  prowenta  opatrzył:  mia- 
steczko Kamińskie  róźnemi  przywilejami  nadał.  Bazyliki^^  Gnie- 
źnieńską juz  bogatym  apparatem,  juz  kosztownym  pc^lzleni 
(co  tez  i  Kujawskiej  uczynił),  juz  wii^-kszą  liczbą  księży  ozdobił. 
Pałac  w  Gnieźnie  wystawił ,  drugiego  w  Łowiczu  od  Ucbań- 
skiego  zaczętego  dokończył,  i  wałem  opasał.  Zygmunta  III. 
1587.  zonę  zaś  jego  Annę  Austryaczkę  1592.  koronował. 
W  Kaliszu  kollegium  Soc.  Jesu  fundowawszy,  nie  tylko  go 
sowicie  w  dobra  uposażył,  ale  tez  kościół,  szkoły,  kollegium, 
jego  szkatułą,  do  tej  perfekcyi  w  której  je  teraz  widziemy, 
z  fundamentu  wyprowadził.  Na  publicznej  do  studentów  ad- 
bortacyi  mawiał:  ,,Te  ręce  kiedyś  w  piecu  paliły,  teraz  Kró- 
lów maszczą  i  korony  im  na  głowę  kładą.  Te  nogi  boso 
chodziły,  teraz  pierwszą  w  tej  ojczyźnie  prymacyalną  godność 
noszą:  wieeieź  zkąd  mi  to?  szczerze  mówię,  zem  się  za- 
wsze najpilniej  o  dochowanie  niewinności  starał."  —  To  Jan- 
czijn.  in  JJS.  lubod  zda  się  to  hyc  o  nim  podejrzana  histo- 
rya,  ile  jakom  wyżej  mówił,  u  stryja  swego  biskupa  Kujaw- 
^>kiego  z  młodych  lat  miał  wychowanie  Umarł  ten  przezacny 
prałat  r.  1603.  lat  mając  więcej  niż  ósmdziesiąt,  ojczyźnie 
wielce  zasłużony,  kiedy  pod  czas  dwojga  interreguum,  zdro- 
wie jej  i  całość  troskliwie  piastował :  dyecezyom  które  rzą- 
dził, łaskami  sweml  przymilony,  ztąd  Gnieźnieńska  archika- 
pituła  z  własnej  swojej  ku  niemu  chęci,  co  miesiąc  za  duszę 
jego  mszę  u  grobu  S.  Wojciet^ha  sobie  naznaczyła  ,  a  w 
Kaliszu  kędy  ciało  jego  pogrzebione ,  ostatniego  dnia  czeka, 
mariiuirowy  nadgrobek  wystawiła.  Po  śmierci  pokazał  się  pe- 
wnemu kanonikowi  Gnieźnieńskiemu  dziwnie  wesoły  :  gdy 
się  go  spytał,  w  jakim  by  stanie  byt;  odpowiedział;  między 
święlemi,  ale  mi  prawi  ledwo  do  tego  przyszło;  na  co  gdy 
się  zdumiewał  kanonik,  i  życie  mu  jego  pobożne  przypomi- 
nał; rzekł,  surowe  są  sądy  Boskie,  inaczej  Bóg,  inaczej  lu- 
dzie sądzą.  Po  nim  arcybiskupem  został  Jan  Tarnowski,  który 
wchodząc  do  Łowickiego  zamku,  obaczywszy  baranka  na  ścianie 
herb  Karnkowskiego,  żartem  mówił :  ,, Wypędźcie  ztąd  tego 
barana,  dosyć  tu  długo  koczował:"-  —  bo  na  arcybiskupstwie 
długo  żvł  Karnkowski;  na  co  jeden  z  domowych  prałató^' 
poszepnął :  — jnżci,  ale  Kóża  niedługowieczny  kwiat:  — herb 
to  był  Tarnowskiego,  jakoż  nie  długo  żył  na  arcybiskupstwie. 


42  Harnkoirski. 


Janczyn.  in  JIS.  Damalew.  in  Arehiep.  Gnesnen.  et  in 
Episc.  Cujav.  Spoiidanus  1595.  kędy  przydaje  num.  14.  ze 
do  synodu  Bizeskieg^o  Władykom  Ruskim  silą  dopomógł. 
Łuhien.  Monita. 

Posseem  Jezuita  w  ksi.^żi-e  Appar-atus  sacer,  ktad.-jc  Karnkowskiego, 
wylicza  dzieła  jego  part/?//  edita  ,  pnrtim  edcnda :  oprócz  więc 
tych  o  których  tu  czyni  wzmiankę  A/esiec/ii,  są  następujące: 
Ói-atio  contra  Coiifoederationem  Ann.  I.i82.  —  De  primatu  Se- 
7Httorio.  —  Compenditim  AnnaUmn  Ecclcsiasticortiin  Caesaris 
Card.  Baronii  —  de  casibus  con.tcientine  —  de  Sacramentis  — 
de  dignitate  Sacerdotali  —  de  ejjrcucia  verbi  Dei.  —  ^pp-  Sac. 
T.  U.  pag.  431.  —  Przypisy  lirasickiego. 
Później  przydaje  Krasicki  iź  oprócz  wydanych  listów  Karnkowskie- 
go ,  znajdujjj  się  u  niego  w  rękopisraie  wszystkie  które  tenże  do 
Kromera  Liskupa  Warmińskiego  pisał ,  i  źe  te  wkrótce  drukiem 
ogłosi.  ■ — 

Dadzibog  wojewoda  Derpski,  starosta  Dobrzyiiski  i  Odo- 
lanowski,  z  sejmu  1(511.  r.  komissarz  do  IraktatÓM-  z  Mo- 
skwą, Cunstit.  fol.  2.  świat  po/egiiał  1(517.  pochowany  w 
K<iliskim  naszym  kościele  z  nadgrobkiem ,  zkąd  poznać  ze 
by}  urodzony  z  matki  herbu  Aalęcz  ,  któr;}  zrodziła  matka 
herbu  Jastrzębiec,  ojciec  zaś  jego  urodzony  z  matki  lierbu 
Lis,  z  tego  poznać  ze  był  synowcem  Stanisława  arcybiskupa. 
Ten  wojewoda  Dadzibog-  czyli  Dac  bog-,  miał  za  sob.j  Annę 
Sobieskij,  córkę  31arka  wojewody  Lubełskicgo.  Marcin  dzie- 
kan Gnieźnieński,  kustosz  Kujawski,  kanonik  Krakowski,  sy- 
nowiec od  brata,  Stanisława  prymasa,  umarł  1631.  wieku 
swego  77.  Baranów,  w.  Krakowskiej  katedrze  pochowany. 
Dorota  wnuczka  Stanisława  arcybiskupa,  Ałe.\andra  Zbignie- 
wa Koruiakta  małżonką  była. 

Jan  wojewoda  Płocki,  a  w  roku  IG  10.  podkomorzy  Pło- 
cki, którego  roku  Karnkowska  .starościna  Bobrownicka,  za- 
pisała mu  pewną  summę  w  grodzie  Ostrzeszowskim ;  z  sejmu 
1620.  deputowany  na  trybunał  Radomski.  Constit.  fol.  19. 
Izabełla  córka  jego  była  pierwszym  związkiem  za  Gai-waskim, 
drugim  za  Kielczewskim  herbu  Pomian,  trzecim  za  Saniuełem 
Konarskim  wojew  odą  Małborskim  :  J^IS.  fionopnts.  druga  3Ia- 
ryanna  Hieronima  Kryskiego  kanclerza  koronnego  małżonka ; 
syn  tegoż  wojewody,  Micliat  slarostti  Wyszogrodzki  według 
Baranów,  z  sejmu  1641.  naznaczony  był  do  rcwizyl  ksiąg 
ziemskich  i  grodzkich  Wyszogrodzkich,  Constit.  fol.  32.  na 
fundacyą  kolleglum  naszego  Płockiego ,  zapisał  dobra  swoje 
dziedziczne  Nadarzyn,  Walentów,  i  Wollcę  w  ziemi  War- 
szawskiej, co  approbowała  konstytucya  1661.  /b/.  17.  Sta- 
nisław kasztelan  Wyszogrodzki,  syn  starszy  legoz  wojewody, 
z  Łuzecką  zostawił  synów  dwóch ,  Jana  i  Gabryela.  Baran. 


Kariikowski.  43 

Na  elekcyą  Jana  Kazimierza  podpisał  się  Stanisław,  ale  ka- 
szlelan  Dobrzyński.  Piotr  trzeci  syn,  Gabryel  czwarty  1627. 
Erazm  kasztelan  Rypiński  lfi.'i2.  N.  kasztelan  Kowalski, 
jiojijł  Działyńską  Elżbietę,  Stanisława  wojewody  Chetmińskie- 
go  córkę,  siostrę  biskupa  Kamienieckiego.  MS.  Konnpats. 
Jan  kasztelan  Lędzki  starosta  Łęczycki,  córka  jeg^o  zmówiona 
z  Jerzym  Niemojewskim  kasztclanicem  Chełmińskim.  DurijeiD. 
fal.  58.  Druga  Anna  z  Jakóbcm  Szczawińskim  wojewodij 
Brzeskim  Kujawskim.  Adam  kasztelan  Zakrocimski,  synów 
jego  trzech  temi  czasy,  jeden  kanonik  Płocki,  drugi  Ber- 
nardyn,  trzeci  Antoni. 

W  roku  1778.  Antoni  Karnkowski  clior.-jży  Radziejowski.  —  Syl- 
wester łowczy  Sierpski.  —  W  roku  1788.  Antoni  kasztelan 
Konarski  Kujawski.  —  Krasicki. 
Dii/iczews/ci  w  herbarzu  T.  I.  sir.  495.  wypisuje  linią  pochodzącą 
od  Jana  Karnkowskiego  kasztelana  Lędzkiego,  starosty  Łęczy- 
ckiego ,  i  tak  prowadzi :  Ten  Jan  z  Jadwigą  Nadborowską  miał 
synów  pięciu,  Marcina,  Jana,  Stanisława,  Erazma,  i 
Andrzeja,  córek  zaś  cztery,  Elżbietę,  lialarzynę ,  Zofią,  i 
Annę.  Marcin  pierwszy  syn,  dziekan  archikatedralny  Gnieźnień- 
ski ,  kanonik  Krakowski ,  dziedzic  na  Lehnicy ,  Bielawkacli ,  i 
Clirsgstowku  z  przyległościami.  Jan  drugi  syn  wziął  działem 
Nadborów,  Nadborowko,  i  Zarży n,  ten  z  inslyną  Liibudzierską 
nńał  Wojcieciia  bezdzietnego,  i  Dorotę  córkę  wydaną  za  Ale- 
xandra  Zbigniewa  Korniakla. 
Trzeci  syn  Stanisław  Karnkowski,  wprzódy  podkomorzy,  potem 
kasztelan  Dobrzyński ,  wziął  działem  dobra  liar/ikow ,  Borowie  i 
Glinianki,  od  którego  z  Maryanną  Kiiczborską  Wojciech,  Sta- 
nisław kasztelan  Dobrzyński  steriles,  i  córki  Jadwiga  Stanisła- 
wowi Orłowskiemu  na  Orłowie  w  ziemi  Dobrzyńskiej,  i  Elżbieta 
Karnkowska  Gembarihowi  zaślubione. 
Erazm  Karnkowski  kasztelan  Rypiński,  syn  czwarty  Jana  kaszte- 
lana Łędzkiego,  któremu  działem  dostała  się  summa  2.^(000  tyn- 
fów  na  dobrach  Dębowa  Łąka,  i  dziedzictwo  Nowawieś  w  ziemi 
Dobrzyńskiej,  ożeniony  z  Zolią  Kreczkowską  stei^ilis.  Andrzej 
syn  piąty  tegoż  Jana,  któremu  działem  dostały  się  Siewierki, 
Mikolajczyne ,  Sieroszewo ,  ożeniony  l?no  roto  z  Dzialyiiską, 
bezdzietny,  2do  z  Gryzeldą  Przerębską  także  bezpotomny,  'itio  z 
Katarzyną  Olszewską,  która  powita  Annę,  \mo  Dezyderego  Lu- 
bomirskiego, 2do  Franciszka  Łodziuskiego  żonę  ster/lem.  Czwartą 
żonę  Andrzej  Karnkowski  miał  Maryannę  Łodziiiską.  Siostry 
tychże  Karnkowskie  ,  Elżbieta  Węgierska  sierilis  po  której  suk- 
cessya  25000  tynfów  posagu.  Katarzyna  Przerębska  sterilis,  któ- 
rej sukcessya  posażna  tyleż.  Zofia  Czerska,  kasztelanowa  Do- 
brzyńska sterilis,  po  który  sukcessya  z  dobrami  Czarne  24000 
tynfów,  za  dekretami  trybunalskiemi  ^>e?'  contumaces  possessores 
non  exoluta.  Anna  Szczawińska  starościna  Gołubska.  — 

Harukowski  herbu  Łahędi^  w  Brześciańskiem  wo- 
jewództwie. MS.  Kojałowicz. 


u 


Karp — Karpiński . 


KAKP 


HERB. 


Powinny  byc  trzy  gwiazdy  w  polu  btękitnem  ,  dwie  na 
jjórze  podle  siebie,  trzecia  pod  niemi  we  środku,  a  w  heł- 
mie cztery  pióra  strusie.  P.  Kojałow.  in  MS.  Z  tym  klejno- 
tem przeniósł  się  do  ksicztwa  Litewskiego  szlaclisic  Włoski 
Carpio  nazwany,  od  którego  potomstwo  idące,  nazwani  Kar- 
piowie,  osiedli  w  ksicztwie  Zniudzkiein,  w  Podlaskiem  wo- 
jewództwie,   i  indziej.   Jana  Karpia  dworzanina  królewskiego, 


wspominają  azieje 


Moski 


skie    1565.   Józef  Karp  marszałek 


Wołkowyski,  dziedzic  na  Repli,  gdzie  kościół  zbudował,  i 
tam  jest  pogrzebiony ,  synowie  jego  Stefan  i  Piotr,  z  tych 
Stefan  marszałkiem  był  Wołkowyskim,  Piotra  zaś  synowie, 
Józef  podkomorzy  ziemi  Bielskiej,  miał  za  sobą  Helenę,  córkę 
Mikołaja  Sapiehy  kasztelana  Wileńskiego.  Historia  Sapie/ł. 
Kazimierz  młodo  umarł.  To  lis.  Iiojal.  in  JIS.  Krom  tych 
kwitnęli,  Jan  podstoli  Podlaski,  Stanisław  w  Troekiem  1G.32. 
Teodor  Leon  rotmistrz  królewski,  poseł  ziemi  Bielskiej  1074, 
Krzysztof  Ubaldi  poseł  ziemi  Bielskiej,  Stefan  i  Zygmunt  w 
Żmudzi.  Piotr  Karp  kanonik  (inieznieński.  Jędrzej  profess 
Mogilski  zakonu  Cystercyeńskiego,  wydał  Lutnią  wdzięczno 
hrzmif/<(/ .,  ulho  liuzmńa  o  JSaJśw.  Matce  in  fol.  1695.  w 
Krakowie.  2do.  liazanie  o  S.  Jadwidze.  Franciszek  cywun 
Eiragolski  starosta  Płungiański  poseł  na  konwokacyą  1733. 
W    rokii    1778.    Karol    Karp    kanonik    Wileński.    —    Benedykt 

chorjjży    Upilski.    —   W  roku  1788     Felicyan    sędzia  ziemski 

Różański.  —  Krasicki. 

Kariieilko.  Izydor  Karpenko  1661.  nobilitowany  na 
sejmie,  któremu  w  zasługach  dano  dobra  Wodiamki.  Constit. 
Jol.   64. 

Uai'l»iuski  herbu  Korab,  w  ziemi  Nurskiej,  piszą  się 
z  Karpina,  zkąd  się  potem  do  Prus  wynieśli.  Jan  Karpiński 
towarzysz  Bonaia,  z  konia  zsiadłszy  pieszo  szedł  do  szturmu 
pod  Pleszków.  Paproć,  o  herb.  1582.    Szymon  syn  Jędrzeja 


Kariski.  4.1 


z  Grabowskiej  otl  młodych  lat  do  sędziwego  wieku,  w  obozie 
życie  swoje  na  usłudze  ojczyzny  frawil,  juz  pod  Smoleńskiem, 
juz  pod  Cccorjj,  juz  |)od  Bednarowein ,  juz  pod  Krukoweui 
i  Kumejkanii ,  juz  pod  Starczem,  w  których  okazyach  wy- 
niósł 3Iarsowe  piątna  na  czele  i  na  piersiach.  Jędrzeja  bracia 
byli,  Hieronim,  Zygmunt  i  Jakób  z  ojca  Piotra,  matki  Nie- 
dźwieckiej   urodzeni. 

Karski  herbu  Jastrzębiec,  w  Rawskiem  wojewódz- 
twie. Jau  Hieronim  Sebastyan  1632.  Kazimierz  1648.  w  zie- 
mi Sochaczewskiej.  Jakób  skarbnik  Zakrocimski  1674.  i\'. 
Karski  chorąży  Sochaczewski,  sędzia  grodzki  Rawski,  poseł 
na  sejm  Warszawski  1722.  zostawił  kilku  synów,  córka  zaś 
jego  poszła  za  Deiiliofla  kasztelanica  Sieradzkiego.  N.  pod- 
stoli  Sochaczewski  miał  za  sobą  Jarzyniankę  kasztelankę  łnu- 
włodzką. 

Karski  temi  czasy  opat  S.  Krzyża  na  Łysej  górze.  —  Siostra  jego 
będąca  za  Denhollem  zostawiła  córkę  Leduchowską  starościnę 
Włodziniiersk;}.   —  Krasicki. 

Karski  herbu  Korab,   w  Sieradzkiem  województwie. 
Maciej  Karski,   kanclerz  Kujawski  1607.  był  na  synodzie  pro- 
wincyalnym,   Paweł  kanonik  Gnieźnieński.    Drugi  kanonik  Po- 
znański,  i  Kamieniecki.   Marcin  w  ziemi   Wieluńskiej    164S. 
Kazimierz    złączył    się    dożywotnie    z    Ewą    Kowalską,    z   tej 
córka  Teresa,   Józela  Błaszkowskiego  małżonka.   Kazimierz  z 
Anny  Radojewskiej   spłodził  Stefana  Jezuitę ;   Kazimierza,   od 
którego  z  Laskowskiej  została  się  córka  Anna;   Władysława, 
od  którego  z  Lassockiej  było  dwóch  synów,  z  tych  Jan  wszedł 
w    kontrakty    małżeńskie    z    Barbarą    z    Zboży    Zakrzewską, 
Ignacy   zaś  z   Dąbrowską. 
Jan  Karski  suffragan  Gnieznieiiski  z  Szydłowskiej  urodzonv,  umarł 
roku  1784.  Bral  jego  rodzony  Micłiał  chor.-jźy  potem  podkomorzy 
Różański  —  siostra  za  Górskim.    —    W  roku  1778.    N.  Karski 
podstoli    Radziejowski.    —    Antoni    podsloli   Bydgoski.    —    Jan 
wojski  Różański.  Koku  1788.   Kazimierz  podsędek  Seiidomier- 
ski.   —  Antoni  łowczy  tegoż  województwa.   —  Krasicki. 
Karski  herbu  liudwan,   w  Płockiem  województwie  i 
indziej.   Z  tych   Piotr  w  Inllanciech   rycerskiego  serca  jawne 
dowody  zostawiwszy,    pod  Brześciem  Litewskim   osiadł,    po- 
jąwszy  w  małżeństwo   Annę   Siemiona  Korszaka  córkę,   klóia 
mu  powiła  syna  Hieronima   mę/.a  wojennego,   ten  z  Dolo-er- 
downy  pisarzowny   Lidzkiej,   spłodził  czterech  synów,    Stani- 
sława sławnego  rotmistrza  i  pułkownika  w  Inllanciech,   który 
na  Podole   przeniósłszy  się,    pod    Pereaslawiem   gromiąc   re^ 
bellizujące    chłopstwo    Kozaków ,    siedmią    postrzałami    ranny 
zginął,   pochowany  w  Kijowie   u   00.   Dominikanów.    Krzy- 
sztofa,   teu    także  życie  swoje   rycerskiemi   dziełami   wsławił, 


46  Karśnicki. 


1    do 


kiedy  z  Abaszym  Baszą  bijąc  się,  Turczyna  pojmał, 
obozu  przyprowadził:  z  Zofią  Odyńską  wszedł  w  kontrakty 
małżeńskie.  Jana  Wacława,  ten  z  Kalinowskim  pod  Cecora 
w  niewolą  był  wzięty,  z  której  wyszedłszy  pod  Chocimem 
stawał,  a  potem  w  Inllanciech  przeciwko  (iustawowi :  zona 
jego  Krystyna  Strawiiiska  podkomorzanka  Czcrniechowska, 
ja  go  czytam  stolnikiem  Nowogrodzkim  w  konstytucyacb  i0.'}8. 
kiedy  go  komissarzem  ojczyzna  destynowała,  do  rozgranicze- 
nia mic^dzy  województwy  Kijowskienj  i  Czerniechowskiem  : 
Conslit.  /'.  31.  wziął  od  niej  w  zasługach  swoich  dobra  Glu- 
cbów  w  Czerniechowskiem  województwie.  Mikołaj  czwarly 
syn  Hieronima,  miał  za  sobą  Krystyn</  Kropiwnicką.  Hiero- 
nim piąty  syn  Hieronima  (tak  ich  liczy  Oliohki,  lubo  wyżej 
tylko  czterech  położył)  w  Niderlandzie  mężny  wojownik.  Ste- 
fan szósty  syn:  tych  zaś  bracia,  Marcin,  Jerzy,  Józef,  Sa- 
muel, Gabryel.  Jakób  łowczy  Podlaski,  miał  za  sobą  Bar- 
barę Brzeską,  córka  jego  była  za  Adamem  Charzewskim 
herbu  Sreniawa.  Felix  i  Jan  w  ziemi  Dobrzyńskiej  1G48. 
Maciej  w  Płockiem  województwie  1632.  Karski  Paweł,  podał 
do  druku,  Seriem  Episcopornm  Plocenshim  epigrammatibtis 
expi'essa7n  in  kto  1612.  C.  D.  Kazimierz  łowczy  Podlaski, 
Ludwik  i  Wojciech,  Jan  Samuel  Jakób,  Władysław  l(i74. 
w  województwie  Podlaskiem.  Jan,  Adam,  Jakób,  Michał, 
Franciszek,  Adam,  Stanisław,  Jerzy,  Ludwik  i  Krzysztof  w 
Płockiem.  Jan  marszałek  trybunału  koronnego  1729.  N.  ło- 
wczy Kijowski.  Jan  i  Antoni  bracia  rodzeni,  z  których  An- 
toni  miał   za   sobą   Kościszewską. 

Rarśitieki  herbu  Jastrzębiec,  namienia  tylko  o  nich 
Okolski  pod  herbem  Odrową/.  ,  że  się  znajdują  w  Łęczy- 
ckiem  województwie.  Niewiem  czy  nie  tu  należy,  Marcis- 
sius  de  Karsi/,  który  w  roku  1419.  ]>oilpisal  inter  praeseii- 
tes,  list  u  Paproć,  o  herb.  fol.  194.  Piszą  się  Sasinami  z 
wielkich  Karśnic  :  z  tych  Stanisław  najprzód  podsędek  Sie- 
radzki pisał  się  na  Sarnowie,  zkąd  znać,  ze  jednaz  ich  dziel- 
nica z  Sarnowskiemi,  z  Zjazdu  Jędrzejowskiego  posłem  wy- 
słany do  Litwy,  aby  był  Panów  Litewskich  serca  nakłonił  na 
elekcyą  Stefana  Króla,  juz  od  Polaków  na  tron  Polski  obra- 
nego. Constit.  fol.  244.  dalej  sędzia  ziemski  Sieradzki,  i 
burgrabia  Krakowski,  poseł  na  sejm  1590.  złamtąd  deputo- 
wany do  kwarty  Rawskiej.  Constit.  f.  575.  W  roku  1595. 
marszałkowa!  izbie  poselskiej,  i  komissarz  do  traktatów  z  po- 
słami postronnemi,  Constit.  fol.  662.  Syn  jego  Jan,  młode 
lata  w  cudzych  krajach  przetarłszy,  dworzaninem  potem  był 
u  Zygmunta'  IIL  poseł  na  sejm  1613.  ztamtąd  komissarz  do 
zapłaty  wojsku  związanemu,  Cnnslit.  fol.  2.   i  w  roku  1629. 


Karśnicki.  47 


deputat  na  trybunał  skarbowy,  Constitut.  fol.  12.  był  dałej 
pisarzem  zienislcim  Łcrzycicim,  a  z  Byłcowsliiej  wojewodzaniii 
Sieradzlilej  zostawił  potomstwo.  Krzysztof,  brat  Stanisława  sę- 
dzieg;o,  Gnieznieńslci  i  Krakowski  kanonik,  kanclerz  u  Piotra 
Myszkowskieo^o,  biskupa  Krakowskiego  1582.  kościół  S.  Bar- 
bary w  Krakowie  naszym  ojcom  w  possessyą  oddał:  Histor. 
Proinn.  był  potem  opatem  Lubińskim  IGOO.  jako  mówi  aii- 
t/ior  50  singul.  luboc  j;o  Okol.  Przemęckim  zowie  ,  gadzie 
przydaje,  ze  wiele  dobrcg^o  temu  klasztorowi  uczynił,  kiedy 
drewniany  zrzuciwszy,  z  fundamentu  nowy  wymurował.  Był 
to  prałat  wielkiego  rozsądku,  którego  dał  dowody  tak  w  try~ 
bunałacb  deputatem  sądząc  ,  jako  i  na  sejmach  od  swoich 
kapituł  na  nie  delegowany.  Mikołaj  trzeci  brat,  podkomorzy 
Łęczycki :  tego  dwie  córki  zostały ,  jedna  z  nich  zmówiona 
z  Zygmuntem  Jędrzejem  Grudzińskim  wojewodą  Rawskim, 
druga  z  Byszewskim ,  synów  także  dwóch  :  pierwszy  Jakób, 
w  Węgrzech  z  Batorym,  i  w  ojczyźnie  doświadczonego  mę- 
ztwa,  został  potem  kasztelanem  Inowłocławskim,  raczy  miał 
mówitr  Inowłodzkim  0/cols/,i\  drugi  Piotr.  Sebastyan  czwarty 
brat  chorąży  Łęczycki,  sity  do  podziwienia  wielkiej,  tak,  ze 
dwanaście  postronków  drutowych  złożonych  w  kupę,  jednym 
targnieniem  zerwał,  karetę  poszóslną,  wszystkim  biegiem  za- 
pędzoną za  tylne  ująwszy  koło,  zatrzymał,  miał  za  sobą 
Cieńską  Magdalenę:  syn  jego  Stanisław  kanonik  Gnieźnieński 
i  Łowicki,  ojcu  w  sile  wyrównał.  Drugi  chorążego  syn  Jan, 
w  Wołoszech  w  dziełach  rycerskich  wsławiony,  rotmistrzo- 
wał  potem  województwu  Łęczyckiemu ,  córki  jego  jedna  Ja- 
dwiga z  Markiem  3Iinockim,  druga  z  Wądzonem ,  trzecia 
z  Slesińskim  weszły  w  kontrakty  małżeńskie:  dwaj  drudzy 
synowie  Sebastyana,  w  Pruskich  i  Inflandzkich  expedycyach 
mężnie  stawając,  pobici.  Krom  tych,  Krzysztofa  wspomina 
Konstytucya  1578.  fol.  348.  N.  starosta  Bolemowski,  któ- 
rego syn  Stanisław  1612.  wpisał  się  w  Krakowie  do  Bra- 
ctwa S.  Barbary.  Barbara  z  wielkich  Karsznic  Karsznicka, 
zona  Hieronima  Konopnickiego  kasztelana  Spicimirskiego.  Jan 
miał  za  sobą  Dorotę  Krasińską ,  kasztelankę  Ciechanowską. 
N.  miał  za  sobą  Górecką,  z  której  było  dwóch  synów.  1.  To- 
masz, ten  z  drugą  zoną  Chlebowską  źył  A7f/v7i.s,  z  pierwszą 
Uleską  miał  to  potomstwo:  Jędrzeja  kanonika  Gnieźnieńskie- 
go i  infułata  Łaskiego,  będąc  kanonikiem  Chełmińskim,  Ki- 
jowskim, officyałem  Radomskim,  deputatem  stawał  na  try- 
bunał koronny  1714.  i  1718.  jest  jego  Kazanie  w  druku 
pod  czas  Oktawy  łioronacyi  Matki  Boskiej  iv  Częstochowie 
1718.  infol.  w  Częstoch.  Stanisława  chorążego  AVieluńskie- 
go,   tego  zona   Długopolska.  Jerzego  stolnika  Wieluńskiego, 


48  Karśiiicki. 


który  najprzód  zył  z  Drohojewską,  wszakże  potomstwa  nie 
zostawif  :  polom  z  Liulowikij  Iwańską.  Jana  bezpolomnej^o, 
Franciszka  podsloli-j^o  Wieluńskiego,  ten  pieiwszi}  zonę  miał 
Anni;  Slewierskij.  Józefa  Wiktora  przeora  w  Częslocliowie 
w  zakonie  Ś.  Pawła  pustelnika  :  Katarzynę  Wolicka  i  Bogu- 
miłę llozrazewską.  2.  Jędrzej  łowczy  Wieluński  pierwszym 
ślubem  związał  się  z  Teofilą  Uleską  lierhu  Ostoja,  drugim 
z  Jadwigą  Kalińską  z  Bętkowskiej  spłodzoną  :  potomstwo  jego  : 
Ale.\ander  */('/■///*.  Zygmunt  podczaszy  Wieluński,  zona  jego 
Anna  Cieńska.  Paweł  kapitan  królcvłski  z  zoną  Ale.\andrą 
Masłowską  bezpotomny:  Anna  Myszkowska:  Jadwiga  My- 
szkowska: Maryanna  najprzód  Komornicka,  potem  Kobielska  : 
Konstantyn  wojski  Ostrzeszowski,  zona  Zofia  Derszniakowna 
starośeianka  Uadoszycka :  Joanna  Siewierska  komorników  a 
Wieluńska:  Antoni  łowczy  Bielski,  zona  31aryanna  Kowal- 
ska,  i   Karol. 

Konstantyn  yJ/«^/rt?»pw^  Karsznicki,  najprzód  wojski  Ostrzeszow- 
ski, potem  podkomorzy  Wieluński  dwu-żenny :  primo  roto  z  Zolią 
IJerszniaAow/Kf  starościank,-)  Radoszycką,  niial  syna  Konstan- 
tego Paulina,  i  córkę  Salomee  za  Zboińskin  wojewodą  Pło- 
ckim. Seciindo  voto  z  Teresą  Rozwadows/rą ,  Micliala  Kozwa- 
dowskiego  stolnika  Łukowskiego  córką ,  spłodził  synów  trzech : 
Ludwika  kasztelana  Wieluńskiego,  Stanisława,  ten  umarł 
sterilis ,  i  Jacka  starostę  Piaskowskiego. 
Ludwik  fundament  Karsznicki  kasztelan  Wieluński  orderów  Orla 
białego  i  Sgo  Stanisława  kawaler.  JMąź  ten  od  wieku  młodego, 
sposobił  się  w  doskonałość  umiejętności  obowiązków  dobrego  oby- 
watela,  jakoż  ojczyźnie  swojej  przychylny  i  wierny,  poświęcał 
najpierwej  w  stanie  rycerskim  usługi  swoje  dla  dobra  publicznego, 
będąc  na  urzędach  ziemiańskich,  w  których  przez  stopnie  zasług, 
postąpił  na  podkomorstwo  Wieluńskie ,  wielokrotnie  na  sejmach 
poseł,  deputat  na  trybunał  koronny,  a  w  roku  1765.  później  mar- 
szałek trybunału  koronnego  1779.  roku.  Gdy  otrzymał  kasztelanią 
Wieluńską,  jako  senator,  zawsze  gorliwy  patryota,  w  różnych 
mianych  na  sejmach  glosach :  toż  w  komissyi  wojkowej  obojga 
narodów  przez  łat  kilka  był  komissarzem ,  we  wszelkich  publi- 
cznych funkcyach  szczerze  obowiązku  swego  dopełniający.  Ten 
z  małżonką  swoją  hno  voto  z  Apolicnią  Siemiiiską  relerenda- 
rzowną  koronną,  tdo  vo(n^,  z  Anielą  Swirs/rti  podkomorzanką  Sa- 
nocką,  córką  Mateusza  Swirskiego  i  Katarzyny  z  fFpglińdich 
zostawia  potomstwo  synów  dwóch:  Antoniego  i  Augustyna. 
Jacek  fundament  Karsznicki  brat  Lud  wika, kasztelana  Wieluń- 
skiego, starosta  Piaskowski,  kawaler  orderu  Sgo  Stanisława  Ten 
z  Delliną  hrabianką  'Aabiską  starośeianka  Grójecką,  spłodził  dwóch 
synów:  Franciszka  i  Antoniego,  córki  trzy:  Teresę,  Zotią 
i  Teklę.  —  Herald;jka  frielądka. 
liraiic/,/'  w  prsij pisach  przydaje.  W  roku  1778.  (iazimierz  Kar- 
śnicki  sędzia  ziemski  Wileiiski.  —  Jan  .stolnik  Ostrzeszowski. 
-  I^udwik  chorąży  Ostrzeszowski,  roku  1781.  kasztelan  Wie- 
luński.   —    W   Ostrzeszowskim    konwencie    00.    Bernardynów, 


Har$^nlcki.  4» 


w  kościele ,  są  nagrobki  Karśnickich  5  z  tych  się  daje  poznać ,  źe 
tam  pochowany  Jerzy  Floryan  Karśnicki  cześnik  Wieluński 
w  roku  1741.  —  W  tymże  kościele  drugi  nagrobek  Tomasza 
Karśuickiego  wojskiego  Ostrzeszowskiego.  (O  tego  potomstwie, 
wyżej  z  Wielądka.)  — 

Karsuick.!  herbu  Leliwa,  w  Halickiej  ziemi:  Jednaź 
ich  dzielnica  z  Sieniawskiemi ,  i  piszą  się  Karśnicklemi  z  Gra- 
nowa, ^cta  Castren.  Hatic.  Z  tych  Karśnicki  z  Granowa, 
człowiek  rycerski,  i  w  wielu  okazyach  daświadczoneg;o  mc- 
ztwa:  hywał  posłem  na  różne  sejmy,  i  deputatem  na  trybu- 
nał koronny.  Jego  syn  Józef  z  Granowa  Karśnicki ,  najprzód 
cześnik,  a  potem  podkomorzy  Halicki,  młodsze  lata  w  obozie 
strawiwszy,  dalej  zdrową  radą  ojczyźnie  służył,  marszałku- 
jąc  nie  raz  ziemi  Halickiej,  bywał  od  niej  posłem  na  sejmy, 
i  deputatem  na  trybunał  koronny:  osobliwą  ludzkością,  pra- 
wie wszystkich  do  swego  pociągnął  zdania :  na  kościoły  i  za- 
kony dobroczynny,  umarł  z  żalem  wszystkich,  gdy  mu  Au- 
gust  II.  Król  Polski  dla  zasług  jego,  krzesło  województwa 
Bełzkiego  destynował.  Zostawił  z  Suchodolskiej  pozostałej 
wdowy  po  Potockim,  córki  dwie,  Teresę  która  Imo  voto 
była  za  Gałeckim  miecznikiem  Podlaskim,.  2do  voto  temi  czasy 
żyje  z  Jerzym  Łączyńskim  chorążym  Zydaczewskim  herbu 
INałęcz  :  drugą  Maryannę  Telefusową  chorążyną  Podolską, 
która  mu  jednego  zostawiwszy  syna,  młodo  z  tego  zeszła 
świata:  i  jednego  syna  Franciszka,  posła  na  sejm  Conroca- 
tionis  1733.  który  w  dożywotnią  przyjaźń  zaślubił  sobie  Ba- 
lownę  podkomorzankę  Sanocką,  ta  mu  powiła  dwie  córki,  z 
których  jedna  umarła,  druga  w  dzieciństwie  żyje,  gdy  to 
piszę.  Miał  tenże  podkomorzy  Halicki  i  drugą  żonę,  z  której 
spłodził  córkę  jedne,  lecz  ta  w  dzieciństwie  umarła.  Do  tych 
zda  mi  się  należą  Karśniccy  w  Wielkiej-Polszcze,  z  których 
jeden  zostawił  dwóch  synów,  Klemensa  który  ma  za  sobą 
Racięską,  i  Józefa,  i  córkę  jedne.  Brat  zaś  jego  rodzony 
zostawił  syna.  Antoniego.  Mikołaj  z  Granowa  Karśnicki  w 
Podlaskiem ,   podpisał  elekcyą  Jana  Kazimierza. 

Karśnickiego  podkomorzyca  Halickiego  z  Balownej  dziedziczki  na 
Baligrodzie  było  potomstwo :  najstarsza  z  córek  poszła  za  Bo- 
bowskiego sędziego  grodzkiego  Sanockiego,  druga  za  Tęgobor- 
skiego,  trzecia  za  Hilchena.  Tegoż  było  trzech  synów  bezżen- 
nych.   —  Krasicki. 

BLarsuicki  herbu  Odrowąż,,  w  Sendomierskiem  wo- 
jewództwie. Dohek  Karśnicki  podpisał  ustawy  Pokrzywnickie 
1587.  Constit.  fol.  427.  Wawrzeniec  z  sejmu  1611.  komis- 
sarz  do  rozgraniczenia  Kamienieckiego  i  Latyczowsklego  po- 
wiatów. Constit.  fol.  24.  N.  Karśnicki  od  \yładysława  na 
ten  czas  Królewicza  tysiąc  ludzi  do  obozu  Żółkiewskiemu 
Tom  V.  4 


SO  Karsyński — Karwicki. 


przypro%vadzif.  P.  Secemski  in  MS.  Caltss.  Karśnicka  była 
za  Wojcierliem  Roguskini  rotmistrzem  królewskim  herbu 
Abdaiik ,  j\Iaryaniia  za  3Jaxymilianem  Borowskim.  3Iikolaj 
1632.  podpisał  elekeyą  Władysława  IV.  w  Sendomierskiem: 
Mikołaj  w  Brześciaiiskiem  Jana  III.  ale  niewiem  czy  tej^o 
herbu. 

Karsyiiski*  Ludwik  Gustaw  Karsyński  rodem  ie 
Szwecyi ,  w  Polszczę  jednak  wychowany ,  gdy  się  Władysła- 
wowi IV.  wiernemi  usługami  zalecił  ,  tak  w  Pruskich  jako 
i  3IoskIewskich  c.\pedycyach  ,  otrzymał  indygenat:  pod  czas 
oblężenia  miasta  Lwowskiego  przeciwko  Kozakom  i  Tat^irom, 
jego  uicztwo  doznane,  gdy  na  ten  czas  Cekauzu  Lwowskiego 
dozór  miał  przy  sobie,   umarł   1653. 

KarszSft  herbu  Roch  3tio,  w  Rawskiem  i  Ruskiem  wo- 
jewództwach. Z  tych  N.  Karsza  podstoli  Rawski  1726.  r. 
]\.  miał  za  sobjj  Kurdwanowską.  Anna  zakonnica  u  wszy- 
stkich ŚŚ.  we  Lwowie  S.   Benedykta,   umarła   1734. 

Na  ratyfikacyi  Alberla  arcybiskupa  Gnieznieiiskiego  w  InowTocła- 
wiu  r.  1424.  uczynionej ,  znajduje  sie  mianowany  Johannes  de 
liarsi  Marcchalais.  —  Cod.  Dipl.  Fol.  i.  fol.  115.  —  Roku 
1778.  Józef  Karsza  cześnik  Podolski.  —  Krasicki. 
Ksimaclii^  w  ziemi  Ciechanowskiej.  Kasper  i  Ka- 
zimierz, Maciej  i  Dominik:  Jan  zaś  Karwacki  w  ziemi  bur- 
skiej,  podpisali   elekeyij  Władysława  IV.    Króla  Polskiego. 

Karwat  herbu  Mur  delio.  Jerzy  Karwat  z  tym  herbem 
z  Kroacyi  pierwszy  do  Polski  przyszedł ;  o  czem  mówid  się 
będzie  pod  herbem  3Iurdelio,  rozumiem  ze  z  piąciu  synów 
jego,  o  których  tamże  piszę;  był  Jan  de  Stoki  Karwat  łow- 
czy Łęczycki  w  roku  14S4.  jako  świadczą,  Acta  Terrestr. 
Lancie.  Miklusz  Karwat  z  Zborowskim  hetmanem  nadwor- 
nym po  usarsku  służąc  ,  pod  Pieszkowem  pieszo  szedł  do 
szturmu  1582.  Paproć,  o  herb.  fol.  404.  Seweryn  w  zako- 
nie naszym  Kaznodziejską  Amboną  sławny,  jest  w  druku 
jego  Sirudia  Trabeata  paneg.  Stunisł.  Koniecpol.ski  Castell. 
Cracor.  jest  in  Heroica  Poesi  in  8i>o  w  Ltiblinie  1704.  dru- 
kowanej. Alexandcr  w  prowincyi  Litewskiej  Soc.  Jesu  tenii 
czasy.   Jan  poseł  z  Pruss  na  sejm    1730. 

HaiMnicki  herbu  Łabędź.,  w  Sendomierskiem  woje- 
wództwie. Ci  są  właśni  Duninowie  od  Krystyna  Dunina,  który 
w  roku  1340.  gdy  Karwice  kupił,  od  nich  sukcessordw  jego 
Karwickiemi  zawołano  :  syn  Krystyna  liył  Jerzy,  tego  zaś 
wnuk  Jakób,  ośmdziesiątoletni  umierając,  zostawił  siedmiu 
synów,  tyleż  córek:  Z  tych  pierwszy  Jan,  za  czasów  Zy- 
gmunta Augusta  był  oboźnym  koronnym:  Krzysztof  drugi 
dworzanin  królewski.  Stanisław  trzeci,  po  śmierci  brata  swego 


Harwofiferki.  iii 


został  oboźnym  koronnym,  i  starostą  Latyczowskim,  z  któremi 
tytułami  podpisał  unią  Podłasza  do  korony.  Constit.  1569. 
fol.  155.  Jędrzej  czwarty,  najprzód  na  dworze  królewskim 
czas  niejaki  strawił,  a  potem  stan  soł)ie  ducliowny  obrawszy, 
opatem  Wącliockim  wyniesionym  klasztor  tameczny  za  ante- 
cessorów  swoich  do  ruiny  nachylony  restaurował;  dobra  po- 
hartowane  oswobodził;  kościoły  i  dwory  naprawił,  prowcn- 
tów  przyczynił  ;  bez  najmniejszego  poddanych  swych  ucie- 
miężenia. Marcin  piąty  podsloli  Sendomierski.  Krystyn  albo 
Chrzczon  szósty,  w  Litwie  długo  żołd  wojenny  prowadząc 
tamże  osiadł,  ożeniwszy  się,  atoli  umarł  bezpotomnie,  jakoż 
Starowolski  świadczy,  ze  dwadzieścia  lat  z  Karolem  Chod- 
kiewiczem na  Inflanlskieh  i  Moskiewskich  e.\pedycyach  prze- 
pędził. Jakób  siódmy,  dworzanin  królewski,  starosta  Lato- 
wicki,  miał  za  sobą  Wzdowską.  Od  tych  potem  poszli,  Jan 
którego  wspomina  lionsti/tucyu  1(513.  Kresław  1632.  Stani- 
sław i  Piotr  16^8.  Franciszek  kustosz  Opatowski,  pleban 
Baranowski  1674.  Jędrzej  sędzia  i  podstarości  grodzki  Sen- 
domierski, poseł  na  konwokacyą.  Constitut.  \'ol k.  fol.  19. 
Jędrzej  pisarz  g-rodzki  Sendomierski,  deputat  na  trybunał  ko- 
ronny 1695.  Benedykt  z  sejmu  1676.  koniissarz  do  uznania 
krzywd.  Constit.  fol.  23.  Bogusław  eześnik  Sendomierski, 
poseł  na  sejm.  Jerzy  wojski  Oświęcimski.  Kasper  stary  w 
ziemi  Sochaczewskiej ,  Ale.vander  w  Rawskiem ,  Kazimierz 
miecznik  Smoleński  poseł  województwa  Brześciańskiego.  Mar- 
cin i  Jarosław,  Krzysztof  i  Stanisław  w  województwie  Sen- 
domierskiem  1674.  Któryś  z  nich  miał  za  sobą  wdowę  po- 
zostałą po  Ale.Yandrze  Węglińskim.  Cześnik  Sendomierski 
miał  za  sobą  Barbarę  Brzezińską.  N.  Karwicki  kasztelan  Za- 
wichojski ,  pojął  w  małżeństwo  Annę  Kuczkowską,  zostawił 
z  niej  syna  jednego  Kazimierza,  drugi  Tymoteusz  w  Parvżu 
umarł,  córek  pięe,  Bibianna  dostała  się  Pągowskiemu,  Kon- 
stancya  Skotnickiemu,  Maryanna  Piaseckiemu,  Katarzyna  Sko- 
tnickiemu, i  Róża  hrabi  Tarnowskiemu.  N.  zona  jego  Rejo- 
wna  ,  z  której  syn  Jędrzej  sekretarz  gwardyi  królewskiej. 
Franciszka  była  za  Antonim  Hadziewiczem. 

Krasicki  w  przypisach  dodaje,  źe  Józef  Karwicki  podkomorzy  na- 
dworny Augusta  III.  Króla,  z  Izabelli  lirasickiej  siostrv  ojca 
Jego,  spłodził  syna  Jana  młodo  zmarłego  w  Turczech,  gdy  assy- 
stował  w.  posłowi  3Iniszchowi  podkomorzemu  Litewskiemu.  Sio- 
stra jego  Józefa  wydana  za  Karola  Czermińskiego  starostę  Dro- 
chomyskiego.  Brat  tego  Józefa  N.  pisarz  Sendomierski.  —  Józef 
Dunin  Karwicki  regent  koronny  r.  1787.  kasztelan,  z  Ssemhe- 
kowny  miał  potomstwo.  — 

Kar^YOsiecbi  herbu  Lubicz.,  w  Płockiem  wojewódz- 
twie.  Jan  z   Karwosiek  ziemianin   Płocki,   podczas  oblężenia 

4" 


52  HarwoMski. 


Zbarazkiego   siła   stosów    wytrzymał.     Łuk.    Paproć.    Łaski 
Cudów.  fol.  51.   Paweł  dziekan  Tormiski  1715. 
W  roku  1778.  Antoni  Karwosiecki  sędzia  ziemski  Płocki.  —  Jan 
miecznik  Chęciński.  —  Gabryel  podkomorzy  Płocki  w  r.  1788. 
—  Krasicki. 

Kar^TOirsli.!  herbu  Pnieinia^  w  Rawskiein  wojewódz- 
twie. Aiigiistvn  Karwowski  podsędek  Wiski,  poborca  tamże 
od  roku  1590.  az  do  roku  1609.  Consttt.  fol.  S96.  Jan 
w  Płockiem  1648.  Adam,  Jan,  Wojeieeb,  Józef  w  ziemi 
Wiskiej  16.32.  Józef  Stanisław  1674.  Piotr  przeor  konwentu 
Jędrzejowskiego  1689.  Kazimierz  podczaszy  Wiski,  sędzia 
grodzki  Brański,  deputat  na  trybunał  koronny  1714.  z  Podla- 
skiego, i  poseł  na  sejm  kilka  razy.  Któryś  z  tego  domu, 
miał  za  sobe^  Elżbietę  Baworowską ,  drugi  Cbrząstowską 
Teresę. 

Duiiczeioski  w  herbarzu  Tom  11.  str.  146.  taki  obszerniejszy  ro- 
dowód tej  familji  umieszcza,  z  ksiąg  ziemskich,  grodzkich  i  ró- 
żnych autentycznych  tranzakcyi  wypisany;  Slaciej  z  Konotopy 
Karwowski,  powiatu  Kolneuskiego ,  miał  synów  dwóch,  Pawła 
bezdzietnego,  i  Mikołaja.  Mikołaj  miał  synów  piąciu :  Do- 
minika, Jakóba,  Urbana  księdza,  Floryana  i  3Iacieja 
bezpotomnych.  Dominik  syn  Mikołaja,  miał  synów  trzech,  Łu- 
kasza, Bartłomieja  i  Michała.  Z  tych  Łukasz  spłodził 
Marcina,  Marcin  Grzegorza  bezpotomnego.  Bartłomiej 
spłodził  Mikołaja,  Mikołaj  Zacheusza,  Zach  eusz  Woj- 
ciecha, Wojciech  zaś  spłodził  synów  piąciu,  to  jest  Pawła, 
Szczęsnego,  Jakóba,  Andrzeja  iZygmunta,  a  ci  wszy- 
scy pomarli  bezdzietni. 
Michał  syn  Dominika  wzwyż  wyrażonego,  potomek  trzeci,  spło- 
dził Mateusza  ,  3Ialeusz  Stanisława,  Stanisław  Woj- 
ciecha bezpotomnego.  Jakób  syn  3Iikołaja,  a  wnuk  Ma- 
cieja z  Konotopy  Karwowskiego,  spłodził  Wojciecha,  który 
miał  synów  trzech,  Wencesława,  Jakóba  i  Wojciecha. 
Wencesław  był  bezdzietny,  Jakób  spłodził  Wojciecha, 
którego  synów  trzech,  A\'enceslaw,  Jakób  i  Wojciech. 
Wencesław  miał  syna  Jana  bezpotomnego.  Jakób  spłodził 
Mateusza  Wojciecha  binonuitis .  także  bezdzietnego,  i  dru- 
giego syna  Stanisława.  Stanisław  spłodził  Wojciecha, 
który  żył  z  Alexandra  Ciszewską  herbu  Zadora,  jak  pisze  Nie- 
siecki  tom.  1.  fol.  321.  Wojciech  pomieniony,  dóbr  Krosiewa, 
tVojtów ,  Radziejowo  i  t.  d.  dziedzic,  z  Alexandrą  Ciszewską 
mieli  synów  piąciu,  i  córkę  jedne,  to  jest  Stanisława  łowczego 
ziemi  Bielskiej,  ożenionego  z  Niewiarowską  herbu  Pólkozic,  z  tą 
spłodził  Teresę  Stanisława  Gąsowskiego,  skarbnika  Podlaskiego 
żonę,  z  których  Anna,  Antoniego  Wilczewskiego,  podczaszego  ziemi 
Bielskiej  żona.  Bonifacy  syn  drugi  Wojciecha  Karwowskiego 
z  Ciszewskiej ,  wstąpił  do  zakonu  Kaznodziejskiego ,  gdzie  przy 
świątobliwości  swojej  będąc  zacnym  teologiem ,  umarł  l^iterbiae 
in  Italia.  Trzeci  syn  Wojciecha  Karwowskiego  z  Alexandry  Ci- 
szetoskiej  Michał  cześnik  ziemi  Bielskiej,  zostawił  potomstwo 
z  Joanną  Orzeszkowną,  Antoniego,  który  z  Anną  Nicwiarow- 


Karwowski.  »5 


s/tą  bezdzieluy.  Czwarty  syn  Wojciecha  Karwowskiego  z  wyra- 
żonej Ciszewskiej  i  Ra ,  także  bezdzietny  zszedł  z  tego  świata. 
Pi.-jty  syn  z  poraienionego  małżeństwa,  Kazimierz  Karwowski, 
stolnik  ziemi  Bielskiej,  podstarości  i  sędzia  grodzki  Bi-aiiski,  który 
I)cdąc  posłem  dwadzieścia  i  siedm  razy  na  walne  sejmy  koronne, 
wiele  prac  z  niemałą  fortuny  expensą  dla  dobra  Królestwa  Pol- 
skiego podjąwszy ,  wcale  od  różnycli  wiele  zasłużonych ,  dystyn- 
gwowanym  nazwać  się  może.  Jako  Civis  et  Consul  Polonus;  tak 
w  prawie  przezorny  sędzia,  w  publicznych  radach  poseł  nieza- 
wodnie doświadczony  wielkiego  kredytu  u  majestatów  z  województw 
Polskich,  a  nie  mniejszej  przyjaźni  u  rycerstwa  koronnego,  mar- 
szalkował  na  sejmie  walnym  w  Warszawie  1740.  umarł  p,elny 
zasług  roku  174G.  dnia  12.  3Iaja,  pochowan  w  Dolistowie.  Zona 
tegoż  Kazimierza  Karwowskiego,  Regina  Sopockowna ,  herbu 
Saro  kom /a. 

Tego  Kazimierza  Karwowskiego  stolnika  Bielskiego,  podstaro- 
ściego  grodzkiego  Braiiskiego ,  z  pomienioną  Reginą  Sopockowną 
potomstwo,  Paweł  chorąży  zierai  Bielskiej,  poseł  kilka  razy  na 
sejmy  i  mówca  wielki,  ten  z  Kuneguiidą  tPawla  i  Katarzyny  de 
Rajeńskie  Krussewską  podczaszanką  ziemi  Bielskiej  spłodził  także 
synów  i  córki,  to  jest  Józefa  wojskiego  ziemi  Bielskiej,  Ka- 
zimierza, Rozalią,  Antoniego,  Jana,  Michała,  Annę, 
Stanisława,  Maryannę  i  Franciszka.  Andrzej  Karwowski, 
stolnik  ziemi  Wiskiej  ,  najprzód  był  pod  grandmuszkieterami  u 
Najjaśniejszego  Króla  Augusta- wtórego,  potem  artylleryi  koronnej 
kapitanem  ,  posłował  kilka  razy.  Dwa  razy  stanowił  śluby  niał- 
żeiJskie  hno  noto  z  Anną  IFiei^sbicsowną  córką  Wierzbicza,  puł- 
kownika wojsk  auktoramentu  cudzoziemskiego  J.  K.  Mci  i  Rze- 
czypospolitej ,  mniejszej  buławy  koronnej ,  zostawił  potomstwo, 
Annę,  Kazimierza,  Michała,  Adama.  Tenże  %do  voto 
wszedł  w  kontrakty  małżeńskie  z  Anną  ,  Fclieyana  i  Ewy  de 
Slaniszewskie  Swiderskich,  stolnikowną  ziemi  Wiskiej,  sędziego 
grodzkiego  Wiskiego  córką,  herbu  S/epowro/i ,  z  którą  spłodził 
Jana,  Ignacego,  Józefa  i  Antoniego.  Benedykt  Kar- 
wowski ,  syn  czwarty  Kazimierza  podslarościego  grodzkiego  Brań- 
skiego,  bezpotomny.  Tegoż  Kazimierza  córka  Regina  Karwowska, 
weszła  w  kontrakty  małżeńskie  z  Godlewskim ,  pisarzem  ziem- 
skim Brańskim.  Paweł  Karwowski,  skarbnik  zierai  Bielskiej, 
brat  rodzony  Kazimierza  stolnika  ziemi  Bielskiej,  podstarościego 
grodzkiego  lirańskiego,  syn  piąty  Wojciecha  Karwowskiego  i  Ale- 
xandry  Ciszewskiej ,  mąż  zacny  i  doskonały ,  wszedłszy  w  do- 
żywotnią przyjaźń  z  Maryanną  Cichocką,  ma  konsolacyą  z  po- 
tomstwa swego,  Wojciecha  bezdzietnego,  Stanisława  skar- 
bnika i  regenta  ziemskiego  Bielskiego,  pięknej  rekogni,cyi  kawa- 
leia,  i  w  prawie  biegłego;  Kazimierza  w  zakonie  Ś.  Franci- 
szka Conrentualium ,  i  córek  dwie,  Annę,  Adama  Smolińskiego, 
herbu  Aieczuja,  i  Agnieszkę  Rybińskiego,  małżonki. 

Anna,  siostra  rodzona  pomienionego  Kazimierza  Karwowskiego,  stol- 
nika Bielskiego  i  podstarościego  grodzkiego  Brańskiego,  weszła 
ńł  faedus  connubiałe  z  Jakóbem  Rydzewskim.  Wojciech  Kar- 
wowski ,  brat  Wencesława  i  Jakóba  ,  to  jest  syn  Wojciecha, 
wnuk  Jakóba,  prawnuk  31ikołaja,  spłodził  Jadwigę,  która  poszła 
za  Jana  Konopackiego,  i  urodziła  Wojciecha  Konopackiego.  Drugą 
córkę  miał  Elżbietę ,   Stanisława  Kuleszy  żonę  bezpotomną.  — 


34  KarwoiYski— Hasze^Yski. 


Krasicki  w  prsi/pisach  dodaje:  W  r.  1778.  Ignacy  Karwowski. 
—  Maciej  komornik  ziemski  Wyszogrodzki.  —  W  Przemysł- 
kiem  są  także  Karwowscy  mieli  dziedziczną  majętność  Tyssko- 
wice.  —  Karwowska  byia  za  Niedżwiedzkim  pisarzem  ziemskim 
Przemysłkim.  —  Jej  brat  zostawuje  potomstwo  —  syn  regent 
Przemysłki  pojął  Drewnowską.  —  Roku  1778.  Paweł  podko- 
morzy Bielski.  —  Stanisław  stolnik  Bielski.  —  Józef  wojski 
Bielski.  —  Kazimierz  podczaszy  Wizki.  — 
Karwonski  herbu  Uatoicz,  w  ziemi  Łukowskiej,  do 
których    niewlem  czy  niektórzy  nie  należą  wyżej  położeni. 

Karyski  ^  w  Podlaskiem  województwie  Kazimierz,  Ję- 
drzej,  Hieronim,   podpisali  elekcyą  Jana  Kazimierza. 

Kąsinowski  Aerbu  Nałęcz ,  w  Wielkiej-Polszeze. 
Jan  sędzia  grodzki  ^Va}ecki  z  sejmu  1678.  komissarz  do 
granic  od  margrabstwa,  Constit.  Jol.  13.  posłował  na  sejm 
1685.  Constit.  fot.  15.  Jan  Kąsinowski  w  Kaliskiem  1648. 
N.  synowica  starosty  Gnieźnieńskiego ,  zona  Rafała  Iwań- 
skiego temi  czasy. 
W  r.  1778.  Walery an  Kąsinowski  regent  grodzki  Kaliski.  — 
Kiasicki. 

Kaski  herbu  Szedziński ,  w  województwie  Rawskiem. 
Wojciecli  z  Kaskowa  skarbnik  Warszawski  podpisał  inter 
praesentes  list  Bolesława,  ksiązccia  Mazowieckiego  r.  1482. 
w  Statucie  Mazowieckim  133.  Stanisław  Kaski  żył  lat  116. 
Ojciec  jego  130.  żona  Petrykowska  95.  syn  jego  Wojciech, 
zostawił  Jana  męża  rycerskiego,  i  Adama,  ten  zginął  na 
wojnie  w  Niemczech,  urodzeni  byli  z  Doroty  Szymanowskiej. 
Stryjowie  ich  Mikołaj  I  Jan  od  dóbr  Baranowa  w  Lubel- 
skiem wojew'ództwIe  nazwani  byli  Baranowsklemi.  Hieronim 
roku  1674. 

KasKlirzyckia  CI  niedawno  nobllltuwanl,  jako  świad- 
czy Honstytucija  1685.  i  1690. /o/.  7. 

H.aszauomicx  ^  w  Żmudzi.  Stanisław  Kaszanowicz 
podpisał  elekcyą  Jana   Kazimierza. 

Kaszeiti^ki  herbu  Janina,  w  Lubelskiem  wojewódz- 
twie. Raszewski  Piotr  z  Wysokiego,  nnał  za  sobą  Annę 
Zawadzką  Śwlatopełkownę,  z  tej  było  córek  pięć:  Katarzy- 
na, ta  z  Samuelem  Łaszczem  oboźnym  koronnym,  Elżbieta, 
ta  z  Józełcm  Podniesińskim,  sterilis,  Krystyna,  ta  j.  Ale- 
xandrem  Łagauowskim ,  Katarzyna,  ta  z  Stefanem  Gostyń- 
skim, Anna,  ta  z  Samuelem  Polanowskim,  dożywotnie  zmó- 
wione; synów  zaś  dwóch,  Wacław  sędzia  ziemski  BełzkI, 
ten  \mo  z  Charlęską,  2do  z  Rzeczycką,  Ztio  z  Teofilą  Go- 
rajską  żył  bezpotomnie,  i  Jan ,  ten  z  Kurczewiczowną  spło- 
dził Samuela,  który  z  Maryanny  Czermińskiej,  zostawił  córkę 
Annę,   Bartłomieja  Krzykowskiego  małżonkę.    Okolski  wspo- 


Kaszliuski— Hątski.  S6 


mina,  Piolia  s<;<lziego  zicnisklejjo  Lubelskiego.  Jan  miał  za 
sobą  Zoliij  Firlejownę  kasztelauk<;  Radomską  1004.  Mar-yaana 
Kaszewska  była  za  Mikołajem  Cetnerem.  Teresa  za  Bieniew- 
skim  Stanisławem  wojewodą  Czerniechowskim.  N.  za  Pie- 
niążkiem wojewodą  Sieradzkim.  Henryk  Kaszewski  kasztelan 
Inllantski  1048.  iona  jego  Engracia  Sołomereeka ,  z  której 
syn  Jan,  Gnieźnieński,  Krakowski,  Łiieki  kanonik,  i  ofllcyał 
Lubelski:  brat  Henryka  Jan  miecznik  Łucki,  tego  syn  Stefan 
podstoli  Dobrzyński  z  Hulewiczowny  spłodził  trzech  synów, 
Jana,  który  z  Siemaszko wną  zostawił  Bronisławę  Stecką,  Sta- 
nisława, którego  potomstwo,  syn  Franciszek,  córki,  Anna  Ja- 
niszewska, I  Judyta  Panna,  i  Franciszka  ale  sterilem.  N. 
Kaszewski  miał  za  sobą  Katarzynt;  Drohojewską  ale  z  nią 
sterilis.  i\.  Kaszewska  Jana  Hulewicza  podkomorzego  Łu- 
ckiego małżonka.  N.  podkoniuszy^  Litewski ,  którego  córka 
jedua  Konstancya  dostała  sic;  w  małżeństwo  Dominikowi  Be- 
kierskiemu,  generałowi  majorowi  wojsk  cudzoziemskich:  druga 
Katarzyna  za  Danielem  Cieszkowskim  chorążym  Czerniechow- 
skim  herbu  Doł«;ga,  ^zmówiona.  Eleonora  zakonnica  klasztoru 
Łuckiego,  reguły  S.  Brigitty  1600.  Helena  tamże  ksicni 
1702.    Zacharyasz  na  Wołyniu   1674. 

Kaszliiiski  herbu  Poraj,  w  Krakowie  u  00.  Do- 
minikanów, na  nadgrohku  Katarzyny  z  Wierzchaczewa  wi- 
działem że  po  ojcowskim  jej  herbie  Nałęczu ,  zaraz  drugi 
maiki  jej    położony  jest   Poraj. 

Kasztulskl  Mi*iiszyua9  herb  ich  Krziji,  u  któ- 
rego na  spodzie  gwiazda.  Dom  ten  w  Litwie  kwitnie,  z  Szlą- 
ska  się   tam   przeniósłszy. 

liLa$!izyck.i  herbu  Salamandra,  na  Rusi,  Siemion  i 
Roman  Kasiccy  ziemianie  Wołyńscy  1528.  Metryka  flołyń- 
ska.   Władysław  Kaszyc  w  Litwie  1700. 

W  r.   1778.  Józef  Kaszyc  cześnik  Suioleiiski.   —   Tobiasz  pod- 
starości  Orszaiiski.  —  Krasicki. 

H.atai*«lzy.  Katardzy  Apostoł  szlachcic  Multański  sio- 
strzeniec Piotra  3Iultańskiego  wojewody ,  otrzymał  w  Pol- 
szczę  indigenat  na  sejmie   1070.    Constit.  fol.  59. 

]4ł|ti&.owslii  ^  w  województwie  Ruskiem.  Felix  Ką- 
tkowski   podpisał  elekcyą  Władysława  IV. 

li.i|t!i»ki  herbu  Brochwicz,  na  Rusi  i  Podolu,  od  dóbr 
Kętów  tego  imienia  nabyli,  luboć  się  potem  z  Czechowa  pi- 
sali. Marcin  Kątski  za  Stefana  Króla  odważny  rotmistrz  na 
Pruskich  i  Moskiewskich  expedycyach.  Maciej,  najprzód,  u 
Jędrzeja  Potockiego,  kasztelana  Kamienieckiego  pod  usarską 
chorągwią  rotmistrzowałj  potem  pod  pancerną  u  Zygmunta  HI. 
ten  się  pierwszy  na  Podole  z  Krakowskiego  wyniósł.  Szczęsna 


m  Kątski. 

Kątska  wdowa  po  Glińskim ,  była  za  Adamem  Jordanem. 
Wojciech  dworzanin  u  Zyjjraunta  III.  a  potem  burgrabia 
Krakowski,  z  Borkowną  zostawił  potomstwo  synów  i  córki. 
Baran.  Siostra  jego  Dorota  ksieni  klasztoru  Zwierzynieckiego, 
zakonu  Ś.  Norberta,  który  lat  pięćdziesiąt  rządziła,  dziwną 
roztropnością:  Kościół  Zwierzyniecki  juz  starożytnością  nad- 
psowany  restaurowała,  oknami  objaśniła,  ołtarzami  ozdobiła, 
wieżą  do  niego  z  fundamentu  wyprowadziła:  Klasztor  także 
nowemi  strukturami  ozdobnie  rozprzestrzeniła,  prowentów 
przyczyniła.  Kościół  Ś.  Doroty  wystawiła ,  jako  namienia 
Przewodnika  author ;  chwali  jej  pobożne  rządy  i  zabiegi 
honstyłucija  1613.  /b/.  30.  jakoż  była  to  nad  stan  swój,  sił 
czerstwych ,  kiedy  blisko  sla  lat  żyła ,  i  rozsądku  wielkiego, 
wszystkim  miła,  w  obyczajach  poważna,  tych  i  inszych  cnót 
swoich,  wzięła  zapłatę,  po  którą  poszła  1643.  Jerzy  pod 
Smoleńskiem  zginął,  krew  swoje  dla  ojczyzny  wylawszy.  Sta- 
nisław z  Kąt,  poseł  z  Podolskiego  na  konwokacyą  r.  1648. 
Confaeder.  (irdin.  Mikołaj  kanonik  Płocki  i  Kamieniecki, 
kustosz  Szkalmierski  1630.  Gold.  Bractwo.  Stanisław  sędzia 
ziemski  Podolski.  Stanisław  kanonik  Kujawski,  Jan  stolnik 
Przemvsłki ;  w  kompucie  wojska  1658.  czytam  Jana  cześnika 
Podolskiego,  ze  miał  piechoty  dwieście.  Krzysztof  dwoi-za- 
nin  Władysława  IV.  wydał  do  druku  1593.  carminc  elcgiaco 
in  kto  Cracoińae  Vłtas  Episcoporum  Cracoviensuim .,  spło- 
dził dwóch  synów,  3Iarcina  i  SVojciecha,  ten  miał  za  sobą 
Stogniewownę,  siostrę  rodzoną  oboźnego  koronnego,  z  której 
córka  Izabella  z  Humieckim  chorążym  Podolskim,  dożywo- 
tnie  zmówiona.     Syn  zaś 

Marcin  Kazimierz  najprzód  kasztelan  Lwowski,  generał 
Podolski  i  artyleryi  koronnej  ,  dalej  wojewoda  Kijowski ,  z 
tego  ki-zeszla  postąpił  na  województwo  Krakowskie,  nakoniec 
umarł  kasztelanem  Krakowskim,  rycerskie  dzieła,  do  tych  mu 
honorów  drogę  siały,  bo  w  młodszym  wieku,  pod  czas  bu- 
rzy Szwedzkiej  do  obozu  się  udawszy ,  gdy  heroicznie  na 
nieprzyjaciela  naciera,  w  szyję  kulą  ranny,  do  dalszych  odwag 
tem  się  piątnem  3Iarsowem  zahartował,  jakoż  we  wszystkich 
wieku  tego  kampaniach,  męztwo  się  jego,  i  biegłość  szjuk 
wojennych  wsławiła,  osobliwie  pod  Barem,  Kudrzyńcem,  Zu- 
rawnem,  Chocimem,  Wiedniem,  i  Strygoniem,  nieśmiertel- 
nej pamięci  godny  kawaler.  Złączył  się  był  dożywotnie  z  Ur- 
szulą Donhoffowną,  podkomorzanką  koronną,  z  tej  zostawił 
dwie  córki,  jedna  z  nich  Teresa  dostała  się  w  małżeństwo 
Stefanowi  Potockiemu  marszałkowi  nadwornemu  koronnemu, 
druga  Maryanna  ,  Michałowi  Potockiemu  herbu  Pilawa,  sta- 
roście Trembowolskiemu.   Syn  z  tejże  DonhofTowny  Jan  Sta- 


Katyński— Kawecki.  S7 


iiistaw  miecznik  koronny,  generał  Podolski  i  artyleryi  koron- 
nej, wielkich  nadziei  człowiek,  gdyby  ich  prędka  śuiierc  nie 
pomyliła;  miał  za  sob;j  Szczuczankę  podkomoraankę  Litew- 
ska,   tylko   z   niej    córk(;   zostawił. 

Niewiem  czy  do  lego  domu  nalezc-^.  Eustachi  poborca 
w  Prusiech.  Wojciech  pisarz  ziemski  Gostyński  roku  1G35. 
Cunstit.  fol.  ()4.  Marcin  chorąży  Mielnicki  w  Podlaskiem 
l(i48.  N.  komornik  Ksi(;zki,  zona  jego  Sobolewska  wdowa 
po  Michale  Oraczewskim,  syn  z  niej  Jan.  Kącka  Stanisława 
Kruszowskiego  małżonka.  Gabryel  w  zakonie  naszym  obrał 
soitie  stan  pokorny,  w  którym  pi(;cdziesiąt  i  dwie  lat  świą- 
t(»bliwle  przep«;dzivvszy ,  życia  tego  dokonał  w  Krakowskim 
nowicyacie  1066.  wieku  swego  70.  wydawała  sit;  w  nim 
wielka  chce  do  nabożeństwa,  tak  że  codzień  dwie  godziny 
trawił  na  rozmyślaniu  pospolicie  klęcząc  i  w  zemdlonych  sta- 
rością latach :  umartwienia  siebie  w  każdej  ttkazyi  szukał, 
różnemi  sposobami  ciało  swoje  męczył,  zgoła  stał  się  przy- 
kładem i  wizerunkiem  doskonałości,  zaczynającym  Bogu  słu- 
żyć. N.  miał  za  sobą  Maryannę  Głembocka,  pozostała  wdowę 
po   Łukaszu   Sokołowskim  stolniku   Inowrocławskim. 

Jana  Stanisława  Kąlskiego  miecznika  koronnego  i  generała  ar- 
tylleryi  (jak  wyżej)  pozostała  z  Szczuczanki  córka  jedynaczka, 
JSiiaryauua  ,  wicikicłi  włości  dziedziczka ,  wydaną  została  za  Eu- 
stacliiusza  Potockiego  generała  artylleryi  Litewskiej  —  ostatnia 
z  domu  tego,  umarła  r.   1768.  —  Ki^asicki. 

Katyiiski.  Katyński  Alexauder  podpisał  konfederacyą 
Zatorską  1705. 

Kawecki  /terbu  Gozdawa^  w  Rawskiem.  Suinislaw 
Kawecki,  jeden  z  posłów,  który  Zygmunta  IlL  na  tron  Polski 
przyjeżdżającego  witał  i  przyjmował.  Wawrzeniec  z  Kawę- 
czyna, któremu  zmarłemu  1611.  nadgrobek  w  Łowiczu  z  her- 
bem Gozdawa  wystawiony  u  00.  Bernardynów,  luboć  u  końca 
lilia  zda  się  hyc  rozczochrana.  Mateusz  Stanisław  pisarz  skar- 
bowy, synowi  swemu  zmarłemu  1626.  nadgrobek  w  Wieli- 
czce z  tymże  herbem  wystawił.  Starował,  in  Moniim.  Ka- 
wecki w  okazyi  pod  Siarczeni  z  Kozakami  ranny  1638.  Okol. 
diar.  Adam  1648.  Abraham  fundacyą  uczynił  do  naszego 
Rawskiego  kościoła  na  lampę ,  żeby  zawsze  gorzała  przed 
utajonym  pod  osobami  Bogiem.  Hlstor.  Colleg.  Rar.  1654. 
Barbara  Kawecka,  bliska  we  krwi  Stanisławowi  Karnkowskie- 
mu,  arcybiskupowi  Gnieźnieńskiemu,  dobrowolnie  wyzuwszy 
się  dla  Boga,  ze  wszystkich  swojej  fortuny,  w  ubóstwie  słu- 
żyła mu  statecznie,  tem  co  wyżebrała,  dwunastu  ubogich  co' 
dzień  karmiąc;  Pannom  zakonnym,  i  służyła  z  wielką  po- 
korą, I  czyniła  co  mogła  z  niemniejszą  ochotą.   Trzysta  razy 


38  Kawecki— Kawiecki. 


co  dzień  na  twarz  swoje  padała,  korząc  się  przed  majesta- 
tem Boskim ,  całe  zaś  nocy  i  dni  prawie  trawiła  na  modli- 
twie, do  Sakramentów  Świętych  z  gorącością  ducha  przy- 
stępowała: temi  i  inszemi  cnotami  Bogu  się  przymiliwszy,  w 
znacznej  życia  świijlobliwości  dziewięćdziesiąt  i  dwie  lat  prze- 
pędziwszy, poszła  po  zapłatę  w  r.  1667.  w  Toruniu  w  ko- 
ściele Ś.  Jana  pod  filarem  pierwszym  od  ołtarza  wielkiego 
pochowana,   z  nadgrobkiem. 

W  r.  17iS8.  Józef  Kawecki  (herb  niepewny)  pisarz  grodzki  Łucki. 
—  Krasicki. 

Kan^ecki  herbu  Gryf^  w  Sieradzkiem  województwie. 
Nuklehki  w  swojej  Miechovii  fol.  25.  i  36.  wyraźnie  o  nich 
świadczy.  Stanisław  w  Sieradzkiem  1632.  Alexander  w  Do- 
brzyńskiej 1648. 

Ka^^eczyński  herbu  Ostoja.^  w  Prusiech,  Mińskiem, 
i  Nowogrodzkiem  województwach.  Alexander  Kawęczyński 
podkomorzy  Wilkomierski  1632.  Krzysztof  podkomorzy  Miń- 
ski. Jędrzej  w  zakonie  naszym,  od  Moskwy  wzięty  był  w  nie- 
wolę, gdzie  ciężkie  u  nich  ^utrapienia  długo  cierpiał,  jedynie 
tylko  dla  statku  w  wierze  Świętej  Katolickiej,  potem  na  in- 
stancyą  koniissarzów  Rzeczypospolitej  wolno  puszczony,  z  cho- 
rób w  więzieniu  nabytych  wkrótce  umarł.  P.  Kojał.  in  MS. 
Jan  sędzia  Świecki.  MS.  de  Familiis  Prtiss.  Kazimierz  w 
województwie  Pomorskiem  r.  1648.  Anna  zakonnica  u  wszy- 
stkich Świętych  we  Lwowie,  Fabian  pamiętny  odwagą  swoją 
rycerz,  kiedy  z  Franciszkiem  Czapskim  w  czterdziestu  tylko 
koni  Szwedów  napadłszy,  wielu,  jednych  pobił,  drugich  poj- 
mał, innych  pogromił.  Wojciech  1591.  pisał  i  wydał  nie- 
które rzeczy  na  świat,  ale  herezyą  trąciły.  Albrycht  podko- 
morzy Chełmiński  starosta  Brodnicki,  deputat  na  trybunał 
koronny  z  Chełmińskiego  1712.  a  w  r.  1699.  posłował  na 
sejm  1699.  dędąc  podwojewodzym  Pomorskim,  któryś  z  nich 
miał  za  sobą  Czapską.  Kawęczyńska  podkomorzanka  Mińska, 
była  za  Frąckiewiczem  Jerzym  marszalkiciii   Lidzkim. 

Kawęczyński  kasztelan  Gdański,  —  córka  jego  była  za  Piwuickim. 
- —  Krasicki. 

K.aY%euicki^  w  województwie  Ruskiem  Maciej  Ka- 
wenicki   podpisał   elekcyą  Władysława  IV. 

14atvie<>ki  herbu  Dolega,  na  Rusi.  Jan  wojski  La- 
tyczowski  z  sejmu  1613.  naznaczony  do  rewizyi  starostwa 
Chmielnickiego.  Coiistit.  fol.  29.  Jan  1648.  w  Podlaskiem. 
Krzysztof  z  Kawiecina,  najprzód  pisarz  ziemski  Podolski,  ko- 
missarz  do  rozgraniczenia  Podola  od  Wołoch,  Con.slit.  1661. 
fol.  26.  w  roku  1667.  juz  był  sędzią  ziemskim  Podolskim. 
Constit.  fol.  16.   Krzysztof  i  Stanisław  1688.   Dorota  i  Kata- 


Hawiecki.  ^ 


rzyna  Kawieckie  zakonnice  u  Wszystkich  ŚŚ.  we  Lwowie. 
Jan  sędzia  ziemski  Podolski  1039.  Ilislor.  Coli.  Barensis. 
Szymon  oboźny  wojskowy  1659.  Ilistor.  Coli.  Crac.  Rot- 
mistrz pancernej  chorągwi.  Jędrzej  stolnikowicz  Halicki  1674. 
Franciszek  skarbnik  Podolski  z  Dohromirskiej  urodzony,  z 
Katarzyną  Drużbacką  zył  bezpotomnie,  fundował  wraz  z  nią 
Missyą  nasze  w  Liczkowcach. 
Jarosław  z  Kawiecsczyna  Kawlecki,  sędzia  ziemski  Podolski,  z 
województwa  Sieradzkiego,  z  Jadwigą  Krobanowską  żoną, swoją, 
przeniósł  się  w  województwo  Podolskie,  z  kt()rej  zostiiwił  Świę- 
tosława  ożenionego  z  Kopyczijitską,  a  z  nich  został  się  Ale- 
xander  bezdzietny.  Tegoż  Jarosława  syn  drugi  Adam,  trzeci 
Jakób,  bezdzietni  obadwa;  czwarty  syn  Jan,  sędzia  także  ziem- 
ski Podolski,  z  Dorotą  Ruszkowską  spłodził  Święto  sława, 
Stefana,  Alexandra,  i  Zofią  córkę,  nie  mających  potomstwa. 
Tegoż  Jana  sędziego  ziemskiego  Podolskiego,  syn  Krzysztof 
de  Kawieczczyn  in  Hormaki ,  także  sędzia  Podolski,  ożenił  się 
z  3Iaryanną  iroroniczow/ią ,  z  którą  spłodził  Jana  podczaszego 
Bracławskiego,  który  z  Branicką  herbu  Gryf,  miał  Annę  córkę 
za  Moczarskim,  drugą  Teofilę  za  Chrząslowskim ,  trzecią  Zofią 
za  Kamiiiskim.  Pomienionego  Chrystofora  sędziego  Podolskie- 
go, z  fForoniczowny  syn  drugi  Władysław,  sędzia  grodzki 
Latyczowski,  który  z  Kunegundą  Zabłocką  z  Podola,  miał  Krzy- 
sztofa bezdzietnego,  Michała,  Stanisława  chorążego  Laly- 
czowskiego,  sędziego  Winnickiego,  pułkownika  wojsk  koronnych, 
który  z  Agnieszką  z  Łucławicz  Ttiszycką  z  województwa  Kra- 
kowskiego, spłodził  Maxymiliana  podczaszego  j\owogrodzkiego, 
z  Brygitą  ^Flocką  z  Krakowskiego ,  mającego  potomstwo ;  to  jest 
Antoniego  syna,  Marcyannę ,  i  Annę  córki.  Drugi  syn  Sta- 
nisława chorążego  Latyczowskiego,  z  tejże  Agnieszki  Taszyckiej, 
Mikołaj  łowczy  Podolski,  miał  żonę  Katarzynę  Kamińska  z 
Wołynia,  z  której  zostało  się  synów  dwóch,  Piotr  i  Franci- 
szek. Trzeci  syn  Stanisława  wyrażonego ,  pomienionej  żony, 
Maciej  cześnik  Czerniechowski ,  z  Anną  ff^ilczopo/ską  z  Wo- 
łynia ożeniony.  Czwarty  syn  Stanisława  chorążego  Latyczow- 
skiego, sędziego  Winnickiego,  pułkownika  wojsk  koronnych,  Ja- 
cek stolnik  Latyczowski ,  starosta  Sryjneński,  bezżenny,  był  de- 
putatem na  trybunał  koronny  r.  1746.  Pomieniony  zaś  Włady- 
sław Kawiecki,  sędzia  grodzki  Latyczowski,  oprócz  wyrażonych 
synów,  z  Kunegundy  Zabłockiej,  miał  trzy  córki,  Annę  Kru- 
.«zyiiską,  Joannę  Bielowską,  i  Lleonorę,  primo  roto  Dulska  bez- 
potomną, secmido  Worooiczownę.  ■ —  Herbarz  Duńcsewskiego 
Tom  I.  str.  56. 
Konstytucya  roku  1658.  ubezpiecza  dziedzictwo  majętności  Hermak 
w  województwie  Podolskiem  Krzysztofowi  Kawieckiemu  pi- 
sarzowi ziemskiemu  Podolskiemu.  —  Vol.  4.  fol.  548.  —  W  r. 
1778.  Piotr  Kawiecki  miecznik  Czerwonogrodzki.  —  W  roku 
1788.  Aloizy  Kawiecki  (herb  niepewny)  burgrabia  Ciechanow- 
ski. —  Krasicki. 

Kawiecki  herbu  Wyszogota ,  w  Wielkiej-Polszcze.  • 
Piotr  Kawiecki,  miał  za  sobą  Annę  Morawską,  Samuel  Dorotę 
Kaczkowską  herbu  Pomian.  N.  była  za  Adamem  Gronowskim. 


<W  Kazanowski. 


Ii.azauO'«vsk.i  herbu  Grzymała.  Jerzy  Donhotf,  bi- 
skup natenczas  Kamieniecki,  w  kazaniu  swoejm  pogrzeboweni, 
domu  tego  originem  wywodzi  od  Komesów  Medyolaneńskicii, 
z  któi'ych  jeden  gdy  pałac  nową  strukturą  wystawił ,  i  Ca- 
sanovu  nazwał ,  od  tego  sukcessorowie  jego  de  Casanovą  pi- 
sad  się  poczęli  :  Z  tycli  był  Jan  Casanovą  Hiszpan  zakonu 
Ś.  Dominika,  najprzód  Magister  Sacri  Palatii ,  potem  bi- 
skup Bosański ,  a  w  roku  1430.  wziął  od  Marcina  Piątego 
Papieża  kardynalski  kapelusz,  z  tytułem  Ś.  Sixta,  jako  świad- 
czy Ciaconius  fol.  1118.  i  Raynau.  in  Annal.  num.  6.  berb 
zaś  jego  taki  położył  Ciaconius ,  domek  złoty  ze  drzwiami 
i  trzema  oknami,  toź  poświadcza  Pe/rasancta  cap.  64.  de  Tes- 
seris.  Z  tych  potem  któryś  do  Polski  się  wyniósł,  i  w  tycli 
krajach  osiadł,  od  którego  familia  Kazanowskich  kwitnęła: 
lierb  swój   na  Grzymałę  przelormowawszy. 

Dominik  z  Kazanowa  podkomorzy  Króla  Kazimierza  Ja- 
giellonowieza,  jam  go  czytał  starostą  Radomskim  1048.  na 
liście  tegoż  Króla  danym  miastu  Lubelskiemu,  był  i  Niepo- 
łomnickim  starostą,  i  w  wielkich  respektach  u  Kazimierza, 
którego  w  okazyi  pod  Chojnicami  już  od  nieprzyjaciela  w  koło 
opasanego  ,  mężnie  i  szczęśliwie  na  bezpieczniejsze  aż  do 
Bydgoszczy  miejsce  uprowadził.  Na  drugim  liście  tegoż  Króla, 
temuż  miastu ,  czytałem  Jerzego  z  Kazanowa  archidyakona 
Lubelskiego  i  kanonika  Przemyslkiego.  Dominika  czterech 
synów  było,  Stanisław  podkomorzy  Lubelski  1506.  takem  go 
czytał  na  liście  Króla  Alexandra  danym  miastu  Lwowskiemu, 
przydają  drudzy,  że  był  oraz  sędzią  Sendomlerskim  1519. 
Mikołaj  drugi  sterilis.,  Henryk  trzeci,  który  w  niewolą  Tu- 
recką dostawszy  się,  i  tam  przez  lat  dwadzieścia  mieszkając, 
od  tegoż  samego  Turczyna,  który  go  pojmał,  nazad  do  oj- 
czyzny odprowadzony,  z  nim  żył  aż  do  śmierci  prawie  w 
miłości  braterskiej.  Bartłomiej  czwarty,  dworzanin  Króla  Zy- 
gmunta L  i  sędzia  ziemski  Łukowski.  Marcin  Kazanowski, 
poseł  na  sejm  1569.  podpisał  unią  Litwy  z  koroną,  Constit. 
fol.  171.  pamiętny  to  był  i  doświadczonego  męztwa  rotmistrz, 
syn  Stanisława  podkomorzego  Lubelskiego  z  Sienińskiej  herbu 
Dębno,  podobno  lego  Marcina  żona  Małgorzata  sędzlanka 
ziemska  Lwowska  Tarłowua.  Bartłomieja  sędziego  Łukow- 
skiego z  Markuszowsklej  czterech  się  także  synów  zostało. 
Jan  podsędek  Łukowski  z  sejmu  1589.  do  korrektury  praw 
koronnych  naznaczony,  Constit.  fol.  51(5.  pisał  się  z  Czebie- 
rowa,  pisał  wierszem  de  Apostasia  Ecclesiae,  et  operihus 
Anti- Christ  i,  ale  Kalwińskim  duchem,  którego  nasz  Ks.  Fry- 
deryk Bartsch  na  końcu  swojej  księgi  refutuje :  Jędrzej,  drugi 
syn  Bartłomieja  sędziego  Łukowskiego,   z  Krzeczowskiej   zo- 


Hazanoi¥ski.  61 


stawił  potomstwo.  Paweł,  trzeci  syn  tegoż,  dworzanin  Zy- 
gmunta Augusta  Króla. 

Mikołaj  czwarty  syn  Bartłomieja  sędziego :  tego  z  Bar- 
bary Korycińskiej  wojewodzanki  Łęczyckiej,  starościanki  Przę- 
deckiej,  syn  jego  pierwszy  3Iikołaj  rotmistrz  królewski,  drugi 
Hieronim  chorąży  Sendomierski,  fundował  klasztor  00.  Ber- 
nardynom w  Kazanowie,  Baran,  miał  z  Zofji  Latoszyiiskiej 
podczaszanki  Krakowskiej,  wdowy  po  Samuelu  iNiewiarow- 
skim,  synów  dwócli ,  Swentoslawa  podczaszego  Sendomier- 
skiego,  i  Adama  kasztelana  Halickiego,  był  wprzód  cborązym 
Sendoniierskim,  jako  wspominają  Iionsti/tuci/e  1647. /b/.  36. 
i  1653.  ten  gdy  pod  Beresteczkiem  mężnie  na  wzbujane 
chłopstwo,  i  poprzysięzonych  im  Tatarów,  naciera,  trupem 
padł  na  placu.  Potocki  Centur.  fol.  10.  Zofia  Kazanowska 
sędzianka  ziemska  Łukowska,  Piotra  Pocieja  kasztelanica  Brze- 
ściańskiego  ,   druga  Zaranka  ,   małżonki. 

Zygmunt  podkomorzy  koronny,  starosta  Kokenhauzki,  So- 
lecki, Kłobucki,  Mukarowski,  brat  Marcina  wojewody  Podol- 
skiego ,  u  Stefana  Króla  z  młodych  lat  dworzanin  i  żołnierz, 
u  Zygmunta  IH.  pułkownik,  który  syna  swego  Władysława 
Królewicza,  poddał  pod  jego  insłytucyą  w  rycerskich  dzie- 
łach, jakoż  w  Węgierskich,  Multaiiskich,  Inilantskich,  Pru- 
skich i  Moskiewskich  expedycyach,  i  radą  i  ręką  był  silny: 
umarł  r.  1634.  wieku  swego  71.  jako  na  jego  nadgrobku  w 
Warszawie  u  Ś.  Jana  czytać,  córka  jego  jedna  Helena,  do- 
żywotnie zmówiona  z  Maxymilianem  Ossolińskim  kasztelanem 
Czerskim,  podskarbim  nadwornym.  Druga  z  Stanisławskim 
herbu  Pilawa,  starostą  Szydłowieckim  :  synowie  także  dwaj, 
Stanisław  starosta  Krosieński  i  Przedborski,  i  Adam  marsza- 
łek. Okolski  świadkiem ,  że  któryś  z  Kazanowskich  Bolso- 
wicki  klasztor  fundował,  a  w  Tłumaczu  kaplica  od  nich  re- 
staurowana. 

Adam  marszałek  nadworny  koronny,  starosta  Bielski, 
Boryszowski,  Sołecki,  Kozienicki,  Nowotarski,  dziedzic  na 
Czaśnikach,  a  przedtem  stolnik  koronny,  który  honor  dopiero 
w  tenczas  postanowiony  w  Polszczę ,  on  pierwszy  na  sobie 
piastował,  dalej  kasztelan  Sendomierski,  oraz  i  podkomorzy 
koronny,  obadwa  te  potem  urzędy  spuścił,  wziąwszy  laskę 
nadworną :  miał  za  sobą  Elżbietę  Słuszczankę  wojewodzankę 
Trocką,  ale  z  nią  żyjąc  bezpotomnie,  świat  ten  pożegnał 
1649.  Był  to  Pan  i  na  wojnie  rycerski,  i  w  radzie  rozsą- 
dny, przetoż  Królom  Władysławowi  IV.  i  Janowi  Kazimie- 
rzowi, był  bardzo  miły.  Pałac  w  Warszawie  piękną  stru- 
kturą i  fabryką,  wielkim  nakładem  wystawił,  który  się  potem 
dostał  Pannom   Karmelitkom  Bosym.   Zupy  Wielickie   w  ad- 


62  Hazanowski. 


ministracyi  trzymając,  pożytek  z  nich  samej  tylko  ojczyźnie 
sypał :  co  o  nim  świadczy  nadgrobek  jego  w  Warszawie  u 
Ś.  Jana.  W  roku  16.38.  komissarzem  naznaczony  do  ceł  za- 
morskicłi.  Constit.  ful.  1).  O/o/aA-i' naniienia,  ze  któryś  z  tego 
domu  kościół  w  Borysowie  wystawił,  takbym  rozumiał  ze  ło 
jego  dzieło,  ile  starosty  tamecznego:  Auror ae  Solis  Sar- 
matici  fol.  82.  to  o  nim  przydają,  ze  g^dy  się  dowiedział 
Władysław  Król,  ze  dla  niego  ten  Adam  fortuny  swoji,-  po- 
hartował,  I  mówił  z  nim  o  to,  marszałek  mu  odpowiedział. 
Fortuna7n  meam,  tecum  Princeps  conjunctam  ł<el/in ,  ut  te 
favente  indigens  esse  non  possim,  absijue  te  dives  ficri  no- 
lim.  Kazanowska  była  za  Wojciecbem  Brodowskim  berbu 
Łada.  Wojciecb  pisarz  ziemski  Bracławski,  poseł  na  sejm 
1633.  Kazanowski  miał  za  sobą  Ciecierską  pozostałą  wdowę 
po  Gostomskim  Stefanie ,  drugi  Maryannę  Gostomską  kaszte- 
lankę  Rawską,   ale  z  nią  sterilis.    Geneul.  Gostoin. 

Bartłomiej  kasztelan  Zawichojski  ,  będąc  podstarościm 
jeszcze  Lubelskim  posłował  na  sejm  1613.  ztamtąd  deputo- 
wany na  sądy  fiskalne,  Constit.  fol.  8.  i  znowu  1()20.  juz 
podstolim  Lubelskim,  Constit.  fol.  20.  i  1623.  wojskim  po- 
tem Lubelskim  zostawszy  1622.  fol.  6.  1027.  1628.  1629. 
1631.  konstytucye  o  nim  zagęszczone.  W  roku  16.35.  sta- 
rostą Łukowskim  będąc ,  do  rewizyi  ksiąg  trybunalskich,  pod- 
komorskich,  naznaczony  Constit.  fol.  45.  wydawała  się  w 
nim  osobliwsza  zelozya  za  kościołem  Bożym ,  i  stolicą  apo- 
stolską. Kojałow.  in  JUS.  pisze,  ze  Kierlowna  podkomurzanka 
Czerniecbowska  była  za  Dominikiem  kasztelanem  Zawiboj- 
skim,  musi  się  w  imieniu  myliJ.  Dominik  syn  jego  starosta 
Łukowski,  miał  za  sobą  Cblewicką  Maryannę  lierbu  Odro- 
wąż. Stanisław,  który  Pieniążkowi  mężnie  się  z  Niemcami 
pod  Langowem  ucierającemu,  na  sukkurs  przypadł,  Paproć. 
o  herb.  fol.  404.  Któryś  z  Kazanowskich  miał  za  sobą  Ale- 
xandrę  Kuropatwiankę.  Geneal.  Behec.  Drugi  Belzecką  wo- 
jewodzankę  Podolską.  Adam  miał  za  sobą  Zofią  Kozielulską 
z  której   syn  3Iarcin  sterilis. 

3Iarcin  wojewoda  Podolski,  hetman  polny  koronny,  Bo- 
husławski ,  Zwiniogrodzki ,  Tłumacki ,  Przedborski ,  INiziński 
starosta,  trzeci  syn  Mikołaja  z  Korycińskiej :  był  wprzód  ka- 
sztelanem Halickim.  Pobożność  się  w  nim  od  młodości  szcze- 
gólna, i  w  obozie  nawet,  wydawała,  z  tej,  do  kościoła  przy- 
szedłszy, nie  wprzód  do  ławki  poszedł,  aż  póki  Bogu  nale- 
żytej weneracyi  na  kolana  padłszy,  nie  oddał;  podczas  mszy 
choćby  też  w  najcięższe  mrozy,  głowy  nigdy  nie  nakrył: 
podczas  elewacyi,  z  ławki  był  zwykł  wychodzić,  i  czołem 
bijąc  Bogu  się  swemu  korzył.  Młodzian,  t.  3.  Conci.  f  180. 


Kazanowskf.  05 


Szczęścił  mu  Bóg  za  to  w  tak  wielu  okazyach,  w  których 
zdrowie  swoje  na  szaiic  za  ojczyznę  wystawiał:  młodsze  lata 
jego,  polerowały  Wołoskie  i  31ultaiiskie  expedycye.  Podczas 
domowej  wojny  przy  Zygmuncie  111.  heroicznie  stawał,  pod 
Smoleńskiem  mcztwa  jego  doznał  tenże  Zygmunt,  i  Włady- 
sław, gdy  się  na  Moskwę  z  wojskiem  wybrał.  Po  Cecorskiej 
naszych  porażce,  w  niewolą  się  Tatarską  dostawszy,  z  niej 
wkrótce  prawie  cudownie  zdrów  wyszedł.  Gdy  |)otem  Szwedzi 
w  Prusy  wtargnęli,  tam  z  wojskiem  wysłany,  nie  wprzód  z 
pola  ustąpił,  az  pokój  stanął.  Pod  Telazynem,  Kircholmem, 
Łopuszą,  Chocimem,  Ornetą  wręcz  się  z  nieprzyjacielem 
ścierając,  kilka  postrzałów  i  ran  wyniósł:  więcej  niz  sto  ty- 
sięcy 31oskwy  matą  garsztką  swoich  obiegł,  Secbina  wodza 
ich  do  poddania  się  przymusił :  za  te  zasługi  wziął  od  Wła- 
dysława buławę  mniejszą ,  którą  potem  przy  obrazie  cudo- 
wnym Matki  Boskiej  w  Częstochowie  zawiesił,  I\i'eszpork. 
z  nią  jak  wiele  na  dobro  ojczyzny  i  chwałę  imienia  swego 
robił,  pamiętać  będzie  ojczyzna,  lubo  w  podeszłej,  bo  więcej 
niź  siedmdziesiąt  lat  zył,  przecież  źjTyej  starości,  az  tez  na 
pokój  wieczny  przeszedł  w  roku  1636.  z  zoną  swoją  pobożną 
Panią,  lezą  incori'upti  w  Bułszowcu  jego  fundacyi  u  00. 
Karmelitów:  była  to  Starzycka ,  z  której  spłodził  dwie  córki, 
jedna  z  nich  była  za  Hrzeezowskim  stolnikiem  Halickim,  po 
którym  wdową  żyjąc  lat  trzydzieści  in  opinione  Sanctitatis 
umarła.  Druga  Elżbieta  z  Mikołajem  Potockim  herbu  Pilawa, 
kasztelanem  Krakowskim  i  hetmanem  wielkim  koronnym  w 
ligę  małżeńską  weszła,  konwentowi  Tyśmieniekiemu  00.  Do- 
minikanów dziesięć  tysięcy  zapisała,  Okol.  Rtiss.  Florida 
fol.  87.  z  synów  jego  Adam  ohoźny  koronny,  starosta  Tłu- 
macki,  Czerkaski,  wspomina  go  Konstytucya  1647.  fol.  36. 
rozrutny  dla  ojczyzny  kawaler,  kiedy  pod  Korsuniem  mężnie 
się  bijąc,  ze  krwią  oraz  I  życie  na  placu  wylał,  to  Potoc. 
centur.  fol.  7.  atoli  Pastor,  lib.  I.  powiada,  że  się  tylko 
w  niewolą  był  dostał:  miał  za  sobą  Potocką,  31ikołaja  ka- 
sztelana Krakowskiego,  i  hetmana  wielkiego  córkę,  ale  z  nią 
dzieci  nie  miał. 

Dominik  Alesander  wojewoda  Bracławski,  starosta  Bo- 
husławski,  drugi  syn  Marcina  wojewody  Podolskiego,  a  przed- 
tem pisarz  polny  koronny,  tego  tak  ojciec  w  młodym  wieku 
do  marsowych  niewczasów  hartował,  że  na  Moskiewskiej  prze- 
ciwko Sechinowi  expedycyi ,  lubo  północne  mrozy  nie  doro- 
słym jeszcze  siłom  przycięższe  były ,  futra  lżejszego  wdziać 
na  się.  rzadko  kiedy  pozwolił:  wszędzie  go  jednak  nieroz- 
dzielnym  chciał  mieć  towarzyszem,  tak  przeciwko  Murtazy 
Baszy  pod  Kamieńcem,  jako  i  przeciwko  Szwedom  w  Pru- 


64  Hazanowski. 


slech.  Wkrótce  potem  gdy  się  Kozacka  wojna  otworzyfa, 
z  Mikołajem  Potockim  wojewodą  na  teiiczas  Biacławskim, 
we  dwudziestu  piąciu  cliorągwiacli  wojska  naszego,  na  daleko 
liczniejsze  mnóstwo  chłopstwa,  wiełkiem  sercem  uderzyli  pod 
Humejkami,  trzydzieści  tysiycy  łam  według  niektórych,  we- 
dług inszych  sześćdziesiąt  tysięcy  na  placu  trupem  rebellizan- 
tów  położywszy,  Ałexander  krom  zwyciyzkiej  chwały,  z  tej 
potyczki  i  ranę  nie  małą  wyniósł,  z  której  potem  umarł. 
W  roku  lakze  1638.  szczęśliwie  ich  gromił,  kiedy  im  cho- 
rągwie zabrał,  i  pryncypałów  tej  swawoli  Skidana  i  Pauluka 
pojmawszy,  na  sejmie  Królowi  Władysławowi  oddał.  Z  Ko- 
niecpolskim  lietmanem  na  Tatarskich  stępił  szablę  karkach : 
na  obszerne  pola  ich  wyciekając,  fortunnie  zawsze  z  plonem 
nazad  powracał.  O  nim  Konstytucya  1629.  kiedy  go  depu- 
towała Rzeczpospolita  na  trybunał  Radomski,  a  w  r.  1(538. 
do  zapłaty  wojsliu,  Conslit.  fol.  3.  umarł  pod  ten  czas  wła- 
śnie, kiedy  Chmielnickiego  rebellia  głowę  podnosić  poczęła, 
bardziej  nad  ojczyzny  nieszczęściem  sarkając,  niź  nad  swoją 
śmiercią.  Pofoc.  cent.  fol.  64.  Złączył  się  był  dożywotnie  z 
Anną  Potocką,  wojewodzanką  Bracławską,  z  której  ze  ża- 
dnego syna  nie  zostawił,  dom  ten  przezaeny  Kazauowskich 
na  nim  sic  skończył,  dwie  tylko  córki  po  nim  zostały.  He- 
lena ksienią  była  u  wszystkicli  świętych  we  Lwowie,  i  3Iarya 
Anna  Jabłonowska  wojewodzina  Ruska,  i  hetmanowa  wielka 
koronna,  której  życie  od  Ks.  naszego  Berneta  do  druku  po- 
dane, pod  tytułem:  Obraz  śiviqtob(iwego  iycia,  krócej  ze- 
brane tu   kładę. 

Marya  Anna  Kazanowska,  gdy  się  w  Podkamieniu  ro- 
dziła, w  Fradze  wsi  o  ćwierć  mili,  same  dzwony  przy  ko- 
ściele Matki  Boskiej  dzwoniły,  dzień  to  był  wigilia  do  Bo- 
że"-o  ciała,  w  r.  1643.  Z  dzieciństwa  pobożnie  i  po  Chrze- 
ścijańsku wychowana  od  rodziców,  w  lat  piętnaście  wydana 
za  Stanisława  Jabłonowskiego  wojewodę  na  tenczas  Ruskiego, 
a  potem  kasztelana  Krakowskiego,  I  hetmana  wielkiego  ko- 
ronnego, w  tym  stanie  życie  swoje  wiodła  przez  lat  dwa- 
dzieścia i  dziewięć  w  nierozerwanej  przyjaźni  i  miłości,  naj- 
pierwsze  staranie  mając  o  Boga,  dla  tego  tak  zażywała  świata, 
że  serca  swego  do  niego  nie  przykładała,  fortunę  swoje  nie 
na  zbytki,  albo  wymyślne  stroje,  ale  na  miłosierne  uczynki 
obracając.  Między  innemi  ćwiczeniami  duehowneuii,  to  sobie 
w  zwyczaj  wzięła,  codzień  rano  wstając,  myśl  swoje  do  Boga 
obracać,  na  cały  dzień  inteneyą  czynić,  i  ofiarować  się  jemu 
na  wszystkie  dolegliwości,  któreby  na  nię  dopuścił.  3Icdy- 
tacyą  o  rzeczach  niebieskich  prawie  codziennie  czyniła,  a 
zęby  była  tym  spokojniej  z  Bogiem  się  swym  łączyła,  starała 


Hazaiiowski.  6S 


się,  zęby  przy  kaźdem  miejscu  kędy  mieszkała,  miała  osobny 
pokoik,  w  którym  się  zamykała.  Mszy  świclych  kilka  na  dzień, 
gdy  zdrowie  służyło,  słucliała;  klęcząc  z  wielką  skromnością 
i  nabożeństwem,  tak  ze  i  drudzy  na  nię  patrząc,  do  miłości 
się  Boskiej  zapalali;  zeznawał  kapłan  pewny,  iz  gdy  przed 
nią  mszą  świętą  miewał,  jakieś  niezwyczajne  nabożeństwo 
i  gorącośc  ducha  czuł  w  sobie  ,  niż  innych  czasów.  Kom- 
munią  duchowną  zawsze  odprawiała,  to  jest  gdy  nie  mogła 
rzeczą  samą,  ciałem  się  Pańskieni  posilić,  pragnieniem  go 
przyjmując.  Jałmużny  codzień  ubogim,  a  czasem  i  sama  kry- 
jomo,  oka  się  ludzkiego  chroniąc,  sypała.  W  każdą  niedzielę 
i  na  święta  uroczyste,  nad  to  w  dni  świętych  patronów  i 
patronek  swoich ,  z  M^ielkiem  przygotowaniem ,  postów ,  jał- 
mużn  ,  i  różnego  umartwienia ,  do  świętej  kommunji  przy- 
stępowała. INajmniejszego  czasu  ochronie  umiała,  dla  tego  po 
odprawionej  sprawie  jakiej  świeckiej,  zaraz  do  Boga  serce 
swoje  obracała  przez  modlitwę  i  akty  różne.  Co  rok  rekol- 
lekcye  albo  ćwiczenia  duchowne  przez  ośm  albo  dziesięć  dni 
odprawowac  była  zwykła,  umknąwszy  się  od  wszystkich  spraw 
potocznych,  z  pałacu  się  swego  wyniósłszy,  w  pewnej  ka- 
mienicy na  to  zamykała,  kędy  nikogo  z  dworskich  pod  ten 
czas  nie  puszczano.  Toż  czyniła  przy  dokończeniu  każdego 
miesiąca,  dzień  sobie  biorąc  na  rachunek  z  sumieniem  swojem, 
jako  go  przepędziła,  postrzeżone  zaś  defekta,  szczerym  umy- 
słem poprawić  w  sobie  usiłowała.  Akty  cnót  świętych  w  któ- 
rych upodobanie  miała,  ręką  swą  własną  przepisowała,  a  żeby 
i  drugim  do  nabożeństwa  pomogła,  siła  kosztu  łożyła,  na 
drukowanie  ksiąg  nabożnych.  Rachunek  sumienia  osobliwie 
w  wieczór  codziennie  czyniła,  pragnąc  żyć  bez  najmniejszego 
zakału.  Do  ukrzyżowanego  Chrystusa  osobliwsze  miała  na- 
bożeństwo, do  którego  w  ciężkościach  się  swoich  uciekała, 
często  przez  tydzień,  osobne  do  każdej  rany  Jezusowej  na- 
bożeństwo sobie  rozkładała,  i  krucyfix  na  piersiach  albo  na 
ramionach  kładąc,  zasypiała;  gdzie  się  dowiedziała,  że  kru- 
cyfix  jest  w  szczególniejszej  dla  łask  tam  odebranych  wene- 
racyi,  jako  w  Świeciu  w  Prusiech ,  w  Busku,  Warszawie, 
Lwowie,  tam  osobliwie  w  poście  w  podłym  odzieniu,  niezna- 
cznie chodziła,  kędy  klęcząc,  a  czasem  i  krzyżem  leżąc,  tak 
osłabiała ,  że  ją  z  ziemi  podnosić  musiano.  We  Świeciu  bę- 
dąc w  dzień  wielkopiątkowy,  wybrała  się  z  poufalszemi,  i 
krzyż  na  ramiona,  powróz  na  szyję  wziąwszy,  bosemi  no- 
gami, osobę  swoje  utaiwszy,  chodziła,  przypominając  sobie 
Jezusa  na  kalwaryą  z  krzyżem  idącego.  W  Toruniu,  na  pro- 
stej kolasie  samowlor  w  Wielki  Piątek  przybyła,  żeby  była 
zwyczajne  nabożeństwo  tego  dnia  choć  przy  słabości  zdrowia 
Tom  V.  5 


60  Hazanowski. 

odprawiła.  Przez  cały  post  wielki,  i  ka/dy  Piątek  przez  rok, 
na  uczczenie  godzin,  w  które  się  tajemnice  męki  ClirysŁu- 
sowej  działy,  zegar  sobie  zakładała  męki  Pańskiej  z  tycli 
tajemnic,  tak,  ze  gdy  mówiła  zdrowaś  Marya  etc.  Jezus, 
przydawała,  któryś  się  do  umywania  do  nóg  poniżył,  dru- 
giego dnia,  któryś  się  nam  za  pokarm  darował,  i  tam  dalej. 
Do  komniunji  świętej  długie  i  z  pokorą  wielką  przygotowa- 
nie czyniła:  po  przyjęciu  zaś  komniunji,  przez  niemały  czas 
z  wielkiej  bogomyślności  zdała  się  niby  byc  od  siebie  ode- 
szła. Na  uszanowanie  większe  sakramentalnego  Boga  dawała 
materacyki  do  Ciborium  perfumowane,  które  rękami  swenii 
uszywszy,  róznemi  wonnościami  namaszczała,  namiot  bardzo 
bogaty  do  monstrancyi  sprawiła.  Czasu  jednego  będąc  u  fary, 
gdy  szedł  ksiądz  z  Panem  Jezusem  do  chorego,  porwała  się 
i  z  dworem  swoim  idąc  za  nim  i  assystując  utajonemu  Bogu, 
tam  gdy  cbora  dla  wielkiego  cbrztuszenia,  przełknąć  nie  mo- 
gła komniunji,  i  juz  jej  na  ziemię  pozbyć  chciała,  pobożna 
Pani,  nim  czego  dodano,  rąk  swoich  nadstawiła,  potem  na 
statek  włożywszy ,  na  ogień  wlać  kazała.  W  Janowie  kościół 
zgruntu  wystawiła,  w  Fradze  ołtarzami  i  inszym  porządkiem 
ozdobiła,  innym  zaś  domom  Bożym,  siła  bogatych  apparalów 
z  jej  szczodrobliwości  przybyło:  osobliwie  jednak  w  wigilią 
Bożego  narodzenia  to  rada  czyniła,  mając  w  tem  gust  du- 
chowny, jakoby  pieluszki  nowonarodzonemu  Bogu  sporzą- 
dzała. Po  Bogu  szczególniej  się  kochała  w  Najśw.  3Iatce 
jego ,  której  się  dobrowolnym  ślubem  za  niewolnicę  oddała, 
i  ten  ślub  swój  codziennie  odnawiała.  Zachorował  jej  był 
ciężko  syn  starszy,  tak  ze  juz  prawie  wątpiono  o  życiu  jego, 
przybiegła  matka  do  Aajśw.  Matki  w  kościele  naszym  Lwow- 
skim, szukając  u  niej  pociechy,  wyszła  msza,  na  której  gdy 
juz  blisko  elewacyi  być  miało  ,  jedna  z  świec  nad  spodzie- 
wanie zgasła,  zmieszała  się  tem  w[)rawdzie  matka,  przecież 
do  woli  Boskiej  się  stosując,  gorąco  się  modlić  poczęła; 
dziwna  rzecz  po  małej  chwili ,  ogień  z  góry  się  spuścił  i 
świecę  onę  zapalił:  po  mszy  wychodzi  z  kościoła  Pani,  dają 
jej  znać,  ze  się  syn  lepiej  mieć  począł.  O  córki  swojej  He- 
leny śmierci  nowinę,  wielkieni  i  wspaniałcm  ku  Bogu  sercem 
przyjęła.^  Miała  do  różnych  ŚS.  Patronów  szczególny  alTekt, 
jako  do  S.  Józefa,  do  S.  Franciszka  Assyjskiego,  do  S.  An- 
toniego, ale  najbardziej  do  Ś.  Franciszka  Xawiera,  którego 
w  ciężkim  razie  protekcyi  doznała  :  bo  gdy  pod  Toruniem 
Wisłę  przebywała ,  a  przez  prom  wierzchem  się  woda  lać  po- 
częła, ile  przeładowany:  do  Ś.  Xawiera  w  tak  oczywistem 
niebezpieczeństwie  o  ratunek  zawołała  :  dziwna  rzecz ,  nie 
wiedzieć  zkąd  człowiek  jakiś  przypłynął,    i   prom  sobą  pod- 


Hazanoi¥Ski.  <>7 


ważył,  a  potem  koniec  liny  wziąwszy,  z  nim  do  brzegu  przy- 
płynął, i  ze  wszyslkiemi  szybko  do  niego  przyciągnął.  Z  tąd 
do  niego  dziesięć  Piątków  czf^sto  odprawowata.  Gdy  się  zaś 
więc  trafiło,  ze  albo  dla  niesposobności  zdrowia,  albo  dla 
jakieb  trudności,  zwyczajnycb  sobie  do  SS.  Patronów  na- 
bożeństw odprawić  nie  mogła,  między  Panny  dworskie,  i 
sługi,  dzieliła  icb,  żeby  w  niwczeni  się  nie  ubliżyło  z  cbwały 
Bożej.  Patrona  świętego,  który  się  jej  na  miesiąc  dostał, 
dzień  własny,  kommunią  czciła,  i  innemi  dobremi  uczynkami. 
Żywot  jego  albo  sama  czytała,  albo  sobie  czytać  kazała,  dla 
naśladowania  jego.  W  cnocie  na  Patronie  świętym  wyrażonej 
przez  ten  miesiąc  ćwiczyła  się,  a  potem  z  tychże  Patronów 
SS.  Litanią  sobie  złożyła  i  na  ich  cześć  mówiła.  Jan  III. 
i  Marya  Kazimiera  Królowa,  żona  jego,  lubo  ją  bardzo  ko- 
chali i  poważali ,  przecież  tych  faworów  Pańskich ,  nie  na 
wyniosłość  swoje,  nie  na  poniżenie  drugich  zażywała.  Dzie- 
ciom swoim  pobożne  i  chrześcijańskie  wychowanie  dała. 
Uboższe  sieroty,  szlacheckie  panienki  zbierała,  ich,  tak  w 
nabożeństwie,  jako  i  w  ręcznej  robocie  ćwiczyła,  a  potem 
albo  do  klasztoru,  albo  w  stan  małżeński  z  dobrym  posagiem 
wydawała.  Ku  wszystkim  ci  bliźnim,  ale  nawet  nieprzyjacio- 
łom swoim  była  życzliwa,  ztąd  co  mogła  to  im  dobrze  czy- 
niła, tak  że  wielu  ich,  widząc  jej  taką  dobroć,  serca  swe 
miękczyli.  Niezgodnych  zwłaszcza  w  stanie  małżeńskim,  do 
jedności  i  zobopólnego  allektu  przyprowadzała,  i  wielkie  w 
tern  szczęście  miała.  Poddanych  w  miasteczkach  od  krzywd 
i  oppressyi,  jak  mogła,  broniła,  szpitale  i  ubogich  hojnie 
opatrowała,  na  uwolnienie  tych  którzy  w  Tatarską  albo  Tu- 
recką niewolą,  dostali  się,  wiele  łożyła.  Dusze  w  czyścu 
bez  żadnego  ratunku  zostające,  jałmużnami  i  innemi  dobremi 
uczynkami  ratowała.  W  konserwacyi  czystości  sumienia  wielce 
ostrożna  i  pilna,  dla  tego  i  najmniejszych  defektów  scierpieć 
na  sobie  nie  mogła  ,  przeciwko  pokusom  i  poduszczeniom 
ezartowskim  ,  mękę  sobie  Chrystusową  w  pamięci  stawiała. 
W  posiedzeniu,  gdy  się  trafiło  konwersować,  z  ludźmi  nie 
zewszystkim  trzeźwemi,  albo  języka  rozwiozłego,  zawsze  się 
starała,  aby  miała  w  ten  czas  przy  sobie  ludzi  poważnych, 
albo  duchownych,  z  których  by  obecności,  tam  ci  wstręt 
jaki  mieli,  albo  przynamniej ,  żeby  z  niemi  rozmawiała,  a 
tem  samem  uchroniła  uszu  swoich  od  mniej  foremnych  dy- 
skursów. Panny  Lutnistki,  dla  tego  tylko  przyjąć  do  dworu 
swego  niechciala,  że  o  jej  bezpiecznych  obyczajach  nadsły- 
szała,  i  owszem  każdy  na  dworze  jej,  tego  się  najbardziej 
wystrzegał,  żeby  w  jakie  podejrzenie  przystojności  nie  przy- 
szedł,  wiedząc  o  tem,    że  ta   Pani,   takich  ludzi,   przy  sobie 

5" 


68  Kazanowski. 

cierpieć  nie  mogła.  Sama  nie  raz  się  z  tem  słyszeć  dała: 
cobym  ja  za  to  nie  dała  była ,  żebym  była  w  Panieńsliini 
stanie  do  śmierci  Bogu  mojemu  służyć  mogła.  Umartwienia 
taił  wewnętrznego ,  jalio  i  zewnętrznego  rada  zażywała.  U 
stołu,  co  najbardziej  jej  appetyt  do  siebie  ciijgnęło,  to  na 
stronę  odiiładała,  tali  ostrożnie,  ze  patrzącycb  na  to  oczy 
łudziła.  Fruklów  sobie  zaliazała,  Itiedy  się  sposobność  trafiła, 
na  twardem  czem  sypiała,  paslti  żelazne  pod  bogatą  materyjj 
na  sobie  nosiła,  i  ostre  na  ręku  manelki ,  dyscyplinami  ciało 
krajała,  ile  się  mogła  przed  okiem  męża  swego  utaić.  Nie- 
wygody powietrza,  gorąca  i  zimna  cierpliwie  znosiła.  Mowa 
u  niej  ostrożna  i  do  zbudowania  służąca,  niepostało  w  jej 
uściecb  żadne  próżne  słowo,  a  dopicroz  nie  prawdziwe.  O 
ludzkich  defektach  choć  jawnych  nigdy  mówić  niechciała,  a 
gdy  kto  inny  tę  materyą  zaczął,  jawnie  pokazywała,  jak  jej 
to  nie  miło  było,  Z  duchownych  rozmów  wielce  była  kon- 
tenta;  kaznodzieję  jednego,  gdy  ją  nawiedział,  przypuścić 
do  siebie  nie  kazała,  tę  przyczynę  dając,  ze  od  niego,  nic 
duchownego  nie  słyszała.  W  kościele  strzegła  się  gadać,  dla 
tego  osobnej  sobie  ławki  i  kącika  tam  szukała,  zęby  spo- 
kojnie Bogu  się  tam  swojemu  ukorzyć  mogła.  Im  zaś  więcej 
miała  z  natury  fortuny  i  łaski  Bożej,  darów,  tym  podlej 
o  sobie  trzymała,  z  tej  pokory  występki  swoje  jawnie  często 
powiadała,  przymówki  na  siebie,  jako  powinności  sobie  na- 
leżyte, cierpliwie  i  chętnie  znosiła,  lubo  się  tykały  dobrych 
jej  uczynków,  które  ludzi  światowych  oczy  raziły.  Serde- 
cznie pragnęła  tej  pociechy  doczekać  ,  aby  się  Ruś  porzu- 
ciwszy odszczepleiistwo ,  z  Rzymskim  kościołem  złączyła :  a 
chcąc  w  schizmatykach ,  miłość  jedności  świętej  wzniecić, 
obrazy  błogosławionego  męczennika  Jozafata  Kuncewicza  ma- 
lować, i  w  kościołach  stawiać  kazała.  Gdy  się  dowiedziała 
o  chorem  dziecięciu  Zydowskiem ,  z  politowania  sama  je  na- 
wiedzała ,  a  postrzegłszy ,  ze  które  bliskie  śmierci  było ,  i 
widząc  ze  już  umrzeć  miało,  (laszeczki  z  wodą  prostą  (którą 
za  lekarską  wódkę  miano)  z  puzderka  dobywała,  i  tak  nie- 
znacznie ,  dzieci  owe  już  na  inszy  świat  idące  chrzciła,  z 
czego  niewymowną  radość  miewała.  Do  śmierci  zawczasu 
się  gotowała,  przez  medytacye  o  niej  częste,  z  których  żal 
w  sobie  szczery  za  grzechy  wzbudzała,  spowiedź  dożywotnią 
kilka  razy  czyniła,  serce  swoje  od  świata  odrywała,  rzeczy 
któreby  ją  w  godzinę  śmierci  ałterować  mogły  zawczasu  uprzą- 
tała, często  wzbudzała  w  sobie  akty  wiary,  nadziei,  i  mi- 
łości ;  modlitwy  do  tego  końca  służące  czyniła.  Nawiedzał 
ją  Pan  Bóg  różnemi  i  naprzykrzonemi  boleściami,  jako  gdy 
cierpiała  artykularną  chorobę,   mdłości,  parcia,  z  innemi  dłu- 


Hazewski— Kaztmirski.  G9 


•jienii  aHekcyami ;  przecież  w  tyc-h  wszystkich  spuściwszy  się 
na  ręce  Boskie,  zupełnie  się  z  wolą  jego  zg^adzała :  wzbu- 
dzała w  sobie  pragnienie  widzenia  Boga,  rada  słucliając  gdy 
o  chwale  niebieskiej  ,  o  szczęściu  błogosławionych  dyskurs 
kto  zaczął.  A  widząc  w  ostatniej  chorobie  ze  w  siłach  usta- 
wać poczęła ,  prosiła  zęby  Sakramenta  święte  przyjąć  mogła, 
które  z  jako  może  być  gorącym  ałfektem  przyjęła,  intencyą 
potem  na  śmierć  już  bliską  uczyniwszy,  chcąc  nie  inaczej 
umierać  tylko  z  miłości  ukrzyżowanego  Jezusa,  krucyf]x  uca- 
łowawszy, z  nim  się  alfektami  pieściła.  Matce  Boskiej  1  SS. 
Patronom  zgon  swój  ostatni  polecała:  męża,  dzieci,  dwór, 
pożegnawszy,  przy  wzywaniu  Imienia  Jezus  i  Marya,  ducha 
Stworzycielowi  swemu  oddala  1687.  wieku  swego  44.  dnia 
23.  Lutego.  Był  przy  jej  skonaniu  Jakób  Królewicz,  i  ręka- 
mi swemi  oczy  jej  zamknął.  Marya  Kazimiera  Królowa  ciało 
jej  po  śmierci  nawiedziła,  i  nogi  jej  całowała.  Czem  dała 
znać,  jaką  o  życiu  jej  śwlątobliwem  opinią  miała.  Ciało  jej 
złożone  w  kościele  naszym  Lwowskim  solennym  pogrzebem, 
na  którym  dwóch  było  kardynałów,  Opicy  Pallawicin  legat 
apostolski ,  i  Michał  Radziejowski  arcybiskup  Gnieźnieński, 
pierwszego  dnia  kazał  Chryzostom  Załuski  na  ten  czas  biskup 
Płocki,  drugiego  dnia  Albrycht  DonhoH'  biskup  na  ten  czas 
Kamieniecki. 

Oprócz  tej  Maryi  Anny  z  Kazanowskich  Jabłonowskiej  której  życie 
świątobliwe,  obszerniej  tu  opisał  Niesiecki,  i  Heleny  ksieni  — 
naniienia  Krasicki  iż  była  i  trzecia  siostra  Donhoffowa  wojewo- 
dziua  Pomorska  o  której  wspomina  Załuski  w  kazaniu  pogrze- 
bowem  tej  z  Kazanowskich  Jabłonowskiej  hetmanowej  w.  ko- 
ronnej. — 

Kazen^ski.  Adam  na  Kazgrodzie  Kazewski  łowczy 
Wołyński,  pułkownik  królewski  podpisał  z  Wołyńskiego  elek- 
cyą  Jana  Kazimierza. 

Hazimirsk-i  herhu  Bihersztein^  w  Krakowskiem  wo- 
jewództwie. Jan  Kazimirski  najprzód  Chełmski  potem  Prze- 
mysłki  biskup,  cnotą  i  dowcipem  zalecony,  Nakiel.  in  Mie- 
chov.  foL  538.  Kościół  w  Uchaniach,  który  na  ten  czas  za- 
konnicy S.  Pawła  pustelnika  trzymali,  poświęcił,  umarł  1487. 
Piotr,  od  młodości  swojej  lata  wszystkiei  w  obozie  strawił, 
pod  Ułą  szczęśliwie  stawał,  w  Inflaneiech  przeciwko  Szwe- 
dom 1504.  pod  Ułą  powtóre,  i  Izborgiem  którego  Moskwie 
odebrano.  Gdy  jednak  znowu  Moskwa  tego  zamku  dostała, 
Kazimirsklego  w  nim  pojmano,  i  do  Moskwy  zaprowadzono, 
z  innemi  sto  i  trzema:  obrali  go  potem  z  między  siebie,  (bo 
tak  chciał  kniaź  Moskiewski)  żeby  był  z  gońcem  jego  do 
Polski  jachał  do  Króla,  prosząc  go  żeby  w  zamianę,  nie- 
wolników Moskwę  na  Zborsku  zabranych,  wymienił  na  nich; 


Kazimirski. 


ciężką  mu  jednak  koiidyeyą  położył  kniaź :  bo  mu  si<;  i  on 
i  inni  więźniowie  pod  gardłem  z  przysięgą  obligowat!  mu- 
sieli, ze  się  miał  nazad  do  Moskwy  powrócić.  Stanąwszy  w 
Polszczę  wszystko  szczęśliwie  u  Zygmunta  Augusta  1569. 
w  Lublinie  sprawił,  więźniów  do  Moskwy  wraz  z  posłami 
Polskiemi  odwiózł,  kniaziowi  konia  Arabskiego,  i  rusznicę 
misternie  wyrobioną  darował,  kniaź  zaś  na  wyjezdnem  daro- 
wał go,  trzema  soroki  Soboli.  Z  Królem  potem  Stefanem 
siła  w  Moskwie  dokazował.  lis.  Pęski  m  Palatio  pisze,  ze 
gdy  któryś  Kazimirski  w  senacie  gorliwiej  o  wolność  ojczystą 
mówił,  Stefan  Król  z  gniewem  na  niego  zawołał  Tace  ne- 
bulo.,  na  co  poseł  Kazimirski,  Non  sum  nebulo ,  sed  elector 
Regum ,  deliusor  fi/rannoriim,  był  to  Mikołaj  brat  Piotra, 
o  którym  Iioiistyliici/e  1587.  fol.  421.  miał  za  sobą  Elżbietę 
Firlejownę  córkę  Mikołaja  wojewody  Lubelskiego,  atoli  Ar- 
ryańskie  błędy  w  nim  się  były  zaplątały,  dla  tego  na  sejmach 
zwawie  przeciwko  katolikom  stawał,  pomagała  mu  do  tego 
akceptacya ,  którą  miał  u  wszystkich  wielką,  przy  wielkim 
dowcipie  i  kolligacyi;  atoli  brata  swego  Krzysztofa  namową 
zmiękczony,  gdy  Adryan  Radzimiński  na  publicznej  w  Le- 
wartowie  dysputacyi,  tamecznych  heretyków  jawnie  przeko- 
nał, widząc  to  Mikołaj,  o  niczem  bardziej  nie  myślił,  jako 
o  tem  ,  żeby  się  był  z  kościołem  katolickim  pojednał,  co  i 
uczynił,  w  Warszawie  z  wielką  skruchą,  za  dyspozycyą  Ks. 
Piotra  Skargi,  na  którego  ręku  skonał  1598.  wprzód  obli- 
gowawszy ,  żeby  go  w  kościele  Lewartowskim  od  herezyi 
uwolnionym  pochowano.  Cichoc.  Alloą.  Osecc.  lib.  2.  c.  7. 
Histor.  Domus  Profes.  C?-acov.  Stanisław  tych  dwóch  trzeci 
brat,  z  konwokacyi  Warszawskiej,  naznaczony  do  lustracyi 
żup  Krakowskich.  Constit.  1587. /b/.  414.  Krzysztof  czwarty 
brat  najprzód  proboszcz  Tarnowski,  a  potem  biskup  Kijow- 
ski, za  Radziwiła  kardynała,  wizytował  dyecczyą  Krakowską 
1599.  w  roku  1013.  naznaczony  z  sejmu  do  traktatów  z  Mo- 
skwą, Constit.  fol.  11.  katedrę  swoje  restaurował.  Okol.  Ci 
cztery  bracia  spłodzeni  byli  z  Gołuchowskiej  herbu  Leliwa. 
Stefan  mąż  wojenny,  ten  kopią  krusząc  na  weselu  Zamoj- 
skiego w  Krakowie,  ciężko  był  raniony  przez  rękę  I  łopatkę ; 
miał  żon  dwie,  pierwsza,  jedne  mu  tylko  córkę  powiła  Annę 
Krassowskiego  Piotra  małżonkę.  Drugą  miał,  córkę  Adama 
Czernego  z  Minockiej,  ale  z  nią  żył  sterilis.  Wawrzeniec 
brat  rodzony  Stefana,  miał  za  sobą  Annę  Mierzejską  z  którą 
zostawiwszy  potomstwo,  umarł  1634.  Siostry  tych  dwóch 
braci  Krzepicka  pisarzowa  skarbowa,  i  Anna  Jana  Młoszow- 
skiego  w  Ulinie  małżonka,  atoli  obadwa  ci  bracia  Arryanami 
pomarli.  Baranów.  Stanisław  i  Piotr  1632.  Jan  miał  za  sobą 


Haznowski— Hczewski.  71 


Dembiński  Helenę,  brat  jego  Jydrzej  drugą  tejże  siostrę 
Zofiij.  Tomasz  posłował  na  sejm  1623.  i  1029.  zkąd  był  de- 
niitowany  na  trybunał  Radomski,  Constit.  fol.  7.  i  1633.  i 
163.S.  Constit.  fol.  21.  był  potem  cbonizym  Owruckim,  jako 
czYtani  IV  Konstytucyach  16(57.  fol.  18.  juz  po  śmierci  jego, 
tam  wspominają,  ze  wieś  Kopylów  jemu  i  zonie  jego,  do- 
zywotuiem  prawem  od  Władysława  IV.  |)usztzona  była;  mar- 
szałkował  na  sejmiku  Lubelskim  1637.  Linidum ,  miał  za  sobą 
KatarzYiK,'  Krasińską  wojewodzankę  Płocką,  wdowę  po  Ję- 
drzeju Rusieckim  chorążym  Sendomierskim.  Kazimierz,  zona 
jego  Anna  Leszczyńska  herbu  Bclina  l6'i.J.  Jan  1662.  Acta 
Castrens.   Cracoi'.   Krzysztof  w  Litwie    1700. 

H-azilOWSlŁi  herbu  Jastrzębiec,  w  Lubelskiem  woje- 
wództwie. Piotr  w  Jezierze  1658.  z  Bogatkowny  urodzony, 
miał  za  sobą  Helenę  Ziemecką,  z  której  syn  Franciszek  Ka- 
znowski,  sullraganeni  Poznańskim  umarł,  deputatem  był  na 
trybunał  koronny  w   roku    1712. 

Kazuonski  herbu  Suche  Iiowiiati/,  w  Lubelskiem 
województwie  według  Okolskiego.  Stanisław  Kaznowski  w 
zakonie  naszym  rządził  Krosieńskie  i  Piotrkowskie  kollegia, 
umarł  w   Piotrkowie    1724. 

KczeTtski  herbu  Lewurt  w  Prusiech.  Ks.  hojałow. 
in  JIS.  pisze,  ze  ten  dom  wyszedł  z  Anglji  z  Komesów  Oxyi, 
a  do  Prus  w  roku  1472.  przyszedł,  o  czem  świadczą  dawne 
przywileje  Krzyżackie.  Michał  Kczewski  chorąży  Pomorski 
miał  za  sobą  Przewoską  Reginę,  z  tej  córka  Konstancya  w\- 
dana  za  Choczewskiego,  z  której  był  Stanisław  Choczewski. 
J/S.  de  Famil.  Pruss.  Syn  z  tejże  Przewosklej  Rafał  puł- 
kownik w  regimencie  pieszym  koronnym,  ten  z  Anny  Arci- 
szewskiej,  córki,  czy  jak  inni  chcą,  siostry  Krzysztofa  Arci- 
szewskiego admirała  flotty  Holenderskiej,  i  wojownika  Brazylji 
spłodził  Samuela  rotmistrza  królewskiego,  temu  Zuzanna  Szli- 
chtingowna  powiła  syna  Jana  pisarza  ziemskiego  Lemburskie- 
go,  który  deputatem  będąc  na  trybunał  koronny,  za  laski, 
Leszczyńskiego  wojewody  Podlaskiego,  życie  to,  na  tej  fun- 
kcyi  skończył,  zostawiwszy  z  Barbary  Prependowskiej  siostry 
Piotra  sędziego  ziemskiego  Lemburskiego,  syna  Piotra  Erne- 
sta, ten  posłując  na  sejmy,  deputatem  na  trybunale  koron- 
nym stawając,  chorążym  31alborskim  zawołany;  dwór  potem 
królewski  zważywszy  w  nim  wielkie  z  natury  przymioty,  naj- 
przód mu  regencyą  kancellaryi  koronnej ,  a  potem  referen- 
daryą  koronną  konferował,  z  której  na  krzesło  województwa 
Malborskiego  wstąpiwszy  ,  z  tego  wszedł  do  grobu  w  roku 
1722.  senator  wielki  w  radzie:  desłynował  go  był  Król  Au- 
gust posłem  swoim   do   Ratisbony,  ale  nowe  w  ojczyźnie  tej 


72  Kczyiiski — Hępliiski. 

zamieszki,  drojjc  mu  zatamowały,  i  na  koiigrcss  tak/.e  Bruii- 
świcki :  był  oraz  slarost.-j  Hiszborskini,  Stanisławowskim,  Sta- 
rogardzkim Straszewskim,  marszalkował  w  trybunale  koron- 
nym 1713.  z  sejmu  1703.  deputowany  do  konslytucyi,  i  na 
trybunał  skarbowy,  i  do  rewizyi  skarbu  koronneg-o:  z  Ma- 
ryanny  WoHbwny  spłodził  dwckdi  synów,  Jana  i  Piotra,  z 
tycb  jeden  starosta  Starogardzki  i  Straszewski,  poseł  na  sejm 
1730.  tyleż  córek,  z  tyeb  Marya  Panieńskie  sobie  źyeie  obrała 
w  zakonie  Panien  Sakrameiitek  w  Warszawie ,  Konstancya 
zaś  Dębińskiemu  poślubiona.  Jędrzej  ebor.-j/.y  Malborski  po- 
słował na  konwokacy.1  1G!(G.  a  w  roku  1704.  podpisał  kon- 
tederacyą  Sendomierskij.  Miebał  Stanisław  podczaszy  Inilant- 
ski,  poseł  na  sejm  z  Malborskiego  na  konwokacyjj  1G96. 
komissarz  z  sejmu  1703.  na  rozgraniczenie  województwa  Ma- 
zowieckiego z  ksicztwem  Pruskiem,  Constit.  fol.  22.  był  oraz 
burgrabiij  Malborskim.  N.  podkomorzy  Malborski,  zona  jego 
Działyńska  slarościanka  Kiszewska.  Jędrzej  sądowy  Malborski 
poseł  na  sejm    1730. 

Kczyuski.  Kczyńska  zona  Kościeleckiego  bcrbu  Ogoń- 
czyk,    z   której   syn   Łukasz   biskup   Poznański. 

Kęczewski^  w  Płockiem  województwie.  Jerzy  Kc- 
czewski  podstoli  Płocki,  Franciszek  i  Stanisław  1648.  Jan  i 
Piotr  1674.  Franciszek  podsędek  Płocki  z  sejmu  1678.  do 
królewskiego   boku    naznaczony.     Constit.  fol.  7. 

MLęiLEierzawski  herbu  Nowina,  w  księztwie  Litew- 
skiem,  3Iikołaj  Kędzierzawski  wojski  Słonimski  w  wojewódz- 
twie Nowogrodzkiem  1648.  syn  jego  Stefan  najprzód  wojski 
Słonimski,  potem  sędzia  ziemski,  dalej  kasztelan  Miński, 
umarł  kasztelanem  Smoleńskim,  tego  z  Brzostowskiej  berbu 
Strzemię,  siostry  wojewody  Trockiego,  syn  jeden  w  Paryżu 
umarł,  Iiazunie  fVojnilowicza  Relikwia:  drugi  Konstantyn. 
31S.  I*.  Iiojał.  Katarzyna  była  za  Wojną  stolnikiem  Witeb- 
skim 1661.   Ilistor.  Norogr. 

W  roku    1788.    Jau    Kędzierzawski    susceptant   Zakroczymski.    — 
hrasicki. 

ł^ędzierzyiiski  herbu  Belina.  Kędzicrzyński  Tomasz 
z  sejmu  1616.  poborca  łanowego.  N.  burgrabia  Płocki  1()30. 
którego  zona  zloty  pierścień  zawiesiła  w  Sierpsku  u  Panny 
Maryi.  L.  Papr.  Łaski  cud.  fol.  59.  Anna  była  za  Białyń- 
skim  herbu  Lubicz  skarbnikiem  Drohickim,  pisarzem  grodzkim 
Sądeckim.  Jan  w  zakonie  naszym.  N-  Uemigiana  Kwiatkow- 
skiego  małżonka. 

H-Cpiuski  herbu  Niesobia.  Z  tego  domu  jedna  była 
za  Rożnem,  matka  Adama  Rożna  podsędka  Krakowskiego. 
Baran.    Wicrzbięta  Kępiński   chorąży   Wieluński  1402.   przy 


Kępski.  73 

dobywaniu  Smoleńska  z  Witoldem  ciężko  w  twarz  ranny. 
Długosz  tom.  2.  Piotr  Kępiński  dziedzic  na  Doruchowie  (z 
czego  poznać,  ze  Doruchowscy  z  Kępińskich  poszli)  w  roku 
1423.  kupił  od  Przetocifich  wieś  Przewofnicę,  a  w  r.  1425. 
siostrze  swojej  Dobrochnie,  rezygnacyą  czynił  wsi,  3Iarszałki 
nazwanej.  W  roku  1426.  dział  między  sobą  bracia  Kępińscy 
czynią,  3IIkołajowi  dostały  się  Słuszyce ,  Dłola,  i  z  innenii 
dobrami  w  Krakowskiem  województwie  i  Sendomierskiem, 
Wierzbięcie  zaś  dobra  Kępno  z  przyległościami,  i  miasteczko 
Baranów,  Grębanin  Łęka  i  t.  d.  W  r.  14.32.  Piotr  dziedzic 
na  Doruchowie,  rezygnacyą  czynił  bratu  swemu  Wierzbię- 
cie dziedzicowi  na  Kępnie  wsi  Rzetnia  za  dwieście  grzywien. 
Tenże  Wierzbięta  Kępiński  zapisał  dwie  grzywny  czynszu  na 
Rzetni  altaryścieOstrzeszowskiemii  14.33.  Jan  starosta  Ostrze- 
szowski  1448.  Stanisław  kanonik  Wieluński  1459.  dziedzictwo 
swoje  Donaborów,  Jakowy,  Łękę,  Kępno  i  Rzetnią,  przy- 
dał bratu  swemu.  Dobrochna  z  Baranowa  1488.  na  tychże 
dobrach  na  allaryą  Ostrzeszowską  dwadzieścia  grzywien  czyn- 
szu zapisała,  a  w  roku  1493.  dobra  Swiba  zastawiła  Janowi 
Pakosławskiemu.  To  z  Ksiąg  Grodzkich  Ostrzeszowsiiich. 
Bartłomieja  z  Kępna  Kępińskiego  męża  rycerskiego  już  w  Pol- 
skiem,  już  w  Ferdyanda  IIL  Cesarza  obozie  przy  znacznej 
szarży,  zmarłego  w  roku  1646.  z  Zarków,  kędy  po  śmierci 
leży,  nadgrobek  wypisał  Starowol.  in  Monum.  fol.  780.  Ka- 
sper 1629.  Piotr  1641.  Bartłomiej  1659.  Elżbieta  Kempińska 
1629.   ^Icta  Castren.  Crac.   Piotr  Karol  sekretarz  królewski. 

Kępski  herbu  Gryf.,  w  Wieluńskiej  ziemi,  piszą  się 
z  Rakoszyna.  Kasper  Kępski  w  trybunale  koronnym  bywał 
deputatem,  z  Jadwigi  Kobierzyckicj  herbu  Pomlan,  svnowicy 
kasztelana  Krzywieńskiego,  spłodził  córkę  Barbarę  z  Alexan- 
drem  Siemianowskim  dożywotnie  zmówioną.  Kazania  Brama 
Grzymała.  Kasper  sędzia  kapturowy  Sendomierski  z  Chę- 
cińskiego powiatu  1587.  Consdf.foł.  425.  IN.  była  za  Sa- 
muelem  Grabkowskim.     Baran. 

Kęiiski  herbu  Jastrzębiec,  w  Płockiem  województwie, 
piszą  się  z  Mojkowa,  lubo  przedtem  z  Kępy.  Piotr  z  Kępy 
podkomorzy  Płocki  1436.  podpisał  pokój  Rrzeski  u  Łash.  w 
Stat.fol.  140.  Krzysztof  stolnik  Płocki  1452.  był  na  zjeździe 
Czerwieńskim.  Statut.  3Iasov.  fol.  95.  Stanisław  wojewoda 
Płocki  1560.  Adam  starosta  Płocki.  Mikołaj  z  3Iojkowa  dzie- 
dzic połowicy  Sierpska  fundował  1621.  ti-zy  na  tydzień  w  ko- 
źciele  Sierpskim  mszy.  L.  Paproć.  Łasłii  cud.  fol.  24.  Zona 
jego  Zołędowska.  Paweł  poborca  w  Płockiem  1648.  Porząd. 
Elelic.fol.  11.  Kępska  była  za  Tomaszem  Blochem,  druga 
za  Janem  Borowskim  herbu  Abdauk.     Kępski  kasztelan   Do- 


74  Kępski — Hęso  wki. 

brzyns1vl,  miał  za  sobą  Czapską.  Mikołaj  kasztelan  Raciążki 
1(596.  N.  podkoniorzanka  Dobrzyńska  Kazimierza  Rutkow- 
skiego wojskiego  Dobrzyńskiego  małżonka. 

Kępski  sekretarz  laski  wielkiej  za  marszałkowstwa  Bielińskiego : 
jest  w  druku  od  niego  wierszem  Polskim  napisma  księga  której 
tytuł  ,,]Myśli  o  Bogu  i  o  człowieku."  —  Córkę  jedynaczkę  wy- 
dal za  Komirowskiego.  —  Krasicki. 

Kc|isk.i  herbu  fJ^ieruszowa ,  w  kościele  00.  Cyster- 
sów w  Jędrzejowie  widziałem  nadgrobek  Elżbiety  z  Wa- 
liknowa  Kępskiej  zony  Stanisława  Kol)ierzyckiego  z  tym  her- 
bem :   podobno   tedy  od  Waliknowskich   ci   Kępscy  poszli. 

Kęsicki  herbu  Itgowski,  z  tą  jednak  różnicą  widzia- 
łem go,  ze  tylko  Abdank  jest  zwyczajny,  we  środku  nad 
nim  pierścień ,  ale  strzały  niemasz ,  na  hełmie  trzy  pióra 
strusie  i  róża  na  nich.  Adam  Kęsicki  tego  herbu,  uczył  się 
w  Herbipolu  1599.  Księgi  grodzkie  Ostrzeszowskie  wspomi- 
nają Kęszyckich  1574.  Bartłomiej  Kęsicki  deputowany  z  sejmu 
1610.  do  rewizyi  ksiąg  Liwskich.  Constit.  fol.  25.  Michał 
w  tymże  roku  w  tejże  ziemi  poborca.  N.  Kęszycka  była  za 
Wojciechem   Kierskim. 

K.ęsiiiińsk.i  herbu  Strzała.  Tak  o  nich  pisze,  For- 
tuna Palladi  fnederata .,  przecież  kształtu  tego  ich  herbu  nie 
okryślił ,   przydaje   i   to ,   że  w  Litwie  z  książąt  idą. 

KęsoTiski  herbu  Poraj,  tym  się  tylko  od  niego  ró- 
żni ,  że  na  hełmie  noszą  pawi  ogon ,  a  na  nim  różą.  MS. 
de  Famit.  Pruss.  Z  Niemiec  z  Misnji ,  (czyli  jako  inni  chcą 
Wiszmaru)  pierwszy  do  Prus  przyszedł  Jakób  Bauzendorff 
mąż  dzielny,  i  z  przodków  swoich  wojennemi  dziełami  wsła- 
wionych idący,  trzy  tysiące  kiryśnika  mistrzowi  Krzyżackiemu 
przyprowadził  na  pomoc:  gdzie  gdy  odwagą  swoją  sifa  do- 
kazał,  w  nadgrodę  krwawych  swycli  prac,  wziął  od  Krzyża- 
ków znaczne  niektóre  włości ;  jeszcze  i  podziśdzień  znajduje 
się  w  tym  domu  przywilej  donacyi  Kęssowa,  dany  mu  od 
Michała  Kocha  mistrza  Krzyżackiego,  od  którego  potem  Bau- 
zendorllowie  Kęsowskicmi  nazwani,  jest  i  drugi  przywilej 
Zygmunta  L  w  którym  tęż  donacyą  approbował,  z  Prus  po- 
tem do  Litwy  się  i  Żmudzi  niektórzy  z  nich  wynieśli.  Pa- 
procki wspomina  Jana  i  Jędrzeja  Kęssowskich  ludzi  rycer- 
skich. Jeden  z  nich  zginął  pod  Kiesą,  wtenczas,  kiedy  Ję- 
drzej Sapieha  poraził  Moskwy  dwadzieścia  tysięcy.  Alexander 
opat  Oliwski  kościół  w  Starzynie  wymurował,  w  Oliwskim 
kościele  trzy  ołtarze  z  wybornego  marmuru  wystawił.  Opa- 
ckiej kamienicy  w  mieście  Gdańsku,  swoim  ustąpił  zakonni- 
kom :  bibliotekę  osobliwszemi  i  licznemi  księgami  napełnił, 
klasztor,   różnemi  obrazami  świctemi  ozdobił.    Opacką  rezy- 


Kęsztort.  75 


dencyą  nowymi  murami  od  upadku  dźwignął.  Kościołowi 
Ś.  Jakóba  w  Oliwie  dochodów  przyczynił,  drugi  tamże  ko- 
ściół nowym  dacłieni  |)okryl,  pirknym  apparateni  ubogacił. 
Królową  Ludowikę  z  Francyi  do  Polski  przyjeżdżającą  po 
pańsku  przyjął  i  traktował  w  Oliwie,  z  wielkiem  Władysława  IV. 
ukontentowaniem.  Na  zakon  nasz  dobroczynnie  łaskawy  : 
uboższą  szlachtę  jako  mógł  ratował.  Szwedów  od  portu  Oliw- 
sklego  odpędził:  był  to  wspaniałego  animuszu  prałat;  wszy- 
stkim mity  i  ludzki,  w  dozorze  karności  zakonnej  czujny, 
przykładem  drugim  do  dobrego  pomagający,  zył  jeszcze  1649. 
Brat  jego  rodzony  ^Vojciecb  miał  za  sobą  Elżbietę  Zofią 
Tyszkiewiczownę,  z  której  syn  Euslachi  Jerzy  dworzanin  kró- 
lewski, po  śmierci  Tyszkiewiczowny  Wojciech  przy  kościele, 
resztę  życia  swego  aż  do  sędziwego  wieku  ,  w  wielkiej  po- 
bożności przepędził,  Jan  trzeci  ich  brat,  w  obozie  Rudolfa 
Cesarza  wiele  lat,  z  wielką  męztwa  swego  chwałą  przepę- 
dził :  a  potem  w  Inflantskich  i  Moskiewskich  expedycyach, 
siła  postrzałów  i  ran  na  sobie  wyniósł,  za  co  wziął  pewne 
daniny  od  Króla  Władysława  IV.  iMaciej  czwarty  brat,  w  In- 
Ilanciech  wojując  i  chorągiew  nosząc  pod  znakiem  hetmań- 
skim ,  na  placu  poległ.  Siostry  tych  czterech  braci  Anna 
Swiecimska.  Barbara  Kosowa,  Dorota  i  Zofia  Panny.  Jon- 
gellinus  iii  Purpura  D.  Bernar.  Iinzan/e^  Róia  Kwiat  nie- 
śmiertelni/. Kazanie  Dumalew.  Róia  nową  szatą  odziana. 
Kazania  Trebnica.  Gerardus  jyedafscius  in  12.  Alexandr. 
Kazimierz  Kęssowski  1623.  3IS.  de  Kamil.  Pruss.  Wojciech 
Kęssowski  starosta  Krasnosielski,  syn  jego  Jan  także  starosta 
Krasnosielski,  Krzysztof  miał  synów,  Jerzego  i  Bogusława. 
MS.  P.  Kojal.  Jan  chorąży  Władysława  Donhołfa  wojewody 
Pomorskiego  razem  z  nim  mężnie  się  pod  Strygoniem  z  Tur- 
kami ścinając,  na  placu  poległ.  Ilacki  Scrutinium  l^eritatis. 
Kęsztort  herbu  Lis.,  z  tą  jednak  odmianą,  że  przez 
strzałę  tylko  jeden  krzyż  kładą  z  podporą  i  z  dwiema  gwia- 
zdami, w  hełmie  zaś  dwie  trąby:  tak  go  o  pisał  Aj.  Ao/'a/. 
in  MS.  Z  tych  Sebastyan  sędzia  ziemski  Zmudzki  ,  ciwun 
Derwiański  1598.  Samuel  i  Mikołaj  Kęsztortowie  w  Żmudzi 
1621.  Sebastyan  wojski  Zmudzki  r.  1648.  Clagius  in  Linda 
w  roku  1639.  Sebastyana  chorążym  Zmudzkim  pisze  Koja- 
łowicz  in  MS.  o  któremsiś  bez  imienia  pisze,  że  z  chorą- 
slwa  Zmudzkiego  posuniony  był  na  województwo  3Iińskie, 
roku  jednak  którego  na  tem  krześle  siedział,  nie  napisał: 
dia  tego  między  wojewodami  Mińskiemi,  nie  wiedziałem  gdzie 
po  położyć.  A!exander  1648.  Tomasz  1674.  w  Żmudzi.  Dru- 
dzy ich  piszą  Kiejsztort.  Władysław  skarbnik  Zmudzki  miał 
za  sobą  Elżbietę   Oziębłowską. 


76  Kętrzyński— Kiefczewski. 

Kętrzyński  herbu  Cietrzew.  MS.  o  Famtiiuch  Pru- 
skichi)   ten   im  herb  i  gniazdo  w  Prusiech  naznacza. 

Kiciiiski^  w  Kujawskiem  województwie.  Waleryan 
Kiciński  pisarz  najwyższy  skarbu  i  sekretarz  pokojowy  kró- 
lewski 1704.  podpisał  konfederacyą  Sendomiersk;}.  Michał 
sekretarz  królewski  z  sejmu  1703.  koniissarz  do  rozgranicze- 
nia województwaMazowieckiego  z  ksicztwemPruskiem.  Const. 
fol.  23.  Któryś  z  nich  był  deputatem  na  trybunał  koronny 
roku  1701. 

Kiciński  pisarz  najwyższy  skarbowy  z  Niemcewiczowny  miał  po- 
tomstwo. W  roku  1778.  Adam  Kiciński  wojski  Czerski.  — 
Krasicki. 

Kicki^  w  Płockiem  województwie.  Tomasz  Kicki  pod- 
czaszy Płocki,  deputat  na  trybunał  koronny  z  Chełmińskiego 
1712.  Kazimierz  w  zakonie  naszym  życie  swoje  Bogu  po- 
święciwszy,  umarł  w  Piotrkowie    1715. 

Kicki  kanonik  Chełmiński.  W  roku  1788.  suffragan  Lwowski.  — 
Jan  koniuszy  koronny,  starosta  Lwowski,  bezżenny.  —  Fer- 
dynand koadjutor  w  roku  1778.  arcybiskupslwa  Lwowskiego, 
potem  arcybiskup.  —  N.  starosta  Sobowidzki.  —  Ci  byli  podobno 
bracia.  —  W  roku  1788.  Augustyn  starosta  Krasnostawski. 
—  Krasicki. 

Kiedzierski  9  w  Rawskiem  województwie  Stanisław 
Kiedzierski   podpisał  elekcyą  Jana  Kazimierza   Króla. 

Iilelauo^vski  herbu  Pobog,  w  Podgórzu.  Wojciech 
Kielanowski  opat  Świętokrzyski  r.  1582.  N.  była  za  Janem 
Wielopolskim.  Samuel  z  Burzynu  (bo  jednaz  ich  dzielnica 
była  z  Burzyńskiemi  herbu  Pobog)  i  z  Kielanowicz  ostatni 
z  tej  familji,  umarł  1639.  wieku  swego  65.  któremu  córka 
jego ,  a  zona  Pawłowskiego  Stanisława  pisarza  grodzkiego 
Bieckiego  nadgrobek  w  Bieczu  wystawiła:  wypisał  go  Sta- 
rowoL  in  31onum.  miał  za  sobą  wdowę  po  Marcyanie  Le- 
śniowskim.   Melanuis. 

Hielecki.  Władysław  Kielecki  z  województwa  Poło- 
ckiego  trukczaszy   królewski  podpisał  elekcyą  Jana  III. 

ULielbonski  herbu  Orla.,  w  Wielkiej-Polszcze.  N. 
Kielbowska  Jana  Smarzewskiego  małżonka. 

Kiełbasa  herbu  Nałęcz,  patrz  diosławski. 
HLielczewski  herbu  Abdank,  w  Lubelskiem  woje- 
wództwie. Jan  sędzia  Lubelski  1436.  podpisał  pokój  Brzeski 
u  Łask.  w  Statuc.  fol.  140.  Kiełczewska  Dusilowna,  była  za 
Jędrzejem  Borzęckim  koło  roku  1532.  Z  tych  niektórzy  do 
Litwy  się  przenieśli  jako  Stanisław  pisarz  ziemski  w  woje- 
wództwie Breściańskiem  1648.  N,  starosta  Stokliski,  miał  za 
sobą  Pacownę  siostrę  podkanclerzego  Litew.  z  tej  synowie, 
Jędrzej,  Mikołaj   i  Jan,   pierwsi  młodo  pomarli.   Piotr  I  MI- 


Hiełczewski. 


chał  1700.  Jan  Krzysztof  Skarbek  marszałek  powiatu  Kowień- 
skiego 1074.  a  przedtem  pisarz  ziemski  Kowieński.  Piotr, 
Remigian  ,  Paweł  i  Remig-iaii  pods«,Mlek  Lul)elski  1648.  w 
Lubelskim,  był  przedtem  ten  Remigian  skarbnikiem,  i  pod- 
starościm  Lubelskim  1619.  czy  tez  ojciec  jego ,  córka  jego 
była  za  Samuelem  3Iikułowskim  sędzi-i  ziemskim  Radomskim, 
synów  także  piąciu  zostawił.  Pierwszy  Stanisław  cześnik  Lu- 
belski od  którego  syn  Jan  Kazimierz  1675.  Drugi  Remigian 
podsędek  także  Lubelski,  zona  jego  Anna  Domaszewska,  z 
tej  córki  Petronella  Stanisława  Rostkowskiego,  Apollonia  Ha- 
dziewicza  Piotra,  małżonki,  i  syn  Antoni  chorąży  Lubelski. 
Trzeci  Piotr.  Czwarty  Alexander  cze;»nik  Lubelski ,  ten  spło- 
dził syna  Tomasza  najprzód  stolnika  a  potem  chorążego  Lu- 
belskiego, którego  potomstwo  zostało,  córka  jedna  zakonne 
sobie  życie  obrawszy  pod  regułą  S.  Teresy  w  Lublinie,  świą- 
tobliwie z  świata  zeszła :  druga  Radecka  chorążyna  Horo- 
delska,  i  synowie  Ale.\ander  Józef,  Floryan,  i  3Iichał;  był 
wpi^zód  i  pisarzem  grodzkim  Radomskim.  Teodor,  piąty, 
którego  syn  Józef  w  zakonie  naszym  w  Lublinie  świata  tego 
dokonał  1714.  A  przedtem  Kazimierz  Kiełczewski  magistrem 
we  Gdańsku  umarł  1606.  w  wielkiej  życia  pobożności.  Ka- 
rol od  S.  Ducha  przeor  Grodzieński  1681.  znacznej  umieję- 
tności człowiek  w  zakonie  00.  Karmelitów  bosych.  Kieł- 
czewska,  była  za  Felicyanem  Bielskim  herbu  Jelita.  Antoni 
Kiełczewski,  miał  za  sobą  Joannę,  córkę  Pawła  Bielskieo-o 
stolnika  Lubelskiego.  Oko/ski  w  swoim  Di/ari/uszu  pisze,  że 
dwóch  Kielczewskich  pod  usarskim  znakiem  3Iikołaja  Poto- 
ckiego wojewody  Braclawskiego  i  hetmana  polnego  służą- 
cych pod  Starżcem  w  okazyi    raniono. 

Byli  i  w  Litwie  Kielczewscy.  W  r.  1778.  Antoni  sędzia  ziemski 
Rzeczycki.  —  Leon  stolnik  Rzeczycki.  —  Krasicki.  —  (Nie- 
pewno czy  tego  herbu).  — 

Kiełezenski  Aerbu  Pomian,  w  Wielkiej -Polszczę 
dom  starodawny,  a  podobno  przodkowie  ich  Kielcami  się 
przedtem  zwali,  jakom  czytał  Kielca  wojskiego  Sieradzkiego 
1436.  u  Łaskiego  w  Statucie  f.  140.  a  dawniej  Kielc  z  Bru- 
dzewa wojewoda  Poznański  1306.  jakom  pisał  Tom.  1.  na  swem 
miejscu.  Gabryel  proboszcz  w  Strzelnie  1593.  wspominają 
go  z  pochwałą  Acta  f^isifationis  Dyecezyi  Kujawskiej ,  z 
jego  starania  koło  klasztora  Strzehiickiego.  Tenże  w  r.  1607. 
był  na  synodzie  Piotrkowskim  prowincyalnyra,  żył  jeszcze 
r.  1621.  Jerzy  ojczyźnie  dobrze  zasłużony,  o  którym  Papr. 
i  Okol.  Wacław  najprzód  kasztelan  Biechowski ,  starosta 
Wschowski,  z  sejmu  1611.  komissarz  do  umówienia  z  ksią- 
żętami Pomorskiem!  defluitacyi  na  Warcie  Constit.  fol.  32. 


78  HieYczewski. 


wspominają  go  Iionstytucye  1613.  i  1616.  kiedy  go  ojczyzna 
na  różne  funkcye  narażała.  W  roku  1619.  juz  był  kaszle- 
lanem  Łt^czycklm  i  1625.  Constit.fol.  5.  N.  miał  za  sobą 
Izabellę  Karnkowską  wojewodzankc;  Płocką,  wdovv<,^  po  Gar- 
waskim.  Jan  podstoli  Kaliski  j)oslował  na  sejm  162.'i.  Const. 
fol.  9.  jesl  jego  list  w  tomie  drugim  Mówcy  Polsliiego.,  z 
którego  poznać,  ze  córka  jego  była  za  Jędrzejem  Pstrokoń- 
skim.  Jan  skarbnik  Kaliski,  poseł  na  konwokacyą  1632. 
Constit.  fol.  6.  i  1633.  z  Łęczyckiego.  Constit.  fol.  27. 
Krzysztof  komissarzem  z  sejmu  1627.  naznaczony  do  lustra- 
cyi  dóbr  królewskicb  w  Wielkiej-Polszcze,  Constit.  fol.  16. 
i  w  roku  1628.  posłując,  naznaczony  był  do  zapłaty  wojsku, 
Constit,  fol.  2.  N.  stolnik  Poznański  1633.  któremu  Rzecz- 
pospolita pięć  tysięcy  wyliczyć  kazała.  Constit.  fol.  6.  Sta- 
nisław 1648.  Bartłomiej  Marcin,  syn  Stanisława  Antoniego, 
z  Małgorzaty  Przyłupskiej  herbu  Róża  1701.  Fellx  w  ziemi 
Chełmińskiej  1699.  Józef  burgrabia  Przedecki,  deputat  na 
trybunał  koronny  1728.  N.  Kiełczewski  miał  za  sobą  WI- 
kloryą  Kaczkowską.  N.  Annę  Iwańską.  N.  Obodzińską,  która 
potem  szła  za  Bobrownickiego. 

Jan  Zygmunt  z  liielczcwa  Kiełczewski  skarbnik  Kaliski,  z  Zofią 
Łętkowską  spłodził  synów  czterech;  1.  Dominika  suflragana 
Chełmińskiego,  kanonika  Krakowskiego,  męża  nauką  języków 
i  praw  duchownego  i  krajowego,  zaszczyconego.  2.  Rocha  stol- 
nika Kowalskiego.  3.  Antoniego.  4.  Jana  chorążego  Kowal- 
skiego. 
Roch  Kiełczewski  stolnik  Kowalski,  ten  z  Joanną  Trzebińską  zo- 
stawił dwie  córki ,  Katarzynę ,  Kazimierza  Borzęckiego  cześnika 
Szadkowskiego  żonę,  z  tą  steri/is ,  i  Monikę  Bazylego  Polo- 
ckiego  małżonkę,  z  których  potomstwo.  Synów  zaś  było  dwóch: 
Andrzej  Kiełczewski  szambelan  J.  K.  Mci,  ten  z  Zuzanną 
'  Do?nanieivskq  podczaszauką  Piotrkowską,  spłodził  syna  Win- 
centego. Drugi  Gabryel  na  Jeszewie  dziedzic,  szambelan  J. 
K.  Mci,  len  primo  roto  z  N.  Moszczeiiską  kasztelanką  Inowro- 
cławską sterilis.  Secmido  roto  z  N.  Trsciitską  chorążanką  Kru- 
świcką,  z  tą  ma  synów  dwóch,  Ignacego  i  Walentego. 
Tenże  Roch  Kiełczewski  stolnik  Kowalski,  "Ido  voto  z  Teofilą 
Koi-ytov)ską,  spłodził  córkę  Restitulę  i  synów  dwócli :  Kaspra 
na  Csestkowie  dziedzica,  i  Franciszka  na  Kielczewie  dzie- 
dzica. 
Antoni  Kiełczewski,  ten  z  Anną  Jarnnowską  herbu  Topor  spło- 
dził córek  pięć:  Maryannę  Moszczeńską,  Łucyą  ksienią  w  To- 
runiu u  Benedyktynek.  Annę  Morzycką,  Teresę  Chrzijszczewską, 
i  Maryannę  Bogusławską.  Syna  jednego  Dominika  szambelana, 
ten  primo  rolo  z  Zakrzewską  sterilis,  secundo  rolo  z  Micha- 
łowską sędzianką  Krakowską,  ma  syna  Tomasza,  córkę  Pe- 
tronełłę. 
Jan  Kiełczewski  chorąży  Kowalski  czwarty  syn  Jana  Zygmunta 
skarbnika  Kaliskiego  z  Łętkowskiej  urodzony,  len  z  Balbiną  Tur- 
.9A:(?  slołnikowną  Sieradzką  spłodził  Józefa  chorążego  Kaliskiego, 


Kiełpiiiski— HierdeJ.  79 


orderu  Śgo  Stanisława  kawalera,  Koźminka  i  t.  d.  dziedzica  męża 
w   ojczyźnie   z  publicznych   usług,  jalco    to    1784.   do  Grodna  za 
laski  Cliomińskiego  z  Poznańskiego,  1788.  na  sejm  konstytucyjny, 
za  laski  ftlałachowskiego  posłując  z  Kaliskiego,    i    dobrych    przy- 
miotów zasłużonego ,  który  wszedł  w  śluby  małżeńskie  z  Salomeą 
Walewską    chorąźanką    Piotrkowską ,    z  tą  zostawia    potomstwo : 
córek   dwie ,    31agdaleuc   i  Weronikę ,    i    synów   czterech :   Fe- 
lisa,   Alesandra  w  wojsku    Pruskiem   officera  ,    Michała   i 
Antoniego.  —  Heraldtjka  }Vielądka. 
W  r.  1778.  Szymon  Kiełczewski  kanonik  Kujawski.  Michał  Kieł- 
czewski  stolnik  Przedecki.  —  Tenii  czasy  Leonard  Kiełczewski 
kanonik  Krakowski  i  archi-presbiter  P.  Maryi.  —  Krasicki. 
Kieł|liiiski  herbu  Rogala^  w  Mazowszu,  a  ztanitąd 
niektórzy  na   Podolu,   Inni  w  Prusiech   osiedli.     Jakób   Kieł- 
j)iński  1.580.   poborca  w  ziemi  Zakrociniskiej  I  1590.  Constit. 
Jol.  603.     Pawef  z   Golskim   wojewodą  Ruskim,   w  różnych 
expedycyach    doświadczonego    męztwa.     Brat  jego   Krzysztof 
pojąwszy  Makowiecką  na  Podolu  osiadł.   Adam  kanonik  Wi- 
leński.    Gabryel,  Adam,   Felicyan,   Wacław  w  ziemi  War- 
szawskiej 1648.  Adam  w  ziemi  Zakrociniskiej   1674.     Ci  co 
są  w  Prusiech  piszą  się  Kielpińscy  Mantywlowie,   z  tych  Ję- 
drzej  w   zakonie  naszym. 

Kiełpsz*  Jerzy  Kiełpsz  z  powiatu  Wilkomierskiego 
podpisał  elekcyą  Jana  III.   Stanisław  1700. 

W  roku  1778.   Franciszek  Kiełpsz  oboźny  Braclawski.  —  Jan 
regent  grodzki  Braclawski.  —  Krasicki. 

Hientlicz  /lerbu  Rawicz,  zdawna  dziełami  recerskiemi 
ta  familia  wsławiona,  jakoż  wspomina  Kromer  pod  rokiem 
1432.  sławnego  rotmistrza  Kiemlicza,  że  za  jego  powodem 
znaczne  wojsko  Litwy  pod  Morachwą  na  głowę  porażono: 
atoli  już  tenii  czasy  zda  mi  się  ten  dom  ustał,  wspomina  je- 
dnak Okolski  Tomasza,  który  dwie  córki  zostawił,  jedna  z 
nich  była  za  Wolińskim  wojskim  Kamienieckim,  druga  Zofia 
pierwszym  związkiem  żyła  za  Alexandrem  Babskim ,  drugim 
z  Wydżgą  podsędkiem  Lwowskim. 

BLierciuski  ^  w  powiecie  Pińskim.  Łukasz  Kierciń- 
ski  podpisał  elekcyą  Jana  Kazimierza  Króla. 

Kiertlej  hei-bu  Belty,  patrz  cFodzieszko.  Dom  sta- 
rożytny w  województwach  Wileńskiem  i  Trockiem.  Z  tych 
Jan  Kierdej  Radziwonoski  z  Wołowiczowny  urodzony  (jako 
i  bracia  jego  Władysław,  Eustachi  i  Hieronim,)  wojski  i  sę- 
dzia grodzki  Oszmiański,  potem  pisarz  ziemski  1629.  Wła- 
dysław sekretarz  królewski  podstoli  Grodzieński,  potem  mar- 
szałek, człowiek  godny,  był  regentem  kancellaryi  wielkiej, 
był  i  marszałkiem  izby  poselskiej  na  sejmie  1639.  łubom  ci 
ja  mu  w  tomie  pierwszym  omyłką  herb  Kierdeja  przypisał. 
Hieronim  w  zakonie  Soc.  Jesu,   Eustachi  Kierdej  trukczaszy 


80 


KierdeJ  —  Kierdeja. 


królewski ,  chorąży  (irodzieński,  potem  kasztelan  Miński,  na- 
koniec  Zmudzki,  to  lis.  Iiojał.  in  MS.  łubom  ja  go  między 
Mińskiemi  kasztelanami  opuścił.  Córka  jego  Krystyna  ł)yła 
za  Janem  Ozicbło%vskIm  wojskim  Grodzieńskim.  Syn  zaś  Jan 
Kazimierz  najprzód  chorą/y  Grodzieński,  dworzanin  królew- 
ski, regimentarz  powiatowy,  gdy  Grodna  1(560.  pod  Moskwą 
odyskiwano,  dalej  marszałek  Grodzieński,  starosta  Przewal- 
ski,  posłem  na  sejmy  cz<,'sto  bywał  i  marszałkiem  izby  po- 
selskiej 1670.  umarł  kasztelanem  Trockim  1685.  atoli  jam 
go  w  tomie  pierwszym  opuścił:  syn  jego  Władysław  Antoni 
marszalkowicz  Grodzieński  1674.  był  podobno  potem  chorą- 
żym Grodzieńskim  Floryan  Stanisław  starosta  Filipowski  tego/, 
czasu.  Jakób  Kierdej  w  Mińskiem  1632.  Kazimierz  Jan  w 
Trockiem  1648.   Szczęsny    1700. 

Konstvtucya  sejmu  1677.  r.  wspomina  jako  Stapislaw  Floryan 
Kierdej  starosta  Filipowski  poni('>sł  śmierć  pod  Żarnowcem  w  obro- 
nie ojczyzny.  —  Taż  sama  konstytueya  sławi  zasługi  ojca  jego 
Jana  Kazimierza  marszałka  Grodzieńskiego,  i  nadaje  jefjy- 
nakowi  sitb  mino7'ennitatc  zostającemu  synowi  zabitego  pod  Zo- 
rawnem,  dzierżawy  Przewalską  i  Filipowską  w  powiecie  Grodzień- 
skim do  lat  czterdziestu.  —  Iiras/cAi. 

Hierdej   /lerbu  Trqhki.   O  tych  sam   tylko  pisze   h's. 
Kojuł.  in  MS.   O  nich  mówiłem  pod  Hi-yczyna. 


KIERDEJA 


HERB. 


Ma  byd  tarcza  wzdłuż  na  dwie  części  przedzielona,  na 
prawej  stronie  tarczy,  powinny  być  trzy  lilie,  jedna  nad 
drugą  w  prost  idące,  w  polu  błękitnem ,  na  drugiej  stronie 
pole  czerwone:  w  hełmie  trzy  pióra  strusie,  tak  go  opisał 
Okol.  tom.  1.  fol.  375.  Długosz  originem  tego  herbu  opisu- 
jąc, wywodzi',  iz  od  Ludwika  Króla  Polskiego  i  Węgier- 
skiego, przy  dobyciu  zamku  Bełza  konferowany  walecznemu 
źołnierzowi"Kierdejowi,  któremu  jako  rycerzowi  pole  krwawe. 


Hierekiesz— Kierło.  »l 


11  jako  z  nieprzyjaciół  tryumfującemu,  trzy  lilie  nadul,  luboć 
Okolski,  na  co  przywodzi  Jerzego  Lenika^  powiada,  ze  gdy 
Kierdej  syn  Tarkiewiza  Perekopskiego  Pana,  najprzód  w  Pol- 
szczę, a  potem  w  Francyi  długo  i  szcz<,'śliwle  wojował,  ten 
w  krwawych  zasługach  od  Królów  Francuzkich  herb  ten  i 
lilie  otrzymał,  co  mu  potem  Ludwik  Król  Polski  i  Węgierski 
potwierdził.  Z  tego  domu  hył  Hryczko  Kierdejowicz  kasztelan 
Lwowski,  a  potem  wojewoda  Podolski,  umarł  14GI,  pisał 
się  z  Pomorzan,  ten  za  Zygmuntem  wielkim  ksiązęciem  Li- 
tewskim mężnie  stawając  przeciwko  Świdrygielłowi,  wojsko 
jego  zbił,  i  hetmana  jego  Nosę  pojmał.  Tego  potomstwo 
różne  sobie  nazwiska  przybrało  Hoscki,  Kozińskie  Dziusn^ 
Czaplic,  inni  przy  dawnym  Kierdejów  imieniu  zostali:  z  tych 
Anna  Kierdcjowna,  była  za  Mikołajem  Fredro  podkomorzym 
Podolskim.  Piotr  i  Mikołaj  ziemianie  Wołyńscy  1528.  3[e- 
tryka  ll^olyńska.  Prokop  zabity  pod  Horyniem.  Wacław 
chorąży  Wołyński.  Roman  Hrehorowicz  starosta  Włodzi- 
mirski  podkomorzy  Kijowski ,  rotmistrz  królewski  na  expe-^ 
dycyach  Moskiewskich,  pod  Smoleńskiem,  za  Zygmunta  IlL 
MS.  P.  liojał. 

Kierekiesz*  Jan  Kierekiesz  dla  wojennych  zasług  w 
różnych  okazyach  doznanych  nobilitowany  1602.  Constit. 
fol.  '40. 

W  r.  1778.  Antoni  Kierekiesza  łowczy  Winnicki.  —  Krasicki. 

Kierkiło*  Jędrzej  Kierkiło  oboźny  Wiłkomirski  pod- 
pisał elekcyą  Jana  IlL  w  tymże  powiecie  Władysław  sta- 
rosta Szyjcki   1732.   Kirkiło. 

Kierło  herbu  P/omteiiczyk,  w  księztwie  Litewskiem. 
MS.  Załusctanum  o  Familiach  Pruskich,  tak  ich  herb  opi- 
suje trzy  Lwie  głowy  żółte  z  grzywami  najeżonemi  w  praw."} 
tarczy  obrócone,  u  każdej  z  nich  gęba  szeroko  otwarta,  ję- 
zyk wywieszony;  w  polu  błękitnem,  tak  ułożone,  że  dwie 
podle  siebie  na  górze,  jedna  pod  niemi  w  środku,  z  hełmu 
pół  Lwa  i  z  łapami  takąż  figurą  widać.  3IS.  Ks.  Kojatoiv. 
powiada,  że  każda  z  tych  głowa  płomieniem  wybucha,  w 
hełmie  zaś  ich  ,  składa  dwie  trąby  myśliwe  z  prążkami ,  i 
wiązaniem  srebrnem  na  krzyż  złożone,  zowie  zaś  ten  herb 
Płomieńczyk  sowity.  Ludwik  Kierło  schlachcic  Saski,  dwo- 
rzanin Rudolfa  Cesarza,  gdy  w  bitwie  z  Francuzami  zabił 
sławnego  grafa ,  który  za  herb  Lwią  głowę ,  ogień  wa  bu- 
chającą nosił,  pasowany  od  tegoż  Cesarza,  na  jego  koro- 
nacyi  na  rycerstwo,  i  Eques  Auratus  uczyniony  za  łaską  Ce- 
sarską ,  ojczysty  herb  trąby  dwie  ,  na  hełm  podniósł,  a  w 
tarczy  począł  używa<5  herbu  grafa  zabitego.  Synowie  jego, 
Maciej  Kierło,    długo  służył  w  wojsku  Krzyżackiera,   w  l>i- 

ToM  V.  6 


82  Hieriiiański— Hiernowski. 

twie  z  Litwa  zabiły  1344.  Olbrycht  po  takiejźe  służbie  za 
mistrza  Krzyżackiego  Henryka  de  Kniprod,  w  Priisieeh  osiadł, 
i  ożenił  się.  Z  przywileju  danego  w  roku  1354.  znaiS,  ii 
miał  synów  trzecb :  Henryka,  Micbała  i  Ludwika.  Michał  i 
Ludwik  polegli  na  placu,  kiedy  Władysław  Jagiełło  Krzy- 
żacką pot(;ge  starł  na  głowę  1410.  Henryk  nie  mogąc  się 
dosłużyć  żadnej  nadgrody  u  Krzyżaków,  i  ojcowskich  zasług 
odzyskać,  przeniósł  się  do  Jagiełłą  Króla,  jako  się  najduje 
w  przywileju  pisanym  1479.  zostawił  synów  Olbrychta  i  Teo- 
dora. Teodor  znowu  się  do  Krzyżaków  udał ,  i  u  nich  na 
wojnie  zginął.  Olbrycht  zaś  pułkownikiem  był  królewskim 
u  Kazimierza  Jagiellonowicza,  jako  świadczy  przywilej  dany 
1457.  synowie  jego  Ludwik,  Henryk  i  Ernest,  który  dzie- 
cięciem umarł.  Henryk  w  wojsku  koronnem  pod  Chojnicami 
poległ  na  placu.  Ludwik  po  długiej  wojennej  służbie,  wziął 
w  małżeństwo  Machwiczankę  herbu  Hippocentaurus  woje- 
wodzankę  Pomorską,  z  której  zostawił  syna  Ludwika,  ten 
dworzaninem  będąc  i  rotmistrzem  u  Królów  Olbrychta  Ale- 
.\andra  i  Zygmunta  L,  na  Piotrkowskim  sejmie  indygenat 
otrzymał,  1528.  gdzie  mu  Król  Zygmunt  odmienił  herb,  za- 
jednę  Lwią  głowę,  trzy  w  herbie  nadal,  tym  kształtem  jako 
się  wyżej  mówiło  ;  był  starostą  Grębowskim ,  z  dwóch  sy- 
nów jego  Teodor  młodo  umarł,  31icbał  zaś  dworzanin  kró- 
lewski starosta  Starogdyński  pojął  Chełchotowską  herbu  Kru- 
czek, która  mu  spłodziła  czterech  synów.  Z  tych  Ernst  młodo 
w  cudzych  krajach  świat  pożegnał.  Jan  w  Holandyi  pod 
książęciem  Auryakiem  żołnierską  służąc  zabity.  Dadzibog  był 
podkomorzym  Czerniechowskim  dworzaninem  Zygmunta  HI. 
w  e.\pedycyach  różnych  z  Tęczyiiskim  służył,  a  potem  pojął 
Krystynę  Wołowiczownę  starościankę  Rohaczewską,  z  której 
córka  poszła  za  Dominika  Kazanowskiego  kasztelana  Zawi- 
chojskiego :  syn  zaś  Gabryel  marszałek  Starodubowski,  słu- 
żył na  e.\pedycyach  Wołoskich  i  Pruskich,  miał  za  sobą  córkę 
Krzysztofa  Kiszki  wojewody  Witebskiego,  zostawił  synów  z 
których  Jędrzej  kwitnął  1G74.  Kazimierz  czwarty  syn,  młodo 
w  Wiedniu  na  naukach   nniarł.   Kojał.  in  MS. 

Hicrinauski.  B/e/s/t  i  fol.  793.  powiada,  że  Kier- 
mański  gonił  z  kopią,  na  weselu  Zamojskiego  z  Batorowną 
roku  1583. 

Kiernoshi  herbu  Junosza.  Paweł  Kiernowski  kaszte- 
lan Gostyński,  miał  za  sobą  Annę  Dzierzgowską  kasztelankę 
Ciechanowską. 

MLiemowslŁl  herbu  Sulima,  pisali  się  r  !\iernozia. 
O  nich  sam  tylko  ^^wiadczY  L.  Paproć.  Łaski  cuifow.  f.  25. 
kędy  przydaje,  że  Anna  Kiernowska  tego  herbu,   '.jyla  mai- 


Hierski.  U5 


żonką  Felixa  Sierpskiego.  Kasztelana  Rypińskiego  herbu  Pra- 
wdzie ,  z  których  córka  Anna  Slerpska  z  Janem  Piwo  w  kon- 
trakty małżeńskie  wszedłszy,  wniosła  w  ten  dom  dobra  Kier- 
nozia  i  insze  w  województwie   Rawskiem  w  dom  Piwow. 

BLierski  herbu  Jastrzębiec ,  atoli  z  tą  różnicą,  że 
na  hełmie  Jastrząb  w  pysku  pierścień  trzyma  nie  podkowę. 
W  Wielkiej  -  Polszczę  kwitną.  3Iichal  Kierski  z  Katarzyny 
żony,  spłodził  synów  trzech  :  Wincentego,  ^Yawrzeńca  i  Pio- 
tra, z  tych  Piotr  umarł  steritis.  Wawrzeniec  stan  sobie  du- 
chowny obrał.  Wincenty  ożenił  się  z  Katarzyną  Łukomską 
z  której  dwie  córki  były,  jedna  Barbara,  ta  Panną  umarła, 
druga  Anna  Sobocka  :  po  Lukomskiej  pojął  Barbarę  Prze- 
ctawską ,  z  którą  miał  dwóch  synów:  Stanisława  kanonika 
Poznańskiego  i  Sendomierskiego  J574.  i  3Iacieja,  żona  jego 
Małgorzata  Szołdrska,  druga  Barbara  Łącka,  z  tej  potom- 
stwo Wojciech,  Stefan,  Ale.\ander,  Zofia,  Małgorzata,  Anna. 
Stanisławowi  Barbara  Brodnicka  urodziła  syna  także  Stani- 
sława. Alexander  miał  za  sobą  Katarzynę  3Iarszewską,  która 
mu  trzy  córki  powiła,  jedne  Dobiejowską,  drugą  Annę  Ku- 
cliarską ,  trzecią  Zofią  Twardowską  ,  synów  także  czterech 
Chrystyana ,  Wojciecha,  Franciszka  i  Stefana  Soc.  Jesu,  ten 
kollegio  Poznańskiemu  dwanaście  tysięcy  zapisał:  szczyci  się 
dobroczynnością  jego  i  nowieyat  nasz  Krakowski  1673.  w 
Rzymie  teologji  słuchał,  umarł  w  Neapolu.  Krystyan  najprzód 
cześnik  i  surrogator  Poznański  ,  posłował  na  sejm  1078. 
Constit.  fol.  7.  potem  kasztelan  Rogoziński,  pierwszym  ślu- 
bem związał  się  był  z  Anną  Rogalińską  kasztelanką  Nakiel- 
ską,  ta  mu  trzy  córki  powiła,  Maryannę  \mo  roto  z  Za- 
krzewskim, 2do  z  Władysławem  Skorzewskim  pułkownikiem, 
Juliannę  z  Gostkowskim,  Franciszkę  z  Baranowskim,  doży- 
wotnie zmówione  :  i  syna  jednego  Samuela  ,  umarł  młodo, 
zostawiwszy  z  3Iaryanny  Zakrzewskiej  syna  jednego  Emervka. 
Drugim  ślubem  Krystyan  z  Pigłowską  pisarzowną  Nakielską 
żył  bezpotomnie.  Wojciech  drugi  syn  Alcxandra,  brat  Kry- 
styana  z  pierwszej  żony  Mielżyńskiej,  miał  dwóch  synów: 
Krzysztofa  i  Ignacego,  z  drugiej  Kęszyckiej,  tyleż,  to  jest 
31arclna  starostę  3IieścIskiego ,  młodo  umarł  w  Paryżu ,  i 
Alexandra,  którego  z  Teresy  3Iarszewskiej  kasztelanki  Prze- 
męckiej syn  Józef.  Franciszek  trzeci  syn  Alexandra,  z  3Iar- 
szewskiej  spłodził  dwie  córki,  Annę  ta  najprzód  żyła  z  Za- 
krzewskim, potem  z  Krzysztofem  Koszutskim,  i  Jadwigę  Ale- 
xandra  Bilińskiego,  teraźniejszego  podstolego  Poznańskiego 
małżonkę.  Wawrzcńcowi  Klersklemu  Włoszynowska  zrodziła 
syna  Krzysztofa,  ten  Iwo  roto  miał  za  sobą  Zawadzką,  z  nią 
córkę    Petronellę  Tyminiecką,    i    synów    dwóch ,    Stanisława 

6- 


84         Hierszaiiski — Hierznowski. 

i  Adama:  2do  roto  Maryannę  Ponińską  siostrę  rodzoną  Hie- 
ronima kasztelana  Gnieźnieńskiego ,  z  nią  córkę  Zofią  Zło- 
tnicką, i  syna  Józefa.  3fio  t>oto  Morawską  siostrę  rodzoną 
Jana  kasztelana  Przemęckieg^o,  z  nią  córkę  Teresę  Krzyża- 
nowską. Stanisław  syn  Krzysztofa  pojął  Kaiiszkowską,  z  niej 
córek  dwie:  Łakińska  i  Trąmbczyńska,  tyleż  synów.  Adam 
drugi  syn  Krzysztofa  pojął  Teresę  Strzałkowską,  z  niej  córka 
Rozalia  jeszcze  Panna :  i  synów  piąciu ,  Ludwik  którego  zona 
Walknowska,  Józef,  Krzysztof,  Jan,  i  Michał.  Józef  trzeci 
syn  Krzysztofa  pierwszym  ślubem  związał  się  z  Urszulą  Ma- 
lechowską  córką  Jana  Malechowskiego  kasztelana  Kaliskiego, 
z  nią  spłodził  syna  Ignacego :  drugim  ślubem  z  Konstancyą 
Baranowską  herbu  Ostoja  pozostałą  wdową  po  Złotnickim, 
z  tej  syn  Walenty  w  zakonie  Soc.  Jesu  :  i  córki  dwie:  Fran- 
ciszka i  Wiktorya,  Jan  burgrabia  Poznański,  którego  z  Bor- 
kowskiej córki  dwie,  Barbara  Parczewska,  i  Katarzyna  Do- 
brzycka,  syn  zaś  Michał,  z  Hozyuszowny  siostry  rodzonej 
biskupa  Poznańskiego,  zostawił  syna  Józefa.  Wojciech  bral 
rodzony  Jana  burgrabiego  ,  tego  z  Zajączkowny  sędzianki 
ziemskiej  Kaliskiej,  trzech  synów:  Wojciech,  Wacław,  i 
Michał:  od  Wojciecha  z  Cikowskiej,  została  córka  Barbara 
Moraczewska:  od  Wacława  z  Wysłowskiej,  syn  Kazimierz, 
i  córek  dwie,  Marcyanna  gdy  to  piszę  Panną,  Małgorzata 
Dominikanka  w  Poznaniu :  od  Michała  synów  dwóch :  Jan  i 
Wojciech:  Jan  ste7'i7is,  Wojciech  z  Budziejowskiej  ma  dwóch 
synów  :  Jana  i  Antoniego.  Władysław  brat  rodzony  Jana 
burgrabiego  Poznańskiego  i  Wojciecha,  spłodził  syna  Sta- 
nisława dziekana  katedralnego  Poznańskiego,  był  deputatem 
na  trybunał  koronny  1695.   umarł  1730. 

Wyżej  wspomniany  Józef  Kierski  z  Hozi/uszownj/  spłodzony,  pro- 
boszcz i  sufFragan  Poznański,  przez  lat  kilkanaśfie  w  Gostyninie 
u  Oratoryanów  życie  osobne  prowadząc ,  sekretarzem  koronnym 
od  Augusta  III.  uczyniony,  po  przeniesieniu  Młodziejowskiego 
kanclerza  na  biskupstwo  Poznańskie  ,  rządy  dyecezyi  Przemysł- 
kiej  obj,-jł.  —  Umarł  r.  1783.  wieku  73.  —  Krasicki. 
M-ierszańskJ  herbu  Łuk  napięty  ^  w  powiecie  Upit- 
skim.   O  tych  sam  tylko  pisze  MS.  Ks.  Kojnlow. 

Kierziiowski  herbu  Pobog^  w  Litwie.  To  nasi  pi- 
sarze, atoli  Ks.  Kojat.  in  MS.  twierdzi  ze  herbu  Jastrzębiec 
zażywają,  tylko  źe  nad  podkową  i  krzyżem  trąbę  myśliwą 
kładą,  a  na  hełmie  trzy  pióra  strusie.  Jan  Kierznowski  pod- 
wojewodzy  Nowogrodzki  1616.  Jędrzej  w  Nowogrodzkiem, 
Abraham  w  Ruskiem,  Bernard  w  Wołyńskiem  16.32.  Jan 
sędzia  grodzki  Słonimski  poseł  na  sejm  1647.  z  niego  de- 
putat na  trybunał  skarbowy.  Constit.  fol.  44.  Mikołaj  1648. 
Gabryelowi  Kierznowskiemu  towarzyszowi  usarskiej  chorągwi 


Hierzyński— Kietlicz.  85 

wojewody  Wileńskiego  ,  dobra  Trostyn  przedtem  w  doży- 
wocie puszczone,  potem  1662.  na  sejmie  dziedzicznem  pra- 
wem oddane.  Consfit.  fol.  20.  Jan  sędzia  ziemski  Nowogro- 
dzki, a  potem  wojewoda,  starosta  Dziewieruski ,  posłował 
na  sejm  1661.  z  tego  komissarzem  był  do  zapłaty  wojsku. 
Constit.foł.  2.  i  1667. /o/.  3.  i  1670. /o/.  2.  Eleonora  sio- 
stra jego  była  za  Janem  Samuelem  Korsakiem  sędzią  ziem- 
skim Nowogrodzkim  1676.  córka  zaś  jego  była  za  Mikołajem 
Haraburdą.  N.  za  Bazylim  Bakanowskim.  Kasper,  Krzysztof, 
Mikołaj  podczaszy  Lidzki,  Micbał  1674.  Katarzyna  synowica 
wojewody  Nowogrodzkiego,  zona  Krzysztofa  Misztolta  pod- 
czaszego Inflantskiego.  Kazimierz  1710.  Jan  podstoli  Staro- 
dubowski  1700. 

Roku  1778.  N.  Kierznowski  sędzia  grodzki  Brański.  —  Krasicki. 
H.ierz;^iis]i.i  herbu  JSienobia,  w  Kaliskiem  wojewódz- 
twie, od  Krzywosifdów  idą,  bo  w  księgacb  grodzkich  Ostrze- 
szowskich  w  r.  1442.  Jana  Krzywosąda  wspominają  te  dobra 
dziedziczne,  3Iyjomice  i  Kierzno,  i  w  roku  1587.  Krzvwo- 
sądowie  dzielili  się  dobrami  3Iyjomice  i  Kierzno.  W  roku 
1609.  juz  ich  zowią  Kierzyńskiemi  tamże.  W  roku  1617. 
Jędrzej  Kierzyński  z  Krzywosądów,  tak  się  podpisał  w  pe- 
wnej tranzakcyi  w  tymże  grodzie.  Kierzyński  miał  za  sobą 
Gorajską.  Kazimierz  i  Józef  bracia  rodzeni.  1697.  Alexan- 
der  1724. 

Hleszko^ffslli  herbu  Krzywda,  w  Radomskiem.  To- 
njasz  Kieszkowski  wydał  do  druku  Oratio :  in  ftinere  f^la- 
dislai  If".  Regis  Poloniae.    Cracor.  1649.  infol. 

W   roku   1778.   Ja  u    Kieszkowski    komornik   graniczny    Chęciiiski. 
W  roku  1788.  N.  regent  Radziejowski.  —  Krasicki. 


KIETLICZ       ?J^%3F^i£^i«^       HERB 


Mają   być   trzy   węzły   łańcucha   pancerzowego  złotego, 
w  essy  ułożone,  tak,   ze  dwa  z  nich  w  górę,  jeden  w  prawą 


Hietlicz. 


tarczy,  drugi  w  lewą  idą,  trzeci  od  nich  wisi  na  dół  pro- 
sto, w  polu  czerwonem ,  na  hełmie  trzy  pióra  strusie.  Tak 
go  opisują  Bielski  Jol.  133.  Paproć,  w  Gniazdzte  fol.  1115. 
O  herb.  fol.  529.  Okol.  tom.  l.ful.  380.  Klejnoty  fol.  55. 
Rutka  in  3IS.  Potoc.  Poczet  herb.  Inni  krócej  go  lak  udają, 
ze  są  trzy  dzwona  łańcucha  od  jednego  we  środku  ogniwa 
wiszące.  O  początkach  tego  herhu  niezgadzają  się  autorowie. 
Domyśla  się  Okolski^  ze  zdawna  przodkowie  tej  fajnilji  her- 
bem Kietlicz  2do  pieczętować  się  musieli,  ale  Henryk  Kie- 
tlicz  arcybiskup  Gnieźnieński ,  z  Franciszkańskiego  zakonu 
na  tę  godność  wyniesiony,  czy  za  powodem  papiezkim,  czy 
też  na  pamiątkę  swojej  professyi,  chordę ,  Franciszkańskiej 
inwestyturze  zwyczajną,  w  ten  kształt,  jako  się  mówiło,  uło- 
żył i  w  herbie  swoim  nosił.  Zbija  go  i  słusznie  Kazimierz 
Biernacki,  speculo  Minorum  fol.  239.  bo  dajmyz  to,  ze 
Kietlicz  arcybiskup  z  nabożeństwa  swego  taki  herb  sobie  ufor- 
mował, zacózby  jednak  inni  tegoż  domu  familianci,  i  Hen- 
ryka pokrewni,  tęz  chordę  przywłaszczać  za  własny  herb  mieli, 
a  przecie  i  sam  Okolski  i  Paprocki  twierdzi,  le  na  Szląsku 
jest  siła  domów,  które  się  tymże  herbem  pieczętują,  jaklo 
Kietliczowie,  Rajscy,  Skidzińscy,  Zegotowie  z  Słupska,  o  któ- 
rych Paprocki  in  Strom.  twierdzi ,  ze  ich  lam  zowią  Zygo- 
towie  albo  Cyganowie  ,  z  tą  różnicą  od  Kietliczów  ,  ze  na 
hełmie  nad  koroną,  juz  nie  trzy  pióra  strusie,  ale  trzy  po- 
dobnez  węzły  łańcucha  ,  każdy  osobno  z  korony  wychodzący 
w  herbie   noszą,    i  zowią  go   tam  ten  herb   Kycky. 

Spondanus  in  Annal.  Ecclesiast.  pod  rokiem  1212. 
num.  5.  inszy  lego  herbu  początek  zakłada.  Po  owej  prawi 
sławnej  Królów  Hiszpańskich  nad  3Iaurami  otrzymanej  wikto- 
ryi,  w  roku  Pańskim  1212.  czy  jako  ją  jedni  zowią  Kastu- 
lońskiej,  czy  Uhedeńskiej  jako  inni,  gdzie  samej  jazdy  Mau- 
rów, sto  ósmdziesiąt  tysięcy  było,  a  piechoty  nie  przera- 
chowana  liczba ,  i  z  tych  wszystkich  fortunne  zwycięztwo 
Hiszpani  otrzymali;  Sanctius  Król  Nawarry,  na  pamiątkę  tej 
wygranej,  temu  Kawalerowi,  który  pierwszy  łańcuchy  przer- 
wał (temi  się  była  część  ohozu  nieprzyjacielskiego  opasawszy, 
zmocniła;  gdzie  się  sam  Król  Mahometański,  w  zielonym  na 
głowie  zawoju,  i  z  najprzedniejszemi  kawalerami  swemi  znaj- 
dował) łańcuchy  złote  w  polu  czerwonem  za  herb  nadał: 
przydaje  jednak  Spondanus.,  są  prawi  niektórzy,  co  powia- 
dają, że  herb  ten  dawniejszy  być  twierdzą  od  tej  wiktoryi, 
i  słusznie  to  przydał;  bo  u  nas  w  Polszczę  już  Henryk  Kie- 
tlicz właśnie  o  tym  czasie,  arcybiskupią  w  Gnieźnie  godność 
piastował,  a  jego  przodkowie  na  Szląsku  dawniej  przedtem 
kwitnęli,  o  czera  niżej.   Przecież  że  w  Hiszpanji  herb  ten  na- 


Hietlicz.  87 


bj'ty ,  zda  s'u;  hyc  wielki  pozór  i  z  tego,  co  Petrasancta 
cap.  63.  pisze  de  tesseris^  ze  się  tani  jeszcze  i  podziśdzień 
wiele  domów  znajduje,  które  w  herbach  swoich,  łańcuchów 
zwykły  zażywać. 

Parisius  in  MS.  domyśla  się ,  źe  nabyty  na  wojnie  Spar- 
taka  z  Rzymiany,  którego  posiłkowali  Sarmatowie  Niemieccy, 
gdy  bowiem  Spartak  wojnę  j)rzeciwko  Rzymianom  podniósł, 
od  nich  w  przepaściste  góry  zapędzony,  i  głodem  ostatnim 
prawie  zmorzony,  za  porad;j  i  przywodem  jednego  z  Sarnia- 
tów,  drabiny  z  Avici  kręconych,  a  w  kr.-jgi  składanych,  po- 
robić kazał,  po  których,  z  gór  owych  niedostępnych  nocą 
część  wojska  spuściwszy,  na  Rzymianów  ubezpieczonych,  i 
nic  podobnego  nie  spodziewających  się  ,  żwawo  natarłszy, 
jednych  zbił  drugich  rozproszył.  O  tej  batalji  tak  pisze  Flu- 
rus  lib.  3.  cap.  20.  Bellum  Spartaco  duce  concitatum  (niżej 
powiada  że  był  rodem  Tatarzyn)  servis  ad  vexilliim  et  auui- 
lium  Docatis,  cum  statim  decem  amplius  coiissent  homines, 
non  modo  ejfugtsse  contenti,  jam  vindicari  etiam  volebant. 
Prima  velut  ara  thuris  ,  mons  f^esurius  placuil ,  ibi  cum 
etiam  obsiderentur  a  Clodio  Glabro,  per  fauces  cavi  moii- 
tisy  vingineis  delapsi  vinculis  ad  imas  ejus  descendere  rudi- 
ces,  et  exilu  in  uno,  nihil  tale  opinantis  ducis ,  subito,  im- 
petu castra  rapuere  etc.  Za  to  tak  chwalebne  dzieło  Sar- 
mata tym  herbem  regalizowany ,  mówi  Parisius.  Jakoż  Biel- 
ski, Paprocki  i  Okolski  świadczą,  że  ten  herb  jest  własny 
Niemiecki,  i  z  tego  domu  bywali  ludzie  pobożni.  Ja  tu  lylko 
to  przydaję ,  że  dawni  Sarmatowie ,  co  i  Tatarom  jeszcze 
zwyczajna,  zwykli  byli  na  wojnę  więzy  z  sobą  nosie  w  które 
jak  w  sidła  nieprzyjaciół  chwytali.  Lipsius  in  ^/nalectis  ad 
militiam  lib.  3.  dial.  3.  przywodzi  Pausaniasza,  tak  o  Sar- 
matach lib.  1.  mówiącego:  Et  latjueos  iniicientes  in  quem- 
cunąue  kostium  possunt.,  e(juos  deinde  arertentes  ,  deiiciunt 
detrabuntąue  implicitos  et  illatjueatos.  Sozomenus  także 
lib.  7.  Ecclesiasl.  histor.  cap.  25.  o  Tatarzynie  pewnym 
mówi:  Purato  in  hoc  laąueo  ad  scutum  alligato  sicut  solet 
in  hostesj  alteri  cuidam  dum  loguitur  sublata  mann  dej-tra 
funem  immissurus  erat,  ut  ad  se  tralieret:  i  Joseph,  lib.  7. 
de  Alanis  scythis  wspomina,  że  gdy  do  Medyi  wpadli,  już 
był  któryś  z  nich  na  Teridatesa  Króla  sidło  zarzucił,  chcąc 
go  żywo  pojmać,  gdyby  był  Król  miecza  chybko  dobywszy, 
więzów  tych  przel-żnąwszy  nie  ubiegł.  Hegesippus  de  Ala- 
nis lib.  5.  cup.  50.  mówi:  Laqueos  Jacere ,  atque  hostem 
innectere ,  ars  Alanis,  bellandique  inos  est:  toż  pisze  He- 
rodotus  lib.  7.   o  Persach  i   f^alerius  Flaccus  lib.   7 . 

Kletłiczów  familią  opisując  Paprocki  o  herJ/ach  (a  z  niego 


8B  HietliCK. 


Okolski  krócej  zbierał)  mówi,  ze  Teodoryk  Breneński  książę, 
od  Konrada  ksiąźccia  i  margrabi  Breneiiskiego  ,  pradziada 
świętej  Jadwigi  (idący)  pojął  był  Eudoxc  ,  córkę  Konrada 
ksiązccia  3Iazowieckiego  i  Kujawskiego,  syna  Leszka  Białego, 
tego  który  był  zabity  pod  Gąsawą:  z  tą  miał  synów  czte- 
rech: Ottona,  Konrada,  Teodoryka  i  Henryka,  i  dwie  córki: 
Judytę  którą  pojął  był  3Iszczuj  ksią/.ę  Pomorski  z  domu 
Gryf,  i  Jadwigę  ksienią  klasztoru  Gebersztyiiskiego.  Otto 
starszy  syn  panował  na  Wichni,  Konrad  na  Bremie  :  trzeci 
Teodoryk  in  ordinem  militiae  trunsiit.  Czwarly  Henryk  wstą- 
pił do  zakonu  Ś.  Franciszka  ,  a  potem  został  arcybiskupem 
Gnieźnieńskim  ;  od  Marcina  Papieża  tego  imienia  czwartego 
(wyżej  zaś  mówił  Paprocki  od  Innocentego  HI.)  dla  świą- 
tobliwości żywota  jego,  także  dla  ozdoby  narodu  książęcego, 
za  prośbą  książąt  Polskich  Konrada  syna  Leszkowego,  bo  to 
był  własny  jego  wnuk,  także  Władysława  i  Ottona  książąt 
Wielko-Polskich  potwierdzony,  wstąpił  na  tę  katedrę  1200. 
umarł  1219.  Długosz  takie  tv  hisloriji  swojej  lib.  C.  w  roku 
1174.  wspomina  Henryka  Kietlieza,  ze  był  podźogą  Mieczy- 
sławowi ksiąźeciu  Polskiemu  do  wielkiej  nad  poddanemi  ty- 
ranji  ,  którego  potem  w  r.  1191.  Kazimierz  książę  Polski 
dostawszy,  oddał  Romanowi  ksiąźęciu  Ruskiemu,  gdzie  u 
niego  na  wygnaniu  zostając,  zstarzawszy  się,  zyc  przestał: 
przecież  tenie  Długosz,  tamie  lib.  (5.  pod  rokiem  1199.  po- 
wiada, ze  Henryk  Kietlicz  zakonu  ^linorytów,  klasztoru  Ś.  Ja- 
kóba  w  Wrocławiu  profess,  z  ojca  Teodoryka  ksiązęcia  Bre- 
meiiskiego  i  Eudoxyi  księżniczki  Polskiej  urodzony  ,  lubo 
poniewolnie  wstąpił  na  arcybiskupstwo  Gnieźnieńskie  po  Zdzi- 
sławie od  Innocentego  Papieża  III.  czyli  jako  inni  chcą  przez 
Marcina  IV.  Papieża  potwierdzony ,  Morawskim  książętom 
pokrewnym  będąc,  a  świętej  Jadwidze  w  trzecim  stopniu  po- 
krewieństwa, lo  Długosz,  Jaincius.  Tegoż  Henryka  arcybi- 
biskupa  Gnieźnieńskiego  chce  mied  w  roku  1200.  i  powiada 
że  był  Franciszkanem.  Atoli  ci  autorowie,  niewiedząc ,  że 
dwóch  było  Henryków  Kietliczów  arcybiskupów  Gnieźnień- 
skich, jednego  z  drugim  pomieszali,  ztąd  raz  mówią,  że  brał 
potwierdzenie  od  Innocentego  III.  drugi  raz  że  od  Mar- 
cina IV.  Papieżów.  Pierwszy  Henryk  objął  tę  infułę  w  roku 
1200.  nie  tak  przez  elekcyą  kapituły,  jako  bardziej  uporem 
i  rozruchem  3Iieczysławowym  ,  jako  mówi  Kromer  lib.  7. 
od  Innocentego  Papieża  potwierdzony,  nie  od  Marcina  IV. 
bo  ten  dopiero  wyniesiony  na  stolicę  Apostolską  1281.  Fran- 
ciszkanem też  nie  mógł  byc  ten  Henryk  :  ponieważ  ,  gdy 
obejmował  Palliusz ,  jeszcze  natenczas  zakonu  Franciszkań- 
skiego nie  było,    ile    że  Ś.    Franciszek   dopiero    w  sześd  lat 


Hietlicz.  89 


potem  to  jest  roku  1206.  jako  dobrze  uważa,  Damalew.  in 
Archiep.  Gnesn.  nowe  życie  zaczął,  a  potwierdzenie  swojej 
reguły  od  Innocentego  Papieża  dopiero  otrzymał  1209.  kiedy 
juz  dziewice  lat  Henryk  był  arcybiskupem  Gnieźnieńskim. 
Rozumiem  także,  ze  to  tenże  sam  Henryk  którego  pojma- 
wszy Kazimierz  książę,  na  wygnanie  do  Rusi  posłał,  według 
Długosza,  ale  on  tam  nie  umarł,  i  owszem  znać,  że  skoro 
tylko  3Iieczysław  Stary  książę,  rządy  powtórnie  w  Polszczę 
posiadł,  w  roku  1194.  tak  się  zaraz  o  uwolnienie  życzliwego 
sobie  Henryka  postarał;  a  potem  w  nadgrodę  tego,  co  dla 
niego  cierpiał,  na  arcybiskupstwo  go  Gnieźnieńskie  wysadził, 
jakoż  ani  Kromer,  ani  Bielski,  ani  Miechowita,  tego  nie 
piszą,  żeby  miał  na  tem  wygnaniu  umrzeć.  Co  (eż  był  za 
człowiek,  z  tego  poznać,  bo  najprzód  swoją  przewagą  do- 
kazał  tego,  że  zezwoleniem  wszystkich  książąt,  senatorów  i 
inszych  stanów  Polskich  warowano,  aby  prawo  świeckie,  na 
duchowne  i  kościelne  na  jakieźkolwiek  osoby,  sługi  i  pod- 
dane ich,  w  niwczem  zgoła  władzy  swej  nie  przeciągało, 
aby  ich  urzędnicy  świeccy,  senatorowie ,  ani  sami  nawet  ksią- 
żęta, i  Królowie  sądzić  nie  mogli;  którą  to  ustawę  potwier- 
dzeniem biskupa  najwyższego,  i  wszystkiej  zwierzchności  du- 
chowieństwa warował.  Na  kapłany  z  postanowienia  synodu 
od  siebie  złożonego,  to  pod  przysięgą  wycisnął,  że  żony  i 
położnice  od  siebie  precz  oddalić  musieli.  Wyjednał  na  sie- 
bie, czyli  też  i  na  sukcessorów  swoich  arcybiskupów  Gnie- 
źnieńskich według  tego  com  mówił  w  Tomie  1.  tytuł  Le- 
gali jYali  u  Stolicy  Apostolskiej.  Od  3Iieczyslawa  ksią- 
żęcia  przysięgę  wycisnął,  którą  się  ten  monarcha  obowlązał, 
że  wszystko  cokolwiek  między  nim  i  Panami  Polskiemi  po- 
stanowiono było,  tego  niewruszenie  miał  przestrzegać  i  do- 
chowywać, pod  klątwą  na  tego  ktoby  te  pakta  miał  pierwszy 
wątlić.  Lędzkiemu  klasztorowi,  i  pannom  zakonnym  w  Oło- 
boku,  dziesięciny  od  stołu  arcybiskupiego  nadał,  lubo  sukees- 
sor  jego  nazad  ich  odebrał.  Dwie  wsi  do  arcyhiskupstwa 
przykupił  Lawan  i  Wolknowi.  Kasztelanią  także  Słupską  od 
książąt  Polskich  zwłaszcza  u  Władysława,  który  ją  był  przez 
niedbałość  utracił,  przyłączył  do  arcyhiskupstwa.  O  czem 
Paprocki  z  dawnego  katalogu  przywodzi  tej  tranzakcyi  opi- 
sanie. Po  tych  wszystkich  koło  kościoła  sobie  powierzonego 
pracach,  odpoczął  w  Panu  Henryk  w  r.  1219.  w  Gnieźnie 
pochowany.  Paprocki  o  herb.  Damalew.  in  f^itis  Archiep. 
Gncsnens.  Janicius  Matenes.  Histor.  Eccles.  1219.  num.  6. 
Bzovius. 

Henryk  drugi  Hietlicz  arcybiskup   Gnieźnieński,    ten  to 
jest  Henryk    syn  Teodoryka  Bremeńskiego  książęcia,  z  Eu- 


90  Kietlicz. 


doxj'i  Polki  spłodzony,  jako  mówi  Aromei'  lib.  7.;  z  Eudo.\yi 
księżny  Mazowieckiej,  jako  chce  Damalew.  z  Eudoxyi  córki 
Konrada  ksiązęcia  3Iazowieckie^o  jako  Paprocki  i  Biernacki; 
jeżeli  tak  jest,  toc  Paprocki  nie  móg;l  tego  niówic  o  uro-, 
dzeniu  pierwszego  Henryka ,  ale  chyba  o  tego  :  bo  Konrad 
ksiijzę  Mazowiecki,  a  dziad  z  matki  Henryka  dopiero  zyl 
i  kwitn;(ł  1242.  kiedy  juz  pierwszy  Henryk  w  r.  1219.  życie 
zakończył.  Ze  był  z  ksijjżąt  Bremeńskith  iamilji,  że  zakonu 
S.  Franciszka,  ze  arcybiskupem  Gnieźnieńskim,  oczywistym 
jest  dowodem  list  31a'rclna  IV.  Papieża  dany  1282.  10.  ka- 
lend. Stycznia,  którym  go  na  tę  katedrę  prowiduje  po  śmierci 
3Iarcina  Boduły  Polaka,  a  po  dobrowolnej  rezygnaeyi  Wło- 
styborza.  Jest  ten  list  w  rejestrze  Watykańskiej  biblioteki 
C.  126.  znajdziesz  go  u  Damalewicza  in  f^'itis  ^Irehiep. 
Gnesn.  u  f^adinga  in  ^Innal.  Ord.  Min.  pod  rokiem  1281. 
W  tym  liście  zowie  go  Papież  consilio  providum,  generis  no- 
biłilate  praeclnrum.,  ac  in  rebus  spiritiinlibus  et  temporuli- 
bus  circumspectum ,  tamże  go  zowie.  Fratrem  Ilenricum  de 
Brem  Electiim  Gnesnensem.  JJaina/cwicz  powiada ,  że  w 
Opolskim  klasztorze  przyjął  na  siebie  habit  Franciszkański. 
Paprocki  zai  twierdzi,  że  w  Wrocławiu  w  konwencie  u  S.  Ja- 
kóba  mieszkał :  przydaje  i  to,  że  był  kanonikiem  31agdebur- 
skim  za  dyspensą  papiezką,  i  że  poniewolnie  obrany,  przez 
czas  długi  przyjąć  arcybiskupstwa  niechciał,  nawet  i  do  Uzymu 
jeździł,  chcąc  się  z  tej  godności  wyłamat-,  przecież  musiał 
na  rozkaz  papiezki.  Atoli  Damaleuncz  twierdzi,  że  albo  w 
krotce,  a  podobno  i  nie  wjechawszy  na  arcybiskupstwo  umarł, 
albo  go  też  prędko  rezygnował.  Niektórzy  go  raczej  piszą 
książęciem  Brzegskim,  czy  Bre'neńskim ,  ale  ja  idę  za  listem 
papiezkim,  gdzie  go  de  Brem  tytułuje,  jakoż  że  przedtem 
Brema  miała  swoich  książąt,  dochodzę  z  Heltnolda  Kroniki 
Słowackiej  lib.  2.  cap.  S. 

Adam  Kietlicz  z  kanonika  Lubuskiego ,  na  biskupstwo 
Lubuskie  wyniesiony.  Długosz  1382.  lib.  10.  Kasper  Baro 
a  Kietlicz  gubernator  księzlwa  Głogowskiego  koło  r.  1570. 
Cureus fol.  .>i)3.  widziałem  na  jego  nadgrobku  herb,  temu 
jaki  się  wyżej  położył,  podobny,  i  w  Krośnie  w^kościele  Fran- 
ciszkańskim między  innemi  herbami  Joachima  Śląskiego,  lubo 
nieco  odmienny. 

KIETLICZ    2do    HERB. 

Paprocki  o  herbach  fol.  531.  tak  ten  herb  opisuje,  Ba- 
wół czarny  w  żółtem  polu,  który  się  z  sześciu  pól  do  poło- 
wice ukazał,    z  czerwonych  trzech  a  z  czarnych  trzech,  na 


Kieflicz-Hiewlicz.  »1 


2do  .^.iii^^^^i^E^.         HERB. 


liefmie  korona,  u  której  na  rog^ach,  róża  czerwona  na  je- 
dnym, na  drug-im  biała,  pierze  kapłonie  czarne:  pola  w  tyle 
bawołu  czarne  i  żółte,  na  przodku  czerwone  i  białe.  Inaczej 
go  udaje  MS.  o  Familiach  Pruskich,  bo  bawoła  nie  w  lewą 
tarczy  ale  w  prawą  ,  głową  obrócił  ,  za  nim  na  ukos  pola 
czerwone  i  białe :  na  bełmie  zaś  pół  bawoła  kładzie ,  z  no- 
gami do  góry  od  kolan  na  dół  spuszczonemi,  miedzy  skrzy- 
dłami, z  którycb  jedno  białe,  na  nim  sześć  róz  czerwonycli, 
drugie  czerwone,  na  nim  sześć  róz  białycb.  Za  Króla  Zy- 
gmunta Augusta  przyniósł  ten  berb  do  Polski  Lenard  Kie- 
tlicz  Liber  Baro  de  Malneicz,  czy  de  Manech,  najprzód  dwo- 
rzaninem był  królewskim  czas  niemały,  potem  rotmistrzem 
w  Inllauciech ,  kt/dy  się  odważnym  żołnierzem  pokazał,  oso- 
bliwie pod  Lenwartem,  I  na  innycli  miejscach.  Za  co  dano 
mu  starostwo  Kremoneńskie  w  Inflanciech.  Fryderyk  Baro  a 
Kietllcz.   Franciszek  1682. 

Kietliński  herbu  Odrowąi,  w  Sendomierskiem  i  Pod- 
laskiem  województwach,  jednejze  dzielnice  z  Płoszowskiemi. 
Stanisław  Kietliilski  opat  Witowski  J593.  r.  Acta  Syiiodi 
Gnesn.  ful.  15.  tenże  czy  inszy  opat  Witowski,  ale  go  już 
Maciejem  zowią,  Acta  Synodu  Piotrkowsliiego  1577.  Hie- 
ronim, Jacek,  Franciszek,  Seweryn  Kietlińscy  z  Odrowązka 
kwitnęli  1654.  r.  Maciej  regent  grodzki,  Stanisław  i  Stefan 
1674.  N.  wojski  Sendomierski  sędzia  Radomski  miał  za  sobą 
Joannę  Konarską  miecznikownę  Sendomierską.  N.  Hadzie- 
wiczownę. 

W  r.  1788.  Franciszek  Kietliński  łowczy  Radomski.  —  Krasicki. 

Kietiilka.  Piotr  Kietułka  ziemianin  Wołyński  1528. 
Metryka  U^olyńsku. 

Hleivlicz  herbu  Leliwa,  w  Wołyńskiem  wojewódz- 
twie, piszą  się  z  Biesiad.   Krzysztof  Kiewlicz  pułkownik  mę- 


9*2  Kie  wnarski— Kijowski. 

zny,  pod  Piątkiem  przeciwko  Kozakom,  pod  Byczyn.-},  Gdań- 
skiem i  Bussą  znaczne  dal  dowody  nn'ztwa  swego,  jest  jego 
nadgrobek  w  Kijowie  u  00.  Dominikanów.  J<,'drzej  i  Ga- 
bryel bracia  rodzeni  ludzie  rycerscy,  z  których  pierwszy  miał 
za  sobą  Woroniczownę ,  ale  z  nią  bezpotomny,  drugi  3Ia- 
ryannę  Kalinowską  córkę  Bartłomieja,  z  niej  był  syn  Tomasz. 
Paprocki  o  herbach  sławi  mcztwo  pod  Polockiem  Kiewlicza 
rotmistrza.   Jan  w  ksicztwie  Litewskiem   1700. 

Hieniiarski  herbu  Lubicz.  Franciszek  Kiewnarski 
kanonik  katedralny  Płocki,  proboszcz  koUegiaty  Płockiej  u 
S.  3Iichała.  Jan  stolnik  Parnawski  brat  Franciszka,  z  matki 
Juszkiewiczo\vny  herbu  Księżyc,  urodzony,  zona  jego  zda  mi 
się  Elżbieta  Zardecka  herbu  Ciołek,  córka  Marccllina  pod- 
komorzego Czerniechowskicgo.  Paneg.  Coli.  Ploc.  Fortuna 
Palladi  foederata  161)8. 

Kieystiicz  herb.  O  tym  się  mówiło  w  pierwszym 
tomie. 

Kieyzjsało.  Kieyzgało  w  roku  1413,  starostą  Zmu- 
dzkim  za  Jagiełłą  Króla,  Crom.  lib.  18.  Stryjków,  fol.  543. 
Tenże  Kieyzgało  i  z  Rumboldem  ^Yolimuntem  i  z  bracią 
swemi  rodzonemi,  wespół  z  innemi  Panami  Litewskiemi  1401. 
wieczny  pokój  Litwy  z  Polakami  zawarli  u  Łaskiego  w  Stat. 
fol.  118.  Michał  kasztelan  Wileński  i  starosta  Zmudzki  z 
brałem  swym  Janem,  od  stanów  księztwa  Litewskiego  wy- 
siani do  Polski  posłami,  Kazimierzowi  Królowi  księztwo  ofia- 
rowali, Stryjków,  fol.  592.  et  593.  /{ojalow.  p.  2.  Stanisław 
syn  Mikołaja  stolnik  Litewski  1547.  podpisał  przywilej  ziemi 
Bielskiej,  u  Januszotu.  iv  Stat.  f.  937.  i  u  Herburtaf.  303. 
ten  to  zda  mi  się  hrabia  na  Krozach  ,  miał  za  sobą  Annę 
córkę  Radziwiła  Jana  kasztelana  Trockiego  marszałka  i  het- 
mana Litewskiego.    Geneal.  Radziwit. 

Ii.i j auowski ^  w  księztwie  Litewskiem.  Jakób  Kazi- 
mierz Kijanowski  skarbnik  i  rotmistrz  powiatu  Oszmiańskie- 
go   1700. 

Kijaiiski  herbu  Gryf^  czy  Kijeński  w  Krakowskiem 
województwie.  Fryderyk  Kijeński,  wziął  w  dożywotnią  przy- 
jaźń Barbarę  Zbyłitowską  rodzoną  siostrę  podsędka  Krakow- 
skiego, z  tą  tylko  jedne  córkę  zostawił  Maryannę  Nidecką. 
Baran.   2do  voto  była  za  Stefanem  Krzepickim. 

I£iJeKVS]i.i  herbu  Swierczek ,  w  Poznańskiem  woje- 
wództwie. 

Kijowski  herbu  Junosza,  w  Ruskiem  województwie. 
Patrz  com  o  nich  mówił  pod  Grochowskicmi,  z  któremi  je- 
dnejże  są  dzielnicy. 


Kijowski-Kilski.  »3 


KijolVSli.i  herbu  Lubicz  w  Prusiech,  piszą  się  z  Ki- 
jowa. 3IS.  o  Familiach  PrusAich  wyraźnie  o  nich  świadczy. 
Do  tych  zapewne  należą,  w  roku  1424.  na  deklaracyi  arcybiskupa 
Gnieźnieńskiego,  wzgl^>dem  przymierza  między  Władysławem  Kró- 
lem a  Krzyżakami  ,  mianowany  Nicolaus  de  Kije  Archidiaconus . 
—  Cod.  Dipl.  Fol.  IV.  fol.  1 19.  Krasicki.  — 

Kijonski  herbu  Ogouczyk.  Widziałem  nadgrobek  z 
tym  herbem  wystawiony  w  katedrze  Krakowskiej  Wojcie- 
chowi Kijewskieniii ,  Krakowskiemu ,  Kujawskiemu  i  War- 
mińskiemu kanonikowi,  zmarłemu  1506.  Starou<ol.  in  mo- 
numen.  Atoli  podobno  i  drug;i  Wojciech  kanonik  Krakowski 
kwitnął  15G0.  o  którym  Szczygieł,  in  Tinec.  fol.  190.  z  sej- 
mu 1562.  pozwolono  mu  z  Łacińskiego  na  Polski  j^zyk  prze- 
tłómaczyc  statut  koronny.    Constit.  fol.  41. 

Wojciech  Kijewski  kanonik  Warmiński,  sekretarz  Tomickiego 
kanclerza ,  biskupa  Krakowskiego ,  od  niego  do  Warmji  promo- 
wowany  r.   1530.   Z  Mamiskrpl.   Helsberg.  Krasicki.  — 

Kiiiisk.ł  herbu  Serokomla,  w  Lubelskiem  i  w  Brze- 
ściańskiem  województwach,  piszą  się  z  Kijan.  Jan  z  Kijan 
łowczy  Lubelski  1451.  r.  na  liście  Kazimierza  Króla  danym 
miastu  Lubelskiemu.  Według  Okolskiego  Serokomla  poty  w 
ich  dziedzictwie  chodziła,  póki  się  w  dom  Firlejów  nie  prze- 
niosła; nadto  trzymali  Pliszczyn ,  Ciecierzyn ,  Baszki,  Ła- 
giewniki, Bystrzycę.  Jan  sędzia  Lubelski,  Piotr  sędzia  ziemski 
Łukowski,  tenże  czy  Inszy  kasztelan  Zawichojski.  Michał  z 
Szczekocklej  urodzony,  dziedzic  na  Kijanach,  Krzesimowie, 
i  Górce,  z  Meglewskiej  herbu  Lewart,  zostawił  córkę  Kry- 
sztoporską ,  t  syna  Stanisława ,  temu  3Iysłowska  spłodziła 
Adama,  męża  rycerskiego,  Jędrzeja  w  zakonie  Dominikań- 
skim Bakałarza,  I  Floryana.  Jędrzeja  (podobno  raczej  Adama) 
z  Omakowskiej  synowie,  Kasper,  Stanisław,  Przecław.  Jerzy 
Klińskl  z  Eufrozyny  Dobromirskiej  ,  spłodził  córkę  Teresę 
AlexandrowI  Sokolnickiemu  skarbnikowi  Zydaczowsklemu  za- 
ślubioną, I  synów  trzech,  Kaspra  cześnika  Latyczowskiego, 
został  się  od  niego  syn  I  córka:  Szymona,  ten  w  zakonie 
naszym  służąc  zapowietrzonym  w  Piotrkowie  1708.  I  sam  padł 
ofiarą  miłości  bliźniego :  Stanisława  w  tymże  zakonie  supe- 
riora rezydeneyl  Samborskiej,   umarł   1732.   w  Krakowie. 

Hiliul  herbu  Drogomir,  w  Prusiech:  lak  Paprocki., 
Okohki  zaś  Ich   pisze   Kulik. 

Kilcze^YSki*  Jan  Kllczewskl  z  powiatu  Oszmlańskle- 
go  podpisał  elekcyą  Jana  IH. 

HJle^vski  herbu  Sulima,  w  Wlelklej-Polszcze.  Sta- 
nisław KllewskI  kanonik  Gnieźnieński,  dziekan  Pułtuski,  nad- 
grobek  jego  w  Gnieźnie   1550. 

Hllski  herbu  Gryf.   O   tych  miałem   ustną  relacyą. 


94 


Himbar — Hirkor. 


Kliuliar  herbu  Siekierz,  ale  z  tą  odmianą,  ze  strzałę 
na  tarczy  nakształt  Kościeszy  noszą ,  atoli  u  spodu  z  lewej 
strony  tak  rozdarta,  ze  do  góry  koniec  załamania  idzie,  jak 
w  herbie  Siekicrz,  a  z  prawej  strony  na  dół  takimze  koń- 
cem obrócona :  tak  go  opisał  lis.  Iiojałoio.  tn  MS.  przydaje 
i  to  tenże  autor,  ze  Zienkiewiczowie  lymze  się  herbem  pie- 
czętują. Jerzy  Kinbar  z  sejmu  1607.  poborca  łanowego  w 
Bracławskim  powiecie.  Constitut.  fol.  881.  Abraham  1()34. 
Constit.  o  podatkach.  Gabryel  skarbny  księztwa  Litewskiego. 
Jędrzej  poseł  na  sejm  z  Brześciańskiego  województwa  1(553. 
ztamtąd  deputat  na  trybunał  skarbowy  Litewski.  Constitut. 
fol.  17.  Krzysztof  1674.  Herb  Kimbarów  powinien  mieć  pole 
czerwone,   a  na  hełmie  trzy  pióra  strusie. 

W  r.  1788.  Józef  Kimbar  slohiik  Upitski.  —  Krasicki. 

K-iuarzewski.  Janusz  Kinarzewski  podwojewodzy 
Kamieniecki,  z  sejmu  1635.  rewizor  fortecy  Hołoskowskiej 
na  Podolu.    Constit.  fol.  41. 

Kluicki  herbu  Prawdzie,  w  Bełzkiem  i  3Iazowieckiem 
województwach.  Paproć,  iv  Gnieździe.    O  ko  I s  ki  o^uicW. 

Kiniglis  herb.,  patrz  Zając. 


KIRKOR 


HERB. 


W  polu  czerwonem  ma  hyc  taki  charakter  biały,  a  w 
hełmie  trzy  pióra  strusie :  O  tym  herbie  ani  Paprocki  ani 
Okolski  nie  pisał,  sam  tylko  ffs.  Kojafow.  in  MS.  i  powiada, 
ze  go  Kirkorowie  w  Mińskiem  województwie  zażywają,  do- 
kąd się  z  Kijowskiego  przenieśli :  Z  tych  był  N.  sędzia  ziemski 
Kijowski,  syn  jego  Jan.  Alexander  Janowicz,  wspomina  go 
elekcya  Władysława  IV.  Króla  Polskiego,  synowie  jego  Syl- 
wester, Jan,  Jakób,  Jerzy  Kirkorowie.  Samuel  w  Orszań- 
skiem.  Sylwestra  synowie,  Jan,  Piotr,  31iko!aj  Bernardyn, 
Dominik  Dominikan.  Jana  podstolego  Orszańskiego  syn  Do- 
minik,  Piotra  synowie  Jan   i   Alexander  Jezuita. 


HisarzewskI— Kisiel.  95 


Hisarzewski*  31ichał  KisarzewskI  z  ziemi  Pińskiej 
podpisał  elekcją  Władysława  IV.  Micliał  w  zakonie  naszym 
rządził  kołlegium  Owruckie  w  roku  1664.  Rafał  skarbnik 
Smoleński   komissarz  z  sejmu    1717.    Constit.  fol.  18. 


KISIEL     /fimKSS^mKnk     herb 


Namiot  obozowy  biały  otwarty,  powinien  byd,  na  wierz- 
chu jego  kapa  biała  pstra,  białemi,  i  czarncmi  łuskami  prze- 
tykana, na  gałce  krzyż  złoty,  połę  tarczy  czerwone,  na  hełmie 
trzy  wieże  z  cegły,  śrzednia  między  niemi  większa,  wszystkie 
z  koronami.  Okol,  tom.  \.  fol.  387.  Rutka  J/S.  Ten  herb 
nadany  Swiętołdyczowi  hetmanowi  od  Włodzimierza  Jedyno- 
władzcy  Ruskiego,  koło  roku  1040.  za  przemyślną  rycerską 
sztukę.  Pieczyngowie  podpadłszy  pod  Kijów,  ścisłym  go  oblę- 
żeniem i  natarczywym  szturmem  wydrzeć  chcieli,  gdyby  byli 
na  serdecznego  hetmana  Swiętołdycza,  który  go  uporczywie, 
ale  i  mężnie  bronił,  nie  trafili.  Widząc  nieprzyjaciel  ze  siłą 
dostać^  miasta  nie  może,  głodem  Ich  przycisnąć  do  poddania 
się  umyślił,  dlatego,  wszystkie  pasy  zastąpił,  zkądby  mogła 
być  nadzieja  supplementu  wniesienia  żywności  do  miasta:  zro- 
zumiawszy to  Swiętołdycz,  rozkazał  dwa  doły  wykopać,  jeden 
z  nich  mąką,  drugi  wodą  napełnić,  i  tam  onę  mąkę  zaczy- 
nić, z  której  chleba  napiekłszy,  w  obóz  nieprzyjacielski  mio- 
tać go  kazał:  czem  przerażeni  Pieczyngowie,  widząc,  że  ani 
mocą,  ani  głodem  nie  mogli  Kijowianów  złamać,  zdespero- 
wawszy, od  miasta  odstąpili.  Za  tę  przemyślną  odwagę  Wło- 
dzimierz, jako  hetmanowi  namiot  w  herbie  nadał,  wieże  na 
pami.ątkę  obrony  miasta  :  Swiętołdycz  Kisielem  od  Kiszenia 
chleba  nazwany,  a  herb  imienia  Swiędołtycz  nabył,  od  prze- 
zacnego  swego  przodka.  Kojatow.  in  31S.  powiada,  że  w 
hełmie  powinny  być  trzy  pióra  strusie ,  atoli  musi  być  omyłka, 
ja  z  Okolskim  trzymam. 


96  Kisiel. 


Kisiel  starosta  KijoM'ski,  jeszcze  na  ten  czas,  gdy  Kijów 
Ruskim  książętom  hołdował,  zg-inął  podczas  oblężenia  tego 
miasta  od  Polaków.  Gdy  potem  Królowie  Polscy,  Ruskie  so- 
bie kraje  podbili,  statecznie  przy  obronie  tej  ojczyzny  Kisie- 
lowie zawsze  stawali.  Ale.\ander  Kisiel  z  księżny  Czetwer- 
tyńskiej  urodzony,  zabity  w  wojsku  Jagiełłą  Króla  w  potrzebie 
przeciw  Swidrygielłowi :  synowi  jego  dobra  Niskinice  i  Do- 
rohinice  w  województwie  Kijowskiem  lezące.  Król  Jagiełło 
w  nadgrodę  zasług  ojca  jego  wieczuemi  czasy  puścił :  od  tych 
dóbr,  jedni  się  z  nich  Dorohinickiemi  Kisielami  zwali.  Ty- 
chno  Mikitowicz  Kisiel  ziemianin  Wołyński,  o  którym  31e- 
tryka  ffołyńska  1528.  z  Myszczanki  spłodził  dwóch  synów, 
Gniewosza  i  Piotra.  Z  tych  Piotr  był  horodniczym  >S^iteb- 
skim,  córek  jego  było  dwie  3Iaryanna  i  Anna,  la  pierwszym 
związkiem  żyła  z  Hurkiem  pisarzem  ziemskim  Witebskim, 
drugim  z  Gromadzkim:  synów  zaś  trzech  Jan  i  Eliasz  bez- 
potomni, i  Mikołaj  Dorohinicki  Kisiel,  dóbr  Huszcza  dzie- 
dzic, najprzód  pisarz  ziemski  Witebski,  z  sejmu  1G47.  ko- 
missarz  na  rozgraniczenie  Wieliza  i  Uświata,  Constil.  f.  22. 
potem  podsędek  Witebski  nakoniec  podkomorzy  Derpski :  Ks. 
Kojałow.  in  MS.  pisze  ze  był  wzięty  od  Moskwy  w  niewolą 
na  Witebsku.  Którego  z  Grudzińskiej  czterech  synów,  to 
jest,  Adam  Franciszek,  pisarz  ziemski  Witebski  a  polem  pod- 
komorzy, na  tem  miejscu  na  którem  zabity  jest  B.  Jozafat 
Fiunczewicz  od  schizmatyków,  fundował  31anaster  Bazylitów 
Unitów  ,  którym  dobra  ,  dziedzicznem  prawem  do  siebie  i 
sukcessorów  swoich  należące,  służby  pewne  w  województwie 
Witebskiem  z  jeziorkiem  puścił,  co  approbowała  Konstytu- 
cya  1690.  Konstyt.  fol.  15.  Piotr,  Michał  i  Samuel  chorąży 
Witebski  ,  wszyscy  jednak  zeszli  bezpotomnie. 

Gniewosz  syn  drugi  Tychna  dworzanin  Zygmunta  I.  pod 
Orsą  zginął :  (bodaj  nie  był  i  trzeci  ich  brat  Dymitr  z  Hu- 
lewiczowny  urodzony,  który  w  okazyi  pod  Sokalem  mężnie 
się  bijąc  poległ)  tego  Gniewosza  z  Tryznianki  dwóch  się  sy- 
nów zostało.  Pierwszy  Graegorz  podstoli  Włodzimirski  na 
expedycyach  Moskiewskich  wslavviony,  spłodził  dwóch  synów, 
Adama  i  3Iikołaja.  Adam  z  Brusiłowa  Kisiel  najprzód  pod- 
komorzy Czerniechowski,  sędzia  generalny  kapturowy  podczas 
elekcyi  w  Warszawie  Władysława  Króla:  Porządek  elekcyi 
fol.  7.  wziął  potem  kasztelanią  Bracławską ,  z  którym  tytu- 
łem komissarzem  był  naznaczony  do  granic  ,  między  woje- 
wództwy  Czerniechowskiem  i  Kijowskiem.  Constiłut.  1641. 
fol.  27.  Z  tej  postąpił  na  Kijowską  ,  jako  wyraźnie  pisze 
Potoc.  Centiir.Jol.  309.  Wojewodą  już  będąc  Bracławskim 
podpisał  pacta  conventa  Jana  Kazimierza   Króla  fol.  20.   J\a 


Kipiel.  »7 


początku  burzy  Kozaokicj  radził  hetmanom  naszym,  żeby  z 
zajuszonem  chłopstwem,  raczej  łagodnemi  sposobami  na  uko- 
jenie ,  niżeli  wojną  g^alono  ,  co  ze  nie  wzięło  skutku  ,  po 
Korsuuskiej  naszycii  Klęsce,  z  Chmielnickim  o  pokoju  tra- 
ktował i  o  tern  samem  pisał  do  senatu.  Pastor,  lib.  2.  O 
nim  Potoclii  takie  elog^ium  napisał.  Roxolunum  /tiiiic  Peri- 
cleni ,  liegia  Sigismiindi ^  Vludislai  et  Joaiinis  Casiniiri 
aula,  adeo  non  J'astidtvil^  ut  ab  equestri  ad  Senatoriain 
transferret  sellam^  imo  a  mimicipalibiis  łegationibus  ai'oca- 
littu^  ad  magnum  Scptcinliionis  Monarc/iam  milteret  lega- 
fum.  Facandiam  naliiui  (iJJ'(ibililate  fjunesitam ,  eamque  non 
(ogatis  tantum,  sed  militaribus  (juoque  consiliis  et  acłioni- 
bus  impendit,  plerumque  a  Regę  adhibitus,  dum  ea  cum  se- 
ditiosis  se7'ins  paciscendo  transtgit,  eadem  singulari  dicendi 
efjłcacia,  a  cervice  sua  juguloque  districtas  eorundem  tu- 
multuantium  sicas  twertit.,  retuditque  praecipue  in  legatione 
ad  Chmielnicium  1654.  et  1656.  f^ladislaus  If".  crperfus 
virum  manu  et  consilio  promptum,  in  Moschointicis  expedi- 
tionibus.  Et  cum  deinde  fnire  cum  Moscuae  Duce  Alexio 
Michaitowicz  armorum  societatem ,  contra  Tauricam  Cher- 
sonessum,  ad  excindendum  proi-sns  latibulum  illud^  quo  se 
prut  lones  isti  abdunt ^  cuperet;  eundem  delegit  legatum  ne- 
gotio  liuic  conjiciendo.  Umarł  potem  ten  Adam  wojewodą 
Kijowskim  1653.  starostą  Nossowskim,  jam  go  położył  mię- 
dzy kasztelanami  Czerniechowskicmi  w  tomie  pierwszym,  ale 
raczej  to  miało  byc  między  Bracławskiemi ;  potomstwa  ten 
przezacny  senator  żadnego  nie  zostawił.  3Iikołaj  brat  jego 
na  Kisielgrodzie  chorąży  Nowogrodzki  Siewierski  i  starosta 
Czerkaski,  rolmistrz  pod  Gniewem  w  Prusiech,  i  w  innych 
okazyacb,  wspominają  go  fionsti/tuc//e  1638.  /b/.  19.  i  1641. 
fol.  26.  gdy  go  komissarzem  do  granic  między  województwy 
ojczyzna  deputowała,  w  Winnicy  gdy  Kozaków  dobywa,  mię- 
dzy gradem  kul  żelaznych,  do  samej  przedarł  się  bramy,  i 
drogę  drugim  utorował,  Potoc.  Centur.  fol.  181.  córka  jego 
Hilarya,  była  za  Stępkowskim  starostą  Włodzimirskim,  syn 
zaś  Włodzimierz  starosta  Nossowski  zszedł  z  tego  świata 
bezpotomnie. 

Sprzecznie  podaniu  tu  śmierci  Kisiela  wojewody  w  r.  1653 ,  opiewa 
text  Pawła  Potockiego  od  Niesieckiego  tu  przytoczony,  gdzie  wy- 
raźnie stoi,  iź  w  roku  lt»5().  sprawował  tenże  Kisiel  poselstwo  do 
Chmielnickiego.   — 

Jan  drugi  svh  Gniewosza  trzech  synów  spłodził.  1.  Piotra 

starostę  Wyszogrodzkiego.   2.  Macieja,  tego  było  synów  czte^ 

rech :   Jerzy  starosta  Sinnicki  spłodził  Leona  bezpotomnego, 

i   Teresę  Woroniczową:   Jakób ,   ten   spłodził  Adama,   Fraii- 

ToM  V.  7 


Iiisiele^vski — Kiszka. 


ciszka,  Jędrzeja  i  Teodora  wszyscy  zyll  steriles.  Michał  Mar- 
cina spłodził,  ale  i  ten  zszedł  bez  potomstwa.  Jan,  od  teg^o 
niezostała  się  tylko  cóika  Rozalia  Kozerska.  3.  AIexandra 
podstolego  Czci  iiiecLi>wskicgo,  posłował  na  sejni  16.37.  ztani- 
l.jtl  deputowany  na  Ii-yhunal  Radomski,  Conslitul.  Jol.  3.  a 
z  sejmu  1(!47.  komissarz  do  granic.  Conslit.  Jol.  26.  Zo- 
stawił córk*;  Annę,  Skipora  małżonki;,  i  synów  piąeiu,  Wa- 
cława bezpotomnego,  Eliasza,  Benedykta,  Jarosława,  Wło- 
dzimierza, który  spłodził  piąciu  także  synów,  Stefana,  Jana, 
Mikołaja,  Samuela  i  Teodora.  Grzegorz  podscdek  Włodzi- 
mirski   miał  za   sobą  Teodor«;   Iwanicki}. 

Kisielei«'ski  czylej  Kifiiieliuski  herbu  Junosza, 
w  Płockiem  województwie.  Okolski  toin.  2.  Jol.  377.  po- 
wiada,   /e   Kisielińska  była  za  Wacławem   Wadowskim. 

H-isieluiclŁi  ^  w  Mazowieckiem  województwie.  Ję- 
drzej Kisielnicki  de  Boguście  sędzia  Łomżyński,  1525.  pod- 
pisał dekret  przeciwko  lieretykom,  u  Łitbiens.  tn  f-^itis  Episc. 
Płocens.  N.  Kisielnicka  była  za  Brodowskim  herbu  JLada  sę- 
dzią ziemskim  liomżyńskim.  W^acław  wojski  ziemi  Wiskiej, 
i  Jędi"zej    1674. 

nii^ki  herbu  Leliwa.  Piotra  Kiskiego  z  Ravenburg-u, 
zmarłego  1571.  opowiada  herb,  nadgrobek  jego  w  War- 
szawie. 

Kissowski  herbu  Radwan,   w  ziemi  Przemysłkiej. 

Kisze^V!<»ki  herbu  Drija.  Stanisław  Kiszewski  opat 
Lubiński  sekretarz  królewski.   Auctor  50  Singul. 

Kijszka  herbu  Dąbrowa.  Dom  w  księztwie  Litewskiem 
kiedyś  znaczny,  od  Zgierskich  herbu  Dąbrowa  swoje  początki 
zabrał,  gdy  albowiem  jeden  z  Zgierskich,  przy  dworze  się 
bawił  Jana  białego  hetmana  Litewskiego,  który  rad  bardzo 
Kiszki  jadał ;  przecież  nigdy  ich  inaczej  i  sam  niezwał,  i  in- 
nym nie  kazał,  tylko  pod  imieniem  kuropatw,  pewnego  czasu, 
gdy  na  stół  dano  kiszki,  pyta  się  go  hetman,  coby  na  przy- 
krytym półmisku  było,  odpowiedział  z  prędkości ,  zapomnia- 
wszy nowej  nomenklatury,  Zgierski :  ze  Kiszki ;  ztąd  hetman 
żartując  sobie  z  niego.  Kiszką  go  zwać  począł ;  przyjmował 
pięknie  jako  od  Pana  te  na  siebie  przycinki  Zgierski,  az  gdy 
tez  I  inni  dworscy  potakując  Panu,  tytuł  ten  na  uszczypnie- 
nie  Zgierskiego  poczęli  mu  z  urąganiem  wyrzucać,  ten  nie- 
cierpliwością ujęty,  adwersarzom  swoim  podobnemiź  się  Iwa- 
wie  odcinał  żartami,  słyszał  to  hetman,  I  widząc  Zgierskie- 
go nad  swoje  opinią  hardziej  to  rozgryzającego,  zawołał  go 
do  siebie,  I  mówi.  Żart  ten  fortunnym  ci  będzie,  córkę  tylko 
mam  jedynaczkę,  i  wszystkiej  fortuny  mojej  dziedziczkę,  tę 
ci  za  zonę  ofiaruję,   żebyś  jednak  i   imię  to   Kiszka,   tak  na 


Kiszka.  »» 


sobie,  jako  i  w  potomstwie,  które  ci  Bóg-  da,  zachował: 
widział  albowiem  hetman  do  wielkich  spraw  z  natury  przy- 
sposobioneg^o  męża,  i  plęknemi  przymiotami  ozdobionego: 
podziękował  za  tę  Łaskę  Zgierski,  i  od  teg-o  czasu  imię  Ki- 
szków ,  i  na  nim  i  na  sukcessorach  jego  odziedziczyło:  to 
Paprocki  łv  Gnundzie,  któremu  poświadczają,  O/iol.  i  hO' 
jnłow,  in  MS.  ta  tylko  różnica,  że  ci  tam  pierwsi  Piotra 
Białego  imię  temu  hetmanowi  dają,  Iiojafowłcz ,  Jana,  cóz- 
kolwiek  bądź  o  imię  ,  to  jednak  według'  Stryjkotoskiego  i 
Kojałow.  historyi  pewna ,  ie  ten  Biały  hetman  zszedł  z  tego 
świata  1498.  r.  a  ciz  sami  autorowie ,  to  jest  Stryjkowski 
fol.  596.  i  [lojałow.  par.  2.  ze  juz  dawniej  przedtem  kwitnął 
Stanisław  Kiszka,  piszą;  to  jest  w  roku  1442.  w  którym 
czasie,  ten  Stanisław  hetmanem  będąc,  a  chcąc  odda(5  Mo^ 
skwie  spustoszenie  Litwy  przez  nagłe  ieli  do  księztwa  wtar- 
gnienie ,  z  Mojskiem  swem  wpadł  do  Moskwy,  tam  przez 
dziesięć  dni  siła  plonu  nabrawszy,  kraj  zniszczywszy,  odwró- 
cił nazad  do  Litwy,  więc  ze  pogoń  za  nim  piętnaście  tysięcy 
Moskwy  nacierała,  ostrożny  hetman  pod  pozorem  ucieczki, 
nieprzyjaciela  na  zasadzkę  naprowadził,  tam  mężnie  się  z 
niemi  potykając,  jednych  pobił,  drugich  rozproszył,  za  ucie- 
kającemi  przez  dwie  mili  pędząc,  drogę  tę  trupami  usłał: 
pisze  tę  okazyą  Cromer,  lib.  21.  lubo  hetmana  nazwiska  nie 
położył.  I  znowu  Stryjków,  lib.  21.  cap,  4.  Stanisława  Pio- 
trowicza tojest  Piotra  syna,  Kiszkę,  marszałka  Litewskiego 
w  roku  1496.  kładzie,  toc  jui  dobrze  przed  Białym  hetma- 
nem  Piotr  Kiszka  kwitnął, 

Stanisław  Kiszka  najprzód  marszałek  Litewski,  namie- 
stnik Lidzki,  kilka  tysięcy  jazdy  Litewskiej  zebrawszy,  z  niemi 
do  obozu  królewskiego  do  3Iultan  1496.  ciągnął,  późno  je- 
dnak z  tym  ludem  przyszedł,  kiedy  Król  z  swemi  z  Mullan 
juz  był  powrócił,  jako  jednak  z  Latopiwszów  twierdzi  Stryj- 
kowski,, raz  i  drugi  szczęścia  z  Wołochami  próbował,  gdzie 
nacierających  na  siebie  do  szczętu  wyciął.  Iiojałoiu.  p.  2. 
Tatarów  także  kilkaset  pod  Bracławiem  pobił.  W  r.  1497. 
posłem  do  Moskwy  wysłany  jeździł,  a  w  roku  1499.  juz 
wojewodą  będąc  Smoleńskim  (a  jako  Starowolski  przydaje, 
i  hetmanem  polnym  Litewskim)  pod  Wiedrussą  w  przegranej 
batalji,  gdy  hetmana  wielkiego  Litewskiego  ksiązęcia  Ostrog- 
skiego  3Ioskwa  w  niewolą  wzięła  ,  Stanisław  w  piąciuset 
swoich  przebiwszy  się  ,  życie  salwował ,  to  Starował,  atoli 
Koj'ałow.  par,  2.  powiada ,  ze  się  razem  z  drugiemi  w  nie- 
wolą dostał,  z  której  nie  wyszedł  aź  w  roku  1502.  Wkrótce 
potem  wielką  potęgą  dobywającej  Smoleńska  3Ioskwie,  mę- 
żnie się  oparł,  Iiojułowicz  zruea  to  na  rok  1502.  Stryjków, 


100  Kiszka. 


na  rok  1500.  Talarów  irzy  tysiące  pod  Grodkiem  z  itincini 
Panami  Litewskieml  poraził  w  roku  1503.  Ko/ulow.  p.  '2. 
Biel.  Jul.  496.  llinicza  z  starostwa  Li<lzkiego  nad  prawo  zru- 
conej;o  ,  nie  bez  urazy  Króla  Ale.\andra  bronił  1505.  doma- 
g;aj.'}c  sit;  tego,  aby  Król,  dane  raz  urzędy  według-  upodo- 
bania swego  nie  odbierał.  Stryjków,  lib.  'Z'Z.  cap.  3.  Kojał. 
par.  ~,  Stryjkowski  Jol.  r»U9.  wyraźnie  go  zowie  hetmanem 
wielkim  Litewskim,  inni  jako  Jliechowita  Bielaki  fol.  285. 
tylko  go  polnym  cbcą  mied ,  jakoż  zył  jeszcze  na  ten  czas 
książę  Ostrogski  hetman  wielki ,  tylko  ze  w  niewoli  Mo- 
skiewskiej uwikłany,  z  której  skoro  wyszedł,  rządy  całego 
wojska  odebrał  :  pod  niebylnośe  zaś  jego  Stanisław  Kiszka 
wojsku  Litewskiemu  łielmanił ,  i  przez  regimentarza  swego 
Michała  (Ilińskiego,  zbił  Tatarów,  sam  na  ten  czas  chorym 
leząc  pod  Kłeckiem:  Cromcr.  lib.  30.  Bielski f.  287.  Stryj- 
ków, lib.  22.  cap.  0.  Surnicki  zaś  powiada,  ze  sam  Stanisław 
był  obecnym  w  tej  okazyi.  Niektórzy  go  chcą  mieć  wojewodą 
\Vileriskim,  atoli  pod  te  czasy  Mikołaj  lladziwil  siedział  na 
tym  krześle,  a  po  nim  zaraz  syn  go  wziął  jego.  Starowol. 
liellalor.  fol.   143. 

Piotr  Stanisław  brat  Stanisława,  jako  twierdzi  Kojal. 
in  MS.  czyli  raczej  syn,  jako  inni  clicą,  wojewodą  go  Po- 
łockim  tenże  autor  tytułuje  i  przydaje,  ze  szczęśliwie  posło- 
wał do  31oskwy  raz  1521.  drugi  raz  152(5.  ja  ^o  czytam, 
iz  w  roku  1533.  kasztelanem  Trockim  i  starostą  Zmudzkim, 
z  temi  tytułami  podpisał  konfirmacyą  przywilejów  konwentu 
Łuckiego  00.  Dominikanów,  wziął  potem  województwo  Tro- 
ckie, z  tego  wstąpił  na  kasztelanią  Wileńską,  na  której  umarł 
1544.  Stryjkowski  fol.  590.  i  Iio/al.  parte  2da  tegoż  Piotra 
Stanisława  piszą  hetmanem  Litewskim  polnym.  Genealogia 
Radziwilów  twierdzi,  że  Anna  Kiszczanka  była  za  Janom 
Radziwiłem  kasztelanem  Trockim  marszałkiem  i  hetmanem 
Litewskim  koło  roku  1530.  nic  pewniejszego  że  albo  siostra, 
albo  córka  tego  Piotra.  Jana  Kiszkę  kasztelana  Trockiego 
|)isałem  ptid  rokiem  1500.  ale  rozumiem  że  omyłka.  Zosta- 
wił  len   Piotr  dwóch   synów,   Stanisława  i  Mikołaja. 

Stanisław  Piotrowicz  Kiszka  wojewoda  Witebski ,  wziął 
lo  krzesło  od  Zygmunta  L  na  sejmie  Brzeskim  1544.  Stryj- 
ków, lib.  24.  cap.  5.  fol.  760.  podpisał  przywilej  ziemi  Biel- 
skiej 1547.  u  Herbnrta  w  Stat.f.  303.  u  Januszów,  f.  837. 
Proces  rozgraniczenia  między  województwy  Podlaskiem  i  Brzc- 
ściańskiem  w  dekrecie  komissarskim  wspomina,  że  Stanisława 
wojewody  Witebskiego,  krom  córki  Anny,  Krzysztofa  Zie- 
uowicza  starosty  Propojskiego  małżonki,  było  dwóch  synów, 
Mikołaj    Kiszka    ^^•ojewoda   l*odlaski  i  Stanisław,    ale  Iiojał. 


Kiszka.  10 1 


in  JUS.  inszij  osnowy  lego  domu  położył,  za  litórym  i  ja  idę. 
Był  oraz  ten  Stanisław  wojewoda,  starostą  Bracławsltlm,  mąi 
według  Stryjlioio.  w  rycersliicli  dziełaełi  wsławiony,  jeździł 
do  Moslcwy  w  legacyi,  gdzie  nie  zwyciężonym  statkiem  Icsii^- 
zcciu  Mosliiewskiemu,  tytułu  Caia  przyznać  niecliciał,  umarł 
1552.  r.  jako  nadgrol)elv  jego  w  Wilnie  opowiada.  Złączył 
się  był  dożywotnie  z  Anną  córką  Jana  Radziwiła  starosty 
Zmudzkiego,  z  tej  hyło  dwócli  synów  jego,  Jan  i  Stanisław. 
Constit.   1633. /o/,  60.    Geneal.  ruuhiwif. 

Mikołaj  drugi  syn  Piotra,  Ijral  Stanisława  wojewody 
Wileł)skiego,  sam  najprzód  poiłezaszy  Litewski  starosta  Biel- 
ski i  Droliieki ,  na  sejm  ^Varszawski  posłował  od  stanów 
księztwa  Litewskiego  1564.  Coiistil.  fol.  52.  potem  woje- 
woda Podlaski  1569.  na  sejmie  Lubelskim  podpisał  restytucyą 
Podlasza  do  korony,  Conslitut.  fol.  Iti^.  źył  jeszcze  1578. 
3IS.  Iiouopatsc.  o  Kiszce  staroście  Droliickim  pisze,  ze  miał 
za  sobą  Dulska  kasztelankę  Cbełmiuską  i  podskarbiankę  ko- 
ronną, takbym  rozumiał,  ze  o  tym  tu  mowa.  Iiojałow.  \)0- 
tomstwa  jego  nie  wspomina,  tylko  Lotnieński  iv  patiegiri/kit 
swoim  do  Jędrzeja  Lipskiego ,  Mikołaja  Kiszkę  wojewodzica 
Podlaskiego  starostę  Droliickiego  żyjącego  1617.  r.  kładzie. 
//"  kazuniii  Pociecha  duchowna ,  jednego  z  Kiszków  woje- 
wodą piszą  Podolskim,  raczej  Podlaskim  miał  mówić,  któ- 
rego córka  była  za  Jerzym  ksiązęciem  Sluckim.  Zwierciadło 
Korowi  Polskiej,  fol.  14.  o  Kiszczance  wojewodzance  Po- 
dlaskiej pisze,  ze  żyła  z  Franciszkiem  Pety  hrabią  z  Węgier 
1598.    1  Gwagnin  o  tem  w  kronice  Ruskiej   namlenia. 

Jan  Stanisława  wojewody  Witebskiego  syn,  najprzód 
krajczy  Litewski ,  z  tym  tytułem  odprawował  poselstwo  do 
Stefana  Króla  Polskiego ,  od  sianów  Litewskich ,  przyjmując 
go  za  ksiąźęcia  Litewskiego;  wziął  potem  starostwo  Zmudzkie 
i  podczastwo  Litewskie,  pod  który  czas  pod  Wielkiełuki  Ste- 
Tanowi  Królowi  stawił  swym  kosztem  czierysta  jazdy,  sto 
dwadzieścia  piechoty,  podpisał  elekcyą  Zygmunta  IIL  1587. 
Constit.  fol.  450.  postąpił  dalej  na  kasztelanią  Wileńską,  na 
której  go  śmierd  zastała  w  herezyi,  i  owszem  Cichoc.  ^Jll. 
Osec.  lib.  2.  cup.  22.  świadek,  ze  dom  Kiszków  pierwszy, 
Arryańską  wiarę  do  Litwy  wprowadził.  Pojął  był  ten  Ja- 
nusz Elżbietę  księżniczkę  Ostrogską  wojewodzankę  Kijowską, 
wszakże  według  Iiojalow.  jedna  tylko  po  nim  córka  została 
Iwanowska.  Jam  drugiego  Jana  starostę  Zmudzkiego  położył 
w  r.  1619.  w  tomie  pierwszym  ,  bom  widział  pod  tym  rokiem 
książkę  mu  przypisaną  heretycką,  ale  go  Iiojalow.  in  MS. 
nie  ma,  niewiemze  czy  nie  jest  jaka  omyłka;  ci  zaś  auto- 
rowie  którycli  tam  przytaczam,  zdadzą  się  mówić  o  pierwszym 


102  Kiszka. 


Janie.  Stanisław  brat  Jana  kasztelana  Wileńskiego,  z  przy- 
rodzenia głuchy  i  niemy,  dziwną  sprawą  Boską  przez  syna 
swego  Stanisława  biskupa  Zmudzkiego,  do  wiary  świ»,'tej  na- 
wrócony, i  od  Benedykta  Wojny  biskupa  Wileńskiego,  przez 
tłómacza  wyspowiadawszy  się,  rozgrzeszony;  do  kościoła  przy- 
j\'ty,  żadnych  godności  przyjąć  niechciał :  przecież  Iflisztolt 
w  /nstoryi  Sapieiyńsiiiej  p.  2.  fol.  17.  i  ff^alicAi  twieidzą^ 
ze  był  wojewodą  3Iścisławskim,  gdzie  przydają,  ze  miał  za 
sobą  Elżbietę  córkę  Pawła  Sapiehy  kasztelana  Kijowskiego, 
z  której  jedna  córka  Anna  była  za  Krzysztofem  Radziwiłem 
wojewodą  Wileńskim  i  hetmanem ,  druga  za  Krzysztofem 
Chodkiewiczem  wojewodą  Wileńskim ,  synowie  zaś ,  Stani- 
sław,  Mikołaj,   Jan   i   Krzysztof. 

Stanisław  biskup  Zmudzki,  w  cudzoziemskich  szkołach, 
wielki  z  natury  przepolerowawszy  dowcip,  rycerskiego  się 
najprzód  stanu  chwycił ,  pojąwszy  w  dożywotnią  przyjaźń 
Zofią  Konstancyą  Zienowiczownę  wojewodzankę  Brześciań- 
ską.,  jako  świadczy  panegiryk  na  tern  weselu  wydany  1604. 
od  Krzysztofa  Białozora,  pod  tytułem  Cpo>nin/it\  ale  się  to 
małżeństwo  znać  ze  wkrótce  rozeszło :  bo  Stanisław  potem 
stan  sobie  duchowny  obrał:  a  Zienowiczowna  poszła  za  Ale- 
xandra  Słuszkę  wojewodę  Trockiego,  o  ezem  Okol.  tom.  3. 
fol.  339.  ba  podobno  i  wojewodą  był  Smoleńskim  ,  jakom 
mówił  w  pierwszym  tomie ,  atoli  obrawszy  sobie  slan  ducho- 
wny, koadjutorem  go  swoim  uczynił  3Iikołaj  Pac  biskup  Zmu- 
dzki, wywyższyła  łaska  królewska,  scholastykiem  Wileńskim, 
proboszczem  Geranowskim ,  referendarzem  Litewskim,  a  w 
krótkim  czasie  po  zejściu  Paca ,  biskupem  Zmudzkim ,  na 
którym  ósmego  roku  swojej  stolicy,  wieku  42,  w  r.  1626. 
przeniósł  się  na  lepsze  życie.  Był  to  prałat  szczodry  na  Boga, 
kiedy  z  swoich  dóbr  dziedzicznych  fundował  suffraganią  Zmu- 
dzką,  intrat  biskupich  przyczynił,  kościoły,  szpitale,  opatry- 
wał,  ludzkością  serca  wszystkich   do  siebie  nęcąc. 

Mikołaj  z  Ciechanowca,  bo  się  tak  wszyscy  z  tego  domu 
pisali,  najprzód  wojewoda  Derpski ,  dalej  Mścisławski,  wziął 
potem  kasztelanią  Trocką,  nakoniec  podskarbi  wielki  Litew- 
ski, lletowski,  Geranowski,  Lipnicki,  starosta,  marszałko- 
wał  w  trybunale  Litewskim,  raz  1617.  drugi  raz  juź  woje- 
woda Derpski  1623.  trzeci  raz  już  kasztelan  Trocki  1637. 
Regimentarzem  od  Krzysztofa  Radziwiła  hetmana  zostawiony, 
Gustawa  z  Szwedami  częścią  zbił,  częścią  rozproszył.  Sta- 
rowol.  orut.  in  obitum  Sigismtin.  III.  fundował  00.  Bernar- 
dynów, w  Iwnie,  co  approbowała  Konstytucya  1638.  /".  49. 
Wydał  do  druku  panegiryk  na  Koronucyą  Cecyl/i  Renaty 
Krolotoy  1637.  injol.  z  tytułem:  Triumphalis  Socii,  w  tVU- 


Kiszka.  i05 


nie.  Umarł  bozpotomiiie  1(544.  Ilisfor.  Coli.  Lcopol.  S.  ./. 
w  roku  1615.  pisze,  ze  Mikołaj  Kiszka,  paj;}ł  Heleny  z  Ol)(ir 
Leśniowolską,  pozostałą  wdowę  po  Stanisławie  Stadnickim 
kasztelanie  Przemysłkim,  taklłjm  rozumiał,  ze  o  tym  mowa, 
a  bodaj  nie  pierwsza  zona  jego  l)>  ła  ,  Barbara  księżna  Ila- 
dziwiłowna,  córka  marszałka  Litewskiego  Albryehla,  kióra 
zeszła  z  tego   świata   1614.  Iiazauie  ^tdama  Pikarskiego. 

Krzysztof  wojewoda  Witel)ski  ,  trzeci  l)rat  wzwyż  do- 
piero wspomnionyeh,  a  przedtem  jjodczaszy  Litewski,  posło- 
wał na  konwokaeyjj  1632.  zkąd  był  deputowany  do  rewizyi 
skarbu  koronnego:  Acta  interregni:  zona  jego  Elżbieta  córka 
Mikołaja  Sierotki  książęcia  Radziwiła  wojewody  Wileńskiego, 
pozostała  wdowa  po  Tęezyńskim ,  atoli  według  I\oj'atoivicza 
in  JJS.  tylko  się  trzy  córki  po  nim  zostały,  jedna  była  Stu- 
szczyna  wojewodzina  Trocka  (o  lem  mam  wątpliwość  z  tego 
co  się  wyżej  mówiło)  druga  za  Gnbryelem  Kierłem  marszał- 
kiem Staroduł)owskim,  trzecia  za  Tomaszem  Zyzemskim  pod- 
komorzym Mińskim.  Tu  przydaję  że  Kiszczanka,  Olyckie 
dobra  wniosła  w  dom   Radziwiłowski. 

Janusz  wojewoda  Połocki ,   hetman  najprzód  polny  a  po- 
tem  wielki  Litewski,   Wiłkomirski   i  Wołkowyski  starosta  z 
Sapieżankiej  urodzony,   z  młodycb   lat  swoich  już  się  do  ry- 
cerskich sztuk  przyuczał  pod  Janem  Karolem  Chodkiewiczem, 
to  pod  Kircholmem,    to  pod   Parnawą  odważnio  się  potyka- 
jąc, znaczne  przytem  roty  swym  kosztem,   zwłaszcza  1604. 
pod  Dynamundem,   i   1609.   pod  Białym  Kamieniem  stawiał, 
Moskwy  sześć  tysięcy  na  placu   położył,    gdy  straconego  z  rąk 
swoich   Smoleńska  biegli  odzyskiwać,  Starowol.  orat.  in  obi- 
tum   Sigisin.   Ul.     Te  zasługi  zawdzięczając  Rzeczpospolita, 
na  sejmie    162.3.   pewną  summę  naznaczyła  mu  na  Rolnikach, 
o   czem  Iionstytucya  fol.   15.   3Iiałei  wprawdzie  za  sobą  Kry- 
stynę  księżnę    Drucką   Sokolińską,    córkę   Michała   wojewody 
Połoekiego,  która  umarła  1640.  atoli  niezostawiwszy  potomka, 
ostatni   domu  i   imienia  Kiszków  zszedł  z  tego  świata  w  Krzy- 
wiczach    1653.   to  ńo/al.  in  JIS.    Przed   dwiema   laty   kwitnął 
Lew  Kiszka  metropolita   całej   Rusi   i  władyka  Włodzimirski, 
za   którego  powodem  synod   władyków  Greckiej  religji  szczę- 
śliwie się   odprawił,   na  którym   wiele   rzeczy  dobrych  na  po- 
prawę duchowieństwa  swego  postanowił :   wątpię  jednak  żeby 
do  tego  herbu   należał. 
W  Manuskrypcie  Stanisława  Łubieńskiego  biskupa  Płockiego,  który 
się    w   bibliotece    Helsbergskiej    znajduje,   jest   opisany    obszernie 
proces  Kiszki  z  trzema  bracią  między  któremi  wzmiankowany  Mi- 
kołaj wojewoda  Mścisławski.  Kiszczanka  zakonnica  Benedyktynka 
uczyniony    fundusz    w  Drohiczynie   chciała  w  dziedziczną   wziąść 
possessyą ,    dobra  Hardijiiią ,    o   co    wielkie    procesy   a    nareszcie 


104  lUszkowiski— Hitiiowski. 


i  y;wiiłly  stały  się ,  zabity  bowiem  Iwanicki  podczaszy  Podlaski, 
który  Kiszczankę  siostrę  zakonnicy  poj,-)wszy  w  ])0ssessyi  byl  lej 
majętności  i  innycb  sierot  pozostałych  po  Iwanickich.  Biskup  Pło- 
cki przeniósł  proces  na  Lasockich  zabójców  Iwanickiego,  i  sieroty 
przv  r>acierzystvch  włościach  utrzvmał.  —  Działo  się  to  w  lalach 
1030.   i  1()31.    -    lirnsicln. 

HissIi.OWi»]i.i«  Zyj^iiiunl  Kiszkowski  z  ziemi;}  Loiu/.yń- 
skij    |io(l|)isal    elekcjij   Jana    Kazimierza   Króla. 

Kita  herb^  patrz  Krzycki. 

Kituowski  herbu  Cholewa,  w  Prusieeh.  Ci  są  właśni 
Lliiiiriscy,  ale  za  Krzyżaków  jeszcze  osiadłszy  na  Chełinifiskiej, 
od  dóbr  Kitnowa  i  Kitnowki,  najprzód  z  Niemiecka  von  Kin- 
tenau,  albo  Kinten,  a  potem  Polskim  akcentem  Kilnowskiemi 
pisać  się  poczęli.  Urszula  Kitnowska  była  za  Pleniięcklm, 
której  bratanek  miał  za  sob.-}  Radomińsk.-},  tego  zaś  syn  Bia- 
łoeliowską ,  z  tej  syn  Jan  z  Wierzbowską  wszedł  w  kon- 
trakty małźeiiskie,  z  której  została  się  córka  Pisleńska  pisa- 
rzowa ziemska  Pomorska,  i  synów  dwócb,  z  tych  Piotr  spło- 
dził syna  3Iicliała,  który  oboźnym  będąc  generalnym  w  wojsku 
Cesarskiem,  w  Węgrzech  w  hatalji  zginął.  Drugi  Daniel  Ka- 
zimierz sądowy  ziemski  Chełmiński  1048.  temu  Pisleńska  po- 
wiła dwie  córki  :  Trzcińska  podkomorzynę  Pomorską,  i^  Wą- 
glikowską  sędzinę  ziemską  Człucliowską,  synów  zaś  czterech, 
z  których  Fabian  chorąży  usarski,  pod  czas  Szwedzkiej  bu- 
rzy pod  Kcyną  w  okazyi  mężnie  poległ.  Drugi. Jan  stolnik 
(chełmski,  sędzia  grodzki  Krasnostawski,  tego  z  Żółkiewskiej 
herbu  Bończa^  potomstwo  wymarło.  Trzeci  Piotr  w  zakonie 
8oc.  Jesu.  Ś.  Teol.  doktor,  potem  akademji  Wileńskiej 
rektor,  nakoniec  proboszcz  domu  professów  w  Wilnie,  świą- 
tobliwy, uczony,  i  godny  kapłan.  Iiojal.  in  MS.  Adryan 
brat  ich  czwarty  sędzia  ziemski  Malborski  i  podwojewodzy, 
komissarz  królewski,  pożegnał  świat  I6S4.  pochowany  w  ko- 
ściele farnym  Malborskim ,  z  nadgrobkiem,  kędy  cztery  herby 
jego  widzieć  ,  pierwszy  Cholewa  ,  drugi  Róża  czerwona, 
trzeci  Dołęga,  czwarty  Pochodnia:  bo  matkę  jego  Branlo- 
wna  urodziła:  był  to  człowiek  prowincyi  Pruskiej  zasłużony, 
posłował  na  sejm  1(553.  i  10(51.  zkąd  byt  deputowany  na 
trybunał  skarbowy,  Constit.  Jhl.  2.  et  Z.  miał  za  sobą  Kon- 
slancyę  Gissownę,  z  której  spłodzi!  córkę  Kruszyńską  Joannę 
chorążynę  Chełmińską  a  polem  kasztelanowę  Gdańską:  i  sy- 
nów dwóch:  z  tych  Kazimierz  młodszy  dworzanin  Króla  Au- 
gusta, a  teraz  chorąży  Pomorski,  zona  jego  Maryanna  Sar- 
tawska  żyje  z  nim  bezpotomnie ,  posłował  na  konwokacyą 
169(5.  Bogusław  starszy,  chorą/.y  Michałowski,  sędzia  ka- 
pturowy  Starogardzki    1(507.    pojął  Maryannę   Dzicwanowską 


Kitowski — Hizineli. 


l().l 


t  Milońsklej  urodzoną ,  ta  imi  trzy  córki  powiła  ,  Terest; 
Wojciecha  llulkowskiego  wojskiego  Dobrzyńskiego  inałzonkt;, 
Konslancyą  Paiin*^'  ,  i  Scliolaslykc;  (lizyńską  :  tyleż  synów, 
Ignacy  dworskij  si<;  bawiąc  bezzeiiny  umarł,  Jan  niarszałko- 
wał  na  generale  Grudziądzkim  przed  konwokacyą  w  r.  1733. 
.lakób  w  zakonie  Societ.   Jesu. 

Mitonski,  piszą  si<;  z  Kitowek. 


KIZINEK  HERB  li 


KIZI>EK  HERB  2do. 


Trąba  czarna  powinna  byc  cieńszym  rogiem  w  lewą  tar- 
czy na  ukos  do  góry  idąca,  po  jej  grzbiecie  trzy  lilie  jedna 
podle  drugiej  jakby  przyrosłe,  w  j)olu  czcrwonem  :  nad  heł- 
mem i  koroną  są  dwie  trąby  krzywe,  atoli  prosto  z  korony 
wychodzą,  na  każdej  z  boku  takież  ti'zv  lilie,  jak  i  na  tar- 
czy. Paproć,  o  herb.  fol.  5(51).  Okol  tom.  \.  fol.  391. 
Klejnoty  fol.  57.  Przyniesiony  ten  herb  z  Szląska ,  gdzie 
z  domu  tego  bywali  łu<lzie  znacznie  zasłużeni  w  ziemi  tej 
ksiąz«,'tom  swoim  i  Cesarzowi  Karolowi  piątemu  :  potem  sit; 
jeden  z  nich  przeniósł  do  Polski ,  od  którego  za  czasów  Pa- 
prockiego, był  Jan  Kizinek  mąz  biegły  w  sprawach,  od  któ- 
rego został  si(,'  także  syn  Jan  ,  ale  len  niemiał  tylko  jedne 
córk(;  Annę  ,  to  Paprocki :  atoli  Baranowski  powiada  ,  że 
Jan  Kizinek  był  za  jego  wieku  w  księzfwie  Zatorskiem,  czło- 
wiek podeszły,  ten  z  Strzalanką  spłodził  syna  jednego ,  ale 
go  młodo  zabito,  i  córek  trzy,  jednę  Zuzannę,  ta  poszła  za 
Samuela  Gieraltowskiego ,  drugą  Barbarę  ta  się  dostała  w 
małżeństwo  Palczewskiemu,  synowi  Benedykta,  którego  El- 
żbieta Łazińska  zrodziła,  trzecią  najmłodszą  31arync,  ta  z  Ju- 
styniontem  żyła.  MS.  o  lunniliach  Pruskich  Zalusk.  Kizin- 
ków   Prusaków,    lak   opisuje.    Tarcz  herbu,    cala  szachowana 


106  Klamry— Kleczkowski. 


na  ukos  zóltemi  i  czerwonemi  szachami,  na  hełmie  i  koronie 
sześć  piór  strusich  czerwone  i  żółte ,  i  przydaje ,  ze  widział 
ten  herb  w  kościele  w  Szynwaldskim  za  Łasinem,  w  oknie 
podle  Zofji  K<;siny,  ktcjra  była  za  Samuelem  Łaskim  herbu 
Korab  1594.  Taż  czy  inna  Zołia  była  za  Stanisławem  Kostką 
podkomorzym  Chełmińskim. 

KLAMRY     HERB. 

Klamr  w  herbie,  różni  różnym  kształtem  zażywaj;),  a 
najprzód  jako  się  w  trzecim  tomie  opisało  w  licrbie  Cholewa, 
którym  krom  lam  wyrażonych  pieczęluji|  się  Białochowscy, 
Kleczkowscy  i  Maionowscy.  Terleccy  te^oż  herbu  zażywają 
w  Nowogrodzkiem  i  Brześeiańskiem ,  ale  miecza  otłuczonego 
we  środku  między  Klamrami  niekładą.  Inni  jako  iNiemierzy- 
cowie  Klamry  dwie  na  krzyż  złożone  noszą.  O  tych  wszy- 
stkich na  swojem  się  miejscu  mówi. 

Klat.  Wilhelm  Klat  pułkownik  w  wojsku  Litewskiem 
cudzoziemskicm,  dla  męztwa  i  odwagi  nobilitowany  r.  16G2. 
Cousłit.  fol.  22.  był  polem  podczaszym  Rzeczyckim,  i  pod- 
pisał elekcyą  Jana  IIŁ 

KlecllOWi«ki  herbu  Doliwa  ^  a  podobno  już  teraz. 
Klichowski  w  Kaliskiem   województwie. 

/  Hleczkon'Ski  herbu  Cholewa.  MS.  o  Familiach 
Pruskich  wyraźnie  o  nich  mówi:  do  tych  pociąga  Wojciecha 
Kleczkowskiogo ,  o  którym  cudzoziemski  pisarz  to  do  pamięci 
podał.  Anhaltinus  projligat  Caesarianos.,  major  autem  Jacu- 
lorum  vis  ibi  incubuerat  in  Polonos.,  Cosacos,  Lissorianos, 
qui  in  omiń  conjlictu  ,  licet  leriorem  armaturam  gererent^ 
sed  quo  eo  e.rpeditiores ,  et  audaciores  esseitt ,  ad  omne  pe- 
riculum  ineuudum  ,  in  prima  acie  collabantur.  Lnde  dux 
eorum  Albertus  Iileczkoioski ,  in  fronte  aciei  tunc  stans, 
pila  tormenti  percussus  cum  paucis  ex  suis  occubuerat;  re- 
liqui  tamen  ejus  Socii  ordines  retinuerunt,  et  hostem  in  Cae- 
sarianos dispersos  saerientcm  represserunt,  Dampirumgne 
cum  eo  collapsum  a  nece  serrarunl :  działo  się  to  r.  1G20. 
Starowol.  zaś  in  Bellator.  Sarmat,  fol.  224.  Hieroninem  ^o 
zowie ,  i  tak  o  nim  mówi.  Wysłany  na  posiłek  od  Króla 
Ferdynandowi  Cesarzowi,  wielkim  pędetn  zbiegł  do  Austryi, 
tak  że  M-  wielu  Szląskich  i  Morawskich  miastach,  prędzej 
się  dał  widzieć,  niżeli  słyszed  o  sobie,  że  idzie:  t^im  krom 
innych  wielu  potyczek  z  rcbellizującemi  heretykami  ,  pod 
Kremzą  szczęśliwie  odprawionych,  tysiąc  piechoty  Fryderyka 
palatina  niedaleko  Horny  wpień  wyciął,   atoli  w  zasadzki  pod 


Kleczkowski— Hleiiifeld.  io? 

llorną  napędzony,  kulą  z  muszkietu  postrzelony  polegL  Na 
niiejsce  jego  obrała  sobie  [>ozostała  kompania  Stanisława  llus- 
sinowskiego.  Jest  teg-o  Kleczkowskiego  w  druku  oracya,  którą 
witał  Ferdynanda  Cesarza,  Tom.  2.  mówcy  Polskiego  a  f.  72. 
ale  mu  tam  Stanisława  imi<;  dają.  Wojciech  Kleczkowski 
podpisał  z  Prus   elekcyą  Jana  Kazimierza, 

W  roku  1788.  Piotr  Kleczkowski  pisarz  ziemski  Trocki.  —  Jo- 
zef podczaszy.  —  Krasicki. 

To  co  tu  Niesiecki  przytoczył  po  łacinie  o  Kieczkowskim ,  stoi  w 
Piaseckim  pod  r.  1620.  str.  390. 

Kleczkowslli  herbu  Tarnawa^  w  Mazowieckiem  wo- 
jewództwie. Daniel  niiał  za  sobą  Zofią  Górską,  z  której  trzy 
córki,  3Iaryanna  z  Zebrowskim,  Petronella  z  Jakóbem  Ra- 
deckim, Helena  z  Jerzym  INowickim,  zmówione.  Stanisław, 
Mikołaj,  Jan,  Ignacy,  Szymon  w  ziemi  Nurskiej  1(548.  Bar- 
tłomiej tamże  poborcą  1591.  Constit.  fol.  032.  Zofia  Mi- 
chała Krasińskiego  małżonka. 

Kleczkowski  herbu  Trzasku^  w  ziemi  Łomżyńskiej. 
Jakób  doktor  teologji  w  swojej  ojczyźnie  kościół  wymurował 
i  nadał.  Maciej  w  Poznańskiem  podpisał  elekcyą  Włady- 
sława IV.   ale   niewiem   czy  tego  lierbu. 

Hleczyuski  herbu  Strzemię,  w  Pilznieńskim  powie- 
cie. N.  Kleczyński  miał  za  sobą  Maryanni;  z  Ilybotycz  Brze- 
ściańską,  z  której  syn  Józef  w  zakonie  naszym  sławny  ka- 
znodzieja, jest  jego  kilka  kazań  w  druku:  Inio.  Prawda  Try- 
bunału Koronnego  hasto  ^  Kazanie  tia  Jf^otywie  Trybunal- 
skiej 1712.  infol.  w  Toruniu.  2do.  Sprawiedliwy  rozum, 
rozumna  sprawiedliwość,  Kazanie  na  tejże  Holywie  1712. 
infol.  w  Toruniu.  3tio.  Sprawiedliwość  do  kontynuacyi, 
Kazanie  na  ff^otywie  1714.  infol.  w  Toruniu.  4to.  Punkt 
honoru  Święta  sprawiedliwość,  Kazanie  na  U^otywie  1718. 
infol.  w  Lublinie.    Umarł  w  Łucku  1725. 

Roku  1778.  N.  Kleczyński  regent  grodzki  Pilznieiiski.  —  Kleczyii- 
ska  małżonka  Dunina  starosty  Zatorskiego.  —  Przypisy  Kra- 
sickiego. 

Hleill*  Klein  Jerzy  kapitan  dragoński  dla  m<;ztwa  no- 
bilitowany na  sejmie  1662.  przydano  jednak  kondycyą  żeby 
katolikiem  został.   Constit.  fol.  40. 

KŁEINFEŁD    HERB. 

3IS.  o  Familiach  Pruskich  tak  ten  herb  odkryślił.  Tar- 
cza   herbu    wzdłuż    na    dwie    cz(,'ści    przedzielona,    po  jednej 


108 


Hleilifeld — Hlciiiaii. 


KLEINFELD 


HERB. 


slronle    siedm    pól  alternatą,    białe  czarnym  przcplataj.j  się, 
po  drugiej  tyleż;   na  hełmie   nad  koroną  dwa  rogi. 

KleiniłOlt^  I\Jctlo]>olski.  Stanisław  sekretarz  królewski 
melrykant  koronny,  za  zaleceniem  hetmana  i  wojska,  na  sej- 
mie 167(5.  do  szlachectwa  prerogatywy  ^przypuszczony  i  z 
sukcessorami  swemi,  jako  zasłużony  Królowi  Janowi  Kazi- 
mierzowi i  Michałowi,  I  który  na  okup  więźniów  żołnierzy 
Polskich  dał  był  znaczną  summc  hetmanom:  miał  dziada  cho- 
rążym na  dwócli  kampaniach  Moskiewskich  doświadczonego, 
i  ojca  który  u  Zygmunta  III.  i  Władysława  IV.  był  sekre- 
larzeni.   Constil.  ful.  02. 

Kleist  lierbu  Doręgowski ,  w  Pomorskiem  wojewódz- 
twie ten  dom  dawny,  a  w  wojsku  lirandeburskiem  wlelkiemi 
szarżami  znaczni  Kleistowie  bywali.  Piotr  i  Idzi  Kleislowie 
1632.  Jan  poseł  na  sejm  electionis  z  Pomorskiego  r.  1697. 
i  deputat  ad  pacia  cotwenta^  które  podpisał.  Constit.  fol.  2A. 
Franciszek  161)1).  Katarzyna  KIcistowna  była  za  Cypryanem 
Kreski  m. 

Kleiiiau  /terbu  Broc/iwtcz.  To  jest  Jeleń  w  błęki- 
tnem  polu,  szary,  uciekający  w  prawą  tarczy,  nad  głową 
jego  gwiazda,  i  tern  się  różni  od  Brochwicza  2do.  Dom  to 
staro/.ytny  dobra  ich  Stotenlcld  w  powiecie  Człucbowskim, 
o  czem  księgi  Starogardzkie ,  i  dyspozycye ,  i  dekrcła  try- 
bunalskie. Bartłomiej  Kleman  z  Małgorzatą  Komirowską  spło- 
dził Stanisława.  Piotr,  Stefan,  Jerzy,  Krzysztof,  Jakób  Kłe- 
manowic.  N.  Kłemanowna  była  za  Ręczlawskim.  J/S.  o 
Famil.  Prtisk. 

H.leill1lowski  /wrhi/  Roch,  w  ziemi  Warszawskiej 
Stanisław  miał  za  sobą  Barbarę  córkę  Piotra  Sobola,  z  niej 
był  syn  Franciszek,   tego  zaś  dwóch  synów  Michał  i  Antoni. 


Rlempowski— RIeszczyiiski.       i09 


CI   od    Pruszkowskich   swojr  dzleliiici,'   wzięli,  jako  się  niówic 
będzie   [tod   literą  P. 

W  r.  177S.  Jakób  lilembowski  wojski  Łukowski.  —  Karol  mie- 
cznik Warszawski.   —  łiras/cA/. 

Kleiupon^sk-i  herbu  Strzemię,  w  Krakowskiem  vvo- 
jcwódzlwie. 

K.leilieYVSli.i  herbu  Zagłoba,  w  Płockiem  wojewódz7 
lwie  3IarciiKi  z  Klenowa  czytam  u  Łaskiego  w  Slat.f.  171. 
na    przywileju  Jagielta    podpisanego    1 421.    między  kasztela- 
nem   Poznańskim   i   Sądeckim,    ztąd   sii;   domyślam,   że  musiał 
by(5  jakim   kasztelanem ,   ale  snai;  w   druku   opuszczono.     Sa- 
muel  Klcniewski   miał   za   sobą   Lipską   herbu  Łada  sędziankę 
Rawską.    Okol.  tom.  2.  fol.  28.  Jakób  z  wielkiego  Kleniowa 
poborca  w  Rawskiem,   umarł   1033.    le/.y  w  Łowiczu.     Stu- 
rowol.  in  Monum.   Eustachś,  Jan,   Marcyan,  Stanisław  1048. 
Walentyn   miecznikowicz  Rawski   w  stanie  duchownym  1604. 
W  r.   1778.   Stanisław  Kleniewski    wojski  Gostyński.  —  W  r. 
1788.  Józef  łowczy  Płocki.  —  Ki^asicki. 
Hleszczowski^  w  województwie  Bracławskiem.  Jerzy 
1648.     Seweryn  wojski  Bracławski ,    zona  jego  Zofia  z  Zu- 
lina,   i  Alexander  1074.   podpisali  elekcye  królewskie. 

CUeszczyiiski  herbu  Gryf.,  z  tą  jednak  ró/.nicą,  ze 
Gryf  biały  powinien  byc,  w  górę  przedniemi  nogami  wspięty 
w  koronie,  w  polu  czerwonem  ,  w  nodze  prawej  przedniej 
krzyż  trzyma.  Maciej  Kleszczyński  pierwszy  z  tego  domu, 
w  komput  rycerstwa  Polskiego  policzony ,  co  wspominają 
Konstytucije  1690.  gdy  o  nim  wzmiankę  czynią.  Zasłużył 
to  sobie  u  ojczyzny  męztwem  swem,  kiedy  po  usarsku,  swoim 
kosztem  służąc,  znacznego  na  harcu  Turczyna  pojmał  i  Kró- 
lowi Janowi  IIŁ  przyprowadził:  od  Rożna  dziedzictwem  ku- 
piwszy Targowisko,  Tuszewo,  Rakowice,  a  od  Narzymskiego 
Mortęgę,  Mortęskich  niegdy  gniazdo,  w  Chełmińskiem  wo- 
jewództwie osiadł ,  i  czterech  synów  zostawił  :  Stanisława, 
Ludwika,  Ignacego  i  Adama,  z  tych  dwaj  ostatni  żyli  bez- 
potomnie. Ludwik  j)racowitego  koło  dusz  ludzkich  operaryu- 
sza  urząd  w  zakonie  naszym  w  Lublinie  zakończył  r.  1724. 
Stanisław  krwi  swojej  i  nieprzyjacielskiej  wylaniem,  swoją 
w  rycerskich  dziełach  odwagę  ojczyźnie  zapisał,  jako  wspo- 
mina lionstytucya  1690.  miał  za  sobą  Marrannę  Wilczew- 
ską, z  której  córka  Cecylia  dostała  się  Sutowskiemu  stolni- 
kowi Płockiemu,  i  syn  Łukasz  poseł  na  sejm  z  Chełmiń- 
skiego roku  1730. 

JViel({dek  w  ho.ralihjce  dowodzi  źe  Kleszczyńscy  mają  przydomek 
Puttkammer  z  której  to  starożytnej  lamilji  pocliodzą.  Następnie 
pisze;  że  podług  dokumentów  tej  familji,  było  dwóch  braci  rodzo- 
nych Puttkammerów,   Stanisław  starszy,  a  Maciej  młodszy  w  wo- 


i  10  Hleszczyuski. 


jewódzlwie  Pomorskiem,  a  powiatach  Bytowskim  i  Lemburskim, 
gdy  Rzeczpospolita  Polska  zastawiła  te  dwa  powiały  żyjącemu 
na  ów  czas  elektorowi  Brandeburskiemu ,  Stanisław  Pnltkammer 
poszedł  do  wojska  Brandeburskiego  w  służb^' ,  tenże  straciwszy 
swój  majątek,  dosłużył  się  zaś  wysokiej  rangi  w  wojsku  u  panu- 
jącego elektora ,  aby  mógł  wziąść  młodszego  brata  na  ów  czas 
jeszcze  bezżennego  w  kuratelę  i  dobra  w  sekwcstr  ,  co  i  otrzy- 
mał ,  a  to  z  powodu  jakoby  Maciej  (ponieważ  kupił  sobie  dom  za 
granicą  w  Polszczę  w  mieście  Hojnicach  ,  gdzie  było  kollegiuni 
00.  Jezuitów,  i  lam  na  uroczystsze  święta  z  dóbr  zjeżdżał  na 
nabożeństwo,  przez  rozdawanie  duchownym  tracił  fortunę.  Dowie- 
dziawszy się  o  tern  fliaciej  Puttkammer,  zabrał  dokumenia  własne, 
tak  do  faniilji  jako  i  dóbr  jego  służące,  ujechał  do  wojska  Pol- 
skiego w  służbę. 
Następnie  dowodzi  tenże  Wiełądek  iź  mylnie  położył  Niestecki  ja- 
koby Kleszczyński  przez  konstytucyą  r.  1690.  był  nobilitowany, 
ponieważ  Volumine  legum  ąuinto  na  sejmie  Warszawskim  za 
Króla  Jana  III.  roku  pańskiego  1685.  pag.  730.  Tit.  indygenaty 
z  zalecenia  obu  hetmanów  koronnych  i  W.  Ks.  Lit.  62.  Nro  21. 
Titulus  incipit.  nadgradzając  zasługi  ludzi  rycerskich  w  wojskach 
naszych  zostających ,  onych  za  zgodą  wszech  stanów  do  indyge- 
natu  państw  naszych  przypuszczamy.  Urodzonych  Jana  Laussen 
kapitana  i  t.  d.  z  korony :  A  z  vV'.  Ks,  Lit.  urodzonych  Jana 
Szrettera  majora,  i  t.  d.  Macieja  Kleszczyńskiego  dediiceiitem 
nobilitatem  etc.  więc  jaśnie  się  pokazuje,  że  nie  potrzebował  no- 
bililacyi,  bo  był  szlachcicem  dawnym,  tylko  do  indygenatu  przy- 
puszczony ,  co  wyświadcza  dyploma  Króla  Jana  III.  na  tymże 
samym  sejmie  dnia  3.  Czerwca  roku  1685.  temuż  Maciejowi  Kle- 
szczyńskiemu  cum  pro/e  nlriiisqi/e  se.rus  dane,  które  w  ręku 
familji  Kleszczyńskich  originaliter  się  znajduje,  i  w  tym  opisane 
są  jego  zasługi  rycerskie,  przeciwko  Szwedom  Moskalom,  Tata- 
rom ,  i  za  te  bohatyrskie  dzieła  Król  Jan  III.  przydał  temuż  Ma- 
ciejowi Kleszczyńskiemu  do  dawnego  herbu  (to  jest  białego  Gryfa 
w  czerwonem  polu)  dwa  topory  w  koronie,  i  trzy  strusie  pióra 
w  hełmie ,  i  krzyża  w  nodze  prawej  przedniej  trzymanie ,  z  za- 
żywaniem armatury,  więc  z  tern  przydaniem  do  dawnego  herbu 
dowodzi  się  i  stwierdza,  że  był  dawnym  szlachcicem  niewątpli- 
wie ,  tudzież  i  przyczyna  wyjaśnia  się  na  tymże  sejmie  wywodu 
szlachectwa,  ponieważ  był  od  nieprzyjaciół  Polski  zabrany  w 
niewolą ,  z  nieuchronnej  więc  potrzeby  był  przymuszony  Ciińlia 
cxcrcere.  Nic  pewniejszego,  że  tenże  Maciej  h leszczyński  osiadł 
w  ziemi  Michałowskiej  ,  a  województwie  Chełmińskim,  kupiwszy 
od  Rosma  wojewody  Chełmińskiego  pod  miastem  Lubawą  dobra 
dziedziczne  Rakowicc,  Targowisko  i  Tuszewo,  a  od  Narzymskiego 
Mortęgi  starożytnej  familji  Mortęskich  niegdyś  gniazdo,  i  piąciu 
synów  zostawił,  Stanisława,  Ludwika,  Ignacego,  Ada- 
ma kanonika  katedry  Chełmińskiej,  i  Wojciecha,  którego  koń 
w  18,  roku  wieku  jego  zabił,  Ignacy  także  sterilis  umarł,  Lu- 
dwik pracowitego  około  dusz  ludzkich  operaryusza  urząd  w  za- 
konie 00.  Jezuitów  w  Lublinie  zakończył  1724.  r.  Stanisław 
zaś  krwie  swojej  i  nieprzyjacielskiej  wylaniem  swoje  w  rycerskich 
dziełach  odwagę  zapisał,  jako  wspomina  konstytucyą  1690.  roku. 
Miał  za  sobą  Maryą  Sibillę  ff^ilcseioską,  z  której  córka  Cecylia 
dostała    się  Wojciechowi  Sutkowskiemu  stolnikowi  Płockiemu,  a 


Klicki— Kliczkowski.  Hi 


syn  Łukasz  Kleszczyński  sądowy  Chełmiński,  poseł  na  sejm 
Z  diełmińskiego  1730.  roku ,  miał  za  sobą  Ewę  Piumicką ,  z 
którą  córka  Barbara  Benedyktynką  w  klasztorze, Toruńskim  umarła 
1795.  Katarzyna  sterilis  dostała  się  Pawłowi  Zórawskiemu  woj- 
skiemu Zawskrzyńskiemu.  Trzecia  córka  Teresa  sterźl/s  dostała 
się  Ignacemu  Piaskowskiemu  starościcowi  Brodnickiemu ,  a  woj- 
skiemu Bydgowskiemu.  Syn  starszy  Antoni  Kleszczyński  w /?«- 
kowicach  w  dawnym  gniazdzie  mieszkający,  poseł  z  Malborskiego 
do  Warszawy  na  sejm  koronacyjny  1764.  podkomorzy  nadworny 
Króla  Jmci  Polskiego  Stanisława  Augusta,  miał  za  sobą  Teresę 
Piaskowską,  z  której  syn  Maryan  Józef,  drugi  syn  Jakób 
Bod  wid,  i  córka  Anna  Beatrix.  Drugi  syn  Łukasza  Woj- 
ciech także  podkomorzy  nadworny  Kriila  Jmci  Stanisława  Au- 
gusta ,  który  20.  lat  liczył  zasług  w  skarliie  koronnym ,  miał  za 
sobą  Annę  Gurską  \mo  i'oto  będącą  za  Karolem  Kłopockim  ka- 
pitanem Austryackim,  z  którym  miała  dwie  córki,  Karolinę  i 
Annę  Klopockie,  z  tą  ma  dwóch  synów  W^aleryana  i  Fe- 
lisa Kleszczyńskich.  — 

Hlicki  herbu  Prus  Ifno,  w  ziemi  Ciechanowskiej.  Bal- 
cer Klicki  z  małego^  Klicza,  żona  jej^o  Pieniązkowa,  pewne 
dobra  do  ołtarza  Ś.  Anny  w  Ciechanowie  zapisał,  co  ap- 
prohowała  /lonsti/tuci/a  1616.  fol.  37.  Piotr  1632.  Stani- 
sław 1648.   podpisali  elekcje. 

W  r.   1778.    Roch   Klicki   podsędek   ziemi  Łomżyńskiej.    —    To- 
masz regent  Ostrołęcki.    —    Stanisław    cześnik  Różański.   — 
W  r.   1788.    Tomasz  sędzia  grodzki  Ostrołęcki.    —   Jędrzej 
podwojewodzy.   —  Krasicki. 
^^Iilicaiewsk.i  /terbu  Brodzie.  Kliczewska  była  za  Bro» 
inirskim   Marcinem   herbu   Pobog. 

H.liczeivski  herbu  Dołęga,  w  Zawskrzeńskim  powie- 
cie. Za  czasów  Paprockiego  zył  Stanisław  Kliczewski  tak 
silny,  ze  na  harc,  ze  dwiema  chodził  kopijami,  i  szczęśliwie 
z  nieprzyjaciołami  potykał  się,  atoli  w  ojczyźnie  potem  za- 
bity. N.  Kliczewski  miał  za  sohij  Niemojewską,  MS,  o  Fa- 
viiliuch  Prusk. 

KliezlŁOWslii  herbu  Pilaiva,  w  Krakowskiem  woje- 
wództwie i  Mazowieckiem :  niektórzy  z  nich  na  Pakucie  się 
łvynieśli.  Piotr  Kliczkowski  w  prawie  biegły  miał  za  sobą 
Elżbietę  Kęczownę  ,  zostawił  z  niej  córkę  Dominikankę  na 
Grodku,  z  synów  także  jego  jeden  wstąpił  do  zakonu  S.  Do- 
minika, umarł  ten  Piotr  1606.  JNiewiem  czy  nie  tu  należy 
Klika  Jakób  cześnik  Sieradzki  podpisał  pokój  Brzeski  u  Łask. 
w  Siat.  fol.  141. 

H-liczkowsbi  herbu  Prus  Imo,  w  województwie  Ma- 
zowieckiem ,  ale  mi  się  zda,  ze  omyłka,  ile  ze  i  Pilawczy- 
ków  cii  pisarze  nasi  osadzają  w  temze  województwie  i  herb 
podobny  ,  Prusa  do  Pilawczyka  ,  mógł  do  omyłki  dac  oka- 
zyą :   i  o  Klickich  herbu   Prus  tamże  piszą. 


112 


Hliiiiczycki  —  Hliiiski. 


Mliiucsyeki.   Wlktoryn  Klimczycki  z  wojewótlzl>v( 
Połllaskiem  podpisał  elekcyą  Jana  III. 


KLINSKI 


HERB. 


Świat  powinien  być,  na  nim  krzyż,  pod  którym  ale  i 
przez  środek  jego  są  dwie  klamry  końeami  na  dół  obrttcone, 
jedna  z  nich  wyższa  wi(;ksza,  druga  pod  nią  mniejsza,  lak 
go  opisał  Oliolslii  tom.  \.fol.  3'.)*.).  tego  herbu  łamilianei  w 
Kijowskieni  województwie:  Daniel  Kliński  do  samej  s'mierci 
w  obozie  lata  swoje  pędził,  w  Finlandyi ,  Wołoszech  i  in- 
dziej wojownik  ,  jako  jego  nadgrobek  w  Pawoloezy  posta- 
wiony z  tym  herbem,  o  nim  świadczy,  podobne  są  temu  herby 
w  Litwie    Ichnatowiezów   i    Okuniów. 

lUius]i.i  herbu  Junosza ,  powinien  zaś  byc  baran  biały 
w  ezcrwonem  polu  na  zielonej  trawie  stojący.  We  krwi  po 
boki ;  na  hełmie  pół  barana ,  tak  go  opisuje  JIS.  o  Faun'/. 
Priisli. ,  atoli  ze  na  hełmie  zażywają  trzech  piór  strusich, 
świadkiem  grabsztyn  u  Dominikanów  w  Gdańsku.  W  Pru- 
sieeh  kwitnie  ta  familia,  luboć  ze  i  na  Podolu  byli  świadczy 
Okolski.  Jerzy  Kliński  z  sejmu  1590.  poborca  w  Pomor- 
skiem. Conslit.  fol.  604.  Krzysztof  miał  za  sobą  Dulska,  z 
której  dwóch  synów  było,  Krzysztof  Nominat  na  opactwo  Pe- 
plińskic,  atoli  za  Rozrazewskiego  biskupa  Kujawskiego  promo- 
cyą,  ustąpił  Kostce.  Jan  brat  jego  dziedzic  na  Radziejowie 
ożenił  się  z  Katarzyną  Łaszewską ,  z  tej  było  trzech  synów: 
Jerzy,  Krzysztof,  i  Jan,  którym  wszystkim  jeszcze  żyjącym, 
matka  w  Gdańsku  marmuro\\y  nadgrobek  wystawiła,  jako 
inskrypcya  świadczy  w  roku  1(514.  Kliński  z  Radziejowa  złą- 
czył się  dożywotnie  z  Gissowną,  córką  Michała  Gissy  sta- 
rosty Borzechowskiego  :  drugi  Kliński  dziedzic  na  Adamo- 
wie ,  drugą  tejże  siostrę  rodzoną  pojął.  Antoni  sądowy  Tu- 
cholski deputat  na  trybunał  koronny  z  Pomorskiego  1718. 
Franciszek  sędzia    ziemski  Tczewski  ,   Augustyn  sądowy  Tu- 


HliszeMski— Hliicz.  i  13 


cholski,  Jan  sądowy  Mirachowski,  posłowie  z  Prus  na  sejm 
1730.  Kliiiska  była  za  Bąkowskiin  łierbu  Ryś,  druga  za  Ja- 
nem Czapskim.  Piotr  i  Stanisław  1632.  Micliał  Rautenberg 
Kliński  z  Radziejowa  poseł  z  Pomorskiego  1648.  podpisali 
elekcye  królewskie.  Antoni  Kliński  w  zakonie  naszym  teml 
czasy. 

K]iszevrski  herbu  Jastrzębiec-  w  Nowogrodzkiem 
województwie.  Ks.  Iiojał.  in  3IS.  Stanisław  Kliszewski  żył 
1648.  syn  jego  Seweryn,  Jadwiga  Klisze wska  była  za  Pran- 
dotą  Dzierzkiem  stolnikiem  Lubelskim,  Elżbieta  za  Mikołajem 
Krysztoporskim.   ^Icta  Castr.  Cracov. 

Klononski  herbu  ^/bdanh,  w  powiecie  Radomskim. 
Jan  Klonowski,  żona  jego  Małgorzata  z  Podciemnego  1480. 
Monim.  Coli.  Leopol. 

Klonowski  herbu  Bończa,  w  województwie  Raw- 
skiem.  N.  Klonowski  miał  za  sobą  Dorotę  Teresę  Zaborow- 
ską,  ale  z   nią  sterilis ,   drugi  Joannę  Nasierowską. 

Klonowski  herbu  Lesiczi/e,  na  Dobrzyńskiej  ziemi 
i  w  księztwie  Litewskiem ,  cnotą  i  dzielnością  sławni.  Sta- 
nisław Klonowski  Wolborski  i  Gnieźnieński  starosta.  Wa- 
wrzeniec  brat  jego  starosta  Gnieźnieński,  Grzegorz  trzeci 
brat,  syn  jego  Józef  z  natury  wielki  krasomówca,  najprzód 
stolnik  potem  podkomorzy  Potocki ,  z  którym  tytułem  posło- 
wał na  sejm  1647.  zkąd  deputatem  stanął  na  trybunał  skar- 
bowj'  Litewski,  Constit.  fol.  44.  wziął  dalej  kasztelanią  Wi- 
tebską ,  z  tej  postąpił  na  województwo  Brześciańskie ,  jam 
mu  herb  Nałęcz  przypisał  w  tomie  pierwszym,  ale  go  Okol. 
i  Kojatowicz  in  JIS.  pod  tym  herbem  kładą :  był  sędzią  ka- 
pturowym pod  czas  interregnum  po  zejściu  Zygmunta  IIL 
na  wiele  go  funkcyi  ojczyzna  narażała,  które  wszystkie  z 
chwalą  imienia  swego  odprawił :  miał  za  sobą  Radzimińską, 
z  której  jedne  tylko  córkę  zostawił,  Michała  Frąckiewicza 
małżonkę.  Łukasz  pod  czas  expedycyi  Pruskie  przeciw  Gu- 
stawowi ,  chorąży  usarski.  Fabian  pod  chorągwią  usarską 
Władysława  IV.  pod  Smoleńskiem  z  działa  zabity.  Są  Klo- 
nowscy i  w  Prusach,  Fabian  1632.  Jan  poseł  z  ziemi  Świe- 
ckiej, Kazimierz  i  Władysław  1648.  Klonowska  była  za  Je- 
rzym Pierzcha  ,  a  po  nim  za  Konojadzkim  Jędrzej  i  Lu- 
dwik 1648.  ^ 

KLUCZ     HERB. 

W  herbie  Jasieńczyk  Klucza  które  domy  w  Polszczę  za- 
żywają ,  mówiłem  na  swem  miejscu,  tu  przydaję  z  Kojatow. 
że  w  Litwie  niektórzy  do  Klucza  białego  rozdartego  w  polu 

Tom  V.  "  8 


1 14  Kliis — IiłocźOivski. 


czerwoiiem,  przydają  gwiazdf;  ztotą  z  boku,  a  w  hełmie  trzy 
nitSra  strusie.  Tym  się  herbem  szczycą  Czeczerscy  w  Podla- 
skiem  województwie,  dokąd  z  Wołynia  przyszli,  i  Obucho- 
wiczowie. 

KlllS  herbu  Sreuiawa,  w  Ruskiem  województwie,  Kle- 
mensa Klusz  stawnego  niyza  wspominają  historycy  r.  1570. 
AloW  Ii  ons ty t lic ije  10(52.  /b/.  33.   zowią  ich  Kluski. 

Klliwińsk.!*  Iwan  Kluwiński  ziemianin  Wołyński  w 
roku   1528.    Metryka  frotyńsku. 

KJajowski  herbu  Pogonią  kto^  piszą  si«!  z  Kłajowa, 
niewiem  czv  nie  raczej  Klajscy ,  Klemensa  de  Kłaj  wspo- 
mina Długosz  pod  rokiem  1420.  ze  od  komissarzów  królew- 
skich dając  znać  o  niesłusznej  sentencyl  Zygmunta  Cezarza, 
dwieście   mil  przez  7.    dni   upadł. 

H-łębowsfc-i  herbu  Jastrzębiec-  w  ziemi  Łukowskiej 
Tomasz  Klęhowski  Oczkowicz  tego  herbu,  ziemianin  Podlaski 
podpisał  lisi  tegoż  województwa  o  grodzie  Parczowskim  1575. 
w  processie  rozgraniczenia  między  województwy  Podlaskiem 
i  Brześciańskiem.  N.  miał  za  sobą  Gałęzowską  ,  z  tej  syn 
pisarz  grodzki   Grahowiecki   temi   czasy. 

KłoIłSlii  herbu  Poinian,  w  Kujawach.  Z  tych  Bar- 
tłomiej  Kłobski   wicią   lal  zasłużony  ojczyźnie   żołnierz. 

ALtollukowski  herbu  Oksza-  w  Krakowskiem  i  w 
Sieradzkiem  województwach.  Jan  Kłobubowski  miał  za  sobą 
Zofią  Potworowską,  zostawił  synów.  Baran.  Piotr  i  Marcin 
1632.  Jan  miecznik  Inowrocławski  i  Stanisław  1674.  w  Ino- 
wrocławskiem.  N.  Ktobuchowska  JanaDziałyńskiego  małżonka. 

MLłocaewsIi.i  herbu  Doliwa,  w  Chełmskiej  ziemi,  Ka- 
sper Kłoczewski  podczaszy  Chełmski  poseł  na  sejm  1628. 
ztamtąd  deputowany  na  trybunał  Radomski.  Constit.  fol.  h. 
3Iikołaj  podsędek  ziemski  i  sędzia  grodzki  Stęzycki,  także  i 
kapturowy  1674. 

Kłoezoirski  herbu  Rawicz-  w  Sendomierskiem  wo- 
jewództwie i  indziej.  Piotr  kasztelan  Zawichojski  starosta 
Małogoski ,  tego  Bielski  fol.  619.  wyraźnie  Doliwczykiem 
pisze,  Okolski  \\xi  go  pod  herbem  Doliwa,  juz  pod  herbem 
Rawicz  położył ,  jam  go  czytał  indziej  między  Rawiczami, 
byt  dworzaninem  królewskim  1569.  podpisał  unią  Podlasza 
do  korony.  Constit.  fol.  155.  Jeździł  w  Icgacyi  r.  1566.  do 
ksiązęcia  Meklemburskiego,  a  w  roku  1570.  poseł  Zygmunta 
Augusta  pokój  między  Królem  Szwedzkim  i  Duńskim  zjednał, 
Biel.  fol.  643.  gdy  potem  do  oblężenia  Wielkichluków  1580. 
drugim  serca  dodaje ,  z  działa  postrzelony  poległ.  Bielski 
fol.  773.  Slryjk.fol.  789.  Mąz  odważny,  czego  dał  dowody 
na  różnych  miejscach  osobliwie  pod  Gdańskiem.  Mikołaj  takie 


Kłodnicki.  n^ 


pod  Sokoli^  zginął  rokiem  przedtem.  F'arszav.  in  paneg.  An- 
zelm stolnik  Sendomierski  mąz  rycerski,  a  zda  mi  się  miał 
za  sobą  Brzeską  herbu  Oksza.  Zofia  Kloczowska,  Baranow- 
skiego herbu  Rawicz  małżonka  roku  1550.  Kłoczowski  pro- 
boszcz w  Strzelnie  od  Rozi-a/.ewskiego  biskupa  brał  insty- 
tueyą.  N.  Iiłoczowska  Drzewieckiego  małżonka  cześnika  Bra- 
cławskiego. 

O  Piotrze  Kloczowskim  (czy  Kloczcwskini ?)  jest  wzmianka  J.  D. 
Solikowskiego  w  liście  do  kardynała  Hozyusza,  gdzie  wyraża, 
iż  był  jego  kollegą  w  poselstwie ,  zasady  protestanckie  porzucił, 
i  był  cioteczno  rodzonym  bratem  Firleja  w  ówozas  marszałka  w. 
koron,  wojewody  Krakowskiego.  —  List  Solikowskiego  dato- 
wany w  Hciligthal,  29.  Stycznia  15(59.  —  Mscr.  Helsbrg.  — 
Przypisy  Krasickiego. 

Kłodnicki  herbu  Łada.  Dom  starożytny  i  książętom 
nieg^dy  Mazowieckim  dobrze  zasłużony.  Cedrenus  kanclerz 
Zakroczymski,  proboszcz  Czerski,  Dominik  brat  jego  rodzony 
podkanclerzy  Jana  ksiązęcia  Mazowieckiego,  (irzegorz  ka- 
pellan  zony  tegoż  książęcia,  dziedzice  na  Kłodnie.  Helbrzy- 
koń,  Wielisław,  Tomislaw,  Swentosław,  Maciej,  Stanisław, 
Jan,  Filip,  Wojno,  Niegosław,  Wawrzeniec,  Bartłomiej, 
dziedzice  na  Kłodnie,  którym  ,Ian  książę  3Iazowieckie  wielkie 
łaski  przywilejem  swoim  nadał,  w  roku  1387.  Stanisław  z 
Janem  Tarnowskim  hetmanem  pod  Obertynem  mężnie  wo- 
jował przeciwko  Wołochom,  fundował  i  nadał  kościół  w  Zu- 
kowie, z  obligacyą  śpiewania  trzech  mszy  na  tydzień,  za 
umarłych  :  umarł  w  Lwowie  i  tamże  pogrzebiony.  Maciej  brat 
jego,  wojski  Liwski  i  starosta  Błoński,  z  Boguckiej  Anny 
herbu  Prawdzie,  zostawił  synów  siedmiu  1552.  którym  Król 
August  L  puścił  dziedzictwem  wieś  Chrosnią.  Z  tych  1.  Sta- 
nisław, który  młode  lala  już  w  akademji  Krakowskiej,  juz 
w  cudzoziemskich  szkołach  za  nakładem  Jana  Przerębskiego 
podkanclerzego  koronnego,  tyle  w  Łacińskim,  Greckim  ję- 
zykach, i  innych  naukach  postąpił,  że  go  doktorem  obojga 
prawa  zawołano,  a  wkrótce  Juliusz  Papież  protonotariuszem 
swoim  go  uczynił :  w  lat  jedenaście  wróciwszy  się  do  ojczy- 
zny, od  Wierzbickiego  biskupa  Zmudzkiego  wziął  archidya- 
konią  Zmudzką,  a  Padniewski  biskup  Krakowski,  przydał  mu 
kantoryą  Krakowską  1507.  Po  śmierci  Stępowskiego  posłany 
od  Króla  do  Neapolu  z  strony  Barskiego  księztwa,  czas  tam 
niejaki  zabawił,  kędy  się  też  i  ożenił,  spuściwszy  beneficya 
wzwyż  wyrażone,  jjojąwszy  Julią  córkę  margrabi  de  Lauro, 
synowicę  rodzoną  książęcia  Neapolitańskiego  Montis  Leonis 
z  domu  Pignatellów  ,  stryj  jej  był  drugi  Prore.r  Siciliae., 
miał  z  nią  syna  jednego  Franciszka,  ale  mu  ten  młodo  umarł. 
2.   Kasper  starosta  Błoński  i  Wolkinicki ,   ten  się  także  w  cu- 

8- 


116  Hłodilicki. 


dzych  krajach  czas  nic  mały  polerował :  najprzód  gdy  Fer- 
dynand Cesarz  córkę  swoją  dawał  ksiązęciu  Mantuańskiemu, 
on  z  mą  do  Włoch  jechał,  tam  się  i  języka  Włoskiego,  i 
ćwiczenia  koni,  nauczył:  w  wojsku  Niemieckiem  mcztwo  się 
jego  znacznie  pokazywało  :  do  Polski  przyjechawszy  czas  nie 
mały  na  dworze  Ki'óia  Augusta  zaha\>ił,  az  tez  pojął  księ- 
żniczkę Massalską  .\niię  sędziankę  ziemski^  Grodzieńską ,  po- 
zostałą wdowę  po  Sebastyanie  Dybowskim  staroście  Knyszyń- 
skim, ale  z  nią  potomstwa  nie  miał.  Po  śmierci  Króla  Au- 
gusta deputowany  do  prowadzenia  ciała  jego  do  Krakowa, 
tę  funkcyą  z  wielkiem  swojem  zaleceniem  odprawił.  Na  dwór 
Henryka  Króla  namówiony,  dla  lego  że  umiał  języki,  Ła- 
ciński, Hiszpański,  Włoski,  Niemiecki,  Czeski,  dano  mu  wieś 
Choroslów  nad  Łososną  rzeką  w  Grodzieńskiem  starostwie, 
ofiarowano  mu  także  kasztelanią  Warszawską  i  Zakroczym- 
ską, ale  ich  przyjąć  niecliciał:  pod  Iszborg  z  .łanem  Chodkie- 
wiczem wyprawił  się  w  poczcie  nie  małym,  swoim  kosztem 
wystawionym,  a  potem  na  Moskwę,  siła  dokazywał  to  pod 
Połockiem ,  to  pod  Pskowem ,  to  pod  Wielkołukami.  W 
roku  1582.  juz  był  naznaczony  posłem  do  Amurata  Cara  Tu- 
reckiego ,  ale  się  z  tego  wymówił.  Kochał  się  w  duchowień- 
stwie i  ludziach  uczonych  :  w  Kamionce  dobrach  swych  ko- 
ściół zbudował,  1  nadał,  i  appąratem  przyozdobił,  jałmużny 
wielkie  na  zakonników  sypał ,  Żukowski  kościół  takźc  upo- 
sażył. 3.  Mikołaj  urody  dziwnie  pięknej,  nadto  w  muzyce  i 
językach,  Łacińskim,  Włoskim,  Hiszpańskim,  Niemieckim 
doskonale  wyćwiczony ,  bawił  się  na  dworze  Królowy  Bony, 
i  z  nią  był  do  W^łoch  zajechał ,  atoli  tam  przez  zazdrość 
struty,  skoro  do  ojczyzny  powrócił,  z  światem  się  pożegnał 
1559.  4.  Jan  i  w  muzyce  i  w  innych  naukach  biegły,  urzę- 
dów ziemskich  ofiarowanych  sobie  przyjąć  niecliciał ,  jako 
pisarstwa  ziemskiego  Ciechanowskiego  i  podsędkostwa  Zakro- 
czymskiego, umarł  nim  się  ożenił.  5.  Wawrzeniec  najpi>zód 
sobie  dwór  Augusta  Króla  upodobał ,  pojął  potem  Kołozęb- 
ską  31ikołaja  córkę  jedynaczkę ,  z  nią  jednak  nie  zostawił 
tylko  trzy  córki,  człowiek  siły  wielkiej,  i  hojny.  6.  Maciej 
Protonotarius  Apostolicus^  proboszcz  Wileński,  archidyakon 
Zmudzki,  kanonik  Krakowski:  jest  w  druku  jego  Liber  de 
modo  acąmrendae  gruliae  Dwinae,  ąuomodo  cognoscatur 
ejus  adepfio,  et  in  ea  permansio  ^  ex  Hieronymi  Sirini  Ca- 
non. Regularis  S.  August.  Italico,  latine  reddiius,  ac  locis 
ex  S.  Scriptura  illustralus  Cracor.  in  kto  1583.  Toz  samo 
wydał  po  Polsku  pod  tytułem  :  Wizerunek  łaski  Boskiej 
in  4.  CrucoiK  1587.  2do.  In  obilum  Beg.  Sigismundi  yJu- 
a^usti  Oratio  in  kto  Bononiae  1574.   3tio.  De  Nenrici  f"a- 


Ktodiiicki  -  Kłodzki.  1 17 

lesiifelici  in  Poloniarum  Regem  inauguratione  Oratio  gra- 
tulatoria  in  A  to  Bononiae  1574.  Wspominają  Stri^fkowski  w 
swojej  Kronice  Lilew.  fol.  61.  Bartłomiej  mąz  wielkiego 
dowcipu  i  nauki.  Siostry  tych  siedmiu  braci,  byty  dwie,  je- 
dna Dorota,  ta  wydana  za  Wojnę  podskarbiego  Litewskiego, 
i  starostę  Pińskiego  :  druga  Katarzyna  Zaborowska  cześni- 
kowa  Zakroczymska.  Inni  ich  Hlodzińskiemi  piszą  Krzysztof 
mąż  rycerski  z  Jadwigi  Dawidowskiej  dziedziczki  na  Da- 
widowie spłodził  dwóch  synów:  Mikołaja  człowieka  rycerskie- 
go, i  Jędrzeja  zakonnika  S.  Franciszka.  Jan  miał  za  sobą 
cześnikownę  Lidzką  Cieciszewską.  Ale\ander  podstoii  Bra- 
fławski.  Marcin  i  Paweł  w  ziemi  Warszawskiej  1674.  >'. 
Jana  Jarzyny  małżonka. 

Kłodnickicgo  (Stauisława)  wyżej  wsponiiiionego ,  są  listy  oryginalne 
w  bibliotece  Helsbergskiej  —   korrespniidował  z  Hozyuszem  kar- 
dynałem,  biskupem  Warmińskim.   —    Zona  jego ,  jak    się    poka- 
zuje z  listów,  była  z  domu  książąt  Aquuviia.  —  Krasicki. 
Kłodllłcki  herbu  Sas.     Kłodnicki   Wawrzeniec   miał 
za  sobą  Annę  Brodowską  herbu  Łada,   i  z  nią  synów  dwóch, 
z  których  jeden  Jędrzej.    N.   Katjirzynę   Rudnicką.     Barbara 
Kłodnicka  była  za  Stanisławem  Budnickim.   Stanisław  z  Podła- 
skim,  podpisał  ełekeyą  Jana  111. 

Kłoilzki  herbu  Ogończyk.)  w  województwie  Trockiem. 
Jan  Kłodzko,  syn  Michna  zostawił  synów,  Wojciecha  i  Ma- 
cieja. Wojciech  byt  marszałkiem  Litewskim,  starostą  Kowień- 
skim i  Biełskim  ,  ochmistrzem  Krółowy  Hełeny  Mosliiewki 
odprawował  posełstwo  do  Moskwy  1491.  i  149.3.  i  1503. 
pokój  sześcioletny  utwierdził.  h'oj'ał.  par.  2.  Maciej  Woj- 
ciechowicz  marszałek  Litewski  (łziedzic  na  Miedzyrzycu  i  Ly- 
skowie  wojewoda  Potocki,  starosta  W(»lkowyski,  odprawo- 
wał posełstwo  do  Moskwy  1528.,  1531.  i  1536.  został  starostą 
Zmudzkim  1542.  umarł  1543.  miał  za  sobą  Katarzynę  Chie- 
bowiczownę ,  córka  jego  była  za  kniaziem  Dolskim ,  fundo- 
wał Plebanią  Miedzyrzycką ,  leży  u  Franciszkanów  w  Wil- 
nie, zkąd  nadgrobek  jego  wypisał  Starował,  in  monnm.  to 
Kojał.  inlUS.  jam  go  opuścił  między  wojewodami  Połockiemi, 
a  z  Paprockiego  położyłem  w  tymże  czasie  Chlebowicza.  Kło- 
dzki Jan  starosta  Miedzialski ,  stolnik  Kowieński,  poseł  na 
sejm  1628.  i  ztamtąd  komissarz  do  zapłacenia  wojsku  w  In- 
flanciech,  Constit.  fol.  3.  żył  jeszcze  1632.  Kojał.  rozumie, 
źe  już  tego  domu  familiantów  nie  stało. 

Duńcsetoski  w  herbarzu  T.  II.  str.  128.  łączy  dom  Kłodzkich  z 
Klaczkami ,  i  tak  łączność  ich  z  zacytowaniem  dokumentów  wie- 
rzytelnych  ,  dowodzi :  — 

Hloczkowle  herbu  Ogoiiczyk,  w  W.  Ks.  Litewskiem.  Dom 
tych  inszy  jest  od    domu   Kłockich ,    początki  zabrał  od   Irzyka 


118  Kłoflzki. 


Sangawa,  który  r.  1413.  lierb  Ogońcsyk  na  siebie  i  potom- 
ków swoich  pod  Horodłem  przyjął.  Tego  dwaj  pozostali  potoiuko- 
wie  Wasyl  i  Michno,  różne  sobie  poprzywlaszczali  nazwiska. 
Wasyl  bowiem  nazwał  się  Hajko ,  którego  dotąd  w  W.  Ks.  Li- 
tewskiem  kwitną  sukcEssorowie ;  Michno  zaś  Kłodzko.  Syn  Mi- 
chna, z  Kęsztortowiii/  był  Iwan,  który  poją  wszy  KiejzffnNotrnę, 
zostawił  z  niej  dwórli  synów  Wojciecha  i  iiohdana.  Woj- 
ciech najprzód  starosta  Kowieński  i  Bielski,  potem  marszałek 
W.  Ks.  Litewskiego  ochmistrz  Heleny  Królowy,  posłem  był  expe- 
dyowany  do  Moskwy  od  Aie.\andra  Króla  roku  1502.  gdzie  pokój 
sześcioletni  ustabilitował.  31iał  za  sobą  Zofią  księżniczkę  Cze- 
twer/i//is/tq ,  z  której  spłodzi!  syna  Macieja.  Bohdan  zaś  syn 
drugi  Iwona,  wkroczywszy  w  dożywotnią  przyjaźń  z  Sakowi- 
czowną ,  miał  z  niej  Kaspra  starostę  Wolkinickiego ,  który'  z 
Doroty  Massalskifj  sędzianki  Grodzieńskiej  córkę  wydał  za  Ste- 
fana Itukiewicza.  31  a  c  i  ej  W  oj  c  i  e  c  h  o  w  i  c  z  J  a  n  o  w  i  c  z  Kłoczko 
(tak  go  pospolicie  Ruskim  akcentem  nazywano)  starosta  Wolko- 
wyski,  dalej  marszałek  w  W.  Ks.  Lit.  potem  wojewoda  Polocki, 
dwa  razy  jeździł  posłem  do  Moskwy  od  Zygmunta  \.  raz  r.  15"28. 
drugi  raz  r.  153(5.  zkąd  powróciwszy,  fundować  w  dobrach  swoich 
3Iiędzyrzeczu  plebanią ,  umarł  będąc  starosta  Zraudzkim  r.  1543. 
leży  w  Wilnie  u  Franciszkanów.  Dwa  razy  31aciej  śluby  mał- 
żeńskie ponawiał,  raz  z  Jadwigą  Zie/ikicw/czow/ią ,  drugi  raz  z 
Katarzyną  Montwidowjią  Hlebowiczowną  wojcwodzanką  Smoleń- 
ską ,  pozostałą  wdową  po  kniaziu  Soloniereckim  ,  z  których  pier- 
wsza, powita  mu  syna  Stanisława,  druga  córkę  Annę  wydaną 
za  Alexandra  na  Dubnie  kniazia  Dołskicgo.  Stanisław  będąc 
obszernych  dóbr  dziedzicem,  oddany  był  do  akademji  Krakowsiciej, 
lecz  że  bardzo  był  swywolny,  i  na  "wszystko  zlc  rozpasany,  często 
go  preceptorowie  gromili,  dla  czego  stęskniwszy  się  w  tvm  ry- 
gorze ,  przybrawszy  sobie  kompana ,  uciekł  z  akademji.  Dowie- 
dziawszy się  o  tern  strapiony  cjciec,  bo  na  ten  czas  jeszcze  żył, 
a  nie  mogąc  go  nigdzie  poścignąć ,  bo  żaden  o  nim  gdzie  się 
podział  niemógł  wiedzieć ,  częścio  zalterowany  tym  ouego  po- 
stępkiem, częścio  obrzydziwszy  sobie  nie  skromne  onego  obyczaje, 
przy  zgonie  życia  swego,  ostatnią  wolą  swoją,  całej  fortuny  uczy- 
nił dziedziczką  Annę  Dolską  córkę  swoje,  a  Stanisława  syna 
z  pomnionych  racy  i  precz  oddalił.  Stanisław  tedy  oddalony  od 
wszystkiego,  włócząc  się  po  Ukrainie,  kędy  był  zabrnąl,  począł 
chodzić  do  szkól  w  Kijowie ,  lecz  i  tam  niedługo  zabawiwszy,  bo 
mu  nauki  nie  smakowały,  udał  się  na  3Ioskwę ,  gdzie  niemając 
żadnego  do  wyżywienia  siebie  samego  sposobu ,  musiał  służbę 
przyjąć  w  wojsku  31oskiewskiem,  na  której  strawiwszy  blisko  lal 
40.'  gdy  nieco  począł  statkować,  dosłużył  się  szarży  majorow- 
skiej.  "Gdy  polem  Stefan  Batory  z  zwycięzkim  wojskiem  nazad 
z  3Ioskwy  do  Polski  powracał ,  on  leź  przyłączywszy  się  do  lego 
wojska,  wrócił  się  do  ojczystych  krajów,  ale  że  dobrze  wiedział 
siebie  być  oddalonym  od  wszystkiego  testamentową  wolą  ojca  swe- 
go ,  przeto  niejecliawszy  w  województwo  Potockie  ,  ani  \\'ołko- 
wyski  powiat ,  kędy  się  dziedziczne  znajdowały  dobra ,  osiadł  w 
wojewódzlwie  Witebskiem,  gdzie  pojąwszy  Elżbietę  ff  oi'nj)njo- 
w/n',  rodzoną  siostrę  Andrzeja  Woropaja  pisarza  ziemskiego  Or- 
szańskiego,  spłodził  z  nią  syna  Iwana,  który  po  śmierci  ojca 
swego  rokn  1590.  zmarłego,  łat  dorósłszy,  zaczął  sprawę  z  knia- 


Kłokocki.  llD 


ziami  Dolskiemi ,  bracią  swą  cioteczną ,  o  sukr,essyą  dóbr  Jura 
7iaturali  na  siebie ,  po  swym  dziadu  staroście  Zmudzkira  spada- 
jących ,  mianowicie  Pichuhowa,  Micdzi/i'zecza  i  Łyskoioa  w  po- 
wiecie Wołkowyskim  sytuowanych,  lecz  nic  nie  wskórał,  bo  knia- 
ziowie Dolscy  mocą  testamentu  owego,  przy  wszystkich  utrzymali 
się  dobrach ,  jako  świadczą  dokumenta ,  szczególnie  dekret  try- 
bunału głównego  W.  Ks.  I.it.  dod  datą  nieiisis  Julii  27.  die, 
na  kadencyi  Wileńskiej  ,  za  laski  Jana  Zawiszy  wojewody  Wi- 
tebskiego ferowany.  Jednakże  Dolscy  widząc  znaczną  brata  swego 
Iwana  krzywdę,  to  miłością  braterską,  to  przyjacielską  perswa- 
zyą  poruszeni ,  dali  onemu  in  paratis  w  nadgrodę  straconych  dóbr 
5000  kóp  groszy  Litewskicli ,  które  Iwan  złączywszy  z  swoją 
sumką,  lokował  na  dobrach  Oiwicj  nazwanych ,  w  województwie 
Połockiem  leżących  ;  tamże  pojął  Krystynę  Korsaknwnę.  chorążankę 
Połocką,  z  której  zostawiwszy  pięciu  synów  i  córek  trzy,  umarł 
będąc  po  teściu  swoim  Korsaku,  chorążym  Połockim,  r.  1G90. 
wieku  swego  lat  mając  109.  i  ten  pierwszy  uczynił  w  imieniu 
swoim  waryacyą  ,  kiedy  nie  Kłodzko  ale  Kłoczko  pisać  się  począł. 
Kafał  pierwszy  syn  Iwana,  zaślubiwszy  sobie  w  księztwie  Smo- 
leńskiem Ktiroszowiię,  tamże  na  dobrach  jej  osiadł,  gdzie  i  do 
tych  czas  sukcessorowie  znajdują  się.  Franciszek  drugi  syn 
Iwana,  obrał  sobie  stan  duchowny,  będąc  księdzem  Świeckim. 
Alexander  trzeci  syn  Iwana,  służąc  po  husarsku  w  \vojsku 
koronnem ,  pod  znakiem  Alexandra  Królewicza,  zginął  w  batalji 
pod  Wiedniem.  Mikołaj  czwarty  syn  Iwana  z  Teresy  Osipow- 
łA/py  cześnikowny  Witebskiej,  zostawił  trzecii  synów:  Ludwi- 
ka, Macieja,  i  Konstantego,  i  córek  trzy  za  Hłaską  Ma- 
ryą ,  Ludowikę  za  Mackiewiczem  podstoliceni  Połockim  będące. 
Jerzy  piąty  syn  Iwana,  z  Katarzyny  Blrulaiiskiej  krajczanki 
Orszańsliiej  ,  spłodził  dwóch  synów,  Krzysztofa  i  Kazimie- 
rza, którzy  steriliter  poschodzili.  Córki  zaś  Iwana,  Anna  poszła 
za  Andrzeja  Rypińskiego  budowniczego  Połockiego  ,  Elżbieta  za 
Jana  Ostroucha,  Zofia  za  Antoniego  Bycliowca  podstolego  Wol- 
kowyskiego.  Ludwik  pierwszy  syn  Mikołaja,  a  wnuk  Iwana 
strukczaszy  Połocki  z  Barbarą  Kuznowska  żył  steriliter.  M  a  - 
ci  ej  drugi  syn  Mikołaja  z  Krystyny  Hamieńskiej  lierbu  Slepn- 
wro/ł,  zostawił  cztery  córki,  z  których  pierwsza  Benedykta,  obrała 
sobie  życie  zakonne  u  Bosaczek  w  Wilnie ,  druga  Anna  z  3Ii- 
chałem  Giedrojcem ,  Barbara  z  Leonardem  Mereckim  chorążym 
pancernym,  żyły  w  małżeństwie,  Tekla  zaś  młodo  umarła.  Trzeci 
syn  3Iikołaja  Konstanty  budo\yniczy  Połocki  z  Anny  Da.izkie- 
wiczowny  mostowniczanki  Nowogrodzkiej,  spłodził  Bartłomieja, 
który  z  Tomaszowiczowną  żyjąc  ^v  maifżeństwie ,  zostawił  z  niej 
czterech  synów ,  a  siedm  córek ,  lecz  te  wszystkie  dzieci  zaraz 
poumierały,  jeden  tylko  został  przy  życiu  Jerzy  Ignacy  stolnik 
Smoleński,  który  temi  czasy  żjje  w  małżeństwie  z  3iaryanną 
Babińską  Morllowtią,  skarbnikowną  Orszauską,  i  ma  z  niej  po- 
tomstwo. — 

Klokocki  herbu  JSałęcz^  w  Płockiem  województwie. 
Stanisław  Kłokocki  sędzia  ziemski  Zawkrzeiiski  r.  1648.  syn 
jego  Krzysztof  16G0.  Walentyn  i  Jan  w  Płockiem  r.  1674. 
Kazimierz  stolnik  Płocki  1678. :  syn  jego  zda  mi  się  Jan  sta- 
rosta  Rzeczycki  ,    deputat   z  Litwy    do    boku   królewskiego. 


1'20  Hłokowski— Kłopocki. 


Constit.  1703.  fol.  15.  N.  chorjjiy  Miński  miał  za  sobą 
Mirska  z  której  syn  Hieronim  wprzód  pułkownik  i  starosta 
Rzeczycki ,  polem  obszern.i  fortun*;  rozporządziwszy ,  został 
Jezuit;},  konwikt  w  Sfucku  na  ubogich  studentów  fundowa- 
wszy,  tamże  kollegium  rektorem  rządził,  gdzie  polem  w  roku 
1721.  świątobliwie  źycIe  swoje  zakończył.  N.  miał  za  sobą 
Maryanm,'  z  Chmielowa.  Stanisław  liykota  Sekretał-zn  An- 
gielskiego u  Porty  Monarchią  Turecką  wydal  po  Polsku  w 
Lipsku  1727.  2da  edit. 

Roku  1778.  Jan  Klokocki  wojski  Miński.         Krasicki. 

K.łok.OYVSh.i>  KłokowskI  Jan  dziedzic  na  Nowosicdl- 
eaeb,  tego  córka  Dorota  1505.  była  za  Mrówką  Jakóbem. 
Moniin.  Coli.  Leop. 

Kłouiuicki  herbu  Oksza  ^  w  Sieradzkiem  wojewódz- 
twie. Jakób  i  Piotr  Kłomniccy  bracia  rodzeni,  Jakób  spło- 
dził Jana  i  Krzysztofa  podscdka  Wieluńskiego.  Piotr  z  Je- 
dleńskiej  herbu  Nabram  Floryana,  który  sobie  stan  duchowny 
obrał,  Jana  który  z  Sobiekurskiej  zostawił  syna  Stanisława, 
i  Piotr  którego  z  Traczowskiej  było  potomstwo.  Katarzyna 
Kłomnicka  drugim  związkiem  żyła  z  Jakóbem  Potockim  herbu 
Pilawa  podczaszym  Podolskim  ,  pierwszym  zaś ,  z  Maciejem 
Jabłonowskim  rotmistrzem  królewskim.  N.  Kłomnicka  była 
za  Zygmuntem  Koniecpolskim  sędzią  ziemskim  Sieradzkim. 
Baranowski. 

Kłouicki  herbu  Niezgoda,  w  Prusieeh  jedenźe  dom 
z  Łętowskiemi,  jako  pisze  jfJS.  o  Famil.  Pruskich.  Stani- 
sław Kłonicki  kanonik  Opatowski  od  Zygmunta  I.  Króla,  pro- 
kurator inkwizycyi  o  cudach  S.  Jacka  naznaczony  r.  1523. 
Sever.  lib.  3.  c.  8. 

Kłoiiski  herbu  Topor,  czy  Kloński,  z  Krainy  nie- 
którzy się  z  nich  na  Podole  wynieśli,  z  tych  byli  trzej  bracia 
rodzeni  ludzie  rycerscy,  Marek  Walentyn  i  Jan,  z  tych  ostatni 
z  Anny  Lissowskiej  zostawił  potomstwo.  Klońska  Barbara  była 
za  Axaklem  Janem  sędzią  ziemskim  Kijowskim.  Okol.  tom.  1. 
fol.  553.  Walentyn  w  województwie  Ruskiem  1632.  N.  miał 
za  sobą  Annę  Dąbską.  N.  kanonik  Łucki  1668.  Histor.  Coli. 
Luceor.  Jacek  przez  wiele  lat  w  zakonie  Kaznodziejskim, 
z  ambony  do  ludzi  mówił  z  wielką  sławą  i  estymacyą  u  wszy- 
stkich:  był  potem  prowincyałem  w  Ruskiej  prowincyi,  umarł 
roku  1694. 

Kłopocki  herbu  Łabędź.  Paweł  w  ziemi  Sochaczew- 
skiej  podpisał  elekcyą  Jana  Kazimierza,  drugi  Paweł  Jana  III. 
Wojciech  poborca  w  ziemi  Warszawskiej.  Constit.  1618. 
Jędrzej  proboszcz  Jarosławski  i  Scholastyk  Zamojski  1661. 
3Iikołaj    w  zakonie    naszym    na    pracy    kaznodziejskiej    życie 


Kłopotowski — Kmicic. 


121 


swoje  zakończył  w  Piotrkowie  1706.  Siostra  jego  Anna  l)vła 
za  Komorowskim  ,  umierając  1694.  szaty  swoje  i  klejnoty 
Pana  Bog^u  w  kościele  naszym  Lwowskim  oddała.  Hi\/or. 
Coli.  Leop.  Piszą  się  z  Kłopoczyna  trzy  mile  od  Rawy.  Jan 
Kłopocki  miecznik  Latyczowski,  miał  za  sobą  3Iaryannę  Ra- 
ciborską, z  tej  było  trzecłi  synów  :  Józef  który  zginął  na 
wojnie,  Wojciecb  i  Maciej,  córek  zaś  pict5 :  Anna  Paprocka, 
Elżbieta  Górska ,  Ludowika  Panna ,  Brygilta  Węglowska, 
Barbara  łiiasfowiecka.  N.  Kłopocka  była  za  Janem  Zabo- 
rowskim, 

W  roku  1778.  Maciej  Kłopocki  podczaszy  Rawski.  —  Rrasicki. 

Kłopotoirski  herbu  Pominn ,  w  Podlaskiem  woje- 
wództwie, Hieronim  z  Patrów  i  Walentyn  Kłopotowscy  pod- 
pisali elekcyą  Jana  Kazimierza.  Jan  rotmistrz  pancernycli 
koni  sto,  w  roku  1653.  Komput  Wojska.  N.  była  za  >Ia- 
ciejem  Stoińskim. 

Kłopotowski  herbu  Slepowron.  Z  tych  Franciszek 
w  zakonie  naszym  tenii   czasy. 

Kłosiliski  herbu  Lubicz.,  na  Dobrzyńskiej  ziemi.  Ma- 
ciej kanonik  Sendomierski  sekretarz  królewski  1615.  i  Ka- 
zimierz 1676.  których  łaski  zakon  nasz  wiecznej  przed  Bo- 
giem pamięci  zapisał.  A".  Kłosiński  miał  za  sobą  Elżbietę 
Pampowską,   z  niej   był  syn  Jakób.    MS.  de  Fam  ii.  Pruss. 

H.]:osOYVski  herbu  Rola,  w  Podlaskiem  województwie. 

KMICIC    HERBU    RADZIĆ. 


Powinna  Lyć  w  polu  czerwonem  Kotwica  uchem  prosto 
do  góry  stojąca,  przy  niej  koło  ucha,  z  jednej  strony  jedna 
gwiazda,  z  drugiej  strony  druga,  w  hełmie  trzy  pióra  stru- 
sie. O  tym  herbie  pisali  Paproć,  w  Gniazdzie  fol.  1121. 
O  herb.  fol.  578.    O/iol.  tom.  2.  fol.  576.    Klejnoty  fol.  7S. 


122  Kmita. 

zowie  się  ten  herb  Rudzic^  tym  się  tylko  różni  od  Lerbu 
Sztumberg^  jako  Biel.  mówi  fol.  213,,  ze  w  nim  gwiazd  nie 
masz.  Petra  Sancta  de  tesseris  cap.  63.  powiada,  ze  w  Bry- 
Łannji  jest  kilka  domów,  które  Kotwicy  srebrnej  w  polu  czer- 
wonem  z  rękojeściij  zaźywajti,  ale  bez  gwiazd;  i  ranie  się 
dało  widziee  w  kommentarzacb  Ks.  naszego  Maldonata  takiź 
herb,  ale  nad  rękojeścią  Kotwicy,  trzy  gwiazdy  położono, 
jedne  wedle  drugiej.  Któreby  się  tym  herbem  Familie  w  Pol- 
szczę naszej  pieczętować  miały,  nie  wiedział  tak  Paproć. 
jako  i  Okol..,  Kojatowicz  in  3JS.  Kmicicom  ten  herb  za  wła- 
sny przypisuje  ,  z  tą  jednak  odmianą  ze  u  nich  jedne  tylko 
gwiazdę  na  lewym  boku  tarczy  kładą.  Z  tych  był  Samuel 
Kmicic  chorąży  Orszański ,  starosta  Krasnosielski,  o  którem 
Konstytucye  fol.  12.  I(>70.  sławny  to  był  i  odważny  pułko- 
wnik, Jan  brat  jego  rodzony  mąz  dobry.  Mikołaj  stryi  tych 
dwóch,  w  zakonie  Soc.  Jesu ,  wielce  zacny  poeta,  młodo 
umarł  w  Wilnie  kończąc  nauki  r.  1622.  jest  w  druku  jego 
lubo  pod  cudzem  imieniem  Josaphatidos  lib.  III.  seu  Mar- 
tijrium  B.  Josaphati  Kuncewicz  carmine  heroico^  i  Dithy- 
ratnbiis  Georgio  Tyszkieiuicz  Episcopo  Samogiliae. 

Samuel  Kmicic  (wyżej  wspomniany)  byl  strażnikiem  W.  Ks.  Li- 
tewskiego, temu  na  dzierżawie  Krasnosielskiej  przyznana  summa 
ex  respecto  meritorum  Zł.  pols.  0000.  r.   1076.  —  Krasicki. 

KMITA    HERBU    CHORĄGWIE. 


Mają  byc  dwie  Chorągwie  żółte  w  polu  czerwonem  jedna 
pod  drugą,  w  hełmie  nad  koroną  pice  piór  strusich.  Paproć, 
w  Gniazdzie  fol.  1182.  O  herb.  fol.  667.  Okol.  tom.  1. 
fol.  400.  hlejnoty  fol.  1>2.  atoli  Iiojaloioicz  in  MS.  widział 
na  trumnie  Łazarza  Kmity  Filonowego  syna,  i  w  linji  domu 
Połubińskicb,    ze   na  hełmie  powinien  być  pawi  ogon,  w  któ- 


Hmita.  125 

rego  środku  pfwiazda.  JNahyty  ten  herb  od  przodka  lej  fa- 
niilji,  źe  w  okazji,  natarłszy  na  nieprzyjaciela,  dwie  cho- 
rągwie wydarł  cliorązym  przeciwnej  strony  z  ręku,  i  do  Paua 
swego  przyniósł,  co  jeszcze  miało  byd  za  dawnycli  Jedyno- 
władzców  i  książc^t  Ruskich.  Zdając  się  wprawdzie  chorą- 
gwie w  herbie  Kmitów  ułożone ,  bardziej  hyc  podobne  do 
kościelnycli,  niżeli  do  wojennych  :  atoli  Pełra  Saiiclu  de 
less.  fol.  525.;  kwadratowe  chorągwie  ,  we  trzy  poły  u  dołu 
przedzielone,  jak  zwyczajnie  w  kościołach  noszą,  a  na  wierz- 
chu o  trzech  pierścieniach ,  na  którychby  mogła  wisieć  cho- 
rągiew, zowie  wojennemi  chorągwiami  i  namiotami,  znać 
że  dawnemi  czasy,  takich  chorągwi  na  wojnach  zażywano: 
kładzie  ten  autor  kształt  kwadratowej  chorągwi,  która  wielkie 
ma  podobieństwo  do  chorągwi  Kmitów,  tylko  że  tu  pierścieni 
nie  przydają.  Paprocki  iv  Gniazdzie  i  Okol.  takim  sposobem 
berb  ten  położyli ,  jako  się  tu  kładzie  ;  atoli  w  lisiąice  o 
herb.  tarcza  u  Paprockiego  na  cztery  części  przedzielona  w 
pierwszej  jest  Korczak.,  w  trzeciej  Leliwa^  w  czwartej  Odro- 
wąż .^  w  drugiej  Chorągwie  ^  atoli  nad  niemi  ki-zyże  poprzy- 
dawał:  ja  go  tu  tak  kładę,  jako  go  widział  I  opisał  lis.  Iio- 
jalowicz.    Tym  herbem  pieczętują  się  : 

Bykowski  Ti/sza,     Hryckiewicz.,     Kmita  Czarnohylski., 
Czerlinkoivski,         Jelec,  Olizar  ff^olczkiewicz. 

Więcej  ci  się  familjl  od  przodków  tego  domu  pod  ró- 
żneml  nazwiskami  rozrodziło,  jako  się  mówiło  pod  Jelcami, 
to  jest  ]\iemierzycowIe,  atoli  ci  samych  tylko  klamr  na  krzyż 
złożonych,  w  herbie  używają.  Woroniczowie,  ale  ci  już  się 
herbem /*«j<'^;rt  pieczętują,  to  jest  jabłkiem  trzema  mieczami 
przebitem  na  wylot.  ZSawet  I  ci  których  tu  kładę  nie  wszyscy 
jednakowym  kształtem  chorągwie  na  tarczy  swej  układają, 
a  najprzód  Bykowscy,  o  których  mówiłem  w  drugim  tomie, 
nad  dwiema  chorągwiami  dwie  klamry  na  krzyż  złożone  no- 
szą :  także  I  Hryckiewiczowle.  Jelcowle  zaś  pod  dwiema 
chorągwiami  takieml  jakie  tu  widzisz  Leliwa  herb  podłożyli, 
na  hełmie  dwie  klamry  ;  czyli  raczej  jakom  widział  pieczęć 
Ich,  na  tarczy  jest  Leliwa  zwyczajny,  a  na  hełmie  dwie 
chorągwie. 

Matwiej  syn  Hrehorego,  według  tego  com  pisał  pod 
Jelcami  jeden  z  siedmiu  braci,  spłodził  Kiryana  albo  Kmitę 
przodka  tej  famllji :  atoli  Paprocki  I  z  niego  inni  twierdzą, 
że  ten  Matwiej  był  starostą  Winnickim,  I  od  Kazimierza 
Króla  już  byt  destynowany  na  województwo  Kijowskie,  ale 
z  śmiercią  królewską  wszystko  się  pomieszało,  wziął  jednak 
potem  od  Alexandra  Króla  starostwo  Czerniechowskie  I  Lu- 


12/i  Kmita. 


beckle,  w  nadgrodę  swego  nicztwa,  kiedy  3Iingercia  Cara 
Perekopskieg-o,  który  juz  byt  pierwej  Kijów  spustoszył,  i 
znowu  powtóre  na  niego  chcąc  uderzyć  z  ludem  swym,  juz 
do  Czerkas  ciągnął,  od  zamku  Czerkaskiego  odpędził;  kniaź 
go  potem  Moskiewski  w  Lubiecku,  mocą,  bo  si(,'  długo  mu 
bronił,  dobywszy,  do  wiezienia  wtrącił,  gdzie  w  niewoli 
umarł.  Synów  jego  dwóch  liczą  ciz  autorowie,  Krzysztofa 
starostę  Owruckiego,  i  Siemiona  hetmana  nad  ludźmi  w  Ki- 
jowie i  w  Czerkasiech  ,  na  Tatarów  szczęśliwego  w  poty- 
czkach, syn  jego  Filon  Sieniionowicz  Kmita,  tak  go  czytam 
na  liście  Stefana  Króla,  wojewoda  Smoleński,  starosta  Or- 
szański ,  mąz  sławny  i  pamięci  godny ;  ten  się  pierwszy  Czar- 
nobylskim  zwać  począł,  od  zamku  Czarnobyla,  który  wziął 
zamianą  od  Króla  Augusta,  za  ojczyste  dobra  na  Podolu,  to 
Paproć,  atoli  łioja/owicz,  ze  za  dobra  które  stracił  na  Sie- 
wierzu. Pod  Ostrzem  w  roku  1552.  dwa  tysiące  3Ioskwy, 
którzy  szli  do  Ostrza  zamku  jego,  tak  zbił  we  trzechset  ludzi 
swoich,  źe  mało  kto  od  szabli  jego  uszedł,  nie  straciwszy 
w  tej  potyczce  tylko  dwóch  swoich,  Hrehora  Wasilewicza 
i  Fiedora  Wosna:  w  tym/.e  tygodniu  pod  Czerniechowem 
przejąwszy  3Ioskwy  poczet  nie  mały,  uderzył  na  nieb,  i  do 
jednego  wyciął:  Czerniechowa  dobył,  spalił  i  z  korzyścią 
wielką  wyszedł:  dostawszy  świeżych  ludzi  od  Konstantego 
ksiązęcia  Ostrogskicgo  wojewody  Kijowskiego,  dwieście  Ko- 
zaków, znowu  odwrócił  pod  Czerniechowski  zamek,  któremu 
na  odsiecz  na  pierwszą  pogłoskę  o  oblężeniu  jego,  wysłany 
był  kniaź  3Iieścieski  we  dwóch  tysięcy  wojska,  natarł  na  nich 
w  640  swoich,  i  poraził,  ze  mało  kto  z  nich  uszedł  do 
zamku,  a  między  niemi  Mieścieski,  ale  ranny:  puścił  potem 
Kozaków  w  Siewierską  ziemię,  zkąd  dobrem  szczęściem,  wielki 
plon  wynieśli.  Pod  Starodub  wkrótce  przyciągnął,  mając  na 
pomoc  sześćset  Tatarów  Białogrodzkich ,  tam  pięćset  Moskwy 
trupem  położył,  wojsko  dla  zdobyczy  w  kraj  nieprzyjacielski 
puścił,  z  którą  gdy  się  nazad  Mrąca,  Moskwa  dogonili  go, 
sześć  mil  od  Staroduba  na  rzece  Snowie,  dał  im  bitwę  Filo, 
i  lubo  ich  daleko  większa  liczba  była,  bo  samej  jazdy  trzy 
tysiące  rachowano,  a  czterysta  piechoty,  przecież  ich  pogro- 
mił, kniazia  Wołka,  jednego  z  wodzów  zabito,  drugiego 
Ciemkina,  i  więźniów  dwieście,  I  dworzan  kniazia  uśmnasłu 
pojmano,  z  których  Ciemkina  Królowi  odesłał.  Tak  z  sławą 
swoją  do  ojczyzny  powrócił,  luboć  czasem,  jak  to  na  woj- 
nie nie  bez  szwanku,  bo  pod  Czerniechowem  w  ramię  u  pra- 
wej ręki  tak  postrzelony,  ze  az  kula  na  wylot  wypadła,  prze- 
cież w  tej  ostatniej  batalji,  tylko  jednego  Filon  Tatarzyna 
utracił.    W  roku    1564.    gdy  Moskwa  z  wojskiem  w  Litwę 


Kmita.  12.i 


wtargnęła,  a  helniani  Litewscy  pod  Ułą  jednę  część  wojska 
tego  porazili,  Filo  który  miał  ordynans,  iniec  na  oku  drugą 
część  wojska  (sześtfdziesii^t  go  tysięcy  racliowano)  cłuąc  po- 
godnej zazyc?  okazyi,  posłał  3Ioskwie  listy  od  lietmanów,  w 
którycli  mu  o  swem  zwycięztwie  oznajmują,  i  rejestr  tak  po- 
bitych jako  i  pojmanych:  czem  przestraszeni,  co  żywo  w 
rozsypkę  poszło.  Filon  za  niemi  ruszył,  i  najprzód  im  wszy- 
stkie wozy  odjął:  a  potem  goniąc  za  niemi,  tylko  we  dwóch 
tysiącach  ludzi  swoich,  wiele  ich  w  ucieczce  pobił,  sto  wię- 
źniów znacznych  dostał.  W  roku  1565.  Poczapów  miasto 
wziął,  skarby  z  niego  wszystkie  zabrał,  karawany  Tureckie 
i  Ormiańskie  przetrząsnął,  a  samo  miasto  zburzył,  i  bez  ża- 
dnego szwanku  powrócił.  W  roku  1508.  w  czterech  tysięcy 
poszedł  pod  Smoleńsk,  tam  wszystek  ten  kraj  spustoszył,  a 
gdy  Moskwa  z  Smoleńska  wypadła,  poraził  ich.  Nad  to  gdy 
Król  Stefan  Połocka  dobywał,  on  w  Moskwie  Starzycę,  Russ, 
i  inne  miasta  palił,  a  pod  Smoleńskiem  dwa  tysiące  wsi;  byt 
potem  starostą  Wielkołuckim,  miał  za  sobą  Jędrzeja  Kapusty 
kasztelana  Bracławskiego  córkę:  Koju/,  (luboc  tak  31istolt 
tn  histor.  Sapieh.  part.  3.  fol.  88.  i  Jtalicld  tu  hintoryi 
Kodeńskiej  i  o  drugiej  zonie  jego  namieniają,  była  to  Zofia 
Sapieźanka,  Pawła  Sapiehy  wojewody  Nowogrodzkiego  córka) 
z  tej  był  syn  Łazarz  Kmita,  który  młodo  umarł,  ucząc  się 
w  Wilnie  1594.  córka  zaś  jego  Zofia  dostała  się  w  małżeń- 
stwo Łukaszowi  Sapieha,  która  w  dom  Sapiezyński  Czarno- 
byl wniosła,  kędy  00.  Dominikanów  fundowała.  Jan  Kmita 
marszałek  Litewski,  Wilkomierski  i  Oni.\teński  starosta,  córka 
jego  Słuszczyna  starościna  Krzyczewska,  wspominają  jego 
poselstwo  do  Moskwy  1558.  Według  Iiojałow.  Byli  jeszcze 
Kmitowie  w  Żmudzi  i  w  Nowogrodzkiem  województwie,  ale 
niewiedział  czy  tego  herbu.  Szymon  Kmita  na  Żmudzi  1621. 
W  roku  1778.  Joachim  Kmita  sędzia  grodzki  Nowogrodzki.  — 
Krasicki. 

>  Kmita  herbu  Sreniawa  z  Krzyżem.  Dom  to  był  tam- 
tych wieków,  w  ludzi  godnych  rozrodzony,  tylko  ze  nam 
o  nich  mało  co  historycy  nasi  do  wiadomości  podali ;  u  Kro- 
mera w  Księdz,e  Irzynastej,  najdawniejszego  czytani  Jaska 
Kmitę  w  roku  1374.  starostę  Sieradzkiego,  ten  Władysła- 
wowi Mnichowi  wichrzyć  w  Królestwie  poczynającemu,  i  na- 
jeżdżającemu Wielkąpolskę ,  zaszedł  drogę  z  powiatem  sta- 
rostwa swego,  dawszy  bitwę,  częścią  wojsko  jego  rozgromił, 
częścią  poraził ,  dosyć  że  Władysław ,  po  tej  przegranej  co 
tylko  dopadł  łódki,  Wisłę  przebył,  do  Złotoryjskiego  zamku 
uchodząc.  Tenże  w  roku  1376.  ale  już  starosta  Krakowski 
od  Elżbiety  Królowy,   na  uśmierzenie  tumultu  przez  Węgrów 


126  Kmita. 


wszczęteg^o  wysłany  w  Krakowie,  g-dy  na  koniu  wyjechawszy, 
zawaśnione  na  siebie  strony  koi,  jeden  z  Węgrów,  tak  go 
strzałą  w  szyj«;  ugodził,  ze  z  konia  spadłszy,  w  oczaołi  ich 
skonał.  Zbiegli  sn;  tedy  bracia,  i  kolligaci  zabitego,  i  śmierci 
się  niszcząc  zaI)ilego,  nieukojonym  impetem  którycli  mogli 
\\'^cgrów  zabijali ,  Elżbieta  Królowa  chcąc  jakokolwiek  ugła- 
skać rozdrażnione  serca,  Piotrowi  synowi  Jaska,  lubo  jeszcze 
niedorosłemu,  starostwo  Łęczyckie  dała,  to  Dług.  lib.  10, 
fol.  34.  był  potem  ten  Piotr  kasztel.inem  Lubelskim  1400. 
jako  M-yraźnie  Długosz  pisze  lib.  10.  a  potem  postąpił  na 
województwo  Sendomierskie ,  jakom  pisał  w  tomie  pier- 
wszym. Anna  z  Wiśnicza  Stefima  z  Brzezia  Lanckoroń- 
sklego  kasztelana  Wojnickiego  małżonka,  ^^cta  Terrestr. 
Cruc.  1379.  Biernuclii  in  specul.  Minor.  f.  209.  świadczy, 
że  Jan  Kmita  był  Franciszkańskim  prowincyałem  w  prowincyi 
Czeskiej  i  Polskiej  od  r.  1428.  którego  w  Krakowie  obi'any, 
aż  do  r.  1442.  aż  też  wzrok  straciwszy,  prosił  braci  swoich, 
żeby  go  od  tej  funkcyi  uwolnili.  Mikołaj  z  Wiśnicza  (bo  się 
ztąd  zdawna  Kmitowie  pisali)  kasztelan  Przemysłki  1436.  r. 
podpisał  pokój  Brzeski  u  Łasłiiego  to  Siat.  fol.  140.  a  w 
roku  1451.  już  kasztelan  Lwowski  u  tegoż  Łaskiego  f.  82. 
i  83.  Tego  czy  inszego  Mikołaja  wspomina  Długosz  iv  rolcu 
1410.  że  na  Grunwaldską  potrzebę,^  wystawił  chorągiew  w 
ludzi  mężnych  okrytą,  pod  którą  Śreniawczykowie  zebrali 
się ,  na  niej  była  rzeka  z  krzyżem ,  jakoż  że  się  tego  kształtu 
herbem  pieczętowali  ,  znać  to  i  ztąd  ,  i  z  ich  nadgrobków 
w  Krakowie  w  kościele  katedralnym.  Henryka  Kmitę  z  Wi- 
śnicza znajdziesz  u  0/cols/c.  podpisanego  na  pewnym  dziale 
1480.  tom.  2.  fol.  IGO.  Kwitnął  potem  Dobiesław  Kmito 
kasztelan  Wojnicki  w  tymże  wieku  ,  jako  pisze  Paproć,  o 
herb.  to  jest  14(50.  ale  że  i  inszy  o  tym  czasie  był  Dobie- 
sław najprzód  kasztelanem  Lubelskim,  potem  pierwszym  wo- 
jewodą Lubelskim ,  jak  tylko  honor  województwa,  tej  ziemi 
pozwolono,  a  dalej  wojewodą  Sendomierskim  1478.  mówiło 
się  w  pierwszym  tomie.  Tego  rozumiem  Dobiesława  dwóch 
było  synów,  jeden  Piotr  marszałek  wielki  koronny  1496. 
Spiski  Sądecki  starosta,  jako  go  czytam  u  Łas/iiego  %v  Sta- 
tucie fol.  110.  a  potem,  wraz  z  laską  wielką  wojewoda  Kra- 
kowski w  roku  1503.  i  1504.  u  tegoż  Łasłiiego  fol.  112. 
Drugi  Stanisław  kasztelan  Wiślicki  1493.  jako  się  podpisał 
na  liście  Króla  Albrychta  danym  miastu  Lubelskiemu :  tenże 
czy  inszy  Stanisław  kasztelan  Przemysłki,  u  Łusli.  w  Stat. 
1496.  fol.  110.  W  roku  1504.  już  wojewoda  Bełzki,  u  teg^oż 
Łas/iiego  fol.  112.  a  potem  wojewoda  Ruski,  jako  się  mó- 
wiło w  pierwszym  tomie,  miał  za  sobą  Katarzynę  Tarnowską 


Kmita.  127 

herbu  Leliwa,  siostrę  rodzon;}  Jana  kasztelana  Krakowskiego 
i  hetmana,  córki  jego  były  dwie,  jedna  z  Stadnickim,  druga 
z  Barzim  dożywotnie  zmówione,  atoli  ta,  co  za  Barzini  była, 
musiała  bvc  z  inszej  matki  urodzona,  ile  ze  Paprocki  pod 
herbem  Korczak,  kładzie  herb  jej  nie  Leliwa,  ale  trzy  Kaczki 
w  prawo  płynące  i  na  górze  i  na  dole  jedna  podle  drugiej, 
a  M'e  środka  trzy  róże. 

Piotr  Kmita  najprzód  kasztelan  Lubelski,  potem  Woj- 
nicki wkrótce  Sendomierski  i  marszałek  nadworny,  dalej  wo- 
jewoda Sendomierski,  nakoniec  wojewoda  Krakowski  i  mar- 
szałek wielki  koronny,  starosta  Krakowski,  Spiski,  Prze- 
mysłki.  Kolski;  miał  za  sobą  pierwszym  związkiem  Annę 
hrabiankę  z  Górki  wojewodzankę  Poznańską,  drugim  Barbarę 
z  Fulsztyna  siostrę  Walentego  Herburta  biskupa  Przemysł- 
kiego,  z  obiema  jednak  żadnego  niezostawiwszy  potomstwa, 
źy(5  na  ziemi  przestał  w  roku  1553.  na  zamku  w  Krakowie 
pochowany,  kędy  cztery  herby  jego  widzieć,  pierwszy  Sre- 
niawa  z  krzyżem,  drugi  Leliwa  matki  Tarnowskiej,  trzeci 
Oksza,  czwarty  Wręby.  Jest  jego  życie  w  druku,  a  teraz 
w  Lipsku  świeżo,  razem  z  Długoszem  i  innemi  historykami 
Polskiemi  w  tomie  drugim  /b/.  1(507.  przedrukowane,  kto  go 
pisał  trudno  zgadnąć :  Z  tego  krótko  tu  zbieram  cnoty  jego, 
ktoby  zaś  chciał  wiedzieć  jego,  które  mu  zarzucają  przy- 
wary, niech  samo  życie  jego  czyta  w  Długoszu;  bo  to  nie 
moja  professya  wielkich  imion  ćmić  splendory,  niepewnemi 
a  może  hyc  z  nienawiści  podtrąconemi  defektami.  Młodsze 
lata  swoje  Piotr  Kmita  to  na  dworze  Maxymiliana  Cesarza, 
to  w  obozie  iViemieckIm  polerował :  ztamtąd  powróciwszy  na 
dworze  się  Zygmunta  L  Króla  pokazał,  kędy  gdy  się  w  nim 
dorodna  statura ,  wspaniałość  umysłu,  gładkość  wymowy, 
obrót  niepospolity  wydały,  z  lekka  do  pierwszych  w  tej  oj- 
czyźnie krzeseł,  jako  się  wyżej  mówiło  postępował.  Przodków 
swoich  cnót  naśladując,  Rzeczypospolitej  przeciwko  wszystkim 
przypadkom  I  nieprzyjacielskim  inkursyom  bronił  [Bielski 
Jol.  521.  pisze,  że  Piotr  i  Stanisław  Kmitowie  w  szczęśli- 
wej naszych  z  Tatarami  potyczce  pod  Wiśniowcem  1512.  za 
buławy  Kamienieckiego  betmana,  mężnie  się  potykali,  toż 
samo  i  hrzycki  w  opisaniu  tejże  expedycyi,  świadczy,  i  znowu 
1514.  tenże  Biel.  Jol.  524.  powiada,  na  co  i  Sarnicki  po- 
świadcza ,  że  Kmitowie  pod  Orsą  na  wojnie  Moskiewskiej, 
pierwsze  początki  rycerskich  dzieł  zakładali,  z  tego  wnoszę, 
że  ten  Piotr  miał  brata  Stanisława,  ale  snąć  młodo  umarł, 
bo  o  nim  w  dalszych  latach  żadnej  u  historyków  wzmianki 
niemasz.  Przyluski  takie  w  dedykacyi  swego  Statutu,  i 
Bielski  Jol.  552.  twierdzą ;   że  gdy  Turcy  na  Ruś  wtargnęli, 


128  Hmita. 


Piotr  z  wujem  swoim  Tarnowskim,  w  znacznej  ludzi  swjcli 
komitywie  wyprawił  się ,  gdzie  odważnego  kawalera  powin- 
ność wypełni),  w  Pruskiej  potem  kampanji  i  radą  i  siłą  słu- 
żył, i  owszem  jako  o  nim  nadgrobek  jego  mówi,  ze  ojczyznt; 
tak  kochał  jako  jedynaczkę  córkę  swoje.  Wielką  ludzkością, 
serca  sobie  wszystkich  ujął,  rycerskich  mężów  chował,  mą- 
drych kochał,  poprzyslęionej  w  małżeństwie  wiary  nienadwe- 
ręzenie  dochował,  co  mu  na  nadgrobku  przyznała  pozostała 
zona  Herburtowna,  na  przyjaciół  łaskawy,  nieprzyjaciołom 
za  najmniejszem  upokorzeniem  łacny  do  przejednania,  mil- 
czeniem najgłówniejszych  adwersarzów  częściej  łamał  i  mięk- 
czył.  Ilerezyi,  które  tłumem  do  Polski  się  z  Niemiec  wci- 
snęły, nienawidził,  i  lubo  tych  tam  czasów,  wiele  Panów 
Polskich  za  temi  dyssydenckiemi  nowinkami  poszło,  przecież 
on  niepizelamanie  w  wierze  S.  katolickiej  dostawał:  czego 
publiczne  dal  dowody,  kiedy  kościelne  posty  świątobliwie  za- 
chowywał, świętych  Pańskich  czcił,  mszy  nabożnie  słuchał, 
i  co  rok  w  post  czterdziestodniowy  pokutując,  do  spowiedzi 
i  komniunji  z  nalezytem  przygotowaniem  się  przystępował. 
Kościół  na  Wiśniczu  wymurowawszy  mansyonarzów  przy  nim 
fundował ,  i  wszystkim  porządkiem  kościelnym  przyozdobił. 
Zamek  tamże  restaurował,  pokoje  pędzlem  i  obrazami  przy- 
stroił, wieżami  i  różną  armaturą  uzbroił.  Legacye  do  po- 
stronnych monarchów  sprawował,  osobliwie  do  Karola  V. 
do  Ferdynanda,  i  do  Jana  Króla  Węgierskiego,  w  wielkiej 
i  ozdobnej  komitywie,  gdzie  pokój  jedność  z  wielką  imienia 
swego  sławą  jednał :  kupy  swawolne  które  przestroiwszy  po 
Węgiersku  na  pograniczu  tamecznem,  łotrostwem  się  bawiły, 
uspokoił;  gdy  niektórych  z  nich  gardłem  karał.  Spiza  podczas 
wojny  Jana  z  Ferdynandem  o  Królestwo  Węgierskie,  nienad- 
weręzonego  od  żołnierskich  napaści  dochował:  przecież  za 
Janem  Królem  Węgierskim  przeciwko  Ferdynandowi  stojąc, 
gdy  chciał  kryjomo  Antoniego  Rynkona  Francuzkiego  posła, 
z  pieniędzmi,  armatą,  i  coś  trochę  ludzi  na  sukkurs  Janowi, 
idącego  przez  kraj  Niemiecki,  przeprowadzić,  mieszczanie  z 
Koszyc  i  Bardjowa  wypadłszy,  w  ciasnem  miejscu  tak  na 
Kmitę,  jako  i  na  Rynkona  napadli,  wprawdzieć  się  tam  mę- 
żnie stawili ,  i  drogę  sobie  obronną  ręką  otworzyli ,  atoli 
armatę  wszystkę  i  kilku  ludzi  stracili,  którą  i  z  koniem  Kmity 
jak  na  tryumf  po  rynku  w  mieście  swojem  obwodzili.  Bolało 
to  Kmitę ,  i  pewnieby  był  mógł  się  tego  zemścić  w  Polszczę 
na  kupcach,  z  Koszyc  do  Polski  idących,  atoli  za  interpo- 
zycyą  Ferdynanda  do  Króla  Zygmunta,  gdy  się  mieszczanie 
pod  karę  za  to  poddali,  uwolnił  ich,  i  darował  zupełnie 
urazę.   Ludzi  rycerskich  sobie  ujmując,  już   im  suknie,  juz 


Kniazie  wicz—Hiliaźyeki.  12!) 

konie,  juz  pieniądze,  juz  insze  donatywy,  szczodrą  ręką  da- 
wał. Ukrzywdzonym,  albo  w  utrapieniu  będącym  ludziom, 
to  radą,  to  rzeczą  pomaj^ał,  osol)liwie  u  Króla  albo  w  Są- 
dacb  :  ubog;im  żebrakom,  zakonnikom,  szpitalom  hojne  jał- 
mużny sypał. 

Przydaje  tenże  autor  życia  Kmity,  że  zszedł  ostatni  z 
domu  Kmitów,  jakoż  i  nadgrobek  jego  toż  mówi;  ale  Pa- 
procki, który  wkrótce  pisał  po  zejściu  lego  Kmity,  znał  bar- 
dzo dobrze  lamiliantów,  i  tego  imienia  i  tego  herbu.  Hon- 
stylucye  1576.  fol.  246.  wspominają  Krzysztofa  Kmitę.  Jan 
pisarzem  był  ziemskim  Krakowskim,  dwa  razv  ponawiał  śluby 
małżeńskie,  od  pierwszej  była  córka  Bogumiła  za  Janem  3Iy- 
szkowskim,  rotmistrzem.  Od  drugiej  Barbary  3Istowskiej, 
jeden  tylko  syn  został  Jędrzej,  umarł  1609.  pochowany  w 
Olkuszu,  a  ojciec  jego  u  Bernardynów  w  Krakowie  na  Stra- 
domlu,  miał  za  sobą  Elżbietę  Niewiarowską,  z  klórej  trzej 
synowie,  Przecław,  Ludwik  i  Jędrzej.  Drugi  brat  pisarza  Wa- 
lentyn burgrabia  Krakowski,  syn  jego  Jan  z  Jarocką  zostawił 
potomstwo:  wspomina  tego  burgrabię,  Hosius  tom.  2.  Oper. 
fol.  318.  w  roku  1571.  Anna  Kmicina  była  za  Łasochow- 
skim.  Roch,  Aaron  i  3Iaciej  Kmitowie,  z  których  ostatni, 
tak  z  pierwszą  Rożnowną,  jako  i  z  drugą  żoną  Staszkowską, 
zostawił  potomstwo,  syny  i  córki,  to  Baran.  Achacy  Kmita 
na|)isał  Lament  Żydów  wystanych  z  Bochni,  kędy  ich  zdra- 
dliwe oszukania  opisał:  Zwierzciadlo  Iiorony  Polskiej f.  1\. 
Jędrzejowi  z  Woli  Kmicie  herbu  Sreniawa  Krakowskiego 
województwa  pułkownikowi ,  synowiec  Alexander  z  Woli, 
sędzia  ziemski  Siewierski  nadgrobek  marmurowy  postawił 
1696.  w  Krakowie  u  00.  Bernardynów  na  Stradomiu.  Ka- 
zimierz 1705.  podpisał  konfederacyą  Krakowską.  Z  tego  po- 
znać że  jeszcze  i  po  te  czasy  ten  dom  kwitnie.  Jan,  córka 
jego  Zofia   Daniela  Łaslńskiego   małżonka. 

Klliaziewicz  herbu  Jlurdelio,  aloli  z  tą  różnicą, 
że  są  dwa  księżyce,  nie  jeden,  każdy  z  nich  nie  pełny,  ro- 
giem jednym  do  góry  stojące,  drugim  na  dół,  do  siebie  ro- 
gami obrócone,  i  niby  opasujące  we  środku  gwiazdę,  a  nad 
niemi  krzyż,  pole  powinno  być  błękitne,  miesiące  ziole, 
gwiazda  i  krzyż  białe,  w  hełmie  pięć  piór  strusich.  Kojal. 
in  MS.  który  ten  herb  widział  w  Wolpieiiskim  kościele  na 
nadgrobku  Jana  jMIkołaja  Kniaziewicza  podstolego  Orszań- 
skiego.   Piotr  w  powiecie   Oszmiaiiskim    1674. 

Hjuiażycki  patrz  Diibiua.  Z  Książenic  niegdy  pisał 
się  któryś  dom,  jako  znajdziesz  w  księgach  grodzkich  Ostrze- 
szowskich  14.36.  i  1498.  Kniążyński  na  Kniążenicach  do  ołta- 
rza w  Grabowie  pewny  czynsz  zapisał,  tamże.  Kniazki  Ja- 
ToM  V.  9 


130  Hiiiehiiiski— Hnut. 

nusz  ziemianin  Wołyński  1528.  Metryka  Jl^ołyńska.  Fran- 
ciszek Kniazycki  w  Litwie   1700. 

Kniehiliski  5  z  Kniehinic  jako  w  ziemstwie  Lwow- 
skiein  czytam  1453.  Jan  kasztelan  Halicki,  i  ii  Łaskicf^o  w 
Stat.  fol.  83.  Oleelino  i  Iwan  Knleliiiiiński  ziemianie  Wo- 
łyńscy 1528.  Metryka  Jf^ołyńska:  Knieliiński  Jabub  kanonik 
Łucki  deputat  na   trybunał  koronny   1712. 

Kniżyńshi^  w  Podlaskiem  województwie.  Wiktoryn 
i  Marcin   Knizyńsey  podpisali  elekcyj}  .lana  III.    Króla. 

KnobelMlorf  w  Prusach  ksią/.(,'cycb ,  z  tych  Seba- 
styan   Knobelsdorf  podpisał  dekret  komissyi  królewskiej  1G09. 


KNUT     y!^mmimL^^     herb. 


Powinny  byd  trzy  lilie,  dwie  podle  siebie,  trzecia  we 
środku  nad  niemi,  każda  z  nich  ze  dwóch  lilji  spojona,  tak 
ze  prosto  do  góry  jedna  lilia  wierzchem  obrócona,  druga  na 
dół,  te  zaś  lilie  trzy  na  tarczy  dzielą  od  siebie  linijki,  dwie 
prosto  od  dołu  zrazu,  a  potem  ku  górze  i  trzeciej  liiji,  jedna 
idzie  na  prawy  bok,  druga  na  lewy,  na  hełmie  nad  koroną 
trzy  chorągwie  wojenne  zawinione,  ri,'kojeściami  schodzą  si»^ 
na  ukos  do  korony :  MS.  o  Familiach  Pruskich  Załuskiego, 
i  przydaje,  ze  wyszli  z  Duńskiego  Królestwa,  gdzie  Medług 
Paraphrasim  in  theatro  nobilitatis  Srecianae  cap.  3.  /'.  109. 
piszą,  źe  w  r.  1448.  25.  Czerwca  obrany  był  Karol  Knutsen 
rycerz,  rodem  ze  Szwecyi,  Królem  Szwedzkim.  JV.  Knut  ka- 
nonik W^armiński,  drudzy  służyli  żołnierską  podczas  expe- 
dycyi  Smoleńskiej.  N.  Knutowna  była  za  Mortęskim  Ludwi- 
kiem wojewodą  Pomorskim ,  a  potem  Chełmińskim,  starostą 
Grudziądzkim  i  Pokrzywnickim ,  ostatnim  z  tego  domu,  dru- 
gim związkiem  poszła  za  Jana  Działyńskiego  starostę;  Pokrzy- 
wińskiego,  Rogozińskiego  i  Puckiego  :  zeszła  bezpotomnie, 
w  Grudziądzu  pochowana ^  gdzie  zakonnice  wprowadziła  ko- 


Kobielski.  131 


ściót  rcslaurowawszy.  Druu;a  Eufrozyna  Kiiutowna  była  za 
Janem  Loka  starostą  Borzechowskim.  2do  votn  za  Janem 
Kosem  kasztelanem  Elbląoskim,  a  potem  wojewodą  Chełmiń- 
skim. Trzecia  za  Rodzińskim  zostawiła  potomstwo.  Są  w  ko- 
ściele farskim  w  Świeciu  chorąg^wie  nad  niemi  z  herbami. 
Jest  i  w  Chojnicach  u  fary  taki  nadg-robek:  JSobili  viro  Ni- 
colao  Iinuth  pietate  erga  Deum,  c/iaritate  in  proximos ,  co- 
mitnte  in  familiares  singuluri^  discessit  ex  hac  luce  1590. 
SpiriUis  tinde  nenit,  superas  remeavit  ad  arces ;  hic  tegit 
ossu  rtidi  inurmore  caesa  domus.  Krzysztof  w  Żmudzi  roku 
1(548.  Knutowna  dziedziczka  na  Snowku  była  za  Janem  Ar- 
cemberskim. 

Samuel  Knul  kanonik  Warmiński,  jak  się  z  listów  jeg;o  orygi- 
nalnych r.  1609.  znajdujących  się  w  bibliotece  Heisbera:skiej  po- 
kazuje, urodzony  z  Ko/iarskirj  sioslry  Stanisława  kasztelana  Gdań- 
skiego. —  łirasic/ci. 

Kobielski  herbu  Jelita.  Jednaz  ich  dzielnica  z  Sil- 
nickiemi,  jeden  albowiem  brat  Stanisław,  Silnickim  od  dóbr 
Sielnicy  nazwany,  drugi  Jakób  od  dóbr  Kobiela  mniejszego 
i  większego  Kobielskim  zawołany,  pisali  się  zaś  przedtem  z 
Bawcowa.  Ten  Jakób  z  Bartodzicjskiej,  spłodził  dwóch  sy- 
nów, Jana  i  Marcina:  Jan  pierwszy  z  Stobieckiej  spłodził 
Stanisława,  Stanisław  Floryana,  Floryan  Władysława,  ten 
najprzód  z  Piasecką  zył  steri/is,,  z  Cieszanowskiej  zaś  miał 
syna  Wojciecha  i  Stanisława  sterilem,  Wojciechowi  Trze- 
cieska  z  Jordanowny  urodzona  powiła  trzy  córki :  Żelichow- 
ską ,  Krasuską  i  Sokulską  :  i  syna  Jacka  miecznika  Sano- 
ckiego, tego  z  Bukowskiej  potomstwo.  Jędrzej,  zona  jego 
Tęgoborska  starościanka  Małogoska,  Józef  w  zakonie  Soc. 
Jesu,  Franciszek,  Petronelła,  najprzód  Maja,  potem  Urbań- 
skiego,  Katarzyna  Wisłockiego,  Teresa  Gumowskiego,  mał- 
żonki, Zofia  zakonnica  w  Staniątkach.  Marcin  drugi  syn  z 
Bartodzicjskiej ,  pojął  Annę  z  Roxyc  Pągowską ,  z  tej  było 
piąci  u  synów.  1.  Jan,  tego  dwie  córki  zostały,  Elżbieta  Jana 
Golanskiego,  Zofia  \mo  voto  Kotkowskiego,  2do  Jasińskieą^o, 
małżonki.  2.  Kasper,  tego  potomstwo  Remigian  lianonik  Łu- 
cki pleban  Wojnicki,  Dorota  żyła  z  Alcxandrem  Zycieńskim, 
Anna  Panną.  3.  Stanisław.  4.  Jakób.  5.  Hieronim  podczaszy 
Bielski,  złączył  się  był  dożywotnie  najprzód  z  Kuczewską  2 
której  był  syn  Wojciech  bezpotomny :  potem  z  Korycińską, 
z  której  córki  Dorota  Janikowska,  Krystyna  Bogusławska, 
Swirklińska,  Rozniarowska,  Zofia  Domaradzka,  i  syn  Jan, 
którego  z  Katarzyny  Duninowny  Rzuchowskiej  z  Oleśnickiej 
urodzonej,  był  syn  Piotr,  tego  z  dj'ugicj  żony  Anny  z  Ol- 
brachcie Bielskiej,   syn  31ikołaj  z  Starczewską  zszedł  bez  po- 

9" 


132  Holiielski. 


tomstwa.  Z  pierwszej  zaś  żony  Zolji  Łojowskiej  spłodził  trzy 
córki:  Maryannę  Kolińską,  Krystynę  i  Annę  Łączkowską, 
tyleż  synów,  to  jest  Pawła  sędziego  grodzkieg^o  Piotrkow- 
skiego, tego  z  Maryaiiny  Kamockiej  trzy  córki,  czterech  sy- 
nów, Justyna  Wizeniljcrgowa,  Katarzyna  Rejowa,  Kozalia 
Buczkowska,  synowie  zaś  Antoni  starosta  Łojowski ,  temu 
Domicella  Drohojowska  powiła  syna  Józefa,  i  córkę  Barbaro. 
Mikołaj,  Franciszek  zona  Ukiewiczowna,  Teodor,  zona  Sko- 
tnicka: Jana,  tego  z  Kałoskiej  córka  Wierzbowska  łowczyna 
Łęczycka:  Stanisława,  tego  z  pierwszy  zony  Lipskiej  syn  Mi- 
chał i  córka,  z  drugiej  Stobieckiej  syn  Jędrzej,  i  córki,  z 
trzeciej  Węgierskiej   także   potomstwo  zostało. 

fj///iczews/ii  w  herbarsi/ dodaje  :   źe  Marcin  Kobielski,  który  wziął 
w  małżeństwo  Annę  Pagowską,  miał  z  nią  synów  piąciu :  Jana, 
Kaspra,    Stanisława,   o  którym    żadnej    wzmianki   nicmasz, 
czy  miał  potomstwo,    Jakóba  już    pod   czas  Wiedeńskiej  służą- 
cego pod  znakiem  za   towarzysza  ,    i   był  w  tej  okazyi ,  jako  też 
Bukowińskiej  i  Cłiocimskiej  ,    gdzie   go    strzały   Tatarskie  nawie- 
dzały ,  potem  w  doskonałym  w  ieku  złączył  się  z  Teresą  z  Czar- 
neckich,  Waszewskieh  Sosnowską,    która   mu   powiła  trzech  sy- 
nów, i  dwie  córki:   Franciszek  złączył  się  z  Maryanną  z  Ją- 
czyńskich  Browiiiska,  która  powiła  synów  dwóch,  i  córek  dwie, 
Augustyna  Michała  dwojga  imion,    Jędrzeja,  Maryannę  i 
Salome.-) ,  Panny.  Teresa  siostra  Franciszka  Kobielskiego  za  Mi- 
lewskim   ma    potomstwo.    Jan    brat   tegoż   złączył   się   z  Heleną 
Kępską  bezpotomny,    Józef  drugi    brat,    i  Anna    druga  siostra. 
Hieronim    piąty   syn   Marcina   z  Anny  PągowskieJ ,    podczaszy 
Bielski,   \mo  roto  miał  Kuczciuską,  2do  Korycińską,  stryj  tegoż 
Franciszka.    Jacka  Hiobiclskiego,  miecznika  Sanockiego  córka 
była  za  Rucińskim,  której  jest  potomstwo,  ta  była  rodzona  siostra 
Gumowskiej  ,  którą  JSiesiecki  wspomina.  — 
Kobielski  /n'7'bii  Poraj.    Mikołaj  Małdrzyk  z  Kobiela 
herbu  Koza,  jako  wyraźnie  pisze  Dfitgosz  pod  rokiem  14.'^0. 
dworzanin  Witolda  ksiązęcia  Litewskiego,   lubo   rodem   Po- 
lak ,   w  poselstwie  od   niegoź  jeździł ,   do  Władysława  Króla 
Polskiego,  i  Biel.  fol.  334.   Tenże  czy  inszy  Mikołaj  podpisał 
list  o   łundacyi  opactwa  Trockiego  r.    1415.    Ten  wiek  swój 
strawiwszy  na  usłudze  Witolda  ksiązęcia,  dla  wielkiego  w  radzie 
rozsądku,   przypadł  mu   był  do  serca:    przeto/,   odwdzięczając 
mu  to  Witold,   gdy  się  Mikołaj   do   domu  pożegnawszy  ksią- 
zęcia miał  wracać,    krom  szat  bogatych,   koni,   klejnotów,   i 
innych    podarunków    pewnie   Pańskich ,    jeszcze    mu    nadto  z 
skarbu  swego,   wyliczyć  kazał  sto   kóp  groszy  Praskich.    Pa- 
trzała na  to   żona  Witolda,   Julianna,   i  sarkała ,   źe   tą  swoją 
rozrutnością  skarb  książęcy  niszczył  Witold,  co  słysząc  książę, 
drugie    sto    kóp  Mikołajowi    przynieść    kazał.     O   co  gdy  się 
tern  więcej  księżna  gniewała,   on  i  trzeci  raz  tęż  mu  summę 
dać  kazał;   i  owszem  póki  ona  dąsać  się   nie  przestała,   poty 


Kobieriiicki— Hobierzycki.        133 


i  on  szczodrobliwej  r<;ki  swojej  nie  uniknąh  przyszło  do  tefio 
ze  juz  summa  do  ośmset  kóp  groszy  Praskich  urosła:  Ju- 
lianna widząc  ze  mąz  Paiiskjj  cliojnością,  z  jej  niecierpli- 
wością certuje  ;  nakouiec  umilkła  ,  a  Witold  tez  przełama- 
wszy upór  zony,  dalej  łaski  swojej  sypać  przestał.  Dtugosz 
pod  rokiem  1430.  IV  Księgach  Grodzkich  Ostrzeszowskich 
1422.  czytam  Janusza  Małdrzyka  dziedzica  na  Olszynie,  gdzie 
relormacyą  zonie  swojej  Jadwidze  sześćset  grzywien  zapisuje, 
a  syn  jego  31ikołaj  1404.  tamże  allaryście  Ostrzeszowskiemu 
pewny  czynsz  naznaczył  na  Olszynie:  niewiem  jednak  czy 
ci  do  tego  domu  nalez.-j.  Dobra  Kobiele  zkąd  imienia  swego 
len  dom  nabył,  w  Sieradzkiem  leżą  województwie,  luboc  się 
pospoliciej  z  Dmenina  pisali.  Elżbieta  z  Dmenina  była  za 
Jędrzejem  Grodzickim  berbu  (iryf.  Jan  w  Sieradzkiem  1632. 
Samuel  za  Czarnieckiego  wojewody  Ruskiego,  gdy  za  gra- 
nicą sławy  sobie  i  Polszczę  szablą  szukał,  surrogatem  Piotr- 
kowskim z  sejmu  naznaczony.  O  czem  Koiistytucya  1G61. 
fol.  20.  Jakób  pisarz  grodzki  Piotrkowski  1(592.  N.  miał  za 
sobą  3Iaryannc  Karśnicką  łowczankę  Wieluńską  wdowę  po 
Komornickim.  N.  była  za  Janem  3Ialuskim.  Mikołaj  Stanisław 
łowczy  Rawski  w  tymże  roku,  zona  jego  Teresa  Tarnowska 
herbu  Jelita,  syn  z  niej  Franciszek.  Samuel  Słanisław  de- 
putat z  Sieradzkiego  podpisał  konfeder;ieyą  Sendomierską  r. 
1704.  temi  czasy  stolnik  Sieradzki,  sęilzia  kapturowy  1733. 
Józef  starosta  Łojewski.  Franciszek  przy  wysokich  prelalu- 
rach  Krakowskich  Kujawskich  i  t.  d.  kilka  razy  deputat  na 
trybunał  koronny,  teraźniejszy  sulTragan  Kujawski.  Michał 
sędzia  kapturowy  Sieradzki  1733. 

Franciszek  Kobielski  postąpił  na  biskupstwo  Kamienieckie  złego 
na  Łuckie  na  któreni  życia  dokonał  r.  17,15.  uczyniwszy  wprzód 
koadjutorem  Antoniego  Wolowicza  później  biskupa  tej  dyecezyi. 
—  Był  ten  Franciszek  Kobielski  oraz  kanclerzem  Maryi  Józefy 
Austryaczki  małżonki  Augusta  111.  Króla  Polskiego ,  raąź  peleu 
gorliwości  Apostolskiej.  —  Krasicki. 

Kolliernieki  lierbu  Dołęga,  w  Płockiem  wojewódz- 
twie. Jednejze  z  Śreńskiemi  dzielnicy.  Sebaslyan  Kobiernicki 
z  sejmu  1570.  poborca  w  Płockiem.  Conslit.  fol.  201.  Jan 
w  ziemi   Dobrzyńskiej  1048. 

Mobierski^  w  Sendomierskiem  województwie.  Stefan 
Kobierski  podpisał  elekcyą  Jana   Kazimierza   Króla. 

Kobierzycki  herbu  Korab ,  w  Sieradzkiem  woje- 
wództwie, Mikołaj  i  Jasko  z  większego  Kobierzycka,  dział 
czynią  z  Wichną  z  tegoż  Kobierzycka,  w  r.  1424.  w  księ- 
gach grodzkich  Sieradzkich.  Od  tych  polem  był  Jan  Ko- 
bierzycki  ,  którego  pozostała  zona  Jadwiga  ,  między  syna 
swego  Mikołaja,  i  córki  Annę  i  Katarzynę,  dobra  dziedziczne 


134  Hobierzycki. 

dzieliła  w  roku  1502.  w  grodzie  Sieradzkim.  Mikołaj  miał 
za  sobą  Elżbietę  Prątkowską  z  Rakowice ,  jako  jej  reformacya 
w  księgach  Sieradzkich  świadczy  1507.  z  tej  spłodził  dwie 
córki  i  synów  piąciu :  1.  Jan  pleban  w  Unkowie,  ten  braci 
swojej,  części  swoje  zapisał.  2.  Wojciech  Sieradzki  sędzia 
1545.  miał  za  sobą  Ewę  Kobierzycką  z  mniejszego  Kobierzy- 
cka  herbu  Pomian  córkę  Bartłomieja,  ten  Wojciech  od  Bar- 
tłomieja ,  i  od  jego  syna  Stanisława  ,  nabył  mniejszego  Ko- 
bierzycką 1552.  ylctum  Siradiae.  3.  Stanisław,  ożenił  się 
z  Anną  Wiktorowską  herbu  Gryf,  która  mu  powiła  córkę 
Jadwigę  Sebastyana  Madalińskiego  małżonkę,  (z  tej  się  uro- 
dził Jan  Madaliński  sułfragan  Gnieźnieński,  opat  Lędzki,  i 
Wojciech  wojski  Wieluński)  i  dwóch  synów,  31ikołaja  i 
Bartłomieja ,  z  tych  Mikołaj  mąź  rycerski  pod  Mieleckim 
hetmanem,  z  Jadwigi  Pięcznowskiej  herbu  Korab,  spłodził 
cztery  córki:  Annę  Kołdowską,  Małgorzatę  przeoryszą  w  za- 
konie S.  Norberta  w  Łęczycy,  Zofią  Konopnicką,  Beatę  Ty- 
mieniecką,  i  syna  Jana,  ten  przez  lat  dziesięć  w  ró/.nych 
opałach  wojennych  chwały  rycerskiej  i  dobra  ojczyzny  szu- 
kał, złączywszy  się  potem  z  Zofią  Kobierzycką  herbu  Pomian, 
zostawił  córkę  Helenę,  Jakóba  Madalińskiego  sędzica  Wie- 
luńskiego małżonkę ,  i  synów  dwóch ,  Kazimierza  i  Jakóba. 
Bartłomiej  brat  3Iikołaja,  pod  Byczyną  odważnie  stawał,  Ka- 
tarzyna Tymieniecka  czterech  mu  synów  zrodziła ,  Stefana 
zakonu  S.  Benedykta,  był  potem  opatem  Trockim  r.  IfiGS. 
Szczi/giel.  in  serie  Abbat.  Trocen.  Wojciecha  zakonu  Soc. 
Jesu,  umarł  w  Brześciu  1671,  Jędrzeja  i  Władysława.  4.  Ja- 
kób,  potomstwo  jego  na  usługach  ojczyzny  i  w  obozie  lata 
swoje  strawili.  N.  miał  za  sobą  Wiktoryą  Jarnowską  kaszte- 
lankę Kowalską,  z  której  syn  3farcin.  Katarzyna  Jana  Ko- 
walskiego małżonka.  ^Icta  Castr.  Pctric.  1587.  Dorota  Mi- 
kołaja Wolickiego.  Acta  Castren.  Ostrzeszów.  15',)S. 

Ko1*ierzyok.i  herbu  Nałęcz^  w  Kaliskiem  wojewódz- 
twie, piszą  o  nich  nasi  pisarze  lubo  ja  wątpię,  żeby  byli 
tego  herbu   Kohierzyccy. 

IfLobierzyelŁi  herbu  Pomian,  w  Sieradzkiem  woje- 
wództwie a  potem  i  indziej,  piszą  się  z  Kobierzycką  mniej- 
szego, luboc  i  to  samo  przeniosło  się  dziedzictwem  do  Ko- 
bierzyckich  Korabitów,  jako  się  wyżej  mówiło.  Bartłomiej, 
W^ojciech,  i  Ambroży  Kohierzyccy  bracia  rodzeni,  z  tych 
Ambroży  umarł  bezpotomnie.  Wojciech  miał  synów  czte- 
rech: Macieja,  Wawrzeńca,  Jana  i  Wacława,  jako  świadczy 
podział  między  niemi  uczyniony  na  Wojczyrach  i  mniejszym 
Kobierzycku.  Bartłomiej  pojął  Jadwigę  Waliknowską  Wie- 
ruszownę,   co  znat?  z  jej   reformaeyi  w  księgach  Sieradzkich 


Kobierzycki.  13S 


loku  152'i.  la  mu  powiła  pice  córek,  z  których  jedna  Ewa 
była  za  Wojciechem  Kobierzyckim  sędzią  Sieradzkim  herbu 
Korab ,  i  syn  Stanisław  z  kasztelanki  Rozpierskiej  zostawił 
córek  sześć,  z  których,  Urszula  była  księnią  Ołobocką,  i 
svnów  sześciu.  Z  tycli  1.  Jan,  tego  z  Potworowskiej  córek 
było  sześć,  Maryauna  dostała  siy  Balcerowi  Grabińskiemu, 
Zofia  Janowi  Kobierzyckicmu  herbu  Korab,  Elżbieta  Jaskól- 
skiemu, Jadwiga  Kasprowi  Kępskiemu  herbu  Gryf,  i  Bar- 
bara, i  synów  trzech,  Swentoslaw  kanonik  Płocki,  Alexander 
i  Władysław.  2.  Wojciech.  3.  Mikołaj.  4.  Bartłomiej,  temu 
Jadwiga  Żeromska  pisarzowna  Kaliska,  powiła  córkę  Zofią, 
która  wydana  za  Stefana  Czarneckiego  wojewodę  Kijowskiego, 
hetmana  polnego  koronnego  sławnego  tryumfatora,  zeszła  z 
tego  świata  r.  1671.  pogrzcbiona  w  Krakowskim  kościele 
S.  Piotra  Soe.  Jesu,  do  kollegium  tamecznego  oddawszy 
dwanaście  tysięcy,  luhoc  i  inszym  domom  naszym,  dostało 
się  z  jej  szczodrobliwej  ręki  :  synów  zaś  dwóch  Marcina  i 
Stanisława:  Marcin  wielki  żołnierz  przeciwko  Szwedom,  zgi- 
nął w  expedycyi  pod  Ingolsztadem ,  gdzie  i  Król  Szwedzki 
Gustaw  poległ.  Stanisław  najprzód  podczaszy  Kaliski  i  sta- 
rosta Brodnicki,  poseł  królewski  do  Bclgium,  potem  kasztelan 
Gdański,  nakoniec  wojewoda  Pomorski,  mądry  senator,  jest 
jego  mowa,  którą  miał  w  senacie,  w  Mowci/  Polskim.  Oblę- 
żenie Częstochowy  od  Szwedów  opisał  i  podał  do  druku. 
Nadto  wyszła  w  Gdańsku  r.  165.5.  jego  pracą  napisana  Hi- 
storia Vladislai  Poloniae  Principis,  o  której  pisząc  Potocki 
centur.  fol.  470.  tak  mówi :  Elegnnti  Historiae  sunę  stylo 
traait  in  admirationem  exteras  gentes ,  in  scrutandis  diver- 
sarum  nationum  moribus  solers,  judicio  acri  liinatoqiie  Cor- 
nelio  peritia  limandi  abdita,  eleguntia  Famiano  Stradue 
propior.  W  tej  hisloryi  osobllwsze  rzeczy  opisuje  od  roku 
1595.  az  do  roku  1633.  to  jest  do  tego  roku,  w  którym 
Władysław  na  tron  Polski  wszedł  koronowany  ;  w  prefacyi 
do  tej  historyi ,  obiecował  drugą  część  wydać  od  roku  1633. 
az  do  śmierci  Władysławowej ,  to  jest  <lo  roku  1648.  nie 
przyszło  jednak  to  tego,  z  wielką  szkodą,  ze  lak  godnego 
człowieka  praca  i  manuskrypta,  świata  nie  widzą :  córka  jego 
była  za  Olszowskim.  Koumlski  Reformat.  Kazanie  Łabędź. 
5.  Stanisław  kasztelan  Krzywiński  posłował  na  sejm  1626. 
Constit.  fol.  3.  ten  z  Zapolskiej  zostawił  córki  cztery:  Bar- 
barę z  Sieroszewskim ,  Katarzynę  z  Zychlińskim  dożywotnie 
złączył.  Teresę  i  Wiktoryą  w  klasztorze  Bogu  na  służbę  po- 
święcił, i  syna  Wojciecha  wielkiego  żołnierza.  6.  Wacław 
kustosz  Warmiński  Płocki  i  Pułtuski  kanonik,  benefaklor  kol- 
legium naszego  Bransberskiego.    Katarzyna  Kobierzycka  żona 


130  Hobryiiski— Kobyłecki. 

Adama  Dzialyńskiego  starosty  Bratyańskieg^o,  druga  Masłow- 
skiego. Stanisław  pisarz  ziemski  Kaliski  i  s^'dzia  kapturowy 
1697.  zona  jego  Eleonora  Podłęska  kasztelanka  Połaniecka 
wdowa  po  Jawornickim,  synowie  dwaj,  z  których  jeden  Fran- 
ciszek. Józef  sędzia  kapturowy  Sieradzki  1733. 
Jan  Kobierzyeki  podczaszy  Sieradzki.    —   Roku   1788.  Walenty 

Jowczy  Sieradzki.  —  liiasic/ii.  (Niewiadomo  czy  lej;o  herbu.) 

IŁoiiryiisoy  Książęta.  Z  tych  Sylwester  ksi;}zc  Ko- 
bryński  był  Władyką  Chełmskim,  atoli  dawno  juz  ten  dom 
zszedł. 

Kolirzjliski  herbu  Rogala ,  w  Mazowieckiem  woje- 
wództwie. 

IŁobylańsfei /<p/"^//  Grzymała .,  czyli  Kobylnicki.  Do- 
marat  z  Kobrlan  kasztelan  Bieeki  1415.  na  liście  Jagiełłą 
Króla  danym  miastu  Lwowskiemu,  tenże  czy  inszy  Domarat 
z  Kobylan  kasztelan  Lubelski  1436.  u  Łask.  w  Stat.  fol.  140. 
i  Jan  z  Kobylan  łowczy  Krakowski :  wspomina  tego  Doma- 
rata  Długosz  w  Księgacłi  11.  ze  był  tak  w  Grunwaldzkiej 
jako  i  w  Koronowskiej  potrzebie.  Brat  tego  Doniarata  Jakób, 
jako  wyraźnie  Długosz  lib,  W.  fol.  327.  niewinnie  potwa- 
rzony  przed  Królem  Jagiełło,  o  źon<;  jego  Ann(,',  Biel.  f.  288. 
był  potem  starostą  Sanockim  ,  którego  tenże  Król  w  pic(5 
tysięcy  jazdy  Ruskiej  wysiał  na  posiłek  Zygmuntowi  Cesa- 
rzowi przeciwko  Turkom.  Biel.  fol.  327.  atoli  według  niego, 
juz  ten  dom  zszedł  za  jego  czasu,  pisze  ich  jednak  Koi)y- 
liński.  Starowol.  in  Bell.  Sarmat.  Cromer.  lib.  20.  Biel. 
fol.  352.  piszą,  że  w  roku  1435.  wysłany  był  do  Litwy  z 
ludem  przeciwko  Swidrygiełłowi,  wielką  go  klęską  poraził. 
Stanisława  z  Kobylina  Decretorum  Doctorem  wspomina  Dłu- 
gosz 1466.  Katarzyna  z  Kobylan  Lanckorońskiego  zona. 
Domarat  z  Kobylan  kasztelan  liiccki  podpisał  w  r.  1422.  przymierze 

między  Władysławem  Królem  a  Krzyżakami.  —  Cod.  Dipl.  V.  4. 

fol.  114.  —   Janusz  z  Kobylan  łowczy  Krakowski  w  r.   1436. 

podpisał  pokój  Brzeski.  —  Cod.  Dipl.  V.  4.  /.  133.  —  Krasicki. 
Kol*} laiiski  łierbu  Lubicz,  w  Chełmskiej  ziemi.  N. 
Kobylańska,   Stanisława   Rudnickiego  wojskiego   Chełmskiego 
małżonka. 

Kobyłecki  łierbu  Godziemba,  w  Kujawskiem  a  potem 
w  Podlaskiem  województwach,  jednejze  dzielnice  z  Lubrań- 
skiemi.  3Iarcin  Kobyłecki  wytwornego  rozsądku,  experyencyi 
iiiemniejszej,  do  czego  mu  dalekie  po  cudzych  krajach  ex- 
peryeneye  pomogły,  dworzanin  ksiązęeia  Ostrogskiego,  umarł 
16.'}1.  nadgrobek  jego  w  Piotrkowie.  Starowol.  in  Jloiium. 
Sebastyan  z  Wielkich  Kobełek  1648.  w  Wieluńskiej  ziemi. 
Franciszek  podczaszy  Mielnicki,  sędzia  generalny  wojskowy, 
rotmistrz  królewski,   któremu   na  dobrach  Grzęda  nazwanych 


Koliyliiiski— Holiylnicki.  137 


w  ziemi  Lwowskiej,  dla  zasług  jego,  przyznała  Rzeczpospo- 
lita dwanaście  tysięcy,  i  w  possessyą  puściła  tez  dobra  do 
wytrzymania  czworga  dożywocia.  Cnnstit.  1676.  Jol.  38. 
N.   Franciszka  Domaszewskiego   małżonka. 

Kobyliński  hei^bu  Łoihin^  w  Wielkiej-Polszcze  i  na 
Podolu.  Byli  z  tego  domu  żołnierze  odważni.  Jakób  z  Ko- 
bylina kasztelan  Gnieźnieński  145''i.  podpisał  list  Kazimierza 
Króla,  w  którym  potwierdza  ten  Król  prawa  ksi(;ztwa  Oświę- 
cimskiego in  MS.  Kobylińskiego  kanonika  Poznańskiego  w 
roku  1557.  wspomina  Royizius  in  Chiliasticho,  Ingentijla- 
grnns  studio  Jiobyliniiis.  Jan  Kobyliński  za  Jana  Zarębę  ge- 
nerała Wielko-Polskiego  w  legacyi  wysłanego  do  Jana  Króla 
Szwedzkiego,  surrogatem  naznaczony  1508.  Jakób  podko- 
morzy Wieluński,  zona  jego  Dorota  Zarębianka  1494.  Zofia 
Kobylińska  Marcina  Włodka  małżonka.  N.  miał  za  sobą 
Zofią  Bartlińska.  Kazimierz  w  powiecie  Grodzieńskim  podpisał 
elekcy.'}  Jana  III.  Krzysztof  Kobyliński  przed  rokiem  1565. 
napisał  Iisifiil>ę  Epig-rammatiim,  jako  świadczy  Trices.  lib.  2. 
Epigram,  gdzie  o  nim  pisze  :  Et  nunąuam  generis  tantum 
splendore  paterni.,  ingenio  quantum  post  feret  Ule  decus. 

Kolłyliiiski  herbu  Prus  2do.  O  łych  ani  Paprocki, 
ani  Okolski  nie  pisał,  z  powiatu  Brańskiego  wyszedłszy  w 
księzlwie  Lilewskiem  osiedli.  Alexander  Kobyliński  w  po- 
wiecie Grodzieńskim ,  miał  za  sobą  Anastazyą  Eismuntownę, 
z  której  zostawił  synów  sześciu ,  z  tych  Augustyn  i  Mikołaj 
młodo  pomarli,  Kazimierz  Hieronim  starszy  syn  miał  za  sobą 
Cecylią  Sopockownę  podkomorzai^kę  Wendeńską  :  bracia  jego 
drudzy  w  wojsku  Litewskiem  rotmistrzami  byli.  3Iicbał,  Ja- 
kób,  i  Piotr  1700. 

Franciszek  Kobyliński  (zapewne  tego  herbu)  sędzia  ziemski  Sło- 
nimski. —  Antoni  wojski  Smoleński.  —  Piotr  oboźny  Mści- 
slawski.  —  R.  1788.  Antoni  podkoniiiszy  Litewski.  —  Krasicki. 

Koliylilicki  herbu  Prawdzie,  w  województwie  Ma- 
zowieckiem. Erazm  z  Kobylnik  cześnik  Ciechanowski  1525. 
podpisał  dekret  przeciwko  heretykom  u  Łubieńsk.  in  Episc. 
Ploc.  IN.  Kobylnicka  Pawła  Szydłowskiego  sędziego  Zawkrzeń- 
skiego  małżonka.  Paproć,  o  herb.  fol.  .335.  jednaż  ma  ich 
byc  dzielnica  z  Brzeskiemi  i  Nieborowskiemi.  N.  kanonik 
Zmudzki.  Iiojał.  in  MS.  Stanisław  Kobylnicki  chorąży  Za- 
krocimski  starosta  Prasnyski,  dziedzic  na  Kobylinie,  Rostko- 
wicach.  Bielicach,  Popielżynie,  tak  rozumiem  że  syn  Era- 
zma, miał  za  sobą  najprzód  Zofią  Srzeńską,  z^  której  córka 
Małgorzata  zmówiona  z  Janem  Podolskim  :  po  Srzeńskiej  po- 
jął Izabellę  Trzcińska,  z  tej  było  dwóch  synów.  1.  Jan 
sędzia  ziemski  Wyszogrodzki  z  sejmu  1590.     Poborca  w  tejże 


i38  Hobyliiicki— Holiylski 


ziemi  Constit.fol.  603.  wspominają  go  w  Konstytucyach  1613. 
fol.  28.  złjjczył  się  był  dożywotnie  pierwszym  związkiem  z 
Anną  Kossobudzką  ,  driig^ini  z  Zofią  Grabską  ;  z  Grabskiej 
był  syn  Marcin,  ale  steri/is.,  z  pierwszej  dwóib,  Adam  bez- 
potomny i  Rafał  podstoli  Wyszog^rodzki ,  temu  Dorota  Ło- 
packa  powiła  Wawrzeńca  podstoleg^o  także  Wyszogrodzkiego, 
którego  z  Justyny  Gołockiej  dwaj  synowie  byli ,  Stanisław, 
ten  na  Rusi  osiadł,  i  Maciej  ])odstoli  Wyszogrodzki ,  tego 
z  Teresy  Gembaratowny  potomstwo,  Józef,  Antoni,  Anna  i 
Justyna.  2.  3Iarcin  sędzia  ziemski  Wyszogrodzki  z  Zofji  Pc- 
clierskiej  zostawił  trzeeli  synów  ;  Jana ,  tego  z  Katarzyny 
Łoslowiiy  syn  Jakób  sterilis  ,  i  córka  Maryanna  Czernicka. 
Jakóba  najprzód  stolnika  |»otem  podkomorzego  Wyszogro- 
dzkiego, posłował  na  sejm  162.3.  Conutit.  ful.  10.  i  1631. 
Jol.  29.  i  1635.  deputowany  na  trybunał  Radomski,  Coiistit. 
fol.  18.  i  1641.  Constit.  fol.  32.  Zolia  Borkowska  zona  jego, 
córki:  Pelagia  z  Jędrzejem  Grabią,  3Iaryanna  z  Jeżewskim, 
zaślubione:  i  syn  Anzelm,  którego  z  Maryanny  Łosiowny, 
córka  Anna,  Stanisława  Sarbiewskiego  cliorązego  Ciechanow- 
skiego, I  syn  Jan  cześnik  Wyszogrodzki,  temu  Katarzyna  Łu- 
szczewska, spłodziła  Annę,  Stanisława  Nieborskiego,  2</o  Mi- 
kołaja Dzierźanowskiego ,  >yojskiego  Wyszogrodzkiego  mał- 
żonkę :  Bogumiłę  zakonnicę  S.  Benedykta,  Katarzynę,  najprzód 
Piotrowi  Gołockicmu,  polem  Antoniemu  Rogowskiemu  zaślu- 
bioną, i  Teresę,  która  poszła  za  Michała  Rogowskiego.  Jan 
l)rat  Jakóba  podkomorzego  ,  a  syn  Marcina,  jego  z  Anny 
Górskiej  syn  Jakób,  i  córka  Zolia  zeszli  bezpotomnie.  Ale- 
xander  zaś  pułkownik  królewski  z  Cecylji  Łopackiej,  kaszte- 
lanki Zakrocimskiej  spłodził  Jana,  ten  dwa  razy  śluby  mał- 
żeńskie ponawiał,  raz  z  Barbarą  Aowowleską,  drugi  raz  z 
31aryaiiną  Nowodworską,  z  tych  miał  potomstwo,  Zuz^innę 
zakonnicę  S.  Norberta,  Mikołaja,  od  którego  z  Jadwigi  No- 
wowieskiej  cór-ki  Kmerencyana  i  Barbara.  Władysława  bez- 
potomnego, Ludwikę  sterili'łn,  Justynę  Stanisława,  Mdzew- 
skiego,  Maryannę  Kazimierza  Brzozowskiego  stolnika  Cie- 
chanowskiego,  mał/.onki. 

Józef  Hobylnicki  cześnik  Wyszogrodzki.  —  Józef  podstoli  Wy- 
szogrodzki. —  W  r.  1788.  Fortunat  cześnik  Wyszogrodzki. 
—  Krasicki. 

Kobylnicki  /terbu  Hola.,  w  Kujawskiem  województwie. 
Koliylski  herbu  Iiościciza,  w  ziemi  Ciechanowskiej, 
Lenard  Kobylski  stai-osla  Nurski  1567.  poborca  w  Liwskiej 
ziemi.  Constit.  fol.  146.  Mikołaj  1632.  w  Mazowieckiem, 
Alexander  w  Ruskiem,  Tomasz  i  Paweł  w  ziemi  Różańskiej 
roku  1648. 


Hobylskl— Kochanowski.  159 

K.o1*ylskl  herbu  Pohog ^  takim  kszlałtem  jako  i  Zen- 
n^wirscy.  MS.  o  Familiach  Pruskich  o  nich  świadciy.  Bar- 
tłomiej Kobylski  kantor  Kruświcki.  Proboszcz  Kowalewski 
1(530.   w  Pruslech   kwitną. 

Koc  herbu  Dąbroiou.  AVidziałeni  pieczęć  teg-o  domu, 
i  Kojał.  in  3IS.  toź  świadczy.  Jan  Koc  skarbnik  Drobicki, 
synowie  jego  Władysław  pleban  Nowodworski,  kapłan  godny 
i  zacny,  Wojciech  cześnik  Mielnicki  ,  trzeci  Jakób  łowczy 
Warszawski.  Anna  Sf,'dzianka  Bełzka  Zakonnica  u  Wszystkich 
ŚŚ.  we  Lwowie,  Michał,  Jakób  i  Adam  w  Podlaskiem  1648. 
Stanisław  Balcer  1674.  31ikołaj  Józef  sędzia  ziemski  Bcłzki 
poseł  na  konwokacyą  1733.  temu  Katarzyna  Nag-orska  herbu 
Ostoja ,  powiła  synów  prócz  tych  którzy  w  dzieciństwie  po- 
marli, Józefa,  Antonieg^o,  Piotra,  którzy  jeszcze  w  szkołach 
1735.  i  Stanisława;  i  córek  sześć,  z  których  Anna  weszła 
w  kontrakty  małżeńskie  z  Antonim  Radeckim  chorążym  Cho- 
rodelskim.  Róża,  Maryanna,  Barbara,  Zofia  i  Teresa  Panny. 
Józef  Koc  tegoż  domu,  jeszcze  w  szkołach.  Są  i  na  Żmudzi. 
N.   miał  za  sobą  Szczeniowską. 

Ktiropainicki  w  §.   J^.  i>iter  tabulas  rcgni  GaUiciae  et  Lodomeriar 

immatrictilatorum  eguitum,  pod  dniem  13.  Września   1782.  roku, 

wymienia  Karola  Koc. 

HoclianOTiski  herbu  Korwin ,  w  Sendomierskiem 
województwie.  Jan  Kochanowski  wojski  Sendomierski  sławny 
poeta,  wszyscy  mu  to  przyznają  z  pochwałą,  ze  w'  Łaciń- 
skim wierszu  dość  był  dobry,  w  Polskiem  jednak  prym  dają, 
nie  tylko  między  temi,  którzy  przed  nim  pisali,  ale  I  temi, 
którzy  po  nim,  osobliwie  Starowol.  de  centum  scriptor. 
fol.  45.  ^Vydał  do  druku  swoje  Elegiae  1584.  2do.  Epini- 
cion  ad  Stephanum  Regem  po  Jloskiewskiej  expedi/cyi\b%^. 
3tio.  Epitnlumium  na  weselu  Jana  Zamojskiego  Hetmana  z 
Gnjzeldą  Batorowną  1585.  4to.  Psałterz  cały  przetłóma- 
czi/ł  Polskim  wierszem.  5to.  De  expugnatione  Potociae 
Ode  f^arsav.  in  4.  1580.  Tamże  Pieśni  trzy,  wszystkie  zaś 
jego  edycye  w  jedno  zebrane  wydrukowano  w  Krakowie 
1639.  i  1641.  pożal  się  tylko  Boże,  ze  tak  zacny  poeta 
pracę  swoją  na  fraszkach  skończył.  Ofiarowano  mu  było  ka- 
sztelanią Połocką  za  promocyą  Zamojskiego,  tej  jednak  przy- 
jąć nie  chciał,  przywilej  odesławszy,  I  przydał  według^  Sta- 
rowol. se  sua  mediocritate  contentum ,  sumptuosum  illum  et 
decoctorem  Castellanum  ( dignifafem  Senator iam  inntiens) 
in  rillam  aedesque  paternas  non  admissurum ,  qui  guae  tio- 
chanorius  sibi  parasset ,  per  fastum  et  ambitionem  esset  ab~ 
sumpturus.  Niechcę  prawi  mieć  kasztelana  w  domu,  któryby 
zjadł  to  wszystko,   co  sobie  Kochanowski  przysposobił.    Mi- 


i40  Hocliaiio^vi$ki. 

kołaj  Kochanowski  stolnik  Sendomierski ,  Piotr  sekretarz  kró- 
lewski zył  bezzenny.  Wydał  do  druku  Coffrcd  albo  Jeru- 
zalem wyzwolona^  Torkwata  Tassa  Polskim  wierszem  prze- 
łoij/ł:  w  Krakowie  1618.  in  ^to,  i  iii  8i'o  1051.  w  Jira- 
kowie.  N.  Kochanowski  zakonu  Ś.  Franciszka  konwentual. 
wydał  in  folio ,  duas  decades  pro  Immnculata  Conceptionc 
B.  Marinę  l^irginis.  Jerzy  z  Konar  Kochanowski  miał  za 
sob;i  Zofią  Podlodowską  N.  Adama  Kozarskiego  małżonka, 
drug-a  Domaszewskieno.  Jan  kanonik  Krakowski  umarł  1G13. 
na  zamku  Krakowskim  pochowany.  Jerzy  kasztelan  31atog;o- 
ski,  eóika  jeg^o  była  za  Manowskim,  Krzysztof  chor;}/.y  Sen- 
domierski starosta  3Iafogoski,  Olbryeht  sędzia  ziemski  Bra- 
eławskl :  to  Baran.  Seweryn  Korwin  Kochanowski  podstarości 
Bełzki,  miał  za  sob.i  Doroti;  Zielińską  herbu  Ciołek,  z  niej 
spłodził  dwóch  synów:  Józefa  i  Antoniego,  i  córkę  Kata- 
rzynę Krzysztofa  Zulińskiego  małżonkę.  Geneal.  Ole.snic. 
Jan  chorąży  koronny  1632.  córka  jego  jedna  Anna  hyla  za 
Chlewickim  Janem,  laź  czy  insza  była  za  Chomętowskim 
Stefanem  herbu  Lis,  ^sędzią  wojskowym.  Zofia  K<»chanowska 
Jana  Branickiego  herbu  Korczak  małżonka,  Adryan  podsędek 
Stęźycki  ,  Marcin  podstarości  Radomski,  Stanisław,  Jerzy, 
Jan,  Stefan  1648.  Samuel,  Ludwik  i  Jędrzej  1628.  Paweł, 
Jan  na  Poliezny  kasztelanie  Czechowski,  poseł  z  powiatu 
Starodubowskiego  na  konwokacyą  1()'J6.  Seweryn,  Mikołaj, 
Piotr  starosta  Radomski,  Piotr  wojski  Sendomierski  1(574. 
Kochanowski  miał  za  sobą  Katarzynę  Dąbską.  Zofia  Kocha- 
nowska była  za  Pawłem  Brzeskim  herbu  Starzą.  Kochanowski 
jeden  miał  za  sobą  Cetysownę  ,  drugi  Zofią  Szczucką.  N. 
kasztelan  Zawichojski,  córka  jego  llstrzycka.  Barbara  Ja- 
kuba  Potockiego   małżonka. 

Starowo/s/ci,  którego  tu  Niesiecld  przytacza,  na  tejże  samej  karcie 
wspomina  źe  ojcem  Jana  Kochanowskiego  wojskiego  ISendomier- 
skiego  był  Piotr  sędzia  Sendomierski  matka  Anna  z  Białaczowa 
Odrowqżou<iia ,  bracia  zaś  Mikołaj,  Jędrzej  i  Piotr.  Z  tycłi 
Mikołaj  miał  za  sobą  Katarzynę  z  Jasie/icn  jako  to  się  pokazuje 
w  Ilotiilach  do  synów,  które  ta  Katarzyna  po  śmierci  męża  dru- 
kować kazała  r.  1584.  —  Co  do  szczegółów  życia  Jana  Ko- 
chanowskiego wojskiego  Sendomierskiego  ,  sławnego  Poety ,  to 
tyłko,  i  to  z  pism  jego  wiemy:  że  się  urodził  z  zacuycli  i  maję- 
tnych rodziców :  o  matce  swojej  tylko  w  Trenach  wspomina  ale 
z  jakiego  domu  była  nie  wyraża ,  wszedł  w  małżeńskie  śluby  z 
Podlodowską ,  z  której  dwie  miał  córki  Urszulę  i  Annę  młodo 
zmarłe.  Posiadał  po  rodzicach  wieś  Czarnolas  w  województwie 
Sendomierskiem ,  jako  się  to  pokazuje  z  inskrypcyi  na  domu  w 
Czarnolesie  gdzie  tę  majętność  nazywa  gniazdem  swojem  ojczy- 
stem.  W  młodości  zwiedził  wiele  Państw  a  powróciwszy  z  plo- 
nem wielkiej  nauki ,  njetyiko  w  języku  polskim  ale  i  łacińskim 
wiele  pism  zostawił.    Ze  był  biegłym  w  Greckim  języku  zuać  to 


H.ocliauoi«'ski.  l^^l 


z  Uómaczeń  Anaki^eonta,  Antolof^i,  i  Phenomenów  Arata.  Mło- 
dość swoją  strawił  przy  Myszkowskim  biskupie  Krakowskim ,  od 
którego  do  stanu  duchownego  nakłoniony  był,  i  juź  na  opactwo 
Sieciechowskie  miał  był  nominacy.-).  —  U  Jana  Zamojskiego,  31e- 
cenasa  ludzi  uczonych  tamtego  wieku  w  wielkiera  był  poważaniu 
i  dla  niego  dzieło  drammatyczne  ffyprawa  Posłów  Greckich  prze- 
słał, co  znać  z  listu  na  czele  tego  dzieła  umieszczonego,  którego 
data  Czernolesie  d.  22.  Grudnia  r.  1577.  \}m»v\,  ']A\i  Starowołski 
wyraża,  ruszony  apoplexyi) ,  w  Lublinie,  gdy  popierał  sprawę  o 
zabicie  szwagra  swego  Podlodowskiego.  —  Następujący  jest  jego 
nagrobek  w  Zwoleniu :  —  Jotin/irs  liochartowski  Tribimus  San- 
domiriensis  hic  cuiescit.  Ne  insalutata  praeteriret  hospes  erudi- 
tus  ossa  ta/id  viri.  —  Cujiis  apud  jneulcs  elegantiores  memoriu 
orgabit  sempiterna.  Hoc  mnrmor  indicio  a  to.  —  Ohiit  Anno 
MDLXXXIV.  22.  Augusti  aetatis  LW.  —  Przypisy  Krasi- 
ckiego. 
Franciszek  Korwin  Kochanowski  z  Cetysowną  herbu  Ciołek  spło- 
dził dwóch  synów,  Seweryna  stolnika  Sanockiego,  który  z  Ka- 
tarzyną Nowosielską  herbu  Slcpowron,  zostawił  potomstwo  :  synów 
czterech:  1.  Józefa,  2.  Franciszka,  3.  Jana,  4.  Miko- 
łaja, i  córkę  jedne  Jadwigę,  Macieja  Suzina  herbu  Gozdawa, 
małżonkę  ,  z  której  syn  Dominik  Suzin.  Drugiego  syna  Kfln- 
stantego,  podczaszego  Radomskiego,  który  \mo  z  Karwicką 
herbu  Łabędź,  zostawił  potomstwo  syna  jednego  Xawerego 
Szczepana  bini  ?iominis ;  i  dwie  córki,  Ludowikę  i  Agnieszkę. 
%do  z  Julianną  Borowską  herbu  Abdnnk,  trzy  córki,  Konstancyą 
zakonnicę  ksienią  konwentu  Buskiego  Panien  Norbertanek,  Ka- 
tarzynę i  Maryannę.  3^/o  z  Kochanowską  kasztelanką  Radomską 
z  siostrą  rodzoną  Leona  Kochanowskiego  chorążego  Sandomier- 
skiego, synów  dwóch,  Stanisława  dziś  wojskiego  Radomskie- 
go, i  Karola  miecznika  Sendomierskiego ,  i  córkę  jedne  Annę. 
1.  Józef  Korwin  Kochanowski,  syn  Seweryna  stolnika  Sano- 
ckiego z  Katarzyny  Nowosielskiej  spłodzony  kanclerz  katedralny 
i  officyał  generalny  Płocki ,  orderu  Ś.  Stanisława  kawaler.  3Iąz 
ten,  obrawszy  sobie  stan  duchowny,  pilnie  i  chwalebnie  dopeł- 
niając swego  obowiązku,  nieprzestał  być  dobrym  obywatelem,  dla 
dobra  publicznego  i  swej  ojczyzny  pożytecznym,  gdy  w  r.  1761. 
tyl  deputatem  na  trybunał  koronny,  z  kapituły  Płockiej,  a  w  r. 
1790.  1791.  i  1792.  komissarzem  cywilno  wojskowym  w  ziemi 
Wyszogrodzkiej.  Franciszek  Korwin  Kochanowski,  drugi  syn 
Seweryna  z  Nowosielskiej,  szambelan  J.  K.  Mci  ten  z  Różą  Ko- 
walską, herbu  Jasieńczyk  spłodził,  Michała,  Adama  i  Kon- 
stantego synów  i  córkę  Maryacnę.  ,Michał  Kochanowski  major 
wojsk  koronnych  ,  kawaler  orderu  S.  Stanisława  ,  syn  Franci- 
szka, był  posłem  na  sejm  walny  Warszawski  1788.  roku,  z  wo- 
jewództwa Sendomierskiego,  wszedł  l/«o  ?'o^o  w  śluby  małżeńskie 
z  N.,  Jf^asilewską .  z  której  spłodził  córkę  Józefę  jedne,  2</o  z 
N.  Święcicką,  herbu  Jastrzębiec.  Adam  Kochanowski  drugi  syn 
Franciszka.  Konstanty  trzeci  syn  Franciszka  z  Róży  Kowalskiej 
spłodzony.  Trzeci  syn  Seweryna  Kochanowskiego  z  Nowosielskiej 
Jan  stolnik  Bracia wski ,  który  z  Przyłuską  herbu  Sulima  ma 
syna  jednego  Alexandra  i  inne  potomstwo,  ale  mnie  niewiado- 
mo. Czwarty  syn  Seweryna  stolnika  Sanockiego  3Iikołaj  Koimńn 
Koclianowski   pułkownik  wojsk  W.  Ks.   Lit.  ten  z  Franciszką  z 


142  Hoeliauski. 


Jelców  hno  roto  Smogorzewską  wdową  bezpotomny.    —   Heral- 
dyka Wielądka. 
W  r.   1788.   Stefan  Kochanowski  wojski  Radomski.  —  Leopold 
podwojewodzy.  Józef  w  r.   1778   kaalor  Kijowski  proboszcz  kol- 
legiaty  Warszawskiej.  —  Xawery  wojski  Radomski.  —   Sta- 
nisław wojski  mniejszy  tegoż  powiatu.  —  Iirasicki. 
Kocliaiiski  herbu  Lubicz.     Wojciechowi  z  Kochan 
Kochańskiemu  ziemianowi  Dobrzyńskiemu,  dziedzicowi  na  Ło- 
sosinie,   przeciwko  Turkom   pod   Chocimem  ,    i   Szwedom  w 
Pruslech  doświadczonemu   żołnierzowi,   zmarłemu   1634.   po- 
została zona  Teresa  z  Olszów  Olszowska  chorąg^iew  grobową 
z  herbem   Lubicz  w  kościele   Krakowskim  Ś.   Szczepana   po- 
wiesiła:  Tamie  drugiego   Wojciecha   Kochańskiego  Lubicza, 
zmarłego  1620.  chorągiew  widzieć,  który  przy  tymże  kościele 
kaplicę  S.  Stanisława  Kostki  wymurował,   i   zęby  dwie  msze 
na    tydzień    odprawiały    się  ;     nadał    szczodrobliwie.     Trzecia 
chorągiew  3Iarcinowi  Kochańskiemu,  mężowi  rycerskiemu  na 
Szwedzkich    i   Kozackich   wojnach,    od    Teresy    z    Wilkonic. 
Czwarta  Stanisławowi  Samuelowi    burgrabiemu    zamku  Kra- 
kowskiego ,    dziedzicowi    na    Scyborzycach  ,    w    Beresteckiej 
okazyi  i  Innych,    ojczyźnie  zasłużonemu,  w  roku  1659.  zmar- 
łemu;  którego  szczodrobliwością  (wysypał  na  to  dwa  tysiące 
czerwonycli  złotych)    restaurowany   tcnze  kościół.    Jan  pod- 
czaszy Płocki  1700. 

Kochański  herbu  Ogończyk.  Są  w  Pomorskiem  wo- 
jewództwie. Jerzy  Kochański  poseł  do  Turek  z  sejmu  1616. 
naznaczony,  tak  dla  utwierdzenia  z  Porlą  pokoju,  jako  też 
dla  wymówienia  Kozaków,  ze  w  granice  Tureckie  wtargnęli, 
ile  rozdrażnieni  od  Tatarów,  którzy  ich  wprzód  najechawszy 
zrabowali ,  a  bardziej ,  zehy  Multany  do  dawnego  swego  stanu 
przywrócone  były,  a  przynamniej  ,  zęby  Tomasza,  którego 
po  zbiciu  i  pojmaniu  w  niewolą  ksiązęcia  Koreckiego,  znowu 
Car  Turecki  na  Hospodarstwie  Wołoskiem  powtórnie  był  osa- 
dził, z  niego  był  rugowany  ;  sprawił  to  dzielnością  swoją 
Kochański,  że  Tomszę  ruszono,  a  na  niego  miejsce  dano 
Kaspra  Gracyana,  przychylnego  Chrześcijanom,  i  przestrze- 
gającego, żeby  Orda  Polski  nie  szarpała:  Gwilhelm  Kochański 
sekretarz  królewski  1621.  MS.  de  Famil.  Pruss.  3Iałgorzata 
z  Zygowic  Kochańska,  była  \mo  roto  za  Fabianem  Milew- 
skim, 2do  za  Michałem  Borowskim  herbu  Ogończyk.  N.  Ko- 
chański miał  za  sobą  Helenę  Pampowską.  Sebastyan  komornik 
Dobrzyński  1632.   Paweł  i  Michał  w  Pomorskiem  1648. 

MoellHilski  herbu  Rola,  w  Krakowskiem  i  Podla- 
skiem  województwach.  Z  tego  domu  trzej  osiedli  w  Kra- 
kowskiem :  Wojciech,  Kasper,  I  Łukasz  hrat  ich  młodszy, 
ten  z  Swierczowską  córką  Zygmunta  sekretarza  królewskiego 


Kochcicki— Hochowski.  1/S3 

zostawił  potomstwo  ,  był  koniornikicni  granicznym  powiatu 
Ksiczkiego.  Wojciech  podstarości  MielnickI  posłem  bywał  na 
sejmy.  Baran.  N.  miał  za  sobij  Krystynę  Dębińską.  Augu- 
styn zakonu  Franciszkańskiego  S.  teołogji  doktor,  kustosz 
Gnieźnieński ,  wydał  o  wgardzie  świata  i  pruiności  Jego 
Ksiąg  troje  1611.  Wojciech,  Alexander,  Adam  1648.  w 
Ruskiem  województwie,  Wojciech  i  Jan  w  Pińskiem,  Woj- 
ciech na  Kochaniu  w  Krakowskiem  1674.  Adamus  Adamandus 
Kochański  Soc.  Jesu ;  jego  Analccta  Mnthemalica  seu  Theo- 
reses  norae  Mechanicae  de  natura  vi achinaruin  fundamenta- 
lium ,  nec  non  de  motu  artijiciali ,  wydał  w  swoim  kursie 
matematycznym  Ks.  nasz  Kasper  ScboUus  in  fol.  1661.  w 
Herbipoiu,  kędy  ten  Adam  jeszcze  magistrem  będąc,  i  teo- 
łogji słucłiając,  był  oraz  matematyki  professorem,  chwali  go 
tam  tenże  Scliottus,  ze  z  natury  był  właśnie  do  tej  nauki 
urodzony,  w  której  jak  był  w  cudzych  krajach  wsławiony, 
gdy  i  do  Polski  jego  sława  weszła.  Król  Jan  III.  sprowa- 
dził go  do"  ojczyzny,  gdzie  świątobliwie  życie  zakończył  w 
prowincyi  Litewskiej. 

Hoclicicki  herbu  Czapla.  Patrz  Tom  III.  pod  ber- 
bem  Czapla. 

Kocltleiirsli.i.  Przedtem  w  Sleradziem  województwie 
gniazdo  ich  było:  bo  w  księgach  grodzkich  Ostrzeszowskich 
czytałem  pod  rokiem  1473.  inskrypcyą  czynszów  na  Kochle- 
wie,  uczynioną  altaryście  Ostrzeszowskiemu.  Wojciech  1592. 
podpisał  przywilej  Zygmunta  III.  dany  Rusi.  N.  pleban  Osiecki 
mąź  uczony  i  ludzki ,  w  Rzymie  w  wyższych  się  naukach 
polerował,  chwali  go  w  swoich  Alloc.  Osecens.  Cichocki, 
że  kościół  Osiecki  malowaniem  i  sztukaterą  pozłocistą  ozdo- 
bił, apparatem  i  porządkiem  kościelnym  ubogacił;  Stanisław 
pisarz  ziemski  Wieluński  posłował  na  sejm  16.31.  i  1641. 
Coustit.  fol.  19.  i  1661.  komissarz  do  granic  od  Szląska. 
Constit.  fol.  25.  Z  tych  niektórzy  się  do  Litwy  wynieśli.  Ale- 
xander ,  Benedykt,  Jan  Stanisław  w  ziemi  Pińskiej  1648. 
Piotr  sędzia  ziemski  Brześciański  poseł  na  sejm  1638.  ztamtąd 
komissarz  do  granic  między  województwy  Lubelskiem,  Pod- 
laskiem  i  Brześciańskiem,  Constit.  fol.  2^.  był  wprzód  woj- 
skim Brześcian.  1635.  kontentacyi  którą  mu  w  nadgrodę  po- 
selskiej funkcyi  dawało  województwo,  przyjąć  niechciał,  ale 
prosił,  żeby  to  ordynowano  na  budowanie  domu  dla  sądów 
ziemi  Brzeskiej. 

Kocbon^ski  herbu  Aieczuja,  w  Sendomierskiem  wo- 
jewództwie, piszą  się  z  Kochowa.  Wojciech  Kochowski  1632. 
i  Jan    marszałek   sądów  kapturowych  Sendomierskich,    Ale- 


144  Kocliowski. 


xander,  Teodor  1648.  w  Sendomierskieni ,  Floiyan  w  Siiio- 
leiiskiem.  Justyna  zakonnica  w  Sączu,  Franciszek  regent  gro- 
dzki Sendoniierski  1704.  Wespazyan  Kochowski  wojski  Kra- 
kowski sławny  Historyk  Polski,  wydał  do  druku  ^fnnules  Po- 
loniue  od  śmierci  Władysława  IV.  do  abdykacyi  Jana  Kazi- 
mierza Króla,  to  jest  od  roku  1648.  az  do  roku  16(58.  na 
trzy  tomy  ich  podzieliwszy,  siedm  lat  każdej  wymierzywszy, 
nazwał  ich  Climacleres ,  p?'i?nus,  secinidus  i  tertiiis  w  Kra- 
wie  1683.,  1688.  i  1698.  Wydal  krom  tego  Commenlaritim 
helli  liennensis  in  hto  w  Krakowie^  na  której  expedyeyi,  i 
sam  przeciwko  Turkom  mężnie  stawał,  o  czem  i  sam  na- 
mienia  w  dedykacyi  do  Jana  III.  Króla,  ne  illo  bellaiUe 
sangyinein Judisse.  Znowu  pod  tytułem:  Dzieło  Boskie^  unj- 
dat  Polskim  wierszem  pieśni  o  wybawionym  Jłiedniu  in  Ato 
Cracov.  Także  nie  próżnujące  próinowunie  in  kio  1674. 
4to.  Munus  CivHe  Regi  Michaeli  in  Alo  Cracoo.  1669. 
5to.  Hypomnena  Reginarum  Poloniae  a  suscepto  Jidei  la- 
minę continua  serie  regnanlium  1672.  6to.  Praeliminare 
Magnae  Hospiti  Salve  Serenissimae  Reginae  Eleonorae. 
7mo.  Rubum  incombustum,  i  inne,  tak  dalece,  ze  po  wyda- 
niu Climacteris  2di,  czternaście  opuseala,  co  poznać  z  jego 
proemium  do  Climacterem  III.  podrukował.  Schultzius  in 
Polonia  nunquam  tributaria,  zowie  go  P/ioenir  lileratorum. 
Gryffius  in  Dissertat.  de  scripl.  seculi  Xl^II.  tak  o  nim 
mówi,  /7/'  militaris  Kochouius  stylo  quidem  aspero,  senten- 
tiis  tamen  eximiae  prudentiae  plenis  commendabili,  scripsil 
suos  Annales.  Jegoz  jest  w  druku  Ogród.  Panieński  pod 
sznur  Pisma  Ś,  i  Doktorów  wysadzony,  to  jest  Epigram- 
mata  Polskie  z  różnych  tytułów  o  iYajśw.  Pannie  1681. 
Cracor.  in  kto.  Także  Christus  cierpiący  wierszem  Polskim 
wystawiony  1681.  in  kto  Cracor.  Są  i  w  Chełmskiej  ziemi. 
Stanisław  miał  za  sobą  Sleprawską  z  tej  spłodził  dwóch  sy- 
nów, z  tych  jeden  Antoni  łowczy  Podolski,  temu  Swęderska 
wdowa  po  Linczewskim  powiła  Tomasza,  Ludwika,  Kata- 
rzynę i  3Iaryannc  ,  drugi  Jan,  tego  z  Eufrozyny  Koseckiej 
herbu  Rawicz  potomstwo,  Adam,  Kasper,  Antoni,  Kune- 
gunda  Borzęcka,   I  Cecylia. 

Szacowny  ten  wielce  a  niedość  szacowany  pisarz  Wespazyan 
Kochowski ,  wojskowo  traktował ,  jak  sam  o  sobie  świadczy  gdy 
był  przytomny  sławnej  pod  Beresteczkicm  balalji,  także  i  w  in- 
szych kampaniach.  Pisze  o  swoim  stryju  iż  w  oczach  jego  zginął 
połykając, się  z  nieprzyjacielem.  W  roku  1656.  czyni  wzmiankę 
o  Felicyanie  stryju  swoim,  który  Nawojowskę  piechotę  i  z 
Szącza  Szwedów  wygnał.  Z  Frassek  Koehowskiego  poznać  że 
przydomek  ich  Sarna.  Z  tych  także  Fraszek  jest  wiadomość  że 
ojciec  jego.  Jan   z   Kochowa ,    był    podsędkiem    Sendomierskira. 


KocięckI— HocieY.  l-^i* 

w  przedmowie  do  tomu  trzeciego  jego,  Annaliinn  Clim.,  który 
wydany  został  w  r.  1698.  jest  namienione  źe  autor  miał  w  tedy 
lal  65.  —  W  r.  1778.  Antoni  Kochowski  sędzia  grodzki  Kra- 
snostawski. —  Przypisy  Krasickiego. 

Hocięcki.  N.  Koci(;cka  byJa  za  Wacławem  Łuszczew- 
skim. Józef  z  Kocięczyna  Koci(^rcki  skarbnik  Kowieński  1700. 
tŁociet  /terbu  Pehkan,  w  księztwie  Litewskiem.  0«1 
Kotła,  jednego  z  ksi/jząt  Słowackich,  jako  przodka  domu 
teg;o ,  nasi  pisarze  wyprowadzają  tę  familią ,  o  którem  z 
Długosza  Stryjków,  fol.  148.  Trzej  prawi  książęta  Słowa- 
ckie Rościśław ,  Swiatopełk  I  Kocieł ,  od  Greków  przyjęli 
wiarę  Cłirześcijańską  koło  roku  Pańskiego  800.  za  panowania 
Michała  Cesarza  Wschodniego  I  Arnolfa  Zacliodniego.  Był 
potem  Mikołaj  Kocieł  starosta  Zygwolski,  który  w  powiecie 
Oszmiańskim  osiadł,  len  zamku  Zygwoltu  mężnie  obronił: 
przeciwko  Szwedom  wszędzie  odważnie  stawał,  osobliwie  pod 
zamkami  Kerepec,  Jaskarąd  i  Lendward.  Sposób  wynalazł, 
którym  Jędrzej  Sapieha  Kiesy  dał  odsiecz.  Koustytucya  1589. 
fol.  559.  poborcą  naznaczyła  w  Inllanciech  3Iikołaja  Kotła. 
Krzysztof  1648.  Samuel  Hieronim  pisarz  skarbowy  Litewski, 
podkomorzy  Oszmiański,  poseł  na  konwokcyą  1674.  ztamtąd 
deputowany  do  rewizyi  skarbu  koronnego,  Constit.  fol.  14. 
potem  marszałek  Oszmiański,  posłował  na  sejm  1686.  zkąd 
deputowany  na  trybunał  fiskalny  Litewski.  Constit.  fol.  3. 
Córki  jego  Teresa  i  Konstancya.  Syn  zaś  Michał  Kazimierz 
najprzód  kasztelan  Witebski  i  marszałek  trybunału  Litew- 
skiego 1698.  potem  kasztelan  Trocki  I  marszałek  trybunału 
Litewskiego  1702.  dalej  wojewoda  Trocki,  lenze  sam  był 
nakoniec  podskarbim  wielkim  Litewskim.  Const.  \7\7.f.  20. 
Michał  Bogusław  chorąży  pancerny,  deputat  ad  pacta  con- 
venta  Augusta  IL  1697.  a  1704.  juz  starosta  Mścisławski 
podpisał  konfederacyą  Sendomlerską.  Jarosz  pisarz  grodzki 
Mścisławski ,  rotmistrz  województwa  Smoleńskiego.  Wasll 
kommendant  na  Krzyczewle.  Adam  wojski  Starodubowski,  brat 
rodzony  Samuela  marszałka  Oszmiańskiego,  zona  jego  Mar- 
cybella  Amforowiczowna  1676.  Gabryel  stolnik  Inflantski. 
Tomasz  wojski  Mozyrski  w  tymże  czasie.  Elżbieta  Kotło- 
wna  była  za  Piotrowiczem.  N.  siostra  podskarbiego  Litew- 
skiego za  Ogińskim  Leonem  podstollm  Litewskim.  N.  Kocieł 
starosta  Markowski-  poseł  na  sejm  z  Oszmiańskiego  1722. 
Konstantyn  budowniczy  I  sędzia  grodzki  Mścisławski,  Michał 
Bogusław  podstoll  Oszmiański,  Stanisław  podczaszy  Witebski, 
Benedykt  sędzlc  grodzki  Mścisławski,  Adam  Franciszek  Wła- 
dysław łowczy  Łomżyński  1700. 

W  r.  1788.  Tadeusz   Kocieł  starosta   Oszmiański.   —  Przypisy 
Krasickiego. 
Tom  V.  10 


14G     Hocietkowi^ki— Koczanowski. 

HLociełk.OłTSk.i  herbu  łiorab,  w  Sieradzkiem  woje- 
wództwie piszą  aui  z  Kociełki.  Stanisław  Kociełkowski  z  Do- 
roty Dobrzy*  kiej  herbu  Leszczyc,  miał  syna  Jana,  ten  z  Anny 
Wolińskiej  IMareyana,  ten  z  Otockiej  lierbii  Prus,  córk*; 
spłodził  Dezyderyusza  Tarnowskiego  łowczego  Łęczyckiego 
małżonkę,  i  syna  Zygmunta,  niewlem  czy  lo  nie  len  Zygmunt 
był  polem  pisarzem  ziemskim  Sieradzkim,  i  posłem  na  kon- 
wokacyjj  \(S7\.  Constit.  fol.  15,  umarł  sędzi.}  ziemskim  Sie- 
radzkim IG77.  Hist.  Coli.  Petric.  Jakób  brat  Stanisława  z 
Iwańskiej  zostawił  syna  Jędrzeja,  z  Glinieckiej  syn  jego  N. 
spłodził  z  Rudnickiej  Jana  i  Jędrzeja,  drudzy  synowie  jego 
w  3Ioskwie  polegli.  Jędrzej  pisarz  ziemski  Sieradzki,  zona 
jego  Katarzyna  Sulmowska,  po  śmierci  jego  poszła  za  Ma- 
cieja Wałiszewskiego  pisarza  Sieradzkiego.  Wojciech  Kocieł- 
kowski zebrał  rejestr  ksi.-jg  grodzkich  Sieradzkich  od  roku 
1422.  Zygmunt   1096. 

Hociciiski  herbu  llogala  ,  z  Płockiego  wojewódz- 
twa. Jędrzeja  Kocieńskiego  człowieka  uczonego  ,  wspomina 
Paprocki  IV  Gniazdzie  1000.  Jan  15S7.  j)odpisał  Ustawy  Po- 
krzywnickiego  zjazdu.  Constit.  fol.  427.  Stanisław  Piofr, 
miał  za  sobą  Alexaridrę  Kozierowską  herbu  Dołęga,  z  tą 
spłodził  synów  czterech:  Jędrzeja,  Kazimierza,  Stanisława  i 
Jana  ludzi  rycerskich.  Z  tycłi  Jędrzej  pojął  Alexandrę  Go- 
łańską,  od  której  potomstwo  Józef  kanonik  Przcmyslki  i  Ka- 
mieniecki. Deputat  na  trybunał  koronny  1728.  wydał  Kaza- 
nie pod  tytule/n  Jasne  niebo  o  B.  Łticyi  Zakonu  S.  Domi- 
nika nowo  bealijlkowanej ,  in  folio  w  Lublinie  1729.  i  Mi- 
kołaj, inni  młodo  pomarli.  N.  była  za  Firlejem  Jędrzejem 
kasztelanem  Lubelskim. 

Diiiiczewski  zv  herbarzu  T.  II.  zwie  ich  de  Bibersstehi  Kocieński, 
i  pragnie  dowieść  że  od  tego  domu  pochodzą,  że  się  wprzód  pe- 
wno Rogalami  zwali   od   herbu  swego  i  dopiero  potem  nabywszy 
dóbr  Kocieńca.,  Kocie iiskiemi  albo  i  Kocińskief/ii  zawołani  zostali 
—  lecz  że  niezapominając   przodka    swego    hrabiego    Bibersztein, 
zawsze  się  piszą  de  Biberstein ,  po  polsku  z  Bibersteinu.  — 
Hoczau  herbu  Nałęcz.  Kojał.  in  3IS.  Herb  Nałęcz, 
na  sejmie  Hrodelskim  przyjął  na  siebie  i  na   dom  swój  Ko- 
czan  141.3.   u  Łask.  w  Stat.fol.  127.   potomkowie  jego  Ko- 
czanowie  i  Koezanowscy  w  powiecie  Wilkomierskim,  Oszmiań- 
skim ,   Bracławskim  i   Pińskim,    ale  niektórzy  z  nich,    hełm 
odmieniają,    kła<ląc^  w  nim  pióra  strusie.     Z  tych  jeden   był 
pisarzem  grodzkim  Żmudzkim.   Wawrzeniec  Koczanowski  Ho- 
rodniczy  Piński  1610.   Alexander  i  Jan  1048.   Hieronim  Ko- 
czan  Soc.  Jesu  umarł  w  Łucku  1660.  Antoni  I  Michał  1700. 
K-Oezanoirski  herbu  Strzemię.)  w  Krakowskiem  wo- 
jewództwie. 


Hoc^aiiski— Koczorowski.         1^<7 


Koczański  herbu  Jastrzębiec.  W  Sieradakieni  wo- 
jewódzlwie  w  powiecie  Radomskim,  jest  ti  Koczania  z  któ- 
rej si«;  piszą,  herb  jednak  tym  kształtem  noszą,  źe  Jastrzęb 
w  pvsku  pierścień  trzyma ,  a  w  szponach  podkowę,  a  w  pod- 
kowie krzyż.  Z  tych  Sebastyan  miał  za  sobą  Katarzynę  LI- 
nowską,   z  tej   dwie   córki   Urszula  Załuskowska  i  Anna. 

Koezelski*  Wojciech  Koczelski  w  ziemi  Różańskiej 
podpisał  ełekcyą  Władysława  IV.    Króla, 

VLocw.OTO^vs\iA  herbu  Rogala.  W  Płockiem  wojewódz- 
twie gniazdo  teg^o  domu  było,  z  tych  Marcin  Koczorowski 
w  kancelłaryi  najprzód  koronnej,  wiełką  estymacyą  o  sobie 
wzniecił,  do  Rzymu  go  potem  wziął  z  sobą  Hieronim  Roz- 
razewski  biskup  Kujawski  ,  a  Baranowski  prymas  kanonią 
mu  dał  Łęczycka  i  probostwo  Cliroślińskie,  u  którego  tei 
l)ył  krucvł'erem,  umarł  jednak  młodo  l(i25.  w  Lcczycy  z  nad- 
grobkiem,  na  którym  herb  Rogala,  pochowany.  Starownl. 
in  Monion.  Walentyn  z  Kuczborskiej  spłodził  Tomasza,  tego 
z  (ciesielskiej  herl)u  Lubicz  syn  Stanisław,  pierwszy  się  prze- 
niósł z  Płockiego  do  Wielkiej -Polski,  gdzie  wziął  za  mał- 
żonkę Jadwigę  Mycielską  herbu  Dołęga,  z  nią  zostawił  córkę 
Zofią ,  \mo  roto  żyła  z  Sczanieckim  ,  '2do  z  Zajączkiem, 
3//o  z  Adamem  Józełem  Zakrzewskim  herbu  Jelita  chorą- 
żym Łęczyckim,  pisarzem  grodzkim  Poznańskim,  i  synów 
trzech:  Chryzostoma,  Tomasza  i  Mikołaja.  Z  tych  1.  Chry- 
zostom miał  za  sobą  pierwszym  związkiem  Bielawską,  z  tej 
był  svn  Stanisław,  ten  rycerską  służył  z  Stefanem  Potockim 
na  ten  czas  strażnikiem  koronnym,  gromiąc  rebelllzującycli 
Kozaków ,  z  Barbary  Korycińskiej  ,  spłodził  dwóch  synów 
Józefa  i  Franciszka.  Drugim  związkiem  Teresę  Kurnatowską, 
z  tej  dwóch  synów  było,  Antoni  i  Mikołaj.  Antoni  z  Śmi- 
gielskim w  różnych  okazyach  odważnego  serca  dał  dowody, 
wziął  za  żonę  Barbarę  Wilczyńską.  2.  Tomasz,  najprzód  z 
Słonecką,  potem  z  Gałęską  podstolanką  Wschowską  wcho- 
dził w  kontrakty  małżeńskie.  Gałęska  cztery  mu  córki  po- 
wita, Marvannę,  ta  się  dostała  Kazimierzowi  Dobrogojskiemu 
herbu  Grabie,  Elżbietę,  ta  Alexandrowi  Domaradzkiemu. 
Jadwigę  ,  tą  w  Śrzemie  zawiła  się  za  klauzurą  na  wieczne 
panieństwo  ,  i  Jadwigę  Pannę :  po  Gałęsklej  pojął  Tomasz 
Belędzką  herbu  Watta,  z  którą  spłodził  syna  Władysława 
w  wojsku  cudzozlemskiem  kapitana,  osiadł  na  Rusi,  syn  jego 
z  Jadwigi  Tomislawskicj  Antoni;  siostry  zaś  Anna  za  Łu- 
kowskim, Franciszka  Franciszkanką  w  Gnieźnie.  Teresa  za 
Jędrzejem  Lipskim,  Zofia  i  Maryaima  Pannami.  3.  Mikołaj. 
w  prawie  koronneni  biegły,  gdy  mu  ofiarowano  pisarstwo  gro- 
dzkie Poznańskie,   on  tym  czasem  z  światem  się  rozstał,   pojął 

10- 


148  H.oczo\¥ski  —  Koj  ałoiilcz* 

Teresę  Rafała  Obioziei-skiego  żupnika  województw  Wielko- 
polskich córkę,  z  tej  tylko  się  jeden  syn  został,  Franciszek, 
który  do  zakonu  Soc.  Jesu  wstiipiwszy,  w  nim  po  trakto- 
wanych przez  lat  cztery  w  Rzymie  teologicznych  naukach 
powróciwszy  do  ojczyzny;  najprzód  rilozoficzn:}  w  Kaliszu, 
a  potem  teologiczną  w  Poznaniu  przez  lat  ósm  katedrę,  za- 
wołany professor,  godnie  piastował.  Rządzi  temi  czasy  rekto- 
rem kollegium  Krakowski  S.  Piotra.  Jest  w  druku  we  dwóch 
jeg-o  kazaniach  :  1Viclki  Patryarcha  Benedykt  Święty  etc. 
wychwalony ^  in  folio  tv  Sandomierzu  1734.  "Ido  Iiatec/iizm 
albo  nau/iu  Chrześcijańska  etc.  w  Suiidom.  1734.  in  Si>o. 

HoCKOWSki^  w  Sendomierskiem  wojewódzlwie.  Jan 
Koczowski  podpisał  elekcyą  Jana  III.  miał  za  sobą  Annę 
Brzeską  herbu  Jastrzębiec.  Jacek  w  zakonie  naszym  rządził 
prowincyą   Polską   od   roku  1672.    mąź   godny. 

W  roku  1788.    Filip    Kotzowski  re{;ent  ziemski  Sendomierski.  — 
Krasicki. 

Koczyuski  herbu  Zabawa ^  w  Wielkiej- Polszczę. 
Ko«lrcl»)iiki  herbu  Poraj ,    w  Sieradzkiem  wojewódz- 
twie.  Balcer  z  Kodręby  Kobrębski  wojski  Sieradzki  r.  1692. 
zostawił  potomstwo. 

HoliałOYfSki  herbu  Radwan^  ale  z  tą  odmianą,  źe 
nad  chorągwią,  jest  w  środku  kopia  ostrzem  do  góry,  u  niej 
proporzec,  a  na  hełmie  trzy  pióra  strusie.  Jerzy  Koiiałowski 
w   Wileńskiem  województwie. 

Kojatcwiez  Jl^ijuk  herbu  Kościesza  ,  z  tą  jednak 
różnicą  ,  ze  jest  strzała  rozdarta  tak  jak  w  Kościeszy  ,  ale 
bez  krzyża  albo  Jelców,  a  w  hełmie  trzy  pióra  strusie.  W 
księztwie  Litewskiem  kwitną.  Z  tych  był  Kazimierz  Woj- 
ciech Wijuk  Kojałowicz  w  zakonie  naszym  teologji  doktor, 
rządził  kollegia  Wileńskie  i  Połockie,  przeniósł  się  na  wie- 
czność w  roku  1674.  zostawiwszy  po  sobie  znaczną  liczbę 
ksiąg  od  siebie  do  druku  podanych.  Imo.  Miscellanea  re- 
rum ad  Stutum  Ecclesiasticum  in  M.  D.  Litvaniae  pertinen- 
lium^  yHuae  in  kio  1650.  2do.  3Iodi  Sexaginta  Sacrae 
Orutionis  varie  formandae ,  ^Jntferpiae  1668.  in  8vo ,  et 
1676.  Coloniae  in  Svo.  3lio.  Decem  modi  colendi  Beatissi- 
mam  Virginem  in  cjus  imagine  Lauretana,  f^^ilnae  1648.  in 
12a/io.  4to.  Colloquia  Theologi  cum  Dissidente  in  Reli- 
gione^  de  sincero,  et  non  adulterato  ti.su  Sacrae  Scripturae 
ail  probaiidos  artieulos  Jidei.,  Caliss.  1667.  in  Mo.  5to.  Col- 
łoijuia  Theologi  cum  Ministro^  de  dissidiis  in  rebus  fidei  in- 
ter  Catholicos  et  Cahnnistas,  f^ilnae  1653.  in  Mo.  6to.  Col- 
loijuiu  Theologi  cum  Politico  de  electione  prudenti  unius 
verae  Christianae  religionis,  sub  nomine  sui  discipuli,  f^il- 


Kojatowicz.  149 


niw  1(540.  in  kto.  Te  colloquia  Irzy  razem  w  jednej  księdze 
wydrukowano  in  kto  Ifi/l.  u<  /trakowie,  tytuł  piertfszjj, 
()  Rzeczach  do  ff^iari/  należących  Rozmowy  Teologa. 
Drugi,  Rozmowy  Teologa  z  Ministrem  o  Różnicach  Wiary. 
Trzeci ,  Rozmowa  Teologa  z  Dyssydentem  o  szczerem  nźy- 
ifaniii  Pisma  S.  7mo.  Instrnctio  circa  casus  reservatos  ad 
tisuni  cleri  Dioecesis  filnensis.  filnae  1651.  iw  ito. 
8vo.  Compendium  Ethicue  ^Iristotelicae ,  Vilnae  1645.  in 
■\to.  9iio.  Oculus  ratione  correctus,  seu  refutatio  demonstra- 
tionis  ocularis  de  fucuo.  f^ilnne  1648.  in  8vo.  lOmo.  /n- 
stitutiomini  Rhetoricarum  partes  duae,  l^ilnae  1654.  in  12. 
et  1659.  limo.  Kazania  o  Męce  Pańskiej,  opus  post- 
hunium  in  4to ,  f^ilnae  1675.  12nio.  Panegyrici  Uerotim, 
raria  antehac  manu  sparsi ,  in  tinum  collecti  1668.  f^^ilnae, 
in  Hvo.  W  tej  książce  znajdują  się.  I.  Panegyrici  in  landem 
Summarum  Ponti/icum,  qui  Soc.  Jesu  confirmarunt  1640. 
II.  Polonia  pacijica  in  nuptiis  J^ladislai  IJ\  Regis  Pol.  et 
Ludoińcae  Mariae  1646.  III.  fiu  Regia  seu  paneg.  Carolo 
Ferdinando  Principi  Episcopatum  Plocensem  adeunti  1644. 
IV.  Manipulus  spei  puhlicae  ,  Sigismundo  Casimiro  f^la- 
dislaijilio  1643.  V.  Panegyricus  faleriano  Protaszewicz 
Episcopo  filnensi  1640.  VI.  Georgio  Tyszkiewicz  Epi- 
scopo  Samogitiae  1641.  VII.  Passus  gloriae  Paulo  Sapieha 
Palalino  filnensi  1665.  VIII.  Michaeli  Casimiro  Pac  Pu- 
latino  Smolenscensi  1664.  IX.  Atrium  Immortalitatis  Alber. 
Stanisl.  Radziwil  Cancellario  Litraniae  1654.  X.  Phoenix 
Litraniae  Casimiro  Leoni  Sapieha  Procancellario  Litraniae 
1659.  XI.  Tiara  duplex  Ilieronymo  Sanguszko  Episcopo 
Metonensi  1645.  XII.  Problematu  natalitia  Alberta  Pil- 
chowicz  Episcopo  Hipponensi  Suffrag.  /'armiens.  1649. 
XIII.  Sacrarium  Hymenaei  1645.  in  nupt.  Michaelis  Radzi- 
wil et  Isabellae  Sapiezanka  Castell.  fili.  XIV.  Sidus  pu- 
plicae  laetitiae  in  nuptiis  Sigismundi  Donho/f  et  Annae  Os- 
solińska Cancellurii  filia  1645.  XV.  In  funere  Hippolyti 
Rzepnicki  Praepositi  fideniensis  1640.  XVI.  Plausus 
Epithalamicus  Geor.  Jacobo  Szweryn  et  Euphros.  San- 
guszkotone  1644.  13tio.  Soli  polique  decus  Sagittae  Tfo- 
łowicinnae  Ladislao  Jfołowicz  Palalino  ffitehski  1669. 
filnae.  14to.  Historiae  Litranae  partes  duae.  Ima  pars 
res  Litranorum  ab  anno  Christi  Sfiii.  usgue  ad  1386.  com- 
plectitur,  quo  anno  Litrania  per  Ducem  Jagiełło,  Poloniae 
juncta,  et  adjidem  Christi  conrersa  est,  Gedani  in  kto  ma- 
jore  1650.  Ida,  res  Litranorum,  a  conjunctione  Ula  Polo- 
niae, idest  ab  anno  1387.  usque  ad  annum  1572.  nempe 
mortem  Sigismundi  August  i  continet,  Antuerpiae  1669.  in 


im  Hojeii. 

Mo  mnjure.  Ti-zeci;}  jeszcze  część  w  prefaeji  do  di-ugiej 
czyści  ((biccywat,  ale  do  tej^o  nie  przyszło.  W  pierwszej 
zaś  części  lib.  1.  lak  o  swojej  historyi  mówi:  !S(>que  cniin 
historiam  iiopo  a  me  fahore  conc/imatarn ,  sed  ex  unnnlibus 
Malhiae  Stryjkowski  e.rcerptam^  ad  ordinem  legescpie  lite- 
rarias  rcdigere  aggredior.  Przecież  kombinując  Stryjkow- 
skieyo  z  nim,  albo  musiał  mieć  inszej  jakiej  edycyi  historyj} 
jeg-o,  a  nie  te  którą  mnie  się  widzieć  dostało,  albo  niektóre 
rzeczy  zk;{d  inąd  do  swojej  narracyi  przyłożył.  1510.  Zycie 
Its.  Mikołaja  Lancycego  S.  J.  ze  krócej  zebrane  pisał, 
świadczy  Balbi)nis  w  Życiu  Iis.  Łaucycego.  16to.  De  re- 
bus gcslis  auiio  1G48.  et  secjuenti  contra  Cosacos  Zaporo- 
i)ios  rebelles^  1'ilnac  IG51.  ///  hto.  l7nio.  Compendium 
fttae  Alplioiisi  Iiodriquez  Soc.  Jesu  ex  Hispauico  ^  filnae 
1656.  18vo.  De  yita  et  moribus  P.  Lnurentii  Bartilii  S. 
J.  yHnae  1648.  in  Hvo.  19no.  Primum  Societntis  Jesu  an- 
nurn  saecularem  /'iluae  solennibus  feriis  Celebratum ,  /V/- 
nae  1640.  in  Mo.  20mo.  Fnsli  liadtiińliani  compendio 
contiuentes  gestu  Dticum  Radziwiłł  Vilnae  in  Mo  165.3. 
21mo.  Kazanie  nu  pogrzebie  Piotra  Jt'nłoivicza ,  J^ilnue 
1652.  22do.  Zostawił  krom  tego  MS.  in  fol.  w  którym 
licrby  i  lamilie  księztwa  Litewskiego  faniiliantów  opisał,  zktjd 
i  ja  wicie  z  niego  wyczerpnąłem. 

fy  Bibliotece  Hclshcrskiej  znajdują  się  Kojałowicza  Kaziinia,  niiiine 
na  pogrzebie  TyzencLauza  biskupa  Smoleńskiego,  roku  1(561).  — 
W  r.  1778.  Józef  Kojalowicz  horodniczy  Upitski.  — łirasicki. 


i;  < )  j  E  i\     /« (iOimCji  m      H  E  K  H 


.Icsl  pas  przez  środek  tarczy  na  ukos  z  góry  od  pra- 
wego boku  tarczy  idący,  na  lewy  na  dół,  we  środku  jego 
pieniek  od  lewego  boku  grubszy,  trzy  sęki  na  nim  na  barku 
wyższym,  spodem  dwa,  z  jednej  strony  nad  pasem  trąba  my- 
śliwa,   z   drugiej    strony  spodem    takaż   druga,    obiedwic  do 


Hojen.  151 

siebie  obrócone,  jedna  z  niob  czerwona,  druga  bia!a ;  na 
bełmie  lakiź  pieniek,  ale  juz  prosto  stoi,  z  jednej  strony  jego 
chorągiew  rozwiniona  ,  z  drugiej  takaż.  MS.  o  Familiach 
Prusliich^   lamilji  jednak   Kojenów  nic  nie  opisał. 

Duiicsewski  u<  herbarzu  T.  1.  tak  herb  ten  opisuje ,  z  dyplomalu 
autentycznego  Króla  Stefana,  Benedyktowi  de  Kojen,  danego  w 
Bydgoszczy  r.  1577.  d.  11.  Stycznia.  ,,Jest  pas  źólty  na  tarczy 
białej,  od  góry  z  prawego  boku,  na  dól  do  lewego,  ciągnący  się. 
pomiernie  szeroko :  na  pasie  jest  sztuka  drzewa  koloru  czarnego, 
na  ukos,  z  obudwu  końców  uciętego,  maj-ica  wierzchnim  bokiem 
trzy  sęki ,  a  spodnim  dwa ,  zólto  czarne ,  także  na  ukos  odcię- 
tych gałęzi :  z  obudwu  stron  pasa  tarcz.-j  dzelącego,  są  dwie  trąby 
z  sznurami  myśliwskie,  pół  cyrklisle,  cieńszerai  końcami  u  góry, 
grubszemi  u  dotu ,  schodzące  się  blisko  przedzielenia  tarczy,  pa- 
sem pomienionym:  które  trąby  są  dystyngwowane  żółtym  i  czar- 
nym kolorem,  to  jest  obadwa  końce  i  środek,  mają  obrączki  żółte, 
a  między  niemi  dwa  spacya  czarne.  Na  hełmie  otwartym ,  jest 
korona  złota,  którą  przydał  do  tego  herbu  Król  Stefan  Batory, 
w  niej  stoi  prosto  sztuka  drzewa,  takaż  ze  wszystkim,  jak  jest 
na  tarczy,  i  chorągiew  rozwiniona  z  lewego  boku,  z  tymże  pień- 
kiem ,  na  niej  wyrażonym." 
„Jest  to  herb  starożytny  w  Prusach,  niegdy  szlachetnej,  zasłużonej 
i  sławnej  familji  Tojdenkussów,  z  których  ostatni  Konrad  niema- 
jąc  potomstwa  inszego,  tylko  jedne  córkę  Katarzynę,  wydał  ją 
za  rycerza  Benedykta  de  Kojen,  rodem  z  Szląska ,  r.  1471. 
dnia  2&.  Sierpnia,  w  Toruniu.  A  ponieważ  sławna  i  dawna  Toj- 
denkussów familia  w  tvmże  Konradzie  cale  wygasła ,  tedy  prze- 
rzeczony  Benedykt  Kojen ,  dla  ozdoby  dzieł  rycerskich ,  i  chwa- 
lebnych akcyi  swoich,  regalizowany  od  zwierzchności  Pruskiej 
herbem  wymarłych  Tojdenkussów,  i  w  liczbę  szlachty  Pruskiej 
z  sukcessorami  policzony.  Którego  przywileju  oryginał ,  że  pod- 
czas wojennych  rewolucyi,  i  innych  czasów  nieszczęśliwych  zgi- 
nął :  tedy  żyjący  na  ten  czas  z  familji  Kojenów  potomkowie,  wy- 
i'ednali  sobie  od  Cesarza  Rzymskiego  Rudolfa  II.  a  potem  i  u 
^róla  Polskiego  Stefana ,  potwierdzenie  wzwyż  rzeczonego  przy- 
wileju, na  wszystkich  wiecznemi  czasy  z  iamilji  de  Kojen  po- 
chodzących potomków.  Daniel.  Pruss.  lib.  Fam/L  Prt/then.  1630." 
Co  do  familji  de  Kojen  o  której  żadnej  dokładniejszej  wiadomości 
Aies/ecki  nieumieścił,  obszerny  opis  załącza  dalej  Duiiczewski 
wraz  z  dyplomem  Króla  Stefana  ,  co  wszystko  tu  następuje : 

Dyplomu  familji   de    Kojen   od  Króla  Stefana   Batorego^ 

z  metryki  koronnej    autentycznie    toyjęte    i  powagą 

podpisów  niiej  wyraionych  autoryzowane. 

Auffi/stus  III.  Dei  Gratia  Rex  Polo7iiae ,  Magm/s  Di/.r  Litheaniae, 
Hi/.fsiae ,  Prussiae  etc.  etc.  nec  non  Hacrcditarius  Du.r  Sa.vo- 
niae  et  Princeps  Elector.  Signifiramus  pracsentibu>!  literis  No- 
stris  ,  guori/rn  interest,  Unieersis  et  singulis ,  reperi  in  actis  me- 
tiices  Regni  NobilHationem  infra  scriptam  tenoris  .iequentis.  In 
Nomine  Domini  Amen.  .td  perpetuam  rerutn  ,  tetnporumgue 
omniurn  memoriam ,  lYo.s-  Steplinntis  Dei  Gratia  Re.r  Poloniae, 
Magnus  Dujc  Lithraniae ,  Ri/ssiae  ,   Prussiae,  Masoriae ,  Samo- 


132  Hojeu. 


gitiae,  Hijooiae ,  J'olhyniap ,  Podlachiae ,  Livoniae.que  etc.  etc. 
Transylruniae.  Prhicep.s.  Sigtiijicamus  et  notinn  faihnus  nnwersix 
et  niiigulis.  Quod  etsi  sua  cujusque  tirtus ,  sp  ipsa  conti-nta  t-st, 
et  siln'  merces  e.i.ie  nbejTima  potest ,  a  se  et  e?iascc/i(li  principia, 
cl  adolfscendi  incrementa ,  et  se ,  yerjiciendi  vim  om/wiii  dticat, 
dc  se  sola  dependent .  secuiii  tota  habitet ,  et  ciincta  insc  habeat, 
collocata  foris  nihil  rcrjiiirat ,  niillius  indiga  sil ;  nihil  quo  se  vir- 
t//s  ralidiiis ,  f/t/am  sc  ipsa  dclectct ,  rcperiri  pussit.  Tamen  ubi 
se  Ula ,  c  nalura^  alque  indole  meliore ,  et  insliti/iionc  qiiadam., 
ad  bcne  praeclareque  faciendum  cxt>ilit,  et  crcrcitutione  at/.rii, 
et  se  spicndore  s/io  longe  lateque  ad  hominum  oci/lus  ,  magnainque 
prithc  judicantium  adinirationem  alque  praedicadonem  diffiidit, 
cnascilitr  qiiiddam  ,  qitod  virtutcm  ncsciam  profecto ,  et  nihil  tale 
adcertcnlem,  tacito  pcde  si/spcnsoqiw  gradu,  paene  scąnilur  et  co- 
7ni/al//r,  qiiod  gloriarn  dicimus ,  qua  cum  nihil  homines ,  et  cum 
earent,  ardenliiis  cnncupiscant ,  et  ubi  potiti  siinl ,  studiosius  cun- 
serrent,  alii  alia  rcperire  munimenta ,  qiiibus  Jamae  laudisquc 
uicnioriam  et  riris  se  iacreiitur ,  et  se  vi  ta  futiclis  ,  ad  seram  pv- 
slcritatem  traduccrent ,  eo  potissimuni ,  ut  optimus  qnisque  suis, 
vernac//lum  dojiicsticuuujup  e.rei/ipluin  proderci ,  quod  informanda 
rirlute  lihcntius  faciHusque  imilaretur.  Li  his  tir/utt/m  inunimeu- 
tis ,  et  illud  illiintrr  csf,  quod  a  Jicguui  authorilalc,  alqi/c  iadicio, 
prnjicisci  sulet ,  Nitbili/as ,  scilicet  ,  insig/iihiis  qnibusdam  nolis, 
Gcncri  utquv  Familiac  cirlulis  ergo .  quasi  imprcssis ,  omula : 
quam  nas  cum  parlc  ,  nec  nisi  spectnta  rirtule  ,  hominihus  trihua- 
mus ,  Bcuedicto  Cojo ,  Cirilatis  nosirae  Torunensis  Scnbinnrum 
Praesidi,  sive  Magistra  ,  ad  intercessionem  ccrlorum  Consiliario- 
rum  nostrorum  ,  negare  non  potuimus ,  cujus ,  cum  nobis  pracdi- 
cata  esse?it ,  Majoriim  egregia  Jides ,  '  in  Antecessorcs  noslrns, 
Divos  Poloniae  Reges,  et perfancti  in  ca  primarii  houores,  et  cjus 
ipsius  eximia  rirtus ,  et  iniegritas ,  et  in  Cirilatem  Torunensem 
merita ,  mnltis  ab  annis ,  ad  multum  jam  senectutem  ,  coniiuuis 
sludiis  pcrducta  ;  diutius  carrre ,  cum  suarum  rirtutum  pracmiis, 
atquc  ornanienlis ,  non  oporlerc  judicarimus.  Ac  primum  ,  c.ri- 
inendum  rulgo ,  ac  Nobilitulis  spicndore  collocandum  du.cimus, 
quod  Rcgio  noslro  hoc  Diplomalc  cl  authorilatc  nosira  Regali  fa- 
cimus,  ac  praenominatum  Bcncdiclum  Cojum  ,  cfusquc  ulriasr/ue 
sewus  legitimos  liberos ,  omnemque  subsccuturam  Posterilalcm, 
rigore  praesentium  lilcrarum  noliililamus ,  trihuentes  Uli,  ejusque 
legitimis  utriusque  se.rus  liberis ,  poslprisque  Jura  omiiia  ,  priri- 
legia.  immunitales,  indulgenlias,  lilulos,  praccininenlins  omnes, 
tam  spirilualibus ,  quam  saccularilius  in  rebus ,  cerne  et  antiquae 
uobililalis  ,  qua  quisquc  unquum  nplimo  jare ,  aut  Nobilis  natus, 
aul  Jaclus  esi ,  non  secus  acsi  permullis  relro  sacculis ,  r/uatuor 
aut  pluribus  majorum  gradibus ,  tum  paterni ,  quam  maicrni  gc- 
neris  Nobilibus  parentibus  orti  fuissent ,  non  obsianie  Jurę  aul 
consuetudine  ulla  contraria  ,  cui  praesenlibus  hisce  derogatum 
uolumus.  IJt  vero  haec  eorum  nobilitas  specfalior ,  alque  insignior 
sil ,  commemoralo  Benedicto  CoJo  ,  ejusquc  liberis ,  poslcrisque 
legitimis,  insignia  peculiaria,  atque  ea  quidem  ,  quae  Jamiliae 
Tojdicussorum ,  in  Ciritate  nostra  Torunensi ,  aliquandi)  perce- 
teri  cl  clarae  ,  et  primarios  honores  adeplae ,  Jam  pridcm  cero 
rnortalilate  extitictue,  olimfuisse;  maaime  cum  Cojos,  ex  eo  Toj- 
dicunsurum  genere  prognatot  esse  nobis  commcmoratum  fuisset. 


Koj  en.  1S3 


liiscfi  praesentibiis  nosłris  damus ,  alque  tnbuimus  ,  Cli/peitm  sci- 
licet album,  a  dciterap  siimrno,  ad  imum  siiiistrae,  plafftila  fava, 
niediocriter  lala  ,  obli(jtie  dirisujit,  (jiiac  plagiila  stipitent  /ligrum, 
i/tragnc  crtremitate  obligue  praccinum ,  et  stiperiore  lalere  tribus, 
infcriore  duobus,  itidem  obliąue  praecisis  ramis,  praedictum  con- 
tincat,  et  in  superiore ,  a  Jhira  Ula  plagula ,  Clypei parte ,  rena- 
toria  tuba  gibba  parte  versus  Cli/pei  summum  ve7'gens,  et  utrague 
extremitate  plagulam  pene  co/ilirigrns ,  _flavo  et  nigro  colore  ra- 
riegata  ,  ut  utrague  e.rtreinitas  et  medium  flaro ,  et  duo  horum 
interralla  nigro ,  tincia  siut ,  amento  etiam  renatoriae  tubae,  sire 
cingulo  ,  lis  addito  et  injlcun ,  ut  in  summo  circulum  ejjiciat ,  col- 
locata  sit ,  et  otnnimode  similis  huic  altera  renutoria  tuba,  eJ-tre- 
mitatibus  sursum  conrersis ,  et  superiori  omuihus  modis,  parfibus- 
que  respondens ,  constituatur.  Huic  rero  clypeo  ,  galea  Eguestris 
et  aperta  ,  imposita  sit,  in  ci/jus  summo  cnronam  auream,  a  nostro 
peculiari  munerc ,  ad  retus  illud  insigne ,  guod  Tojdicussorum 
fuit,  profectam  addimus.  Coronae  autem  stipes  erectus  ,  totidem 
ramis,  guotgui  in  clypeo  pracditus,  et  pari  colore  depingatur,  fa- 
sciis  sire  ramis  ,  sire  lemniscis ,  part  im  Jlari ,  pai-tim  nigri  colo- 
riś ,  ab  utrague  galeae  et  clypei  parte  sparsis ,  ut  omnia  haec. 
his  in  literis ,  pictoris  industria  atgue  mauus  luct/lentius  expres- 
sit ,  rolentes  et  potestatein  commemorato  Benedicto  Cojo  ,  ejusguc 
Icgitimis  liberis  ,  posterisgue  tribuentes  ,  descriptis  insignibus, 
omnibus  in  rebus ,  sigillis ,  signis,  re.rillis,  literis,  contractibus, 
denigue  cunctis  iis .  guibus  Ordo  Eguester  et  Nobilitas  uti  soki, 
utendi,  non  obsianie  jurę  aut  consuetudine  contraria,  guibus  hisce 
derogatum  esse  rolumus.  ^c  proinde  deuunciamus  ,  atgue  manda- 
mus  unirersis  et  singulis ,  maxime  rero  JSobilibus  nobis  subditis, 
caeteros  rero  hortamur ,  ut  comrnemoratum  Benedictum  Cojum, 
ejusgue  liberos  legitimos  posterosgue  a  nobis  nobilitatos ,  et  iu 
Ordinem  Eguesłrem  relatos  ,  et  descriptis  superius  insignibus  or- 
7iatos ,  hoc  jurę ,  guod  illis  tribuimus  perpetuo ,  sine  ulla  inter- 
pellatione  et  giiiete,  uti  sinant,  in  Nobilibus  habeant,  et  ad  omnia, 
tam  spiritualin ,  guam  saecularia  miinera  admittant ,  et  dignos 
omnibus  Nobilium  juribus ,  pririlegiis ,  immunilatibus  ,  konoribus 
deputent.  Negue  eos  in  hoc  jurę  suo ,  iis  a  nobis  hisce  literis  t7'i- 
buto ,  aut  ulla  modo  impediant ,  aut  impedire  sinant  nostri  sub- 
diti,  sub  gratia  et  indignatinnc  grari  noslra,  et  sub  poenis  nostrae 
itoluntatis ,  riolatoribus  couslitutis,  secus  non  facturi.  In  cujus 
rei Jidem  ,  et  eridenlius  testimonium  perpetuo  valiU/rum  ,  hoc  Di- 
ploma  nostrum  manu  nostra  siibscripsimus ,  et  sigillo  Regni  nostri 
obsiguari  mandarimus.  Datum  Bydgostiae ,  die  11.  mensis  Fe- 
bruurii ,  Anno  Domini  HDLAWf^lI.  Regni  nostri  Anno  Iwo. 
Praesentibus  Rererendo  in  Christa  P.  Petro  Dunin  Folski ,  Epi- 
scnpo  Praemislie/isi ,  Cancellario  Regni ,  nec  non  Magnifcis, 
Petro  Zaborowski ,  Palatino  et  Capitaneo  Cracoriensi ,  Joannę  a 
Tenczyn ,  Castellano  fojnicen.  Succamerario  nostro ,  Andrea 
Opaliński,  Mareschalco  Supremo  Regni,  Joannę  Zamojski,  Fice 
Cancellario  Regni,  Capitaneo  Belzensi,  Knyzchincnsi ,  Zame- 
chensi  etc.  et  aliis  guam  plurimis  Aulicis,  Secretariis,  Dignitariis, 
et  OJficialibus ,  sincere  Sobis  dileclis.  Quam  ejusmodi  ISobilita- 
tionem  suprascript.  prout  in  Aclis  Metricae  Regni  continetur. 
Nos  ex  iisdem  fideliler  describi  et  Parli  posti/lanti  Authentice 
cjtradi  permisimi/s.  In  guorum  Jidem  sigillum  Regni  est  appres- 


1^4  Hoileuskl. 


sum.  Actum  Varsavtae,  feria  secunda ,  antc  fcstum  S.  Barlho- 
loviaei  Apostoli  proxhnn,  die  scilicet  2(hna  mensis  At/gusti,  Anno 
Domini  1753.  negni  vcro  nostri  XX.  Joannes  Małachowslci, 
Siipr.  R.  Cancellarius  mpp.  Relatio  Ilh/strissimi  et  Excellentis- 
simi  Domini  Joannis ,  Comitis  in  Koiiskie  et  Białaczów ,  a  Mala- 
chowice  Małachowski,  Supr.  Cancellarii  etc.  etc.  Ignatius  Ludo- 
vicus  Nowicki,  Metricae  Regfii  Praefectus  ,  S.  R.  Mtis  Sec?'e- 
tarius. 

Procedencya  domu  tego. 

Henedykt  de  Iwjen  pierwszy  KojeniSw  genearcha  w  Prusiecli, 
umarł  roku  1505.  spłodziwszy  z  Katarzyny  Tnjdenkussowny  na- 
stfpuj,-)cc  potomstwo :  Jana  Jerzego,  Mikołaja,  Annę  i  Ja- 
ko ba.  Jan  dc  Ko/en  urodził  się  roku  1475.  w  Sobotę  po  Wiel- 
kiej Nocy,  poj,-}ł  w  małżeństwo  szlachetnie  urodzoną  Elżbietę  de 
Fridenwald  pannę,  umarł  dnia  22.  Lipca ,  roku  1550.  Potomstwo 
jego  Andrzej,  Katarzyna,  Jan,  Franciszek,  Elżbieta,  Ca- 
spar, Bonayentura.  Gaspar  de  Knjen,  urodzony  r.  1513. 
w  Wigilią  Nowego  roku,  małżonka  jego,  szlachetnie  urodzona 
Barbara  de  Eiden,  umarł  roku  1572.  Potomstwo  jego  Katarzyna, 
Elżbieta,  Krzysztof,  Barbara,  Stanisław,  Gaspar,  Hen- 
ryk, Jan.  Stanisław  de  liojen  urodzony  roku  1557.  dnia  18. 
Lipca,  małżonka  jego  szlachetnie  urodzona  Katarzyna  Michała  de 
Uthinans ,  sądowego  ziemskiego  Wrocławskiego  córka ,  z  którą 
spłodził  Caspara,  Michała.  Katarzynę,  Annę,  Codefreda, 
Maryą,  Stanisława. 

Stanisław  de  Koj  en ,  urodzony  w  Wrocławiu  roku  159().  dnia 
29.  Marca ,  który  wszedł  w  kontrakty  małżeńskie  z  szlachetną 
Maryą  de  Eindingin,  z  której  jednego  tylko  syna  spłodził  Krzy- 
sztofa. Ten  Krzysztof  de  Kojen  urodzony  w  Skokach,  w 
Wiclkiej-Polszcze,  roku  1647.  dnia  8.  Maja,  w  roku  zaś  1(574. 
ożenił  się  z  szlachetną  Barbarą  de  Meller,  był  pisarzem  mennicy 
i  skarbu  J.  K.  Mci  i  Rzeczypospolitej  na  komorze  Bydgoskiej, 
gdzie  nniarł  roku  1720.  dnia  8.  Sierpnia.  Potomstwo  jego  było 
Jan,  Krzysztof,  Krystyna,  Barbara,  Jadwiga,  Adam,  Teo- 
dora, Konstancya.  Krzysztof  </e  Rojen  pisarz  ceł  J.  K.  Mci 
i  Kzeczypospolitej  komory  Nieszawskiej,  urodzony  w  Bydgoszczy 
roku  1684.  dnia  8.  Lutego.  Roku  zaś  1711).  pojął  za  małżonkę 
szlachetnie  urodzoną  Teresę,  Natanaela  Kernem,  komissarza  ge- 
neralnego ceł  Rzeczypospolitej  córkę,  z  której  potomstwo,  Joanna, 
Eleonora,  Józef,  Franciszka,  Ludowika  Józef  de  Kojen  cze- 
śnik  Wendeński  ,  towarzysz  znaku  pancernego.  Skolligowane 
domy  z  Kojenami ,  te  między  innenii  znajdują  się  w  księdze  Da- 
niela  Pnissa ,  sekretarza  Toruńskiego ,  pisarza  wszystkich  da- 
wnych familji  Pruskich,  jako  to:  Prusowie,  których  nobilitacyi 
dyploma  znajduje  się,  Estkowie ,  Baumgartowie ,  Czymmerma- 
nowie  ,  Strobandowic  ,  Hibnerowie  ,  Rydigerowie  ,  Leewaldo- 
wie,  Ejbiccy,  Kochańscy,  Herlzbergowie  inaczej  Arcemberscy, 
Frydewaldowie  ,  Mochingerowie  ,  Dobszycowie  ,  Brukmannowie, 
Austynowic,   Wedemeierowie ,  i  t.  d.  — 

SLoileiisIli  herbu  Zdun.,  ludzie  rycerscy:   to  tylko  o 
iiicli  Ol.nisht. 


Hokalewski— Holęcki.  iSS 


Ii.okalen'Ski  /ler-bu  Sam.son^  w  Wielkiej -Polszczę, 
Jan  Kokalewski  kanclerz  Gnieźnieński,  Poznański,  Pułtuski 
kanonik  15(32.  Jarosławowi  Bog^oryi  arcybiskupowi  Gnieźnień- 
skiemu 1562.  wystawi!  iiadgrobek:  Paproć,  o  herb.  fol.  1<S.'}. 
sam  lizy  w  Gnieźnie  z  nadgrtibkiem,  synowiec  jego  kanonik 
także   Gnieźnieński  15.S4. 

Hokiej.  Konstantyn  Kokiej,  przez  dlug^i  czas  sluzijc 
pod  chorągwią  stra/nika  koronnego,  dla  zasług  nobilitowany. 
Comtit.  1662.  fot.  «). 

Hokorzjiiski  lierbu  Łodzią^  w  Wielkiej-Polszcze. 

Koklito^iiez  herbu  Działosza.  Ten  berb  na  siebie 
i  na  dom  swój  przyjął  Wolczko  Kokutowicz  na  sejmie  Hro- 
delskim  1413.  Łask.  Stat.  fol.  127.  tegoż  czy  innego  czy- 
Lim  w  roku  1436.  podkomorzym  Lwowskim  u  tegoż  Łask. 
fol.  liO. 

Kolaiftonski  herbu  Bogoria.,  na  Rusi.  Katarzyna  Ko- 
lano\>ska,  była  za  Baworowskim  pisarzem  polnym  koronnym. 
Oliol.ski  j)0(l  herbem  Leliwa  pisze,  ze  Kolańska  była  za  Sie- 
niawskim  Mikołajem  wojewodą  Ruskim  i  hetmanem  wielkim 
koronnym. 

Kollirzyiuski*  W  województwie  Ruskiem  Ludwik 
Felix  Kolbrzymski    podpisał  elekeyą  Jana   Kazimierza  Króla. 

Holczyeki.  Sebastyan  Kolezycki  nobilitowany  na  sej- 
mie 1676.  fol.  60.  czyli  raczej  ze  szlachectwu  swemu  da- 
wnemu derogowali,  dla  tego  znowu  do  praw  wolności  przy- 
puszczony,  co   konfirmuje  hionstytuei/a  1679. 

Kolczyński  herbu  Rogalu.  Jan  Kolczyński  w  ziemi 
Warszawskiej.  Stanisław  w  województwie  Brzeskiem  Wła- 
dysława IV.  Krzysztof  skarbnik  Czernieehowski  w  Czernie- 
chowskiem  Jana  Kazimierza  podpisali  elekcye.  Jan  Kolczyński 
podczaszy  Inowrocławski,  miał  za  sobą  Teofilę  Radojewską, 
z  tej  córka  Konstancya  Kaczkowska,  synowie  zaś  dwaj,  to 
jest  Władysław  podczaszy  Inowrocławski  ,  który  dwa  razy 
śluby  małżeńskie  ponawiał,  pierwszy  raz  z  Kołaczkowską  drugi 
raz  z  Olewińską,  z  tej  został  się  syn  Antoni  i  córka.  Jakób 
brat  Władysława  stolnik  Kruświeki,  zona  jego  Stolińska  i  z 
niej  potomstwo.  N.  Kolczyńska  Józefa  Sokołowskiego  pod- 
czaszego Bydgoskiego  małżonka. 

W  roku  1778.  Wojciech  Kolczyiiski  komornik  ziemski  Dobrzyń- 
ski. • —  Krasicki. 

Kolęeki  herbu  Strzała.  Czytałem  Kazanie  Waiorzefica 
Prus.,  miane  na  pogrzebie  Alexandra  Kolęckiego  z  małych 
Kolnik,  ten  długo  i  mężnie  w  wojsku  Litewsklem  żołd  pro- 
wadził ,  pod  Kircbołmem  z  Janem  Sapiehą,  gdzie  pod  nim 
<lwa  konie  postrzelono,    przecież   gdy  i   pod  starostą  Szmeł- 


115B  Kolenda. 


sztyńskim  konia  zabito,  z  ei^-zkiego  razu  salwował  go,  wzią- 
wszy go  na  sweg-o  konia.  W  Moskwie  z  Janem  Karolem 
Chodkiewiczem  usarską  chorągiew  przywodził:  lam  gdy  nowa 
konfederacya  za  podzogą  pewnego  powstała ,  on  z  bratem 
Mikołajem,  wolał  z  obozu  ustąpic%  a  niżeli  na  własną  ojczy- 
znę r(,'k«,'  swą  podnosić.  Wkrótce  potem  ze  dwiema  sty  pie- 
choty, oblężonemu  od  3Ioskwy  Smoleńskowi  poszedł  na  od- 
siecz. Piotr  Tyszkiewicz  wojewoda  Miński  widząc  w  nim 
serce  rycerskie,  córkę  mu  swoje  Zofią  dał  za  zonę,  umarł 
1632.  Herby  jego  tenże  autor  liczy,  Strzałę,  podkowę,  i 
róg  jeleni,  w  hełmie  strzała,  dwiema  krzyżami  przepasana. 
Brat  ich  trzeci  był  w  zakonie  ordin.  minor,  de  observ.  ku- 
stoszem Wileńskim.  Marcin  kanonikiem  Warmińskim  na  kol- 
legiuni  nasze  Bransberskie  dobroczynny,  f/'  JJS.  lis.  lioja- 
łowicza  Koleckich  czytam  herbu  Trąby,  gdzie  przydają,  ze 
się  jeden  z  nich  z  województwa  Sieradzkiego  przeniósł  do 
księztwa  Litewskiego,  tam  zostawił  synów  trzech,  Floryana 
w  zakonie  Bernardyńskim  definitora,  o  którym  się  mówiło 
wyżej.  Jędrzeja,  ten  młodzieńcem  umarł,  po  którego  śmierci 
brat  Alexander,  majętność  jego  legował  na  kanclerza  ducho- 
wnego. Trzeciego  Alexandra,  który  jako  masz  wyżej  z  Ty- 
szkiewiczowny,  spłodził  córkę  Annę  Zienowiczową  wojską 
Wileńską,  i  syna  Jana  pułkownika  królewskiego,  miał  usar- 
ską ,  kozacką  i  rajtarską  chorągwie;  z  Joanny  Oziębłow- 
skiej,  którą  Kierdejowna  kasztelanka  Zmudzka  urodziła  spło- 
dził Antoniego  Jozafata  wojownika  pamiętnego,  i  córek  trzy, 
z  których  jedna  była  za  regimentarzem  Sielickim  strażnikiem 
Połockim,  druga  Bernardynką.  Jan  ten  był  marszałkiem  Mo- 
zyrskim   starostą   Eiszyrskim   Bahrynowskim. 

Uoleuda  herbu  Bilhj.  Z  tą  jednak  odmianą,  ze  bełly 
zeleźcami  na  dól  powinny  być  obrócone,  nie  do  góry,  na 
średnim  bełcie  krzyż  ma  stać  na  wierzchu,  w  polu  czerwo- 
nem ,  w  hełmie  pawi  ogon.  Ks.  Iiojat.  tak  go  opisał.  Używa 
go  dom  zacny  Kolendów  w  księztwie  Litewsklem.  Jan  Ko- 
lenda pisarz  ziemski  Wileński,  mąz  u  wszystkich  w  wielkiem 
poważeniu  dla  biegłości  w  prawie,  i  stateczności  przy  spra- 
wiedliwości :  syn  jego  Enoch  był  podwojewodzym  Trockim. 
Michał  1632.  Jerzy  Gabryel  najprzód  archiepiscop  Połocki 
i  W^itebski,  archimandryta  Suprasielski ,  administrator  me- 
tropoljl,  naostalek  metropolita  wszystkiej  Rusi ,  koadjutorem 
sobie  uczynił  na  metropolią  i  arehiepiskopią  Połocką  Cypryana 
Zocbowskiego ,  z  lego  poznać,  ze  przed  Zochowskim  na  niej 
prezydował,  lubcmi  ja  go  między  melroj)olitami  opuścił:  po- 
grzebiony  w  Połocku ,  o  unią  świętą  gorliwy  i  godny  pa- 
sterz.  Braf  jego  rodzony  Kolenda  najprzód  podsędek,  a  potem 


Kolenko— Iiofaczkoiv$ki.  i*"*? 

sędzia  Wileński,  syn  jego  Adam;  córka  Elżhieta  Bazylego 
Filipowicza  stolnika  Rzeczyckiego  małżonka.  Enoch  wydal 
Entlironismum  albo  panegii-yk  Józefowi  linckiemu  Metropo- 
licie Ruskiemu  1(514.  in  kto  w  fl^ilnie.  Justyna  Kolędzianka, 
Władysława  Alexandra  Szujskiego  chorążego  Brześciańskiego 
małżonka,  któremu  zmarłemu  w  roku  1671.  nadgrobek  w 
Brześciu  wystawiła. 

Kolenko  patrz  ItW ołko^wiez. 

Holesiuski*  Kazimierz  Kolesiiiski  Dymitrowicz  ko- 
mornik Lidzki,  i  Konstantyn  Dymitrowicz  Kolesiński  w  po- 
wiecie Lidzkim  podpisali  elekcyą  Jana  III.  Króla.  Stanisław, 
Kazimierz,   i   Bartłomiej    1700. 

Kolichi.  W  województwie  Mińskiem  Jan  Kolicki  pod- 
pisał elekcyc  Jana  Kazimierza. 

Koliczkowski  herbu  Rogala,  w  3Iazowieckicli  wo- 
jewództwach ,  inni  ich  piszą  Koliczewski.  N.  Koliczkowski 
miał  za  sobą  Maryannę  Stokowską,  Stanisław  i  Franciszek 
w  Rawskiem  podpisali  elekcyą  Jana  III. 

Holiuski.  Adam  Koliński  pisarz  ziemski  Drohicki 
poseł  na  sejm  Warszawski  z  Podlaskiego.  Constitut.  1564. 
fol.  52.  N.  Koliński  miał  za  sobą  Katarzynę  Grudzińską. 
N.   Maryannę   Kobielską  herbu  Jelita. 

Koliiicki  herbu  Trąby,  w  Kaliskiem  województwie, 
ale  z  tą  odmianą,  ze  między  trąbami  kładą  cyrkuł,  czyli 
raczej  Różą:  Dobrogost  z  Kolna  kasztelan  Kamieński  1436. 
Statut.  Łaskiego  fol.  140. 

Ten   Dobrogost   z   Kolna    kasztelan   Kamieniecki   podpisał   pokój 
Brzeski  r.  1436.  —  Cod.  Dipl.  Fol.  IV.  fol.  132.  —  Krasicki. 

Kolumna  herb  patrz  Roch. 

Kołaczkowski  herbu  Abdank,  w  Wielkiej-Polszcze. 
CI  z  Konarskieml  Skarbkami  jednejże  są  dzielnicy,  atoli  się 
od  dóbr  Kołaczkowie  Kołaczkowskiemi  nazwali.  Przemysław 
z  Konar  Kołaczkowski  kasztelan  Konarski,  na  dworze  Zy- 
gmuntowi I.  Królowi  dobrze  zasłużony,  a  potem  i  synowi 
jego  Augustowi  I.  w  różnych  legacyach,  pobożnością  I  ze- 
iozyą  o  wiarę  katolicką  zalecony.  Ubysław  podkomorzy  Ka- 
liski mąż  uczony  i  w  cudzoziemskich  językach  biegły.  Sy- 
nowcowle  czy  wnukowie  jego  Pakosz  i  Jakób  w  wielkiej  w 
tej  tam  prowincyi  akceptacyl  u  wszystkich.  Mikołaj  syn  Ja- 
kóba  kasztelan  Krzywiński ,  Ujski  I  Pilski  starosta  a  przedtem 
starosta  Gniewski,  którego  Zygmunt  III.  znając  obrotną  dziel- 
ność, na  wiele  funkcyl  narażał,  osobliwie  pod  expedycyą 
swoje  do  Szwecyl ,  Królewicza  Władysława  w  pierwszym 
wieku  na  jego  opiekę  spuściwszy :  zostawił  dwie  córki,  z  tych 
jedna  Konstaacyu  zaślubiona  Stefanowi  Grudzińskiemu  staro- 


Ii58      Kołaczkowski— Holakoiviski. 


ście  Ujskiemu,  Pilskiemu  I  Bolemowskiemu.  Cecylia  Leszczyil- 
skieinu  herbu  Wieniawa  wojewotlzieowi  Brzeskiemu  Kujaw- 
skiemu. Stanisław  brat  Mikołaja  kasztelana,  proboszcz  Kaliski, 
kanonik  Gnieźnieński,  sekretarz  Zygmunta  III.  uominat  na 
opactwo  L(,'dzkie,  z  Władysławem  Królewiczem  do  Moskwy 
jeździł.  Jędrzej  trzeci  ich  brat,  dwor/anin  Konstancyi  Au- 
stryaczki  Królowy  zony  Zygmunta  III.  Jerzy  m;}ź  rycerski, 
i  w  jednaniu  serc  braterskich  szczęśliwy.  Jędrzej  syn  Pako- 
sza  w  Sendomierskiem  województwie  osiadł,  dla  gładkiej  wy- 
mowy i  bystrego  dowcipu  miły  księciu  Osłrogskiemu  Janu- 
szowi kasztelanowi  Krakowskiemu :  napisał  Iisiąikę  de  7'e 
miiitart  ,  niewiem  jednak  czy  była  w  druku,  synowie  jego 
Jędrzej  i  Alexander  ludzie  wojenni.  Jędrzeja  synowie  czterej, 
Ale.\ander,  Jan,  Jędrzej  i  Stanisław.  Marek  brat  stryjeczny 
Pakosza,  synowie  jego  Jędrzej  i  Wojciecli,  tego  syu  Prokop. 
Piotr  z  Konar  Kołaczkowski  m;}ż  pobożny,  synów  spłodził 
Marcina  ,  Piotra  ,  Jerzego.  Marcin  w  Smoleńskiem  zamku 
umarł.  Piotra  z  El/.biely  z  Bnina  synów  było  piąciu,  Adam 
dworzanin  Zygmunta  III.  Zygmunt,  Jan,  Piotr  i  Stanisław. 
Jakób  kanonik  Krakowski  sekretarz  królewski.  Hieronim  pod- 
czaszy Kaliski  1704.  ^Icta  Confoed.  Łukasz  pisarz  grodzki 
Gnieźnieński,  deputat  na  trybunał  koronny  1723.  Jędrzej 
Jezuita  umarł  w  Gdańsku  1708.  brat  jego  rodzony  Adam, 
umarł  także  w  zakonie  naszym  w  Jarosławiu,  traeci  tych  brat, 
Stefan.  Jadwiga  była  za  Kaczkowskim  herbu  Nałęcz.  Hiero- 
nim sędzia  ziemski  \>'schowski ,  miał  za  sobą  Elżbietę  Ko- 
walską. N.  Kołaczkowska  była  za  Władysławem  Kolczyńskim 
podczaszym   Inowrocławskim. 

W  r.  1778.  Antoni  Kołaczkowski  kanonik  Pozuański.  —  Krasuhi. 

KołaezkOfVSk.i  herbu  Janina^  w  powiecie  Wiśli- 
ckim. Jana  wspomina  Okolski  męża  rozsądnego.  Mikołaj 
Kołaczkowski   1705.  Konfeder.  Krakoioslią  podpisał. 

Kołakonski  herbu  łiościesza  ,  w  Mazowieckiem  i 
indziej.  Marciu  w  ziemi  Lom/.yńskiej  poborca  1029.  Constil. 
fol.   21.    Damasa    męża  rycerskiego  wspomina  Iionstytucya 

1031.  yb/.   49.   służył  za  towarzysza  z   Szmelingiem.    Jakób 

1032.  w  ziemi  Łomżyńskiej,  Stanisław,  Jan  i  Zygmunt  w 
ziemi  Nurskiej.  Balcer  podsędek  ziemski  Zembrowski  1048. 
Seweryn  sędzia  ziemski  Zembrowski  synów  miał ,  Macieja 
Kołakowskiego  rektora  kollegium  Grodzieńskiego  w  zakonie 
naszym,  i  Marcyana  rektora  kollegium  Orszańskiego,  potem 
Nieświeskiego  u  S.  Michała,  łudzi  wielce  godnych  i  zacnych. 
Stefan  z  Michałem  Kryszpinem  pisarzem  polnym  Litewskim 
pod  chorągwią  Petyhorską  służył.  Józef  miał  za  sobą  Izdeb- 
ską,  mąz  rycerski   przeciwko  3Ioskwie  i  Turkom.   Wojciech 


KoMowski-Hołodyn.  15» 

Oleśnickę  Zofią,  z  której  synowie  Stanisław  i  J(;di'zej  bez- 
potomni, córki  zaś  Maryanna  Petrykowska,  i  Anna  Tomasza 
Radeckiego  małżonka.  Antoni  wojski  Bełzki ,  i  Józef  w  ziemi 
Wiskiej  1674.  Stanisław  kanonik  Pułtuski,  proboszcz  Dłu- 
gosiedł(,'cki   1678. 

Hołdon^ski  herbu  Korab ,  w  Sieradzkiem  wojewódz- 
twie. Stanisław  Kołdowski  podstarości  Sieradzki,  zostawił 
syna.  Brat  Stanisława  Jan  mąz  rycerski,  z  Anny  Kobierzr- 
ckiej  herbu  Korab,  spłodził  synów  czterecłi :  Mikołaja,  Sta- 
nisława, Wojciecha,  i  Franciszka,  wszyscy  dla  wdzięcznych 
obyczajów  ludziom  wielkim  mili.  Jan  w  Sieradzkiem,  Mikołaj 
w  Pińskiem  1648.  Stanisław  miał  za  sobą  Maryannę  Gosław- 
ską  1617.  ^Jcta  Castren.  OstrzeszoiK  Jan  poborca  w  Kali- 
skiem 1()31.  roku  z  sejmu  naznaczony.  Adama  z  Maryanny 
Wierzchłejskiej  syn  Jan  1701.  r.  N.  miał  za  sobą  Barbarę 
Mycielską. 

IŁotelL /terbu  Trąby,  w  Krakowskiem  województwie. 
Jana  Kołka  Paprocki  wspomina,  Mikołaja  i  Malclira,  Baran. 
Waleryana  roku  1606.  czytam  w  historyi  domu  naszego  Kra- 
kowskiego. 

KOŁO    HERB. 

Koło  w  herbach  znajdziesz  Berszten  Inio  i  2do,  Osoria, 
Tuczyński   Lichtyan. 

Hoło  herbu  Junosza  czyli  raczej  Koła,  Paprocki  kła- 
dzie Mikołaja  Koła  wojewodą  Inowrocławskim  ,  Piotra  ka- 
sztelanem Inowrocławskim  ,  co  miał  wziąśc  z  przywilejów 
koronnych,  ale  roku  którego  żyli  nieprzypisał.  Jan  Koła  sę- 
dzia ziemski  Halicki  1436.  podpisał  pokój  Brzeski,  u  Łask. 
to  Stat.  Jol.  140.  Mikołaj  podkomorzy  Inowrocławski  1451. 
u  Łask.  fol.  83.  Paweł  wojewoda  Podolski  1504.  którego 
córka  Anna  była  za  Mieleckim  wojewodą  Podolskim,  wielką 
majętność  jako  jedynaczka  wniosła  w  dom  Mieleckich:  jak 
ten  dom  zszedł  więcej  niz  dwieście  lat ,  pisali  się  z  Dale- 
jowa,  zkąd  niewiem  czy  jeszcze  Daleckich  Junoszów  i  po- 
dziśdzieii  niemasz ,  z  których  jeden  był  podkomorzym  Rze- 
czyckim,  miał  syna  Dominika,  za  którym  była  Helena  Kra- 
sińska. Kołowna  Saporowska  była  za  Fredrem  Piotrem. 

KOL  O  DYN     HERB. 

Jest  na  tarczy  litera  A,  a  nad  jej  wierzchołkiem  niby 
akcent,  który  w  łacińskim  języku  zowie  się  circumjlexus, 
tak  go  opisuje.  Okol.  łom.  1.  fol.  407.   gdzie  się  domyśla, 


Kolodyii  —  Koloiilaj. 


KOŁODYN 


HERB. 


źe  pole  tarczy  ma  byc-  białe,  litera  zaś  czarna,  Paproć,  o 
herb.  fol.  677.  Na  hełmie  kładzie  lis.  Iiojal.  pięć  piór  stru- 
sich. Tym  się  herbem  Kołodyiiscy  na  Wołyniu  dom  staro- 
dawny j)ieczętuji},  litóry  im  nadany,  jeszcze  od  książąt  Ru- 
skich. Z  tych,  Mikołaja  Kołodyńskiego  córka  Maryanna  była 
za  Walentynem  Górskim.  N.  miał  za  sobą  Annę  Krasińską. 
Puciatów  do  tegoż  herbu  nasi  pisarze  pociągają,  atoli  Ks. 
Kojałowicz  jako  widział  ten  herb ,  tak  go  opisał ,  to  jest 
powinna  być  litera  A,  czyli  raczej  krokiew,  na  wierzchu  jej 
krzyż,   spodem  podsprychowana. 

IiLotodxiczyiif!iiki  ^    w    Wileńskiem    województwie  i 
w   powiecie   Orszańskim.  Teofil   Kołodziczyński  1700. 


KOŁONTAJ    HERBU    KOTWICA. 


Niektórzy  z  nich  ten  herb  tak  noszą,  źe  Kotwicę  na  dół 
uchem  kładą  okrągłym,  a  do  góry  juz  nie  obłąkowatym,  ale 
wprostą  linią  wyrobionym  końcem,   z  których  każdy  ma  róg 


Kołoiitaj.  IGI 


prosto  na  dót  zakrzywiony,  drudzy  tak  ucho  na  dole,  jako 
i  końce  Kotwicy  u  góry,  z  tryangułów  porobione  noszą,  w 
polu  czerwoneni,  na  hełmie  trzy  pióra  strusie:  tak  go  opisuje 
As.  Kojal.  iii  JIS.  zowi;}  go  Kotwicą.  Tym  się  herbem  pie- 
czętują Kołontajowie  w  województwie  JNowogrodzkiem  i  w 
powiecie  Wołkowysklin,  ba  i  na  Wołyniu.  Jędrzej  Kołontaj 
wojski  Wolkowyski  zostawił  synów  siedmiu.  Brat  jego  Adam, 
syn  Adama  Hieronim  podkomorzy  Wolkowyski,  miał  za  sobą 
Paszkowską,  z  któiej  Kazimierz  podczaszy  Wolkowyski,  I 
Eufrozyna  Micutowa  podkomorzyna  Grodzieńska,  2do  vo(Oy 
miał  za  sobą  (irotauzowę,  z  tej  Jerzy  cze.śnik  Wolkowyski, 
i  Alexander.  Jędrzej  miał  za  sobą  Szelawińską,  z  tej  spłodził 
Marcina,  Kazimierza,  który  zginął  od  Szwedów,  Krzysztofa, 
Władysława  i  Michała,  ten  pojął  Zuchowską  synowiec  me- 
tropolity, z  niej  był  syn  Franciszek  Jezuita,  i  córka  Zuzanna 
Kejmerowa.  Samuel  na  Wołyniu  1640.  Piotr  skarbnik  Tro- 
cki  1674.    Ignacy  w  zakonie   naszym   tenii  czasy. 

W  roku  1778.  Michał  Kollontaj  sędzia  ziemski  Wolkowyski.  — 

N.  regent  grodzki  Żytomierski.  —  Krasicki. 
W  ostatnich  czasach  trzech  było  braci  Kolontajów:  N.  pojął  Gra- 
bińską wdowę  po  Tarle  wojewodzie  Lubelskim:  drugi  N.  pojął 
Diiiiinownę  Karnicką  z  Krasickiej  urodzoną  wdowę  po  Czerniiii- 
skim  staroście  Drohomyskim  i  z  nią  miał  potomstwo.  —  Krasicki. 
Trzeci  Hugo  Kotoutaj,  kanonik  Krakowski,  Ś.  teologji  i  obojga 
prawa  doktor,  w  akadeniji  Krakowskiej  wizytator,  rektor  i  pier- 
wszy emeryt,  referendarz  Litewski  potem  podkanderzy  koronny, 
urodził  się  w  województwie  Sendomierskiem  1.  Kwietnia  roku 
1750.  mąź  ten  wielki  czasu  swojego  —  doznawszy  różnych  zmian 
losu,  zawiedziony  w  nadziejach,  któremi  się  łudził,  umarł  w 
Warszawie  dnia  28.  Lutego  1812.  roku.  Oprócz  zasług,  jakie 
położył  krajowi  w  zawodzie  swoim  politycznym  ,  wydal  z  druku 
następujące  dzieła  :  1.  Mowa  w  dzie/i  wprowadzrnia  do  Szkól 
Wladyslawskich  nowego  Instrukcyi pablicznij  i/kladii.  roku  1777. 
d.  26.  Cserwcn  w  Krakowie.  —  2.  Wyloicnii-  nauk  dla  S:kóf  No- 
wodwo7-skich  Ki-akowskich  podług  przepisu  Kowmissiji  nad  Edu- 
kacyą  narodoicą^.  Czerwca  Ylll .  w  Krakanie  w  Drukarni  ^Ika- 
demickiej.  —  3.  Uwagi  o  Sukcessi/i  Tronu  w  Polszczę  kart  125. 
w  Warszawie  1790.  w  Drukarni  Griilla.  —  4.  Listy  Anonima  do 
Stanisława  Małachowskiego  we  trzech  Tomacli  in  Heo.  Tom  I.  O 
podiwignieniu  sit  krajowych  od  Igo  do  24.  Sierpnia  1788.  le  ffaj'- 
ssaivie.  Tom  II.  O  poprawie  Rzeczypospolitej  od  1 .  Października 
do  7.  Listopada  1788.  w  ffarszawie.  Tom  III.  O  poprawie  Bzc- 
csypospolitej  od  W.  Listopada  do  19.  Grudnia  1788.  w  ffarsza- 
wie  w  Drukarni  Michała  Griilla.  Tom  If^.  Prawo  polityczne  na- 
rodu Polskiego:  projekt  podany  Deputacyi  do  układu  Rządu  w 
Warszawie  1790.  w  Drukarni  Griilla.  —  5.  Mowy  Ks.  Hugona 
Kołontnja  Podkanclerzego  Koronnego  na  Sejmie  1791.  w  fVarsza- 
uńe  u  Michała  Griilla  1791.  in  8i'o  kart  72.  —  6.  Uwagi  nad  Ksie^ 
ztwem  Warszawskiem  w  Lipsku  1808.  kart  222.  —  7.  Porządek 
Fizyczno-Moralny .,  czyli  Nauka  o  naleiytościach  i  powinnościach 
Tom  V.  U 


162  Kotowski— Hofiidzki. 


człowieka  w  Krakowie  1810.  w  Drukarni  Jana  Maja  kartiWt.  — 
Równie  wiele  jest  różnych  pism  jego,  jako  to  rapportów,  rozpraw 
i  t.  d.  które  drukiem  niebyły  ogłaszane,  a  po  śmierci  jego  pozo- 
stały znaczne  rfkopisnia  które  oczekują  być  kiedy  ogloszonemi. 
—  Uczony  Jan  Śniadecki  będąc  z  nim  w  osobistej  przyjaźni ,  i 
mając  sposobność  być  wiadomym  i  najdrobniejszych  szczegółów 
jego  życia ,  skreślił  żywot  jego  literacki.  Ten  opis  znajduje  się 
w  Tomie  II.  nowego  wydania  Warszawskiego  prerz  3Iichała  Ba- 
lińskiego, do  którego  czytelnik  raczy  się  udać.  — 
H.ołowslLl>  Kotowski  Kazimierz  podsędek  Warszaw- 
ski, Jan  1692.  roku.  Zofia  zakonnica  u  wszystkich  SS.  we 
Lwowie. 

H.ołozębshl  herhu  Koicicsta^  ie  się  tym  herbem 
pieczętuj;^  dochodzę  z  listu  Ziemowita  ksiązccia  Mazowie- 
ckiego u  Paproć,  o  herbach ,  gdzie  między  innemi  familian- 
tami  herhu  Kościesza,  kładą  tez  tam  Piotra  z  Kołoząh.  Jan 
w  ziemi  Łomżyńskiej  1632.  Jędrzej  Kolozębski  w  ziemi  Cie- 
chanowskiej 1648.  Katarzyna  córka  Mikohija,  Wawrzeńca 
Kłodzińskiegfo  małżonka.  Paproć,  fol.  327.  N.  Kołozęhska 
bvła  za  Marcinem  Łopackim.  Katarzyna  za  Franciszkiem  Kra- 
sińskim kasztelanem   Ciechanowskim.    3Iikołaj   Soc.   Jesu. 

Hołpytoivski.  Jeszcze  w  roku  1528.  czytam  Koł- 
pytowskiego  ziemianina  Wołyńskiego  w  Metryce  Jfolyńskiej. 
Jędrzej,  Zacharyasz  podpisali  elekcy.'}  z  Wołyńskieni  Jana  III. 
liL.o\\ih\e\s\il  herbu  Jasieńczyk,  w  księztwie  Litew- 
skiem.  Z  tych  jedna  Koluhielska  była  za  Duninem  Głu- 
szyńskim. 

Hołli«Izki  herbu  Pomian,  w  Kujawskiem  wojewódz- 
twie. Gniazdo  Koludzkich,  wieś  Kołuda,  nad  jeziorem,  które 
się  ciągnie  z  wód  od  Mątwy  spływających.  Mikołaj  podstoli 
Inowrocławski  1436.  roku  podpisał  pokój  Brzeski,  u  Łask. 
IV  Stat.fol.  141.  Janusz  chorąży  Inowrocławski  1462.  u  Ja- 
nuszów, w  Stat.  f.  799.  Paprocki  w  Gniazdzie  pod  rokiem 
1578.  wspomina  czterech  braci,  Mikołaja  odwagi  i  męztwa 
doświadczonego,  Jędrzeja,  Piotra  i  Stanisława.  Szymon  pro- 
boszcz Gnieźnieński,  scholastyk  Kujawski  ,  kustosz  Płocki, 
kanonik  Krakowski,  ofiarowano  mu  było  biskupstwo  Chełm- 
skie, ale  go  przyjąć  niechciał,  kaplicę  Gębickiego  odrzwiami 
marmurowemi  ozdobił,  i  za  czterdzieści  tysięcy  dobra  kupi- 
wszy, prebendarza  przy  niej  ustanowił.  Damal.  in  Archiep. 
Gnesn.  fol.  2t\.  Piotrowinowi,  którego  S.  Stanisław  biskup 
Krakowski  wskrzesił,  marmurowy  nadgrobek  wystawił  1640. 
w  Kołudzie  zaś  kolos  marmurowy  ukrzyżowanemu  Chrystu- 
sowi, czyli  raczej  bożą  mękę  dość  piękną  1635.  Administra- 
torem był  biskupstwa  Krakowskiego,  w  wielkich  respektach 
u  Jana  Albrychta    Królewicza   kardynała   i  biskupa  Kraków- 


Hołycz— KoYyszko.  IG3 

skiego,  u  którego  nietylko  dworem,  ale  i  biskupslwem  rzą- 
dził. Baran.  Prezydował  w  trybunale  koronnym  1638.  Paweł 
synowiec  jeg-o,  Gnieźnieński,  Krakowski,  Płocki  kanonik, 
sekretarz  królewski.  Jan  z  Dąbrówki  1632.  Jakób  podsloli 
Brzeski  Kujawski,  (Anna  podslolanka  Kujawska  była  \mo  voto 
za  Konstantym  Le/.eńskim,  '2do  za  Mikołajem  Boglewskim 
podscdkiem  Czerskim)  Jeremiasz  podczaszy  Inowrocławski 
(syn  jego  Stanisław  1605.)  Piotr  miecznik  Inowrocławski, 
córka  zda  mi  się  jego  Broniszewska.  Władysław  sędzia  ka- 
pturowy, Kazimierz  dworzanin  królewski,  Stanisław  1648. 
Augustyn  najprzód  sędzia  grodzki,  a  potem  ziemski  Inowro- 
cławski 1697.  wydał  do  druku:  Tron  Ojczysty.,  albo  pałac 
Włeczności,  w  krótkim  zebraniu  Książąt  i  Królów  Polskich, 
w  Poznaniu  1704.  in  Ato,  i  1725.  tamże,  iw  Supraślu  1727. 
2do,  Promptuariuin  legum  et  Constitutiouum  Regni  et  M. 
D.  Litkiuiniae  lib.  4.  infol.  1697.  Alexander  kanonik  Gnie- 
źnieński viccprezydent  trybunału  koronnego.  Stefan  i  Jędrzej 
1704.  r.  Kołudzka  była  za  Piotrem  Balińskim  kasztelanicem 
Gdańskim,  druga  za  Mikołajem  Cetnerem  starostą  Bareckini, 
trzecia  za  Alexym  Iwanowskim.  N.  Kołudzki  miał  za  sobą 
Glembocką,  z  tej  było  dwóch  synów,  Walentyn  podkomorzy 
Inowrocławski  (niewiem  czy  nie  ten  miał  za  sobą  Katarzynę 
Działyńską  starościankę  Pokrzywnicką,  drugi  był  podczaszym 
Brzeskim  Kujawskim.  N.  Kołudzki  miał  za  sobą  Głębocką 
siostrę  tamtej  ,  z  lej  spłodził  Augustyna  pisarza  ziemskiego 
Inowrocławskiego,  lego  z  pierwszej  zony  dwóch  synów,  je- 
den pojął  Leszczyńską,  drugi  Stefan  pisarz  grodzki  Radzie- 
jowski zostawił  potomstwo ;  z  drugiej  zony  także  dwóch  sy- 
nów ,  z  których  jeden ,  był  proboszczem  Piotrkowskim  w 
Kujawach. 

Hołycz^  w  Brzeskiem  Lilewskicm  województwie.  Ale- 
xander  Kołycz  dworzanin  królewski  i  poseł  Brześciański  1648. 
z  ziemi  Pińskiej.  Kołyczowa  podczaszyna  Grodzieńska  znaczna 
dobrodzika  kollegium  naszego   Brzeskiego    1672. 

Kołyszk-O ,  w  powiecie  Wilkomierskim  Marcia  Ko- 
łyczko   1648.  Józef  i  Stefan  Kołyszko  1700. 

Kołyszkowie  używają  herbu  Denis.  Dom  ten  w  ksicztwie  Litew- 
skiem ,  w  powiecie  Lidzkim ,  od  dóbr  Kołyski  od  dawnych  wie- 
ków, ma  swój  początek,  a  teraz  rozrodzeni  zoajdują  się  i  na  Rusi. 
Marcin  Kołyszko  w  r.  1C48.  Jó,zef  i  Stefan  Kołyszko  1700. 
roku.  Józef  Kołyszko  cześnik  Zmudzki ,  syn  Macieja  Koly- 
szki  i  Heleny  z  Bagiitshich ,  ten  wszedł  w  śluby  małżeńskie  z 
Anną  Wierzbicką,  z  którą  spłodził  trzech  synów:  Aarona  Ko- 
łyszkę  łowczego  Krzemienieckiego,  z  zacnych  swych  przymiotów" 
w  powszechności  ulubionego.  Drugiego  Tomasza  stolnika  Lwow- 
skiego. Trzeciego  Benedykta  Kołyszko  najprzód  brygadvera  ka- 
ll ■ 


164  Homąfewski— Homar. 


waleryi  narodowej ,    a   potem    generała   majora    komenderujqcego 
wojsk  koronnych,  męża  rycerskiego,  z  odwagi  i  męzlwa  sławne- 
go ,  którego  zasługi  w  ojczyźnie  pamiętnemi  zostaną.    Ten    pojął 
za   małżonkę    Teresę    Cieplińską  ,    córkę    Stanisława    Kostki ,    i 
Anny  z  Sikoi-skich  Cieplińskich.  —  JFiclądck. 
U-Oiltąj eivski  herbu  Trąby,  liojdl.  iii  MS.  Od  Osty- 
ków  początki  swoje  wzięli:   Tokar  all)owiem  czwarty  syn  mię- 
dzy synami   Ostykowemi  ,    trzech    synów    zostawił  ,    Narhula 
przodka  Narbutów,  Iwaszka  Iwaszkiewiczów,  Piecka  Picckie- 
wiczów  i   Komajowskicli ,    tego  albowiem   Piecka  dwóch  sy- 
nów było,   Michał   i   Stańko,   przy  siikcessorach  31ichała  imię 
się  Pieckiewiczów  zostało :   przy  potomkach  Stanka  Komajew- 
skicli,   miał  ten   Stańko   syna  Jerzego,   od   którego   był,  Jan 
Juryewicz  Komajewski  marszałek  Litewski,   starosta  Kowień- 
ski,  Oski,   Przełomski  za  Zygmunta  I.   ten  był  komissarzem 
z  Moskwą  pod  Siebiezeni    1543.     gdzie    kniaziowi  3Ioskiew- 
skiemu    statecznie    niechciał    dać    tytułu   Carskiego,    zostawił 
syna  Jerzego,   i   córkę   która   poszła  za  Naruszewicza  kaszte- 
lana Smoleńskiego.     Ten    marszałek    miał    za    sobą  Krystynę 
Chlebowiczownę  wojewodzaukę  Wileńską,  z  niej   syn  Jerzy 
podkomorzy  Wiłkomierski ,   pierwsza  zona  jego  Wojnianka, 
druga  Słupecka  kasztelanka  Lubelska,   z  której  córki  Sokol- 
nicka  kasztelanowa  Połocka,   I  Judycka  marszałkowa  Rzeczy- 
cka.   Alexander  skarbnik  Wołkowyski  i  Fełicyan  1648.  roku. 
Władysław  pisarz  grodzki  Wołkowyski   1674. 

W  roku    1788.    Dominik  Komajewski  krajczy  Wołkowyski.   — 
Krasicki. 


KOMAR         imM^^mMĄ         H  •>  R  B. 


Biała  lilia,  powinna  być  wierzchem  swoim  na  dół  obró- 
cona ,  na  niej  Krzyż  prosto  stoi ,  pole  powinno  być  czer- 
wone, na  hełmie  trzy  pióra  strusie.  Ko/al.  inJ/S.,  i  jaji 
widział  na  obrazie  tak  wyrażony.    Używają  tego  herbu  Ko- 


Komar.  16^ 


marowie  w  ksicztwii-  Lilewskicm ,  dokąd  się  przenieśli  z  wo- 
jewództwa Braclawskiego.  Hoinai-  Zabozyński  ,  nie  daleko 
SzarogToda  założył  Komargrod,  wielkich  przy  Dniestrze  włości 
dziedzic,  zostawił  synów  trzech,  Iwana  wojewodę  Czernle- 
chowskleg^o  (myli  się  autor  :  ho  jeszcze  na  ten  czas  Czer- 
nlechowskleg-o  województwa  nie  hyło )  syn  jeg^o  Alexander 
starosta  Winnicki,  Ostaliego  stolnika  Wołyńskiego,  którego, 
synowie  Wasll  i  Iwan  ,  I  Włodyniira.  Wasil  Ostafiewicz 
hył  podkomorzym  Halickim.  Iwan  Oslaliewicz  dworzanin  kró- 
lewski,  z  Ukrainy  do  Litwy  się  przeniósł,  synowie  Hawryło 
i  Michał ,  ten  zabity  na  wojnie  rotmistrzem  będąc  królew- 
skim ,  tamten  miał  synów ,  Bogdana ,  Jerzego  i  Wasila. 
Jerzy  Ilawryłowicz  zostawił  synów  sześciu  :  Michała,  Józefa, 
Mikołaja,  Alexandra,  Lwa  i  Jana.  Z  tych  Michał  w  Soc. 
Jesu  kapłan  godny.  WHodymlr  trzeci  syn  Zabozyńskiego  skar- 
bnik Łucki,  miał  synów,  Bogdana,  Eliasza,  Piotra  I  Ma- 
cieja. Bogdan  Wlodymirowicz  podczaszy  Przemysłkl ,  He- 
liasz  podczaszy  Latyezewski  ,  Maciej  dworzanin  królewski, 
wziąwszy  daniny  w  województwie  Mścislawskiem  wyniósł  się 
do  Litwy,  synowie  jego  Maciej,  Hieronim,  Jan  I  Bieniasz. 
Z  tych  Hieronim  długo  żołnierską  z  Chodkiewiczem  sluzył, 
syn  jego  Krzysztof  rotmistrz  królewski  ,  podczas  Rokoszu 
swym  kosztem  stawił  Królowi  chorągiew ,  synowie  jego  z 
Czernieckiej  :  Hieronim  I  Władysław.  Hieronim  najprzód  pod- 
sędek  Orszański  poseł  na  sejm  166L  potem  sędzia,  praco- 
wał wiernie  dla  Rzeczypospolitej  na  różnych  koraissyach  i 
legacyach  do  Moskwy ,  zostawił  potomstwo  z  Dziewattowską. 
Władysław  brat  jego  sędzia  Oszmiański  1056.  I  1658.  był 
posłannikiem  do  Moskwy,  zona  jego  Dolska,  posłował  i  na 
sejm  1061.  zkąd  był  komissarzem  naznaczony  do  zapłaty  woj- 
sku. Constit.  fol.  2.  Jerzy  wojski  ^Yendeńskl,  którego  po- 
bożność i  męztwo  chwali  Knnstijttici/a  1662.  yb/.  23.,  ze 
choć  z  dóbr  swoich  od  nieprzyjaciela  wyzuty,  przecież  z  osta- 
tniej fortuny  swojej  pancerną  chorągiew  wystawił,  i  na  wszy- 
stkich ojczyzny  potrzebach  z  nią  stawał,  za  co  w  zasługach 
wziął  królewczyny  Bujciany,  Wojtuny,  Zyburtawy,  Woł- 
czuny  i  Wojskiniki.  Blandyna  Komarowna  była  za  Janenł 
Brzoska.   Jędrzej   I  Jan  1700. 

W  roku    J778.    Ignacy    Komar   sędzia    ziemski    Wilkomecki.    — 
Krasicki. 

Moinar  herbu  Korczak,  dom  ten  w  księztwie  Mazowieckiem, 
ziemi  Czerskiej ,  od  lat  dawnych  maj.-jcy  swoje  possessye,  co  za- 
świadczają liczne  tranzakcye  w  grodzie  Czerskim  będące ,  jako 
z  tych  jedne  umieszczam.  Anno  1685.  in  Castro  Cernensi  feria 
&ta  in  Crno.  Jesti  S.  Annae.  Barbara  Olszamowska,  Szymona 
Turobolskiego  małżonka,  Adamowi  Komar  i  Zuzannie  z  Okrc- 


ICG  Koiuariiicki— Kornecki. 


glickich  małżonkom,  niegdy  Jakóba  Komar  synowi,  części  wsi 
Olszani/  wiecznerai  czasy  daruje  i  rezygnuje.  Zt.-jd  się  dowodzi, 
iź  Jakób  Komar  spłodził  Adama,  który  z  rzeczoną  Zuzanną 
Okręgltcką,  zostawił  syna  Jakóba,  ten  z  Katarzyną  Zelislaw- 
ską,  Jerzego  Zelislawskiego  skarbnika  Kijowskiego  i  Krystyny  z 
Kossakowskich  podsędka  Bracławskiego  córką,  spłodził  irzech  sy- 
nów:  Józefa,  S  tani sła  wa,  i  Michała.  Józef  z  Konstancyą 
Dydijńską  zostawił  dwóch  synów  mającycli  dziedziczne  posses- 
sye  w  Krakowskiem,  Franciszka,  od  którego  Ignacy  i  Jan 
Kanty.  Jana,  od  tego  lakźe  małoletnie  potomstwo.  Stanisław 
Komar  z  Magdaleną  .B/e/pc^-Q',  miał  syna  Kajetana,  ożenionego 
z  i o\\Annf{  Bucz  1/ lis kq,  od  tych  syn  Hieronim,  i  córka  Izabella. 
Michał  z  Antoniną  M(;cirnnnką ,  miał  synów  dwóch  Stefana 
i  Józefa.  Stefan  Komar  z  Rozalią  Jackowską  zostawia  potom- 
stwo dwóch  synów,  Marcellego  skarbnika  Czerskiego,  iit  roto 
z  Seweryną  hrahhuką  Drurn>/>o//d  de  J\Ie(/o)'t,  i  Władysława, 
córkę  Annę  za  Michałem  Budziszewskim ,  Józef  trzech  źcnny, 
Imo  ^'0^0  z  Heleną  Gfadi/szowng,  spłodził  Antoniego,  Ido  roto 
z  Zuzanną  Ciszkowską ,  miał  czterech  synów:  Erazma,  Ot- 
tona, Stanisława  Delfina,  i  Juliusza,  córkę  jedne  Pe- 
tronellę.  Ztio  roto  także  z  Anną  Ciszkowską  drugą  siostrą,  od 
niej  syn  jeden  Zygmunt  Komar.  —  Heraldyka  fFiehjdka. 
Hoiliaruiclli  herbu  Sas,  w  Przemyśl  klej  ziemi.  Do- 
rota Komariiicka  Jana  Bzicklego.  N.  Jana  Borowskiej^o  ko- 
niuszego koronnego  herbu  Pilawa,  małżonka.  Bazyli  stolnik 
Czerniechowski.  Teresa  Komarulcka  hyła  za  Franciszkiem 
Stradomskim. 

Roku  1788.  Jan  Komarnicki  cześnik  Latyczewski.  —   Jan  regent 

grodzki  Podolski.  —  lirasicki. 
Kuropatnickl  w  dziele  swojem  w  §.  V.  w  extrakcie  apud  tabiilas 
regni  Galliciac  et  Lodomeriae  imtnatriculatonim  eąititum ,  pod 
d.  1.  Października  1782.  zamieścił  Mikołaja  Koraarnickiego.  — 
K.0Ill1ł01'Skl«  Komborski  Jakób  kanonik  Lwowski 
roku   1700. 

Kouieeki  herbu  Slepowron,  w  Krakowskiem  woje- 
wództwie. Mikołaj  w  Płockiem  1C.'}2.  Paweł  1048.  Melchior 
Komeski  1644.  kaplicę  Najś.  3Iatce  pędzlem  malarskim,  oł- 
tarzem nowym  wyzłoconym  przyozdobił.  Sebaslyan  kustosz 
Krakowski ,  i  Kujawski  kanonik  kaplicę  S.  Krzyża  w  kościele 
naszym  Krakowskim  Ś.  Piotra ,  swoim  nakładem  w  piękniej- 
szą przeformował,  którą  potem  synowiec  jego  Jan  kustosz 
Krakowski,  Kujawski,  Płocki  kanonik  1691.  miedzianą  bla- 
chą pokrył:  był  ten  Jan  deputatem  na  trybunał  koronny  16U4. 
Jan  pisarz  grodzki  Krakowski,  umarł  r.  1731.  miał  za  sobą 
Annę  Kraszkowską,  z  tej  syn  Jan  burgrabia  Krakowski,  pojął 
Antoninę  skarbkownę  Borowską  podkomorzankę  Sendomier- 
ską ,  z  której  potomstwo  zostaje.  Jan  kustosz  Krakowski, 
dziekan  Kujawski  deputat  na  koronny  1727.  synowiec  jego 
kanonik   Gnieźnieński  tenii   czasy. 


Homoniaka.  167 


Duńczeiuski  mieni  ich  siedzibę  w  Mazowszu  i  ziemi  Cieciianowskiej, 
i  następny  rodowód,  nieco  odmienny  od  powyższego  umieszcza: 
Melchior  Kornecki  w  województwie  Krakowskiem  i  Kujawskiem 
Brzeskiem,  podczas  Szwedów  za  Króla  Jana  Kazimierza,  obrońca 
klasztoru  panien  zakonnych  w  Slaniąlkach  pod  Krakowem,  i  tamże 
pogrzebiony  leży.  Od  niego  czterech  synów:  Wojciech  w  Kra- 
kowskiem, Alexander  w  Kujawach,  Sebastyan  kanonik  Kra- 
kowski i  Kujawski ,  proboszcz  Sendomierski ,  wielekroć  razy  de- 
putat na  trybunał  koronny.  Jan  brat  jego  z  powtórnej  żony  także 
Krakowski,  Kujawski,  i  Płocki  kanonik.  Ich  nadgrobki  widzieć 
w  katedrze  Krakowskiej. 

Od  Wojciecha  w  Krakowskiem  pięciu  synów,  Jan  burgrabia 
zamkowy,  i  pisarz  grodzki  Krakowski ,  poseł  z  tegoż  wojewódz- 
twa na  sejm  Grodziuski  w  roku  1718.  Józef  Franciszkan, 
Mikołaj  Miechowita,  Kazimierz  Norbertaniu ,  i  Stani- 
sław bezpotomny.  Od  Jana  burgrabicgo  Franciszek  syn 
także  burgrabia  zamku  Krakowskiego,  miał  za  sobą  Antoninę 
Skarbkownę  Borowską ,  podkomorzankę  Sendomierską :  od  nich 
potomstwo  zostaje. 

Od  AIexandra  w  Kujawach  trzech  synów:  Franciszek  pod- 
stoli  Inowlocławski,  i  sędzia  grodzki  Kowalski,  Sebastyan  ku- 
stosz katedralny  Krakowski,  i  dziekan  Kujawski,  Jan  bezpo- 
tomny. Od  Franciszka  podstolego,  trzech  synów,  31  i  chał 
Maurycy,  kanonik  teraźniejszy  Gnieznieiiski ,  i  tenże  kustosz 
katedralny  Krakowski,  Stefan  i  Bernardyn  bracia.  — 


KOMONIAKA         -^m^^^^m'^         HEKB 


Strzała  na  dwoje  rozdarta  powinna  byc,  części  jej  na 
tarczy  niozone  na  Krzyż  ukośny  na  kształt  X,  a  trzecia  jej 
część  przez  środek  ich  idzie,  końce  u  g^óry  krzyżowych  części 
trochę  na  dół  zakrzywione ,  pole  czerwone ,  na  heimie  trzy 
pióra  strusie.  Kojał.  in  MS.  Herb  ten  nadany  z  tej  okazyi, 
Bogdan  Kumuniaka  nakaźny  Białoruski,  a  po  naszemu  stra- 
żnik, wiele  ordy  w  małym  swoich  ludzi  poczcie  raził,  pe- 
\vnego  czasu,  gdy  na  kosz  cały  ordy  trafił,  a  w  potyczce 
z  niemi,  juz  byl  wszystkich  ludzi  swoich  utracił,   tak  dalece. 


168  Homornicki. 


ze  się  tylko  samowtór  z  czeladnikiem  został,  luliodzic  cłiciał 
tlo  Mozyra,  lecz  g-dy  si<;  im  konie  rozparły,  zsiadłszy  oba- 
dwaj  z  koni,  póki  im  sti'zał  w  Kołczanach  stawało,  poty  się 
bronili,  stojąc  przy  Sośnie,  k(,-dy  czterdzieści  Tatarów  tru- 
pem położyli:  a  gdy  juz  i  strzał  nie  stało,  szablami  się  je- 
dnak poty  bronili,  az  ich  zabito,  niecbcąc  żywo  w  łyka  się 
Tatarskie  dostać:  za  to  ten  herb  Komoniakom  nadany.  Filip 
Komoniaka  rodzony  biat  Bogdana,  mszczi)c  się  śmierci  brata, 
zniósł  tenże  kosz  ordy,  dognawszy  ich  pod  Kijowem.  Flo- 
ryan  w  Nowogrodzkiem  województwie  1632.  Stefan  rotmistrz 
królewski,  bracia  jego  Krzysztof  i  Jan.  Sylwian  Komoniaka, 
syn  jego  Jan  towarzysz  pod  pancerną  chorągwii}.  Stefan 
wojski  Lidzki  pod  usarską.  Fedor  brat  Sylwiana,  miał  syna 
Stanisława,  który  poległ  w  okazyi  pod  Wierzchowiczanii : 
3Iicbał  zaś  w  koronnem  wojsku  służąc,  zginął  od  Tatarów. 
Jerzy  Kazimierz  i  Władysław  ludzie  rycerscy. 

Koiuornicki  herbu  Gri/f,  w  województwie  Sendo- 
mierskiem.  Jędrzej  3Iargoivslii  in  cijnosura  wspomina,  ze  się 
Gryfem  pieczętują,  i  jam  czytał,  ze  ktoś  w  Okolskim,  sta- 
rym charakterem  pod  herbem  Gryf  przypisał  Komornickich. 
Ctc/ioc.  alloc.  Osec.  lib.  2.  cap.  13.  Sendomierzanów  Ko- 
mornickich kładzie.  N.  Komornicki  służąc  ojczyźnie  pod  cho- 
rągwią Stanisława  hrabi  Tarnowskiego  kasztelana  Sendomier- 
skiego  w  roku  1582.  przy  oppugnacyi  fortecy  Połockiej,  z 
konia  zsiadłszy,  pieszo  z  inną  kompanią  szedł  do  szturmu. 
Paproć,  o  herb.  fol.  405.  Hieronim  z  Komornik  Komornicki 
imieniem  konfederacyi  komissarz  r.  1606.  z  Sendomlerskiego 
pokój  zawarł  i  podpisał.  Kochów,  clim.  3.  lib.  3.  jest  jego 
moiua  po  łacinie  przedrukowana  in  Diar.  Europ.  pag.  135. 
którą  miał  do  Jana  Kazimierza  deputowany  od  województwa 
Sendomier.  1667.  tenże  poseł  na  sejm  1670.  i  komissarz  do 
dystrybuty  hiberny.  Constit.  fol.  15.  Tenże  z  sejmu  1678. 
na  ugodzenie  spraw  od  Węgier  pogranicznych  Constit.  f.  12. 
i  na  lustrowanie  starostw  Chęcińskiego  i  Zarnowskicgo,  Const. 
fol.  14.  i  na  wysłuchanie  pretensyi  książęcia  Kurlandzkiego, 
Constit.  fol.  43.  i  do  pisania  konstytucyi,  Constit.  fol.  54. 
N.  kasztelan  Czechowski,  żona  jego  Anna  z  Lipnik.  Histor. 
Dom.  Prób.  Cracor.  Zofia  Komornicka  starościna  Szydłow- 
ska 1611.  W^ojciech  w  Ruskiem  1674.  N.  w  zakonie  Kar- 
melitów Bosych,  siostra  jego  za  Gutowskim  pisarzem.  N. 
miał  za  sobą  3Iaryannc  Karsznicką  łowczankę  Wieluńską. 
Hieronim  Komornicki  był  porucznikiem  chorngwi  pieszej,  o  nim 
Iwchoicski  Annal.  Pol.  Clim.  2.  lib.  FI.  fol.  481.—  W  roku 
1778.  Franciszek  Komornicki  biskup  Cezaropolilański  suflragan 
Łucki.  —  Piotr  viceregent  Piotrkowski.  —  W  rnku  1788.  Jan 
Komornicki  łowczy  Radomski.   —  Krasicki. 


Honiornicki — Ko]iioro\v.ski.        i^-) 

K.OillOl*uic]i.i  herbu  Łodzią^  w  Wielkiej -Polszczę. 
Chwnlkuwski  in  oper.  Pamiętnik  Chroń.  Pruss.  fol.  174. 
(czy  tez  intiziej  ,  bo  lego  .-iiitora  nie  widziałem)  pisze,  ze 
Ludwik  Król ,  Przemysłkie  biskii|istwo ,  które  przedtem  nie 
bywało,  prócz  Władyków  Ruskich,  dał  Filippowi  Koniarni- 
ckiemu  dziekanowi  Krakowskiemu,  a  Kamienieckie  Bogusła- 
wowi Derszniakowi,  inni  go  nie  Komarnickim,  ale  Komor- 
nickim lierbu  Łodzią  drukują:  ale  siy  to  utrzymać  nie  może, 
dla  tych,  którem  jawne,  to  z  listów  papiezkich,  to  z  nad- 
grobków,  dokumenta  położył  w  tomie  pierwszym  f.  50.  pod 
biskupami  Przemysłkiemi,  ze  nie  Filip,  ale  Eryk  pierwszym 
siedział  na  tej  katedrze  ;  a  jezeliz  Chwafkowski  o  Filipie 
co  pisze,  powinien -bye  w  podejrzeniu,  i  słusznie  z  tych  ra- 
cyi ;  toc  i  to  ,  co  o  Derszniaku  przywodzi  ;  być  to  jednak 
może,  ze  im  ofiarowano  pomienione  wzwyż  infuły,  ale  ich 
nie  przyj(,'li.  Mazymiliau  w  ziemi  Wieluńskiej  1674.  Są  i 
w  Sochaczewskiej  ziemi,  jako  się  Jakób  tam  podpisał  1648. 
ale   niewicm   czy  tego   herbu. 

^  3Łomoro\\sK%  herbu  Boiawolai  pod  Ostrowem,  tak 
b  nich  piszą  nasi  autorowie  ,  atoli  niewiein  czy  nie  jedniż 
to  są  co  i  Dołęgowie.  Łukasz  Komorowski  w  ziemi  Aur- 
skiej ,  miał  za  sobą  Barbarę  Krasińską  stolnikownę  Ciecha- 
nowską koło   roku  1550. 

Houiorowski  herbu  Ciołek.  Samuel  Ciołek  Komo- 
rowski w  województwie  Mińskiem,  tak  się  podpisał  na  elekcyą 
Władysława  IV.  N.  Lenarda  Kostra  małżonka,  była  to  sę- 
dzianka   Połocka. 

Kouioronski  herbu  Dołęga.  Iiojałoiuicz  in  3IS. 
powiada  ,  ze  się  z  Dobrzyńskiej  ziemi  z  tym  herbem  prze- 
nieśli do  powiatu  Wilkomierskiego,  atoli  na  konkluzyach  Wi- 
leńskich jam  widział  podkowę,  tak  jak  w  herbie  Dołęga  z 
krzyżem,  ale  przeszytą  z  dołu  w  lewy  bok  podkowy  na  ukos, 
i  na  hełmie  trzy  pióra  strusie.  Jerzy  Komorowski  pisarz  ziem- 
ski Wilkomierski ,  komissarz  do  Kurlandyi.  Constit.fol.  861. 
Synowie  jego  :  Jan  pisarz  ziemski,  potem  sędzia  Wilkomierski, 
mąż  dzielny,  rotmistrz  i  pułkownik  królewski  sławny  na  In- 
llantskich  expedycyach.  Samuel  chorąży  Wilkomierski,  potem 
starosta  Wilkomierski  i  oboźny  Litewski  ,  z  młodu  aż  do 
śmierci  rycerskich  zabaw  nie  omieszkał;  bywał  rotmistrzem 
i  pułkownikiem  szczęśliwym;  pod  Lojowem  siła  pomógł  nad 
Krzyczewskim  hetmanem  Kozackim,  gdy  z  tyłu  na  niego  ude- 
rzył. Po  wzięciu  hetmana  Gosiewskiego  od  Moskwy  pod 
Werkami,  zostawszy  regimentarzem,  wiele  dokazywał  i  szczę- 
śliwie przeciw  Szwedom  i  Moskwie,  umarł  1659.  wspomina 
go  Iionsfijtucya  1670. /b/.  5.  i  brata  jego  Eliasza,  oraz  z  za- 


170  Komorowski. 


leceniem  mczlwa  icli.  Któryś  z  nich  podkomorzym  Wllko- 
mierskim,  co  poznać  z  Konstytiicyi  1667.  padzie  Konstancy! 
z  Judyckich  Komorowskiej  podkoniorzyny  Wilkomierskiej  fun- 
dacyą  Panien  zakonnych  S.  Franciszka  w  Słoniinie  approbują. 
Constit.  fol.  21.  Eliasz  trzeci  tych  brat,  najprzód  podczaszy 
i  pisarz  ziemski,  potem  chorą/.y  Wilkomierski,  mąz  dzielny, 
rotmistrz  królewski  ,  zdradą  zabity  pod  jNitawą  1659.  miał 
za  sobę  Felicyannc;  Rudomiankę  wojewodzankę  3lirisk<i,  z 
której  zostawił  tych  synów  :  Krzysztofa  ,  Samuela ,  Jana  ,  i 
Eliasza.  Z  tych  Krzysztof  najprzód  stolnik  Wilkomierski,  z 
sejmu  1685.  komissarz  do  granic  od  Kurlandyi  ,  Constit. 
fol.  9.  potem  kuchmistrz  Litewski  starosta  Wolkowyski,  poseł 
na  sejm  1699.  komissarz  do  traktatów  z  wojskiem,  Constit. 
fol.  15.  I  do  pisania  konstytucyi.  W  roku  1703.  juz  woje- 
woda Brzeski  Litewski  z  sejmu  deputat  na  trybunał  skarbowy 
Litewski.  Constit.  f  29.  Jam  go  napisał  w  pierwszym  tomie 
herbu  Pobog  2rfo,  dla  podobieństwa  herbu  Dołęga  z  Pobo- 
giem.  Samuel  najprzód  podstoli  Wilkomierski,  i  instygator 
W.  Ks.  Litewskiego,  poseł  na  sejm  1647.  ztamtąd  komis- 
sarz do  zapłaty  piechocie  Dyneburskiej  ,  Constit.  fol.  24. 
potem  podkomorzy  Wileński.  Jan  Kazimierz  pisarz  ziemski 
Mozyrski  ,  rotmistrz  województwa  Brześciańskiego  ,  1697. 
jemu  Iionstijtucija  1690.yo/.  40.  jako  sukcessorowi  po  stryju 
swoim  Samuelu  oboźnym  Litewskim,  dziesi<;e  tysięcy  na  do- 
brach Suchowice  i  Nosowice  przyznała,  i  zonie  jego.  Histor. 
Sapie/l.  p.  3.  fol.  76.  powiada,  ze  Komorowski  (ale  mu  nie 
dobrze  przydaje,  na  Żywcu)  podkomorzy  Wolkowyski  miał  za 
sobą  Maryannę  Sapieźankę  3Iikołaja  pisarza  polnego  Litew- 
skiego  córkę. ' 

Roku  1778.  (zapewne  tego  herbu)  Antoni  Komorowski  podstoli 
Wilkomierski.  —  Franciszek  strażnik  Wilkomierski.  —  Przt/- 
pisy  Krasickiego. 

Honiorowski  herbti  Korczak,  w  Krakowskiem  i  Sen- 
domierskiem  i  inszych  województwach.  Kochoioski  climact.  3. 
lib.  ^.  fol.  163.  twierdzi,  ze  Komorowskich  herbu  Korczak 
familia,  z  Węgier  swoje  początki  zabrała,  gdzie,  tak  w  li- 
czne dobra ,  jako  i  w  zasługi,  ba  i  honory  hrabiów  na  Orawie 
i  Liptowie  obfitowała,  ale  gdy  Królowie  Polscy,  oraz  i  Wę- 
gierskim berłem  rządzie  poczęli,  zasmakowawszy  sobie  Pol- 
skiej wolności,  wyzuli  się  z  własnej  ojczyzny,  a  ze  w  Pol- 
szczę niejaki  czas  komorą  mieszkali,  dla  tego  Komorowskiemi 
nazwani.  Poświadcza  mu  Stawicki  Ord.  S.  Pauli  w  Kazaniu 
Forteca.  Ztem  wszystkiem  nietykając  najpierwszych  Korcza- 
ków, zkąd  do  nas  przyszli,  to  co  mówią  o  Komorowskich 
w  szczególności ,  utrzymać  się  nie  może  :    gdyż  według  hi- 


Komorowski.  171 


storyków  naszych,  to  jest  pewna,  ze  dobrze  przedtem  w  Pol- 
szczę naszej  Komorowscy  kwitnt;li,  dopiero  za  Władysława 
Króla  Polskiego  i  Węgierskiego  który  pod  Warną  zginął  do 
Węgier  wraz  z  nim  przenieśli  się,  gdzie  i  dóbr  nabyli,  z  któ- 
rycb  potem  wyzuci.  Długosz  lib.  1  i.  U'  r.  1431.  wspomina Ja- 
kóba  Komorowskiego,  który  w  potrzebie  z  Swidrygieltem  po- 
legł, od  Tatarów  zabity,  i  Bielaki  fol.  .338.  3Iikołaj,  o  którym 
Starowol.  in  Bellut.  Sarmat,  fol.  108.  Władysławowi  Kró- 
lowi Polskiemu  i  Węgierskiemu  między  inszą  kaweleryą  Pol- 
ską ,  która  mu  dobrowolnie  do  Węgier  szła  na  posiłek ,  i 
on  z  swemi  chorągwiami  był  nie  ostatni,  i  owszem  jako  wielu 
w  dostatkach  tak  i  w  serdeczności  przewyższał.  Tam  z  Czajką 
zmówiwszy  się  na  Eperyasz  miasto,  które  był  Iskra  Czech 
swoim  ludem  obwarował,  nocą  uderzył,  szczęśliwie  po  dra- 
binach przez  mury  w  miasto  wpadłszy  i  złupiwszy,  z  korzy- 
ścią do  domu  odwracał.  Iskra  na  nieostrożnych  z  zasadzki  ^^-y- 
padł,  ludzi  jego  pobił,  plon  odebrał,  jego  samego  do  Czech 
i  z  Czajką  do  więzienia  odesłał  (toz  samo  Długosz  pisze 
lib.  V'2.  fol.  760.)  z  którego  na  wolność  nie  prędzej  wyszedł, 
aź  za  Kazimierza  Króla ;  zowie  go  Sta7'owol.  hrabią  Liptow- 
skim, i  tenutarzem  Podolinieckim.  Piotr  Komorowski  z  Wę- 
gier z  ludźmi  tego  narodu  ,  Pieniążkowi  podkomorzemu  i 
staroście  Krakowskiemu  na  posiłek  przyszedł,  przeciwko  swa- 
wolnej kupie  ,  która  Oświęcimskie  księztwo  rabowała  i  pu- 
stoszyła. Długosz  lib.  13.  fol.  297.  Tenże  to  sam  Piotr  któ- 
remu Maciej  Król  Węgierski,  w  roku  1474.  odebrał  siedm 
zamków:  Rozemberg,  Hradek,  Sobieniecz,  Slarygrod,  S.  Mi- 
chała, Likawę  i  Orawę,  tak  dalece,  ze  tylko  ośm  tysięcy 
wziąwszy  od  Króla,  musiał  się  wynieść  i  z  zoną  i  ze  wszy- 
stkiem  do  Polski,  i  przydaje  Długosz  lib.  13.  /.  511.  eadem 
facilitate  septem  castra  insignia  apud  Hungariaui  amisit, 
qua  Ula  quaesieral.  O  to  się  zaś  uraził  Król  Węgierski  na 
Piotra,  ze  Kazimierza  Królewicza  wezwanego  od  Panów  Wę- 
gierskich na  tron,  przyjął  do  siebie,  i  obiecywał  mu  tez  same 
zamki  które  trzymał,  poddać.  Bielski  fol.  461.  przydaje,  ze 
ustąpił  do  Polski  na  Żywiec,  jakoż  znać,  ze  mu  w  nadgrodę 
straconych  dóbr  w  AVęgrzech ,  trzy  zamki  na  pograniczu 
Węgierskim  puścił  Król  Kazimierz,  to  jest  Berwald,  Seflary, 
i  Żywiec,  bo  i  Długosz  toz  namienia  w  roku  \kl~ .fol.  553. 
kiedy  pisze,  że  3Iikołajowi  Komorowskiemu  w  suspicie  po- 
danemu, jakby  z  Maciejem  Królem  Węgierskim  nadrabiał, 
pomienione  zamki  odebrał  a  na  to  miejsce,  Krasnystaw  miasto 
w  ziemi  Chełmskiej  puścił.  Cromer  lib.  28.  Biel.  fol.  469.. 
przydaje  jednak  ze  mu  potem  Żywiec  przywrócono  ,  jakoż 
długo    dziedziczył    w   tym    domu.     Jan    Komorowski    Ordin. 


172  Komorowski. 


Jlinor.  Obsew.  prowlncyał  piowincyi  Polskiej  w  roku  1518. 
od  generała  swego  Polsk*^'  na  ten  czas  wizytującego  posta- 
wiony, Harold,  cp/t.  ^Innal.  mim.  \.  pisał  /yeie  B.  Jana  z 
Dukli.  Genealogia  domu  lego,  tcniu  Piotrowi  dwóch  synów 
przypisuje,  Jana  i  Alexandra  bezpotomnych.  Brat  zaś  ro- 
dzony Piotra  Mikołaj,  spłodził  Alexandra  slerilem^  i  Krzy- 
sztofa kasztelana  Sądeckiego,  tego  synów  dwóch:  Wawrze- 
niec  i  Piotr  zeszli  z  tego  świata  bez  potomstwa.  Trzeci  zaś 
Jan  kasztelan  Połaniecki,  Oświęcimski  starosta,  z  Barbary 
hrabianki  Tarnowskiej,  dwie  córki  spłodził:  Zofii},  3Iikołaja 
3Iyszkowskiego  kasztelana  Wojnickiego,  a  po  jego  śmierci 
Hieronima  Filipowskiego:  Annę,  Jana  Myszkowskiego  kaszte- 
lana Oświęcimskiego,  mał/.onki,  tyleż  synów,  lo  jest  Jana 
Spytka  |)odczaszego  koronnego  stenlein^  drugiego  Krzysztoia. 
Ki'zysztof  kasztelan  Oświęcimski  dziedzic  na  Żywcu,  Okol- 
ski  go  omylnie  synem  Piotra  zowie,  chwali  jego  miłość  ku 
ojczyźnie  pod  intcrrcgnum  1586.  Consfit.  fol.  402.  na  której 
obronę  kilka  chorjjgwi  z  swojej  szkatuły  uzbroił,  dziesięć  ty- 
sięcy na  wojnę  Turecką  Rzeczypospolitej  pożyczył.  Conslit. 
1593.  fol.  650.  Zona  jego  pierwsza  Jadwiga  Lulomirska  ka- 
sztelanka Zawichojska,  od  której  córka  Zolla  Biizeńska  sta- 
rościna Dobczycka  ale  sterilin ,  jako  i  jej  siosti-y  Barbara, 
Felicyanna  i  Anna,  niemniej  i  brat  Jan.  Druga  żona  Anna 
Płazianka  starościanka  Lubaczowska,  z  której  córki  Elżbieta 
żyła  z  Alexandrem  ^Myszkowskim  kasztelanem  Oświęcimskim, 
Katarzyna  z  Zbigniewem  Lanckorońskim  podkomorzym  Kra- 
kowskim, synów  jego  dwóch  liczy  OkolsAi,  trzecłi  braci, 
Ctc/ioc.  ^/llocut.  Osecen.  lib.  2.  c.  13.  Genealogia.,  ośmiu, 
to  jest  Krzysztofa,  Stanisława,  Jędrzeja,  Jana,  drugiego  Sta- 
nisława ,  wszystkich  bezpotomnych :  Piotra  starostę  Oświę- 
cimskiego, dziedzica  na  Suchy,  i  ten  z  Katarzyną  Przeręb- 
ską  slerilis.,  posłował  na  sejm  1633.  ztamtąd  deputatem  stanął 
na  trybunał  Radomski,  Constit.  fol.  20.  restaurował  zamek 
Oświęcimski  ł(!35.  Constit.  fol.  h?>.  Ale.\andra  dziedzica  na 
Siemieniu,  temu  Dembińska  kasztelanka  Biecka,  córkę  tylko 
jedne  powiła,  Katarzynę,  Piotra  Samuela  Grudzińskiego  sta- 
rosty Śrzedzkiego  małżonkę,  a  po  nim  Lackiego  Teodora  mar- 
szałka nadwornego  Litewskiego,  1  Mikołaja  starostę  Oświę- 
cimskiego, a  polem  po  przedaniu  Państwa  Żywieckiego  był 
starostą  Nowolargskim  według  Baran.  luiał  za  sobą  Annę 
z  3Iirowa  3Iyszkowską  marszałkownę  koronną;  córki  z  niej 
Elżbieta,  i  Zofia  Gierałtowska  steriles ;  posłował  na  sejm 
1613.  i  1627.  zkąd  był  deputowany  na  trybunał  Radomski, 
Con.stit.  fol.  5.  i  1629.\/b/.  16.  chwali  go  Cichocki.,  ie  domy 
Boskie  w  prowenta  opatrzył,   w  porządek  kościelny  przystroił, 


Koiiioroivski.  175 


kapłanów  przyczynił,  niąź  wspaniałego  umysłu.  Cały  zaś  dom 
Komorowskicli  Korczaków  zt.-jd  wynosi,  ze  lul)o  na  pogra- 
niczu z  Węgrami ,  zkąJ  wszystkie  prawie  sekty  gościniec 
sobie  do  Polski  usłały,  przecież  nlenadwerę/.enie  przy  wierze 
Ś.  Katolickiej  zawsze  się  trzymał.  Syn  tegoż  Mikołaja  Krzy- 
sztof starosta  Oświęcimski  jako  cłice  Gcneul.  Mi/szkow.  wspo- 
minają go  Iionxti/(uci/e  1647.  yb/.  5.  kasztelan  Oświęcimski, 
jako  pisze  Iiochow.  Climac.  lib.  3.  fol.  163.  córka  jego  z 
Marcyanny  Przyłęckiej  jedynaczka  Konstancya  Krystyna  1665. 
zaślubiona  Janowi  ^^'Ielopolskiemu ,  potem  kanclerzowi  ko- 
ronnemu, wpraszał  się  jej  wprawdzie  w  ligę  małżeńską  książę 
urodzeniem,  talentami,  wszystkim  znaczny,  tylko  że  bvł  be- 
retyklem,  dla  tego  samego  podziękowała  mu  za  przyjaźń  pani 
pobożna  :  gdy  jej  w  Wenecyi  bardzo  bogatą  i  modną  ma- 
teryą  kupiono  ,  żadną  miarą  nie  dała  tego  na  siebie  prze- 
wieść, żeby  była  w  sukni  z  niej  zrobionej  cbodziła.  lioiycki 
Reform.  Kazanie  7ia  Jej  pogrzebie. 

Jan,  podczaszy  Belzkl,  podstaroścl  I  sędzia  grodzki  Kra- 
kowski, pisał  się  z  Komorowa,  jest  o  nim  częsta  wzmianka 
w  konstytucyacb  koronnych,  jako  1618.  poseł  na  sejm,  de- 
putowanym bvł  na  trybunał  Radomski.  Constit.  fol.  4.  I  1620. 
fol.  20.  I  1623. /o/.  10.  I  1631.  fol.  26.  i  1637.  fol.  3.  I 
1638.  yb/.  21.  Syn  jego  Adam  sędzia  Belzkl,  wydał  do  druku 
Triumphimi  C/iristianum.,  de  insigni  ad  JSaiipactum  inctoria., 
oratio  in  kto  1630.  Okolski  Komorowskiego  podczaszego 
Krakowskiego  bratem  zowie  Krzysztofa  kasztelana  Oświęcim- 
skiego, podobno  miał  mówic  podczaszy  Bełzki,  siostra  jego 
złączona  dożywotnie  z  Orlikiem.  O  Adamie  sędzim  Bełzkim, 
świadczą  Konshjtucye  1643.  fol.  17.  gdzie  posłował  na  sejm. 
Paweł  podwojewodzy  SendomlerskI  1633.  Constit.  fol.  45. 
N.  hrabia  Liptowski,  domyśla  się  Ks.  Duryew.  fol.  32.  że 
starosta  Łęczycki,  tego  z  Ożarowskiej  berbu  Rawicz  dwie 
córki  ,  jedna  za  Korycińskim  wojewodą  Łęczyckim  ,  druga 
Barbara  była  za  3Iaciejem  Kostką  :  Wojciech  w  Bełzklem 
1567.  Constit.  fol.  146.  Piotr  w  Sendomlerskiem  1598. 
Constit.  fol.  725.  Jerzy  sędzia  grodzki  Nowomlejski,  komor- 
nik graniczny  Wiślicki  r.  1674.  N.  miał  za  sobą  Chojnacką 
herbu  Trzaska,  drugi  Franciszkę  Hadzlewiczownę.  Anna  bvła 
za  Krzysztofem  Brzeskim  herbu  Oksza.  3Iarvanna  pierwszym 
związkiem  z  Dominikiem  Hulewiczem,  drugim  za  Ztotnicklni 
pisarzem  Czerniechowskim.  Geneal.  Hulew.  Stelan  Komo- 
rowski rotmistrz  królewski,  miał  za  sobą  Katarzynę  Myszkowską 
starościąnkę  Ojcowską  (a  jako  inni  chcą,  kasztelankę  Bełzką . 
slarościankę  Tyszowiecką)  z  tej  zostało  czterech  jego  synów. 
Pierwszy  Jan,  który  z  Komorowskiej   herbu  Łabędź  spłodził 


174  Komorowski. 


dwóch  synów:  Franciszka,  ten  umai'ł  Lezpoloninie ,  i  Mi- 
chała łowczego  Busliiego,  dziedzica  na  Suszni  i  Niestanieaeh, 
człowlelia  godnego,  ten  z  młodszych  lat  rycersiią  traktował, 
dawszy  niemałe  dowody  mężnego  serca  w  ró/.nych  okazyach  ; 
złączył  się  potem  dożywotnie  Imo  voto  z  Barharą  Lopacb^ 
podstolank<|  Cicelianowsk;}  herhu  Luhiez,  która  mu  powiła 
syna  jednego  Jakóha,  ten  jeszcze  w  szkołach,  i  córki  trzy: 
Zofią,  Teresę,  i  Konsta.icyą,  w  tym  czasie,  gdy  to  piszę, 
jeszcze  Panny.  2do  yolo  Żyje  z  Rostkowską  cześnikowną 
Płocką.  Drugi  syn  Stefana,  Micliał,  ten  zył  z  Lipską.  Trzeci, 
Adam,  temu  Katarzyna  Jarocka,  trzech  synów  powiła,  Jó- 
zefa Franciszkana  ;  Stefana  ,  którego  z  Jadwigi  3Iłockiej, 
córek  dwie  ,  Zuzanna  z  Makowieckim  ,  Konstancya  z  Kazi- 
mierzem (irahionką  wojskim  Liwskim,  dożywotnie  złączone, 
i  syn  jeden  Jan;  temu  zaś  Katarzyna  Sulimirska  stolnikowna 
Nowogrodzka  powiła  córkę  Angelę  Złocką,  i  synów  dzie- 
wiąciu.  Z  których :  1.  Adam  kanclerz  Krakowski,  deputatem 
hył  na  tryhunał  koronny  r.  1727.  2.  Stefan  stolnik  Bełzki 
oherszter  lieutcnant  artyleryi  koronnej,  któremu  Maryanna 
Radecka  cliorązaiika  Horodelska  herhu  Godziemha  urodziła 
córkę  Barharę.  3.  Józef  stolnik  Nowogrodzki,  ten  z  31a- 
ryanny  Cichowskiej  sędzianki  Krasnostawskiej  ,  spłodził  sy- 
nów dwóch:  Ignacego  i  Jana.  4.  Cypryan.  5.  Samuel,  ci 
zakonne  sobie  życie  obrali,  zostawszy  z  nich  pierwszy  Pija- 
rem, drugi  Karmelitą  trzewikowym.  6.  Piotr  łowczy  Bra- 
cławski  ,  ten  wszedł  w  kontrakty  małzei'iskie  z  Trzcińska, 
która  mu  urodziła  syna  Michała.  7.  Ignacy  miecznik  Bra- 
cławski  młodzian.  8.  3Iichał  hezżenny.  9.  Anzelm  zszedł 
z  te<>o  świata  bezpotomnie.  Czwarty  syn  Stefana  rotmistrza 
Stanisław  sterilis. 

Z  synów  Jana  Komorowskiego  z  Sulimierskiej  dziewięciu  o  których 
tu  wzmianką  jaka  była  procedencyą  i  na  jaki  stopieii  który  wy- 
rzekł, tak  umieszcza  w  przypisach  Krasie  lii -.  Adam  arcybiskup 
Gnieźnieński  prymas ,  z  proboszcza  Krakowskiego ,  i  koadjutora 
Opawskiego,  trzymał  przy  prymasostwie  oprócz  Tynieckiego,  opa- 
ctwo Jędrzejowskie  mąźw  interesach  ojczyzny  biegły,  w  eko- 
nomice wielkiej  experyencyi ,  zląd  dochody  prymasów  znacznie 
przyczynił,  gospodarstwo  w  doskonałym  stanie  postawił,  umarł 
r.  1759.  na  katedrze  Gnieźnieńskiej  łat  10.  siedząc.  —  Stefan 
stolnik  Bełzki  pułkownik  artylleryi  koronnej  ludzkością  swoją 
wszystkim  miły  z  Radeckiej  córkę  zostawił  ,  zmówioną  z  Dą- 
bskim  kaszlelanem  Kowalskim  i  synów  dwóch ,  z  tych  N.  raa 
za  sobą  Snltykowiię.  Drugi  ,  dotąd  bezźcnuy  ,  był  przedtem 
opatem  Jędrzejowskim  ,  ale  stan  odmieniwszy  opactwo  puścił. 
—  Józef  kasztelan  Chełmski  trzeci  brat  prymasa:  —  czwarty 
N.  był  kasztelanem  Belzkim  —  siostra  ich  za  Złockim.  —  Do 
tych  zapewne  należą :  Roku  1778.  Józef  Komorowski  ka- 
nonik Chełmski.   —   Jan  miecznik  Sendomicrski.    —    Franci- 


Komorowski— Komorski.  I7d 


szek  wojski  Sendomierski  i  s^'dzia  grodzki.  —  Prypisij  Kra- 
sickiego. 
Kuropalnicki  w  dziele  swojem ,  w  §.  V.  w  extrakcie  (?/;?/</  tabiilas 
regni  Galliciae  et  Lodomeriae  immatriculatnriim  eqiiituin  pod 
dniami  12.  Września  i  29.  Października  1782  bez  wyrażenia 
ich  herbu,  zamieszcza  Józefa  i  Jana  Komorowskich:  zdaje  się 
źc  ci  do  iierbu  Korczak  należą.. — 

K.OUlorotvskicll  herbu  Iiotuncz,  na  Szląsku  w  roku 
15G2.  kwiliijjcych  wspomina  Mikołaj  Rej  w  Zwierzyńcu 
fol.  G3. 

K.ouloroivshi  herbu  Łabędź.  IN.  Komorowska  tego 
domu,  była  za  Janem  Komorowskim  herbu  Korczak,  jako 
si<;  mówiło  wyżej;  o  czem  miałem  informacyą  pewną;  lubo 
nasi  pisarze  nic  nie  wspominają  o  Komorowskicli  Łabędziach. 
Houiorowsk.!  herbu  JSałęcz.  Ziemianie  są  Pruscy 
jako  świadczy  JJS.  o  Fami/iach  Pruskich.  Stanisław  Komo- 
rowski pisarz  grodzki  i  poseł  z  województwa  Pomorskiego 
1648.  ^lałgoi-zata  Bartłomieja  Klemana  małżonka.  Stanisław 
w  Kujawskiem    1674. 

Komorowski  herbu  Ostoj'a,  w  Mazowieckiem  wo- 
jewództwie kwitną.  Kasper  w  ziemi  Warszawskiej  1648.  r. 
Jerzy,  Jan,  Stanisław,  1632.  w  ziemi  Zawkrzeiiskiej.  N. 
chorąży  Zakrocimski,  syn  jego  31icbał  kapitan  leitnant  1690. 
Ale.\ander  sędzia  ziemski  Ciechanowski,  Krystyna  Dłotpwska 
spłodziła  mu  syna  31ikołaja,  dziedzica  na  Komoracli,  Swiej- 
kach,  Szońsku ;  ten  z  Eufrozyny  z  Tuczamp  Łaszczowny, 
siostry  Ale.\andra  w  ojewody  Bełzklego ,  spłodził  jednę  córkę 
Helenę  Brygiltę  Marcina  Borowskiego  herbu  Ogonczyk  są- 
dowego 3Iichałowskiego  małżonkę.  N.  Komorowska  z  To- 
maszem Dąliskim  żyła.  Magdalena  i  Katarzyna  zakonnice  u 
wszystkich  SS.  we  Lwowie.  Stefan  w  Szońsku  kościół  wy- 
stawił, którego  syn  Jędrzej,  tego  zaś  Jan,  od  niego  był 
Jędrzej   pamiętny  wojownik. 

Koiuorotvsk.i  herbu  Rola,  w  Łęczyckiem  wojewódz- 
twie. Pawła  wspominają  księgi  grodzkie  Ostrzeszo^^skie  1550. 
N.  Komorowski  miał  za  sobą  Annę  Kłopocką,  Krzysztof  Annę 
Katarzynę  Brodowską,  która  mu  spłodziła  syna  Stanisława, 
ten  z  Chądzyńską  zył  bezpotomnie.  Jan  Floryan  i  Stanisław 
w  Sieradzkiem  1648.  Dwaj  bracia  rodzeni  zakonnicy  S.  Ber- 
narda w  3Iogile ,  trzeci  w  Litwie  osiadł.  N.  Alexandra  Nie- 
mlry  kasztelana  Derpskiego  małżonka.  Alexander  w  Nowo- 
grodzkiem  1674.  Wojciech  w  Wołyńskiem,  Jakób  w  Po- 
znańskiem, Kazimierz  i  Paweł  w  Podlaskiem  1648.  ale  nie- 
wiem  czy  tego  herbu. 

Komorski  herbu  Śreniatva,  to  jest  rzeka  z  Krzyżem. 
Szczęsny  Komorski  Wielkopolanin  przeciwko  Krzyżakom  na 


176  Koiiiiiuski— Konarski. 


wojnie  Królom  Polskim  służąc,  tak  pod  Grunwaldem  za  Wła- 
dysława Jagiełłą,  jako  i  pod  Koronowem  i  Chojnicami  za 
Kazimierza  syna  jego,  po  uprzątnieniu  nieprzyjaciół,  w  ziemi 
Pruskiej  osiadł,  gdzie  Benedykta  i  Baitioniieja  synów,  dzie- 
dziców na  Taszewie  i  Piskarkaeh  zoslawił.  Ten  Benedykt  z 
Petronell;}  Przepaikowsk.-}  ,  miał  dwóch  synów,  3Iikolaja, 
który  był  poj.^ł  Andrzeja  Tylickiego  wdowę,  źyl  jednak  z  mą 
bezpotomnie.  Drugiego  Sehaslyana,  ten  z  Skorzewsk;}  spło- 
dził dwóch  synów,  Sebastyana  i  Jana  albo  Michała,  który 
w  Bydgoszczy  rezydował.  Sebastyana  dwie  córki  były,  Kon- 
stancya  i  Zuzanna,  ale  sleriłes  zeszły.  Jan  Michał  zoslawił 
dwócli  synów,  Wojciecha  Jezuiti^*  rektora  kollegium  Bydgo- 
skiego, i  Jana  Stefima  chorążego  Malborskiego,  osobliwszcgo 
dobrodzieja  prowincyi  naszej  Polskiej,  starosh;  Jasienieckiego, 
posła  na  sejm  1602.  Constit.  fol.  2.  pisarza  skarbu  koron- 
nego: atoli  ostatni  zszedł  z  tego  domu.  Pojął  Benedykt  drugą 
zonę  Annę  Dorotę,  córkę  Bartłomieja  Borzymowskiego,  ta 
mu  powiła  cztery  cóiki,  Kowalską,  Trzaskowską,  JNiegoi-ską, 
i  Sierakowską.  N.  Krzyckiego  Stanisława  kasztelana  Poznań- 
skiego małżonka. 

Hoiilliń!<«ki  herbu  Lis,  w  Płockiem  województwie. 
Jędrzej  Gomuński  (tak  go  napisano)  w  ziemi  Wyszogrodzkiej 
Władysława  IV.  Piotr  Komuński  Jana  Kazimierza  w  Mazo- 
wieckiem, podpisali  elekcye,  Jan  skarbnik  Czerski  Michała 
Króla   1670. 

Kou  w  herbie.  Patrz  ^Jlabanda,  Pogonią  Litewska, 
Stary  koń,  Pu/koniu,  Peretyutkowicz. 

Konarski  herbu  Abdank.  Ci  od  Skarbków  poszli, 
poznać  to  i  ztąd,  ze  Góra,  z  której  się  Skarbkowie  pisali, 
w  ten  się  dom  była  działem  dostała.  Dom  to  pod  tern  imie- 
niem starodawny :  bo  Jan  Konarski  od  Kazimierza  Sprawie- 
dliwego dla  rozrywki  w  kostki  wyciągniony,  gdy  mu  szczę- 
ście nie  służyło,  dał  Panu  swemu  Kazimierzowi  w  gębę. 
Uszedłci  wprawdzie  z  placu  Konarski,  przyprowadzony  jednak 
drugiego  dnia  do  ksiąźęcia,  gdy  go  wszyscy  godnym  śmierci 
byc  sądzili,  i  on  się  jej  jak  pewnej  lękał:  Kazimierz  rzekł: 
Niecbcę  prawi,  aby  ten  życie  tracił,  który  dla  utraty  ciężkiej 
niebacznie  wystąpił.  Jam  więcej  zawinił,  który  nie  pomniąc 
na  Pańskie  obejście  moje,  podlejszego  do  tej  gry  wywabi- 
łem, i  tak  go  i  życiem  i  pieniędzmi  które  na  nim  wygrał, 
darował.  Cromer.  lib.  6.  1177.  Biel.  fol.  128.  Jedni  się  z 
nich  w  Wielkiej-Polszcze,  drudzy  w  Sendomierskiem ,  inni 
w  Podgórzu  i  indziej  rozrodzili.  Ci  co  w  Wielkiej-Polszcze 
kwitnęli ,  pisali  się  z  Kobylina.  Z  tych  był : 


Konarski.  177 

Jan  Konarski  biskup  Krakowski  z  ojca  Przybysława ,  z 
matki  Małg-orzaty  z  Brzoslowa,  urodzony  li*!?,  z  młodszych 
lat  najprzód  w  Poznaniu ,  polem  w  akademji  Krakowskiej 
znacznie  w  naukach  postąpił,  ale  i  w  cnocie,  której  w  nim 
doznawszy  Stanisław  Szydłowiecki ,  u  którego  był  na  dworze, 
Krółowi  go  Kazimierzowi  zalecił :  lam  synowi  jego  Kazimie- 
rzowi Królewiczowi  usługujijc,  tak  przypadł  do  serca  owemu 
świ«,'temu  pani(;ciu ,  że  na  jego  ręku,  niewinną  duszę  Bogu 
oddał :  u  brata  potem  Kazimierzowego  Fryderyka  Królewi- 
cza, wszystkiemi  dobrami  rządził,  przydał  mu  Fryderyk  ka- 
nonią Krakowską,  i  probostwo  S.  Michała.  Po  śmierci  jego 
Jan  administratorem  biskupstwa  Krakowskiego  od  kapituły 
obrany,  za  promocyą  Elżbiety  Królowy,  a  bardziej  za  pro- 
mocyą  pobożnego  życia  i  przykładnych  cnót,  na  tęź  sarnę 
katedrę  wstąpił,  którą  łagodnością,  sprawiedliwością,  szczo- 
drobliwością, kierując,  wszystkim  się  stał  miłym.  Ludzi  mą- 
drych i  pobożnych  liocbał,  świętych  ojców,  a  osobliwie  Chry- 
zostoma świętego  księgi,  rad  czytał.  Hrabstwo  Koziegłowskie 
za  dziesięd  tysięcy  kupione,  wieś  Lganów  i  Żydów,  do  pro- 
wentów  biskupstwa  przyłączył.  Stawy  w  Lipowcu  sporządził. 
Zamek  w  Iłży  ogniem  spalony  restaurował,  miasto  samo  mu- 
rem opasał.  W  Bodzęcinie  zamek  reformował,  w  biskupicach, 
z  fundamentu  go  wyprowadził,  i  insze  wszystkie  biskupie  re- 
zydencye,  którezkolwiek  starożytnością  upadały,  dźwignął  i 
naprawił.  W  Kielcach  zakrystyą  z  kwadratowego  ciosu  wy- 
stawił, w  Konarach  ojczyźnie  swojej,  kościół  wymurował  i 
w  dochody  opatrzył.  Krakowskiemu  kościołowi  cztery  szpa- 
lery darował,  na  których  Tobiasza  historya,  dziwnie  pięliną 
robotą  wyrobioną ;  i  nalewkę  srebrną  wielką  z  miednicą.  Sy- 
nowców swoich  nie  bogacił,  ale  się  o  to  starał,  zęby  w  nau- 
kach i  cnocie  jako  najwięcej  profitowali ;  z  tycłi  jeden  archi- 
dyakonem  był  Krakowskim,  i  posłem  od  Zygmunta  L  do 
\Vłoch,  Królową  Bonę  z  Państwa  Neopolitaiiskiego,  małżonkę 
Zygmuntowi  do  Polski  przyprowadził:  fundacye  na  wino  i  na 
wosk,  na  jednego  penitencyarza  teologa,  drugiego  kanonistę, 
poczynił.  Święto  poczęcia  Najśw.  Matki  z  Oktawą,  i  Ś.  Fran- 
ciszka Assyjskicgo,  i  S.  Anny,  w  dyecezyi  swojej,  żeby  ob- 
chodzono ,  rozkazał.  Sam  wszystek  w  Bogu  zatopiony  i  w 
modlitwie,  nigdy  nie  opuścił  mszy  świętej,  jeżeli  jej  sam 
nie  mógł  mied  dla  ciężkiego  w  nogach  holu ,  przynamniej 
żeby  niemiał  słuchać.  Tak  przez  lat  dwadzieścia  i  jeden,  świą- 
tobliwie powierzone  sobie  owieczki  piastując,  gdy  widział, 
że  się  już  nowe  do  Polski  cisnąć  poczęły  herezye,  którym 
on  tak  dla  sędziwej  starości,  jako  i  dla  słabości  z  choroh\ 
ustawicznej  ,  niemógł  bv  był  zableżed  ,  nie  którego  z  krc- 
TomV.  '      '  1-2 


178  Konarski. 


wnych,  albo  jakokolwiek  do  siebie  należących,  ale  tego  któ- 
rego rozumiał  byc'  najgodniejszego,  to  jest  Piotra  Tomickiego 
koadjutorem  sobie  na  biskupstwie  uczynił:  sam  wkrótce  po- 
tem, to  jest  w  roku  1525.  wieku  swego  78.  przeniósł  się 
do  niebieskiej  ojczyzny,  pochowany  w  kaplicy  zamkowej  od 
siebie  przystrojonej.  Slarowol.  in  Episc.  Crtic.  JSieszpork. 
Odrobiny  stołu  fol.  99.  pisze  o  nim,  ze  tej/.e  godziny  miał 
prymicye  na  Jasnej  Górze  w  Częstochowie  1519.  której  Zy- 
gmunt I.  Król  Polski,  z  Moskwą  kiwawą  bitwę  stoczył :  ba 
i  pod  czas  jego  31emento,  w  opętanym  czart  miał  zawolad. 
Dziś  towarzysze  wiele  gości ,  u  naszego  gospodarza  w  piekle 
mieć  będziemy,  to  się  jednak  utrzymać  nie  może,  bo  len 
Konarski  juz  do  roku  1519.  blisko  szesnaście  lat  na  biskup- 
stwie siedział,  jakoż  tedy  dopiero  miał  mieć  w  tym  roku 
prymicye.  Marcin  z  Konar,  podsędek  Krakowski  na  liście 
miastu  Krakowskiemu  danym   od  Kazimierza  Króla   1487. 

Hieronim  z  Kobylina  kasztelan  Rozpierski  1505.  pod- 
pisał Diploma  electionis  Alexandra  Króla  ,  u  Kurnkow.  de 
Prima  tu :  Stanisław  Konarski  z  Zolji  Lanckorońskiej,  sj)łodził 
córkę  Annę,  która  się  dostała  w  małżeństwo  Marcinowi  Zbo- 
rowskiemu kasztelanowi  Krakowskiemu,  której  nadgrobek  z 
Zborowa  wypisał  Paproć,  o  herb.  fol.  101.  kędy  to  na  jej 
pochwałę  czytać.  Per  omne  uiortalis  aevi  tempus  ,  sancte  et 
inculpate  ł>ivens,  priscis  illiis  Heroum  Christiani  nominis 
matronis  aequnri  poterat.  Żyła  lat  70.  umarła  1505.  rok 
jednak  źle  napisał  drukarz ,  chyba  to  1565.  Jan  proboszcz 
Ś.  Michała  i  kanonik  Krakowski  życie  skończył  w  r.  1580. 
jako   napis   na  jego  grobie  świadczy. 

Jerzy  najprzód  kasztelan  Kaliski,  z  tym  tytułem  podpisał 
unią  księztw  Oświęcimskiego  1  Zatorskiego  1563.  fol.  65. 
a  potem  wojewoda  Kaliski,  czego  świadkiem  Paproć,  o  herb. 
fol.  100.  I  t^itae  Episcop.  Posnan.  Okolski  imię  mu  Jana 
daje,  i  bratem  go  zowie  Jana  biskupa  Krakowskiego,  ale 
lat  wielki  przeciąg  od  Jana  biskupa  do  niego,  wierzyć  mi 
temu  nie  pozwala ,  zostawił  dwóch  synów ,  Adama  biskupa 
Poznańskiego  i  Jana  kasztelana  Kaliskiego :  ja  Jana  z  Koby- 
lina Konarskiego  czytam  j)odkomorzyni  Poznańskim  1569.  r. 
w  którym  roku  posłując  na  sejm  Lubelski  ,  podpisał  unią 
Litwy  z  Koroną,  Constil.  fol.  171.  w  roku  1587.  Konar- 
skiego juz  czytam  kasztelanem  Kaliskim,  ale  Mikołaja  w  Eon- 
styt.  f.  450.  a  1591.  juz  go  Janem  zowią,  Const.  f.  616. 
niewiemze  tedy  czy  to  jedenze,  czy  inszy  Mikołaj  od  Jana; 
miał  ten  Jan  Opalińską  marszałka  wielkiego  koronnego  i  ge- 
nerała Wielkiej- Polski  siostrę  rodzoną  w  dożywotniej  przy- 
jaźni,   z  której  jednak  nie  była  tylko  córka  jedna,    wydana 


Konarski.  179 


za  Zborowskiego  kasztelana  Gnieźnieńskiego  i  hetmana  na- 
dwornego, Grudzi;jdzkiego ,  Odolanowskiego,  Wołpińsklego 
starostę. 

Adam  biskup  Poznański  z  proboszcza  Poznańskiego,  i 
kanonika  Krakowskiego,  za  nominacy;j  Zygmunta  Augusta  na 
tę  katedrę,  lubo  na  tenczas  nie  obecny  wstąpił,  ten  pięknym 
dowcipu  swego  obrotem,  układności;}  obyczajów,  nauką  nie- 
pospolitą, wielką  sobie  sławę  na  dworze  królewskim  uczy- 
nił, dla  tego  od  tegoż  Króla,  najprzód  do  Pawia  IV'.  potem 
do  jego  sukcessora  Piusa  IV.  posłem  naznaczony,  imieniem 
jego  posłuszeństwo  stolicy  apostolskiej  oddawał.  Wysłany 
drugi  raz  do  Włoch,  gdy  u  Filippa  Hiszpańskiego  Króla, 
i  u  jego  ministrów  w  królestwie  Neapolitańskiem  ,  dóbr  się 
ruchomych  po  Królowej  Bonie  pozostałych  upomina,  powzią- 
wszy  wiadomość  o  swojej  na  biskupstwo  promocyi,  do  Rzymu 
zjechał,  kędy  poświęcony  na  tę  iniułę,  znowu  się  do  dotarcia 
swojej  Icgacyi  pokwapił,  gdzie  to  swoją  dzielnością  wymógł, 
iż  znaczną  summę  tak  w  monecie,  jako  i  królewskich  sprzę- 
tach odzyskał.  Powrócił  tedy  do  ojczyzny,  i  najprzód  w  War- 
szawie ,  potem  w  Parczowie ,  z  swojej  się  nie  bez  pochwały 
sprawiał  funkcyi.  Skończywszy  szczęśliwie  ten  interes,  wszy- 
stek się  udał  do  pasterskiej  tunkcyi.  Wjeżdżającemu  pom- 
patycznie do  swojej  katedry,  ojciec  wojewoda  staruszek  z  ko- 
ścioła S.  Barbary  w  Poznaniu,  drogę  zastąpił,  I  z  radością 
obłapił  1564.  Wizytując  potem  swoje  dyecezyą,  wszystkim 
się  miłym  stawił,  bardziej  życząc  sobie  miłością  każdego  do 
powinności  swojej  zaclięcić,  niżeli  bojaźnią  nuka(5.  Powagi 
biskupiej  i  senatorskiej,  czy  w  domu,  czy  w  stroju,  czy  u 
stołu,  zgoła  wszędzie,  przestrzegał:  a  żeby  był  miał  więcej 
takich,  którzyby  koło  trzody  jemu  od  Boga  powierzonej  pra- 
cowali, zakonowi  Soc.  Jesu  kollegium  w  Poznaniu  ufundo- 
wał i  nadał,  przy  kościele  S.  Stanisława  biskupa.  Po  śmierci 
Zygmunta  Augusta,  gdy  na  tron  Polski  Henryka  Walezyu- 
sza  Polacy  obrali,  on  ze  dwunastu  inneml  do  Francyi  wy- 
słany, zapraszając  go  do  korony,  tam  się  serdecznie  oparł 
dyssydentom ,  Króla  do  tego  ciągnącym ,  żeby  był  Im  lion- 
lederacyą  podpisał.  Powracającemu  z  Francyi  wielką  częśd 
argenteryi  I  Innych  rzeczy  przodem  do  Polski  wywiezioną, 
w  Niemczech  w  opactwie  Fuldeńskim  stracono,  przecież  tę 
szkodę  wielkim  umysłem  cierpliwie  poniósł.  Przyjął  Henryka 
w  Bukowie  i  w  Poznaniu  po  Pańsku,  atoli  ta  droga  ciężki 
uszczerbek  na  zdrowiu  jego  uczyniła,  tak  dalece  że  też  wkró- 
tklm  czasie,  to  jest  1574.  gdy  choć  w  tak  zwątlonych  nie- 
mocą siłach,  na  konwokacyą  dla  ratunku  ojczyzny  spieszył, 
śmierteliiemi  bolami  zdjęty,   z  drogi  tej,  na  drogę  wieczności 

1-2  • 


180  Konarski. 


przeszedł:  siedział  na  lem  biskupstwie  lat  trzynaście,  poclio- 
wanv  w  katedrze  swojej  z  marmurowym  nadgrobkiem.  f^itae 
Episc.  Posnan.  Pigłowskt  in  Elogiis  Fucies  Rerum  Sarmat. 

Jana  Konarskiego  sulFragana  (nie  przydano  jakiego)  wspo- 
mina Sererin.  in  Vita  S.  Hyacin.  l-iJS.  N.  Konarska  była 
za  Marcinem  Chełmskim,  matka  3Iarcina  Chełmskiego  cho- 
rążego Krakowskiego,  Baran.  Mikołaj  ir)87.  podpisał  ustawy 
zjazdu  Pokrzywnickiego.  Constit.  fol.  427.  Franciszek  wieś 
Chyczą  kupił  od  Branickich  1()70.  IN.  Konarska  poszła  za 
Glinkę  1703.  Dorota  za  Miaskowskiego  z  Potarzyc  1623. 
Nieszpork.  fol.  135.  Piotr  z  Konar  w  województwie  Beł- 
zkiem  1674.  Jan  także  i  Jerzy.  N.  sędzia  grodzki  Nowomiej- 
ski  1704.  Jan  miał  za  sobą  Annę  Mokrska,  z  której  syn 
zginął  pod  Kowalewem   1716. 

Konarski  herbu  Gryf.^  w  województwie  Sendomier- 
skiem.  Piszą  się  z  Konar  wielkich,  murem  starego  zamku 
i  dotąd  ludziom  znajomych.  Te  teraz  Konary  w  domu  Ko- 
chanowskich dziedziczą.  Posnań  z  Samboczyna,  (czyli  jako 
go  czytam  Rozwon  na  liście  Kazimierza  Wielkiego  1348.)  był 
obecny  przy  rozgraniczeniu  dóbr  opactwa  Tynieckiego  1354. 
jako  świadczy  Szczygieł,  in  Tinecia  fol.  171.  domyślam  się, 
że  bvł  lego  herbu:  bo  się  tam  także  i  Gedczyccy  dwaj  herbu 
Gryf  podpisali ;  luboc  drudzy  rozumieją ,  ze  dopiero  za  Wła- 
dysława Jagiellonowicza ,  gdy  Konary  w  ten  dom  weszły, 
imię  to  początki  swoje  wzięło  ;  wszakże  dawno  przedtem 
przodkowie  ich  z  Ruszczę  i  z  Brzeźnicy  zwykli  się  byli  pisać. 
Z  tych  według  informacyi  przysłanej  mi,  Stanisław  miał  bycS 
kasztelanem  Chełmskim ,  syn  jego  Wawrzeniec  chorążym  Lu- 
belskim ,  tego  zaś  syn  Hieronim  z  Wąsowiczowny,  spłodził 
córki ,  Jadwigę  AVyzycką ,  Annę  Cichocką ,  i  Zofią  ]Niemo- 
jewską :  syn  zaś  Jan  wyniósłszy  się  z  Polski ,  generałem  zo- 
stał w  wojsku  Brandeburskiem,  dwa  razy  śluby  małżeńskie 
ponawiał,  pierwszy  raz  z  Ostrowską,  drugi  raz  z  Rupniow- 
ską,  z  tych  zostawił  synów  sześciu,  Waleryana,  Stanisława, 
Piotra,  Stefana,  Kaspra  i  Jana;  córki:  Konstancyą  3Iodrzyń- 
ską,  Helenę  Błońską,  Zuzannę  Lubieniecką,  Zofią  Otfinow- 
ską,  Bogumiłę  Strzałkowską  a  potem  Rzewuską.  Waleryan 
miał  za  sobą  Brzezińską ,  zszedł  bezpotomny.  Stanisław  puł- 
kownik w  wojsku  Angielskiem  do  ojczyzny  wróciwszy  się, 
pierwszą  zonę  pojął  Belinownę ,  drugą  Tarnowską,  potom- 
stwo jego  :  Franciszek,  Jan  i  Stanisław.  Stanisław  kapitanem 
był  w  >yojsku  Holenderskiem ,  Jan  miał  za  sobą  Stobnicką 
podkomorzankę  Sendomierską ,  Franciszek  pułkownik  w  woj- 
sku Duńskiem  Przerębską,  z  której  synowie  Hieronim,  Lu- 
dwik,  Bogusław.   Córki  z  Belinowny  Stanisława,  Zofia  Su- 


Kouarski.  181 

łowska,  Ciryzelda  Tęg^oborska  kasztelanowa  Zaroowska.   Piotr 
brat  Stanisława,    kasztelanem    <^o    Smoleńskim    pisze  wzwyż 
wspomniona  informacya,   z  Jabłonowskiej,    córki   dwie  spło- 
dził, Katarzynę  mniszkę,  i  Annę  Lutosławską.   Stefan  czwarty 
bral,   zona  jego  Arciszewska.    Kasper  piąty,   porucznik  pod 
usarski}  chorągwią,   zginął   pod  Wiedniem.  Jan  szósty  syn  z 
Rupniewskiej,  w  Holendersliiem,  Francuzkiem,  Angielskiem, 
Brandebnrskiem   wojsku   czas  niemały  wojując,    pułkowniko- 
stwa  dosłużywszy  się,    do  Polski  powrócił,   miał  za  sobą  Itno 
voto   Królewską,   2r/o  Grądzką,   3//o  Grekownę.   Z  tych  były 
dwie   córki,    Magdalena    najprzód  Szczepanowska ,    a  potem 
Zarankowa,  Anna  w  panieńskim  stanie  zeszła:   synów  sześciu: 
Alexandra,   Marka,   Gabryela,   Franciszka,  Jerzego,  Piotra; 
z  tych  Ale.\ander  kapitan  pod  chorągwią  Radziwiła,   a  potem 
w  wielkich  respektach  u   dworu   Pruskiego,   zona  jego  Kazi- 
mirska.   Markowi  Warakomska  powiła  dwóch  synów,  Bogu- 
sława i  Samuela,   jeden   z   nich  w  Moskiewskiem,    drugi  w 
Holenderskiem  wojsku  porucznikują.    Gabryel  stolnik  Mozyr- 
ski  starosta    Serejski  ,    w  wojsku    Holenderskiem   dosługując 
się  przez  wiele  lat,    otrzymał  kompanią  u  księcia  Orange,   i 
tam  w  kilkunastu  bataliach    dzielność    swoje  pamiętną  uczy- 
nił,  miał  za  sobą  Kownonownę  godnego  domu  w  Fryslandji, 
zostawił  synów,  Jerzego  i  Jana  ludzi  rycerskich;  Jerzy  zwią- 
zał się  dożywotnie  z  Estkowną  stolnikowną  Kowieńską.   Fran- 
ciszek  w    Brandeburgji    umarł.     Piotr    pułkownik  w  Litwie. 
Jerzy  miecznik  Sendomierski ,   kasztelanji  Zawichojskiej  sobie 
konferowanej   nie  poprzysiągłszy  umarł :   miał  za  sobą  Helenę 
Czermińską  kasztelankę  Zawichojską,   z  niej   synów  sześciu : 
3Iichala    kasztelana  Wiślickiego    starostę    Bachtyńskiego   de- 
putata na  trybunał  koronny  1730.   tego  z  Teresy  Lipskiej  syn 
Ludwik:   Bogusława  majora  w  wojsku,   zona  jego   Łącka,   i 
z   niej   syn:   Stanisława,    Władysława  i  Hieronima  w  zakonie 
Scholnriim  Piarum^    i    Stefana:    córek   dwie,    jedna  z  nieb 
mniszką  w  Chęcinach,   druga  Joanna  Odrowąża  Kietlińskiego 
wojskiego   Sendomierskiego  sędziego  Radomskiego  małżonka. 
Konarskiego  kasztelana  Zawichostskicgo  z  Czermińskiej  potomstwo; 
Michał  dziedzic  na  Boi^oryi  \  Tomaszowicach,  najprzód  kaszte- 
lan Wiślicki  umarł  Seiidouiierskim  :  mąź  ze  wszech  miar  znamie- 
nity z  Teresy  Lipskiej  spłodził  córkę  Ewę ,  ta  wydana  za  Dro- 
hojewskiego  podslolego   Przemysłkiego.    Syn   Adam   pojął    syno- 
wiec rodzon.i,    drugi  Ludwik   z  Bilskiej  zostawuje  potomstwo, 
Joannę    za  stryja   wydaną    (Adama),    i   synów   czterech,    z  tych 
jeden  kanonik  Przemysiki.    —  Stanisław  brat  Michała  kaszte- 
lana Sendomierskiego ,  Scholanim  Piarum.    Mąż  któremu  Polska 
wskrzeszenie  nauk  winna  ,    dokonał  chwalebnego  wieku  w  War- 
szawie dnia   8.   Sierpnia    1773.    roku,   w  73.  roku  życia  swego. 
Tamże  założył  Collegium  nobilium.  —  On  pierwszy  odważył  się. 


182  Konarski. 


pisać  o  poprawie  nauk  w  swoim  kraju  i  o  sposobach  dochodzenia 
sejmów.  Obdarzony  był  za  to  przed  śmiercią  od  Najjaśniejszego 
Stanisława  Augusta,  medalem  złotym,  na  którym  z  jednej  strony 
jego  twarz,  z  drugiej  ksi.^źki  z  napisem :  sapere  aiiso,  były  wy- 
rażone. Książki  od  niego  wydane  są:  J^olumina  legiim ,  edycya 
nowa  z  wielką  pracą  zebrana.  —  De  empiidandis  e/o(/i/erif/ae 
vłtiis.  Varsaviae  1741.  —  Graminatica  latina.  —  Euti'opu  Brc- 
viarium  historiae  Rom.  mim  notis.  —  O  skutecznym  rad  sposo- 
bie tomy  IV.  —  Opera  Ltjrica.  —  Ai-s  hene  cogilandi ,  ad 
artem  bcrie  scr/beiidi  accommodata.  —  O  religji  poczciwych  lu- 
dzi,  i  t.  d.  Zycie  jego  krótko  napisane,  znajduje  się  na  czele 
wierszów  jego  od  Urbana  Szostowicza  Pijara  na  Polskie  prze- 
tlómaczonych,  które  wyszły  z  druku  w  Warszawie  1778.  roku. 
Dwóch  jeszcze  braci  tegoż  Stanisława  było  w  zakonie  Pijarów. 
—  Krasicki. 

Kouarski  herbu  Jastrzębiec ,  w  Mazowieckiem  wo- 
jewództwie. 3Iikołaj  Konarski  kanonik  Płocki  1577.  Synod. 
Petric.  cap.  36.  Walentyn  najprzód  podslarości  Piocki  po- 
borca 1001.  Constitut.  fol.  111 .  w  roku  1606.  juz  sędzia 
ziemski  Płocki,  poseł  województwa  do  Rokoszanów,  a  1607. 
na  .sejm.  Constil.  fol.  866.  Tomasz  w  ziemi  Warszawskiej 
1648.  N.  Konarska  Marcina  Jabłonowskiego  małżonka  herbu 
Prus.  Są  i  w  Wiikomiersklem  tegoż  lierbu  Konarscy.  N.  była 
za  Janem  Jeżowskim. 

Konarski  herbu  Leicarl,  w  Scndomierskicm  woje- 
wództwie. Ci  są  właśni  Firlcjowie,  ale  się  tylko  od  dóbr 
Konarskiemi  nazwali,  lubo<5  niektórzy  z  nich  piszą  się  Ko- 
narski Firlej.  Z  tych  był  jeden  sędzią  Sendomierskim,  drugi 
deputatem   na  trybunał  koronny   1()90. 

Konarski  herbu  Łzawa,  w  ziemi  Przemysłkiej,  czy- 
tałem o  nich  w  pewnym  manuskrypcie.  Ignacy  Konarski  1692. 
Hieronim,   ^Yaleryan,   Stanisław,   Józef  1632. 

Konarski  herbu  Osoriu,  atoli  z  tą  odmianą,  ze  koła 
złamanego  nie  masz  tylko  jedno  dzwono,  barkiem  do  góry, 
dwa  sprychy  cas  tylko  ku  ziemi  ,  i  piasta  nie  cała ,  krzyża 
nie  masz,  a  nad  liełmem  i  koroną  ręka  zbrojna  mieczem  za- 
niesiona być  powinna.  O  tym  herbie  i  fiimilji  ani  Paprocki 
ani  Okolski  nie  pisał.  MS.  Konopackiego  zowie  ten  herb  Kol- 
czyk, pole  w  nim  ma  byc  czerwone.  Tym  się  herbem  szczycą 
Konarscy  dom  w  Prusiech  znaczny,  którzy  się  z  Konarzyna 
piszą.  Przyszli  oni  v,edług  3IS.  o  Famil.  Pruskich  z  Misnji, 
i  w  Polszczę  osiedli,  a  potem  1311.  z  Polski  do  Prus  się 
wynieśli.  Były  kiedyś  konterfekty  dawnych  Konarskich  w  To- 
polnie,  jako  Michała  Konarskiego  sędziego  ziemskiego  Człu- 
chowskiego ,  malowany  w  habicie  Niemieckim  czarno ,  jako 
Król  Zygmunt  August  chadzał,  w  birecie  czarnym,  binda 
złota,   łańcuch  złoty  przez  ramię  na  bok,   na  końcu  u  niego 


Konarski.  183 

wisiała  tabliczka  z  osobą,  szpada  u  pasa,  i  herb  przy  nim 
koto  złamane.  Jest  drug-i  obraz  Konarskiego  w  całym  kiry- 
siu,  z  mieczem  u  boku,  i  podle  nóg;,  tarcza,  na  niej  krzyż 
biały  kawalerski,  i  na  piersiach  w  zbroi,  z  takim  napisem. 
Miecis/aus  lionarslii  Liber  Baro  a  Stejsen  Eques  Melilen- 
sisy  fladislui  Pohmiae  et  Unguriac  Regis  aulicus^  una  cum 
eodem  Itege ,  7nu//is(/ue  Polonis  ad  marę  Ponticum  prope 
f^ariiam  oppidum  lAAA.  fortissime  cum  Tur  cis  pugnando 
occubuit  in  acie.  Michał  Konarski  kawaler  Bozog-robski,  i  na 
wojnie  Inilantskiej,  wódz  kawałeryi.  3Iichał  Konarski  woje- 
woda Pomorski  i  u  Władysława  Jagiełłą  ochmistrz  Grudzią- 
dzki, Hamerszlyiiski ,  Kiszowski  starosta,  to  3IS.  o  Famit. 
Pruskich  1  co  się  jednak  tycze  ostatniejjo,  to  pewna  ze  za 
czasów  Władysława  Jagiełłą,  ba  i  syna  jego  Władysława 
Jagiellonowicza ,  jeszcze  go  nie  było  ,  później  on  na  tern 
krześle  siedział,  o  czem  niżej.  Michał  kanonik  Warmiński. 
Jan  Konarski  z  Zelisławskiej  herbu  Dąb  spłodził  pięć 
córek,  jedna  z  nich  Justyna  wydana  za  Kossa  Mikołaja,  bia- 
łogłowa i  roztropnością  i  skromnością  obyczajów  zalecona, 
umarła  w  Oliwie  1631.  wieku  swego  75.  na  Opatowcu  przy 
bracie  swoim  zostając ,  ołtarz  tam  Coronae  Christi  wystawiła 
i  organy,  jako  jej  nadgrobek  opowiada :  druga  za  Janem  Ko- 
pyckim  herbu  Topacz  Pruski ,  trzecia  za  Rumiewskim  czy 
Rumiejowskim  w  Wiclkiej-Polszcze,  czwarta  i  piąta  jako  się 
obróciły  nie  piszą,  ja  się  domyślam  ze  jedna  z  nich  Barbara 
była  za  Szwerynem  Ulrykiem  marszałkiem  Inllantskim  rotmis- 
trzem królewskim  koło  roku  1(530.  Ohol.  tom.  2,  fol.  343. 
druga  Erdmunda  za  Reinholdem  Heindensteinera,  o  której 
świadczy  nadgrobek  w  Oliwie  i  Geneal.  Heindenszt.  synów 
z  tejże  Zelisławskiej  było  czterech.  Pierwszy  Michał,  najprzód 
ochmistrz  Królowej  Konstancyi  i  starosta  Hamersztyński,  po- 
tem kasztelan  Gdański,  dalej  Chełmiński,  z  tym  tytułem  był 
komissarzem  do  pogranicznych  dyllerencyi,  między  wojewódz- 
twem Pomorskiem  i  Prusami  ksią/.ęcemi ,  Constitut.  1611. 
fol.  37.  nakoniec  wojewoda  Pomorski  starosta  Grudziądzki 
i  Kiszewski  złączył  się  był  dożywotnie  z  Rembowską,  z  której 
synów,  i  córki  zostawił,  alem  się  ich  krom  Mirosławia  o 
którym   ni/.ej    nigdzie  doczyta<5  nie   mógł. 

O  tym  Michale  kasztelanie  Gdaiiskim  pisze  Kobiersycki  vf  \\\s[,ot)\ 
Władysława  IV.  Króła ,  Lib.  I.  pag.  16.  iź  gdy  Władysław 
Królewicz  z  rąk  bialoj;towskicłi  wyszedł  dc.lata  domestici  regi- 
minis  cura  Michaeli  Konarscio  castctlann  Gcdanensis,  viro  prae- 
ter  generis  splendorem  dig>iitateniqiie  Senatoriam ,  gravi  mode- 
stoque  et  linguae  gcrmanicae  gnari.'-'  —  Krasicki. 
Drugi.,  Stanisław,  ten  z  kasztelanji  Gdańskiej  wziął  wo- 
jew^ódzŁwo  i  starostwo  Malborskie   i  Nitawskie,   z  młodszych 


184  Konarski. 


lat  w  Węgrzech  za  Rudolfem  Cesarzem  przeciwko  Turkom 
wojował,  u  Zjn^muntu  potem  III.  Króla  Polskiego  był  ge- 
nerałem gwarilyi ,  a  w  Intflantskiej  i  Tureckiej  expedycyi 
rotmistrz  królewski  :  gdy  go  Carolus  książę  SudermańskI 
ojeiec  Gustawa  J610.  pojmanego  w  potrzebie,  aby  się  służby 
Króla  swego  Zygmunta  III.  wyrzekł,  dobrym  wprzód  spo- 
sobem, a  potem  przyniewalając,  pod  miecz  wyprowadzić  ka- 
zał; ocbotniejszym  był  kark  pod  miecz  poddać,  a  niżeli  Pana 
swego  ostępie.  Wyszedłszy  z  niewoli  przez  traktaty,  a  będąc 
juz  wojewodą,  tysiąc  rajtaryi  przeciw  Osmanowi  Tureckiemu 
Carowi  stawił,  atoli  nie  doszli  pod  Chocim,  dla  zawarcia 
pokoju,  wszedł  był  w  kontrakty  małżeńskie  z  Sokołowską, 
nie  miał  jednak  żadnego  potomstwa.  Trzeci  Dawid  opat  Oliw- 
ski,  o  którym  nadgrobek  jego  w  Oliwie  tak  mówi  :  Nobi- 
lissima  Iionai^sciortim  Familia  natiis^  ex  Canonico  Craco- 
riensi  ^Ihbas  Olivensis  factus.,  rara  p?'//dcntia,  cf  vifa  reli' 
giosa  per  27.  annos  Monnsterio  cum  summa  laudc ,  et  im- 
morfali  gloria  praef nit :  giiod  tumultu  Gedanensi  dirutum, 
et  u  Step/tano  Regę,  certa  pecuniu  per  conditiones  attributa, 
a  decessore  ipsius  Gasparo  Gcschaw  instaurari  eaeptum^ 
ipse  ex  suis ,  monasterii(]tie  reditibus ,  longe  majore  sumptu 
perfecit,  ampliarit,  auxit,  ornavil.  Possessiones  plerasyue 
ac  potissinias  temporum  in/uria  a  monasterio  abalienatas  di- 
stractasąue^  summa  vigilantia,  labore ,  industria,  sumptu 
omues  recuperaiiit.  Fratribus  ne  victu  rebusgue  necessariis 
destituti,  pietatis  officiis  deessent,  proventus  peculiares 
certos  ac  perpetuos  designarit,  atque  ita ,  Coiwentum  ad 
summam  paucitatem,  aiigustiasgue  redactum,  disciplinatngue 
omnem  penitus  callapsam ,  ei  quae  nunc  est  frecjuentiae 
splendori  integritutitjue  restituit.  Infuła  insuper,  instante 
Regę  Sigismtindo  III.  pro  se  et  successoribus  suis  a  Papa 
Clemente  J"III.  impet r ata ,  monasterium  decorarit.  Natus 
1564.  17.  .Jpril.  obiit  1616.  17.  Jloji.  Czwarty  Fcli.\, 
tamże  w  Oliwie  leży,  któremu  miejscu  szczodrobliwą  ręką, 
sypał  dobrodziejstwa,  i  z  żoną  swoją  Sokołowską  herbu  Po- 
mian  z  Bazeiiskiej  urodzoną:  przy  nich  herby,  Koło  złamane, 
Dąb  Zelisławskich,  Poniian,  Wiewiórka,  Szpot,  Chomąto, 
Orle  nogi.  Spłodził  ten  Felix  córkę  Annę,  Jerzego  Kono- 
packiego dziedzica  na  Rymborku  kasztelanica  Chełmińskiego 
starosty  iSitawskiego,  dzierżawcy  Klonowskiego  małżonkę, 
umarła  1646.  w  Oliwie  pochowana,  i  syna  jednego  3Iichała, 
ten  z  młodych  lat  rycerską  się  bawił ,  został  potem  opatem 
Oliwskim  nie  długo  jednak  tu  prezydował,  przeniósł  się  na 
inszy  świat  1641.  w  Oliwie  z  nadgrobkiem  pochowany. 
Stanisława  kasztelana  Gdańskiego  i  Dawida  opata  Oliwskiego  siostra 


Konarski.  183 


była  za  Knuthera ,  której  syn  Samuel  kanonik  Warmiński ,  — 
druga  siostra  za  Kosem.  —  Tegoż  Stanisława  Konarskiego  ka- 
sztelana naówczas  Gdańskiego  jest  w  manuskryp.  Helsbergskicli 
korespondencya  z  Szymonem  Rudnickim  biskupem  Warmińskim : 
był  ten  kasztelan  dziedzic  na  Czerwonymdworze  włości  znacznej 
pod  Kwidzynem.  —  Krasicki. 
Samuel  chorąiy  Pomorski  zWulkowskiej  urodzony  herbu 
Chomąto,  fundował  kościół  w  Topolnie,  k^'dy  jeg^o  nadgrohek 
tak  o  nim  mówi:  f^'ir  singuluri  fide  pietate  et  religione  in 
Detim^  tum  erga  egenos  liheralitate  ^  koc  loco  (jiiem  ipse 
Deo  sacrum^  una  cum  conjuge  Helena  a  Konopat,  labore  et 
industria  essc  voluit,  tumulatus  fjuiesc/t,  vixit  ^-innos  (56. 
obiit  1(508.  herby  cztery:  Koło,  Chomąto,  Godziemba,  Prze- 
gonią ;  była  la  Helena  Łukasza  Konopackiego  wojewodzica 
Pomorskiego  córka  ;  z  tej  była  córka  za  Grabskim  podko- 
morzym Brzeskim  Kujawskim,  i  syn  Samuel.  Miał  i  drugą 
tenże  chorąży  zonę  Rokusownę,  z  tą  spłodził  syna  3Iic]iała, 
który  sobie  przybrał  w  dożywotnią  przyjaźń  Kostczankę  z 
Sztemberku ,  o  jego  jednak  potomstwie  nigdzie  nie  czytam. 
Samuel  z  Konopackiej  urodzony,  najprzód  chorąży  po  ojcu 
Pomorski,  dalej  kasztelan  Gdański,  potem  wojewoda  Pomor- 
ski ,  nakoniec  Malborski  I  Niszborski  i  Kiszewski  starosta : 
mąż  w  naukach  dobrze  wypolerowany ,  posłując  na  sejmy, 
deputatem  będąc  w  trybunałach,  wszędzie  z  wielką  imienia 
swego  chwałą  stawał:  komissarzcm  go  destynowala  Rzeczpo- 
spolita, jego  ku  sobie  wierności  i  obrotowi  z  natury  dufając, 
do  traktatów  z  Szwedami  o  pokój.  Constit.  1()23.  J'ot.  3. 
W  Topolnie  fundacyi  kościołowi  tam  od  ojca  swego  wy- 
stawionemu przyczynił ,  czego  mu  pozwoliła  Konslytucya 
1(538.  fol.  50.  kędy  i  ojcu  swemu  nadgrohek  marmurowy 
położył.  To  Topolno  w  dom  Konarskich  weszło  I  z  inszeml 
do  niegp  naieżącemi  z  Wulkowską  babką  jego.  Trzy  razy 
śluby  małżeńskie  ponawiał:  Pierwszy  raz  z  Osieczkowską  Zofią 
herbu  Ostoja,  z  nią  wziął  był  Grubną  w  posagu,  ale  ją 
potem  po  zejściu  żony  swojej  bezpotomnie,  spłacił  sukcesso- 
rom.  Drugi  raz  z  Zalińską  kasztelanką  Gdańską  z  Kostczanki 
urodzoną,  pozostałą  wdową  po  Janie  Bąkowskim  chorążym 
Malborskim,  ta  w  dom  Konarskich  wniosła  starostwo  Kiszew- 
skie ,  atoli  i  z  tej  nie  miał  potomstwa.  Trzeci  raz  z  Karn- 
kowską  Izabellą  wojewodzanką  Płocką,  która  była  \mo  voto 
za  Garwaskim,  2(lo  za  Kiełczewskim  Pomianem,  z  tą  miał 
córek  trzy,  Helenę  którą  panną  umarła,  i  Zofią,  Katarzyna 
była  za  Marcinem  Powalskim  sędzią  Mirachovvskim.  ^-irae 
Olycen.  P.  Koitrad:il>i\  synów  sześciu,  z  tych  Samuel  i  Mi- 
chał młodo  pomarli.  Adam  kantorem  Warmińskim,  kanoni- 
kiem Płockim,    sekretarzem  królewskim   1671.     Mikołaj  sta- 


186  Konarski. 


rostą  Kiszowskim  sterilis.  Jan  pojął  Kuczhorską,  i  J^-drzej 
w  Geneal.  Heindenszt.  czytam,  ze  Konarski  wojewodzie  Mal- 
borski  miał  za  sob.j  córkę  Miciiała  Gissy  sfarosly  Borzecliow- 
skiego.  Umarł  Samuel  wojewoda  1C41.  w  Topolnie  z  nad- 
grol)kIeni  pocliowany,  kędy  cztery  lierby  :  Kolo,  Odwaga, 
Clioniąlo  Wczele.  Informacya  przysłana  mi  z  tcj>o  domu,  o 
synacli  Samuela  wojewody  Małborskiego  powiada,  ze  Adam 
był  proboszczem  Warmińskim,  i  fundował  Paulilów  w  To- 
polnie. Jędrzej  miał  byc  podkomorzym  Pomorskim,  a  z  Wa- 
lewskiej kasztelanki  Sieradzkiej  spłodził  córkę  Kretkowskij, 
i  trzecb  synów:  Zygmunta,  31icbała,  i  Stanisława,  wszyscy 
bezpotomnie  zeszli.  Ten  to  zda  misie  Michał,  oracyą  którą 
miał  w  lizymie  o  S.  Stanisławie  biskupie,  podał  do  druku 
1671.  pod  tytułem:  Candor  in  pm-pura.  O  Janie  powiada 
ze  miał  za  sobą  Smuszewską   starościankę  Bobrownicką. 

Mirosław  z  ojca  Michała  wojewody  Pomorskiego,  z  matki 
Bąkowskiej  herbu  Ryś  urodzony,  jako  świadczy  MS.  o  Fa- 
miliach Pruskich.^  na)j»rzód  chorąży  Pomorski,  potem  pod- 
komorzy 3Ialborski,  /7;-  consi/ii,  czego  dał  dowód  posłując 
na  kilka  sejmów,  Konarzyn  gniazdo  domu  tego  przcdał,  kupił 
Taszewo,  dwa  razy  śluby  małżeńskie  ponawiał,  pierwszy  raz 
z  Zofią  Konopacką  Jerzego  kasztelana  Chełmińskiego  córką, 
z  lą  zostawił  dwie  córki,  starszą  wydał  za  Piotra  Czapskiego 
do  Benkowa,  młodszą  Teofilę  za  Kosobudzkiego.  Drugi  raz 
z  Dorotą  Załińską  wojewodzanką  Malborską,  ta  mu  powiła 
kilku  synów,  z  których  jeden  był  lak/.e  Mirosław,  który  z 
Dąbskiej  siostry  ł)iskupa  Krakowskiego,  spłodził  Stanisława 
kasztelana  Kowalskiego  rotmistrza  powiatu  Nowskiego ,  ten 
porucznikując  na  Wiedeńskiej  kampanji,  śmiertelnie  postrze- 
lony ,  prawie  cudownie  z  tego  razu  wyszedł:  służył  potem 
ojczyźnie  nietylko  z  znacznym  własnej  fortuny  uszczerbkiem, 
ale  i  zdrowia,  i  życia,  które  na  usługach  jej  zapieczętował; 
synów  jego  z  Doleckiej  herbu  Junosza  dwóch  zostało,  Adam, 
ten  rycerską  prowadząc,  młodzianem  umarł,  i  Stanisław, 
ten  po  dwakroc  koniissarzem  obrany  na  trybunał  Radomski, 
na  sejm  Crodzieński  posłem,  marszałkiem  na  sejmikach  by- 
wał: Joanna  Gralewska,  druga  zona,  syna  mu  powiła,  Igna- 
cego, i  córkę  Helenę,  jeszcze  niedorosłych.  Krom  tych  kwi- 
tnął Krzysztof  starosta  Jurborski  i  Inowłodzki,  był  jego  kon- 
terfekt w  Topolnie  po  niemiecku  w  czarnych  sukniach,  w 
rysim  płaszczu,  łańcucli  przez  niego,  szpada  u  boku,  i  binda 
złota  na  czapce,  posłował  na  sejm  1589.  miał  za  sobą  Ka- 
tarzynę Lokownę  herbu  Rogala,  z  niej  były  dwie  córki: 
Gertruda  za  Dymitrem  Weiherem  kasztelanem  Gdańskim,  sta- 
rostą Kościerzyńskim,   ale  sterilis^   druga  za  Łukaszem  Ko- 


Konarski— Konarzewski.  187 


nopackim.  Dorota  Konarska  Ciecholewskicgo.  N.  Alexandra 
Czapskiego  podkomorzego  Malborskiego  matzonki.  N.  Nie- 
wieśeiiiskiego,   a  po   nim  Jana  Drangwicza. 

N.  Konarski  kasztelan  Chełmski  (pewno  to  Stanisław  syn  Sta- 
nisława kasztelana  Kowalskiego)  spłodził  córki:  Helenę  za  Dąb- 
skim  kasztelanem  Brzeskim  Kujawskim  —  Teresę  za  Trzciiiskim 
—  Annę  także  za  Trzciiiskim:  syn  tegoż  kasztelana  Ignacy, 
miał  za  sobą  hno  roto  S/fi///sł(iw.s/iq  dziedziczkę  w  Warmji  włości 
Moldytten,  z  tej  córka  jedyna  Helena  była  za  Bysłramem  ale  się 
to  małżeństwo  rozeszło ,  i  weszła  potem  w  małżeństwo  z  Domi- 
nikiem Piwnickim.  'Zdo  z  Prus  dawnycli  pojął  Partlieinownę,  Ztio 
Kretkowskq  z  temi  bezpotomny.    —   Krasictd. 

Konarski  herbu  Rola,  w  województwie  Łęczyckiem, 
Zygmunt  Konaiski   1(574.   podpisał  elekcyą  Jana  III. 

Kouai*!<l4.i  herbu  Topor,   w  Kaliskiem  województwie. 

Konarzenski  herbu  JSowina ,  w  województwie  Łę- 
czyckiem. Józef  Konarzewski  J.  U.  doktor,  archidynkon  Ku- 
jawski 1577.  ^łcla  Synodi  PetricoiK  3Iikołaj  Soc.  Jesu  wiel- 
kiej expektalywy  człowiek ,  po  rektorstwie  Bydgoskiem  i 
Przemysikiem ,  na  Ostrogskie  jadąc ,  w  drodze  zachorowa- 
wszy, do  ojczyzny  świętej  terminu  dobiegł.  Janczi/n.  in  MS. 
Kazimierz  w  tymże  zakonie  stan  sobie  pokory  obrał,  w  Kra- 
kowskiem województwie  się   rodził. 

H.Ouai*zeivsli.i  herbu  Pobog,  w  Mazowieckiem  wo- 
jewództwie Jan  Konarzewski,  w  róznycli  c.\pedycyach  piersi 
swoich  za  ojczyznę  nadstawiał,  jako  w  Wołoskich,  3Ioskiew- 
skich,  Inllantskich :  zostawił  z  Bielskiej  syna  Rafała,  z  Bar- 
bary Korycińskiej  córki  Mikołaja  ,  córek  dwie  ,  z  których 
Elżbieta  Jędrzejowi  Przedborowi,  a  po  nim  Mikołajowi  Gru- 
szeckiemu, Krystyna  Skowieskiemu ,  dostały  się  w  małżeń- 
stwo: synów  zaś  sześciu :  Jakól)a,  Hieronima,  Łukasza,  Sta- 
nisława, Wojciecha,  i  Jana.  Jakób  juz  na  dworach  Pańskich, 
juz  w  obozie  na  sławę  zakrawał,  na  wojnie  Inllantskiej  po- 
legł. Stanisław  pod  Kumejkami  postrzelony  zginął.  Insi  bracia 
prędko  umarli.  Ostatni  z  nicli  Hieronim  sędzia  grodzki  I 
podsfarości  Kamieniecki,  wspominają  go  Konslytucye  1635. 
fol.  62.  i  1638.  3IIkołaj  w  ziemi  Ciechanowskiej  r.  1632. 
Auetus  mąz  wojenny  o  którym  Iionsfyt.  1626.  /b/.  13.  W^a- 
lentynowi  pozwolono  cła  we  wsi  Kuninie.  Constif.  1647. 
fol.  33.  Wiktor  miecznick  Różański  1704.  N.  Konarzewski 
miał  za  sobą  Teresę  Borowską  herbu  Abdank,  pozostałą  wdowę 
po  Duninie.  Walentyn  wojski  Różański  1674.  Anna  Rocha 
Jabłonowskiego   podstolego  Trembowolskiego  małżonka. 

Konarzewski  herbu  Poraj,  w  Wielkiej -Polszcie 
kwitną,    piszą  się  z  tego  Konarzewa  co  jest  pod  Poznaniem, 


188  Konarzewski. 


lubo(5  teml  czasy  jest  w  posscssyi  Radoniicklch.  Stanisław 
Konarzewski  z  Barbary  Lipskiej  herbu  Grabie,  s|)łu(lził  syna 
Piotra  pisarza  grodzkiego  Poznańskiego,  ten  z  Doroty  Bro- 
niszowny,  miał  syna  Piotra,  któremu  Barbara  Mlodziejowska 
powiła  Floryana  pisarza  grodzkiego  Kcyiiskiego,  ten  najprzód 
z  Maryanną  Radzyńską  zostawił  synów  dwóeb  :  Józefa  pi- 
sarza grodzkiego  Wscbowskiego,  deputata  na  trybunat  ićo- 
ronny  1730.  i  Macieja,  a  potem  3Iichała  w  zakonie  Cyster- 
cyeńskiem  w  Paradyzu,  2do  roto  z  Koszutską  spłodził  Ra- 
fała. Barbara  Konarzewska  Piotra  Koszutskiego  małżonka. 
N.  Cbrystyana  3Iarszewskiego ,  druga  Wojciecba  Marszew- 
skiego. 

KouarzeTTski  herbu  fH-ębij,  atoli  z  tą  różnicą,  ze 
są  trzy  wręby,  ałbo  rzeki  wszystkie  równę  sobie,  wszystkie 
białe  w  polu  czerwonem ,  skosisto  jednak  od  łewego  boku 
tarczy  z  góry  na  dół  idą,  nad  niemi  we  środku  gwiazda 
ośmgraniasta,  na  hełmie  powinny  hyc  trzy  pióra  strusie.  Okol. 
tom.  3.J0L  256.  M.  S.  P.  Rutka  Sannera  Kazanie  Powrót. 
Nadany  tym  kształtem  herb  ten  rycerzowi,  za  heroiczne  dzieło 
jakieś,  do  którego  mu  ani  rzek  głębokość,  ani  ciemna  noc, 
nieprzeszkodziły.  Domyśła  się  Oko/ski\  ze  od  Króła  nadany, 
który  oraz  był  Węgierskim  i  Polskim  Panem.  Tym  się  pie- 
czętują Konarzewscy  w  Wielkiej-Polszcze,  z  tego  Konarzewa 
imienia  nabywszy,  co  jest  po  Rawiczem :  bo  jako  się  wyżej 
mówiło,  są  tamże  inni  Konarzewscy  Porajczykowie,  z  tego 
Konarzewa,  co  jest  pod  Poznaniem.  Piotra  z  Konarzewa  sę- 
dziego generalnego  ziemskiego  Kaliskiego  czytam  w  r.  1518. 
na  przywileju  kościoła  Broniszewskicgo,  ale  tam  herb  jego 
Łodzią  zawieszony,  z  czego  mógłby  kto  wnieść,  że  albo  na 
ten  czas  Konarzów  w  ręku  był  jeszcze  famlliantów  herbu 
Łodzią ,  albo  Konarzewscy  jeszcze  się  na  ten  czas  Korcza- 
kiem nie  pieczętowali.  Jędrzej  Konarzewski  o  wiarę  katolicką 
gorliwy  zelant,  czem  wielu  dyssydentów  mądrymi  swemi  dy- 
skursami do  odrzucenia  swych  błędów  pociągnął,  kościół  w 
Pempowie  z  gruntu  upadający,  z  fundamentów  wyniósł,  I 
dobrym  posagiem  opatrzył.  Na  ubogich  miłosierny,  nie  pa- 
trząc na  tego  komu  czynił,  ale  na  tego  dla  kogo  czynili 
Poddanym  swoim  nie  byt  ciężki,  i  owszem  niektórych  i  z 
poddaństwa  wolnymi  puścił.  Obmową  się  brzydził,  i  dla 
tego,  gdy  przy  nim  nie  ostrożnie  co  takiego  mówiono,  zaraz 
dyskurs  w  inszą  materyą  skierował.  W  mowie  był  skąpy  I 
skromny,  przecież  z  natury  wielką  miał  fakundyą :  najczę- 
ściej jednak  i  najmilej  mu  było  o  Bogu,  albo  z  Bogiem  ga- 
dać. Cokolwiek  mu  zbyto  czasu  od  domowych  zabaw,  wszy- 
stek ten  obracał  na  modlitwę,  na  czytanie  ksiąg  duchownych, 


KonarzeiFSki.  189 


z  których  ręki}  swoją  kilka  był  napisał,  próżnowania  się  strze- 
gąc. W  tak  pięknycli  cnotacli  życia  teg-o  dokonał,  zszedłszy 
bezpotomnie.  Synowcowie  jego  w  tez  tropy  stryjowskie  wstę- 
powali :  bo  3Ielchior  Konarzewski ,  gdy  w  dobrach  Skora- 
szewice,  kościół  zgorzał,  zaraz  inszy  na  to  miejsce  posta- 
wił, i  w  wszystek  porządek  kościelny  przysposobił,  w  Pru- 
siech  przeciwko  Gustawowi  za  Zygmuntem  III.  mężnie  się 
stawił ,  a  na  3Ioskiewskiej  expedycyi  od  ciężkiego  mrozu, 
palce  mu  u  nóg  odpadły  :  zostawił  syna  z  Pogorzelskiej  Adama, 
ten  wielką  naukę,  z  pobożnością  związał.  Znać  to  w  nim 
było,  kiedy  trzynaście  książek  różnych  swoją  ręką  i  dowci- 
pem pisanych  po  sobie  zostawił.  ^V  Gostyniu  kongregatio- 
nem  orałorii  S.  Philippi  JNerii  pierwszy  ją  do  Polski  spro- 
wadziwszy, osadził,  i  fundował :  1668.  kościół  osobliwszą  stru- 
kturą i  rzadko  widzianą  założył  ;  na  lampę  któraby  zawsze 
przed  Utajonym  pod  osobami  chleba  Bogiem  gorzała,  i  na 
muzykę,  na  reperacyą  także  budynków  w  Gostyniu,  wieczny, 
ale  i  dostatni  fundusz  zapisał ,  apparat  temuż  domowi  Bo- 
żemu bogaty  od  srebra  i  złota  nadał,  i  inszym  kościołom  z 
tejże  łaski  jego  siła  się  dostało,  szpitale  pobudował  i  upo- 
sażył, kaplice  na  wielu  miejscach  wystawił,  krom  tego  00. 
Reformatów  w  Koninie  fundował ,  poszedł  po  zapłatę  tej 
swojej  na  Boga  rozrutności  1676.  Złączył  się  był  dożywo- 
tnie z  Zofią  z  Bnina  Opalińską,  wojewodzanką  Poznańską, 
z  której  potomstwo  zostało  :  z  łych  Teresa  Konstancya,  do- 
stała się  w  małżeństwo  Janowi  z  Bnina  Opalińskiemu  sta- 
roście Srzemskiemu  r.  1682.  i  syn  Filipp  starosta  Koniński, 
miał  za  sobą  Teofilę  Leszczyńską  wojewodzankę  Podlaską, 
z  której  były  dwie  córki,  jedna  w  zakonie  Dominikańskim 
w  Lwowskim  klasztorze  przeorysza;  druga  Weronika  z  Ma- 
ciejem Mycielskim  kasztelanem  Kaliskim  a  przedtem  chorą- 
żym nadwornym  koronnym  dożywotnie  zmówiona:  bvł  i  syn, 
ale  ten  młodo  wszystkie  nadzieje  o  sobie  wniósł  do  grobu. 
Katarzyna  Konarzewska  Adama  Gruszczyńskiego  herbu  Poraj 
małżonka,  urodzona  z  Zakrzewskiej  herbu  Wyssogot  albo 
Koło,  umarła.  1696.  w  lat  życia  swego  19,  siostra  jej  była 
za  Dzierżanowskim.  Albrycht  brat  rodzony  3Iclchiora  o  któ- 
rym wyżej  ,  wspaniały  ołtarz  na  cześć  Najświętszej  Panny 
w  kościele  Pempowskim  wystawił,  inszym  zaś  przybytkom 
Boskim  siła  ozdoby  przyczynił.  Sanner  powiada,  i  nadgrobek 
jego  w  Konarzewie  zmarłemu  1668.  postawiony,  że  trzy 
części  kościoła  Poznańskiego  00.  Karmelitów  Bosych  pod 
tytułem  S.  Józefa  wystawił,  żył  bezżennie,  na  ubóstwo  szczo- 
drobliwy.  Hieronim  Konarzewski  świętą  emulacyą  z  innemi 
przodkami  swemi  certował,   żona  jego  Jadwiga  Cłiłapowska. 


190  Honaszewski— Hoiiiecki. 

Któryś    2  teg^o    domu    miał   za  sobą    córkę   Stanisława  Przy- 
jemskiego  marszałka  nadwornego  koronnego. 

I£oMasze«slł.i^  w  powiecie  Grodzieńskim.  Jan  Ko- 
naszewski    podpisiił  elekcyą  Jana  III. 

Koitcza  herbu  0<^ończyk  ,  w  powiecie  Wilkomier- 
skini.  Iiojuł.  in  MS.  powiada  o  nieb,  ze  ta  odmiana  w  ich 
herbie,  ze  na  strzale  kładą  jelce,  czyli  raczej  krzyż.  Z  tych 
jeden  pod  Pieszkowem  pieszo  szedł  do  szturmu  roku  1582. 
3Iateusz   1700. 

W  roku   1778.  Adam  Kończą  podczaszy  Wilkomierski.  —  Józef 
skarbnik    Koweiiski.    —    W  roku    1788.    Iguacy  pisarz  ziemski 

Wileński.   —  Krasicki. 

Kouezyeki  herbu  Ostoja,  w  ziemi  Dobrzyńskiej. 

HoU(lratov« ioz  herbu  Serokomla.  Są  w  ksicztwle 
LItewskiem  i  Żmudzkiem.  Stanisław  Kondratowicz  na  Żmudzi 
1626.  Piotr,  Mikołaj,  Hieronim,  w  JNowogrodzkiem  1648. 
Kazimierz  Władysław  miecznik  ^Nowogrodzki  1704.  Sebą- 
styan  Kondratowski  odważny  rycerz  z  Sołohubem  pod  Ułą. 
Paproć,  w  Gnuadzie  fol.  1178. 

Konecki  herbu  Odrowąż- ,  w  Sendomierskiem  woje- 
wództwie. jNic  pewniejszego,  ze  od  dawnych  przodków  Odro- 
wążów, którzy  się  z  Końskiej  Woli  pisali  idą,  o  których  i 
ja  pod  herbem  Odrowąż  obszerniej  mówić  będę,  tu  tylko 
przydaję,  ze  Jan  Konecki  Odrową/.,  był  ochmistrzem  Kró- 
lowy  Annv,  starostą  Łomżyńskim,  umarł  1580.  był  człowiek 
zacny,  ojczyznę  kochający,  miał  zon  trzy,  najprzód  Barbarę 
Taszycką  z  Lucławicz  córkę  Jana  pisarza  ziemskiego  Kra- 
kowskiego herbu  Strzemię:  drugą  Annę  Przerębską  Win- 
centego kasztelana  Rozpierskiego  cóikę,  obiedwie  w  Łomży 
pochowane:  trzecia  Katarzynę  Leszczyńską  córkę  Rafała  sta- 
rosty Radziejowskiego,  wdowę  po  Wacławie  Ostrorogu,  ze 
wszYstkiemi  żvł  bezpotomnie.   3Iiał  jednak  swych  synowców. 

Koiliećki  herbu  Brodzie,  w  Sendomierskiem  woje- 
wództwie Krzysztof  Koniecki  1587.  podpisał  ustawy  zjazdu 
Pokrzywnickiego.  Constit.  fol.  427.  inni  ich  piszą  Kunecki 
Jan  Socha,  u  Paprocki:  Jędrzej  roku  1637.  Acta  Castr. 
Cracoi'. 

Kouieoki  herbu  Lew.  Tak  go  opisał  MS.  o  Fami- 
liach Pruskich :  Lew  w  lewą  tarczy  pyskiem  obrócony,  język 
u  niego  wywieszony,  na  dwóch  nogach  tylnych  stoi,  prze- 
dnią prawą  nogę  niżej,  lewą  wyżej  trzyma,  ogon  z  pod- 
między  nóg  aż  nad  głowę  zadarty,  nad  hełmem  i  koroną 
takiż  lew.  Tym  się  herbem  pieczętują  von  Ende  Konieccy 
w  Prusiech  :  z  których  mieszkał  jeden  w  Krakowskiem  za 
Olkuszem. 


Hoiiiecpol$$kf.  19i 

Koniecpolski  herbu  Pobog.  Dom  w  Polszczę  i  sta- 
rożytnością i  zasłujjami  i  honorami  wsławiony.  Gniazdo  le- 
familji  przezacnej  wojewtSdztwo  Sieradzkie,  kt;dy  od  Koniecj 
pola  K(>niecj)olskiemi  nazwany.  Pierwszego  z  tego  domu  Pa- 
procki kładzie,  Przedbora  z  Koniecpola  generała  Wielko-Pol- 
skiego  w  roku  1309.  tv  Gniuzihie  położył  1306.  co  on  wziął 
z  napisu  w  kościele  Koniecpolskim.  Z  tegoż  napisu  Jakóba 
wojewodę  Sieradzkiego,  w  roku  1309.  i  Jakóba  wojewodę 
Łęczyckiego  1380.  położył.  A  że  nie  położył  Paprocki  Ja- 
kóba wojewody  Sieradzkiego  w  roku  1409.  boję  się,  czy 
nie  tenże  to  sam  jest,  co  o  nim  wyżej  mówił,  a  snąc  za 
rok  1409.  podłożono  1309.  To  pewna  że  właśnie  o  tym  cza- 
sie na  teni  krześle  siedział  Jakób  wojewoda ,  jakom  dowodził 
z  listów  różnych  w  pierwszym  tomie :  ba  i  Długosz  w  roku 
1400.  wspomina  go,  że  był  przy  instylucyi  akademji  Krakow- 
skiej, i  w  roku  1413.  świadczy  o  nim,  że  przeciwko  Krzy- 
żakom na  Grunwaldzką  potrzebę,  wystawił  swem  kosztem 
pod  swem  herl)em  chorągiew  z  ludzi  rycerskich  ,  którą  oa 
tam  liczy  trzydziestą.  Biel.  fol.  295.  Kalona  jednego  z  Pa- 
nów Litewskich  przyjął  do  herbu  Pobog  na  sejmie  Hrodel- 
skim  1413.  żył  aż  do  roku  1430.  Zona  jego  Kochna,  w  r. 
1427.  świadectwo  dawała  o  niesłuszne  podejrzenie  Królowy 
Zofji.  Długosz. 

Jan  kanclerz  wielki  koronny  (a  podobno  syn  wojewody 
Sieradzkiego  Jakóba)  dworzaninem  królewskim  będąc,  w  nie- 
słuszną potwarz  o  młodą  Królową  udany  ,  uszedłci  wpra- 
wdzie z  gorącego  prawa,  1427.  r.  atoli  gdy  się  niewinność 
jego  pokazała,  z  honorem  powrócił.  Dług.  Crom.  lib.  19. 
i  w  roku  1430.  podpisał  list  Władysława  Króla  kościołowi 
Wileńskiemu  dany,  Jan  Taszka  z  Koniecpola.  W  cztery  lata 
potem,  już  trzymając  pieczęd  wielką  koronną,  z  sejmu  Kor- 
czyńskiego od  Władysława  Jagiełłą,  z  innemi  kollegami  na- 
znaczony w  poselstwie  na  concilium  Bazyleeńskie,  ale  że 
A^^^ładysław  Król  tym  czasem  umarł,  dla  tego  z  Poznania  z 
Zbyszkiem  Oleśnickim  biskupem  Krakowskim  powrócił,  dla 
gwałtownych  potrzeb  ojczyzny,  które  jego  przytomności  po- 
trzebowały. Biel.  fol.  348.  W  inszą  mu  się  jednak  drogę  ta 
zamieniła,  w  tymże  albowiem  roku  1434.  z  marszałkiem  w. 
koronnym  jeździł  w  legaeyi  do  Zygmunta  Cesarza  strony  za- 
warcia pokoju,  i  małżeństwa  królewskiego  z  arcyksiężną  Ra- 
kuską;  chciał  ich  tam  Zygmunt  już  namową,  już  podarun- 
kami nakłonić  do  tego  ,  aby  mu  opiekę  Króla  Władysława 
przynamniej  na  pozór  ofiarowali,  ale  tego  żadną  miarą  uczy- 
nić uiechcieli,  raczej  obierając  z  niczem  odjechać  niżeli  na 
to  pozwolić.  Dłtig.  Crom.  lib.  21.  Biel.  f.  351.  Na  zjeździe 


192  Koniecpolski. 

z  Panami  Węgierskiemi  w  Kieżmarku,  zawarł  pokój  między 
Królami  i  Państwy  Węgierskiemi  1436.  W  Nowem  mieście 
1439.  na  sejmie  był  w  niejakiem  niebezpieczeństwie  od  Spytka 
z  Mielsztyna  sheretyczałego  człowieka,  ze  się  jeffo  imprezom 
nieuważnym  tak  przeciwko  ojczyźnie  ,  jako  i  ko-ściołowi,  gor- 
liwiej nad  wszystkich  sprzeciwiał.  Władysława  Króla  1440. 
w  licznej  i  pięknej  komitywie  odprowadzał  do  Węgier  na 
tron  Węgierski:  po  zabiciu  Władysława  pod  Warną,  kilka 
razy  wysyłany  był  do  Kazimierza  ksiązęcia  Litewskiego,  za- 
praszając go  do  korony  Polskiej:  a  w  roku  1447.  na  zje- 
ździe Wieluńskim  między  Szląskiem  i  Wielką-Polską,  pokój 
na  dziesięć  lat  skliił:  w  następującym  roku  odbierał  przy- 
sięgę wierności  w  Chocimiu  i  homagium  na  Króla  Kazimierza 
od  Piotra  Wołoskiego  hospodara.  Jak  potem  siła  pracował 
w  roku  1454.  gdy  się  szlachta  Pruska  i  miasta  tameczne 
Królowi  Kazimierzowi  jioddały,  Dług.  w  tym  roku  świadczy 
Crom.  lib.  23.  Umarł  1455.  26.  3Iarca  w  Paproć,  blędliwie 
napisano  1405.  26.  Marca.  Za  trzech  Królów  Władysława 
Jagiełłą,  Władysława  Warneńskiego,  i  Kazimierza,  przy  pie- 
częci koronnej  mądrze  i  wiernie  ojczyźnie  służąc.  Zonę  jego 
Dorotę  z  Sienna  herbu  Dębno,  wspomina  Dług.  w  r.  1475. 
na  ten  czas  wdowę,  ze  Królewnę  Jadwigę  zaślubioną  Jerze- 
mu ksiązęciu  Bawarskiemu,  odprowadzała  do  Bawaryi  z  wiel- 
kim splendorem;  syn  jego  Jan  ze  świat  pożegnał  1471.  r. 
świadczy  z  nadgrobku  w  Wielkimmłynie ,  Paproć.  Tamże 
spoczywają  Przedbor,  któreg^o  śmierć  przypadła  na  rok  1476. 
i  Jakób  proboszcz  S.  Floryana,  zmarły  1481.  takbym  rozu- 
miał, ze  to  wszyscy  synowie  byli  tego  kanclerza  i  starosty 
Sieradzkiego ,   luboć  im   tego   na  nadgrobku  nie  przyznają. 

Przedbor  kasztelan  Sendonłicrski,  był  wprzód  kasztela- 
nem Rozpierskim  w  roku  1436.  jako  się  podpisał  u  Łask. 
w  Staf.  fol.  140.  i  Długosz  powiada,  że  z  tym  tytułem  wy- 
słany był  1438.  do  Zygmunta  W.  Ks.  Litewskicjro ,  na  wy- 
rozumienie jego  zdania,  czyby  mu  się  to  podobało,  zęby  Ka- 
zimierz brat  jego  mógł  przyjąć  koronę  Czeską  ofiarowaną 
sobie.  Władysława  Króla  na  Królestwo  Węgierskie  odpro- 
wadzał. Do  Kazimierza  potem,  zapraszając  go  do  korony 
Polskiej,  po  trzykroć  jeździł,  juz  na  ten  czas  kasztelan  Sen- 
domierski  1445.  i  starosta  Przemyslki.  Gdy  się  potem  w  Wo- 
łoszech  odmiana  rzeczy  stała,  (czy  po  zejściu  Piotra  hospo- 
dara ,  jako  chce  Herburtfi  czyli  tez  po  spędzeniu  jeg^o  z 
hospodarstwa,  jako  pisze  Gvagnin  Łacińslii)  ze  Alexandra 
wyrugował  Bogdan  z  rządów  Wołoskich,  Król  Kazimierz  na 
wprowadzenie  jego,  ruszył  szlachtę  Ruską,  którym  dał  za 
hetmana  tego  Przedbora:  łacno  było  spędzić  Bogdana,   uciekł 


Koniecpolski.  i93 


w  lasy,  w  których  o  pokój  i  przymierze  prosił,  jakoż  i  upro- 
sił, przy()l)iecawszy  pewną  daninę  corocznie  Królom  Polskim; 
Zmiennej  jednak  wiary  człowiek,  wkrólce  pokazał,  jak  obie- 
cywał :  bo  skoro  nasi  z  wojskiem  do  Polski  odwrócili ,  w 
ciasnych  miejscach  u  Krasnego  potoku,  z  wielkim  ludem  ude- 
rzył na  nich:  atoli  nieuslraszył ;  dali  pole,  choć  w  sile  nie- 
równi, spędzili  z  pola  Bogdana,  wszakże  tam  wiele  mężnych 
ludzi  trupem  padło ,  a  między  niemi  Odrowąż  wojewoda 
Lwowski,  kasztelan  jednak  z  cliwalebnem  zwycięztwem  swych 
odprowadził.  Długosz  1450.  Crom.  lib.  22.  Biel.  fol.  390. 
^Vc  dwie  lecie  potem  z  drugiemi  kollegami  wyprawiony  je- 
ździł na  uspokojenie  Wołochów,  luboć  nicprzyszło  do  tego. 
Był  ten  Przedbor  synem  Jakuba  według  Paprockiego ,  tak- 
bym  rozumiał  ze  w  ojewody  Sieradzkiego ,  o  którym  się  wy-; 
źej  mówiło,  a  brałem  Jana  kanclerza.  O/oA/./ pisze,  ze  Heł- 
towna   była  za   Koniecpolskim   kasztelanem   Rozpierskim. 

Jakób  kasztelan  Przemysłki  1480.  Okolski  z  ksiąg  Prze- 
mysłkich,  w  którym  się  on  dzielił  dobrami  Koniecpolskich  z 
siostrą  swoją  stryjeczną  iNawojką ,  zona  Macieja  z  Bnina  wo- 
jewody Poznańskiego,  wypisał:  Tom.  2.  fol.  160.  JakóbowI 
dostała  się  Drochobycz  z  wioskami  dziewiąiiu.  Teratyn  ze 
wszystkiemi  przyległościami,  Dobrków  ze  wszyslkiemi  do  nie- 
go nalezącemi,  3Iościska  miasteczko  z  jedenastą  wioskami. 
Niczankowice  miasteczko,  ze  wsią  Osko,  dwie  kamienice,  i 
połowa  prowentów  z  dóbr  królewskich  starostwa  Premysłkie- 
go.  Nawojce  zaś  zamek  i  miasto  Przemyslkie  ze  wsiami  je- 
denastą. Zamek  I  miasto  Lelów  w  Krakowskiem  wojewódz- 
twie, także  Kościelec,  Przekop  z  przyległościami,  i  prowenta 
z  Zup  Ruskich.  Wchodziły  w  ten  dział  dobra  dziedziczne  i 
królewskie ,  Paprocki  wprawdziec  Jakóba  syna  Przedboro- 
wego ,  który  był  kasztelanem  Przemysłkim  wspomina,  ale 
przydaje,  że  umarł  1456.  niewiem  czyto  inszy  był  od  tego, 
czy  też  autor  myli  się  w  latach,  jakoż  jeżeli  gdzie  tedy  tu 
w  naznaczeniu  roku,  którego  który  z  nich  żył,  znać  że  albo 
on  omylnie,  albo  drukarz  błędliwie  wyraził,  a  najprzód  Ja- 
nowi kanclerzowi  koronnemu  rok  śmierci  przypisał  1405. 
który  żył  potem  lat  pięćdziesiąt,  i  jawnie  tak  z  przywilejów, 
jako  i  z  historyków  może  się  to  poznać.  Potem  drugiego  Jana 
Koniecpolskiego  kanclerza  koronnego  kładzie  i  starostę  Sie- 
radzkiego 1499.  a  syna  jego  Przedbora  śmierć  na  rok  1450. 
zwala.  Jam  też  idąc  za  tym  autorem ,  tego  Jana  między  kan- 
clerzami rachował,  atoli  to  jest  pewna,  że  w  tym  roku  żaden 
Koniecpolski  pieczęci  nietrzymał,  ale  Krzesław  z  Kurozwęk. 
Porajczyk,  i  owszem  nie  widzę  czasu,  żeby  mógł  hyc  ten 
Jan  drugi  kanclerzem  ,  ani  go  żaden  autor,  ani  przywilej 
TomV.  13 


104  Honiecpolskl. 

nie  wspomina.  Mikohija  syna  Jakóbowego  starosty  Przemysł- 
kieg^o  w  roku  1459.  z  Koniecpola  wypisał:  a  w  Gniazdzie 
powiada,  ie  3Iikołaj  Koniecpolski  magister  arliiim  14.59.  r. 
w  akadeniji  Krakowskiej  kreowany,  był  potem  kasztelanem 
Rozpierskim. 

3Iikołaj  starosta  Przemyslki  z  matki  Barbary  Tcezyńskiej 
kasztelanki  Krakowskiej  urodzony,  umarł  1549.  a  bodaj  nie 
jeg^o  synowie  a  bracia  rodzeni,  któiych  tamże  wspomina  Pa- 
proć, to  jest  Mikołaj  Przedbor  kasztelan  llozpierski,  o  któ- 
rym niżej,  i  Stanisław  starosta  Wieluński.  Ten  Stanisław 
Przedbor  był  potem  kasztelanem  Sieradzkim  ,  jako  go  ge- 
nealogia tego  domu  tytułuje,  i  jam  mówił  w  pierwszym  to- 
mie, miał  za  sobij  Ligt^^ziankę  kasztelana  Wiślickiego  rodzoną 
siostrę,  z'łej  było  kilka  córek  według /^ffy>/"oc.  to  jest  Anna 
Czyżowska  kasztelanowa  Bełzka,  Zofia  Jordanowa,  Elżbieta 
Ossowska  podstarościna  Nowomiejska,  a  potem  kasztelanowa 
Połaniecka  ,  drugie  Pannami  :  Genealogia  Koniecpotskich 
tylko  jednę  jego  córkę  Krystynę  namienia,  ta  sobie  Panień- 
skie życie  przy  kościele  S.  Barbary  w  Krakowie  obrała,  któ- 
remu miejscu  siła  dobrodziejstw  uczyniła  1597.  Htst.  Domus 
Profess.  Cracov.  synowie  zaś  byli  Stanisław  Mikołaj,  Zy- 
gmunt, Alexander  i  Krzysztof;  z  tycb  Mikołaj  sędzia  ziemski 
Sieradzki  z  Zofii}  Przerębską:  Zygmunt  i  Krzysztof  zeszli  bez- 
potomnie. Stanisław  zaś  Przedbor  był  podkomorzym  Siera- 
dzkim ,  z  Osmolsklej  spłodził  córkę  Elżbietę ,  która  się  w 
małżeństwo  dostała  Adamowi  Walewskiemu  kasztelanowi  Sie- 
radzkiemu, i  syna  Alexaudra ,  ten  najprzód  z  Zofią  Dcbińskj| 
już  na  próbie  u  mniszek  zostającą,  a  potem  nocnym  sposo- 
bem wyprowadzoną,  spłodził  Jana  Przedbora,  ten  z  pierwszą 
żoną  Troszyńską  zostawił  trzecb  synów:  Stanisława,  i  Jana 
steri/es,  i  Alesandra,  córek  dwie,  Apollonia  i  Annę ,  które 
zakonnicami  zostały,  miał  i  drugą  żonę  ten  Jan  Przedbor 
Hellerownę.  Po  Zofji  Dębińskiej  Alexander  z  drugą  jej  sio- 
strą Dorotą  Dębińską  już  zakonnicą,  gwałtem  z  klasztoru 
wyprowadzoną,  spłodził  Jakóba  i  Stanisława  synów  ale  sfe- 
riles,  córkę  Annę,  i  ta  bezpotomna,  i  Zofią,  ta  najprzód 
żyła  z  Gabryelem  Stępkowskim  Bracławskim  kasztelanem,  po 
nim  z  Maryuszem  Jaskólskim  strażnikiem  koronnym,  kaszte- 
lanem Sanockim ,  ale  z  nim  potomstwa  nie  było.  Z  infamji 
Trybulaskiej  Alexandra  o  ten  excess  uwolniła  Rzeczpospolita 
przez  respekt  na  zasługi  betmana.    Constit.  IG25.  Jol.  3. 

W  Manuskryptach  Helsbcrgskich  jest  proces  przeciw  Alexandrowi 
Koniecpolskiemu  synowi  podkomorzego  Sieradzkiego ,  imieniem 
Anny  Porembskiej  ksicni  zgromadzenia  zakonie  Sej  Klary  na  Stra- 
domiu  w  Krakowie  o  gwałtowne   wzięcie   z  klasztoru    Eufrozyny 


Koniecpolski.  195 


Woluckiej  i  Doroty  Dębińskiej  zakonnic,  Jeria  Ida  post  Domini 

Palmarum  —  roku  1012.  —  Krasicki. 

Alexander  najprzód  kasztelan  potem  wojewoda  Sieradzki, 
starosta  Wieluński,  Żarnowiecki  i  Brzeźnicki,  syn  Stanisława 
Przed  bora  kasztelana  Sieradzkiego,  będijc  na  expedycyi  Wiel- 
kołuckiej  1580.  z  Stefanem  Królem  ,  w  owej  pod  Torope- 
ciem  imprezie,  kładzie  go  Biel.  fol.  775.  między  innemi  ka- 
walerami, którzy  acz  w  małej  liczbie,  wielkie  wojsko  Mo- 
skiewskie spędzili  z  pola,  i  na  kilka  mil  gonili  siekąc  i  wią- 
żąc. Posłował  potem  na  różne  sejmy  1587.  1591.  1601. 
zkąd  go  na  wiele  funkcyi  narażała  ojczyzna:  o  czeni  Koniityt. 
fol.  450.  i  616.  i  747.  umarł  1609.  z  wielką  ku  zakonowi 
naszemu  przychylnością;  złączył  się  był  dożywotnie  z  Sro- 
ezyeką,  z  której  córki  cztery  ,  Eleonora  i  Barbara  w  kla- 
sztorze S.  Franciszka  od  matki  swojej  fundowanym  w  Wie- 
luniu na  wieczną  się  służbę  Boską  zawiły.  Alexandra  dostała 
się  w  małżeństwo  Kasprowi  DonhofTowi  wojewodzie  Siera- 
dzkiemu, umarła  1651.  Eufrozyna  najprzód  Janowi  Bykow- 
skiemu z  nim  stertlis ,  a  po  nim  Janowi  Wężykowi  staroście 
Sieradzkiemu.  Synów  zaś  pięciu:  Stanisława,  Remigiana, 
Krzysztofa,  Jana  i  Przedbora:  ten  Przedbor  Ale\ander  sta- 
rosta Zarnowski  będąc  pod  Smoleńskiem  z  Zygmuntem  III. 
w  obozie   bezpotomny  umarł. 

Stanisław  kasztelan  Krakowski,  hetman  wielki  koronny, 
Buski,  Barski,  Bytomski,  Kowelski,  Płoskirowski  starosta, 
syn  pierwszy  AIexandra  wojewody  Sieradzkiego,  trzy  razy 
śluby  małżeńskie  ponawiał:  pierwszy  raz  z  Żółkiewską  kan- 
clerzanką  koronną  i  hetmanowną  wielką  koronną,  z  tej  był 
syn  Jędrzej,  atoli  młodo  umarł.  Drugi  raz  z  Krystyną  Lu- 
bomirską  kasztelanką  Wojnicką,  z  tej  został  się  syn  Alexan- 
der.  Trzeci  raz  z  Zofią  Opalińską  wojewodzanką  Poznańska, 
ale  z  niej  potomstwa  nie  było :  Zofia  zaś  po  jego  śmierci  po- 
nowiła małżeństwo,  z  książęciem  Koreckim  kasztelanem  Wo- 
łyńskim. Z  młodych  łat  swoich,  zaraz  słę  do  wielkich  dzieł 
sposobie  począł:  w  roku  1607.  na  ten  czas  starosta  Wieluński 
do  I^raneyi  i  inszych  Królestw  w  legacyi  jeździł,  co  namle- 
nia,  honstyt.  fol.  849.  Pierwsze  jego  marsowe  pole  było 
przy  oblężeniu  i  dobyciu  Smoleńska,  tam  rękę  zaprawiwszy, 
wielkiego  serca  dowody  dawszy,  tak  sobie  Żółkiewskiego  het- 
mana serce  ujął,  że  mu  własną  córkę  w  małżeństwo  zwią- 
zał, i  wszystkich  swoich  potem  expedycyi  nierozerwanym  to- 
warzyszem uczynił:  szedł  po  stopniach  Stanisław,  aż  też  za 
promocyą  Żółkiewskiego  najprzód  podstoli  koronny  (z  tym  go 
tytułem  wspomina  Konsłyt.  1616.  fol.  13.  i  starostą  Wie- 
luńskim i  Zarnowskim)  a  potem  wsławiwszy  się  na  Moskiew- 

13* 


196  Koniecpolski. 


skiej  kampanj!  i  Tatarskich  karkach,  wkrótce  przed  Wołoską 
expedycy!j  ,  lielman  polny  koronny  zawohmy  [w  houstytu- 
cyach  1620.  fol.  12.  dopiero  mu  ten  honor  przypisano)  atoli 
po  fatalnej  naszych  porażce,  gdy  Żółkiewski  hetman  wielki 
pod  Cecora  w  fynize  roku  zgiń;}! ,  Stanisław  lioniecpolski  w 
niewolą  się  dostał:  z  szat  tedy  swoich  od  chciwych  na  łup 
Tatarów  odarty,  gruhą  łachmana  przyrzucony,  osohliwszą 
miał  okazyą  do  cierpliwości ;  rozplenione  albowiem  z  Tatar- 
skiej łachy  robactwo ,  tem  mu  ciy/.sze  było ,  i  owszem  jako 
sam  potem  powiadał,  źe  nad  wszystkie  tortury  cięższe,  źe 
związane  pętami  ręce,  pastwiącemu  się  nie  mogfły  odjąć  gmi- 
nowi. Razem  potem  z  innenii  piąeiądziesiąt  i  szwłcią,  do  tak 
ciasnego  wtrącony  lochu,  ze  jeden  prawie  stał  na  drugim, 
jak  ułożone  drwa  w  stosie,  błoto  i  smród  z  naciśnionej  ludzi 
ciżby  już  go  prawie  dusiły.  Działem  jednak  między  Tatara- 
mi i  Skinder  Baszą  skończonym,  Koniecpolski,  książę  Ko- 
recki, Żółkiewski,  i  Farensbachiusz  z  innemi  Turkom  się 
dostał.  Skinder  Basza,  jako  znacznego  człowieka  (bo  jeszcze 
na  ten  czas  żaden  Turczyn  niewiedzial  o  nim  że  hetman) 
porządniej  odziawszy  i  od  drugich  wyłączywszy,  do  Sylistryl 
najprzód  odesłał  :  tam  Bosneńczykowie  po  słowlańsku  ,  już 
się  z  nim  byli  znieśli,  o  wyprowadzeniu  jeg^o  z  niewoli,  tylko 
śnieg  tej  nocy  spadłszy ,  wszystkie  ich  zamysły  pomieszał. 
Z  Sylistryi  do  Konstantynopola  przyprowadzony,  gdy  nic  ta- 
kiego mówić  sobie  nie  dał,  coby  na  Chrześcijanina  i  boją- 
cego się  Boga  nie  przystało ,  w  Jedykule  z  innemi  osadzony. 
Zaszły  w  tym  były  między  Koreckim  książęciem  i  Farensba- 
chiuszem,  nie  małe  urazy,  z  którycłi  przychodziło  do  cię- 
żkich przymówek,  ba  I  bicia:  po  długich  zatargach  zdali  się 
obadwa  na  rozsądek  Koniecpolskiego,  ten  obudwu  ściśle  obła- 
piwszy, tak  ich  serca  zajątrzone  swoją  przychylnością  z  sobą 
ukoił,  że  się  napotem  nie  różniły,  aczkolwiekci  i  śmierć  Ko- 
reckiego od  Turków  z  nienawiści  gwałtownie  zamordowa- 
nego, prędko  potem  zaszła.  Otrzymał  był  ten  fawor  Koniec- 
polski, że  do  uiego  wolno  było  jednemu  z  Turków  wcho- 
dzić, który  go  języka  Tureckiego  i  Arabskiego  uczył,  atoli 
gdy  się  o  tym  insi  dowiedzieli,  tego  mu  zabronili;  mając 
to  za  nieprzystojną  rzecz,  żeby  się  niewolnik  jeden  ,  świętego 
(jak  mówili)  języka  ich  uczył :  przecież  z  dykcyonarza  Tu- 
reckiego i  z  zwyczaju,  dosyć  dobrze  tym  językiem  mówił: 
tem  uczeniem  się,  czytaniem  ksiąg  jakich  mógł  między  po- 
gaństwem dostać,  osobliwie  historyków,  nabożeństwem,  przy- 
kre więzienie  sobie  słodził.  W  temże  nieszczęściu  i  turmie, 
razem  z  nim  siedział  Nikołi  Francuz  kawaler  Maltański,  temu 
odwdzięczając    Stanisław,    ie    mu   do  poboznoćci  i  drugim, 


Koniecpolski.  197 


nie  tylko  byl  przykfadem  ale  1  pobudką,  skoro  tylko  na  wol- 
ność wyszedf,  tyle  pomógł  swojjj  inlerpozyoyą,  ze  i  jemu 
powrotu  do  swoich  dopuszczono.  W  cztery  lata  do  ojczyzny 
zawitawszy  Stanisław,  z  królewskiej  łaski  juz  zastał  przywilej 
na  starostwo  Barskie,  do  Króla  tedy  w  Prusiecli  na  ten  czas 
obozuji}cego  z  dziękczynieniem  pojechał,  tak  za  tę  laskę,  jako 
i  za  pieczołowanie  oswojeni  uwolnieniu.  Niedały  mu  jednak 
wytchnąć,  grasujące  po  granicach  Polskich  Tatarskie  zagony, 
poszedł  na  nich  z  ochotą  Koniecpolski,  tegoż  samego  roku, 
to  jest  1624.  r.  gdzie  obóz  swój  tak  w  kupę  ścieśnił,  zęby 
jako  najmniejszego  wojska  ślad  reprezentowało,  i  tak  z  scie- 
śnioneni,  umknął  się  wzad  trochę;  Tatarzy  na  ślad  napadł- 
szy, a  wnosząc  sobie  ztąd,  ze  mało  ludzi  być  musi,  i  jeszcze 
bojaźliwych,  tym  się  bezpieczniej  na  tem  miejscu  rozłożyli. 
Tym  czasem  Koniecpolski  wielkiem  sercem  na  nich  uderzył 
i  zbił:  miało  być  Tatarów  na  ośmdziesiąt  tysięcy.  Za  tą  na- 
stąpiła druga  wiktorya  pod  Martynowem,  kędy  Kantyniir  trzy- 
dzieści tysięcy  swoich  utracił.  Znowu  w  roku  1026.  tak  ich 
dobrze  przetrzepał,  ze  Chan  Tatarski  ledwo  rąk  jego  uszedł, 
zostawiwszy  naszym  wszystek  plon  dość  obfity.  Staroiuol. 
Orut.  in  Ohitum  Sigismundi  III.  trzy  jego  z  Tatarów  te  for- 
tunne kampanie  liczy  pod  Salanowem,  Dunajgrodem  i  Mar- 
tynowem. Na  Szwedów  w  tymże  roku  szablę  swoje  obrócił 
ten  przezacny  hetman,  tam  raz  siedm  tysięcy,  drugi  raz  trzy 
wielkim  sercem  poraził,  Baudysa  od  siebie  postrzelonego  poj- 
mał: Gustaw  Król  Szwedzki  kulą  z  muszkietu  raniony,  juz 
był  w  naszych  się  ręce  dostał,  tylko  nim  go  poznano,  przez 
niedozór  straży,  wymknąwszy  się,  ucieczką  się  salwował. 
Tczów  obiegł,  Puck  odebrał,  na  ostatek  dobrze  sił  jego  przy- 
tartszy ,  do  tego  przymusił ,  ze  pokój  z  Polską  zawarł ,  na 
Niemców  gniew  swój  obróciwszy.  Tak  uspokoiwszy  Prusy, 
znowu  na  Podole  przeciwko  Tatarom  przyciągnął,  tych  w  r. 
1633.  dognawszy,  az  wśród  Wołoch,  wielką  klęską  poraził, 
niewolnika  i  plon  wszystek  odebrał.  Abazego  Baszę,  w  stu 
tysięcy  Turków,  tyleż  Tatarów  na  Kamieniec  Podolski  czu- 
wającego, inni  mówią  tylko  w  pięćdziesiąt  tysięcy,  szczę- 
śliwie zwyciężył.  A  ze  Tatarskich  i  Tureckich  w  Polskę  na- 
jazdów największą  byli  okazyą  Kozacy,  którzy  w  Tureckie 
państwa  często  zaciekłszy  się ,  z  obfitą  zawsze  korzyścią  po- 
wracali, żeby  im  był  drogę  do  Turek  zamknął  Koniecpolski, 
Kodak  potężną  fortecę  przy  Dnieprze  wystawił:  bolało  to 
bardzo  Kozaków,  i  dlatego  zaraz  kupić  się  do  rebellji  za- 
częli, obrawszy  sobie  za  wodza  Paulika,  zbił  ich  jednak  Ko- 
niecpolski przez  Mikołaja  Potockiego  hetmana  polnego  :  i 
znowu  w  następującym  roku   1638.    Ostatnia  jego  kampania 


198  Koniecpolski. 


Lyła  w  roku  1644.  pod  Ochmatowem,  gdzie  czterdzieści  ty- 
sięcy Tatarów  ten  fortunny  hetman  poraził :  we  dwie  lecie 
albowiem  potem,  wielki  wojownik  na  wieczny  się  pokój  prze- 
niósł: tego  tylko  żałując,  źe  Chmielnickiego  Kozaka  głowę 
niespokojn.-j,  i  z  którego  wszystko  złe  ojczyźnie  wróżył  (ja- 
koż tak  hylo)  żywo  zostawiał.  Był  to  Pan  okrągłej  twarzy 
i  pięknej,  której  ani  siwizna,  ani  przydluzsza  hroda  nie  szpe- 
ciła. W  mowie  zająkający  się,  ztąd  o  nim  zołnierslwo  zwykli 
byli  mawlad ,  Pan  Stanisław  wprzód  uderzy,  niz  wymówi. 
y\e  wszystkich  procederacli  wielkiego  rozsądku,  a  zląd  I  u 
Królów  Polskich  ,  I  u  wszystkich  dziwną  o  sobie  wzniecił 
cstymacyą.  Do  okazyi  rzadko  kiedy  skwapliwą  szedł  chybko- 
ścią,  dlatego  Cunctatoi-e/n  go  pospolicie  zwano.  Wolność 
jak  mu  miła  była,  ztąd  poznać,  źe  się  Władysławowi  Kró- 
lowi nową  w  Polszczę  kawaleryą  pod  tytułem  JNIepokalanego 
poczęcia  Maryi  Panny  fundującemu,  gorliwie  oparł;  i  z  tej 
racyi,  krom  inszych,  zęby  to  z  ubliżeniem  było  równości 
szlacheckiej.  Bogu  na  dziękczynienie  za  łaski  jego,  a  oso- 
bliwie za  wybawienie  swoje  z  niewoli,  kościół  wspaniały  w 
Koniecpolu  pod  tytułem  S.  Stanisława  wymurował,  i  ciosem 
ozdobił.  Drugi  w  Bro('ach,  znaczną  summę  na  dokończenie 
jego  zostawiwszy,  kędy  po  śmierci  i  z  zoną  swoją  Lubo- 
mlrską  złożony  spoczywa.  Też  Brody  tak  ufortyfikował,  ze 
lubo  potem  Kozacy,  potężnym  szturmem  do  nich  się  cisnęli, 
przecież  ich  dobyć  żadną  miarą  nie  mogli.  Akademią  tamże 
fundował,  niektórych  professorów  z  Krakowskiej  akademji 
sprowadziwszy:  kaplicę  w  Myślenicach  Aajśw.  3Iatce  tam 
cudami  wsławionej  wymurował.  Barskiemu  naszemu  kollegio 
fundacyi  przyczynił,  przyłączywszy  część  swoje  wsi  Załucze 
do  niej,  w  Barze  zamek  reparował,  i  miasto  samo  rozprzez- 
trzenił.  Ojczyzna  nadgradzając  mu ,  jego  dla  niej  fatygi, 
trzydzieści  tysięcy  wyliczyć  kazała.  Constit.  1(524.  fol.  13. 
Przed  kasztelanią  Krakowską  województwo  mu  wprzód  Sen- 
domlerskie  do  buławy  polnej  przydała,  jako  wyraźnie  mówi 
Koiistijtucya  1(526.  fol.  4.  Ztąd  wnoszę  jak  się  mylą  ci  któ- 
rzy udają,  że  lat  dwadzieścia  i  pięć  był  hetmanem  polnym, 
a  piętnaście  wielkim  ,  bo  najmniej  lat  dwadzieścia  wielką 
Buławą  władnął,  mniejszą  zaś  ledwo  sześć,  co  się  i  z  tego 
poznać  może,  co  się  wyżej  mówiło  z  konstytucyi,  i  Potocki 
Centur.  Vir.  fol.  220.  świadczy,  że  sam  jeden  tylko  Żół- 
kiewski długo  na  ten  czas  był  hetmanem.  Pisali  o  nim  Piusec. 
y-tnnal.  Junczyuski  iii  MS.  Histor.  Coli.  Barens.  Sarbiew. 
lib.  4.  Ode  6. 

Alexander  wojewoda  Sendomierski,   starosta  Pereaslaw- 
skl,  Kaniowski,  Korsuński,  Doliński,  syn  Stanisława  hetmana 


Koniccpoliski. 


T  Lubomirskiej ,  w  ten  prawie  czas  urodzony,  kiedy  ojciec 
pod  Cecora  w  fatalnej  batalji  w  niewól.-}  byl  zabrany,  prze- 
toź  na  pociechę  zazalonego  serca,  portret  synowski  do  Kon- 
stantynopola ojcu  zaniesiony.  Dorósłszy,  i  tak  w  pobożności, 
jako  i  w  naukach  od  ojca  wyćwiczony,  na  dworze  się  naj- 
pierwej  pokazał  Ferdynanda  III,  Cesarza,  gdzie  w  młodym 
wieku  ksiązęciem  Rzymskim  od  nieg-o  zawołany,  do  Włoch 
i  Rzymu  pospieszył,  tam  od  Urbana  YIII.  Papieża  mile  był 
przyjęty.  Przez  Francyą  potem  do  Belg-ium  zaszedłszy,  wo- 
jennej szarzy  się  chwycił,  z  taką  odwagą,  ze  tez  sam  jeden 
na  wał  nieprzyjacielski  skoczył,  az  go  Auryakus  sławny  wódz 
tych  czasów  przestrzegał,  żeby  na  to  pamiętał,  ze  się  synem 
hetmańskim  urodził,  a  dla  dobra  swej  ojczyzny  zdrowia  ochra- 
niał. Do  Indyi  nawet  już  się  był  namyślał  puścić  morzem, 
gdyby  go  był  ojciec  do  ojczyzny  nie  ściągnął :  tu  z  ojcem 
hetmanem  pod  Ochmatowem  bijąc  się  z  Tatarami,  pokazał, 
ze  nie  tylko  śmierci  się  nie  lękał,  ale  jej  owszem  szukał  dla 
sławy  i  miłości  ojczyzny.  Pod  3Ierłeni  temze  sercem  stawał 
przeciwko  Tatarom  zamyślającym  do  Polski  wtargnąć.  Po 
śmierci  ojcowskiej ,  Hana  Krymskiego  dobrze  nastraszył.  A 
gdy  się  Kozacka  wojna  otworzyła,  już  był  Chmielnickiego 
do  siebie  ściągnął;  atoli  na  nasze  nieszczęście,  chowając  go 
Pan  Bóg,  jeszcze  się  z  rąk  jego  ucieczką  wyśliznął,  i  woj- 
skom naszym  dał  się  wkrótce  we  znaki.  Ztemwszystkiem  Ko- 
niecpolski, z  choroby  co  tylko  się  w  siły  zmocnił,  pod  To- 
maszpolem  i  Konstantynowem  zemścił  się  zguby  swoich  nad 
rozpustnem  cliłopstweni.  Pod  Pilawcami  gdyby  się  była  for- 
tuna Polska,  na  jego  samego  barkach  oparła,  bodajby  nie 
była  szczęśliwsza,  ale  między  trzech  podzielona,  samą  nie- 
zgodą zginęła.  Pod  Zbarażem  ojczyźnie  za  mur  stanął.  W 
Beresteckiej  okazyi ,  jak  pierwszy  skoczył  do  okazyi ,  tak  az 
ostatni  zszedł  z  tryumfem  z  pola  ,  ścigając  aż  za  Styr  nie- 
przyjaciela. W  Zwanieckiej  dosyć  serce  mężne  pokazał  :  i 
lubo  mu  obszerne  jego  włości  koło  Dniepru ,  Kozacka  kanalia 
posiadłszy  odebrała,  przecież  liczne  chorągwie  przeciwko  po- 
spolitemu nieprzyjacielowi  zawsze  stawiał.  Prawdac,  że  się 
potem  do  Króla  Karola  Szwedzkiego  i  z  ludźmi  swemi ,  za 
szczęściem  jego  idąc  nakłonił,  czy  szczyrym  czy  zmyślonym 
affektem  ,  niewiedziec,  jednakże  widząc  zdradliwe  na  Polskę 
Szwedzkie  machinacye,  i  sam,  i  wojsko  swoje  do  Kazimierza 
Króla  odprowadził,  i  już  też  z  pola  nie  schodził  rzadki  gość 
w  domu:  pod  Warszawą,  Malborkiem,  Toruniem,  nachy- 
lone ojczyzny  szczęście  dźwigając ,  pospolicie  w  równvm  z 
innemi  prostemi  żołnierzami  stroju  do  boju  idąc ,  aż  do  r. 
1659.   w  którym  przeszedł  na  wieczność.   Pojął  był  w  doży- 


200  Koniecpolski. 

wotnią  przyjaźń  Joannę  Barbarę  córkę  Tomasza  Zamojskiego 
kanclerza  koronnego,  umarł  1653.  z  tej  się  nie  został  tyłko 
syn  jeden  Stanisław.  Był  wprzód  ten  Ale.\ander  cłiorą/.ym 
koronnym  i  starostą  Czeiiryńskim.  Pisali  o  nim  Pastor.  I.  1. 
Kochów.  Clim.  1.  lib.  1.  Tu/den.  lib.  5.  cMJ.  Paloc.  Ccn- 
tur.  firor.  Jol.  16.  Joannis  Blaise  Lotaringi  clogium  post- 
humum  Bruxetlis  impresmim  1662. 

Stanisław  kasztelan  Krakowski  starosta  Doliński  ,  syn 
Alexandra  wojewody  Sendomierskiego  z  Zamojskiej,  a  przed- 
tem oboźny  koronny  1676.  z  tym  tytułem  podpisał  Con/irm. 
Jur.  gen.  fol.  9.  Aieszporkotv.  fol.  325.  wojewody  Podol- 
skiego tytuł  mu  daje,  gdzie  powiada,  ze  do  JNajśw.  matki 
Częstochowskiej  dał  nalewkę  srebrną  z  miednicą,  wraz  z  żoną 
swoją  Eugenią  Katarzyną  księżniczką  Wiśniowiecką,  była  to 
córka  Dymitra  kasztelana  Krakowskiego,  jako  Geneiil.  Ks. 
Jf^iśniowieckich  pisze,  atoli  z  niej  żadnego  potomstwu  nie 
zostawił;  miał  podobno  i  drugą  żonę,  jako  o  niej  i  o  córce 
jego  namienia,  Konsfi/tunt/a  1670.  fol.  36.  Na  sejmie  1661. 
przez /lonsft/tuci/ę  Jol.  31.  dobra  w  Kijowskiem  wojewódz- 
twie Mliowczyzna  nazwane  jako  dziedziczne  przysądzono  mu, 
to  jest  Smila  albo  Tasmyn ,  Konstantynów,  Babklcj ,  Or- 
łowiec. 

Konstytucya  sejmu  1674.  nakazuje  Koniecpolskiemu  staroście  na- 
ó wczas" Dolińskiemu,  aby  dobra  ordynacji  Zamojskiej  Marcinowi 
Zamojskiemu  oddał,  i  zoslawuje  go  przy  prawie  dożywocia  na 
Krzeszowie,  Tarnogrodzie  i  rezydencyi  w  Zwicrzi/iicu.  — 
Krasicki. 

Remigian  biskup  Chełmski  ,  opat  Jędrzejowski  ,  drugi 
syn  Ałe.\andra  wojewody  Sieradzkiego  z  Sroczyckiej.  Jest 
jego  pamiątka  w  Jędrzejowie  gdzie  kości  Wincentego  Ka- 
dłubka niegdy  biskupa  Krakowskiego,  a  potem  zakonnika  Cy- 
stercyeńskiego  za  pozwoleniem  starszych  z  ziemi  podniósł, 
i  wystawiwszy  marmurowy  nadgrobek  1633.  uczciwiej  ich 
złożył.  Slarowol.  w  iyciu  Iiudltibka.  Jest  i  w  katedrze 
Chełmskiej  do  której  sprawił  krzyż  wielki  srebrny,  i  lichta- 
rzy srebrnych  dwanaście.  Dyecczyą  swoje,  że  dla  interesów 
publicznych  ojczyzny,  nie  mógł  przez  siebie,  wizytował  przez 
inszych ,  wszystkim  miły  i  przystępu  do  siebie  nikomu  nie 
broniący,  o  nim  między  inszenii  p\szc  Ks.  Iiarwat  in  Stra- 
dia  Irabeata.  Quo  non  scriHintior  Aequi.  Romuleo  {fui's(jua>n 
Lec/iicas  moderaniine  gcntes  Jlexit  i  tani  dalej  Skrobiszov. 
in  Filis  Archicp.  Lcop.  Urbana  Papieża  list  przytacza,  w 
którym  go  na  tej  katedrze  konfirmuje.  Wstąpił  na  tę  godność 
pasterską  1626.  zszedł  z  tego  świata  1640.  Piechów,  in 
Episc.  Chełm.  Facies  Rerum. 


Roniecpolski.  201 

Krzysztof  wojewoda  Bełzki  starosta  Stryjski  a  przedtem 
chor;}/.y  koronny ,  syn  trzeci  Alexandra  wojewody  Siera- 
dzkiego z  Sroczyckiej,  ten  dwa  razy  śluby  małżeńskie  pona- 
wiał, pierwszy  raz  z  księzn.-}  Zofią  Poryeką  z  Zbaraża,  z  tej 
była  Angela  Febronia  Jana  Wielopołskiego  stołiiika  koron- 
nego a  potem  kanclerza  koronnego  małżonka,  umarła  1661. 
Kazan.  Podkowa  Jfulsk.  Reform,  drugi  raz  z  Konstancyą 
Stanisławską  kasztelanką  Halicką  lierbu  Pilawa,  z  tą  spłodził 
pice  córek:  Ałexandrc,  Zofią,  Eleonorę,  Euzebią  I  Annę, 
wszystkie  się  za  klauzurą  zakonną  Bogu  na  służbę  wieczną 
poświęciły,  syna  zaś  jednego  Jana  Alexandra.  Król  Jan  Ka- 
zimierz konkurrując  o  koronę  Polską  posłem  swym  uprosił 
do  stanów  koronnych  lego  Krzysztofa.  Porządek  e/ekci/i  H)AS. 

Jan  Ałexander  najprzód  koniuszy  koronny,  dalej  woje- 
woda Bracławski,  nakoniec  wojewoda  Sieradzki,  dziedzic  na 
Koniecpolu  i  Jazłowcu ,  starosta  Sieradzki ,  syn  Krzysztofa 
wojewody  Bełzkiego,  miałci  wprawdzie  za  sobą  Elżbietę  Fe- 
bronia, córkę  Rzewuskiego  podskarbiego  nadwornego,  nie- 
porównanej odwagi  kawalera,  atoli  żadnego  potomstwa  z  nią 
nie  zostawiwszy,  ostatni  z  tej  linji  Koniecpolskich,  ba  i  po- 
dobno ostatni  z  tego  domu  i  imienia  z  światem  się  rozstał 
w  roku  1720.  Był  komissarzem  od  Rzeczypospolitej  wysta- 
wionym po  paktacb  Karłowieckich  do  rozgraniczenia  Polski 
od  Turek.  Rozniatowska  missya  nasza,  jemu  jako  osobll- 
wszemu  dobrodziejowi  swemu,  wieczną  przed  Bogiem  pa- 
mięć zapisała. 

Jan  najprzód  kasztelan  a  potem  wojewoda  Sieradzki, 
syn  czwarty  Alexandra  wojewody  Sieradzkiego  z  Sroczyckiej, 
umarł  1661.  tego  wielą  obietnicami  cbciał  na  swoje  stronę 
nachylić  Gustaw  Król  Szwedzki ,  ale  nlenadwerężonym  sta- 
tkiem dostawał  przy  Panu  swoim  Janie  Kazimierzu  Królu,  i 
do  tego  całemu  województwu  Sieradzkiemu  był  pochopem. 
Złączył  się  był  dożywotnie  z  Sarnowską  z  której  syn  Sta- 
nisław  Karol. 

Stanisław  Karol  wojewoda  Parnawski  syn  Jana  woje- 
wody Sieradzkiego  z  Sarnowskiej :  z  pierwszej  żony  Kuro- 
patwlanki ,  spłodził  syna  Jana,  i  córkę  Elżbietę  Korycińską 
Franciszka  kasztelana  Bracławsklego  małżonkę,  ale  bezpoto- 
mnych, dziesięć  tysięcy  zapisała  do  kaplicy  Krakowskiej  S. 
Xawiera,  tamże  pochowana  u  S.  Piotra,  z  drugiej  ZoQi 
Oleśnickiej  Joannę  Cieńską  i  3Iaryannę  Walewską  Zygmunta 
Walewskiego   kasztelana  Rozpierskiego  małżonkę. 

Mikołaj  Przedbor  kasztelan  Rozpierski,  brat  Stanisława 
Przedbora  kasztelana    Sieradzkiego  i   starosty  Wieluńskiego, 


202  Koniecpolski. 

podpisał  unią  ksicztwa  Litewskiego  z  Koroną  1569.  Constit. 
"fol.  171.  a  Paproć,  kasztelanem  go  zowie:  temu  Anna  Czy- 
żowska herbu  Topor  powiła  córki,  Zofią  Czerską  Szczęsnego 
sędziego  ziemskiego  Krakowskiego  małżonkę ,  umarła  1584. 
jako  jej  nadgrobek  świadczy  u  S.  Trójcy  w  Krakowie ;  i 
drugie;  synów  zaś  trzecli,  Jędrrtja,  który  deputowany  z  wo- 
jewództwa Sendomierskiego  podpisał  ełekcyą  Zygmunta  III. 
1586.  Constilut.  fol.  437.  z  Ligęzianki  zostawił  potomstwo, 
był  potem  kasztelanem  Połanieckim  i  rotmistrzem  królewskim. 
Jana  sędziego  ziemskiego  Lubelskiego,  który  umierając  1606. 
ostatnią  wolą,  bibliotekę  swoje,  kollegio  naszemu  Lubelskie- 
mu oddał.  Annuae  Coli.  Lubi.  W  dobrach  swoich  dziedzi- 
cznych kościół  na  cześć  Boską  wystawił,  jako  świadczy  Cich. 
m  Alloc.  Osec.  lib.  2.  cup.  13.  i  3Iikołaja  sędziego  ziem- 
skiego Sieradzkiego,  w  rycerskich  sztukach  biegłego,  zył 
lat  dziewięćdziesiąt,  umarł  bezźenny.  Był  zda  mi  się  czwarty 
brat  ich  Alexander  starosta  Radomski  w  Sieradzkiem,  o  któ- 
rym juz  zmarłym  Konstyt.  1611.  _/'»/.  10.  twierdzi,  ze  do 
szpitala  przy  kościele  Radomskim  dla  ubogich  tam  żebrzą- 
cych, młyn  i  z  gruntem  pewnym  darował:  co  approbowała 
Rzeczpospolita.  Zygmunt  Stefan  synowiec  31ikołaja  według 
Baran,  wziął  po  nim  sęstwo  ziemskie  Sieradzkie,  był  oraz 
i  starostą  Szcercowskim  ,  posłował  na  konwokacyą  1632.  z 
której  deputowany  był  do  rewizyi  skarku  koronnego.  Acta 
interr.  i  na  sejm  1633.  zkąd  deputatem  stanął  na  trybunał 
Radomski,  Constit.  fol.  21.  był  potem  starostą  Będzińskim 
1648.  Jędrzej  kasztelan  Połaniecki  z  Ligęzianki  jako  się  wy- 
żej mówiło,  córki  jego  dwie,  Elżbieta  Chlewicka ,  i  Zofia 
Dedyńska  podstolina  Sanocka,  i  syn  Stefan  pułkownik  kró- 
lewski, ten  z  chorągwią  usarską  silny  był  Szwedom,  tak, 
ze  w  okazyi  zginął  mu  jego  porucznik  Borowski ,  umarł  ten 
Stefan  1629.  zostawiwszy  z  3Iarcyanny  Daniłowiezowny,  wo- 
jewodzanki  Ruskiej,  dwóch  synów,  Jędrzeja  i  Alexandra. 
Jackowski  Kamena  Żałosna.  Jędrzej  syn  Stefana  (pisał  się 
z  Przecławia)  pisarz  polny  koronny  ,  umiejętności  dzieł  ry- 
cerskich, której  to  w  Niderlandzkiem  wojsku,  to  pod  stry- 
jem swoim  Stanisławem  hetmanem  nabył,  na  przysługę  oj- 
czyzny chciał  zażyć,  w  wojsku  Polskiem  cudzozlemskiem  po 
stopniach  idąc,  wkrótce  do  najpierwszych  doszedł;  atoli  go 
śmierć  prędko  zabrała,  wieku  jego  dwudziestego  ósmego, 
roku  Pańskiego  1648.  jako  z  jego  nadgrobku  wypisał,  Sta- 
rowol.  in  Monum.  z  kościoła  S.  Trójcy  w  Krakowie:  miał 
za  sobą  Potocką  Wiktoryą  herbu  Pilawa,  Mikołaja  kasztelana 
Krakowskiego  i  hetmana  w.  koronnego  córkę.  Potoc.  Cen- 
tur.   l^ir.  fol.   40.    Pastor.  Hist.  lib.    1.    Samuel  kasztelan 


Honieiiski— Honojacki.  205 

Chełmski  starosta  Grabowiecki  1621.  pojął  Ale.xandrc  córkę 
Jana  Fellxa  z  Fulsztynu  Herburta  starosty  Wiskiego  i  31o- 
ścickiego,  m.iź  rycerski,  czego  tlał  dowody  to  w  Tatarskich 
to  w  Tureckich  expedycyacli,  jako  go  chwali  Twai-dow.  Sie- 
radz się  Świeci.  Kollegium  nasze  Przeinyslkie  1632.  łaskami 
się  jego  szczyciło:  Hist.  Coli.  z  tej  zony  był  syn  ale  zszedł 
bezpotomny,  i  córek  dwie,  jedna  z  nich  żyła  z  Samuelem 
Konstantym  Szczawińskim  kasztelanem  Kruświckim  ,  druga 
Zuzanna  z  Wojciechem  Krasińskim  wojewodą  Mazowieckim. 
3IIkolaj  kanonik  Gnieźnieński  proboszcz  Przecławski,  po  któ- 
rym kanonią  wziął  Jędrzej  Olszewski.  Diniin  liuzania.  Sta- 
nisław kasztelan  Lubaczowski  z  sejmu  165o.  deputat  na  try- 
bunał skarbowy  Lwowski,  Constit.  ful.  2.  miał  za  sobą  He- 
lenę Izabellę  Daniłowiczownę  starościankę  Czerwonogrodzką. 
Tenże  sam  zda  mi  się  Stanisław  był  potem  kasztelanem  Bra- 
cławsklm,  a  z  Hoszowskiej  zostawił  syna  Leonarda  Józefa, 
i  córkę  Zofią  najprzód  Olszewską  chorążynę  Gostyńską,  a 
potem  Załuską  wojewodzinę  Rawską,  ojciec  jej  urodzony  z 
Krasickiej.  Jakób  1632.  Przedbor  kustosz  Przemysłki  1693. 
był  kilka  razy  deputatem  na  trybunał  koronny.  Zofia  Koniec- 
polska  starościanka  Sieradzka  była  za  Duninem.  Iiazan.  na 
pogrzeb.  Olszow.  Geneal.  Olszow.  N.  Koniecpolska  Michała 
ksiąźęcia  Czartoryskiego  wojewody  Sendomiersklego  małżon- 
ka. N.  zakonnica  u  S.  Jędrzeja  w  Krakowie.  Katarzyna  z 
Iloxyc  Koniecpolska,  zona  3Kkołaja  Gomolińskiego  pisarza 
ziemskiego  Sieradzkiego  umarła  1627.  jako  z  jej  nadgrohku 
z  Sulejowa  wypisał,  Starowol.  in  Jflonum.  "S.  miał  za  sobą 
Teresę  Annę  Brzechwiankę  podkomorzankę  Wcndeńską.  Anna 
była  za  Adamem  Ocleskim  podkomorzym  Krakowskim,  po 
którego  śmierci  1566.  poszła  za  Zygmunta  Zaklikę  kaszte- 
lana Połanieckiego.  Paproć,  o  herb.  Jol.  45. 

tŁonie^sKi  herbu  Nieczi/Ja,  w  Sendomierskiem  wo- 
jewództwie. 

Koniński  herbu  Junosza,  w  Bełzkiem  województwie. 
O   tych  ani   Paprocki,   ani   Okolski   nie  pisał. 

Koniiiis>l4.i  herbu  Łabędź,  piszą  się  z  Konina.  Jędrzej 
Dunin  Koniński  poseł  na  sejm  z  Płockiego  1633.  ztamtąd 
deputowany  na  trybunat  fiskalny.  Constit.  fol.  22.  Podobno 
są  Konińscy  Leliwczykowle  ,  z  których  Wojciech  podslarości 
Różański  był  poborcą  z  sejmu  naznaczony  1629.  Constitut. 
Jol.  21. 

Kouojacki  herbu  Praiodzic,  w  Chełmińskiem  woje- 
wództwie. MS.  o  Faiuiliach  Pruskich,  Mikołaj  Konojacki 
dziedzic  na  Bochllnie  i  Kozlelcu ,  deputatem  bywał  na  try- 
bunał koronny.  N.   miał  za  sobą  Klonowską  pozostałą  wdowę 


204        Kononowicz— Konopatski. 


po  Jerzym  Pierzcha,   Konojacka  urodzifa  Jerzego  von' Lewalt. 
Konojacka   Czapskiego   małżonka.    Piotr  Gnieźnieński   i  Clieł- 
miński  kanonik,   depnlat  na  trybunał  koronny   1(594.  Jednaż 
Ich   dzielnica   z   Dyhoh/ekiemi.   iV.    si^-dzia  ziemski  Cliehnińskl. 
Ki-asicki  namienia  że  powinno  &\<^  pisać    Konojadzki  z  Konojad  — 
i  źe  Kochowsld  Ann.  Cliin.  2.  lib.  2.  fol.    179.    wspomina    ma- 
nuskrypt z  którego  czerpał  Pauli  Konojadzki  nobilis  Borussii.  — 
HoMOilOtvicx  herbu  Radwan^    (ale  taki  jak   opisany 
pod  Siemionowicz)  w  ksi^ztwie   Lltewskiem.   —  Z  tych  Bo- 
gusław   Kononowicz    teml    czasy    i    brat  jego  w  zakonie   na- 
szym  Kazimierz.   — 

Franciszek,    Bogusław   i    Szymon    Kononowiczowie  nobilito- 
wani przeciw  Scartabelłata  roku  17G7.  —  Krasicki. 
Konopacki  herbu  Junosza.    N.   Konopacki  miał  za 
sobą  Zofią  Szumlaiiską. 


KONOPATSKI 


HERB. 


Z  kwadratowych  kamieni  ,  w  siedm  linji  ułożony  mur 
powinien  byc,  na  jego  wierzchu,  trzy  blanki,  wszystkie  sobie 
równe,  na  hełmie  cliorągiew  w  prawą  tarczy  nachylona,  roz- 
puszczona nie  zupełnie,  ale  wi(;cej  na  drzewce  zalo/.ona,  tak 
go  opisuje  Okol.  tom.  2.  fol.  2'M .  atoli  MS.  o  Familiach 
Pruskich  powiada,  ze  powinny  być  dwie  skrzydła  orle  białe, 
na  każdym  z  nich  taki  mur  jak  na  tarczy.  Przyniesiony  ten 
herb  do  Prus,  jeszcze  za  Krzyżaków  z  ksiyztwa  Bruiiświ- 
ekiego,  według  Łuka.szu  Paproć,  iv  Iisiqice  o  poczi/tkach 
herbu  Grzymała ,  wediug  Okol.skiego,  J)uri/eii'.skiego  w  pre- 
facyi  do  Niezeszla  pamięć,  i  pomienionego  3JS.  z  Luzacyi 
niższej  ,  przez  jednego  z  Langrafów  Luzackich.  Początki 
zaś  jego  z  tej  okazyi.  Jeden  z  przodków  domu  tego,  w  owej 
Azyatyckiej  przeciw  Saracenów  expedycyi,  z  Coderrydem  Bul- 
llonluszem  przez  kawalerską  odwagę,  zkąd  też  odwagą  zowią 
ojczysty  domu   tego   klejnot,   na  mury  nieprzyjacielskie  pier- 


Konopatski.  205 


wszy  przed  inneml  przedarłszy  się  ,  i  chorągiew  na  znak 
podniósłszy,  drugim  drogę  na  mury  i  do  miasta,  swem  mę- 
zlwem  utorował,  za  co  i  jemu  i  następcom  ze  l^rwi  swojej, 
mur  z  blaniiami  opanowany,  a  w  liełmie  zwycięzlia  cliorą- 
giew  nadano.  Starowo/.  liazanic  na  pogrzeb.  Jana  Kai-ola 
Konopac.  MS.  P.  Rut/ia.,  Duryew.  loc.  cit.  Tym/.e  się  lier- 
łiera  nielilórzy  Kossowscy  w   Prusiecli   pieczętują. 

Najdawniejszego  z  tego  domu  wspominają  Jana  na  Biel- 
czanacli  Barona  Konopalsiiiego  lioło  roiiu  1260.  zona  zaś 
jego  Błogosławiona  Julta,  potomstwo  w  zalionacłi  Bogu  po- 
święciwszy, majętność  wszystlic  icłi  liościołowi  w  Chełmży 
liatedralnemu  oddała  na  wolną  dyspozycyą.  Bzoi>.  in  ^-Innal. 
t.  13.  mim.  21.  M.  Baron,  in  Fit.  SS.  Polon.  Christoph 
Łoniewski  tv  życiu  B.  Jutly  I.  P.  Pomoc  z  j\ieba.  Ja  tu 
kładę  jej  życie  krótlvo  zebrane,  z  3Iarcina  Baroniusza,  który 
go  miał  wziąśc  z  kościoła  katedralnego  w  Chełmży.  Ta  Bło- 
gosławiona Jutta  z  starożytnej  famiiji  Sangerhausen  nazwanej 
w  Prusiech  urodzona  w  r.  1220.  z  ojca  Wojciecha  z  matki 
Jadwigi,  w  ojczystem  miasteczku  Bug,  pół  mile  od  Chełmży. 
W  młodych  Icciech  zaraz,  znak  świątobliwości  żywota  przy- 
szłego pokazowała ,  a  zwłaszcza  na  modlitwie  i  czytaniu  i 
słuchaniu  pobożnych  przykładów  i  żywotów  świętych.  Gdy 
kto  mówił  słowa  próżne,  a  ona  słyszała ,  zaraz  precz  ucho- 
dziła, mówiąc;  musiemy  dać  raeliunek  P.  Bogu  z  tego  słu- 
chania i  mówienia  próżnego  :  po  nabożeństwie  zaraz  się  do 
modlitwy  udawała.  Pragnęła  tego,  aby  była  dana  od  rodzi- 
ców do  klasztora  na  służbę  Boską  ,  ale  Jan  brat  rodzony 
(który  potem  siódmym  był  mistrzem  Krzyżackim  i  klasztor 
00.  Dominikanów  w  Toruniu  fundował)  współ  z  rodzicami, 
tego  jej  niepozwalając ,  za  mąż  ją  wydał  za  Jana  Kono- 
patskiego  Barona  na  Bielczanach  człowieka  znacznego  ,  lat 
piętnaście  na  ten  czas  mającą.  I  w  tym  jednak  stanie  zwy- 
czajnego sobie  nabożeństwa  nie  opuszczała,  w  czytaniu  ksiąg 
duchownych  i  miłosiernych  uczynkach  pilno  się  ćwicząc.  Dał 
jej  Pan  Bóg  córkę  którą  w  wielkiej  bojaźni  Bożej  i  cno- 
tach Chrześcijańskich  wychowała.  Ubogich,  nędznych,  uci- 
śnionych z  miłości  ku  Bogu  wielce  kochała  i  szanowała,  któ- 
rym klejnoty,  pieniądze,  szaty  od  rodziców  sobie  zostawione 
rozdała,  tak,  że  też  pod  czas  potrzeb  swoich,  gdy  jej  nie 
stawało,  musiała  u  inszych  żebrać,  zkąd  różne  urągania  od 
ludzi  ponosiła,  z  wielką  jednak  skromnością;  za  prześlado- 
wcę swojej  P.  Boga  prosząc ;  a  w  tym  pokazał  się  jej  Chry- 
stus Pan,  tak  do  niej  mówiąc  :  Omnia  inea  tua  Aunt,  et  tua 
mea.  Wszystkie  rzeczy  twoje  moje  są,  a  moje  twoje.  Zkąd 
tak  się  do  opatrowania  ubogich   udała,    że  też  od  domu  do 


206  Honopatski. 


domu  chodziła  pytając  się  jeżeli  kto  nie  choruje,  albo  czy 
jakich  ubogich  i  niedołężnych  niemasz.  Od  tego  czasu,  do 
kościoła  nigdy  w  karecie,  ani  na  żadnym  wózku  nie  jeździ- 
ła, lecz  piechotą  chodziła.  Obrażał  się  jej  niąz  nie  raz  oto, 
ze  się  nie  rychło  z  kościoła  wracała,  ba  i  z  języków  ludzkich 
szczypiących  jej  zycle ,  miał  ją  w  podejrzeniu,  ale  to  ona 
skromnie  znosiła,  oddając  się  P.  Bogu,  który  ją  zawsze 
miał  w  swej  opiece,  ze  ją  więc  anioł  widomy  z  kościoła 
przez  jezioro,  jakoby  po  suchej  ziemi  do  domu  przyprowa- 
dzał; na  co  wiele  ludzi  nie  raz  patrzało.  Jedneg-o  czasu  za- 
gniewany mąz,  gdy  nie  rychło  z  kościoła  nadeszła,  rozezna- 
wszy czeladź,  onej  samej  kazał  ryby  warzyć,  wyrzucając  jej 
co  na  nię  z  pletliwych  gąb  słyszał ;  P.  Bóg  jej  niewinność 
pokazał,  bo  gdy  panew  rozgorzała  gołemi  rękami  wzięła,  a 
z  niej  rvbv  wyłożywszy,  najmniej  się  nie  parząc,  mężowi 
swemu  podała,  ten  widząc,  i  ręce  nie  skażone  od  ognia,  i 
ryby  dobrym  gustem  uwarzone,  lubo  w  krótkim  czasie,  prze- 
praszał ją  pokornie,  a  pokutując,  za  swoją  ludzkim  potwa- 
rzom  prędką  wiarę  ,  do  Rzymu  na  peregrynacyą  poszedł, 
gdzie  życie  swoje  pobożnie  skończył.  O  lem  dowiedziawszy 
się  Błogosławiona  Jutta,  wolniejszą  będąc,  tym  więcej  przy- 
czyniła uczynków  miłosiernych,  modlitw  i  prac  kolo  ubogich 
trojako,  ze  i  dnia  i  nocy ,  według  jej  chęci  wielekroć  do  słu- 
żenia nędznym  nie  dostawało,  »  gily  przy  tej  pracy  świętej, 
raz  jej  światła  w  nocy  nie  stało  ,  słońce  jej  nad  bieg  przy- 
rodzony rozświeciło ,  oświadczając  jak  była  mila  Bogu  jej 
przysługa  ,  którą  czyniła  ubóstwu.  Nawet  powtóre  pokazał 
się  jej  Chrystus  Jezus  na  modlitwie,  i  dozwolił  jej  czerpać 
łaski  jako  największe  z  boku  swego  przenajświętszego,  zkąd 
była  napełniona  darami  wielkiemi  w  mądrości  i  miłości  Bo- 
skiej, także  i  w  piśmie  świętem,  i  o  tajemnicy  Trójcy  S. 
•ie  tez  najuczensi,  nauce  się  jej  dziwowali.  Z  tego  obja- 
śnienia Boskiego  chcąc  się  bardziej  na  służbę  Boską  wylać, 
świecki  stan  porzuciwszy,  do  zakonu  wstąpiła  kanoników  re- 
gularnych Ś.  Augustyna  trzeciej  reguły,  któremu  wszystkę 
swoje  substancyą  darowawszy,  tak  w  wyniszczeniu  siebie, 
pokorze ,  cierpliwości  i  doskonałości  życia  zakonnego  postą- 
piła ,  ie  na  modlitwie  częstokroć  widywano  ją  obtoczoną 
światłością  wielką,  i  podniesioną  od  ziemie  w  górę  przez 
dwie  godziny.  Nakoniec  śmiertelną  chorobą  zdjęta  (o  której 
to  pospolicie  mówiła;  o  jak  wiele  pomaga,  do  uproszenia 
wszystkiego  u  Boga  złe  zdrowie,  ubóstwo  dobrowolne  i  nę- 
dza, tym  którzy  w  Bogu  ufność  swoje  pokładają)  potrzecie 
pokazał  się  jej  P.  Jezus  z  licznym  orszakiem  aniołów,  mó- 
wiąc, do  niej,    f^eni Jam  o  famula  mea  in  regnutn  meum. 


Honopatski.  207 


To  jest:  Pódź  juz  sługo  moja  do  Królestwa  mego.  Po  tem 
widzeniu  zaprosiwszy  do  siebie  Hejderyka  biskupa  Chełmiń- 
skiego spowiednika  swego,  prosiła  aby  jej  historyą  m«;ki  Pań- 
skiej czytano,  po  której  sakramenta  święte  przyjąwszy  z  wielką 
gorifcościij,  pożegnawszy  wszystkich,  duszę  swoję  w  ręce 
stwórcy  swego  oddala  w  roku  1260.  wieku  swego  40.  dnia 
5.  Maja  (przydają  drudzy  w  wigilią  Bożego  wstąpienia),  z  mu- 
zyką anielską  do  nieba  zaniesiona.  Z  ciała  jej  po  śmierci 
zapach  cudowny  wynikał,  które  na  ramionach  kapłańskich 
zaniesione  do  kościoła  Chełmińskiego  katedralnego  na  ten 
czas  Canonicorum  Regitlariutn  S.  Augustini  uczciwie  po- 
grzebione.  Pod  który  czas  ,  wiele  P.  Bóg  cudów  pokazał 
ludziom  przez  jej  przyczynę.  Toz  o  niej  pisze  1l'erbski  w 
Ziuierciedle  Matronom  Polskim.  Atoli  Joannes  Leo  iv  sivo- 
jej  Historiji  Pruskiej  fol.  90.  powiada,  ze  była  rodem  z  Tu- 
ryngji,  i  lubo  nie  pisze,  kto  była  z  domu,  twierdzi  jednak, 
ze  w  stan  małżeński  wydana  za  Karola  de  Sangerhausen, 
ze  z  nim  spłodziła  trzech  synów:  Hannona,  który  tu  w  Pru- 
siech  mistrzem  był  Krzyżackim,  a  trochę  przedtem,  nim  na 
tę'  godność  wstąpił  dla  rozruchów  wojennych  w  Turyngji, 
tują  sprowadził:  drugi  syn  jej  był  biskupem,  nie  pisze  ja- 
kim,  trzeci  na  ojczyźnie  osiadł:  pisze  i  to,  ze  żyła  lat  ośm- 
dziesiąt  i  jeden,  ze  siła  przez  trzy  lata  cierpiała  od  własnych 
służebnych   Panien. 

3Iikołaj  z  Konopatu,  któremu  podczas  interrcgnum  po 
Kazimierzu  Wielkim,  Jan  Suchywilk  herbu  Grzymała  arcy- 
biskup Gnieźnieński,  a  snąc  gdy  ludzie  żołnierscy,  dobra 
kościelne  szarpali,  Kamień  pograniczną  fortecę,  i  przy  nim 
kommendę  nad  pułkiem,  cnocie  jego  i  dzielności,  ile  swego 
pokrewnego  powierzył,  a  ztąd  mógłby  sobie  kto  wnieść,  że 
ponieważ  w  krwi  sobie  bliscy,  byli,  ten  arcybiskup,  1  Mi- 
kołaj, że  Mikołaj  tymże  się  herbem  pieczętował,  co  i  Su- 
chywilk, to  jest  Grzymała,  lubo  znać  potem  odmiana  się 
taka,  jaką  widzisz  w  herbie  stała.  Zył  ten  arcybiskup  1380. 
\Vawrzeniec  Konopatski  w  roku  1440.  sędzią  był  ziemskim 
Świeckim,  drudzy  z  tego  domu  Tczewskiemi,  Świeckiem!, 
Tucholskiemi  ziemskiemi  sędziami.  3Iiał  krom  tego  ten  dom 
tytuł:  comitum  albo  hrabiów,  dziedziczny,  od  Papieża  i  Ce- 
sarza sobie  nadany,  o  czem  świadczy  Okol.  i  3JS.  p  Fami- 
liach Pruskich.  Staroiool.  in  iWonttm,  Starostwo  Świeckie 
długo  bardzo  w  tym  domu  chodziło  od  Kazimierza  III.  Króla 
Polskiego  w  zasługach  tej  familji  nadane.  Histor.  Polon. 
Prut.  fol.  79.  Henrykowi  Królowi  Francuzkiemu  IV.  Ko- 
nopaccy dobrze  zasłużeni,  kiedy  mu  do  Francyi  znaczne  po- 
siłki   swoim    własnym    kosztem   zaciągnione    posłali.     Maciej 


Konopatskl. 


z  Konopatu  najprzód  chorąży  Pomorski  od  Jana  Albrychta  r. 
1495.  nominowany,  potem  podkomorzy  Chełmiński  1498.  o 
czym  przywileje  w  tym  domu  świadczą.  Zona  jejjfo  z  Tamilji 
Waseirode:  z  tej  spłodził  dwócli  synów  Jana  i  Jerzeg-o,  i 
córkę   Sehastyana   Czapskiego    mał/.onk(;. 

Jan  najprzód  podskarbi  ziem  Pruskicli,  toz  obrawszy 
sobie  stan  duchowny  proboszcz  31alborski ,  nakoniec  biskup 
Cliełmiński.  Facies  Hei-i/m  Sai-malicarum ,  zadaje  mu  jakby 
nauce  Luterskiej  na  ten  czas  wszczynającej,  miał  sprzyjać, 
kanclerza  Luteranina  przy  sobie  chować,  i  ze  Toruńczanie 
przez  swoich  ablegatów  przed  nim  si(,'  chełpili.  Toiunenses 
bonos  esse  Luternnos ;  atoli  Dunjewski  ii'  Prefaciji  namie- 
nionej\  sławi  go  temi  słowy.  W  owe,  Luterską  nowiną  zde- 
mentowane czasy,  pobożnością,  nauką,  ludzkością,  na  ubó- 
stwo Chrystusowe  niewymuszoną  sprawiedliwością,  przy  Wy- 
sokiem urodzeniu  i  stanie  osobliwą  skromnością  chwalebny. 
Za  jego  pasterskiem  staraniem  przy  nuncyuszu  stolicy  apostol- 
skiej, lutrowe  księgi,  w  pół  Toruńskiego  rynku  w  roku  1521. 
palono.  Zachar.  Ferer.  Concrem.  Lut.  tradit.  List  także 
Zygmunta  L  in  MS.  Petricoi'.  świadczy  o  nim ,  ze  bratu 
swemu  Jerzemu  wojewodzie  Pomorskiemu  ,  za  konsensem 
swojej  kapituły,  wieś  Wawrzysowice  darował,  inszą  na  to 
miejsce  do  katedry  Chełmińskiej  przykupiwszy :  co  approbo- 
wal  Zygmunt  Król:  Przydaje  w  tymże  liście,  ze  czego  żaden 
z  antecessorów  jego  przed  nim  nie  uczynił,  on  dobra  ko- 
ścioła swego  tak  reparował,  intraty  znacznie  przyczynił,  bu- 
dynkami wspaniałemi  ozdobił,  oprawił  zamki  upadłe  do  ozdo- 
by, ufortyfikował  do  obrony:  umarł  1530.  w  Lubawie  po- 
chowany. 

Jerzy  brat  Jana  biskupa  Chełmińskiego,  najprzód  pod- 
komorzy Chełmiński,  potem  kasztelan  Gdański,  nakoniec  wo- 
jewoda Pomorski  i  starosta  Świecki.  Jemu  list  Zygmunta  1. 
na  Polecieński  dwór  dany  to  przyznaje,  ze  dom  Konopackich, 
unnno  graluito  et  fidelissimo ,  ac  summa  rirtufe  et  deateri- 
tate^  non  sine  intemeratae  Jidei  constantia,  zawsze  w  Pol- 
szczę dobru  pospolitemu  służył.  Król  .Vlbrycht  darował  mu 
dobra  Lepno  1499.  z  Kopyckiej,  jako  chce  JIS.  o  Familiaeli 
Pnisk.  Zaiiis.  czy  z  Kopycińskiej  spłodził  dwie  córki,  z  łych 
jedna  dostała  się  w  małżeństwo  Krzysztofowi  Kostce  woje- 
wodzie Pomorskiemu,  druga  Jerzemu  Oleskiemu  herbu  Grzy- 
mała kasztelanowi  Chełmińskiemu :  synów  także  trzech  Łu- 
kasza, Rafała,  I  Jerzego.  Z  tych  jeden  Łukasz  zbudował 
pałac  w  Mirachowie,  umarł  r.  1570.  a  z  Cemianki  wojewo- 
dzanki  3Ialborskiej  miał  dwie  córki ,  jedna  z  nich  Helena 
bvła   za    Samuelem    Konarskim    chorążym    Pomorskim,    leży 


Konopatski.  209 

w  kościele  Topolskim,  kt;dy  z  ust  jej  po  śmierci  wyrosfa  lilia: 
druga  za  Jc^drzejem  Kretkowskim  wojewodą  Brzeskim  Ku- 
jawskim: synów  trzech,  to  jest  Łukasza  dziedzica  na  Mira- 
chowie,  od  którego  z  Konarskiej  starościanki  Jurborskiej, 
było  dwóch  synów:  Adam  z  Radowicką  bezpotomny,  i  Krzy- 
sztof bezzenny,  umarł  r.  IG'!?,  leży  w  Grzywnie:  ojciec  ich 
zaś  Łukasz  umarł  1G27.  pochowany  w  Toruniu  u  00.  Do- 
minikanów. Jerzego  dziedzica  na  Kuczwałach  żył  bezzenny, 
leży  w  Kiszhorku.  Fabiana  dziekana  Poznańskieg-o ,  kanonika 
Gnieźnieńskiego  Warmińskiego  i  Chełmińskiego,  kameryera 
u  Klemensa  VIH.  Leona  XL  i  Pawła  V.  od  tego  ostatniego, 
przywiózł  do  Polski  kapelusz  kardynalski  Maciejowskiemu, 
i  pierścień.  Damaleiu  in  Archiop.  Gnesn.  fol.  338.  W  Gro- 
dnie 00.  Bernardynów  fundował,  i  altaryą  w  kościele  ka- 
tedralnym Warmińskim:  a  Błogosławionemu  Kostce  u  Kle- 
mensa Vin.  wyjednał  pewne  indulgencye  do  jego  kaplicy. 
Sachiniis  in  J^ita  B.  Stanisl.  Był  administratorem  biskupstwa 
Chełmińskiego  1614.   umarł  w  Warmji. 

S.f  listy  tej;o  Fabiana  w  Manuskryp.  Helsbergskich  w  roku  1604. 
byl  rekomendowanym  od  Papieża  Królowi  na  biskupstwo  War- 
mińskie ale  go  Rudnicki  w  tej  mierze  ubiegł  od  Króla  promowo- 
wany.   —  Krasicki. 

Rafał  kasztelan  Elblągski  syn  drugi  Jerzego  wojewody 
Pomorskiego.  MS.  o  FainiL  Prusk.  powiada,  ze  umarł  ste- 
rilis  1550.  a  Hist.  Pusselii  Polon.  Pruten,  w  roku  1552. 
twierdzi,  źe  dopiero  wstąpił  na  t(,'  kasztelanią,  a  przedtem 
to  jest  r.  1548.  podkomorzym  był  Malborskim /b/.  633.  czy 
miał  kogo  za  sobą,   zadcn   nie   pisze  :^^ 

Jerzy  kasztelan  Chełmiński,  trzeci  syn  Jerzego  wojewody 
Pomorskiego,  w  roku  1551.  na  tem  krześle  siedzieć  począł, 
na  Elblągskim  1549.  na  Gdańskim  r.  1546.  Anna  z  Sztem- 
berku  Kostczanka,  córka  Stanisława  wojewody  Chełmińskiego, 
dwie  mu  córki  powiła,  z  których  jedna  z  Trzebińskim,  druga 
z  Piotrem  Tomickim  kasztelanicem  Gnieźnieńskim  herbu  Ło- 
dzią, zaślubione,  synów  zaś  sześciu.  1.  Jan  kanonik  Cheł- 
miński i  Warmiński,  którego  epitaphium  na  tablicy  srebrnej 
wyzłaeanej  wykopano  w  ChełmAy  1622.  z  taką  inskrypeyą. 
R.  D.  Joaitnts  a  Iionopatj  Cannutci  hiijus  Ecclestae  Catlie- 
dralis  Ciifi/iensis ,  filii  t'cro  Georgii  a  /lonopaf  Castellani 
Culmensis  et  Cupitanei  Svecensis  ,  corpiis  hoc  ttiiuulo  re- 
condituin  beatain  spem  fnturae  et  glorio.iae  rcsiiJ'recłioni.<i 
expectat.  Obiil  die  S.  Bonifucii  4.  Mnji  anno  1601.  2.  Sta- 
nisław bezzenny,  trzymał  Genlyliszki  w  Litwie  w  zastawie 
od  ksiąiąt  Radzi wił')W,  tego  nadgrobek  w  Nowym  u  00: 
Bernardynów  tak  mówi :  Stanislao  Georgii  a  Konopat  Ca- 
lom V.  14 


210  Hoiiopatski. 


stelluni  Culmensis  et  Capitanei  Snecensis  Jilio ,  viro  miittis 
ac  egregiis  rirtidibi/s  praedito,  frulres  sitperstites,  amoris 
et  dutcis  memoriae  ergo  ,  hoc  monumenium  posiiere  ,  yw/ 
obiit  1648.  aetatis  47.  Herby  cztery  :  Odwajja,  Dsjbiowa, 
von  Pekaw,  Helemberg'.  3.  Krzysztof,  trzymał  Tomice  Lu- 
cbowo,  Smarzewo  I  Swierkociii ,  zszcdt  z  tego  świata  bez- 
zennie  żyjąc.  4.  Rafał,  którego  z  Rokusowiiy  został  się  syn 
Jędrzej,  ten  z  Cziipskiej  wdowy,  żadnego  nie  zostawił  po- 
tomstwa. 

Jerzy  kasztelan  Cbełmiiiski  piąty  syn  Jerzego  kasztelana 
Chełmińskiego  z  Kostczanki,  trzymał  Sti-aszów,  w  Rynkowce 
zamek,  i  wielkim  nakładem  i  piękną  maguificencyą  wysta- 
wił. Aowski  klasztor  00.  Bernardynów  od  beretyków  spro- 
fanowany i  spustoszony  reparowawszy  w  rokit  1600.  zakonni- 
kami wprowadzonemi  osadził.  Histor.  Possel.  Polon.  Pruth. 
fol.  285.  Złączył  się  był  dożywotnie  z  Elżbietą  Dąbrowską 
starościanką  Radzyńską,  z  tej  miał  pice  córek,  Annę  wydał 
za  Ernesta  Krokowskiego  sędziego  Puckiego  berbu  Wikerod. 
Zofią  za  Mirosława  Konarskiego  chorążego  Pomorskiego,  a 
potem  podkomorzego  Malborskiego.  Maryannę  najpi-zód  za 
Jana  Przyłupskiego ,  a  po  nim  za  Breńskiego,  z  obiema  żyła 
bezpotomnie,  Katarzynę  zakonnicę  w  Żukowskim  klasztorze. 
Elżbietę,  ta  Panną  umarła:  synów  było  czterech.  Z  tych 
Jan  młodo  umarł  1594.  w  Gdańsku  z  nadgrobkiem  od  ojca 
pochowany,  Starowol.  in  JJonuni.  Krzysztof  żył  bezżenny. 
Rafał  w  kwitnącym  wieku  świat  pożegnał,  nadgrobek  jego 
w  Dzwicrnie.  Jerzy  starosta  INitawski,  niialci  wprawdzie  za 
sobą  Konarską  Annę,  przecież  potomstwa  nie  było.  Staroivol. 
Orał.  in  Oiitutn  Sigismundi  III.  o  Jerzym  Konopackim  po- 
wiada, który  żył  za  czasów  tego  Króla,  że  przez  trzydzieści 
lat  w  trumnie  w  której  się  kazał  po  śmierci  pochować,  z  szat 
się  wyzuwszy  sypiał ,  i  owszem  bezsenny  leżąc  ,  ustawiczną 
się  na  śmierć  rellexyą  w  świątobliwe  życie  wprawiał:  takbym 
rozumiał,  że  o  tym  Jerzym  mowa,  który  był  syn  Łukasza 
z  Cemianki  urodzony.  Jerzego  zaś  Konopatskiego  kasztelana 
Chełmińskiego,  wspominają /ib/j^/y/e/cye  1591.  /".  616.  gdzie 
go  Rzeczpospolita  do  pogranicznych  dyflerencyi  od  Pomor- 
skiej  ziemi  komissarzem   uczyniła. 

Maciej  najprzód  podkomorzy  Chełmiński  i  starosta  Gru- 
dziądzki, potem  wojewoda,  nakoniec  po  śmierci  żony  swojej, 
biskup  Chełmiński,  szósty  syn  Jerzego  kasztelana  Chełmiń- 
skiego z  Kostczanki.  W  rycerskim  stanie  służył  ojczyźnie, 
jako  na  kochającego  syna  przystało ,  to  posłując  na  różne 
sejmy,  to  komissye  odprawując.  Zamek  w  Konopacie  pra- 
wie jak  inszy,   nową  strukturą  reparował  i  ozdobił.   Paweł  V. 


Konoiiatfski.  *2i  1 

jemu  i  sukcessorom  jego,  swój  własny  łierb  do  jego  przy- 
dał, to  jest  na  hełm  smoka  z  rozszerzonemi  skrzydłami,  czyli 
skrzelami  wyniósł,  atoli  ani  on,  ani  potomstwo  jego,  przy- 
wileju papiezkiego  nie  za/.ywali.  Biskupem  zostawszy  wiele 
od  heretyków  cierpiał,  którym  kościoły  odbierał,  w  Chełmży 
fundacyą  uczynił  na  instytucyą  dzieci  szlacheckich,  umarł 
1G13.  dwie  lecie  na  tej  katedrze  prezydujijc  z  wielkim  wszy- 
stkich dobrych  żalem.  Ostatnią  wohj  rozkazał  był,  żeby  mu 
żadnego  mausoleum  nie  stawiano,  ale  zęby  na  prostym  gła- 
zie miasto  nadgrobku  napisano  :  Tu  leży  Konopacki  biskup 
Chełmiński.  Jtinczytiski  in  MS.  Ciało  jego  jednak  Kasper 
Działyński  1644.  z  ołowianą  trumną,  na  inne  miejsce  prze- 
niósł w  katedrze  Chełmińskiej.  Zona  jego,  gdy  jeszcze  był 
świeckim,  była  Elżbieta  Dulska  herbu  Przegonią  kasztelanka 
Chełmińska  i  podskarbianka  koronna  :  ta  mu  powiła  trzy 
córki:  Zofią,  Katarzynę  i  Elżbietę  dwie  z  nich  życie  sobie 
zakonne  za  klauzurą  w  Toruniu  obrały  :  trzecia  dostała  się 
w  małżeństwo  Zygmuntowi  Grudzińskieniji'  kasztelanowi  Na- 
kielskiemu.  Synów  z  tejże  było  sześciu/ Z  tych  Piotr  1589. 
w  Malborku  pochowany,  Gabryel  w  Toruniu  u  Mniszek  1617. 
Władysław:  młodo  pomarli.  Jędrzej  czwarty  brat  ich,  naj- 
przód kanonik  Chełmiński,  z  tym  lionorem  w  Paryżu  uczył 
się  retoryki,  filozofji  \  jus  canontcuin,  zfamtąd  do  Rzymu  po-, 
spieszył,  gdzie  od  Pawła  V.  mile  przyjęty:  powróciwszy  do 
ojczyzny  wziął  od  Króla  kanonią  Warmińską,  dalszym  na- 
dziejom, śmierć  tamę  rzuciła  1622.  wieku  25.  umarł  tylko 
dyakonem  będąc,  a  jako  jego  nadgrobek  świadczy  w  Chełmży, 
Bealissimae  f^irginis  cullor  criintus ,  sobriits,  casfus  exem- 
p/aris  Benefaetor  Collegium  naszego  Brunsberskiego. 

Jan  Karol  piąty  syn  Macieja  wojewody  Chełmińskiego, 
najprzód  starosta  Dybowski,  potem  opat  Wąchocki,  dalej 
Tyniecki  nakoniec  Warmiński  biskup,  nim  mu  jednak  expe- 
dycya  przyszła  z  Rzymu  na  tę  infułę,  przeniósł  się  na  wie- 
czną godność!  1643.  Po  dwa  kroe  peregrynując  po  cudzych 
krajach,  tak  się  dobrze  języków.  Włoskiego,  Francuzkiego, 
Hiszpańskiego,  Niemieckiego,  nauczył,  jakby  się  w  każdej  z 
tych  prowincyi  urodził.  Przytem  z  natury  wielki  dowcip  tak 
polerował,  ze  Grzegorz  XIII.  piękne  w  nim  przymioty  zwa- 
żywszy, do  swojej  Boncompagnów  familji  i  herbu  go  przy- 
puścił. Zygmunt  III.  na  którego  dworze  znacznym  kosztem 
długo  się  bawił,  starostwo  mu  Dybowskie  konferował:  a  gdy 
w  pięćdziesiąt  potem  łat  życia  stan  sobie  duchowny  obrał, 
przydał  mu  Władysław  IV.  opactwo  Wąchockic,  i  z  bratem 
swym  Janem  Kazimierzem  do  Hiszpanji  \VWał,  tam  i  z  Kazi- 
mierzem od  Francuzów  przytrzymany,   przewlokły  areszt  we- 

14* 


212  Hoiiopatski. 


sotrj  znosił  i  nie  zaclimurzoną  powieką,  ai  tez,  najprzód  do 
Paryża  przywołany,  ztamtąd  do  ojczyzny  powrócił  :  wziął 
wkrótce  opactwo  Tynieckie  w  zasliig^acli,  a  dalej  i  nomina- 
cyą  na  biskupstwo  Warmińskie.  Bogaty  ornat  i  piękny  ko- 
ściołowi Tynieckiemu  oddał,  tak  szczodry  na  ubogich  i  uczo- 
nych ludzi,  ze  tez.  czasem  i  jemu  saniemu  nie  stawało,  w 
ten  czas  tedy  wziąwszy  instrument  muzyczny,  ciesząc  się  ma- 
wiał, Domimts  providebit^  Ego  vero  egeiius  sum  et  pauper, 
Dominns  solliciliis  est  niei,  i  dziwnie  mu  to  znowu  Bóg  re- 
kompensował i  poddawał.  Ludzkości  wielkiej  ku  wszystkim, 
pobożności  wyśmienitej,  po  śmierci  jego  więcej  się  nic  nie 
zostało,  tylko  jeden  czerwony  zloty.  Pisali  o  nim  Sta?'owol. 
w  łiazuniu  na  /ego  pogrzebie.  Treter.  in  f^urmien.  Episc. 
Janctyński  in  MS.  Szczt/gie/  in  Tinecia.  kędy  pochowany 
leży. 

O  tym  Konopatskim  biskupie  Warmińskim ,  Carolus  Ogerms  hi  Iti' 
nerę  Polonica  ^nno  lt>35.  takow,-)  czyni  wzmiankę:  ini-isi  ego 
Joannem  Carolum  Knyiopaf.tki  1'iiinitcm  .  ririim  nobiliKsimnin  ge- 
nerc  ac  virtiiti' ,  cnji/s  Palcr  Pnlalinus  fiirrai ,  pnst  Episcopus 
Culmensis.  DfiU  illi  Ulvrns  Murchioni.s  Ihirisloci .  Galii ,  qiiibus 
me  perhonorijici.s  rerbis  apinl  illinii  cnwmenilabat ,  iinde  mc  ((jiia 
cemitale  ac  suaritale  est)  huiiiniiissiwp  c.rccpit ;  est  Ule  vir  ele- 
gatitissimus ,  decnriąue  iuprimis  aspectiis,  (jiii  pro  sua  rirtule  ac 
prudentia ,  regendae  Alc.randri  Pnlo/iiac  1'riiicipis  adolescentiae, 
a  serenissimo  lioc  Rcgc  commissi/s  fiicrat.  Ni/pcr  illc  a  Regc  ab- 
batia  figinii  ąiunąiie  iiiilliiiiii  Jlorcnoiiim  donattis  fuit ,  secuc  ideo 
togae  nddiait .  iiiaximnii  Ecclesine  dignitnten  jitre  ac  merito  ex- 
pectattij'us ;  ąuippe  qiii  doctriuum  aliis  rirlutibus  conjiin.rerit, 
pluriinarumgue  linguanirn  facultatcm  sibi  cowparaverit.  Utque  id 
facilivs  conjiceie  licea t ,  subjiciain  hic  elcgatis ,  quod  miki  inter 
alia  multa  siii  ipsius  Epitaphium  recitamt.  — 
Hispajiiam peragraii,  Italiain  pcrliistravi,  Galliam  perspexi,  Ger- 
maniarn  eiiictisus  sum,  Fselgli/m  indi ,  Aiigliam,  Scot/am,  Irlan- 
diam ,  Daninm  ,  Srcc/am  ,  Nurccg/am  circiiiri,  Moschoi^iam  per- 
tra f/sil,  in  Polon/am  7'edii ;  ossa  ibidem,  mea  depositurus ,  cuibus  et 
Epitapkium  confeci. 
Ossa  diu  jactata  nimis  terraque  marique  —  Hic  requiem  errorum 
deuiquc  reperiunt.  —  Krasicki. 

Jakób  Oktawian  kasztelan  Elblągski,  a  przedtem  cho- 
rąży Pomorski,  podskarbi  ziem  Pruskich,  szósty  syn  Macieja 
wojewody  Chełmińskiego,  miał  za  sobą  Heindensteinownę 
ZoBą,  siostrę  Reinholda  kasztelana  Gdańskiego,  po  niej  Bar- 
barę pojął  z  Szleniberku  Kostkownę:  dwie  córki  jego  były, 
jedna  z  Heindensteinowny  Magdalena,  ta  najprzód  żyła  z  Win- 
centym Korwinem  Gosiewskim  podskarbim  Wielkim  Litew- 
skim, a  po  jego  zabiciu,  za  Janem  Karolem  książęciem  na 
Klewaniu  Czartoryskim  podkomorzym  Krakowskim  ,  zeszła 
2  lego   świata  1694.   złożona  po  śmierci  na  kalwaryl  pod  Kra- 


Kouopka.  215 


kowem,  gdzie  kościóJ  sztukatery;)  i  wielu  inszemi  rzeczami 
ozdobiła.  Drug-a  z  Ferdynandem  Gabryelem  Szczepańskim 
starostą  3Iiracliowskini  ba  i  Gnulziądzkim :  tyleż  synów,  to 
jest  Jerzy  starosta  Wiellski  ,  pułkownik  królewski  ,  podko- 
morzy Malborski  1680.  zona  jego  Helena  Rosputowna  kan- 
clerzanka   ksicztwa  Pruskiego,    ale    nie   zostawił   potomstwa. 

Stanisław  w  Konopatach  kasztelan  Chełmiński,  starosta 
Nowski  Plotelski,  syn  drugi  Jakóba  kasztelana  Elblągskiego, 
złijczjł  się  był  dożywotnie  pierwszym  związkiem  z  Katarzynij 
Lukreeyą  Guldenszternowną  kasztelanką  Gdańską,  wdową  po 
Janie  Kazimierzu  Kretkowskim  i  z  niej  córka  została  Teresa. 
Drugim  związkiem  z  Barbarą  Kryszpinowną  podskarbianką  Li- 
tewską, wdową  po  Alexandrze  Wołowiczu  staroście  Flotel- 
skim,  z  tej  miał  córek  trzy,  Ludowikę,  Elźbieti;,  i  Teofilę, 
syna  żadnego  nie  zostawiwszy,  ostatni  z  domu  Honopatskich 
wszedł  do  grobitfz  córek  jego  jedna  Kruszyńska  kasztela- 
nowa Gdańska,  druga  Czapska  miecznikowa  ziem  Pruskich: 
był  wprzód  ten  Stanisław  miecznikiem  ziem  Pruskich,  dalej 
podkomorzym  Pomorskim ;  na  Jeputackiih  i  poselskich  funk- 
cyach  wsławiony.  Duryewski  nie  zeszłą  pamięć  hostków 
w  roku  1702.  pod  Jego  imieniem  do  diuku  poduł.  N.  Kono- 
packa Konstantyna  Jana  Szujskiego  chorążego  Brześciańskiego 
małżonka  koło  roku  1680. 

Trzecia    córka   ostatniego    z~Konopatskicli    Stanisława,    kasztelana 
Chełmińskiego,  o  której  Niesiecki  zapomniał,  była  za  Zboiiiskim 
kasztelanem  Elbl.-jgskim,  matka  licznego  potomstwa.  (Patrz  Zboiń- 
ski.)  —  Krasicki. 
Niewiadomo  do  którego  domu  należq,  w  ziemi  Przemyslkiej  —  Ko- 
nopacki skarbnik  Przemysłki ,  dziedzic  na  Rozborzu,    córka  jego 
za  Wislockim,  syn  bczźenny  utonął.    Adam   Konopacki  w  roku 
1778.   wojski  Krzemieniecki.  —  Krasicki. 
Kuropatnicki  w  dziele  swojcm,  w  §.  V.  w  estrakcie  apud  tabulas 
Regni  Galliciae  et  Lodoiiieriae  iinmntriculatoriim  eąuitum ,   wy- 
mienia zapisanych  w  Lislopadzie  1782.  r.  Macieja,  Michała, 
Floryana  i  Ignacego  Konopackich.  — 
KoilO|lkłl  lierbu  JSuwina^  w  ziemi  Wiskiej  i  Łomżyń- 
skiej,   piszą   się    z    Konopki    starej    i   Leśni.   Jakób  Konopka   z 
Sikorskiej    spłodził    Stanisława    rotmistrza    w   Inllantskiej    ex- 
pedycyi ,   od   którego   był   syn  Jan,   który  na  Wołyniu  osiadł. 
Wojciech,  Jan,  3]ikołaj  i  Feli.\   bracia  rodzeni:   z  tych  Woj- 
ciech rotmistrz  królewski,  z  Zakrzowskiej  z  małego  Zakrzowa, 
miał  syna  Pa«ła   nięża   rycerskiego  ,    z   Krajowskiej   zostawił 
synów   i  córki.   jNiektórzy   na  Wołoskiej    kanipanji  pobici  leżą 
W  Jasiech :    drudzy   wojenną   traktowali.    Fitip  pezez  lal  czter- 
dzieści żołnierz,    przeżył  lat  dziewięćdziesiąt,    żona  jego   Sza- 
dlińska,   syna   mu    powiła  Jakóba.    Konopianka    była  za  Chwa- 
libogiem.  Jędrzej  podpisał  elekcyą  Jana  liL  z  ziemią  Wiską. 


iil4         Konopierski— Honradzki. 


Stanisław  pleban  Zablotowski,  sześć  tysięcy  wysypawszy  ua 
dobrach  Trościancu  ,  fundacyą  uczynił,  żeby  trzej  studenci 
ubodzy,   mog^li   mieć  ztąd   dostateczną  prowizyą. 

Konopka  herbu  Nowina  w  ziemi  PrzemyslkieJ ,    w  r.  1778.  Mar- 
cia Konopka  kanonik  Przemyslki ,    brat  jego   miał   wieś   dziedzi- 
czną  Rustweczitu.    —    Stanisław    komornik    Zambrowski.   — 
Kiasicki. 
Ktiropatnicki  w  dziele  swojem    w  §.  V.  w  extrakcie  apiid  tabiilas 
rcgni  Gnlliciae  et  Lndomenae  hnmatriculatorum  egiiitiim  ,  pod  d. 
12.  Listopada  r.  1782.  wypisuje,  Jana  i  Piotra  Konopków. — 
Hoiioilierski.    Wojciecłi   Konopierslii  w  wojewódz- 
twie  Rawsicieni    podpisał    elelccyą  Jana  Kazimierza.     Samuel 
Konopiński  1632. 

]4ouoiiiiiek.i  herbu  Jastrzębiec-  w  województwie  Sle- 
ladzklem.  J<;drzej  starosta  Wieluński  rotmistrz  królewski  z 
Małgorzaty  Krysztoporskiej  herbu  Nowina,  Mikołaja  pod  Bu- 
kowin.*!  zabitego  córki,  spłodził  te  córki,  Jadwigę  Bnzeńską 
sędzinę  ziemską  Sieradzką,  tej  zmarłej  la^il.  nadgrobek  na- 
pisał. ^-Jiidreas  Tricesius  tib.  2.  epigram.  Annę,  ta  się  w 
małżeństwo  dostała  Mikołajowi  Dębowskiemu.  Trzecia  była 
za  Mikołajem  Radoszewsklni  herbu  Oksza:  I  synów  czterech. 
Dąbrowski  Parentulia.  N.  Konopnicka  była  za  Balińskim 
Janem  herbu  Jastrzębiec  podstarościm  Dobczyeklm.  Stani- 
sław w  województwie  Poznańskiem ,  Łukasz  w  powiecie  Piń- 
skim 1048.  Wojciech  1656.  pod  czas  Inkursyl  Szwedzkiej 
do  dóbr  swoich,  naszych  ojców  Kaliskich  mile  przyjął  i  su- 
stentował.  Hisl.  Coli.  Calis.  Stanisław  1674.  Hieronim  z 
Kroczowa  I  Konopnicy  Konopnicki  kasztelan  SpicimirskI,  żona 
jego  Baihara  z  wielkich  Karsnic  Karsnicka  1621.  Chwali 
go  Okol.  że  był  ludzki  I  na  ubogie  szczodry.  00.  Paulitów 
gdzieś  w  swoich  dobrach  fundował.  Jam  widział  ich  herb, 
ale  na  hełmie  kruk  był  nie  Jastrząb ,  w  pysku  pierścień  trzy- 
mał, nie  podkowę,  tak  jako  u  Kiersklcb.  N.  miał  za  sobą 
Ptaszkowską.  N,  była  za  Sebastyanem  Jerzmanowskim.  N. 
miał  za  sobą  Zolią  Kobierzycką  lierbu  Korab. 

«le  I&oiirade  herbu  Sulima.  Karol  Ludwik  de  Kon- 
rade  dla  zasług  swoich;  na  różnych  e.\pedycyach  w  wojsku 
koronncm  tej  ojczyźnie  służąc,  otrzymał  indygenat,  tak  w 
koronie  jako  w  księzlwle  Litewskiem  na  sejmie  1676.  Constit. 
fol.  58.  Franciszek  podskarbi  u  Królewicza  Polskiego  Jakóba; 
synowie  jego  Paweł  w  zakonie  naszym  Bogu  się  na  służbę 
oddał,  Franciszek  jeszcze  w  szkołach  i  Ludwik  jeszcze  w  dzie- 
ciństwie. Córki  zaś  dzie :  Anna,  zakonnica  w  Żółkwi  I  Ma- 
ryanna  jeszcze  Panna. 

Honraflzki  herbu  Osorya  ,  w  Płockiem  wojewódz- 
twie, ale  są  podobno  i  Ostojczykowie.  Janusz  de  Konradziec 


Koiistaiityiiowicz— Kopasina.     215 


kasztelan  Raciążki  I49G.  u  Łaskiego  w  Statucie  Jol.  110. 
tenże  potem  czy  inszy  Zawisza  z  Konradzie  kasztelan  Płocki 
1501.  jako  się  mówiło  w  pierwszym  tomie.  Jerzy  Konradzki 
w  województwie  Płockiem  1648.  N.  rotmistrz,  któremu  ijeg^o 
chorijj^wi ,  płacie  kazała  zasługi,  /lonstytucija  165.3.  y  "o/.  4. 
N.  miał  za  sobą  Jeziorkowski  pozostałą  wdowę  po  Swirskim 
mieczniku  Podolskim.  Paweł  Konradzki  Soc.  Jesu  retoryki 
lat  18.  uczył,  umarł  w  Lublinie  1699.  jest  jego  panegiry- 
ków  kilka  w  druku:  Imo.  Triitmphale  Vestigium  Poloniae 
Principis  Jacobi  in  arena  bellica  iit)p?'essuni  1684.  in  fol. 
Całisii,  2do.  Arae  Oli/censes  Andreae  Constant.  Łącki 
Canon.  Gnesn.  Infułata  Ohjcensi  1688.  in  Jol.  Lublini  sub 
alieno  notnine.  Stio.  Primus  /lonor  Michaeli  Potocki  Capit. 
Crasnostar.  1686.  in  folio  Lublini.  Alexander  w  ksicztwie 
Litewskiem  1700. 

W  r.    1778.  Paweł  Konradzki  yiceregent  Buski.  —  Józef  wojski 
Czernicchowski.  —  Krasicki. 

Koiistaiityiionioz  herbu  Lis.,  w  województwie  3Iiii- 
skiem.  Konstantynowiez  Rokoz  Augustyn  pisarz  grodzki  Mści- 
sławski  podpisał  elekcyą  Jana  III. 

K-Outo^it.  Kontowt  mąz  znaczny  w  ksicztwie  Zmu- 
dzkiem  ,  ziemianów  tamecznych  od  Miełiała  Zygmuntowego 
syna  przeciągnął  do  Kazimierza  książccia  ,  za  co  od  niego 
wziął  starostwo  Zmudzkie  roku  1441.  ale  tylko  na  trzy  lata, 
Stryjkoiv.  fol.  595.  Iiojat.  par.  2. 

MLontryill^  w  powiecie  Lidzkim.  Jarosz  Kontrym  pod* 
pisał   elekeyą  Jana  III. 

W  r.   1788.  Gabryel  Kontrym  skarbnik  Zmudzki.  —  Krasicki. 
Koiiweiitsh.!  ^  w  Krakowskiem  województwie.   Woj- 
eiecli   Konweniski   podpisał  konfederacyą  Krakowską  1705. 

Koiiaiiski.  Michał  z  Kopany  cześnik  Warszawski  r. 
1496.  był  na  zjeździe  Czerskim  Mazowieckim.  Statut.  Mazow. 
fol.  110.  i  113.  Stanisław  Chryzostom  w  Żmudzi  1632. 
Piotr  w  Trockiem  1648.   Alexander  w  Smoleńskiem  1674. 

W  r.    1778.  N.  Kopański  oboźny  powiatu  Stanisławskiego.  —  Jó- 
zef sędzia  grodzki.  —  Krasicki. 

K  O  P  A  S  I  N  A    HERB. 

Mają  bye  dwie  rzeki  białe,  z  góry  na  dół  płynące,  a 
we  środku  między  niemi  krzyż,  czyli  raczej  miecz  otłuczony, 
na  hełmie  trzy  pióra  strusie,  tak  go  opisują,  Biel.  fol.  84, 
Paproć.  IV  Gniazdziefol.  308.  o  herb.  fol.  149.  Okol.  t.  1. 
fol.  409.^  Klejnoty  fol.  55.  gdzie  przydają,  ze  ten  herb  od 
herbów  Sreniawy  i  Drużyny  urósł,   czyli  raczej  z  tych  dwóch 


'if<>  Kopasina. 


KOPASiNA  tmasBB^^BmĘm   herb 


złożony.  Z  tej  zaś  okuzyi  nadany.  Za  czasów  Bolesława, 
Śmiałego  Króla  Polskiego,  wojsko  nieprzyjacielskie,  między 
dwiema  rzekami  rozłożyło  sii;,  postrzegłszy  to  rycerz  nazwany 
Kopasina,  w  noc  glylioką  na  niespodziewajfjcych  się,  z  innemi 
swemi  uderzył,  i  najprzód  konie  im  wszystkie  zabrawszy, 
tak  potem  siekł  i  bił  do  woli,  az  wszystkich  wyci;{ł;  za  co 
powróciwszy  do  Króla  z  zwycięztwem,  też  same  dwie  rzeki 
w  herbie  wziął  i  miecz,  toz  samo  miejsce  przy  Dunajcu,  na 
którym  ta  batalia  była ,  darował  Król  odważnemu  kawale- 
rowi. Starowol.  m  Monum.  fol.  772.  zda  się  to  samo  po- 
twierdzać, kiedy  kładzie  nadjjrobek  Janowi  Kopasinie  od  woj- 
ska Bolesława  Śmiałego  wystawiony,  ale  mi  sic  zda,  źe  to 
nierychto  potem,  i  blisko  czasów  Starowolskieg-o ,  od  kogoś 
z  tej  familji  wyniesiony,  Purisius  inszą  okazyą  tego  herbu 
zakłada.  31,  ^-J/ifoiimus  P/iiłos.  Cesarz  Rzymski  w  Sarma- 
cyi  niektóre  miejsca  ludźmi  swemi  obwarował,  sam  się  tym 
czasem  na  Kassyusza  tyranna  wyprawił :  Sarmatowie  widząc 
czas  pogodny,  nie  tylko  ze  wszystkich  fortec,  wyrzucili  pre- 
sldia  Rzymskie,  ale  też  Vindebonę,  którą  dziś  Wiedniem 
Rakuzkim  zowiemy,  posiedli.  Chciał  się  tego  zemście  Anto- 
ninus,  przetoź  z  większem  wojskiem  nadciągnąwszy,  obiegł 
ich  :  Bronili  się  potężnie  ,  i  owszem  wypadłszy  z  miasta, 
piąciu  jego  pułkowników  i  z  wielą  innych  trupem  położyli 
między  dwiema  rzekami  Wienną  i  Dunajem :  za  co  wodzowi 
tego  wojska  ,  też  rzeki  w  herbie  nadane.  To  Parisiu.sza 
domysł ,  taki  drugi  jako  i  Paprockiego  Myżej  wspomnio- 
ny;  powiada  o  sobie  tenże  Paprocki,  że  widział  na  li- 
stach Pietrasza  Kopasinę  w  roku  1249.  czy  jednak  do  tego 
herbu  należał,  nie  mógł  wiedzieć.  Tym  się  herbem  pie- 
czętują ci 

KopaiiYish',         Sikorski. 


Kopee.  217 

Hopec  herbu  Kroje ^  z  tą  jednak  różnicą,  źe  na  je- 
dnym kroju,  kióry  jest  po  lewej  stronie  tarczy,  kładą  krzy- 
żyk maty,  tak  go  opisał  I\s.  Kojuł.  in  MS.  Dom  Kopciów  w 
ksit,'ztwie  Litewskiem  i  dawny  i  zacny.  IN.  Kopeć  pisarz  Li- 
tewski, wspomina  go  przywilej  1523.  Eustaclu  dworzanin 
Króla  Augusta  I.  Bogusław  pisarz  ziemski  Bracia wski  1579. 
Wasił  1503.  odprawowal  poselstwo  od  stanów  Litewskich  do 
koronnych,  względem  dokończenia  unji ,  synów  trzech  zo- 
stawił, pierwszy  Łukasz  kasztelan  Brzeski  Litewski,  zona  jego 
Katarzyna  Firlejowna  wojewodzanka  Krakowska,  syn  Alexan- 
der  l(jiO.  a  podohno  tenże  sam  Ale.\ander  był  potem  ka- 
sztelanem Brzcściańskim  r.  1648.  Drugi  syn  Wasila,  Filon 
marszałek  LIdzki  (zona  zda  mi  się  Chreptowiczowna)  synów 
kilku:  z  tych  Adam  kanonikiem  był  Wileńskim,  suflraganji 
Wileńskiej  ofiarowanej  sobie  od  Jana  Dowgiała  Zawiszy  bi- 
skupa, ani  żadnych  innych  wyższych  urzędów  w  tej  kapitule 
przyj.-jc  niechciał,  lubo  mu  wszyscy  przyznawali,  źe  godzien 
był  najwyższych.  31ikołaj  brat  Adama ,  w  zakonie  naszym 
godny  kapłan,  umarł  1(5.59.  Drudzy  bracia  ich  zostawili  po- 
tomstwo, siostra  ich  zda  mi  się  marszałkowna,  była  za  Grze- 
gorzem Horskim  wojewodą  Mścisławskim.  Wasił  trzeci  syn 
Wasila ,  podkomorzy  Brzeski  ,  starosta  Oski  i  Przełomski, 
a  potem  kasztelan  ^Nowogrodzki  16.32.  miał  za  sobą  Chodkie- 
wiczownę  Barbarę  kasztelankę  Trocką,  córka  jego  Anna  z 
Pawłem  Sapiehą  wojewodą  ^Yileńskim  i  hetmanem  Litew- 
skim dożywotnie  zmówiona,  syn  zaś  Jan  Karol,  najprzód 
dworzanin  królewski,  dalej  cześnik  Litewski  i  starosta  Brae- 
ski ,  potem  wojewoda  Połocki  ,  nakoniec  kasztelan  Trocki, 
starosta  Kowieński  i  Jurborski,  marszalkował  w  trybunale 
Litewskim  1672.  złączył  się  był  dożywotnie  z  Maryą  Lukre- 
cyą  księżną  de  Strozzi,  pozostałą  wdową  po  Alexandrze  ksią- 
żęciu  Kadziwile  marszałku  Litewskim,  z  znacznej  w  Wło- 
szech parenteli ,  z  tą  spłodził  córkę  Franciszkę,  która  zaślu- 
biona z  Władysławem  Kazimierzem  Sapielią  wojewodą  Tro- 
ckim, umarła  roku  1690.  wieku  swego  31.  Tegoż  córka  była 
za  Stanisławem  Luzeckim  wojewodą  Podolskim  ,  a  po  jego 
śmierci  ,  za  Konstantynem  Janem  Szujskim  chorążym  Brzc- 
ściańskim. Sylwester  Kopeć  sędzia  grodzki  Mścisławski  1632. 
Krzysztof  w  Wilkomierskiem ,  Zofia  w  Lwowskim  naszym 
kościele  pochowana  1621.  3>.  była  za  Ogińskim  Mikołajem 
podskarbim  nadwornym  Litewskim.  Mikołaj  Kazimierz  rot- 
mistrz królewski.  Jan  Kazimierz  1674.  31ichał  Kopeć  skar- 
bny  Litewski,  kilka  razy  poseł  na  sejmy,  deputat  na  trybu- 
nały, potem  pisarz  Litewski  i  starosta  Oszmiański,  umarł 
1727.   żona  jego  Anna  J\aramowska  sędziego  Oszmiańskiego 


'218  Kopeo— Kopycki. 

siostra ,  z  którą  zostawił  sześe  córek.  Hrehory  Kopee  iiiial 
za  sobą  Teofilę  Wapowską,  stolnikownę  koronną.  Dom  ten 
od  książąt  Twerskicb  swoje  początki  zasięga.  Anna  Kopcio- 
wna  Jędrzeja  Wojny  krajczego  Litewskiego  małżonka.  Za- 
liwuki  Lament  zatobiti/. 

Kopeć  herbu  Lubicz,  w  powiecie  Upitskiui  i  Pińskim. 
Kojał.  in  MS. 

Koperui  herbu  Jastrzębiec,   w  Sendomiersklem  wo- 


jewództwie. 


Hopije  w  herbie.  Pulrz  Jelita,  Geometer,  Dębicz, 
Szi/dlowski ,  Lapczyński,  Serny  ,  Słowiński,  Gorlewski^ 
ff^ielkotłtcki. 

KopijOYVSki.  Teodor  Kopijowski  ,  z  sejmu  KHG. 
rewizor  ksiąg  ziemskicli  grodzkicli  i  podkomorskicli  Bracław- 
skich,   naznaczony  Constit.  fol.  22. 

Kopiuski.  Jan  z  Kopinej,  Adam,  Paweł  Kopińscy 
obywatele  Podlascy  1575.  na  zjeździe  Parcowskim,  listy  do 
stanów  Rzeczypospolitej  o  grodzie  Parcowskim  podpisali,  w 
processie  rozgraniczenia  między  województwy  Podlaskiem  i 
Brześciańskiem. 

KopleivsKi  herbu  Abdank.  O  tycb  ani  Paprocki,  ani 
Okolski   nie   pisał. 

MLopyciiiski  herbu  Topacz,  na  Podolu,  od  dóbr  Ko- 
pyczyńca  ,  to  imię  wzięli ,  przecież  się  pisali  z  Bestwiny. 
Jędrzej  Stanisław  i  Ostafiej  godni  rotmistrze,  1575.  3Ii- 
kołaj  Kopyciński  komissarz  do  Błudnik  1555.  Stanisław  sę- 
dzia ziemski  Halicki ,  poseł  na  sejm,  podpisał  tranzakcyą  Bę- 
dzińską 1589.  Mikołaj  podsędek  Halicki  1(520.  zona  Katarzyna 
Oźdzanka,  posłował  na  sejm  1616.  ztamtąd  deputat  do  kwarty 
Rawskiej.  Constit.  fol.  41.  Szymon  rotmistrz  usarskiej  cho- 
rągwi, w  3Ioskiewskich  expedycyach  wsławiony.  Potoc.  Cen- 
tur.  fol.  l.'J.'}.  Umarł  1630.  zostawiwszy  synów  dwócb ,  tyleż 
córek.  Barbara  Kopycińska  była  za  Jędrzejem  Kalinowskim 
herbu  Kalinowa,  Antoni  miał  za  sobą  Chronowską.  N.  ^El- 
żbietę  Drohojewską  sterilem. 

W   roku    1788.    Jan    Kopyciński   pisarz    grodzki  Nowomiejski.  — 

Krasicki. 

KOPYCKI     HERB. 

Drzewce  od  oszczepu  stojące  prosto  do  góry,  powinno 
być  z  jednego  boku  na  ukos  ostrze  od  oszczepu,  z  drugiego 
takież,  na  hełmie  nad  koroną  trzy  pióra  strusie,  tak  go  opi- 
suje J^»S.  o  Familiach  Pruskich,  kędy  przydaje,   że  w  Pru- 


Kopycki — Kopytko  wski. 


2i9 


KOPYCKI 


HERB. 


siech,  a  osobliwie  w  Pomorskiem  jest  wiele  takich  oszcze- 
pów. Imienia  tego  nabyli  od  dóbr  Kopylkowa  w  Aowskim 
powiecie,  który  potem  kupił  od  nich  Kostka,  a  Piotr  Kostka 
przedal  g;o  Wolfom.  Jan  Kopycki  miał  za  sobą  Konarską 
herbu  Koło,  z  tą  spłodził  trzech  synów:  Szczęsnego ,  Da- 
wida i  Jana  ludzi  rycerskich,  którzy  żadnej  cxpedycyi  za 
Zygmunta  III.  nie  opuścili.  Z  tych  Dawid  na  Rusi  osiadł. 
Biel.  fol.  7bb.  i  jyeiigeb.  piszą,  ze  Stanisław  Kopycki  w  r. 
1577.  z  Kozakami  podkowę  na  Hospodarstwo  Wołoskie  wpro- 
wadził, i  od  niego  Chocimskim  Durkułabem  był  uczyniony. 
3Iałgorzata  Kopycka  była  za  Frąckim  kasztelanem  Chełmiń- 
skim. Mlciial  1(548.  A.  Kopycka  Jerzego  Konopackiego  wo- 
jewody  Pomorskiego   małżonka   koło   roku  1500. 

Kopycllonski  herbu  Dnja.  Przedpełko  z  Kopydłowa 
kasztelan  Łęcki  1430.  u  Łaskiego  iv  Stat.  fol.  140.  Bielski 
o  nim  świadczy  fol.  298.  ze  w  potrzebie  pod  Grunwaldem, 
KierdorCa  Ślęzaka  i  z  innemi  pięćdziesiąt  pojmał.  Długosz 
in  Vitis  Episc.  Posnan.  pisze,  ze  Mikołaj  Kopydtowski  herbu 
Drya,  kościół  wymurował  w  miasteczku  biskupiem  Slezynie 
1439.   za  Jędrzeja  z  Bnina  biskupa  Poznańskiego. 

Kopylskie  książęta,  patrz  Olelkoiviezón'. 

Hopystyiiski  herbu  Leliwa.  W  ziemi  Przcmysłkiej. 
Michał  Kopystyński  władyka  Przemysłki  1595.  podpisał  list 
o  unji  z  kościołem  Rzymskim  ,  wspomina  go  Baronius  in 
append.  ad  tum.  7.  Jan  poborca  w  Przemysłkiem  r.  1007.  i 
1611.  Constit.fol.  882.  Zacharyasz  archimandryla  Pieczar- 
ski.  Izaacyusz  władyka  Przemysłki  1628.  tegóm  opuścił  w  to- 
mie pierwszym.   Stanisław  1692. 

Kopytkowski  herbu  Kościesza.  Piotr  Kopytkowsk.! 
kasztelan  Warszawski  536.   Statut.  J/asor.Jol.  7. 


220  Rorab. 


KORAB         /^^Tir^i^^       HERB 


Korab  zófty  w  polu  czerwoneni ,  z  masztem  szarym  po- 
winien byc.  Toz  samo  w  belmie.  Tak  go  opisują  Paprocki 
w  Gniazdzie  fol.  509.  o  herbach  fol.  4C2.  Biel.  fol.  113. 
Okol.  tom.  l.fol.  41,3.  i  tom.  2.  fol.  179.  Iilejnotij,  fol.  5G. 
MS.  P.  Iiojałow.  kiedyś  i  żaglu  u  masztu,  jaki  \\\vc  pospo- 
licie w  wodnych  slatkacli  bywa,  używali;  a  potem  dla  no- 
wych zasług,  wieżą  miasto  masztu  przydano  im,  na  wierzchu 
zębatą.  Paproć,  iv  Gniatdzie  powiada,  ze  z  Aiemiee  ten 
berb  przyniesiony  do  Polski ,  od  niejakiego  rycerza  nazwa- 
nego 3Iiorsz  :  w  pośledniejszej  księdze  o  herbach  twierdzi, 
ze  z  Angiji  przyszedł  z  tymże  kawalerem:  Biel.  poświadcza 
o  Angiji;  inni  mówią,  ze  go  Robert  biskup  Krakowski  pier- 
wszy wniósł  do  Polski.  Purisins  domyśla  się,  ze  ten  herb 
nabyty  od  Sarmatów  Wandalczyków,  gdy  Francyą  z  ksiązę- 
ciem  Krokiem  pustoszyli  \v  wieku  piątym,  kędy  wiele  miast 
portowych,  dobyli,  co  i  Ś.  Prosper  natracą  de  recto  jtidicto. 
Jmpositae  haud  tirbes  aiiinibus  aeyt/oreis ,  Barbarici  siipe- 
rare  dolos^  atqiie  arma  furoris  eraluere.  Ztąd  wnosi  Pari- 
siiis ,  ze  tym,  którzy  się  w  tej  expedycyi  popisali,  nadany 
za  herb  Korab.  Albo  leż  za  Justyniana  Cesarza,  o  kiórym 
z  Cedrena  powiada,  ze  Ilunnowie  Słowacy,  gdy  najeżdżali 
Tracyą,  i  zawsze  z  wielką  korzyścią  wychodzili,  Justynian 
Cesarz  kazał  wielkie  nawy  porobić,  i  na  Dunaj  rzekę  spu- 
ście, żeby  tym  sposobem  zagrodził  drogę  najezdnikom.  Sło- 
wacy jednak  jedne  z  nich  potopili ,  drugie  zabrali  :  Tym 
którzy  do  tego  największym  powodem  byli,  hyc  może,  że 
na  pamiątkę  Korab  się  w  herbie  dostał.  Z  tego  może  sobie 
każdy  wnieść  ,  że  w  starożytnych  tranzakcyach ,  więcej  się 
domyślać  możemy,  niżeli  zgadnąć.  To  pewna,  co  pisze  Bon- 
nani  in  Ordin.  Eguestr.  fol.  85.  że  Ludwik  Ś.  Król  Fran- 
cuzki, nową  kiedyś  kawaleryą,  na  świętą  wojnę  ustanowił, 


Korab.  221 


która  powinna  była  nosi<5  na  szyi,  na  złotym  portugale  okręty^ 
i  zwała  się  ta  kawalerya.  Eąuites  Nains.  O  tej  faniilji  zdanie 
Długosza  takie  było,  ze  Korabitowie  Recli  et  mediocritate 
contenti. 

Przodkowie  domu   tego. 

Robert  kasztelan  Sieradzki  koło  roku  1081.  którego  syn 
Robert  także,  czyli  jako  inni  piszt|  Rupert,  z  kustosza  Wro- 
cławskiego na  Szlijsku  (^Starowol.  in  l^^ilis  Episc.  CracoD, 
tu  się  pomylił,  gdy  miaslo  f^^ratislayiensis^  kładzie  f^ladi- 
slniiiensis)  obrany  zgodnie  od  kapituły,  wziął  infułę  Wro- 
cławską, tę  jak  godnie  piastował,  z  tego  mo/.e  się  poznać, 
ze  tycłi  czasów  jeszcze  rzadko  widzianym  przykładem,  z  tej 
katedry  przeniósł  się  na  Krakowską  1142.  od  wszystkich  ka- 
noników jednostajnemi  głosami  obrany  i  zaproszony.  Tę  rzą- 
dził i  picezołowaniem  pasterskiem,  i  zabieganiem  koło  karności 
kościelnej,  pokorą,  jukby  nie  był  na  takiej  godności,  szczo- 
drobiiwą  osobliwie  na  ubogich  ręką,  ze  się  miłym  stał  w 
oczach  wszystkich,  kościół  katedralny  Krakowski  rozprzestrze- 
nił, i  z  fundamentu  większy  wyprowadziwszy,  sam  go  po- 
święcił; ztemwszystkiem  dwie  lecie  tylko  siedząc,  dług  śmier- 
telności wypłacił   1144.   Starowol.  loc.  cit.  Paproć. 

Mrokota  biskup  Poznański  z  kustosza  Poznańskiego,  na 
tę  godność  przez  elekcyą  kapitularną  wyniesiony,  który  lat 
dziesięć  powierzoną  sobie  trzodę  sprawując  świątobliwie, 
przeniósł  się  na  wieczność  1196.  r.  w  katedrze  Poznańskiej 
pochowany,  Długosz  in  l^itis  Episcop.  Posnan.  Tu  kładą 
Jana  Radlicę  biskupa  Krakowskiego,  ale  ja  o  nim  mówić 
będę  pod  Radlicklemi.  Zhisław  wojewoda  Sieradzki  r.  1242. 
Piotr  kasztelan  1400.  ale  nie  pisze  Paproć,  jaki.  O  Zhisła- 
wie  mówiłem  w  pierwszym  tomie.  Baldwina  biskupa  Krakow- 
skiego do  Korabitów  naciąga  Okolski,  Starowol.  do  Aichin- 
gierów,   gdziem   i  ja  o   nim   nłówił. 

Sędziwój  albo  Sandek  herbu  Korab  ,  rektor  akademji 
Krakowskiej  i  kanonik  Gnieźnieński,  niąz  z  Bogiem  złączony. 
Ten,  gdy  Kazimierz  Król  pod  Chojnicami  przegrał  batalią, 
gorąco  się  przed  krncyfi\em  modlił,  z  łzami  prosząc  Boga, 
zęby  mu  nl)jawił,  kto  był  okazyą  do  tak  nieszczęśliwej  wojny, 
gdy  tak  całą  noc  w  wlosiennicy  wzdychając  do  Boga  prze- 
trwał, objawiono  mu,  ze  zguby  wojska  w  tej  potrzebie,  nie 
kto  inny  był  przyczyną,  tylko  grzechy  królewskie,  kazano 
mu  tedy  pójść  do  Króla,  i  napomnieć  go  o  nie,  w  których 
jeżeliby  się  byt  poprawił,  zęby  mu  był  lepsze  napotem  po- 
wodzenia obiecywał;  jeżeli  nie,  zgubę  pewną  i  zemstę  Boską 


222 


Horaliiewski. 


zęby  mu  przcpowiedziat.  Poszedł  Saiidek  w  prostem  odzie- 
niu, boso  do  Brześcia,  gdzie  do  Króla  przyszedłszy,  i  ka- 
zawszy mu  stae  przed  soluj,  strofował  niesworne  życie  jego, 
wymawiał  grzeciiy  soi)ie  od  Boga  objawione.  Umarł  len  San- 
dek  w  Kłodawie.  Dlii-fosz  Uh.  13./.  162.  Pruszcz  nnin.  83. 
ex  ^tctis  ^Icadem.  Cracor.  f^osdasius  in  Etliica  1.  3.  1453. 
Damnlew.  in  ^Ircluepi.sc.  Gnesn.  powiada  ze  polem  został 
ten  Sydziwoj  kanonikiem  regularnym  w  Kłodawie,  i  probo- 
szczem tamten  klasztor  rządził  1476.  kędy  wiele  nianuskry- 
ptów  jego  zostało. 

Herhoivni. 

Bobkoioski,  Godzuf/Aowski,  Jflols/ii, 

Bogustaiuski,  Gorzijcki,  Morawski, 

Bo/emski,  Hordziejowski,  ]\adsfuwski\ 

Broiiowski,  Jaiikow.ski\  Orzeszko, 

Brzozowski,  Katowski,  Ostrowski, 

Chajecki,  Kurpiński,  Piątkowski, 

Chociszowskt,  Karski,  Piecznowski, 

C/ioJecki,  Kohierzi/cki,  Pierncki, 

/Chrzanowski,  Kocielkuwski,  Porudowski, 

CAwalibowski,  Kotdowski,  lindlicki, 

Cliyzanoivski,  Kotowiecki,  Rajski, 

Czachorowski,  Kowalski,  Rusocki, 

Czartkowski,  Krąpiewski,  Skarszewski, 

Czepiel,  Krynicki,  Skulski, 

Czerniecki,  Kucharski,  Śliwnicki, 

Dąbrowski,  Laskowski,  Sobocki, 

Drozdowski,  Luteński,  Sokołowski, 

Ejsmont,  Łabęcki,  Tarnsz, 

Gądkowski,  Łaski,  ffojsławski, 

Gałęski,  Łobeski,  Zadzik, 

Gliniecki,  Łopatecki,  Zdzenicki, 

Głoskowski,  Łoza,  Żeromski. 

Gniazdoivski,  Miłaczowski, 

Duńczewski ,  Kuropatnicki ,  Malavhotvski,  Wielądek  i  inni  nastc- 

pujące  jeszcze  familie  do  herbu  tego  przyłączaj.-) : 

yBieniecki,  Katorowski,  Rulikowski, 

Chnjecki,  Kiend,  Stonecki,  _ 

Czachowski,  Korabieu^ski,  Sscsurskf, 

Dubalski,  Lutomski,  Taniszowski, 

Grodzielski,  Marsici,  fFdzieko/iski, 

Holowicki,  Mlodzirjowski,  JFojcicchowski, 

Hotowicki,  Nawojski,  Zbikowski. 

Koraltiewsfci.    W  Sendomierskicm    województwie, 

Piotr   Korabiowski  1648.  Alexander  fundował  szpital  w  Le- 


Koralewski— Korczak. 


225 


zajsku,  i  lan  pola  do  niego  przydał,  co  approbowała  Kon- 
sti/tuci/a  1667 ,  J'of.  38.  Korablowska  była  za  Gabryelem  Biel- 
skim lierbu  Jelila.  Gotard  miał  za  sobą  Dorotę  Cielecką. 
3Iatka  czterech  synów  Korabiowskich,  z  których  jeden  był 
w  zakonie  naszym,  pochowana  w  kościele  naszym  Rawskim 
1648.  Hist.  Colleg.  Alexander  umarł  młodo  w  tymże  zako- 
nie  1674. 

Korabiowski  w  Sanockiej  ziemi  dziedzic  na  Ruszelczycach  i  Piątko- 
wej, z  Janowskiej  spłodził  syna  i  córkę  wydaną  za  Janowskiego. 
—  Krasicki. 

Wielądck  przyłącza  ich  do  lierbu  Korab.  — 

Koralewski.  W  Rawskiem  województwie.  Piotr  % 
Radzica  i  Franciszek  Koralewscy  podpisali  elekcyą  Jana  Ka- 
zimierza Króla. 

Korliowski.  W  Brzes'ciańskiem  województwie.  Prze- 
cław Korbowski  pisarz  grodzki  Brzeski  Litewski  poborca  z 
sejmu   1596.  Constit.  fol.   682. 

Korbut  herbu  Korczak,  w  ksicztwie  Litewskiem.  Mar- 
cin Floryan  KaralTa  Korbut  cześnik  Orszański,  sekretarz  kró- 
lewski, z  sejmu  1703.  komissarz  do  odbierania  skarbu  ko- 
ronnego. Constitut.  fol.  13.  Antoni  Karaffa  Korbut  cześnik 
Liwski,  komissarz  z  tegoż  sejmu  do  graniczenia  wojewódz- 
twa Mazowieckiego  od  ksicztwa  Pruskiego.  Constit.  fol.  23. 
Stanisław  Korbutowicz  i  Mikołaj  Korbut  horodniczy  Staro- 
dubowski. 

W  r.  1788.  Józef  Korbut  cześnik  Nowogrodzki.  —  Krasicki. 


KORCZAK 


HERB. 


Nie  wszyscy  jednakowo  herbu  tego  zażywają.  Jedni  są, 
którzy  na  tarczy  kładą  w  czarze  złotej  wyzła  połowę  sza- 
rego, tak,  ze  głową  do  góry  wspięty,  nogi  przednie  obie 
podniesione  trzyma,  w  polu  czerwonem,  na  hełmie  nad  ko- 
roną trzy  wręby  noszą.   Inni  zaś  i  pospoliciej,  trzy  wręby  na 


224  Korczaka 


tarczy  w  polu  czerwonem  noszą  ,  wszystkie  powinny  być 
białe,  wszystkie  sobie  nie  równe,  tak,  Ac  pierwszy  wr<;b 
czyli  rzeka  od  góry  jest  najdłuższa,  druga  pod  nią  mniejsza, 
trzecia  jeszcze  pod  drugą,  mniejsza;  na  betmie  zaś  nad  ko- 
roną, pies  jako  się  go  wylej  opisało  z  czaszy  wygląda,  w 
lewą  tarczy  obrócony.  Okol.  w  tom.  \.fol.  424.  '\J'ol.  429. 
Paproć,  o  herb.  fol.  533.  Kojatoiincz  in  3IS.  Luboć  według" 
tego  autora,  wiele  jest  domów  w  ksicztwie  Litewskiem,  które 
inszym  kształtem  tego  herbu  zażywają,  a  lutjpi-zód  jedni  wy- 
zła  z  hełmu  zrucili,  a  na  to  miejsce  trzy  pióra  strusie  po- 
łożyli, tak  się  pieczętują  Kotowiczowie,  Selicki  ,  Jeleński, 
Łaniewski,  Ulczycki,  Swidłowie,  ba  i  w  Wielkiej-Polszczo 
Daleszyńscy.  Drudzy  wręby  do  góry  obrócili;  tak,  ze  od 
dołu  jest  większy,  najmniejszy  u  góry,  nad  klóremi  podkowa 
barkiem  do  góry  obrócona  bez  Krzyżów,  tak  jakby  opasywała 
pierwszy  wrąb  od  góry,  na  hełmie  są  trzy  pióra  strusie,  i 
jest  to  herb  Hornowskich.  Inni,  jak  to  Dermontowie  Siwiccy, 
pod  wrębami,  które  z  góry  na  dół  coraz  mniejsze  idą,  herb 
Abdank  pokładają,  na  hełmie  trzy  pióra  strusie.  Inni,  między 
drugim  i  trzecim  wrębem,  kładą  księżyc  barkiem  do  góry, 
rogami  na  dół  obrócony,  na  hełmie  trzy  pióra  strusie.  To 
herb  Neweiskich.  Jeszcze  drudzy,  na  ukos  ich  dają,  że  u 
dołu  bokiem  idzie  największy  od  lewej  strony,  a  najmniejszy 
wręb  jest  na  prawej  stronie  tarczy:  na  hełmie  trzy  strusie 
pióra.  Korytyńscy  pod  wrębami  trzema  od  góry  na  dół  coraz 
mniejszemi  kładą  księżyc  jakby  opasywał  wręby,  na  hełmie 
głowa  charta.  Konarzewscy  na  ukos  wręby  kładą,  a  nad  niemi 
gwiazdę,   na   hełmie   trzy  pióra  strusie. 

Początki  tego  herbu,  Długosz  naciąga  do  czasów  Lu- 
dwika Króla  Polskiego  i  Węgierskiego,  jakby  ten  Pan  naj- 
pierwej  miał  przydać  do  Czaszy  trzy  rzeki  Dcmetryuszowi, 
który  się  pisał  z  Bożego  daru.  Nie  zda  się  to  Paprockiemu, 
i  dawniejszy  herb  ten  być  pokazuje,  z  tej  okazyi  nadany. 
Trzy  rzeki  prawi  są  W  Królestwie  VVęgierskiem  sławne,  Du- 
naj, Sawa,  i  Cisa,  drudzy  miasto  Cisy  kładą  Drawę;  nad 
temi  rzekami  przodkowie  herbu  Czasza  ,  wiele  a  mężnie  z 
nieprzyjacioty  Królestwa  onego  czynili ,  i  szeroko  około  nich, 
państwa  Rzeczypospolitej  rozszerzali :  bo  to  była  familia  bar- 
dzo można  i  prawic  przedniejsza.  Wspomina  przodka  z  tej 
familji  historyk  Węgierski  imieniem  Zoarda ,  który  na  ten 
czas,  gdy  Altila  z  Detrychem  z  Werony  zjechał  się  był  pod 
Zewen,  na  rozkazanie  Attyli  wyjeżdżał  przeciwko  Detrycho- 
wi,  i  wdzięcznie  go  przyjmował,  mając  przed  pocztem  cho' 
rągiew  królewską.  Potem  od  tegoż  Attyli  wysłany  do  Appulji 
i   Kalabryi ,    wszystek   ten   tam   Łraj  opustoszył    aż  do  miast 


Horezak.  225 


Regiona  i  Katona,  które  był  zbudował,  on  uczony,  Kato. 
Tejjo  Zoarda  przodek  jeszcze  za  Pogaństwa,  gdy  przyszło, 
po  śmierci  ksiązęcia  Węg^ierskieg^o,  nowego  Pana  obierad, 
ze  był  w  wielkiej  u  wszystkich  wziętości ,  tak  dla  dostatków 
i  urodzenia  znacznego,  jako  tez  dla  spraw  rycerskich,  za- 
praszany był  na  tron  Węgierski.  Wzbraniał  się  tego  mąż  roz- 
tropny ,  a  chcijc  się  prędzej  zbyć  nacierających  na  siebie, 
innego  im  z  familji  Kaninów  nastrzęczył  za  Pana,  na  co  gdy 
przyzwolili,  ztąd  urosła  fabufa,  ze  Węgrowie  Psa  sobie  za 
Pana  obrali.  Gdy  się  zaś  Kaninus  na  Państwie,  okrutnym 
na  poddanych  uczynił,  on  go  z  Państwa  zrucił  i  z  życia  wy- 
zuł. Powtóre  tedy  za  Pana  swego  mieć  go  chcieli ;  ale  i  tu 
się  wyłamał,  na  pamiątkę  jednak,  ze  Kanina  tyrana  zabił, 
psią  głowę,  w  czaszy  na  podobieństwo  Kaninowej,  jako  ją 
ludziom  prezentował,  w  herbie  nadano ;  przydawszy  trzy  rzeki, 
nad  któremi  nieprzyjacloły  Królestwa  tego  nie  raz  porażał. 
To  Paprockie  poświadcza  mu  Okolski,  luboc  krom  lej  re- 
lacyi  i  inną  bajeczkę  o  Królestwie  Węgierskiem  podrzuca,  dla 
której  powiada,  źe  Król  Ludwik  Polski  i  AYęgierski  psa  w 
czaszy  na  hełm  wyniósł:  a  trzy  rzeki  na  tarczy  złożył,  I  tak 
ten  herb  odmienił,  ze  juz  tym  kształtem  jest  zwyczajniej- 
szy  u  nas. 

Ztemwszystklem,  ze  dawniej  przedtem,  psów  w  herbie 
zażywano,  świadczy  Paproć,  o  herb.  fol.  3.  gdzie  powiada, 
ze  Osiris  syn  Chama  nosił  w  herbie;  psa,  wilka,  i  lemiesz. 
Pierius  lib.  24.  świadek,  że  Ormianie  zdawna  malowali  na 
tarczach  swoich  psa  żółtego,  ba  i  teraz  rytego  w  kościołach 
swoich  stawiają,  na  pamiątkę,  iż  ich  w  puszczy  pewnej  błą- 
dzących, pies  jakby  do  domu  własnego  przyprowadził.  Bo- 
nani  in  Eąuit.  fol.  17.  twierdzi,  że  iamilia  Montmoraneyu- 
szów,  w  herbie  psa,  jako  wierności  symbolum,  zażywała, 
dla  tego  gdy  Buchard  Montmorancyusz  na  pałac  Filippa  I. 
Króla,  w  wielkiej  inszych  komitywie  wchodził,  wszyscy  łań- 
cuch mieli  złoty  na  szyi,  z  głów  jelenich  spajany,  a  u  niego 
na  dole  przed  piersiami  każdego  z  owej  kawaleryi,  wisiał 
piesek,  zkąd  ich  tam  zowie  Equilcs  canis.  Jakoż  nad  psa, 
ani  przychylniejszego  zwierzęcia  nie  masz,  ani  wierniejszego 
stróża.  S.  Ambroży  o  psie  w  Antyochji  napisał,  że  gdy  mu 
Pana  zabito,  stojąc  nad  nim,  tak  żałośnie  wył,  że  się  co 
żywo  ludzie  do  trupa  owego  poczęli  zbiegać,  między  innemi 
i  zabójca  jego  Pana,  chcąc  się  tym  samym  utaić,  przyszedł 
na  widowisko;  pies,  którv  na  nikogo  się  nie  rwał,  jak  tylko 
jego  postrzegł,  skoczył  na  niego,  i  kąsać  szarpać  począł, 
czem  w  suspicyą  gdv  go  podał  o  zabójstwo,  pojmany  do 
urzędu,   i  skarany.   W  Krakowie  już  tych  czasów,   niewiasta 

Tom  V.  15 


226  Korczak. 


przez  Wisfc  się  przeprawiijąc  do  miasta,  z  czofnu  i  z  prze- 
woźnikiem wypadłszy,  na  dno  leciała,  widząc  to  z  brzegu 
pies  ,  który  się  na  trzy  dni  przedtem  do  domu  jej  wnęcił, 
po  dwakroc  na  dno  się  w  Wisłę  rzucał,  ełie.-jc  ratowa«'  Panią 
swoje,  z;t  każdą  rażą  od  niewiasty  owej  niewiedzącej  co  się 
z  nią  dzieje,  odrzucony:  Odpocząwszy  sobie  na  bizegu,  trzeci 
raz  w  głąb  się  pies  puścił,  i  Panią  za  warkocz  ledwo  juz 
tchnącą  w  oczach  gminu  ludzi,  na  brzeg  wyciągnął.  Ilistor. 
Coli.  CracoiK 

Przydaje  Paprocki  ze  Zoarda  potomkowie  po  różnych 
się  Królestwach  rozjechali.  W  Wenecyi  są  trzy  familie,  które 
zowią  Donatorum ,  jedna  z  nich  nad  rzekann  nosi  różą  jedne, 
druga  dwie,  trzecia  trzy,  a  na  hełmie  Korczak  złoty,  psia 
głowa  w  nim,  czyli  pies  siedzący.  Z  tych  był  ksiązęciem 
Weneckim  Franciszek  Donatus.  Tegoż  klejnotu  w  Królestwie 
Neapolitaiiskieni ,  jest  domów  bardzo  wiele,  osobliwie  Karaf- 
fowie,  to  Paprocki .,  i  powiada,  że  KarafFa  po  Polsku  tłó- 
maczy  się  Korczak.  Zbija  to  Petrasancta  .^  jakoż  herb  ich 
podobniejszy  do  herbu  domu  Kosów,  niżeli  do  Korczaków, 
chyba,  że  ta  z  czasem  odmiana  herbu  się  stała,  jako  w  wielu 
innych  herbach  widziemy. 

Przodkołvte  domu  tego. 

Prokop  z  kantora  Gnieźnieńskiego,  proboszcza  Sendo- 
mierskiego,  kanonika  Krakowskiego,  po  śmierci  Pawła  Prze- 
mankowskiego  w  roku  1293.  wstąpił  na  katedrę  Krakowską: 
był  ten  Prokop  urodzenia  zacnego,  i  bliska  krew  Leszka 
Czarnego  książęcia  Polskiego ,  po  matce  jego  Gryffinie  Ru- 
sce:  rozsądku  pięknego,  zkąd  go  Bolesłajy  wstydliwy,  swoim 
Pieczętarzem  uczynił,  obyczajów  wTTzięcznych,  które  go  wszy- 
stkim przymilałv,  do  czego  mu  też  siła  pomagała  szczodra 
na  wszystkich  ręka.  W  Iwanowicach  kościół  farny  wystawił, 
i  dziesięcinami  nadał.  Z  łaski  Przemysława  Króla  a  potem 
Wacława,  prowenlów  z  żup  Krakowskich  przyczynił  sukces- 
sorom  swoim ,  dwie  lecie  jednak  tylko  rządził  tym  kościołem 
i  trzy  miesiące,  świat  pożegnawszy  1295.  Staroiool.  in  Vitis 
Episc.  Crucov. 

Wacław  herbu  Korczak  biskup  piąty  Łucki,  życic  to 
śmiertelne,  w  nieśmiertelne  zamienił  w  roku  1402.  jako  się 
mówiło  w  pierwszym  tomie. 


Hcrhoioni. 

Bałabun, 
Barzi, 

Biernawski, 
Bohoioityn, 

Boratyński, 
Branicki, 

Horczsikoivski— Iiorczeiv^i.      2*2: 


Chańkowski^ 
Chodorowski, 
Choińskie 
JJhyszewskiy 
Czarifskt\ 
Czerniej  o  wski. 
JJzupa, 
Czurylo^ 
Dąbkowski^ 
Daleszyńskiy 
Derewiński, 
Dermunt,, 
JDersznink, 
Dobraczyński. 
Drohojewski, 
Drzemlik.) 
Gliński, 
Gorajski, 
Hański, 
Holoniewski, 
Hornowski, 
Horodyjski, 
Hreczyna, 
Hyńko, 
ZUnicz, 
Jurkowski, 
Jarmoliński, 
Jeleński, 


Jesman, 

Jewlaszko, 

Iiomorowski, 

Iioiiarzewski, 

Korbut, 

Ilorczmiński, 

Korytyński, 

Kotowicz, 

Kozieradzki, 

Krezy  lowski, 

Krukiewiiickif 

Krupski, 

Krzeczowski, 

Leszczyński, 

Lipski, 

Luszkowski, 

Łahodowski, 

Łaniewski, 

Łyszczeivski, 

Malczycki, 

Michalewski, 

Mieleszko, 

Mleczko, 

Mogilnicki, 

JJoro  clio  wski, 

Myszka, 

Newelski, 

Ościslawski, 


Ostrowski, 

Po  dh  oro  deński, 

Porwaniecki, 

Prochnicki, 

Rocimirski, 

Rynka, 

Salomoński, 

Saporowski, 

Sielicki, 

Serobryski, 

Skoruta, 

Smiolanka, 

Stawski, 

Struś, 

Sutkowski, 

Świdlo, 

Szumlański, 

Tur, 

Ulczycki, 

f/^asiczyński, 

ff^ereszczyński, 

If^o  I  o  dyjo  wski, 

Zahorowski, 

Zajęczyński, 

Zaranek, 

Ziółkowskie 

Zoratyński, 

Zorawiński. 


Późniejsi    heraldycy,    jako   to   Diińczewski,    Kuropatnicki ,    Mała- 
chowski,   lVielądek  i  inni  następujące   familie,   jako   tego    herbu 
używające ,  podają : 
Bedłcwics,  Kadłubiski,  Szcznlii/iski, 

Biernacki,  Korczakowski,  Sztimla/iski, 

Bierzawski,  Łuszczewski,  Tamanowski, 

Chahski,  Priichnicki,  łf^asilkowski, 

Cuper,  Sadlocha,  lVasiutijitski, 

Czasza,  Samplaw.iki,  IFaszczyiiski, 

Deubel,  Sieniioski,  irinrzchnowski, 

Drogojewski,  Si/ics,  ff^ohd, 

Drsewiiiski,  Sil/iicki,  IFytycz. 

Holowicki ,  Sołomi/iski, 

Korczakowski.  Jan  Korczakowski  w  ziemi  Różań- 
skiej  podpisał  elekcy.i  Jana  Kazimierza  Króla.  QC<>y^*-^K^ 
Maciej    Korczakowski    pisał    się    na    elekcyą   Stanisława   Augusta 
Króla  z  ziemi  Łomżyńskiej.  —    Jriclądek. 
Korczewski  herbu  Świeńczyc,  w  województwie  Ki- 
jowskiem.   Iwan   Korczewski  z  księztwa  Litewskiego  na  Wo- 

15- 


228  Horczmiński— Korecki. 


łyń  się  przeniósł,  długo  tedy  i  mężnie  w  róznycli  olcazyach 
piersi  swoieli  nadstawiając  za  ojczyznę ,  w  krwawycli  zasłu- 
gach wziął  nielifóre  grunta,  na  Iłtórycłi  osadził  miasteczito 
Grodelc,  liture  potem  nazwano  Adamgrod.  Adam  w  tern  mia- 
steczku fundował  00.  Dominikanów  1041.  Okol.  Russ.  Flo- 
rida  Jhl.  122.  miał  za  soI)ą  Krystyn*;  Modliszewską.  Iwan 
stryj  Adama  dziedzic  na  Polowni  i  Biezowie,  z  Anastazji 
Staweckiej  spłodził  trzecli  synów  ,  Ale.\andra  ,  3Iarcina  ,  i 
Abraliama  ludzi  rycerskicli,  z  tycli  Ałexander  od  schizmy  się 
oderwał,  i  z  zoną  swoją  Stecką.  Stefan  w  Kijowskiem  1674. 
Jan   w  zakonie   naszym   godny  kapłan    1628. 

Koreziuiński  /lerbu/iorczak.  Stanisław  z  Korczmina 
Korczmiński  sędzia  ziemski  Włodzimierski  1648.  r.  pod  czas 
elekcyi  sędzia  kapturowy,  Porządek  elek.  fol.  7.  wspominają 
go  konstytucye  1653.  fol.  12.  Zofia  Korczmińska  była  za 
Franciszkiem  Bełzeekim,  z  którym  spłodziła  syna  Bartłomieja 
Stanisława  podczaszego  Czerniechowskiego ,  2do  voto  była  za 
Gembartem  2tio  za  Zaborowskim  sędzią  ziemskim  Włodzi- 
mierskim,  ale  z  obiema  slerilis.    Geneal.  Beheck. 

Korczyc  herbu  Brochwicz  2do.   Stefan   i   Emmanuel 
Korczyeowie  w  Brzeskiem  Litewskicm  województwie  kwitnęłi. 
Stanisław  w  powiecie  Orszaiiskiiii,  w  województwie  Witebskiem 
1700.  roku.  3Iaciej  z  powiatu  Słonimskiego,  województwa  No- 
wogrodzkiego, podpisał  eiekcyą  Stanisława  Augusta  Króla.  Fran- 
ciszek Korczyc  Iiorodniczy  Słonimski  1762.  Tomasz  podczaszy 
Słonimski  koło  1792.  roku.  —  JFielądek. 
Kordysz*  W  Bracławskiem  województwie,  Krzysztof 
Kordysz  podczaszy  Bracławski   1674.   Michał  podczaszy  Bra- 
cławski,    deputat   na  trybunał  koronny  1695.   Anna  sędzianka 
grodzka  Łucka   1678, 

Ignacy  Kordysz  pisarz  ziemski  Bracławski  podpisał  eiekcyą  Sta- 
nisława Augusta  Króla  z  województwa  Wołyńskie^  ,  tenże  byl 
ua  sejm  Warszawski  posłem  1776.  z  województwa  Bracławskiego. 
Stanisław  Kordysz  cześnik  Winnicki  poseł  na  sejm  1768.  roku 
z  województwa  Bracławskiego.  —  fFielądck. 
Stanisław  Kordysz  stolnik  Bracławski  w  r.  1778.  z  Grocholskiej 
zostawił  potomstwo  syna  Ignacego  który  pojął  Głębocką.  — 
Krasicki. 

Moreccy  książęta  herbu  Pogonią.  Własna  wielkich 
niegdy  książąt  Litewskich,  Witenesa ,  Gedymina,  i  Olgerda 
krew:  Olgerd  albowiem  syn  Gcdyminów,  wnuk  Witenesów, 
z  Maryi  księżniczki  Twcrskiej,  sześciu  synów  spłodził,  Ja- 
giełłą Króla  Polskiego ,  na  chrzcie  wziął  imię  Władysława, 
Skirgiełła,  ten  Kazimierzem,  Swidrygiełła,  ten  Bolesławem 
i  Leonem,  jako  się  widzieć  może  z  konsfytucyi  Lubelskich. 
Korybula,  ten  Dymitrem,  Wigunda,  ten  Wasilem  a  podobno 
i  Alexandrem,  Okal.  tom.  1.  fol.  546.   nazwani.   Ostatniego 


Korecki.  229 


z  tych  Kromer  lubo  nie  przydaje  ojca  od  którego  idą,  kła- 
dzie ButaM-a,  a  Stryjków,  lib.  12.  cap.  \^.  fol.  461.  przed 
ostatniego,  ten  także  wziął  iniit;  Dymitra,  zgadza  się  z  Stryj- 
ków. Kojał.  par  1.  Uh.  8.  i  Okol.  ale  Jfliec/iowita  powiada 
Itb.  4.  cap.  28.  fol.  246.  ze  ten  Butaw  nie  był  synem  01- 
gerda,  ale  bratem  jego  i  Kiejstuta,  w  Królewcu  w  Prusiech 
odrodził  się  Bogu  przez  chrzest.  Ztemwszystkiem  przeciwko 
Miechowicie  wszyscy  inni  historycy  stawają.  Stawają  przy- 
wileje książętom  niegdy  Koreckim  od  różnych  Panów  na- 
dane, gdzie  im  to  przyznają,  że  od  Olgerda  przodka  swego 
wj'szli,  i  dla  tftgo  się  nieprzerwanie  Olgerdowiczami  i  Ko- 
reckiemi  książętami  pisali,  czego  po  wielu  miejscach  napa- 
trzyłem się.  Stawają  dawne  tychże  książąt  nadgrobki,  Clara 
Ducum  sobolcs,  Olgerdi  sanguine  Cretiis  Princeps ,  mówi 
nadgrohek  Samuela  Koreckiego  sławnego  wojownika.  Ten 
tedy  Dymitr  Butaw  Olgerdowicz,  prócz  dóbr  w  Litwie  wzię- 
tych, insze  także  na  Wołyniu  posiadłszy,  nad  rzeką  Koree, 
właśnie  gdzie  w  drugą  rzekę  wpada  Słuck,  na  miejscu  wzgó- 
rzystem ,  na  skale  zamek  wystawił ,  woda  go  w  koło  oblewa, 
i  nazwał  go  Koree.  Był  człowiek  wojenny,  dlatego  na  sła- 
wnej, ale  nieszczęśliwej  Witolda  z  Edygą  Tamerlanesowym 
hetmanem  i  Tatarami  potyczce,  w  roku  1399.  bijąc  się  jako 
na  mężnego  kawalera  przystało,  poległ  na  placu,  z  innemi 
wielą  Panami  tak  Polskiemi  i  Litewskiemi,  i  z  synem  swoim. 
Alexander  Dymitrowicz  Olgerdowicz  książę  Korecki  syn 
Dymitra,  tego  zaś  Wasil  albo  Bazyli,  czego  dokumentem 
jest  przywilej  dany  od  Swidrygiełła  książęcia  Litewskiego, 
temu  Wasilowi  w  te  słowa :  l^asilio  Duci,  omnem  exhibele 
obedientiam.,  protit  parenti  ejtis  ^Jlej-andro  e.rhibuistis.  Da- 
tum  Liiceor.  9.  JSorembris  indictione  Ima.,  hył  to  nakaz  Bo- 
jarom i  inszym  nadwornym  ludziom  blisko  Korca  mieszkają- 
cym. Otrzymał  także  potwierdzenie^  wszystkich  przywilejów 
konferowanych  sobie  od  Witolda  i  Swidrygiełła,  i  od  tegoż 
samego  Kazimierza,  kiedy  jeszcze  tylko  był  książęciem  Litew- 
skim; syn  jego  Iwan,  czego  dowodem  są  niektóre  kontrakty, 
z  Bogdanem  Sienkiewiczem  Horskim  uczynione  w  Wojsiepszy, 
20.  Julii  indictione  5.  ten  po  różnych  experimentach  wojen- 
nych ,  wszedł  w  ligę  małżeńską  z  Bazylissą  córką  kniazia 
Chleba  Lizinosowicza,  która  że  była  jedynaczka,  a  inszych 
sukcessorów  tego  kniazia  nie  było,  za  konsensem  Króla  Ale- 
xandra  w  Wilnie,  18.  Februar.  indict.  11.  danym  na  pi- 
śmie, wszystkie  dobra  Lizinosowicza  posiadł;  piąciu  mu  sy- 
nów ta  żona  jego  powiła,  i  jedne  córkę,  która  się  dostała 
w  małżeństwo  3Iichnie  Zbrocbowiczowi  Hulewiczowi,  co  znat? 
z  jej  reformacyi,  ale  i  z  podziału  dóbr  między  bracią,   przez 


230  Korecki. 


przyjacielską  komplanacyą  uczynionego,  do  której  uprosił, 
Iwana  Puciatycza  Czewerlyńskiego,  i  drugiego  Czaplica,  pie- 
częć swoje  i  matka  ich  do  tej  ugody  przyłożyła.  Z  tycłi  sy- 
nów, Wasil,  Lew  i  Alexander,  życie  swoje  rycerskim  dzie- 
łom i  doliru  pospolitemu  poświi;ciwszy ,  gdy  pod  Sokalem 
z  ksiązęciem  Ostrogskim  Konstantynem  Tatarom  odpór  żwawo 
dają,  tamże  ze  krwią  i  życie  dla  ojczyzny  wylali;  wszyscy 
trzej  wprawdzie  w  związki  małżeńskie  weszli,  bez  potomstwa 
jednak  zeszli,  w  Pieczarach  pod  Kijowem  jest  jeszcze  ich 
pamiątka,  mówi  Oliolski.  Iwan  czwarty  ich  brat,  człowiek 
właśnie  do  wojny  urodzony,  żadnej  okazyi  nie  opuścił,  w 
którejby  swem  męztwem  na  sławę  imieniowi  swemu  nie  miał 
zakrawać  :  dlategoc  Zygmunt  I.  Król  Polski  z  Krakowa 
7.  Marca  1539.  tak  do  niego  pisze:  sicut  in  omni  nccasione 
erga  nos  Regem  et  Rempublicam  nostrmn^  plenum  affectiim 
sincere  et ptoi/ipfe  ojferlis,,  ita  nunc  in  /tostem  ingruentem, 
excur?-ite,  pro/ligate,  Gi-alia  nostra  regia  praemiaturi. 
Fortuna  jego  wszystka  ,  z  jedynaczką  córką  Anną  Iwanowi 
Wasilewiczowi  Masalskiemu   małżonkowi  jej   dostała  się. 

Fiedor  albo  Teodor  syn  Iwana  najstarszy  brat  czterech 
dopiero  wspomnionycb,  lala  swoje  w  opałach  wojennych  i  z 
chwałą  serca  kawalerskiego  objaśniwszy,  zasłużył  na  to,  że 
mu  Król  Zygmunt  I.  danym  do  niego  listem  dziękował  za  to, 
a  Zygmunt  August,  w  nadgrodę  dał  mu  Targowicę  zamek  i 
z  przyległościami.  O  czem  przywilej  1520.  21.  Lipca  (musi 
byc  omyłka  w  roku)  lak  mówi  do  niego  i  do  brata  jego. 
Quoniam  quotidiana  euperieiifia  certijicati  sumus ,  nuUum 
Reipublicae  negotium  vos  interiiiisisse ,  sed  contra  quemvis 
hosle,  vere  sincere,  et  alacriter  procesisse ,  ut  aptiores  et 
proptiores  vos  redderemus ,  nrcem  nostram  Targoviciam^ 
cum  tńllis  Lichacowliu,  Jrojnica,  Riidfów,  Bialobuki^  Białij- 
brzeg,  Rud/owiec,  vobis  aeviterne  dnmus.  Miał  za  sobą  Annę 
kniazia  Zyzemskiego  córkę  ,  która  była  pokrewna  Bogdana 
kniazia  Putvwlca,  co  znad  z  testamentu  Bohusza  Koreckiego 
syna  Fiedorowego,   spłodzonego   z  tej  Zyzemskiej. 

Bjhusz  Fiedorowicz  wojewoda  Wołyński,  starosta  Łu- 
cki, Winnicki,  Bracławski,  Zytomirski,  za  konsensem  kró- 
lewskim zamek  w  Winnicy  1571.  i  w  Bracławiu  1550.  wy- 
stawił, i  ufortyfikował,  dla  tego  w  domu  książąt  Koreckich, 
długo  te  starostwa  chodziły,  luboc  dla  wielkich  czynów  swoich, 
mata  to  na  niego  była  rekompensa,  nieśmiertelnej  godzien 
sławy  mąż,  którego  odwagi  tloznał  Oczaków,  Krym,  Wo- 
losza,  Bulgarowie,  Turcy,  ale  najbardziej  Tatarzy,  tak  w 
roku  1549.  jako  i  w  roku  1550.  z  granic  Polskich  od  niego 
spędzeni  i   pobici,   za  co  mu  Król  August  dziękując   tak  za- 


Korecki.  231 

cząf,  Generose  Jidelis  ,  nobis  dilecte  Dux.  Slnjj/iotvski 
lib.  25.  cap.  2.  jego  mcztwo  w  okazji  pod  Uł;j  sławi,  i  w  po- 
lach Iwańskich  był  z  liidein  swoim.  Umarł  w  Lucku,  pocho- 
wany w  Kijowie  w  kościele  Panny  3Iaryi  Pieczarskiej ;  blisko 
przed  śmiercią,  konia  swego,  na  e.\pedycyach  wojennych  do- 
świadczonego, i  łuk  Królowi  posłał.  Namawiałci  go  wpra- 
wdzie Król  czystymi  listami  do  unji,  ale  te  nic  u  niego 
niesprawiły,  tylko  w  testamencie  tak  położył.  Credo  San- 
ctam  Ecclesiam  et  in  ea  inorior^  (juam  ąitatuor  Patriarcfiae 
gubernant,  et  adminislrant.  Dwa  razy  śluby  małżeńskie  po- 
nawiał: pierwszy  raz  z  córką  Jędrzeja  ksiązccia  Koszerskiego, 
dowodem  tego  są  listy  Zygmunta  I.  w  roku  1541.  w  Wilnie 
dane,  z  tą  jednak  żył  bezpotomnie.  Drugi  raz  z  Maryą  Wa- 
sila  Szpauowskiego  Czaplica  córką,  z  której  syn  jeden  Je- 
rzy, w  niedorosłym  wieku  wszystkich  nadziei  odumarł :  drugi 
Joachim,  któremu  opiekunów  zostawił  Jana  Chodkiewicza  ka- 
sztelana Wileńskiego  starostę  Zmudzkiego,  Michała  Alexan- 
drowicza    ksiąz«;cia    Czartoryskiego,    Hojskiego    i   Mylsklego. 

Joachim  syn  Bohusza  wojewody  Wołyńskiego,  od  Jana 
Chodkiewicza  opiekuna  swego,  w  sprawach  rycerskich  wy- 
ćwiczony, własnym  kosztem  liczne  roty  sprowadzał,  to  na 
Moskwę,  to  na  Tatarów,  przeciwko  Rokoszanom  za  Królem 
Zygmuntem  III.  i  z  ludźmi  swemi  w  liczbę  i  męztwo  sll- 
nemi,  stawał.  Wziął  był  w  małżeństwo  Annę  córkę  tegoż 
Jana  Chodkiewicza  kasztelana  Wileńskiego,  siostrę  Jana  Ka- 
rola wojewody  Wileńskiego  i  hetmana,  z  którą  spłodził 
dwóch  synów,  Samuela  i  Karola  ,  córek  pięć,  z  tych  Le- 
winia  zaślubiona  ksiąźęciu  Radziwiłowi  Janowi  na  Kłecku  i 
Nieświeżu  koło  roku  1590.  to  Genealogia  Radziwilowska 
i  Iiojat.  in  lUS.  Okolski  się  myli ,  gdy  powiada,  że  była  za 
Albrychtem  Radziwiłem ,  bo  ten  Radziwił  byłci  wprawdzie 
synem  Albrychta,  ale  Jan  nie  Albrycht.  Druga  Anna  Mar- 
cella  czy  Marcybella,  najprzód  z  Mikołajem  Chlebowiczem 
kasztelanem  Wileńskim,  a  drugim  związkiem,  z  Janem  Ra- 
kowskim wojewodą  Witebskim ,  ta  po  zburzeniu  kościoła 
i  konwentu  w  Mińsku  00.  Dominikanów,  znowu  go  fun- 
dowała. Okolski  Russ.  flor.  fol.  98.  Trzecia  Izabella  z 
Mikołajem  Czartoryskim  książęciem  na  Klewaniu,  wojewodą 
Wołyńskim,  żyła  jeszcze  1631.  Potoc.  Centur.  fol.  216. 
Kojnl.  in  MS.  Czwarta  Helena  z  3Iarcinem  Kalinowskim  wo- 
jewodą Czerniechowskim,  hetmanem  polnym  koronnym.  Piąta 
Zofia  Serafina  zakonnicą  w  Ruskich  obrządkach.  Pochowany 
Joachim  w  kaplicy  w  Koreckim  zamku. 

Samuel  syn  Joachima,  książę  Korecki,  młodsze  lata 
swoje ,  to  w  szkołach ,   to  w  cudzych   krajach   przepolerowa- 


232  Korecki. 


wszy,  pod  Stanisławem  Żółkiewskim  helmaiiem,  Marsowe  za- 
łożył początki,  wielkiemi  przymiotami  z  natury  do  wojny 
ozdobiony,  luboc  i  na  dworze  królewskim  l)<;d;}c,  z  najprze- 
dniejszemi  na  ten  czas  w  ojczyźnie  naszej  łiidźmi,  w  ścisłej 
zył  liomitywie.  Zaślubiwszy  sobie  Katarzynę  córkę  Jeremiego 
Mobily  hospodara  Multańskieg^o,  który  tez  trzy  insze  córki 
z  wielkiemi  innemi  w  Polszczę  połączył  domami  ,  to  jest 
z  Michałem  Wiśniowieckim  ksiązcciem,  Stefanem  Potockim, 
i  Janem  Przerębskim,  gdy  go  o  to  Turcy  z  hospodarstwa 
zrucili  i  wyzuli,  a  on  się  do  swoich  zięciów  o  sukkurs  uciekł, 
Samuel  Korecki  zebrawszy  z  drugiemi  nie  małe  wojsko,  bez 
konsensu  królewskiego  i  Rzeczypospolitej,  na  Turków  ude- 
rzył, i  szczęśliwie  ich  spędziwszy,  Jeremiego  na  hospodar- 
stwo  przywrócił.  W  kilka  miesięcy  jednak  umiera  Jeremi, 
Turcy  syna  jego  Piotra  i  z  matką,  znowu  z  Państwa  rugują, 
wprzód  od  nich  znaczny  haracz  wyciągnąwszy,  ale  ojciec, 
widząc  zakłócone  szczęście  w  Woloszech,  i  nie  pewne  dzie- 
dzictwo, wcześnie  temu  zabiegł,  liczne  włości  w  Polszczę 
synowi  Piotrowi  zakupiwszy.  Dowiedziawszy  się  o  tern  skol- 
ligowani  szwagrowie,  znowu  wojnę  na  Turków  podnieśli. 
Koreckiego  sobie  lubo  młodszego,  ale  serca  nieustraszonego 
męża,  za  wodza  przybrali:  i  pewnie,  ze  się  tam  i  mądrym 
hetmanem  i  odważnym  żołnierzem  pokazał,  długo  i  szcze- 
liwie wojując,  siła  zamków  nieprzyjacielowi ,  siła  miast  ode- 
brał: trzynaście  bitew  z  Turczynem  stoczywszy,  z  pola  zwy- 
cięzko  schodził.  Inni  mówią,  źe  po  dziewiętnastu  wygra- 
nych, w  dwudziestej  dopiero  okazyi  w  roku  1617.  w  nie- 
wolą był  zabrany.  Drudzy  twierdzą,  ze  po  17.  potyczkach 
Wołochy  sobie  podbił.  B:ioviiis  powiada,  ze  w  dwudziestu 
i  jednej  bataliacli  ,  więcej  niż  sto  tysięcy  Turków  Tatarów 
i  Wotoszy  trupem  na  placu  położył.  Gdy  zaś  po  owej  sła- 
wnej wygranej  z  Tomsą  nowym  liospodarem  Wołoskim,  ksiąze 
Wiśniowiecki  ,  i  gorączką  i  trudami  wojennemi  zwątlony, 
źycle  to  z  tryumfem  zakończył  wszystek  się  ciężar  wojny  tej 
na  Koreckiego  zwalił,  jakoż  w  kilku  e.\perymentach  dał  się 
im  dobrze  w  znaki,  atoli  w  Jasiech  Turczyn  go  obiegł.  Ko- 
zacy którzy  przy  nim  byli,  pierzchnęli ,  lak  dalece,  że  się 
tylko  w  ośmset  ludzi  został,  Turków  zaś  i  Tatarów  na  dwa- 
kroć  sto  tysięcy  liczono.  Od  soboty  tedy,  aż  do  środy  bro- 
nił się  w  okopach  Korecki,  czterdzieści  tysięcy  nieprzyjaciela 
poraził;  gdy  im  jednak  i  prochu  niestało  i  siły  ubyło,  sam 
się  wręcz  długo,  bo  przez  cztery  godziny  z  nieprzyjacielem 
ścinał:  chcąc  go  Basza  żywo  pojmać,  posłał  do  niego  Po- 
laka, perswadując  mu,  aby  się  dobrowolnie  poddał.  Zsiadł 
tedy  z  konia  Korecki  i  pałasz  pod  nogi  Baszy  rzucił;  którego 


Korecki.  'i33 


gdy  do  Carogrodu  przywieziono,  pytał  się  go  Car  Turecki, 
z  czyjego  by  ordyiyinsu  przeciwko  niemu  wojował.  Samem 
się  prawi,  z  własnej  swojej  woli,  nie  z  czyjego  ordynansu, 
mścił  włości,  z  którycłieś  wyzuł  Piotra  Hospodara.  To  Jan- 
czyń.  in  JJS.  Bzovius  in  ^-Junalibus  Ecclesias.  fol.  1383. 
nuin.  20.  jak  sam  słyszał  z  ust  Koreckiego,  gdy  potem  był 
w  Rzymie ,  tak  tę  tranzakcyą  opisał.  Turcy  prawi  widząc 
nieprzetamanego  i  clę/.kiego  sobie  Koreckiego,  nie  mogąc 
siłą,  zdradą  go  pokonali.  Wysiali  do  niego  z  legaeyą,  w 
której  deklarowano  mu,  ze  Mohyłom  Wołoskie  hospodarstwo 
przywrócić  golowi,  byle  on  broń  złożył,  i  wojsko  rozpuścił, 
uczynił  tak  Samuel  ubezpieczony  przymierzem:  co  postrzegł- 
szy  Baszowie  Skinger  i  Ibraim,  w  sześćdziesiąt  tysięcy  i 
więcej  Turków  i  Tatarów  w  koło  go  opasali,  Korecki  lubo 
tylko  trzy  tysiące  miał  ludzi  swoich  do  boju,  przecież  ustę- 
pować, albo  poddawać  się  nie  myślił,  przez  trzy  dni  po- 
tężne szturmy  wytrzvm.iwszy,  gdy  z  wielkich  dział  (których 
on  nie  miał,  tabor  rozerwali  i  w  obóz  wpadli  Turcy,  z  niemi 
się  do  ostatniego  prawie  tchu  ścierając,  w  prostego  zoł- 
data  sukniach,  które  umyślnie  dla  tego  wziął  był  na  siebie, 
zęby  się  był  mógł  bezpieczniej  utaić,  w  niewolą  wzięty,  atoli 
z  powagi  twarzy  swojej  poznany,  do  Konstantynopola  na  ru- 
maku Tureckim  ,  z  wielkim  Turków  tryumfem  nad  lak  za- 
cnym niewolnikiem  był  wprowadzony.  Wysypało  się  co  żywo 
na  widowisko  nie  tylko  pospólstwo ,  ale  i  najwyżsi  Baszowie, 
i  sam  Car  Turecki,  który  szacując  sobie  tak  mężnego  Bo- 
hatera, ofiarował  mu  w  wojsku  swojeni  najwyższe  rządy,  na 
dworze  Cesarskim  najpierwsze  honory,  byle  się  tylko  był  wy- 
przysiągl  imienia  Chrześcijańskiego,  a  do  Mahomelańskiej 
sekty  nakłonił :  wzhrzydzil  się  jednak  choć  tak  kosztownemi 
obietnicami  Korecki,  więc  do  zamku  nad  Bosforem  leżącego 
wtrącony,  długą  niewolą  cierpiał:  aż  gdy  w  owem  więzie- 
niu schizmy  się  wyrzekł,  a  do  jedności  z  kościołem  Rzym- 
skim przystał:  dwa  nadto  śluby  uczyniwszy,  pierwszy,  ko- 
ściół 00.  Fraiiciszkanom  w  Korcu  wystawić,  drugi,  domek 
Loretański  Matki  Bożej  nawiedzić,  wielką  otuchę  o  wolności 
swojej  odebrał ,  jakoż  w  tymże  właśnie  czasie  ,  od  księżny 
żony,  i  supplement  pieniężny,  i  od  Sieniawskiego  podcza- 
szego koronnego  wierny  i  poufały  Greczyn  mu  przybył,  który 
swoją  industryą  w  flaszy,  w  której  mu  wino  zwyczajnie  no- 
sił, i  powróz  i  piłkę  żelazną  poddał.  Podarunkami  tedy  straż 
sobie  ująwszy,  że  go  nie  z  takim  jak  przedtem  rygorem  na 
oku  mieli,  trzy  kraty  żelazne  przerżnąwszy,  i  straż  winem, 
w  długą  noc  pojąc  uśpiwszy,  z  wieży  się  po  oMym  powrozie 
spuścił,   a  żeby  był  tym  łacniej   szpiegów  uszedł,   przebrany 


234  Korecki. 


w  insze  szały,  do  Konstantynopola  się  udał,  ztamtąd  po  nie- 
jakim czasie  do  Raguzy,  potem  do  Sycylji  popłynijł,  kupca 
na  sobie  osobi,'  zmyślając.  Tam  na  morzu,  gdv  na  nich  roz- 
bójniczy Turecki  okr(;t  natarł,  a  żeglarze  i  wszyscy  w  okrę- 
cie struchleli,  Korecki  serca  im  dodawszy,  Turków  odpę- 
dził :  z  Sycylji  do  Neapolu  ,  zt;}d  do  Rzymu  udał  się  w  r. 
1G18.  gdzie  od  Pawia  V.  Papieża,  mile  i  ze  czci;}  przyjęły, 
do  Loretu,  dla  wypełnienia  ślubu  swego  pospieszył,  a  polem 
do  ojczyzny  szczęśliwie  powrócił,  pełen  nadziei,  ze  kiedy- 
kolwiek nad  nieprzyjacioiami  swemi  miał  się  zemście;  ile  ze 
był  człowiek  żadnym  nieszczęścia  insullem  nieprzełamanv. 
Jakoż  gdy  się  w  ojna  z  Turkami  Polszczę  otworzyła ,  Zy- 
gmunt III.  Król  Polski  swoim  do  niego  listem,  tak  go  za- 
chęca, lustat  belltim  Turcicnm^  dum  et  OlJtnovius  /ega/iis 
nos/er  Constantinopoli  spenii/nr,  literae  nostrae  conteiiuiun- 
tur ,  pacta  fraude  celauttir ;  et  quoniam  mapiijicentiac  titac 
yirtiis  et  fortitudu  ,  quain  toto  pectore  et  piompto ,  nobis  et 
Reiptibl.  multoties  obtulit^  mnjcime  nota  est,  paratam  esse 
ad  belliim  vplumus,  et  presentibus  iiwitumus  etc.  Z  Stanisła- 
wem tedy  Żółkiewskim  kanclerzem  i  hetmanem  przeciwko 
Kantymirowi  wyprawił  się  ,  gdzie  gdy  niektórzy  Polacy  z 
strwożeni  i  hetniana  i  obozu  odbiegli,  on  dostawaj.-jc  placu 
pod  Cecora;  gdy  już  hetmana  wielkiego  zabiło,  z  Stanisła- 
wem Koniecpolskim  hetmanem  polnym,  Żółkiewskim,  i  Fa- 
rensbacliiuszem,  w  powtórną  niewolą  yyzięly,  i  do  Konstan- 
tynopola odesłany.  (Wjeżdżając  w  miasto  grał  sobie  na  ko- 
brze, jakby  z  tryumfem  wjeżdżał.  Janczyń.  iii  MS.)  Znowu 
tedy,  żeby  wiary  odstąpił,  bogałemi  obietnicami  do  tego  był 
kuszony,  nie  jednak  w  nim  serca  nie  zmiękczyły.  Więc  że 
sławny  i  straszny  był  zawsze  Turkom  tyla  zwycięztwami ;  do 
tego,  że  iw  niewoli  będąc  Pańskim  animuszem  Turkami  się 
zdał  gardzie,  obowiając  się  też,  żeby  był  i  drugi  raz  na  wol- 
ność nie  wymknął  się  z  ich  ręku,  umyślili  go  z  świata  zgła- 
dzić. Ta  fatalna  nowina  przecisnęła  się  i  do  więzienia ,  na 
którą  Korecki  najmniej  nie  zmieszany,  straż  przekupiwszy, 
księdza  sobie  Katolickiego  sprowadzić  kazał,  przed  którym 
przez  spowiedź  sumienie  oczyściwszy,  wszystek  się  do  śmierci 
gotować  począł,  tak  jednak  myślił  o  niej,  żeby  nie  sam  tylko 
umierał,  przełóż  gdy  go  z  dolnej  wieży  na  górę  wyciągniono, 
i  na  zaduszenie  jego  postronki  zarzucać  chciano,  on  tą,  którą 
miał  chybkością,  umknąwszy  się  trochę,  przyskoczył  do  je- 
dnego z  nich,  i  nóż  mu  wydarłszy:  bo  tylko  z  takim  orężem 
do  niego  przyszli,  jak  był  wielkiej  siły  człowiek,  nim  jednych 
popłatał,  drugich  na  śmierć  pokrajał,  póły  się  z  niemi  pasując, 
póki  sił  stawało  ;    dopiero  jeden    od  wielu  zwąłlony  i  zadu- 


Korecki. 


szony.  {Janczyń.  in  MS.  powiada,  źe  łokciowemi  prętami 
poty  byf  sieczony  az  skonał.)  Ciało  jego  z  wieży  zrzucone, 
i  w  (Jole  ziemią  i  piaskiem  przyrzucone,  które  potem  oku- 
pione, i  kryjomo  w  wór  sniol,-}  oblany  włożone  do  Polski 
przywieziono,  w  Korcu  u  00.  Franciszkanów  od  brata  po- 
chowane: umarł  1G22.  O  nim  kiedyś  Zygmunt  III.  powie- 
dział. Gdyby  takich  Koreckich  więcej  Polska  miała,  nigdyby 
tak  częstych  najazdów  od  Turków  i  Tatarów  nie  cierpiała. 
Mąz  był  statury  rosłej,  dowcipu  pięknego,  odwagi  i  siły  nie- 
zwyczajnej ,  w  naukach  się  kochający ;  źone  swoje  Mohi- 
lankę,  do  unji  przykładem  swoim  pociągnął,  z  którą  tylko 
jedne  córkę  zostawił  Annę,  ta  z  Jędrzejem  Leszczyńskim  herbu 
Wieniawa  wojewodzicem  Bełzkim ,  a  potem  wojewodą  Derp- 
skim  sprzysięzona  dożywotnie,  chocci  z  dyssydentem,  prze- 
cież świątobliwie  i  po  katolicku  żyła,  względem  której,  gdy 
mu  przy  dziecięciu  umarła ,  mąż  kościół  katolicki  w  Czar- 
torysku  wystawił,  kapłana  osadził,  i  dziesiącią  tysiącami  na- 
dal, gdzie  ją  pompatycznie  pochował;  umarła  1639.  wieku 
swego  21.  Pisali  o  tym  Samuelu  krom  wzwyż  wyrażonych. 
Starował,  in  Bel/at.  Sarni.  fol.  22H.  H/stor.  Obrazu  Czę- 
utochow.  fol.  253.  Histor.  Coli.  Baren.  S.  J.  Pieśń  o  nim 
dawna  i  zaraz  po  śmierci  Je^o  napisana.  Iianon  in  anntil. 
JSuptial.   Skibicki  Kazanie  lii/cerz.  Starował,  in  Jlonum. 

Jan  Karol  kasztelan  Wołyński,  syn  drugi  Joachima,  brat 
Samuela,  szkoły  skończywszy,  cudze  kraje  lustrując,  gdy  do 
Hollandyi,  gdzie  na  ten  czas  wojna  wrzała,  dla  większego 
poleru  w  Marsowych  kunsztach  morzem  płynie,  pod  Amszter- 
damem  od  Szwedów  pojmany.  Karol  Król  Szwedzki  dowie- 
dziawszy się  ,  że  to  był  siostrzeniec  Karola  Chodkiewicza, 
gęstemi  z  Sudermanji  zwycięztwy  wsławionego  hetmana,  do 
Sztokolmu  go  odesłał,  gdzie  całe  pięć  lat,  z  niemałym  zdro- 
wia swego  uszczerbkiem  i  przytępionym  wzroku,  strawiwszy, 
ślub  uczynił,  jeżeliby  go  Bóg  z  tak  ciężkiego  razu,  na  wol- 
ność szczęśliwie  wyprowadził,  schizmy  się  wyrzec,  a  z  Ka- 
tolickim kościołem  trzymać.  Wysłuchał  go  Pan  Bóg:  bo 
wkrótce  potem,  za  Ponta  syna  królewskiego  z  niedobregod 
wprawdzie  łoża  spłodzonego,  ale  wielkiego  w  różnych  ex- 
pedycyach  wodza,  na  zamian  dany,  skoro  się  do  Polski  po- 
wrócił, ślub  wykonał,  pierwszy  z  domu  swego  Unit,  do 
czego  i  własnym  poddanym  był  powodem,  kościół  w  Korcu 
00.  Franciszkanom  wystawiwszy,  do  niego  dziesięć  tysięcy 
zapisał:  przyczynił  się  do  tej  fundacyi  Samuel  brat  jego,  jako 
się  wyżej  mówiło.  Na  ubogie  też  i  szpitale  chojnic  łaskaw, 
na  ojczyznę  szczodry,  bo  na  Chocimską  expedycyą  z  Osma- 
nem Carem  Tureckim  ósm  chorągwi  okrytych  własnym  sump- 


236  Korecki. 


lem  wystawił,  i  Królowi  Zygmuntowi,  drogę  nieprzyjacie- 
lowi zachodzącemu  zasłał,  lul)oć  się  sam  w  domu  dla  zepso- 
wancgo  w  niewoli  zdrowia  przytrzymać  musiał,  na  co  naj- 
więcej sarkał,  ze  nie  mógł  tak,  jak  sobie  życzył,  ojczyźnie 
słuzyd.  Tęż  ochotę  w  inszych  na  Polskę  inkursyach  chętnie 
oświadczał,  po  kilkaset  ludzi  stawiając,  a  gdy  zdrowie  po- 
folgowało, i  sam  osobą  swoją,  jako  pod  Tuczynem ,  kędy 
skonfederowane  na  ojczyznę  Lissowczyków  wojsko,  z  wodzem 
ich  Wierzbowskim  zbite  i  rozproszone,  i  znowu,  gdy  Uszcie 
naszli,  złamał  ich  i  pogromił:  z  sejmu  1C23.  komissarz  do 
ordynowania  Kozaków  Zaporowskich  na  przyszła  wojnę.  Const. 
fol.  4.  Nakoniec  śmiertelnie  zachorowawszy,  dla  rozrywki 
swojej,  kazał  sobie  Diaków  albo  śpiewaków  Ruskich  spro- 
wadzić, ci  rozumiejąc,  ze  książę  chciał  się  znowu  do  schi- 
zmy wrócić,  z  gromadną  processyą,  chorągwiami  i  tłumem 
ludzi  na  pałac  weszli:  dowiedziawszy  się  o  nich  książę,  i 
zganiwszy,  oddalić  się  im  kazał:  tam  się  wkrótce  w  roku 
1633.  na  świętą  wieczność  przeniósł,  do  której  się  szcze- 
rem  sercem  gotował.  Wszedł  był  w  kontrakty  małżeń- 
skie z  Anną  Jędrzeja  Potockiego  herbu  Pilawa  kasztelana 
Kamienieckiego  córką,  pozostałą  wdową  po  Stanisławie  Gol- 
skim  wojewodzie  Ruskim,  z  której  córkę  Eufrozynę,  i  syna 
Alexandra  prędko  utracił,  został  się  tylko,  syn  Samuel  Karol. 
Centur.  Potoc.  fol.  213.  fitnion  tn  ^jniiul.  Nuptial.  Sldbiclii 
Kazanie  Namiot.  Sta?-ovol.  in  Mom/m.  Histor.  Coli.  Luceor. 
Samuel  Karol  starosta  Robczycki,  syn  Jana  Karola  ka- 
sztelana Wołyńskiego,  w  Styryi,  Austryi,  Niderlandzie  wyższe 
nauki  traktował,  w  Duaku  filozofią  publicznym  aktem  zakoń- 
czył. Powróciwszy  zaś  do  ojczyzny,  wszystek  się  do  wojny 
udał.  Pod  Zborowem  w  okazyi ,  gdy  na  nieprzyjaciela  odwa- 
żnie naciera,  konia  pod  nim  kulą  postrzelono  i  zabito,  nie 
bez  niebezpieczeństwa  i  jego  samego,  za  co  chwalił  go  po- 
tem Jan  Kazimierz  Król.  Chorągiew  jego  pod  Korsuniem 
Kozacy  całą  znieśli:  czego  mszcząc  się  na  nich,  na  wielu 
miejscach  gromił  ich  potężnie.  W  tych  zabiegach  na  przy- 
sługę ojczyzny  śmierć  go  zastała  1G51.  Zostawił  pamiątkę 
w  drogich  upominkach,  któremi  obraz  Częstochowski  ubo- 
gacił: dwa  razy  śluby  małżeńskie  ponawiał,  pierwszy  raz  z 
Maryanną  z  Robrku  Ligęzianką,  podskarbiego  wielkiego  ko- 
ronnego Hermolausa  córką,  pozostałą  wdową  po  Janie  Ka- 
rolu Tarle  kasztelanie  Wiślickim,  drugi  raz  z  Zofią  Opaliń- 
ską Piotra  wojewody  Poznańskiego  córka  pozostałą  wdową 
po  Stanisławie  Koniecpolskim  kasztelanie  Krakowskim,  het- 
manie wielkim  koronnym  wszakże  tak  z  tamtą,  jako  i  z  tą, 
(bo  w  dzień   ślubu    śmiertelnie  zachorował)   żadnego  potom- 


Horewicki — Horeywa. 


257 


stwa  nie  zostawił,  i  tak  na  nim  dom  Koreckich  ustał,  który 
dla  wielkich  dzieł  swoich  wiekować  był  powinien.  P.  Kanon 
in  Annul.  et  Mausol.  Durijew.  Niezeszla  pamięć  fol.  71. 
Panegir.  Coli.  Sandomir.  S.  J.  Genealogia  Zawiszów  herbu 
Łab«^'dź  drukowana  powiada,  ze  księżna  Korecka,  z  księżny 
Kurlandzkiej  urodzona,  była  za  Janem  Zawiszą  wojewodą 
Witebskim,   ale   inni   cale   o   tern  milczą. 

Dobra  Koreckie  z  których  główne  miasto  Koree,  długo  między  ksią- 
żętami S<inguszkami  i  Czartoryskiemi  były  w  dysceptacyi,  aż  na 
fundamencie  dekretu  trybunału  dział  uczyniony  i  Koree  dostał  się 
linji  Czartoryskiego  clior.  w.  koronnego.  ■ —  i)zielność  bohaterów 
familji  Koreckich,  najlepiej  wystawia,  pamiętna,  pieśń: 
,, Koreckich  niemasz,   Czarneckich  mało, 
,,I  Chodkiewiczów  juź  nam  niestało.  — 
Krasicki  w  przypisach. 

Korewicki  hei^bu  Prus  Stio ,  w  Podlaskiem  woje- 
wództwie. .Tan  syn  Jędrzeja  Korewicki  dworzanin  i  towarzysz 
ksiązęcia  Słuckiego  1577.  Alexandra  męża  rycerskiego,  wspo- 
mina Konstijtucya  1631.  /b/.  49.  Daniel  podczaszy  Drohicki 
1674.  Maciej  1632.  Jakób  Bogusław  i  Jan  Władysław  1648, 
Ił.oreyłva  herbu  Dębno.  Ten  herb  na  siebie  i  na 
sukcessorów  swoich  przyjął  na  sejmie  Hrodelskim,  jeden  z 
Panów  Litewskich  Koreywa,  którego  potomstwo  jest  w  po- 
wiecie Oszmiańskim  i  Upitskim.  Krzysztof  Koreywa  podsta- 
rości  Upitski,  1638.  drugi  pisarz  Oszmiaiiski.  Jan  Michał 
w  Grodzieńskim  powiecie.  Jam  czytał  na  liście  Kazimierza 
Króla  danym  miastu  Lwowskiemu  Jana  Korawę  dziedzica  na 
Malechowicach  1480. 

W  roku  1778.  Ludwik,  ale  Horcwa,  sędzia  grodzki  Kowieński. 

KOREYWA    HERBU    KUSZA. 


Ma  byd  Kusza  napięta   bez  strzały  w  polu  czerwonem^ 
hełmie  trzy  pióra  strusie.    Kojał.  in  MS.   i  przydaje,   że  się 


258  Horir— Romiakt. 

tym  herbem  pieczętuj.-}  Koreywowie  Burnakowle  w  Wilcń- 
sklem  województwie.  Raiał ,  3Iicliaf ,  Samuel  oześnik  Or- 
szailski  1700. 

tŁortf  /lerhu  Gozdawa,  z  tą  jednak  ró/.nicą,  że  lubo 
na  tarczy  jest  lilia  zóita  w  polu  czerwoiiem,  takaż,  jaka  w 
Gozdawie,  ba  i  na  hełmie,  ale  pawiego  ogona  niemasz,  tylko 
dwie  Syreny,  jedna  z  jednej,  druga  z  drugiej  strony,  uko- 
ronowane obiedwie,  lilią  u  spodu  nad  hełmem  trzymają,  nad 
liii,-}  są  trzy  gwiazdy  jedna  j)odle  drugiej:  tak  go  opisał /»*. 
Jiojat.  in  MS.  i  mnie  się  dostało  widzieć.  Zażywa  tego  herbu 
dom  Korflów  w  Inllanciech,  dakąd  się  z  Westfalji  jeszcze 
za  Krzyżaków  przenieśli.  Wilhelm  Korff  Smiling  a  Kreez- 
burg  starosta  Orleński ,  pułkownik  królewski,  bronił  Smo- 
leńska l()5'i.  zostawił  dwóch  synów:  Wilhelma  i  Mikołaja: 
z  tych  Mikołaj  wojewodą  był  Inllaiitsklm  1646.  posłował  na 
sejm  1623.  zkąd  był  komissarzem  do  traktatów  o  pokój  z 
Szwedami,  Constit.  fol.  3.  taz  konstylueya  dla  zasług  jego 
i  mcztwa  w  różnych  okazyach  dobra  Kryszborskie  w  In- 
llanlskiem  województwie  dziedzicznem  prawem  puściła,  y.  17. 
posłował  znowu  na  konwokacyą  1632.  Tenże  czy  inszy  3Ii- 
kołaj  rotmistrz  książęcia  Kurlandzkiego  1603.  Wilhelm  na 
Szawkianach  brat  jego  stai-osla  Orleński  podpisał  pacia  coii- 
venta  Jana  Kazimierza  Króla.  Gerard  Jan,  i  Jerzy  Adolf  1632. 
kwitnęli.  Mikołaj  rotmistrz  królewski  1674.  Marcin  Ernest 
kapitan  królewski  161)0.  Któryś  z  tego  domu,  miał  za  sobą 
Reginę  Ogińską,  Samuela  cywuna  Trockiego  córkę.^  Geneal. 
Ogińsk.  Ń.  Elżbietę  Grużewską  podkomorzankę  Zmudzką. 
Mikołaj   w  kilkaset    koni   przybył  na  pomoc  do   obozu    1577. 

Koniianicki  herbu  Junosza,  w  Krakowskiem  woje- 
wództwie. N.  Kormanicki  odważnie  stawał  przeciwko  Woło- 
chom u  Obertyna.  Orzechoio.  in  Quincunce.  N.  Kormanicki 
kasztelan  Czeeliowski,  żona  jego  Anna  z  Lipnika  umarła  1.591. 
powietrzem  w  dobrach  swoich  Rudniku  ruszona:  osobliwsza 
Dobrodziejka  nowicyatu  naszego  Krakowskiego.  Jlistor.  Dom. 
Probat.  Cracor.  Piglowski  elogia.  Córka  jego  Mikołaja 
Spytka  Ligęzy  kasztelana  Scndomierskiego  ,  pierwsza  żona. 
Stanisław  podsędek  Przemysłki ,  córka  jego  Katarzyna  była 
za  3Iikołajem   Fredrem. 

H.oi'lliak.t  herbu  lirucini.  Konstantyn  Korniakt  dzie- 
dzic na  Husakowie,  Sośnicy,  Białobokach  i  Zorawicy ,  ten 
z  Krety  do  Polski  przyszedł  i  osiadł,  od  Stefana  Króla  otrzy- 
mawszy indygenat.  Okol.  i  Starów,  declam.  contra  obtrect. 
Z  Anny  Dzieduszyckiej  herbu  Sas,  krom  córek  trzech,  to  jest 
Anny,  Jana  Tarnowskiego  herbu  Leliwa  kasztelana  Zarnow- 
skiego,  Zofji,  Abrahama  zFulsztyna  Herburta,  Katarzyny,  naj- 


Korniakt.  259 


przód  Alexandra  Chodkiewicza  wojewody  Trockiego,  a  potem 
Jeremiego  ksiąźccia  Wiśniowieckiego  wojewody  Ruskiego, 
małżonek,  syna  zostawił  Konstantego;  niąz  to  był  właśnie 
ryeerski,  Janowi  Zamojskiemu  hetmanowi  w  Inflanciech  do- 
świadczony, gdzie  gdy  mu  komendę  Białego  Kamienia  od- 
dano, przez  lat  trzy  sprawując  j;j,  wojskom  Szwedzkim,  nie- 
zwyciężonym się  zawsze  stawił.  W  Węgrzecli  potem,  z  tymże 
Zamojskim,  tąi  serca  śmiałością  na  sławę  zakrawał;  wkrótce 
kilka  cliorągwi  własnym  kosztem  wystawiwszy,  przeciwko  Ta- 
tarom pod  Buzę,  tam  ich  i  nie  raz  mężnie  gromił:  w  Hus- 
sakowie  00.  Karmelitów  fundował,  trzydzieści  tysięcy  na  tę 
fundacyą  wysypawszy ,  luboc  prędka  śmierć  ,  do  tego  mu 
drogę  zagrodziła,  ze  do  swej  perfekcyi,  tak  kościoła  jako  i 
konwentu  przyprowadzić  nie  mógł,  nad  to,  tysiąc  złotych 
łożył,  na  wyprowadzenie  baszty  w  mieście  Lwowskim,  umarł 
lfi26.  złączył  się  był  dożywotnie  z  Elżbietą  Ossolińską  herbu 
Topor  wojewodzanką  Sendomierską ,  z  której  potomstwo, 
córka  Anna,  Mikołajowi  Ossolińskiemu  staroście  Knyszyńskie- 
mu zaślubiona,  i  synowie  dwaj.  Pierwszy  Alexander  Zbigniew 
Korniakt,  ojcowskiej  w  Hussakowie  dokończył  fundacvi,  zszedł 
z  tego  świata  1639.  wieku  27.  temu  Dorota  Karnkowska, 
wnuczka  Stanisława  Karnkowskiego  arcybiskupa  Gnieźnień- 
skiego, jcdnę  tylko  córkę  powiła,  ta  potem  z  Marcinem  Kra- 
sickim kasztelanem  Przemysłkim  dożywotnie  była  zmówioną. 
Drugi  Karol  Franciszek,  mlodoś(5  swoje  w  Hiszpanji,  Fran- 
cyl,  Belgium,  Anglji,  wojenną  e.\peryencyą  przepolerowa- 
wszy,  w  ojczyźnie  potem  na  Kozackiej  rebellji  uskromienie, 
kilka  chorągwi,  własną  szkatułą  wystawił,  doznała  ziemia 
Przemysłka  znacznej  jego  na  obronę  swoje  odwagi  i  dziel- 
ności, kiedy  po  nieszczęśliwem  wojsk  naszych  z  pod  Pila- 
wiec  rozgromieniu,  Przemyśl  od  swawolnych  a  gromadnych 
buntów  Kozackich  oblężony,  bliski  od  częstych  szturmów 
zguby,  dzielny  mąz  Korniakt,  z  chorągwią  dragonji  swojej, 
i  własnemi  z  dóbr  swoich  poddanemi ,  których  kiliia  tysięcy 
było,  na  odsiecz  mu  przybył,  i  obroniwszy  miasta,  bliskie 
niego  pola,  trupami  gęstemi  okrył,  chorągiew  Kozacką  tam 
wziętą  w  kościele  katedralnym  Przemysłkim  zawiesił.  Pod 
Zborowem  potem  z  piącią  chorągwiami  dragonji  stanął,  kędy 
w  oczach  całego  wojska,  Tatarów  po  trzykroć  z  pola  spę- 
dził, czwarty  raz,  gdy  z  tąz  serca  śmiałością  na  nich  naciera, 
trupem  za  ojczyznę  poległ,  nieśmiertelnego  życia  godzien  r. 
1672.  Miał  za  dożywotniego  przyjaciela  Katarzynę  Bełzecką 
wojewodzankę  Podolską,  spłodził  córkę  Katarzynę,  i  synów 
trzech:  Antoniego  Karola,  3Iichała  i  Franciszka,  wszyscy 
bezpotomnie  zeszli,   i  tak  ten  dom  zszedł. 


240 


Hornie— Horilicki. 


Maj.^lek  znaczny  Korniaklów  przez  małżonkę  Marcina  Krasickiego 
w  tenże  dom  wszcd! :  że  zaś  linia  Marcina  Krasickiego  na  synie 
jego  ustala ,  przez  córkę  najprzód  do  Modrzewskicii  polem  do  Ła- 
szczów ,  nakoniec  w  dom  Potockich  dostał  się ,  przez  małżeństwo 
Franciszka  wojewody  Kijowskiego  z  Anną  także  Potocką  woje- 
wody Poznańskiego  córką  z  Łaszczowny  urodzoną.  —  Ii7'asic/ii. 


KORNIC 


HERB. 


Na  trzech  gradusach  ze  skały  wyrobionych  powinien  pro- 
sto stać  krzyż,  na  kształt  litery  Tau  Grekom  zwyczajnej,  u 
każdego  rogu  tego  krzyża  bochen  chleba  utkwiony ,  pole  po- 
winno bvć  czerwone,  skala  szara,  krzyż  hialy,  chleb  koloru 
kasztanowego,  na  hełmie  plcc  piór  strusich:  tak  go  opisuje 
Okol.  tom.  I.  fol.  448.  Rutka  in  MS.  gdzie  z  Długosza  po- 
wiadają, ze  ten  herb  nadany  od  książąt  Ruskich  rycerzowi 
Kornic  nazwanemu,  który  wiele  i  mężnie  nad  nieprzyjacielem 
dokazywał,  osobliwie  za  błogosławieństwem  Panów  swoich, 
którzy  mu  na  okazyą  idącemu  błogosławili ,  ztąd  ten  herb, 
już  się  zowie  Koi-nic  od  imienia  rycerza,  zowią  go  i  Ilospody 
błogosław ,  i  owszem  Okol.  przydaje ,  że  niektórzy  z  tego 
domu,  gdy  na  Szląsku  osiedli,  Biesami  są  przezwani  od  pro- 
stych, a  na  Panów  swoich  zawziętych  poddanych.  Adama 
Kornicza  w  księztwie  Opawskiem  w  kościele  Poruhskim  nad- 
grobek  wypisał  Okolski. 

Herbotoni. 

Bies,  Jaroszewski,  Sokołoivski, 

Frt/dri/chowski,         Jasieniecki,  Szczepanowski^ 

Górecki,  Koruicki, 

Inwaldski,  Porębski, 

Korniehi  herbu  Jtornic.  Ustyana  Kórnickiego  ziemia- 
nina Wołyńskiego,   wspomina  Metryka  Wołyńska  1528. 


Horolko — Korsak. 


241 


Korolko^  w  województwie  Mśeisławskiem.  Stefan  Ko- 
rolko   podpisał  elekcyą  Jana  III.  Króla  Polskiego.  Jan  1700. 

Korowaj •  Jędrzej  Korowaj,  córka  jego  była  za  Ale- 
xandreni  Iwanickim  ,  spłodzona  z  3Iatreny  Krasnosielskiej : 
kwitnął  ten  Jędrzej  1528.  jako  świadczy  Metryka  Wołyńska. 


KORSAK 


HERB. 


Bielski  fol.  742.  powiada,  ze  dwa  jelca  na  krzyż  zło- 
żone powinny  być  na  tarczy,  Paprocki  ti<  Gniazdzie  f.  1198. 
to  herbach  fol.  679.  położyłci  wprawdzie  kształt  tego  herbu, 
ale  go  nie  opisuje,  co  na  tarczy  jest.  Okolski  t.  \.f.  457. 
twierdzi,  źe  są  dwie  lilie  tak  w  jednę  spojone,  jak  widzieć 
możesz  w  herbie  Gozdawa ,  lilie  mówi  czarne  ,  pole  czer- 
wone;  ale  się  myli,  co  i  z  tego  poznać,  że  kolor  czarny 
liliom  przypisuje.  Iiojałowicz  m  JJS.  i  Piotrowicz  w  pre- 
facyi,  lepiej  mówią,  że  są  dwie  kotwice  barkami  do  siebie 
obrócone,  we  środku  niby  ogniwem  spętane,  na  hełmie- trzy 
pióra  strusie.  Tego  herbu  są  Korsakowie  dom  dawny  i  roz- 
rodzony,  osobliwie  w  województwie  Połockiem.  Przodek  lego 
domu  przyszedł  do  Litwy  z  Korsyki,  za  Świdrygiełła  ksią- 
żęcia,  który  mu  siostrę  swoje  dał  w  małżeństwo,  a  w  posagu 
z  nią  włości,  począwszy  od  Glęboiiego,  aż  do  Zawołocia, 
w  województwie  Połockiem  i  Moskiewskich  granicach,  znaj- 
duje się  do  tych  czas  pole  nazwane  Korsakowe,  iż  na  nim 
sami  tylko  Korsakowie,  zebrawszy  się,  wojsko  Moskiewskie 
zbili.  Dla  różnicy,  różnie  się  od  dóbr  piszą,  jedni  z  Pocza- 
powa,  drudzy  Hłubocki,  drudzy  Hułubicki,  drudzy  Borko- 
iap,  drudzy  Udzielski.  Hleb  i  Łukasz  Korsakowie  dworzanie 
królewscy  1536.  Korsak  Borkolap  goniec  do  3Ioskwy  w  r. 
1591.  Z  tego  domu  nie  mało  Korsaków,  którzy  się  byli  ze- 
brali na  obronę  Połocka  1564.  Moskwicin ,  przeciw  przysię- 
dze swej  zabrał  w  niewolą.  Oniki  rotmistrz  królewski,  dzielny 

Tom  V.  16 


242  Korsak. 


w  okazyl  na  polach  Iwańskich  1567.  Eustach!  Korsak  Ho- 
łobicki  wojski  Połocki  1609.  Bazyli  chorąży  Mozyrski,  Con- 
stit.  1580,  fol.  3()1.  Hieronim  15l»0.  Constit.fol.  603.  Jan 
najprzód  pisarz  ziemski  Oszniiaiiski,   poseł  na  sejm,  Constit. 

fol.  1598.  fol.  694.  potem  sędzia  Oszmiański  1613.  Constit. 

fol.  43.  dla  ubogiej  młodzi  szlacheckiej,  naukami  się  bawią- 
cej fundował  w  Wilnie  konwikt,  a  w  Ostrowcu  klasztor  00. 
Dominikanom.  Piotr  wojewoda  Połocki  1538.  miał  za  sobą 
Marynę  córkę  Pawła  Sapiehy  wojewody  Nowogrodzkiego. 
Wulicla.  Jan  chorąży  Połocki  i  dworzanin  królewski  1613. 
ztamt.jd  deputat  na  trybunał  fiskalny.  Constit.  fol.  8.  Z  lat 
dochodzę,  ze  był  inszy  Jan  kasztelan  Połocki  1661.  Con- 
stit. fol.  61.  i  1667.  yb/.  16.  i  1670.  inszy  tegoż  imienia  i 
krzesła  marszałkiem  trybunału  Litewskiego  1611.  juz  mu  było 
deklarowano  i  województwo  Smoleńskie,  ale  nim  go  objął, 
umarł.  Fundował  OO.  Karmelitów  Bosych  w  Głębokim  na 
Białej  Rusi  ;  z  Zukowny  sędzianki  Polockiej  miał  synów 
dwóch  :  Grzegorza  i  Gabryela.  Z  tych  Grzegorz  chorąży  Po- 
łocki,  starosta  Rochaczewski ,  miał  za  sobą  córkę  Romana 
Wołowicza,  synowie  jego  Kazimierz  Korsak  chorąży  Połocki, 
Karol  umarł  w  zakonie  Soc.  Jesu.  Roman  chorąży  Połocki, 
po  bracie  Kazimierzu.  Gabryel  brat  Grzegorza  syn  Jana,  był 
wprzód  pisarzem  ziemskim,  potem  sędzią  Potockim,  syn  jego 
Konstantyn.  Rafał  Korsak  najprzód  władyka  Piński  1633.  p. 
potem  w  roku  1637.  objął  metropolią  całej  Rusi,  co  zna(5 
z  panegiryku  na  jego  wjeździe,  Spcs  altera  Russiae ,  tam 
jawnie  mówi  ten  autor,  ze  Korsakowie  Kotwicami  się  pieczę- 
tują, przydaje  i  to,  ze  się  w  Rzymie  uczył:  o  kanonizacyą 
B.  Jozafata  starając  się,  Urbanowi  VIII.  i  kardynałom  miły; 
Papież  na  dokument  swego  afleklu  ku  niemu,  dał  mu  wszy- 
stek strój  i  apparat  Greckich  obrządków  b()gaty :  był  czło- 
wiek uczony,  pobożny,  i  pracami  koło  unji  S.  zalecony.  Jan 
brat  Rafała  pisarz  grodzki  Zmudzki,  syn  jego  Alexander  w 
zakonie  naszym  kapłan  godny,  umarł  powietrzem  1657.  Jó- 
zef starosta  Mścislawski,  podczas  burzy  od  Moskwy,  żeby 
był  Dzisę  fortecę  utrzymał ,  swoim  kosztem  ludzi  wojennych 
zebrał,  co  mu  Iionstyt.  1638.  fol.  54.  kazała  wrócić;  potem 
wojewoda  Mścisławski,  fundował  plebanią  i  klasztor  w  Głę- 
bokim 00.  Karmelitom  Bosym,  co  approbowała  Iionsti/tucya 
1641.  /b/.  30.  także  Bazylianów  unitów  w  Berezwie  i  Wierz- 
bołowie  1647.  fol.  16.  Krzysztof  podkomorzy  Połocki,  sy- 
nowie jego ,  Jan,  Władysław,  Jarosz,  1675.  Niewiem  czy 
nie  ten  podkomorzy  miał  za  sobą  Elżbietę  Mikołaja  Sapiehy 
pisarza  polnego  Litewskiego  córkę:  Jf^alicki:  a  zaś  tego  Sa- 
piehy   Petronella    Korsakowna   małżonką  była:    druga  Ogiu- 


Horsak.  245 

skicgo  miecznika  Litewskieg^o  :  trzecia  Michała  Połubińskiego 
sodziego  ziemskiego  Słonimskiego.  Fiedor  i  Jędrzej  Korsa- 
kowie pod  Skowrodkiem  mężnie  Tatarów  pLiszali  1577.  r. 
Paprocki  o  herbach  J".  340.  Knzimierz  wielkiej  fortuny  dzie- 
dzic, ile  krom  jednej  siostry  żadnego  rodzeństwa  nie  było; 
zaraz  z  młodu  miał  wielki  instynkt  od  Boga  do  pogardy 
świata,  przecież  oglądając  się  na  honor  domu,  do  obozu  się 
udał,  chcąc  lam  na  sławę  imienia  swego  zapracować,  i  tam 
go  jednak  wokacya  Boska  ścigała,  i  do  tego  ciągnęła,  aby 
w  prostym  wiejskim  stanie  zbawienia  duszy  swojej  szukał. 
Opierał  się  długo  tej  woli  Boskiej  Kazimierz ,  odwodziła  od 
tego  parentela  domu,  delikatne  wychowanie,  nadzieja  hono- 
rów ;  pompa  świata.  Straszyło  poniżenie  siebie  prawie  osta- 
tnie, niewygody  życia,  praca,  i  inne.  Słodziła  z  drugiej 
strony  łaska  i  miłość  Boska,  pewność  zbawienia:  gdy  się  tak 
sam  z  sobą  passuje ;  do  zwycięztwa  siebie  samego,  pomógł 
mu  taki  przypadek.  Od  pułkownika  swego  wysłany  Kazimierz 
na  podjazd,  gdy  mu  o  żadnem  niebezpieczeństwie  od  nie- 
przyjaciela, nie  powiadają,  z  ludźmi  swemi  w  pewnej  wsi 
rozłożył  się,  i  bezpiecznie  zasypia;  w  tem  w  głęboką  noc 
przypadł  nieprzyjaciel;  na  trwogę  jak  wszyscy  tak  i  Kazimierz 
rączo  się  porywa,  a  z  prędkości  w  ciemnej  chacie,  miasto 
swojej,  chłopską  na  siebie  łachę  wziąwszy,  wypada  na  nie- 
przyjaciela,  i  szczęśliwie  gromi.  Już  też  i  świtać  poczęło, 
gdy  po  sobie  pogląda  Kazimierz  ,  widzi  się  w  prostej  sier- 
międze, nie  w  swojej  sukni:  i  zaraz  instynkt  wewnętrzny 
słyszy.  Otóż  cię  tak  Bóg  stroi,  ta  to  jest  barwa,  w  której 
cię  chce  hó^  zbawić:  co  gdy  rozważa  pilno,  naostatek  nie- 
chcąc  się  dłużej  woli  Boskiej  sprzeciwiać,  konie  ,  sprzęty, 
suknie,  ubogim  rozdawszy,  w  głęboką  się  puścił  pustynią, 
tam  samemi  tylko  korzonkami  i  ziołami  żyjąc,  na  samej  bo- 
gomyślności  niejaki  czas  przepędził,  jeszcze  jednak  nie  zu- 
pełnie spokojny,  że  nie  we  wszystkiem  na  woli  Boskiej  prze- 
stał, przetoż  do  bliskiej  idzie  wioski  już  zarosły  wycieńczony; 
tam  u  chłopka  służbę  przyjmuje,  i  z  taką  ochotą,  wierno- 
ścią, wszystkie  na  siebie  ciężary,  robociznę  odprawuje,  jakby 
do  niej  od  urodzenia  był  przywykły.  Gospodarz  uważając 
skrzętność  i  pobożność  człowieka,  chcąc  mu  prace  jego  za- 
wdzięczyć,  córkę  mu  swoje  za  żonę,  i  w  posagu  dziedzi- 
ctwo wszystkiego,  bo  jedynaczka  była,  ofiaruje.  Wzgardził 
tem  Kazimierz,  i  owszem  żeby  był  większe  jeszcze  zwycię- 
ztwo  nad  samym  sobą  uczynił,  do  inszej  się  wioski  własnej 
swojej  dziedzicznej ,  kędy  siostra  jego  rodzona  na  ten  czas 
Panią  rządziła,  udał;  tam  poddanemu  kiedyś  swemu  za  pa- 
robka się   ofiaruje ;  jakoż  robił  do  ukontentowania  jeg-o  wszy- 

16* 


244  Korsak. 


stko  z  wielką  ochotą,  by  też  i  najcięższe  i  najlichsze  było. 
Nie  raz  na  pańszczyznę  do  dworu  chodził,  gdzie  nie  poznany, 
bicze  i  guzy  nie  raz  ztamtąd  od  dworskich  wynosił:  bywało 
ze  i  sama  siostra  pastwi«5  się  czasem  nad  nim  kazała  :  Siedm 
lat  w  owej  wiosce  w  wielkiej  skromności,  i  do  zbudowania 
wszystkim  na  ciężkiej  pracy  strawiwszy,  chorobą  śmiertelną 
złożony,  prosi  gospodarza  aby  w  nadgrodę  wiernych  usług 
jego,  księdza  mu  sprowadził;  jedź  prawi  na  publiczny  go- 
ściniec, kapłana,  którego  tam  napadniesz  nieomylnie,  zaproś 
do  mnie.  Jakoż  tak  się  stało  ,  trafił  na  księdza  Dominika  Po- 
dolca  Soc.  Jesu,  którego  gdy  zaprosił  i  przyprowadził  do 
chorego,  Kazimierz  po  łacinie  wita  go  po  imieniu  i  prze- 
zwisku, a  po  spowiedzi  przed  nim  uczynionej,  wszystek  mu 
stan  i  proceder  życia  swego,  i  pociechy  które  miał  ztąd  nie- 
bieskie ,  opowiedział :  dwa  obligi  pod  wielkim  ciężarem  na 
sumieniu  na  niego  włożywszy:  pierwszy,  aby  imienia  jego, 
i  co  się  z  nim  działo,  nikomu  nie  wyjawiał:  drugi,  żeby 
go  na  cmentarzu  pospolitym  trybem  inszym  wieśniakom  po- 
grzebiono.  To  zrobiwszy,  w  świętych  aktach,  na  wolność 
synów  Boskich  przeszedł.  Ksiądz  Podolec  tę  wszyslkę  rzecz 
głęboko  u  siebie  póki  żył,  taił:  Po  śmierci  jego  dopiero  tę 
rzecz  opisaną  jego  ręką  znaleziono.  JSaiunnow.  in  Fucie  Re- 
rum Sarmat,  fol.  313.  Apollonia  Marcina  Kurczą  wojewody 
Derpskiego  małżonka.  Józef  sędzia  Połocki  1(5(10.  Marcyan 
Zbigniew  sędzia  grodzki  Połocki,  poseł  na  kon\^(>kacyą  1()74. 
Alexander  wojski  Mścisławski,  Władysław  stolnik  \\  endeii- 
ski,  Samuel  cześnik  Nowogrodzki,  Władysław  drugi  cho- 
rąży Połocki,  Sterijn  kasztelanie  Połocki,  Hreliory  Udzielski 
Korsak.  Trojan  wojski  Wendeński,  Bazyli  skarbnik  Połocki 
1674.  Któryś  z  nich  miał  za  sohą  Barbarę  Dymitra  Ogiń- 
skiego córkę.  N.  chorąży  Połocki  poseł  na  sejm  1722.  z  Ko- 
wieńskiego. Jan  i  Ludwik  podczaszy  Połocki  1700.  Bazyli 
pisarz  grodzki  Starodubowski ,  poseł  na  konwokacyą  1733. 
Michał  marszałek   Upitski   poseł  na  konwokacyą   1733. 

W  roku  1778.  Ignacy  Korsak  chor.-jźy  Połocki.  —  Jerzy  sędzia 
ziemski  Połocki. —  Tadeusz  podcz;iszy  Folocki.   —    Dominik 
koniuszy  tegoż  województwa.  —   Hipolit  stohiik  Nowogrodzki. 
—  Alexander  skarbnik  Orszański.  —   Ludwik  sędzia  ziem- 
ski Mozyrski.  —   W  r.  1788.  Tadeusz  Horsnk  sędzia  ziemski 
Wileński.   —  Wincenty  pisarz  ziemski  Połocki.    —    Jan  pod- 
wojewodzi.  —  Alesander  sędzia   ziemski  Orszański.  —  lira- 
sicki.  —  (Niepewno  do  którego  herbu  należą.) 
Horsak.  herbu  Lis.   Krom   wzwyż  wyrażonych  są  inni 
Korsakowie    w    Nowogrodzkiem    województwie   i  Brzeskiem, 
przydomek  mają  Sowa  albo  Sowicz,  Kotwicę  w  hełmie  kładą: 
Pisali  się  z  dawna  z  Poczapowa.  Z  tych  był  Teodor  i  Ale- 


Iiori¥in. 


245 


xaiider  Sowiczowie  Korsakowie  1648.  Kojatow.  in  MS.  N. 
była  za  Łukaszem  Jelcem.  Samuel  S(,'dzla  ziemski  Nowogro- 
dzki miał  za  sobij  Kierznowską  Eleonorę,  siostrę  wojewody 
Nowogrodzkieg^o ;  z  tej  dwóch  synów  było,  jeden  Samuel 
podwojewodzym  Nowogrodzkim,  drugi  Stanisław  najprzód 
cześnikiem  i  sędzią  Grodzkim,  potem  chorążym  Nowogro- 
dzkim ,  z  Katarzyny  Raessowny  zostawił  potomstwo,  Samuela 
cześnika  i  pisarza  grodzkiego  Nowogrodzkiego  dziedzica  na 
Wołkowiczach.  Siostry,  3Iaryanna,  Hieronima  Żaby  podko- 
morzego Nowogrodzkiego,  małżonka,  i  Zofia  Białozorowa 
stolnikowa  Upitska.  Tegoż  Samuela  sędziego  ziemskiego  z 
Kierznowskicj  córka  Zofia  była  Imo  volo  za  Alexandrem 
^Vojną  Jasienieckim  horodniczym  Nowogrodzkim,  '2do  voto 
za  Grocholskim  wojskim  Nowogrodzkim,  ^tio  za  Judyckim 
wojskim  Rzeczyckim  ,  Ato  za  Podbereskim  wojewodzicem 
Smoleńskim.  31arcin  z  Poczapowa  doświadczony  żołnierz  w 
Moskwie,  synowie  jego  z  Alexandry  Czarkowskiej,  Krzysztof 
Stanisław,  Eliasz  i  Jan.  Krom  tych  są  insi  Korsakowie  w 
Trockiem  województwie.  Siemion,  córka  jego  Anna  była  za 
Piotrem  Karskim  rotmistrzem  królewskim. 


KORWIN 


HERB. 


Kruk  czarny  powinien  byc  stojący  na  pniu  ociętym  le- 
żącym ,  u  którego  dwa  z  jednej  strony  sęki  nisko,  dwa  u 
góry,  pierścień  złoty  w  nosie  trzyma,  dyamentem  na  dół, 
sam  kruk  w  lewą  tarczy  całym  sobą  obrócony ,  w  polu  czer- 
wonem,  na  hełmie  trzy  pióra  strusie:  tak  go  opisuje  Paprocki 
i  Okol.  tom.  1.  fol.  459.  Hs.  Rutka  powiada,  że  niektórzy 
kruka  także  z  pierścieniem  na  hełmie  kładą.  Ks.  Kojałow. 
in  MS.  twierdzi ,  że  Sakowiczowie  w  księztwie  Litewskiem 
tak  ten  herb  kształtują:  pień  takiż  być  powinien,  tylko  że 
stojący,  na  nim  kruk  z  pierścieniem  stoi,   ale  w  prawą  tarczy 


246  Koryatowicz. 


skierowany,  na  hełmie  trzy  pióra  strusie.  Ginwiłowie  zaś  Pio- 
trowscy pierścienia  nie  kładą.  Zda  się,  ze  od  Korwinów 
Rzymskicli  ten  lierb  swoje  początki  zalirał,  którzy  wiele  kra- 
jów sławą  imienia  sweg^o  napełnili.  Mareus  Yalerius  rotmistrz 
w  Rzymskiem  wojsku,  na  harc  wyzwany  od  potężnego  w  siłę 
Francuza,  gdy  się  do  broni  obadwa  porwali,  kruk  niewie- 
dziec  zkąd  przyleciawszy  ,  na  szyszaku  Waleriusza  usiadł, 
tam  gdy  Francuz  żwawiej  na  niego  naciera,  kruk  juz  skrzy- 
dładmi,  juz  pyskiem,  już  pazurami,  tak  broniąc  Waleriusza, 
Francuzowi  i  dokuczył,  i  pomieszał  jego  serce,  ie  go  Wa- 
leryusz  snadno  z  zwycicztwem  pokonał :  ztąd  rozumie  ^Jle- 
xander  ab  Alexnndro ,  ze  potem  Korwinów  imię  na  Wale- 
ryusza  potomkach  oschło.  Z  Rzymu  do  Pannonji  się  ten  herb 
przeniósł:  gdzie  według  Okol.  Yalerius  Messalius  Corvinus 
za  Tyberyusza  Cesarza,  tę  prowincyą  Rzymianom  podbił,  a 
w  Dalmacyi  w  Raguzie  ,  wiele  w  budynkach  i  w  statuach 
jego  pamiątki  zostało.  Tymże  się  herbem  szczycił  Jan  Huniad 
pamiętny  wojownik,  którego  syn  Maciej  na  tronie  Węgier- 
skim osiadł:  i  matka  S.  Szczepana  Króla  Węgierskiego,  te- 
goż herbu  i  domu  była.  Do  Polski  zaś  przyniesiony  dobrze 
przed  rokiem  1224.  bo  juz  w  tym  roku  Wawrzęta  Korwin 
herb  swój  na  Ślepowrona  zamienił,  co  znad  z  listu  Konrada 
ksiązęcia  Mazowieckiego  w  tym  czasie  danym.  Ze  zaś  wiel- 
kie jest  podobieństwo  tego  herbu  do  herbu  Slepowron,  dla 
tego  niektórzy  Korwin  Ślepowi*onem  zowią,  i  Slepowron 
Korwinem. 

Herhołoni. 

Bieti/iowski,  3Ialaczeivski\  Sakowicz, 

Ginwił,  j}Iietelski\  Sariiicki, 

Jagodi/iiski,  31todnicki,  Spłkotvskt\ 

Kochanowskie  Pawłowski,  Żarnowiecki. 

Lisowski,  Piotroivski, 

Późniejsi  heraldycy  następujące  familie  wymieniają ,  jako  herbu  tego 

używające  : 
Bnchowsiii,  Korwin,  Kn/kotvski, 

Bronicki,  Kruk,  Terajowics. 

I4.oryatowic«owie  ksiąięta  herbu  Pogania  Litew- 
ska. Koryat  syn  Gedymina  najmłodszy,  jako  chce  Stri/jkow. 
lib.  11.  cap.  8.  Książe  Aowogrodzki,  Pan  na  Wołkowisku 
i  Mścibochowie ,  zostawił  czterech  synów :  Alexandra,  Kon- 
stantyna, Jerzego  i  Teodora,  którzy  Olgerdowi  książęciu  Li- 
tewskiemu siła  do  zwYcięztwa  pomogli,  otrzymanego  nad  Ta- 
tarami,  w  roku   1331.   w  nadgrodę  czego  Olgerd  Podole  im 


lioryatowicz.  247 

puścił,  gdzie  oni  Tatarów  spędziwszy,  siła  zaml(ów  z  rąk 
icli  odełiraii,  i  nowymi  inszeini  tę  prowincyfj  zmocnili.  Stryj- 
ków, fol.  416.  Okolskieiiiu  się  lo  nie  zda,  ile  ufundowane- 
mu na  Iirome7'ze  Uh.  15.  aloli  w  późniejszej  od  siebie  książ- 
ce wydanej,  której  dał  tytuł  Riissia  Florida  fol.  102.  po- 
wiada, ze  od  książąt  Koryatowiczów  fundowany  i  założony 
Kamieniec  miasto  lia  Podolu.  Z  tych  tedy  cztereeli  synów 
Alexander  Koryatowicz  był  gubernatorem  Podola,  Wołynia 
I  Pokucia  i  t.  d.  Od  Kazimierza  Wielkiego  Króla  Polskiego, 
trzymał  zamek  Olesko,  i  część  Włodzimierskiej  ziemi.  6Vo- 
mer  Uh.  12,  Konstantyn  drugi  syn,  tego  Kazimierz  Król,  gdy 
widział  żonę  swoje,  a  córkę  Gedymina  książęcia  nie  płodną, 
życzył  sobie  mieć  na  tronie  Polskim  sukcessorem,  ale  wolał 
Królestwo,  niżeli  Ruską  wiarę,  opuścić.  Stri/jkow.  z  Luto- 
piszców  liuskich.  Jerzy  trzeci  hospodarem  Wołoskim  i  3Iul- 
tańskim  w  Soczawie  już  był  inaugurowanym ,  atoli  prędko 
potem  od  Wołochów  trucizną  z  rządów  i  z  życia  zrzucony. 
Cromer.  lib.  15.  Stryjków.  Fiedor  czwarty  syn,  po  ojcu  Ko- 
ryacie  za  konsensem  Olgerda  objął  księztwo  Nowogrodzkie, 
zaś  po  bracie  Konstantynie  i  Podolem  rządził,  tak  wzmo- 
cniwszy się,  że  OlgerdowI  trybutu  płacić  niechcial,  widząc 
wiszącego  nad  sobą  z  wojskiem  Olgerda,  swojej  zaś  sile  do 
odporu  dania,  nie  dufająe,  z  droższymi  niektóremi  swemi 
rzeczami,  umknął  do  Węgier  do  Karola  Króla,  i  tam  życie 
swoje  skończył.  Stryjków,  fol.  428.  1339.  Potwierdza  się  to 
s  Szentiwaniego  Curios.  Miscell.  dec.  2.  par,  1.  fol.  139. 
gdzie  ten  autor  powiada,  że  Teodor  Koryatowicz  (luboć  on 
go  tam  jako  cudzoziemiec  Teodorum  Querialovicum  et  Prin- 
cipem  zowie  lluthenum)  Munczacz  w  Węgrzech,  za  Karola 
i  Ludwika  czasów,  w  koło  fossą  opasał  w  miejscu  lubo  ska- 
listem,  i  w  potężną  fortecę  uzbroił:  który  zamek  i  za  czasów 
tego  pisarza,  miał  obszerne  dobra  do  siebie  należące:  znać 
że  te  wszystkie  puścił  był  Król  Karol  Teodorowi  z  Podola 
rugowanemu.  Teodor  Koryatowicz  jednego  z  tych  czterech 
braci  syn,  książę  Podolski,  który  także  gdy  od  niego  Wi- 
told książę  Litewski  i  posłuszeństwa  się  i  trybutu  upominał, 
chciał  się  wybić  z  pod  jego  jurysdykcyi,  zaszedł  mu  tedy 
drogę  pod  Bracławiem  z  wojskiem,  zbity  jednak  życie  ucie- 
czką salwował  do  Kamieńca,  i  tam  jednak  nie  długo  był 
bezpiecznym,  niezgoda  albowiem  między  Wołochami  i  Podo- 
lanami  ,  fortecę  tę  Witoldowi  znagła  poddała,  gdzie  i  on 
w  niewolą  się  dostał.  Cromer  lib.  15.  Stryjków.  1.  14.  c.  2. 
Kojalow.  p,  2.  lih.  1.  O  tym  pisze  Okolski,  że  był  ostatni 
z  domu  Koryatowiczów  1394.  wszakże  Stryjków.  Jol.  510. 
powiada,    że   jeszcze    w  roku   1399.    w  owej  nieszczęśliwej 


248  Koryciiiski. 


z  Edygą  okazji,  Hleb  i  Symeon  ksiąź«,4a  Koryatowickie  po- 
legli: łiojatowicz  par.  2.  lib.  1.  zowie  ich  stryjami  Króla 
Jagiełłą  i  Korybulu  synami,  ale  w  tym  zda  mi  si«,^  omyłka. 
Tenże  powiada,  ze  jeszcze  w  roku  1440.  ksiijz(,t'>  Koryato- 
wickie Kazimierza  Jagiellonowicza  ksiijzęcia  Litewskiego  w 
Brześciu  witali;  ale  to  nie  pewna.  Stryjków,  o  tein  milczy. 
Okolski  tn  Russ.  Floridu  fol.  104.  sławi  tych  książąt  dobro- 
czynność na  swój  zakon,  kiedy  w  Kanneńcu,  Czerwonogro- 
dzie,   Smotryey,   klasztory  Dominikanom   pofundowali. 

Koryeiiiski  herbu  Topor.  Dom  niegdy  w  Krakow- 
skiem, Sendomiersklem,  Sieradzkiem,  Ł<,'ezyckiem,  Ruskiem 
i  inszych  województwach  tej  ojczyźnie  zasłużony,  już  lego 
wieku  zszedł  w  Polszczę,  chwałę  tylko  imienia  swego  nie- 
śmiertelności wiclkiemi  dziełami  swemi  zapisał.  Przodicowie 
ich  pisali  się  z  Jabłonny,  dawnem  dziedzictwie  Toporczyków. 
Okolski  zaś  powiada,  ze  Jan  z  Pilcy  kasztelan  Sendomierski 
dziedzic  na  Jabłonny,  w  Korytnic  dobrach  swoich  najczęściej 
rezydował,  Korycińskim  był  zawołany,  jakoż  potwierdza  się 
to  i  ztąd,  ze  się  zawsze  Korycińskiemi  z  Piłce  zwykli  byli 
pisywać.  Ten  Jan  kasztelan,  z  Katarzyny  z  Leżenie  herbu 
Nałęcz,  spłodził  synów,  Tomasza,  Macieja,  Jakóba  i  Jana. 
Okolski.  Tomasz  najstarszy  syn  Jana  kasztelana  Sendomier- 
skiego,  którego  synowie,  3likołaj  i  Jędrzej,  przydaje  trze- 
ciego Paprocki  Stanisława  bezpotomnego.  Z  tych  Mikołaj 
mąz  wojenny  osiadł  na  Rusi,  z  pierwszej  zony  Podfilipskiej 
spłodził  syna  Floryana,  z  drugiej  Potockiej  herbu  Pilawa  3Ii- 
kołaja  generała  Podolskiego  siostry,  Jakóba,  który  w  expe- 
dycyą  3Ioskiewską  za  Stefana  Króla  mężnie  stawał,  i  córkę 
Bydłowską.  Jędrzej  drugi  syn  Tomasza,  według  3froskow- 
skiego  chorąży  Halicki,  miał  trzy  córki,  i  synów  tych,  Jana, 
Stanisława  dworzanina  Królowy  Izabelli  Węgierskiej,  Miko- 
łaja ,  Wojciecha  i  Jędrzeja.  Okolski  trzech  tylko  położył, 
Wojciecha  chorążego  Halickiego,  przeciwko  Wołochom  i 
Multanom  wielkiego  wojownika  (rok  Paprocki  przydaje  1583.) 
Stanisława,  który  Talarom  dobrze  się  dał  w  znaki,  ale  leź 
i  sam  od  ich  szabli  zginął,  i  Mikołaja:  myli  się  jednak 
Okolski ,  gdy  Tomasza  chce  mieć  synem  Jana  z  Piłce  ka- 
sztelana Sendomierskiego,  a  tych  trzech  wnukami  jego:  znać 
to  z  czasu,  którego  który  żył:  a  najprzód  dwóch  było  Ja- 
nów kasztelanów  Sendomierskich,  którzy  się  nie  z  Pilcy,  ale 
z  Jabłonny  pisali  (luboć  dawniejszych  czasów  nie  zapieram, 
zęby  się  przodkowie  domu  tego  nie  mieli  z  Pilcy  pisać)  je- 
den" Jan  13G8.  drugi  Jan  koło  roku  1410.  nie  mógł  tedy 
być  wnukiem  jego  ten  ,  co  we  dwieście  blisko  lat  żył  po 
nim,   to  jest  1583.  Jabym   tedy  rozumiał,  że  tego  drugiego 


Koryciuski.  249 


Jana  kasztelana  Sendomierskiego  dwóch  synów  było,  jeden 
Stanisław  z  Korytna  kasztt-lan  Wiślicki,  tak  się  podpisał  u 
Łaskiego  w  Statucie  \^'M\.  fol.  140.  tenże  czy  inszy  1471. 
u  tego/.  Łaskiego  fol.  171.  a  drugi  Jan  kasztelan  Sieradzki, 
o  którym  i  Okol.  twierdzi,  ze  miat  za  soltij  Bai-barc  Szydlo- 
wieckij  Stanisława  kasztelana  Żarnowieckiego  córk<;:  (który 
kasztelan  Żarnowiecki  zył  1457.  jako  jest  u  Łaskiego  w  Sta- 
tucie fol.  05.)  i  z  niej  spłodził  syna  Jana,  Okolski  mu  tytuł 
daje  kasztelana  Zawichojskiego ,  Paproć,  zaś  tylko  go  rot- 
mistrzem wielkiej  sławy  zowie,  ten  z  Małecki}  staruścianką 
Rawskij,  czyli  Skrzynieck;}  herbu  Jelita  według  Paprockiego^ 
spłodził  synów  siedmiu.  Tomasza,  o  którym  się  wyżej  mó- 
wiło, i  o  jego  potomstwie.  Stanisława  i  Jakóba,  ci  zeszli 
bezpotomnie.  Lenarta,  który  był  wziął  działem  Cieniierzyn 
w  Wielkiej-Pr)lszcze,  ten  miał  syna  Balcera,  od  którego  z 
Naropińskiej  herbu  Belina,  zostało  piye  córek,  Maryna  Pc- 
kosławska ,  Katarzyna  Sulislawska  ,  Elżbieta  31itaczowska, 
Zolia  Korzenicka,  i  Jadwiga:  i  syna  Jakóba,  lemu  Iionsfi/- 
tuci/a  1(307.  fol.  S52.  jako  zasłużonemu  rotmistrzowi  puściła 
Zuków  na  lat  pięćdziesiąt;  wieś  Mieczykowkę  do  konwentu 
Kołomyjskiego  00.  Dominikanów,  zapisał,  na  pewną  mszy 
obligacyą.  Okol.  Buss.  flor.  Jol.  81.  3]aciej  piąty  syn  Jana 
kasztelana  Zawichojskiego,  co  znać  i  z  tego  (luboc  Okolski 
inaczej  pisze)  co  Paprocki  powiada,  że  od  Michała  Małe- 
ckiego bral  połowicę  dóbr  swoich  w  Malcu  w  ziemi  Łęczy- 
ckiej, w  powiecie  Brzeźnickim,  znać  że  po  matce  swojej 
Małeckiej  1539.  r.  Dwadzieścia  lat  i  cztery  na  dworze  Zy- 
gmunta I.  zostawał,  z  Spińkowną  herbu  Prus,  miał  syna 
jednego,  ale  ten  sterilis  we  dwudziestym  roku  życia  swego, 
umarł:   a  fortuna  w  dom  się   braci   wróciła. 

Wojciech,  szósty  syn  Jana  kasztelana  Zawichojskiego, 
najprzód  chorąży  Kaliski,  i  starosta  Przedecki,  potem  wo- 
jewoda Łęczycki,  starosta  Solecki  i  Kłodawski ,  w  wielkiej 
łasce  u  Królowy  Bony,  czego  dowodem  są  listy  pisane  roku 
1546.  Zamek  Solec  wykupił,  od  Mikołaja,  Stanisława  i  Krzy- 
sztofa Sobków  z  S olejowa  1544.  Sołtysów  wszystkich  w  sta- 
rostwie Przedeckiem  wykupił  1551.  zamek  tamże  wystawił; 
w  wielu  inszych  okazyach  ojczyźnie  się  przysłużywszy,  z  świa- 
tem się  rozstał  1555.  Komorowska  Petronella  herbu  Korczak 
starościanka  Łęczycka,  sześć  mu  tylko  cóiek  powiła.  Bar- 
barę, ta  pierwszym  związkiem  żyła  z  Mikołajem  Kazanow- 
skim,  drugim,  z  Spytklem  Załuskim  podkomorzym  Raw- 
skim. Petroneiłę,  ta  najprzód  Chocimowsklemu,  po  nim  Ja- 
nowi Pieniążkowi  Dzierżawcy  Nowotarskiemu.  Katarzynę, 
3IoszyńskIemu  w  wielkich  Młynach.   Zofią,  Krzysztofowi  Rze- 


250  Horyciiiski. 


piszowskiemu  ,  a  potem  Krzysztofowi  Przcrębskiemu.  Zu- 
zannę, Maciejowi  Załuskiemu.  Annę,  Stanisławowi  Załuskiemu 
rodzonemu  bratu  Spytka,  zaślubione,  które  siła  dólir  z  tego 
domu  wyniosły.  Mikołaj  siódmy  syn  Jana  kasztelana  Zawl- 
cliojskieji^o,  człowiek  znaczny,  roztropny  i  w  sprawacb  Rze- 
czypospolitej biegły,  ten  poj^wszy  Barbarę  Oleśnickij  pozo- 
stałą wdowę  po  l*ieleckim,  Lubelskim,  i  Parcowskim  staro- 
ście, wziął  z  nią  starostwo^  Parcowskic,  z  którym  tytułem 
umarł  1568.  w  Krakowie  u  Ś.  Trójcy  pochowany,  kędy  i  so- 
bie i  zonie  swojej  nadgrobek  wystawił,  miał  z  nią  córek  dwie, 
Anna  dostała  się  czy  Stanisławowi  czy  Wojciecbowi  Gebuł- 
towskieniu  sekretarzowi  królewskiemu,  Zofia  Ciesielskiemu: 
synów  zaś  trzech  :  Mikołaja  ,  Jędrzeja  i  Jana.  Z  tycli  Mi- 
kołaj pierwszy  Przedecki,  Kłodawski ,  Solecki  starosta,  w 
Włosliim,  Niemieckim,  Łacińskim,  językach  doskonały,  nad- 
grobek  jego  u  Ś.  Szczepana  w  Krakowie,  o  nim  świadectwo 
daje,  ze  ani  podskarbslwa  koronnego,  ani  źadnycłi  innycli 
krzeseł  senatorskich  sobie  ofiarowanych  przyjąć  niechciał, 
przeszedł  na  lepszą  godność  r.  1615.  zostawiwszy  z  Barbary 
Prowanowny  herbu  Koch  córki  Trojana  starosty  Będzińskie- 
go, córek  dwie:  Reginę  Annę,  Grodzińskiego  Jerzego  sta- 
rosty Gołąbskiego  herbu  Kuszaba,  i  Zofią,  Broniowskiego 
Adryana  wielkorządzcy  Krakowskiego,  a  potem  kasztelana 
Radomskiego,   małżonki,   i   synów  trzecli.   Z   tych: 

Krzysztof  kasztelan  Wojnicki  ,  syn  pierwszy  Mikołaja 
starosty  Przedeckiego,  był  oraz  starostą  Gniewkowskim  :  co 
był  zacz  człowiek,  funkcye  jego,  którym  wszystkim  choć 
trudnym  wyrównał,  świadczą  o  nim:  jeździł  albowiem  w  le- 
gacyi  do  Joachima  Fryderyka  elektora  Brandeburskiego,  do 
Filippa  III.  i  IV.  Królów  Hiszpańskich,  jako  jego  nadgrobek 
w  Krakowie  opowiada:  a  podczas  Rokoszu  województwo  Sen- 
domierskie  przy  Zygmuncie  III.  utrzymał,  przeciwnej  strony 
zamacliy  gładką  wymową  zbiwszy,  za  co  wziął  najprzód  ka- 
sztelanią Sądecką  Constil.  1629.  yb/.  16.  a  potem  Wojni- 
cką, większe  go  daleko  czekały,  ale  śmierd  1636.  wszystko 
pomieszała:  pochowany  w  Alwernie  (luboć  jakom  mówił  wi- 
działem jego  nadgrobek  u  Ś.  Szczepana)  gdzie  klasztor  00. 
Bernardynom  fundował:  złączył  się  był  dożywotnie,  z  Anną 
Chlewicką  herbu  Odrowąż,  z  tej  były  dwie  córki :  El/.bieta, 
zakonnica  Ś.  Klary  w  Krakowie,  i  Anna,  Zbigniewa  Oleśni- 
ckiego kasztelana  Wiślickiego  małżonka  sterilis ,  syn  także 
jego  Jan  Stanisław  starosta  Gniewkowski ,  miałci  wprawdzie 
la  sobą  Zebrzydowską  herbu  Radwan,  atoli  z  nią  żadnego 
potomstwa  nie  zostawił.  Jest  jego  ojca  Krzysztofa  w  druku 
Oracya  m  4<o  1598.    In  felicem  reditum  ad  tirbern  Georgii 


Moryciiiski.  2151 


Radziwił  Cardmahs  et  Episcopi  Cracov.  Stryjeczna  siostra 
kasztelanów  Wojnickiego  i  Sądeckieg^o,  była  za  Tomaszem 
Kowalkowskim   pisarzem  ziemskim   Sendomierskim. 

Jędrzej  najprzód  chorą/.y  Sendomierski,  z  tym  tytułem 
posłował  na  sejmy  1626.,  1629.  i  16.31.  Constit./ol.  5.  i  12. 
penult.  zkąd  był  deputowany  na  trybunał  Radomski,  I  do 
pogranicznych  dyflerencyi,  potem  kasztelan  Wiślicki  staro- 
sta Żywiecki,  syn  drugi  Mikołaja  z  Prowanowny,  brat  Krzy- 
sztofa Wojnickiego  kasztelana,  podał  do  druku,  najprzód 
Orationem  in  kto  1600.  in  Obitum  Annae  ^lustrincue  Poło- 
ninę Sveciueque  Reginae.  Potem  w  Gdańsku  in  A/o  1652. 
Perspectivam  Regiii  Poloniae  eluboratam  ^  per  quam  quid 
et  (jualiter  Regibus  et  i-egno  prospiciendum  sit.  Król  Zy- 
gmunt III.  w  prywatnej  legaeyi  wysłał  go  do  Rudolfa  i  Ma- 
tyasza  Cesarzów  Rzymskich,  gdzie  się  z  dzielnością  swoją 
popisał,  jako  o  nim  mówi  nadgrobek  w  Krakowie.  Depu- 
tatem będąc  na  trybunał  koronny,  samej  tylko  sprawiedli- 
wości przestrzegał,  kandorem  i  miłemi  obyczajami  wszystkich 
do  siebie  ciągnąc.  Wszedł  w  kontrakty  małżeńskie  z  Urszulą 
z  Jasienicy  Tymińską  herbu  Nałęcz,  z  tej  spłodził  córki,  je- 
dna z  nich  Elżbieta  mniszką  w  Sendomierzu,  bodaj  nie  Bar- 
bara, druga  Przyłęckiego  kasztelana  Oświęcimskiego  mał- 
żonka, umarła  1650.  i  synów  trzech  :  to  jest  Alexander,  ten, 
to  na  dworze  Cesarskim,  to  w  obozie  na  3Ioskiewskich,  Pru- 
skich, Tatarskich,  okazyach,  zdrowia  nadwerężywszy,  pojął 
nakoniec  Helenę  księżnę  Solomereską  kasztelankę  Smoleń- 
ską; kasztelanem  go  Wiślickim  zowie,  Paneg.  Leo  Roxo- 
lantis.  Drugi  Wszebor.  Trzeci  Bogusław  stolnik  Krakowski. 
Piotr  Koryciński,    żona  jego  Barbara   Grochowska. 

Mikołaj  kasztelan  Sądecki,  starosta  Ojcowski  trzeci  syn 
3IIkołaja^z  Prowanowny:  z  Krzysztofem  i  Jędrzejem  bracią 
swemi,  S.  Ignacemu  fundatorowi  zakonu  Soc.  Jesu  kaplicę 
wspaniałą,  marmurem  odzianą  przy  kościele  S.  Szczepana 
w  Krakowie  wystawili  1637.  gdzie  domowy  grób  przy  niej 
założyli.  Staroio,  in  Jlonurn.  Sam  zaś  Mielkim  nakładem  za- 
mek Ojcowski,  z  fundamentu  już  upadający  dźwignął  i  re- 
staurował. Constit.  1633.  J'o/.  47.  Jest  o  nim  krom  tego 
częsta  wzmianka  w  ustawach  koronnych  ;  gdzie  posłując  na 
sejmy  prawie  wszystkie,  ojczyzna  różne  mu  funkcye  nazna- 
czała, jako  na  trybunał  Radomski,  do  kwarty  Rawskiej,  do 
pogranicznych  dyiferencyi  od  granic  Szląskich,  do  ustanowie- 
nia dobrej  monety,  do  lustracvi  zamku  Będzińskiego  i  żup 
Bocheńskich  i  YYielickich.  Constit.  1616.  fol.  24.  1620. 
fo/.  19.  1633. /o/.  35.  1637. /o/.  11.  Marszałkiem  na  sejmi- 
kach Proszowickich  prawie  ustawicznie  bywając,    tyle  sobie 


2S2  KLoryciiiski. 


zjednał  u  braci  allektu  dla  swej  roztropności  i  miłości  ku  oj- 
czyźnie, ze  woje\v»)dzt\vo  Krakowskie  cale  na  jego  radzie 
polegało  :  Rzeczpospolita  widzifc  jego  rozsądku  dzielność, 
komissarzem  go  wojennym  naznaczyła,  i  do  boku  królew- 
skiego przydała  l().'}'i.  Władysław  Król  dnlajijc  jego  acce- 
ptacyi,  którą  miał  u  Krakowskiej  szlachty,  ba  i  u  wszystkich, 
swoim  go  oratorem  uczynił,  prosząc  o  korom;.  jNietylko  zaś 
radą  zdrową,  ale  i  r(,ką,  tego  Królestwa  bronił,  to  [)()d  Cbo- 
cimem,  to  pode  Lwowem,  to  w  inszych  okazyach,  wszędzie 
nieusiraszonem  sercem;  u>iał  za  sobą  Barbarę  Pukarzewską, 
herbu  Sreniawa,  zostawił  z  nią  córkt;  jednę,  i  synów  dwóch, 
Mikołaja  i  Stefana:  drugą  pojął  Bialobrzeską  pozostałą  wdowę 
po  3Iarcin!e  Stadnickim  kasztelanie  Sanockim,  Baranów. 
Zszedł  z  tego  świata  1637.  z  synów  jego  Mikołaj  starostą 
był  Ojcowskim,  kasztelanem  Bieckim,  pojął  w  matzeństwo 
Elżbietę  Kowalską  herbu  Iladwan,  ta  mu  dwóch  synów  po- 
wiła :  Mikołaja  i  Kazimierza:  umarł  ten  kasztelan  Biecki  r. 
1655.  jako  jego   nadgrobek  świadczy. 

Stefan  kanclerz  koronny,  a  przedtem  najprzód  stolnik 
Krakowski,  dalej  kasztelan  Oświęcimski,  to/,  podkanclerzy, 
Warszawski,  Ilabsztyński,  Kowalski,  Ojcowski,  i  Wolbromski 
starosta,  syn  drugi  Mikołaja  kasztelana  Sądeckiego.  Chojną 
rękę  jego  na  Boga  sławi  Kazanie  Morszkowsk.  Ztotij  Topor, 
ze  sześćset  złotvch  do  Jodłowy,  tysiąc  do  Wolbrama,  do 
kaplicy  Ś.  Szczepana  dwadzieścia  i  cztery  tysiące,  aby  tam 
kurs  śpiewano,  na  kościół  tenże  sześćdziesiąt  tysięcy  wysy- 
pał, krom  apparat  kościelnych  i  trunienki  srebrnej.  Pracą 
jego  na  dobro  ojczyzny,  kiedy  pod  Zwańcem  z  Królem  oblę- 
żony. Chanowi  Tatarskiemu  wyperswadował,  ze  z  Janem  Ka- 
zimierzem na  Kozaków  broń  obrócił ;  pod  Beresteczko  w  zna- 
cznym poczcie  ludzi  swoich  stawał,  Kraków  i  Warszawę  z 
oblężenia  wybawił,  nie  przełamany  w  przeciwnych  rzeczach, 
ostrożny  w  szczęściu,  jako  nadgrobek  o  nim  mówi,  a  Po- 
tocki Centur.  firor.  fol.  kl\.  takie  mu  elogium  napisał 
między  inszemi:  Medius,  Principis  inler  gratinm,  et  popu- 
laritutem,  aequalitatis  pristinutn  tenorem  retinuit,  cuod  si 
etim  virtulibus  magis  acslimamu.i ,  (/nam  annis ;  haud  facile 
Poloni  annales,  rigi/anłiorein  legiini  Patriurum  cnstodem., 
in  urnptissitno ,  siinitl  quaesliiosixsimo  magistratu  moderatio- 
rem,  uti  avitac  nunquam  immemorem  li/jortatis,  ita  sui 
snorumgue  et  clientarum  mai>is  oblitum,  alieno  nunquam  di- 
tescentem  incommodo  Canccllarium  recensehunt ;  w  tych  go 
cnotach  śmierć  zastała  165S.  Złączył  się  był  dożywotnie  z 
Anną  Petronellą  Gębicką  herbu  Nałęcz  wojewody  Łęczy- 
ckiego  Stefana  córką,    z   tej   była  według  Okolskiego   córka 


Koryciński.  253 


Barbara,  która  się  dostała  w  małżeństwo,  Janowi  Adamowi 
7,  Zniigroda  Stadnickiemu  podfzaszemu  Krakowskiemu,  ka- 
sztelanowi Przemysikiemu,  ale  bodaj  to  nie  raczej  ojca  jego 
kasztelana  Sądeckiego  córka  była:  bo  jego  córka  z  Gębickiej 
Barbara,  była  za  Jordanem  Franciszkiem  kasztelanem  Woj- 
nickim, synów  zaś  dwócb  jego  było,  którzy  nadgrobek  zmar- 
łemu ojcu  stawiali,  com  czytał  w  Krakowie  to  jest  jeden 
Piotr,  najprzód  starosta  Ilabsztynski ,  polem  stan  sobie  du- 
chowny obrawszy,  od  Klemensa  X.  Papieża,  do  Michała 
Króla  Polskiego  posłem  wysiany,  miecz  mu  od  niego  poświę- 
cony na  Turków  ,  i  różą  złotą  oddawał  :  potem  juz  będąc 
proboszczem  generalnym  3Iiecbowskim,  i  archidyakonem  Puł- 
tuskim, jeździł  w  legacyi  do  Hiszpanji  i  Luzytanji  r.  1680. 
jako  świadczy  inskrypeya  w  kościele  3Iiecliowskini  ,  wieś 
Krzesławice  inkorporowal  do  probostwa  S.  Jadwigi  na  Stra- 
domiu  przy  Krakowie  1674.  A'arp.  Iiazunie  o  S.  Jadwidze, 
wkrótce  jednak  po  roku  1680.  śmierć  go  dalszym  honorom 
wydarła.  Drugi  Mikołaj  chorąży  Łęczycki,  starosta  Ojcow- 
ski, dworzanin  królewski,  zona  jego  Katarzyna  Brzostowska 
herbu  Strzemię  wojewodzanka  Trocka :  był  podobno  i  trzeci 
Krzysztof,  ale  znać  młodo  umarł.  Jest  tego  kanclerza  mo- 
wa ,  którą  Gdańszczanom  witającym  Króla  Kazimierza  od 
tronu   odpowiadał,    u  Tuldcnn  iib.  6.  w  druku. 

Jan  kasztelan  Oświęcimski,  kupił  Zaiki  miasteczko,  mąż 
rycers'<i  w  3Ioskiewskich,  za  Stefana  i  Zygmunta  III.  Królów 
Polskich  ,  c.\pedycyach  ,  wszędzie  z  sławą  imienia  swego, 
przeniósł  się  na  wieczny  pokój  1().33.  ośmdziesiąt  blisko  lat 
dożywszy,  pochowany  w  Żarkach,  z  nadgrobkiem,  który  wy- 
pisał Stnrowol.  III  Monuin.  fol.  7i>7.  Jabym  rozumiał,  że  to 
bvł  syn  Jędrzeja,  brat  Mikołaja  Przedeckiego  starosty,  i  Jana, 
z  Barbary  Oleśnickiej  spłodzonych,  o  którym  Jędrzeju  Pa- 
procki powiada,  że  miał  za  sobą  Duninownę  z  l]jaz<łu  herbu 
Łabędź,  z  którą  zostawił  potomstwo,  jako  i  brat  jego  Jan 
z  Suchecką  herbu  Por.ij ,  luboc  Okolski  Jędrzejowi  dzie- 
dzicowi na  Udorzu  tylko  córki  przypisuje,  a  o  Janie  mówi, 
ze  zszedł  bezpotomny:  ten  Jan  kasztelan  Oświęcimski  z  pier- 
wszą żoną  Tarkowiecką,  a  z  drugą  Męcińską,  spłodził  tych 
synów:  pierwszego  Piotra,  Gnieźnieńskiego  i  Krakowskiego 
kanonika,  umarł  16.37.  w  katedrze  Krakowskiej  pochowany, 
fundacyą  na  dwie  mszy  za  duszę  swoje  uczyniwszy,  co  opo- 
wiada napis  na  grobowyu)  kamieniu:  był  oraz  Łowickim  i 
Pułtuskim   kanonikiem ,   i   proboszczem   Sieradzkim. 

Wojciech  arcybiskup  Lwowski,  drugi  syn  Jana  kaszte- 
lana Oświęcimskiego  powróciwszy  z  cudzych  krajów,  kano- 
nikiem  byt    najprzód  Łuckim,    Krakowskim,    i  proboszczem 


2^4  Horyciński. 


Miechowskim,  sekretarzem  koronnym:  Jan  Kazimierz  Król 
wyniósł  go  do  infufy  Kamienieckiej,  a  Michał  Król  do  ar- 
chikatedry Lwowskiej,  z  którą  wraz  trzymał  probostwo  Mie- 
chowskie, rządził  tą  dyecezyą  przyktadnem  życiem,  skarbiąc 
sobie  Niebo,  dokąd  poszedł  po  zapłatę  1677.  Król  Michał 
umierając,   ostatniej  woli  swojej   e.\ekulorem  go   uczynił. 

Alexander  M'ojewoda  Rawski,  trzeci  syn  Jana  kaszte- 
lana Oświęcimskiego ,  był  wprzód  chorążym  Krakowskim, 
miał  za  sobą  Zofią  Annę  Zborowską  lierbu  Jastrzębiec  córkę 
Samuela  ,  to  Okoiski ,  atoli  lenze  Ale.\ander  dziedzic  na 
Gwarczewicach,  Barysu,  i  Bębnowie,  ze  miał  drugą  zonę 
Zuzannę  Konstancyą  Jarmolińską,  czytałem  w  pewnym  MS. 
jako  i  o  chorązance  Krakowskiej,  ze  była  za  Janem  Cho- 
ciwskim ;  potomstwo  z  Zborowskiej,  Stanisław,  Teofila,  Kon- 
stancyą ,  Anna ,  Alexandra.  3Ia.\ymilian  czwarty ,  Roman 
piąty,   synowie  Jana  kasztelana,   obadwiij   ludzie  rycerscy. 

Stanisław  najprzód  cześnik  Krakowski,  potem  kasztelan 
Biecki,  sędzia  kapturowy  1632.  i  1648.  z  sejmu  1637.  ko- 
niissarzem  naznaczony  do  pogranicznych  od  Szląska  kłótni, 
zona  jego  Jakóba  Gawrońskiego  kasztelana  Wieluńskiego 
córka,  Baran,  szósty  to  był  syn  Jana  kasztelana  Oświęcim- 
skiego. Siódmy  zaś  Samuel  podczaszy  Krakowski,  dworza- 
nin królewski. 

Mikołaj  kasztelan  Nakielski,  ósmy  syn  kasztelana  Oświę- 
cimskiego. Siostry  tych  ośmiu  braci,  jedna  poszła  za  Romana 
Przerębskiego ,  druga  za  Piotra  Tęgohorskiego  syna  Miko- 
łaja. Baran.  Leo  Roxolanus  i  linzanie  Złoty  Topor.  N. 
miał  za  sobą  Daniłowiczownę  Rozalią  podczaszankę  koronną, 
N.   była  za  Hieronimem   Kobiclskim   podczaszym  Bielskim. 

Franciszek  najprzód  stolnik  Krakowski,  j)otem  kasztelan 
Bracławski,  ten  z  pierwszej  żony  31ichałowskiej,  ba  i  z  dru- 
giej Elżbiety  Koniecpolskity  wojewodzanki  Painawskiej,  miałci 
wprawdzie  kilku  synów:  Joachima,  Jana,  i  Franciszka:  ale 
Joachim  stan  duchowny  sobie  obrał,  drugi  i  trzeci  młodo 
pomarli.  Jan  1687.  Franciszek  1696.  za  któremi  i  ojciec 
ostatni  z  tego  domu  wszedł  do  grobu.  Teraz  gdy  to  piszę, 
jeszcze  z  tego  domu  żyją,  Mączyńska  podkomorzyna  Siera- 
dzka, i  N.  ksieni  Trzebnicka.  N.  Kazimierza  Pokrzywnickiego 
miecznika  Sieradzkiego  małżonka.  N.  Stanisława  Rydzyń- 
skicgo  łowczego  Wschowskiego ,  Barbara  Stanisława  Koczo- 
rowskiego. 

Duitczewski  w  herbarzu  Tom  II.  pisze,  źe  lubo  tu  Niesiecki  utrzy- 
muje iż  na  Franciszku  stolniku  dom  ten  zszedł,  są  jednak  dotąd 
Koryciiiscy  Toporem  jednym  na  tarczy,  drugim  na  hełmie  za- 
szczycający się ,  i  z  legoź  województwa  Sendomierskiego  pocho- 


Korycki-Korytko.  235 


dzący ,  jako  i  tamci :  klórzy  przenieśli  się  ab  iwmemorabili  tem- 
porc  ,    <lo    województwa    Podlaskiego ,    i   wieś   swoje   od   imienia 
Koryciany  nazywaj.-jcą  się,  założyli  w  ziemi  Drohickiej,  w  której 
i  teraz  iii  pacijicia  possessiotie   zostają,   jako  Wojciech    Ma- 
teusz dwóch  imion  Koryciński,  łowczy  Ówrucki,  pisarz  konsy- 
storski Łucki,  z  bracią  swojemi  rodzonenii,  to  jest  Jakóbem  Ko- 
ryciuskim ,  wojskim  Owruckim,  pisarzem  konsystorskim  dyecezyi 
Kijowskiej,    drugim    Stefanem    Koryciiiskira ,   ad  latus   Franci- 
szka Kobielskiego,  biskupa  Łuckiego,  zostający   1752.  — 
Do   tych   zapewne    uależy   wymieniony   przez  Krasickiego  w  przy- 
pisach, Karol  Koryciński  w  r.  178}i.  podscdek  Nowogrodzki. — 
M-Orjeki /łeri«   Ciołek.    Tych   Okolski  o^uicW ,  lubo 
Paprocki  wyraźnie   o   nich   mówi ,   ze  są  w  Podlaskiem  wo- 
jewództwie.  Hieronim  Korycki  podkoniuszy  koronny,  starosta 
Knyszyński   i   Geranowski   15G6.    podpisał  list  Zygmunta  Au- 
gusta in  3IS.  Rurens.   Jan   pod  Skoworodkiem   1577.   mężnie 
z   drugiemi  Tatarów  płaszał.    Paprocki  o  herbach  fol.  340. 
Jan  proboszcz   Kodeński  1541.   Przyłuski  Feh\i  Luceor.    N. 
Korycka  była  za  Stanisławem  Niemirą  chorążym  Miclnlcklm. 
Hieronim   poseł    ziemi  Bielskiej,    Jan    i   Kazimierz  w  Podla- 
skiem podpisali  elekcyą  Jana  111.   Piotr  missyi   naszej  Kowal- 
skiej  Benefaktor   16110. 

Korycki  herbu  Prus  l/«o,  w  województwie  Mazo- 
wieckiem. Pastor  lib.  1.  /list.  wspomina  jednego  z  nich 
sławnego  rotmistrza,  który  po  klęsce  naszych  pod  Korsu- 
niera,  gdy  nieprzyjaciel  chciwy  padł  na  łup,  on  tym  czasem 
w  dziewięćdziesiąt  koni,  przez  wielkie  kupy  chłopstwa  cią- 
gnącego się  za  Chmielnickim,  szczęśliwie  przebiwszy  się, 
najprzód  do  Kijowa ,  ztamtąd  nie  bez  trudności  do  swoich 
zawitał.  Krzysztof  Korycki  rotmistrz  i  dworzanin  królewski, 
rozumiem  ze  to  tenże  sam,  któremu  Konstytucya  1653.  na 
pięćset  koni  za  dwie  ćwierci  ,  którzy  byli  przy  boku  Jana 
Kazimierza  Króla  pod  Zborowem,  zasługi  płacić  kazała,  Consl. 
fol.  4.  I  1667. yb?.  8.  był  potem  podkomorzym  Chełmińskim 
r.  1674.  Drugi  Krzysztof  w  ziemi  Wyszogrodzkiej  w  tymże 
roku.  N.  Korycka  była  za  Piotrem  Budzińskim.  Alexander 
w  księztwie   Litewskiem  1700. 

Korytko  herbu  Jelita ,  w  województwie  Buskiem. 
Stanisława  Korytka  z  Pacanowie,  czytał  Paprocki  nu  rejestrze 
szlachty  Buskiej  1427.  N.  miał  za  sobą  Lanckorońską,  z 
którą  wiele  dóbr  w  ten  dom  weszło.  j\.  Korytko  miał  za 
sobą  córkę  Stefana  Fredra.  Paweł  najprzód  podkomorzy 
Przemyslki,  posłował  na  zjazd  pod  Jędrzejowem  roku  1576. 
Constit.  fol.  246.  był  potem  podkomorzym  Lwowskim,  za 
Króla  Stefana ,  nakoniec  kasztelanem  Przemysłkim,  Anna  Li- 
gęzianka  kasztelanka  Zarnkowska  zona  jego.    Piotr  r.  1595. 


I 


2S6  Korytko  wski—Koryzna. 

Constil.  fol.  676.  Bartłomiej  pisarz  ziemski  Lwowski  ezło- 
wiek  godny.  Jan  z  Potlliorce  stolnik  i  komornik  Lwowski. 
Acta  Terrestr.  Leopol.  Stanisław  dziedzic  na  Tullgłowacli, 
od  którego  sukcessorów,  kupił  potem  te  dobra  Mikołaj  Kro- 
snowski  na  ten  czas  stolnik  Lwowski,  na  kollegium  nasze 
Lwowskie  dobroczynny,  był  i  brat  jego  rodzony,  od  których 
Korytko  starosta  Wiski.  Ełzbieta  starościanka  Buska  była  za 
Arnoifem  Cbociwskim  starostą  Zydaczewskim.  Stanisław  z 
Podhorce  miał  za  sobą  Elżbietę  z  Sokołowa  Dziedoszycką 
161.").  kasztelankę  Lubaczewską.  Damian  miecznik  Lwowski 
i  sędzia  kapturowy  roku  1733.  Hrebory  w  księztwie  Litew- 
skiem  roku  1700. 

IŁorytkowsUi^  w  województwie  Poznańskiem.  Sta- 
nisław Korytkowski  pisarz  grodzki  Sieradzki  r.  1621.  j4cta 
Castren.  J^ielun.   Jan  1648.   Stanisław  i  Marcin  1627. 

Morytowski  herbu  Mora,  w  województwie  Poznań- 
skiem. Bartłomiej  Korytowski  podwojewodzy  Poznański  z 
sejmu  1678.  naznaczony  komissarzem  do  pogranicznych  od 
Szląska  dyfTerencyi.  Coiistit.  fol.  11.  Kazimierza  z  Anny 
Waldowskiej  berbu  Topor  synowie,  Wojciech,  Stanisław  i 
Władysław.  Dawniej  zaś  Władjsław  to  jest  1648.  kwitnął 
w  Malborskiem  województwie.  Jadwiga  Macieja  Kwiatkow- 
skiego  małżonka. 

W  roku  1778.  Józef  Korytowski  kanonik,  suffragan  Gnieźnieński 
i  Poznański.  —  N.  Korytowski  generał  w  wojsku  Polskiem,  pojął 
był   wdowę    po    Krzywcii.    —   Tadeusz   cześnik  Poznański.  — 
Jan  chorożv  Kaliski.  —  Piotr  podsędek  Gnieźnieński. — Przy- 
pisy liraskkirgo. 
M-Orjfj liski  herbu  Korczaka   powinny  zaś  być  Wręby 
od  góry    większe,    od    dołu    mniejsze    pod   niemi   księżyc  do 
góry  obiema  rogami,  jakby  opasujący  wręby,  na  betniie  głowa 
charta  w   koronie:    kwitną  na  Wotyniu.    Z   tych    Paweł  Ko- 
rylyński   1528.   o   którem  Metryka  irolijńska.    IV.   burgrabia 
Łucki.  MS.  P.  Rutka. 

Onufry  Korvtvnski  sławny  poeta  Polski,  osobliwie  w  tlómaczeniu 
Horacvusza"  z  ktńre^^o  nieklórc  wyjątki  znajdują  się  w  Monitorze. 
Umarł"  roku  1770  Po  śmierci  jego  wyszła  w  Warszawie  z  druku 
j4rs  Poctica  Horacyusza  na  wiersz  Polski  przełożona.  Urat  jego 
N.  Jezuita,  siostra  za  Niemcewiczem.  • —  Hi-asicki. 


KORYZNA     HERB. 

Ma  bvć  Krzyż  wa  środku  prosto,  ale  jakby  przewró- 
cony do  góry,  przez  niego  strzała,  zeleźccin  w  bok  prawy 
tarczy  zawiedziona,  Krzyż  biały,  pole  czerwone,  na  hełmie 
trzy  pióra  strusie,   liojat.   tn  MS.    tak  go   okryślił,    i  przy- 


Koryziia— Korzbo^. 


2a7 


KORYZNA 


HERB. 


daje,  ze  teg"0  herbu  zażywają  Koryznowie  w  Żmudzi.  Z  łych 
Michał  Koryzna  kanonik  Wileński  ,  referendarz  Litewski 
umarł  1598.  Szczęsny  sędzia  ziemski  Zmudzki,  Mikołaj  rot- 
mistrz królewski,  Fabian  którecfo  syn  Jerzy.  Eliasz  16.32. 
Wojciech  w   Wilkomierskiem  1674. 

Tomasz  Koryzna  w  r.  1778.  miecznik  Upitski.  —  Karol  sędzia 
grodzki  Roszeiiski  na  Żmudzi.  —  Roku  1788.  Michał  dzie- 
kan Zmudzki.  —  hra.ifcki. 


KORZBOG 


Trzy  Karpie  złote  powinny  hyc  jeden  nad  drugim  pły- 
wające w  polu  białem,  na  hełmie  pięć  piór  strusich  :  tak 
go  opisują  Paprocki  w  Gniazdzie  fol.  1085.  o  herbach 
fol.  564.  w  Ogrodzie  fol.  168.  ale  tam  powiada,  ze  pole 
tarczy  powinno  być  modre.  Okolski  tom.  1.  fol.  464.  Biel- 
ski fol.  293.  Klejnoti/ fol.  59.  in  MS.  P.  Rutka,  w  tym  się 
tylko  niektórzy  nie  zgadzają  ,  ze  jedni  karpie  kładą  pływa- 
jące w  prawą  tarczy,  drudzy  pospoliciej  w  lewą  tarczy.  Petra 
sancta  cap.  56.    Korczbachów  herb    tak   opisuje  :    są  prawi 

Tom  V.  17 


25»  Horzlio^. 


lizy  ryljy,  które  się  zowią  Barwcnny  srebrne,  ułożone  na 
kszlałt  nati;cza;  aloli  na  nad^^robku  Jana  Korczbacha  (lak 
go  tam  piszą)  kanonika  Krakowskiego,  widziałem  źe  ryby 
trzy,  tym  kształtem  jak  się  tu  położyło,  plywaj.j.  Z  Nicmiee 
ten  herb  do  Polski  pi-zyniesiony ,  ezyli  raczej  ze  Szląska, 
która  to  prowineya,  dopiero  si*.;  za  Władysława  Łokietka  od 
Polskiej  korony  oderwała,  a  ztąd  lepiejby  kto  powiedział, 
ze  familia  Korzboków  z  dawna  Polska  była,  ale  jedni  z  nich, 
gdy  się  Szląsk  z  Polskiej  jurysdykcyi  wyłaniał,  i  oni  przy 
fortunie  swej  w  tym  tam  kraju  zostali ;  drudzy  którzy  dobra 
swoje  w  Polszczę  mieli,  tu  się  zawsze  gnieździli.  Ze  na 
Szląsku  ta  się  familia  kiedyś  krzewiła ,  ba  i  podobno  jeszcze 
krzewi:  z  tego  poznać,  ze  gdy  Szląską  prowincyą  na  cztery 
circulos  dzielono  w  roku  1530.  w  trzecim  ci  się  Panowie 
rachują,  książę  Monsterburgeilski,  ze  wszystkiem  swojem  Pań- 
stwem i  poddaństwem  ,  ksiąźe  Świdnicki ,  Panowie  z  Korzboka 
i  Maizkanu,  a  Joannes  Bleati  w  swojej  Hislor.  Geografi- 
cznej, obszerniej  ich  dobra  opisuje.  Bielski  tak/.e  fol.  720. 
wspomina  Zygmunta  Korzboga,  który  z  prywatnej  urazy, 
Jędrzeja  hrabię  z  Gorki  kasztelana  Międzyrzeckiego  pojma- 
wszy, do  Szląska  uprowadzał,  ale  mu  go  ksiąze  Brzegski 
odbił.  Zajgliczów  także  dom ,  że  na  Szląsku  z  dawna  dzie- 
dziczył, jest  pewna,  a  i  ci  Korzbokiem  się  pieczętują.  Pe- 
wny MS.  domyśla  się,  że  Korzbokowie,  z  familji  kiedyś  zna- 
cznej w  Hiszpanji  Corbium  nazwanej,  swój  początek  wzięli, 
o  której  Livius  lib.  28.  Między  dwiema  prawi  bracią  stry- 
jecznemi  kontrowersya  urosła  o  miasto  rzeczone  łbem,  którą 
chciał  łagodnym  ukoić  sposobem  wielki  wódz  Rzymski  Sci- 
pio,  żeby  się  tylko  byli  na  jego  rozsądek  spuścili,  chciwość 
jednak  forluny ,  tak  obudwu  na  siebie  zaostrzyła,  że  gdy 
jeden  drugiemu  ustąpić  niechciał,  do  pojedynku  między  niemi 
przyszło,  w  którym  ktoby  z  nich  wygrał,  przy  tym  miało 
się  zostać  miasto  łbem.  W  oczach  tedy  całego  wojsda  Sci- 
pionowego ,  z  sobą  się  starli,  gdy  starszy  z  nich  Corbis, 
młodszego  brata  Orsua  ,  to  siłą,  to  wprawioną  do  broni 
ręką,  to  chybkością,  pokonał:  Przydaje  tenże  MS.  być  może 
prawi,  że  potem  za  rewolucyą  czasu  i  wojny,  osobliwie  gdy 
Marcus  Antonius,  Kwadów  i  Markomanów  wojował,  to  jest 
ten  kraj,  gdzie  teraz  Szląsk  i  3Iorawy,  któryżkolwiek  z  prze- 
rzeczonej  familji  Corbium,  w  Szląsku  osiadł,  akcentem  ję- 
zyka ich,   Korzbog  nazwany,   a  z  Niemiecka   Korczbach. 

W  Polszczę  naszej  dom  Korzboków  dawno  zagościł, 
przecież  pierwszego  między  niemi  czytam  w  Długoszu  lib.  W. 
Piotra  Korzboka  tego  herbu,  którego  w  roku  lilO.  przed 
Grunwaldską    potrzebą,    wysłał  byt  Król  Jagiełło  do  komis- 


Horzekwicki  — Korzeiiiewicz.      259 


sarzów  Krula  Wcgierskieg'0 ,  zęby  się  był  od  nich  dowie- 
dział, czy  pokój  między  nim  i  Krzyżakami  zawarli,  czyli 
nie.  Biel.  fol.  293.  Cromer.  Tenże  to  rozumiem  Piotr,  był 
potem  podkomorzym  Poznańskim,  jako  się  podpisał  na  przy- 
wileju Jedlińskim,  u  Łask.  w  Stat.  fol.  52.  w  roku  1433.  i 
w  roku  1436.  pokój  Brzeski  fol.  140.  Piotra  Korzboga  ka- 
nonika KujawskIeg;o,  zmarłego  w  roku  1500.  nadgrobek  kła- 
dzie Paprocki.  Tenże  fol.  92.  pisze,  ze  Korzbog'  na  3Iilcu, 
miał  za  sobą  Annę  Zborowską  kasztelankę  Krakowską,  koło 
roku  1565.  Jan  z  Wiktowa  Korzbog'  dziekan  Gnieźnieński, 
scholastyk  Płocki,  kanonik  Krakowski,  zasnął  w  Panu  1573. 
nadgrobek  jego  wypisał  Starowol.  in  3Ionum.  z  którego  po- 
wiada o  nim,  że  był  wielkim  patronem  nauk,  i  do  nich  się 
applikujących,  akademji  Krakowskiej  tysiąc  złotych  wyliczył. 
Pruszcz  n>  opisaniu  JJiasta  firakoioskiego  świadczy,  że  kla- 
sztor na  Stradomiu  przy  Krakowie  u  S.  Agnieszki  Panien  za- 
konnycli  trzeciej  reguły  S.  Franciszka  od  ognia  zrujnowany, 
restaurował.  Dorota  Korzbokowna  Gabryela  Ziółkowskiego 
kasztelana  Krzywińsklego  małżonka,  matka  Stanisława  ka- 
sztelana Bieehowskiego,  jakom  widział  na  nadgrobku  w  Ry- 
chwale. Henryka  Korzboka  konsyllarza  i  posła  Cesarza  3Ia- 
ximiliana  do  Gdańska  jadącego,  Ernest  Weylier  pojmał;  o 
co  potem  Cesarz  Sulikowskiego  i  Łaskiego,  posłów  królew- 
skich, przyaresztował,  których  uwolniono,  gdy  Korzboka  Król 
Stefan   wypuście  kazał. 

Herbowni. 

Korzlwk,  Rybieński,  Zajdlicz^ 

Łącki,  Stryjkowski,  Zawadzki. 

3Jontigailo^  Supplika, 

Niesiołowskie  Tucholka^ 

Korzekl^icki  herbu  Serokomla.  Zaklikę  Korzekwi- 
ckiego  mężnego  rotmistrza,  między  innemi,  którzy  pod  Ko- 
ronowem odważnie  się  bili ,  wspomina  Długosz  i  Bielski 
pod  rokiem  1410.  fol.  307. 

Korzeilicki.  Korzenicki  Sebastyan  miał  za  sobą  Bar- 
barę Kowalską ,  z  tej  był  Antoni  regent  ziemski  Kaliski, 
Stefan,  Franciszek  i  Stanisław.  N.  miał  za  sobą  Zofią  Ko- 
rycińską.  Stefan  sędzia  grodzki  Piński.  Constit.  1717.  f.  19. 
Korzenien^ioz  herbu  Kolumna.  To  jest  powinna 
by<5  Kolumna,  między  dwiema  pułmiesiączkami,  a  w  hełmie 
trzy  pióra  strusie.  W  powiecie  Pińskim  Wysoccy  na  Wy- 
sokim ,  jedni  się  nazwali  Dworzaninowiczami,  drudzy  Korze- 
niewiczami.  Z  tych  Jan  Wysocki  Korzeniewicz,  syn  jego 
Łukasz. 

17- 


'iGO  Korzeniowski. 


Horzeuiowsbi  herbu  j\a/ęcz,  w  Podolskiem  Lubel- 
skiem i  inszych  województwach.  Piotr  Korzeniowski  miał  za 
sobą  Katarzynę  Starzycką  1625.  ^-Jcfa  Casfrens.  Cumenec. 
Jan  w  zakonie  naszym  proboszcz  u  S.  Barbary  w  Krakowie 
1&36.  Stefan  kanonik  Poznański  1650.  MS.  Czartorijsc.  N. 
Pisarz  ziemski  Poznański,  którego  z  Radliekiej  herbu  Ko- 
ral), dwóch  synów  było,  jeden  Teodor  kanonik  Gnieźnieński 
i  Poznański,  zyl  jeszcze  168!).  u  Królowy  Kazimiry  w  wiel- 
kich respektach:  drngi  Jan  Stanisław  regent  kancellaryi  ko- 
ronnej, starosta  Kościański,  posłował  na  różne  sejmy,  jako 
1678.  gdzie  go  llzeczpospolila  komissarzem  uczyniła,  do 
pretensyi  od  Brandeburczyka,  i  deputatem  do  pisania  Kon- 
stytucyi.  Constit.  fol.  5'i.  Pierwsza  zona  jego  Urszula  Ciele- 
leeka,  druga  Urszula  Krzycka  kasztelanka  Poznańska.  Sta- 
nisław 1690.  Piotr  Korzeniowski  rotmistrz,  w  Inllanciech 
osiadł,  syn  jego  Mateusz  do  Bractawskiego  powiatu  wyniósł 
się,  którego  zostało  dwóch  synów:  Piotr  w  zakonie  naszym 
slu/.ąe  zapowietrzonym  w  Wilnie,  umarł  1657.  Paweł  zaś 
brat  jego,  miał  za  sobą  Giełgulownę.  Itojat.  in  MS.  Józef 
w   Orszańskiem    1648.   3Iikołaj   na  Wołyniu  1702. 

łŁoraeuiOWSki  herbu  Jf^uga^  w  Brześciańskiem  wo- 
jewództwie tegoż  herbu   co   i   Pociejowie. 

Hlclądck  w  heraldyce  pisz<-)c  o  Korzeniewskich  herbu  JFaga,  wy- 
mienia lveh  których  tu  Niesiecki  pod  Korzeniowskiemi  herbu 
yalęcs  w  koiicu  umieścił,  jako  się  oni  do  Braclawskicgo  po- 
wiatu przenieśli ,  i  dalej  trzeci  dom  Korzeniowskich  wywodzi. 
Według  niego  ci  Korzeniewscy  w  czasie  konstytucyi  Uniotiis 
W.  Ksiczlwie  Litewskiego  z  koroną  Polską ,  kiedy  wiele  do- 
mów herby  swe  po  odmieniali,  a  nowe  przybrali ,  jako  to  ksią- 
żęta Ostrogscy,  Wiśniowieccy  i  t.  d.  herb  fFagę  na  herb  Lis, 
czyli  Mzura  zamienili,  z  tych  Hapon  Korzeniewski  mając  osia- 
dlości  swe  w  Litwie  i  koronie,  jako  to  w  Smoleńskiem  ff^aru- 
szkiewicse  i  inne,  w  Oszmiaiiskiem  Poczernię,  w  Braclawskiem 
województwie  do  korony  odeszleni  w  Ukrainie  dobra  Korzeniowkę, 
bvl  marszałkiem  J.  K.  Mci  za  Zygmunta  pierwszego,  syn  jego 
Jan  Haponowicz  u  Anny  Królowej  Polskiej  Króla  Stefana  Bato- 
rego żonv  byl  podskarbim ,  otrzymał  od  tegoż  Króla  starostwo 
Trabskie  w  Wileiiskiera ,  i  na  dalsze  królcwszczyzny  w  Gro- 
dzieńskiem  przywilej,  w  którym  wyraża,  iż  daje  mu  za  przy- 
czyną Królowej  w  nadgrodę  czułości  i  wierności  przy  lvmże  skar- 
bie, z  obowiązkiem,  aby  przy  nim  dłużej  zostawał.  'Tenże  Jan 
Haponowicz  45  tysięcy  kóp  groszy  Litewskich,  własnych  pienię- 
dzy na  potrzeby  Rzeczypospolitej  wojskowe  zaliczył,  a  wiodąc 
za' Zygmunta  111.  roty  królewskie  na  Ukrainie,  tamże  życie  w 
okazyi  postradał,  miał  za  sobą  fHelainowiczowne .  z  niej  trzech 
synów:  Piotra,  którego  następcy  są  w  Wileiiskiem,  Wilko- 
mierskiem.  Kowieńskicm.  Kazimierz  Korzeniewski  z  \>'ileń- 
skiego.  Władysław  z  Wiłkomierskiego  na  zjeździe  pod  Olki- 
nikami  1700.  roku  podpisali    się.    Pod    temiż   Ólkinikami  Win- 


Korzeński.  261 


centy  Korzeniewski  w  akcyi  zabity.  Paweł  Korzeniewski  na 
elekcyą  Stanisława  Augusta  Króla  z  Kowieńskiego  pisał  s'u^. 
Drugi  syn  Jana  Korzeniewskiego  slarosly  Trabskiego  Stanisław 
wojskowo  sluźjjc ,  był  w  niewoli  Turerkiej  przez  lat  dziewięć, 
po  wyjściu  z  niej,  w  nadgrodę  olrzynial  od  Zygmunta  111.  przy- 
wilej na  dobra  fFijdra  w  Smoleńskiem  i  plac  w  zaniku  Smo- 
leńsku prawem  lennem  ,  które  później  na  wieczyste  kon- 
slylucya  sejmowa  zamieniła.  Tenże  Stanisław  od  tegoż  Zy- 
gmunta 111.  ,  Króla  po  porachunku  zyskał  assygnacyą  na  45  kóp 
groszy  Lilewskicli  przez  ojca  jego  Jana  Haponowicza  wyłożone  do 
Dymitra  Clialeckiego ,  podskarbiego  Litewskiego  na  wypłacenie ; 
które  dla  zgorzalego  z  wszelkiemi  innenii  papierami  tejże  assy- 
gnacyi  oryginału  za  samym  oblały  w  aktach  Nowogrodzkich  e.\- 
traktem  zaspokojone  nie  zostały.  Tegoż  Stanisława  z  Porzęcką 
ożenionego  potomkowie  w  Wileńskicni  rozrodzeni  zostaj;;,  z  tych 
Józef  Korzeniewski  rotmistrz  Lidzki  do  aktu  kontederacyi  W. 
Ks.  Lit.  17(54.  roku  pisał  się,  a  roku  1786.  był  z  Lidzkiego  na 
trybunał  deputatem. 
Trzeci  syn  Jana  Haponowicz  Krzysztof  Korzeniewski  wojski 
Oszmiański  w  województwie  Nowogrodzkieni  osiadlszy,  z  Hahką 
Stręczeitow?ią  miał  wiele  synów  bezpotomnie  zeszłych ,  z  tych 
Adam  z  Bogumiłą  z  Dostojewa  Dostojcwską ,  sędziank.-j  Pińską 
ożeniony,  przeszedł  w  powiat  Piński,  za  nabyciem  dóbr  1(535. 
roku  pisał  się  do  konfederacyi  Pińskiej  przy  dostojeństwie  Króla 
Michała,  spłodził  z  nią  syna  Jana  Micliala  dwojga  imion,  mie- 
cznika Pińskiego,  który  przed  początkiem  17.  wieku  na  Wołyń 
przeniósł  się.  Ten  miał  za  sobą  Helenę  Borpjkown^ ,  z  lej  syn 
Samuel  łowczy  Braclawski  i  pisarz  grodzki  Winnicki,  nie  raz 
deputat  i  poseł  za  panowania  Augusta  II.  z  tegoż  województwa 
Bracławskiego,  miał  za  sobą  Izabellę  Csnruccką,  z  której  córka 
Maryanna  Onufremu  Olizarowi  poślubioną  została ,  synów  zaś 
miał  trzech,  Jędrzeja  infułata  Kodeńskiego ,  kanonika  Poznań- 
skiego i  Kijowskiego.  Drugiego  Leona,  który  deputat  na  try- 
bunał koronny  i  nie  raz  poseł  z  Bracławskiego  ,  umarł  kasztela- 
nem Zakroczymskim  i  kawalerem  orderu  Sgo  Stanisława.  Zosta- 
wiwszy z  Józefą  Szaniawską  podstolanką  koronną,  z  Ossolitiskiej 
podskarbianki  koronnej  zrodzoną  córek  dwie :  Anielę ,  za  Czar- 
neckim chorążym  W.  Ks.  Lit.  Brygitlę  z  Małachowskim  roz- 
wiedzioną, i  syna  Michała  rotmistrza  wojska  narodowego,  ka- 
walera orderu  Sgo  Stanisława,  który  będąc  deputatem  na  trybunał 
Wileński ,  oraz  później  posłem  na  sejm  z  powiatu  Pińskiego ,  z 
Bogatkow/i(!  chorążanką  Braclawską  ożeniony. 
Trzeci  zaś  syn  Samuela  Kajetan  Korzeniewski  marszałek  kaptu- 
rowy 1764.  roku  ,  później  sędzia  ziemski  Piński  ,  dalej  regent 
kancellaryi  W.  Ks.  Lit.  poseł  na  sejm  1776.  z  Wołyńskiego,  a 
1786.  z  Pińskiego,  konsyliarz  Rady  w  1780.  roku  obrany,^ do 
kilku  komissyi  z  sejmu  wyznaczony  komissarz.  Orla  białego  i  Sgo 
Stanisława  kawaler,  ożeniony  z  Różą  hrabianką  Hrf/s/cką  cho- 
rążanką Litewską,  spłodził  córkę  jedne  Annę,  która  poszła  za 
Alexandra  Pocieja  oboźnego  Litewskiego,  z  tym  potomstwo ,  syn 
Teodor  Pociej.  — 

Horzeiiski  /terbu  Strzemię,    w  województwie  Seii- 
domierskiem  w  powiecie  Wiślickim.  Wojciecha  Korzeuskiego, 


Hos. 


wspominają  Konsti/tiici/e  1638.  Joł.  53.  Stanisław  dziedzic 
na  3Ialikowicach,  i  Piotr,  tegoż  czasu  żyli.  Korzyńskiego 
m^'ztwo  sławi  PaprocAi  fol.  404.  ze  z  konia  zsiadłszy  pieszo 
szedł  do  szturmu   pod   Pieszkowem  1581. 


KOS 


HERB. 


Różni  różnie  łierb  ten,  i  jemu  podobne,  tłómaczą,  jedni 
powiadają  ze  są  trzy  rzeki,  drudzy  ze  balki,  inni  ze  trzy 
pasy,  czyli  linie,  inni  ze  trzy  pola,  albo  jako  Okolski  tom.  1. 
fol.  469.  powiada,  sześ<5  pól  alternatą,  trzy  białe,  trzy  czer- 
wone; powinny  zaś  być  na  ukos  od  prawego  boku  tarczy 
z  góry,  na  lewy  bok  na  dół  idące,  nad  bełmem  i  koroną 
trzy  pióra  strusie,  tak  go  opisał  3IS.  o  Familiach  Pruskich: 
podobny  temu  berb  który  się  zowie  Nabrani ,  tylko  ze  lam 
pola  białe  trzy  przeplatane  z  trzema  czarnemi,  i  wszystkie 
prosto  w  górę  idą.  O  czem  indziej.  Starożytna  to  familia 
Kossów,  i  w  Włoszecb  beroicznemi  dziełami  wsławiona  i 
bonorami.  l^olaterranus  Uh.  14.  ^Inthropol.  fol.  167.  co 
tez  namienia  i  Jiwenal.  Satyr.  8.  gdy  mówi :  Cossus  vel 
Drtisus  moribus.,  przez  co  rozumiał  poeta,  jako  go  tłóma- 
czy  kommentator  jego,  Korneliusza  Kossa,  który  Wolumniu- 
sza  Króla  Wegentów  zabiwszy  ,  bogatą  zdobycz  wyniósł : 
albo  też  tego  rozumiał  Kossa,  który  za  Augusta  Cesarza  Ge- 
tulos  poraził.  Toz  Livius  decad.  1.  lib.  4.  świadczy.  Omni- 
bus locis  re  bene  gęsta.,  Dictator  triumphans  in  urbem  rc- 
diit  Longc  maximxim  triumphi  fuit  spectaculum^  Cossus, 
spolia  optima  Regis  interfecti  gerens.  I  Tacitus  Histor. 
lib.  1.  o  innym  mówi:  Claudius  Cossus  unus  ex  legatis 
(militaribus)  facundia  sua  militarem  ferociam  mitigaińt.  A 
na  innycb  micjscacb  bistoryi  swojej  Lirius  wspomina  Kossów 
Consulos  liomaiios :  zwycicztwa  icb  z  różnych  nieprzyjaciół 
wjliczając.    Philippus  Commineus  vir  patritius,   et  Ordinis 


Kos.  263 

Eques.  Commentnr.  Itb.  8.  kładzie  Jana  Kossjusza  Neapoli- 
lańczyka,  który  od  Renata  Króla  Syciljiskiego  do  Ludwika 
Ł\róla  Francuzkieg-o  XI.  posłem  bc^dąc,  perorował.  Platinu 
de  l^itis  Pontijicum.  Joaiines  fi^esiinus  (juartns ,  patriu 
Aeapolitanus  et  nobilis^  Ballasar  Cons  antea  rocatun ,  Bo- 
noniae  omniitm  consensu  Pontifex  creafur,  obiil  Florenliae 
.J/ino  1419.  sepultus  tn  baptisterio  S.  Jnannis.  Alberlus 
także  Leander  fol.  18.3.  Fuit  Jomines  XXIII,  aiiteu  Bal- 
tasur  nominatiin  de  nobili fumilia  Cossorum,  i  fitae  Roma- 
norum  Ponti/icuni  fol.  414.  Joannes  XXII.  Neapolitanus 
prius  Baltasar  Cossa  rocafi/s,  ca-  illustri  Faniilid ,  cum  Bo- 
ni facio  IX.  u  secretis  et  cubicularius  esset,  Cardinalis  et 
Legatus  Bononiensis  fuctiis  est.  Z  Neapolitańskiego  tedy 
Ki'ólesl\va  wyszła  ta  familia  Kossów,  i  najprzód  była  osiadła 
w  Królestwie  Cześkiem  ,  potem  niektórzy  z  nieb  do  Prus 
jeszcze  za  Krzyżaków  cbcąc  im  dopomódź  pi-zeciwko  Poganom 
wojować,  zawitali,  gdzie  potem  dóbr  nabywszy,  wielkiem  si«; 
wsławili  m<,'ztwem. 

3IS.  o  Familiach  Pruskich  Zalusk.  i  drugi  Konopach. 
zowią  łeb  Kossami  Ursynami,  o  klórycb,  jako  i  o  Kolumnów 
familji  Piasecki  fol.  98.  Romae  apud  (rsinos  et  Columnen- 
ses  patebant  libera  refagia  reis.  Et  si  magistratus  Panti- 
ficis.,  in  aliguem  delingiientem,  seueriits  pro  criminis  quali- 
tate  animadrertere  roluisset,  is  ad  alterum  istoriim  con- 
fugiens,  velut  ad  asijlum ,  liber  evadebat.  Niewiem  jednak, 
za  co  icb  do  Ursynów  pociągają.  Ile  ze  ci  Inszego  herbu  od 
Kossów  zażywają.  Pierwszy  3IS.  Kontarenów  sławnej  i  da- 
wnej w  Weneckiem  Państwie  familji,  tenże  berb  naznacza, 
co  i  Kossów,  i  o  Karallacb  toz  twierdzi,  ale  o  tycb  juz  sii; 
mówiło  pod  herbem  Korczak  :  to  jednak  pewna  ,  ze  u  Ka- 
rallow,  nie  na  ukos,  ale  prosto  pasy  od  boku  jednego,  do 
drugiego  idą  ,  jako  widzieć  u  Petrasancta  iv  prefacyi  ad 
Symbolu  heroica:  jednakowy  jednak  początek  herbu  Karaf- 
fów  ten  autor  zda  się  naznaczać,  jaki  powiadają  byd  i  herbu 
Kossów,  to  jest,  ze  skrawlonemu  w  okazyl  przodkowi  domu 
tego,  we  krwi  jego,  palce  umoczywszy  książę,  a  do  piersi 
przyłożywszy,  na  zbroi,  trzy  krwawe  linie  wyraził,  ua  znak 
męztwa  jego,  tez  same  pola  krawawe  z  biateml  w  herbie  nadał. 

Herhoivni. 
Kalksztein,  Osiowski,  Stoliński. 

łCos,  Plaslwig, 

łiosak,  Raba, 

Nie  wszyscy  jednak  tu  wyrażeni,  jednakowym  kształtem 
tego  herbu    zażywają;    bo  Kalksztelnowle ,    Osiowscy,    pasy 


264  Kos. 

w  szerz  tarczy  prosto,  nie  na  ukos  noszą,  i  na  hełmie  mi<;- 
(Izy  dwiema  trąbami  myśliwemi  skrzydło  kładą,  roziimieni 
jednak,  ze  jedenze  obudwu  herbów  początek.  Rabowie^  takiź 
łierb  noszą  jako  i  Kalkszteinowie  tylko  że  na  hełmie  Słepo- 
wrona  z  pierścieniem  kładą. 

Kossów  familia  zdawna  wiernie  tak  ojczyźnie  ,  jako  i 
Panom  swoim  służyła  :  jednego  z  tego  domu  dworzanina 
Krółów,  Zygmunta  I.  i  Zygmunta  Augusta,  pamiątkę,  rytmem 
Polskim  opisał,  sławny  Polski  poeta  Jan  Iioc/ianowsAi.  Ralał 
Koss  s^'dzia  ziemski  Świecki,  u  tegoż  Augusta  był  pokojo- 
wym, córka  jego  była  za  Zygmuntem  Dulskim.  Maciej  pod- 
komorzym Pomorskim  1578.  Histor.  Polon.  Prut/ien.  i  tv 
(Grudziądzu  na  zamku,  napis  o  nim.  Jan,  Chełmiński  i  Ło- 
wicki kanonik,  leży  w  Chełmży  w  katedrze,  o  czem  jego 
nadgrobek  świadczy.  Samuel  podkomorzy  Weudeński,  i  pi- 
sarz polny  wojskowy.  Za  Króla  Stefana  Batorego,  trzej  bra- 
cia rodzeni  przy  dworze  jego  kwitnf^li:  to  jest  Mjkołaj  se- 
kretarz królewskK,  proboszcz  i  kanonik  Warmiński ,  Kujaw- 
ski i  Warszawski  kanonik;  Stanisław,  potem  podkomorzy 
Wendeński,  Lemsełski  i  Wendzelski  starosta,  pisarz  polny 
pod  czas  expedycyi  Inflanlskiei,  którego  pamiętne  są  rycer- 
skie dzieła  i  odwagi.  Trzeci  Floryan,  ten  się  ró/.nemi  wsła- 
wił poselstwy,  człowiek  wielkiej  experyencyi,  umarł  w  War- 
szawie, tamże  w  kościele  S.  Jana  pochowany.  IMaciej  dwo- 
rzanin Zygmunta  III.  mąź  nieporównanej  siły,  w  Inilanciech 
miał  starostwa,  od  Kozaka  Zyroki  w  Krakowie  zbity,  o  co 
zabójcę  śmiercią  karano.  Mikołaj  Koś,  na  nadgrobku  w  Oli- 
wie tę  mu  pochwałę  dają,  Pietnte  in  Deum,  in  Eccfcsias, 
C/e?'um,  egenfes,  liberalilate,  in  Patriam  Jide ,  in  amicos 
integritate .1  illtisfris,  obiit  1599.  aefuł.  GO.  zona  jego  Ju- 
styna Konarska  herbu  Osoria,  dwóch  mu  synów  powiła, 
Felixa  opata  Peplińskiego  i  genaralnego  zakonu  Cystercycń- 
skiego  przez  Polskę  komissarza,  gruntu  o  który  kontrower- 
sya  między  nim  i  biskupem  Kujawskim  zachodziła,  obadwa 
na  kościół  nasz  Gdański  ustąpili,  prałat  i  ludzkości  i  szczo- 
drobliwości nieporównanej ,  wizytując  Oliwski  klasztor  tam 
koniec  życia  swego  znalazł  1618.  wieku  swego  48.  świadkiem 
jego  tamże  nadgrobek  z  mosiądzu  odlewany.  Jędrzej  brat 
jego  rodzony  za  nim  w  tymże  roku  poszedł,  o  tym  nad- 
grobek jego  w  Oliwie  tak  mówi :  ^erw  palernae  pietatis 
ot  candoris  imago,  puhlicae  ac  priiHitorum  pacis  studiosis- 
simus,  officio  erga  amicos  conslanti,  in  stimma  easpecta- 
tione  annum  agens  38.  J'ebri  viru/e7ita  absumptus  est.  Jerzy 
Kos,  którego  Radziwiłowska  peregrynacya  wspomina.  Wa- 
wrzcniec,    sławny  w  expedycyi   Inłlantskiej,  a  potem   i   Pru- 


Kos.  265 

skiej,  rotmistrz.  Maciej,  któremu  kamień  grobowy  u  00. 
Dominikanów  w  Chełmnie  tr-  pochwałę  daje:  Antiąua  et 
illustri  fumilia  ortus  ^  fide^  pietatc  in  Detnuj  amore  erga 
pauper  CS  ^  et  religtosos^  char  kute  erga  Patriam  et  proxi- 
mus  plenus  obiit  1628.  cni  lioc  inoniimentinn  Capitaneus  Go- 
iiibensis  Borzechoviensisqiie  ;  frater  iiiaestas  Jieri  curarit: 
herby  4.  to  jest,  trzy  pasy,  Tojtor,  Wieniawa,  Poraj:  był 
to  ten   starosta  Gołubski   o   którym  tuz   zaraz  mówię. 

Jan  wojewoda  Chełmiński,  podskarbi  ziem  Pruskich,  sta- 
rosta Gołubski  i  Borzecliowski,  l»ył  wprzód  kasztelanem  El- 
błągskim  1648.  zona  jego  Eulrozyna  z  Gemli  Knutowna,  po- 
została wdowa  po  Janie  Loka,  z  którą  wraz  w  Peplińskim 
kościele,  kaplicę  krzyżową,  dostatnie  ozdobił,  i  ołtarz  mar- 
murowy kosztowny  w  niej  wystawił.  Zasłużony  to  był  ten 
Jan  Zygmuntowi  III.  Królowi,  na  którego  dworze  od  lat 
swoich  młodych  czas  nic  mały  z  wielką  sławą  i  ozdobą  prze- 
pędził :  potem  Władysławowi  IV.  juz  na  ten  czas  chorąży 
Chełmiński;  ale  najbardziej  Pruskiej  prowincyl,  której  in- 
dygenatu  dawno  pozwolonego  wszystką  swoją  applikacyą  bro- 
nił i  ubronił.  Wydawała  się  w  nim  powaga  wielka,  prze- 
zorny dowcip,  szczerość  nie  obłudna;  posłował  na  różne 
sejmy,  a  osobliwie  1629.  zkąd  był  deputowany  na  trybunał 
Radomski.  Coiistit.  fol.  12.  N.  miał  za  sobą  Barbarę  Kęs- 
sowską.   N.  Jędrzeja  Kozłowskiego  w  Jelencu  małżonka. 

Adam  Kos  biskup  Chełmiński,  a  przedtem  czytam  go 
archIdvakonem  Warszawskim,  koadjutorcm  opactwa  Mogil- 
nicklego,  prałat  życia  przykładnego,  nauki  wytwornej,  oby- 
czajów miłych,  ludzkości  nad  Inszych,  świat  ten  i  dalsze  na- 
dzieje pożegnał  w  roku  1661. 

Jan  Kos  wojewoda  Chełmiński,  starosta  Ostrołęcki,  Sta- 
rogardzki, Szyndwaldzi,  a  przedtem  kasztelan  Inflantski,  złą- 
czył się  był  dożywotnie  z  3Iaryanną  Wolfowną,  córka  jego 
była  za  Alexandrem  Czapskim,  kasztelanem  Chełmińskim, 
druga  za  Kczewskim  wojewodą  Malborskim,  i  synów  dwóch: 
Józeł'  wojewoda  Smoleński ,  starosta  Szyndwaldzki ,  podpisał 
konfederacyą  generalną  1696.  posłem  będąc  z  Chełmińskiego, 
miał  za  sobą  Anastazyą  Myszkowską,  córkę  Stanisława  mar- 
grabi, ale  z  niej  nie  została  tylko  córkę,  i  ta  panną  umarła. 
Drugi  Jan,  najprzód  wojewoda  InflantskI,  a  potem  gdy  so- 
bie stau  duchowny  obrał,  nominat  na  biskupstwo  Chełmiń- 
skie, wszakże  nim  przyszło  do  possessyi  tej  iiatedry,  na  bło- 
gosławioną, w  wieczności  przeniósł  się  godność  :  co  zacz 
był  człowiek,  z  tego  może  każdy  poznać,  ze  go  Król  Au- 
gust 11.  synowi  swemi,  cudze  nawiedzającemu  kraje,  mar- 
szałkiem przydał,    i  szczęśliwie:   bo  tyle,  to  roztropną  per- 


Koss— Kosakowski. 


swazyt},  to  polorem  nuukl,  to  subniissy:}  wrodzoną  wielkiemu 
Panicciu  był  powodem,  ze  odrzuciwszy  dziedziczną  prawie, 
i  w  Saskiem  państwie  wrodzoną,  Luterską  herezyą,  torem 
najjaśniejszeg^o   ojca  swego,  wiarę  Katolicką  przyjął. 

Adam  kasztelan  Cbełmiński  teraźniejszy.  Zona  jego  piei>- 
wsza  Ostrowicka,  druga  Sołtykowna  kasztelanka  l*rzemysłka. 
N.  Kossowna  Lichtyana  małżonka  koło  roku  1000.  JIS.  Iio- 
nopats.  Jerzy  kanonik  Cbełmiński.  Bai'un.  Kazimierz  i  Wła- 
dysław 1648.  Mikołaj  miał  za  sobą  Czapską.  Jan  cborąży 
Chełmiński  1699.  Franciszek  1679.  Mikołaj  z  Bedlna  na  Ba- 
bicy 1705.  Któryś  z  tego  domu  pojął  Barbarę  Bobrowni- 
cką.  Widziałem  w  Peplińskim  kościele  formy,  w  których 
zakonnicy  chór  zwykli  śpiewać ,  od  jednego  z  domu  tego 
postawione,  co  znać  po  herbie  i  literach  F.  K.  O.  P.  znać 
od  Feli.\a  Kosa  Opata  Peplińskiego ,  tamie  ołtarz  S.  Trójcy 
nakładem  któregoś  Kossa  stanął.  N.  Podkomorzy  Chełmiń- 
ski,  zona  Teresa  3Iączyńska  łowczanka  Sieradzka. 

H.OSS  Szemiroios/ii ,  inni  od  tych,  o  których  się  tu 
mówiło,  według  J/S.  o  Famil.  Pruskich .^  noszą  w  herbie  na 
tarczy  dwa  barty  do  siebie  wspięte,  trąba  nad  niemi  myśli- 
wa,   na  kształt  herbu  Leskich. 

KLosacki.  Wspomina  ich  Oliol.  tum.  2.  f.  480.  gdzie 
powiada,  ze  Kosacki  miał  za  sobą  Maryannę  Pikarską  herbu 
Półkozic ,  i  Łukasz  Paproc/ii  Łuski  cudoto.  f.  50.  powiada, 
ze  Jana  Kosackiego  Maryanna  Piwowna  małżonką  była. 

Kosak  herbu  Kos,  namienia  ich  Konstijt.  1678.  f.  25. 

Kosako^rski  herbu  Slepowron.,  po  różnych  woje- 
wództwach, a  najprzód  jedni  z  nich  z  Łomżyńskiej  ziemi  do 
księztwa  się  Litewskiego  przenieśli.  Z  tych  Franciszek  Niko- 
dem Kosakowski  starosta  Łomżyński ,  sławny  w  Litwie  puł- 
kownik, 1605.  lewem  skrzydłem  regimentował  pod  Kircbol- 
mem,  zona  jego  AVołowiczowna,  syn  Jan  Eustacłii  kasztelan 
Mścisławski  1649.  starosta  Gulbiński,  zostawił  z  Dziewaltow- 
skiej  dwóch  synów,  ludzi  rycerskich.  Krzysztof  także  z  Ma- 
zowsza tamże  osiadł,  dwóch  jego  synów  było,  Paweł  dwo- 
rzanin królewski,  i  Tomasz  kasztelan  Parnawski,  synów  dwóch 
spłodził,  Jakóba  i  Jędrzeja,  z  tych  drugi  długo  służąc  wo- 
jenną przeciwko  Szwedom  i  Moskwie ,  dostał  się  w  niewolą. 
Jan  w  W^itebskiem,  Stanisław  w  Wileńskiem,  Jan,  Paweł, 
Michał,  Stefan,  w  3Iińskiem  \U%.  3IS.  P.  Kojat.  Drudzy 
się  w  Mazowszu  zostali,  z  tych  Mikołaj  pisarz  ziemski  Łom- 
żyński 1003.  Constit.  fol.  807.  Paweł  surrogat  grodzki  Wi- 
ski,  1587.  umarł.  Constitut.  1588. /o/.  478.  Jan  podstoli 
Wiski,  Władysław  łowczy  1674.  Jędrzej  podczaszy  Wiski, 
rotmistrz  królewski,    o  którym  Konstytucya  1631. /o/.   36. 


Kosakowski.  267 


tenże  czy  inszy  Jędrzej  cliorązy  Czerniechowski  1G38.  Coii- 
stit.  fol.  31.  Wojciech  wysłany  przeciwko  Szwedom  od  Ko- 
niecpolskiego hetmana  1628.  pod  Radzynem,  nie  mógł  ich 
potędze  oprzeć  się.  Brachel.  lib.  o.  /iistor.  i  Piasecki.  Mi- 
kołaj starosta  Wiski  w  Mazowszu,  poseł  na  sejm  1620.  r. 
ztanitc-fd  przydany  hetmanowi  ad  coiisi/ia  be/lica,  Constitut. 
fol.  2.  i  znowu  1623.  ztamtąd  deputat  do  kwarty  Rawskiej, 
i  1633.  deputat  na  trybunał  Radomski,  Constitut.  fol.  21. 
rozumiem  ze  to  tenże  sam  Mikołaj  był  potem  kasztelanem 
Czerniechowskim ,  a  bodaj  nie  pierwszym,  Constitut.  1638. 
fol.  36.  syn  jego  Ałexander  podscdek  Braclawski ,  miał  za 
sobą  Zofiij  Czuryłownę  pozostałą  wdowę  po  ksiązęciu  Cze- 
Iwertyńskim,  wsj)ominają  go  Iiotisti/tuci/e  1647.  /'.  36.  Tenże 
czy  inszy  Alexander,  któremu  zona  Teofiła  Druźbicowna  pod- 
komorzanka  Bełzka,  syna  powiła  Józefa,  i  córki  dwie,  An- 
toninę i  Maryannę.  Geneal.  Beltec.  Jan  starosta  Wiski,  po- 
seł na  sejm  1638.  ztamtąd  deputat  na  trybunał  Radomski, 
Constit.  fol.  22.  i  1667.  yb/.  18.  Kazimierz,  Konstantyn, 
Remigian,  1648.  w  Wołyńskiem  województwie.  Piotr  cze- 
śnik  Wołyński  1674.  Samuel  miał  za  sobą  Barbarę  Kalińską 
podczaszankę  Sanocką,  wdowę  po  Józefie  Stamirowskim  łow- 
czym Sanockim,  ale  z  nią  sterilis.  Samuel  komissarz  do  dy- 
strybuty  liiberny  1683.  Constit.  fol.  4.  Teresa  Romana  Hu- 
lewicza stolnika  Włodzimierskiego  małżonka.  N.  Stefana  Cie- 
leskiego.  Mikołaj  Stanisław  kasztelan  Kijowski,  z  Czuryłowny 
urodzony,  a  wprzód  zda  mi  się  chorąży  Żytomierski,  miał 
za  sobą  Alexandrę  Potocką  lierbu  Pilawa  podskarbiankę  na- 
dworną koronną,  córki  jego,  Rozalia  i  druga  obrały  sobie 
Panieńskie  życie  u  S.  Katarzyny,  Anna  Eleonora  u  wszy- 
stkich SS.  we  Lwowie;  czwarta  była  Imo  roto  za  Sobieskim 
cześnikiem  koronnym,  2f/o  za  Donhoffem  podczaszym  Litew- 
skim, syn  zaś  Piotr  Dominik,  kasztelan  Podlaski,  umarł 
,  1730.  któremu  Zofia  Potocka  wojewodzanka  Kijowska  powiła 
dwóch  synów.  3Iikołaj  cliorąźy  Lubelski,  córka  jego  Remi- 
giana  Mikułowskiego  chorążego  Wilkomier.  małżonka.  Ma- 
ryanna  Seweryna  Potockiego  łowczego  Owruckiego,  N.  miał  za 
sobą  Frycowską  pozostałą  wdowę  po  Poniatowskim.  Mikołaj  ło- 
wczy Wiski,  deputat  na  trybunał  koronny  1 686.  zona  Mężyńska. 

Kossakowski  kasztelan  Kamiński  urodzony  z  Potockiej  córki  Jó- 
zefa kasztelana  Krakowskiego  hetmana  w.  k.  z  ojca  Dominika 
kasztelana  Kijowskiego,  Karzeł  wcale  ułomny  poj.jł  Katarzynę 
Potocką  starościankę  Grabowiecką  z  którą  żyjąc  bezpotomnie 
umarł,  wszelkiej  substancyi  dziedzic.  —  Kossakowscy  znajdują 
się  dotąd  w  Wielko-Polszcze  są  także  i  w  Litwie  z  tych  tera- 
źniejszemi  czasy  dwóch  braci  rodzonych  urodzonych  z  Zabieło- 
wny.   —  N.   kustosz  Wileński.  —   N.  wszedł  w  śluby  małźeri- 


268       Kosariszewski— Hościelecki. 


skie  z  Potocką  wojewodzianką  Wolyiiską  rozwódką  z  Hylzeneiu 
wojewodą  3Iścislawskiiii.  — .  Antoni  chorąży  Kowieński.  ;;—  Szy- 
mon podczaszy  tegoż  powialii.  —  Dominik  stolnik  Zuiudzki. 
—  Ignacy  podczaszy  —  31  i  chał  wojewoda  \\'itebski.  —  W  r. 
1788.  Józef  biskup  Inllantski,  jest  w  druku  księga  jego  ,, Ksiądz 
Pleban."  —  Krasicki. 

Kosarzenski  herbu  Łuk  napięli/^  w  wojewódziwie 
Połoekiein  i  Witebskiem.  Hrehory  Kosarzewski ,  brat  jego 
Jan  skarbnik  Polocki ,  rotmistrz  królewski,  miał  synów,  Do- 
minika, Samuela  podczaszego  Witebskiego,  Bazylego  slruk- 
czaszego  Potockiego,  i  Krzysztofa:  /lojii/ow.  in  JJS.  który 
teź  berb  icb  tak  opisuje,  łuk  napi«;ty  z  strzałą  do  góry  prosto 
zeleźcem  obróconą,  podkowa  nad  nim  ,  jakby  go  opasywała, 
krzyż  na  środku  na  barku  podkowy,  w  czcrwonem  polu,  na 
hełmie   trzy  pióra  strusie. 

Ko$^cist*  Rozumiem  ze  1u  należą,  Stanisław  Koście- 
wicz  rotmistrz  Litewski,  który  po  porażce  naszych  pod  Choj- 
nicami 1454.  Króla  Kazimierza  uchodzącego  z  mniej  fortun- 
nego placu,  długo  przeciwko  za  nim  ścigającym  Krzyżakom 
bronił,  i  ich  siłę  na  sobie  utrzymywał,  az  si<;  tez  sam  w 
niewolą  dostał.  Stry/kow.  fol.  (521.  e^  624.  Kojiiłoio.  p.  2. 
Wacław  Kościewicz  marszałek  u  Zygmunta  1.  altaryą  S. 
Anny  w^  Kobryniu  fundował.  Anna  podobno  tego  Wacława 
córka,  była  za  Radziwiłem  Janem  ksiązęciem  na  Goniądzu, 
starostą  Zmudzkim,  kolo  roku  1540.  Geneal.  Radztw.  Hre- 
hory podscdek  Witebski  1596.  Const.  f.  682.  Teofil  1674.  r. 
W  r.   1788.  Adam  Kością  biskup  Dyokleński.  —  Krasicki. 

Koscialkotiski  herbu  Serokonilu.  Widziałem  ich 
z  tym  herbem.  jMikołaj  Kościalkowski  koniuszy  Wilkoniier- 
ski ,  Jan  pisarz  ziemski  Wilkomierski,  Jerzy  strażnik  Wil- 
komierski    1674.   rotmistrz  królewski. 

W  r.   1778.  Mikołaj  Kościalkowski  marszałek  powiatn  Wilkomier- 
skiego.  Ignacy  chorąży  Wilkomierski.  W  r.  1788.  Antoni  sę- 
dzia ziemski  ^^'ilkomierski.  Kazimierz  stolnik.  ■ —  Krasicki. 
Kościeleck-i  herbu  Ognńczyk.  O  pobożności  Koście- 
leckich,   sławny  niegdy  w  Polszczę  senator,   a  na  Watykanie 
purpurat    Hosius,    w    roku    1577.   pisząc,    tak    mówi:    Cum 
Koscieleccii  ab  Eccleaia  nomen  ducant,  nulla  unquam  in  /■<?, 
separuri  ab  ea  rolunt ,  nec  puto ,  post  hominum  memoriani 
fuisse  Jamiliam  uUam  tn  mea  Patria,   <]uae  se  magis  Eccle- 
siasticam  esse  declarai<erit,  et  unius  S.  Catholicae,  ^Jposto- 
licae  Romanac  Ecclcsiae  traditiones  otnnes ,  par  i  studio  de- 
fenderit,   i  niżej  to  im   przyznaje,   że  w  tym  domu,   luillum 
iinquam  haereticum   ridere    ad/iue  licuit.     Orzechowski  za.ś 
orat.  in  funere  Sigism.  I.   chwali  ich   ku  ojczyźnie  szczodro- 
bliwość, kiedy   znaczną  summc,   w  której  puszczono  im  było 


Kościelecki.  269 

Malborg ,  i  insze  dobra  królewskie  ,  Królowi  Kazimierzowi 
i  ojczyźnie  darowali,  ctim  iitilliim  minimum  ex  infinila  ohli- 
gatioue  Ula  accepissent ^  słowa  są  autora.  O  incztjvie  ich  to 
tu  właśnie  służy,  co  Tacitus  Libro  de  moribus  Gefmanortim 
wspomina  de  CuUis  forltssima  veterum  Germanorum  gente: 
Fortissimus  quis(/i/e  Jeircum  mstiper  annulum  {^iguommio- 
suin  td  genłi)  relitt  rinciilum  gestat,  donec  se  cuede  hostis 
absoliHit ,  że  si<,^  klejnotnym  swym  sygnetem  zaślubili  na 
zgubę  nieprzyjaciół  ojczyzny.  Pamiętając  na  zasługi  icb  ojczy- 
zna,   senat  zawsze   niemi   zasadzała. 

Kłoś  wyprowadzając  genealog-ią  Działyńskicli ,  i  Kościc- 
leckich  tez  linią,  ile  ze  od  nich  Działyńscy  i  początki  swoje, 
i  krew  wzięli,  w  ten  sposób  położył.  Piotr  Ogończyk  dzie- 
dzic na  Radzikach,  miał  syna  N.  dziedzica  na  Radzikach  i 
Kościelcu  ,  ten  się  pierwszy  nazwał  Kościeleckim  ,  i  trzech 
synów  spłodził,  N.  Kościeleckiego,  od  którego  był  Jan  sta- 
rosta Chełmski.  Drugiego  Mikołaja  podkomorzego  Sendo- 
mierskiego,  od  którego  był  Janusz  wojewoda  Inowrocławski. 
Trzeciego  N.  Kościeleckiego  dziedzica  na  Radzikach ,  od  któ- 
rego było  trzech  synów,  Janusz  Kościelecki  wojewoda  Rrze- 
ski  Kujawski.  Drugi  Wisław  biskup  Krakowski.  Trzeci  Mi- 
kołaj wojewoda  Kaliski  ,  który  się  pisał  z  Kutna  koło  roku 
1258.' Ta  osnowa  jak  daleka  od  prawdy,  ztąd  każdy  osądzid 
może:  bo  najprzód  Wisława  biskupa  Krakovyskiego  niewin- 
nie do  tej  famllji  naciąga:  kiedy  wszyscy  historycy  nasi  piszą 
o  nim,  że  był  inszego  herbu,  który  się  zowie  Zabawa^  jako 
Kącki  i  Starozvo/.  in  l^itis  Episcop.  Cracov.  Paproć.  Dłu- 
gosz i  iimi,  prawda,  że  się  pisał  z  Kościelca,  ale  nie  z  tego 
co  w  Kujawach  leży ,  ale  z  tego  co  jest  w  Krakowskiem 
województwie.  Mikołaja  też  podkomorzego  Sendomierskiego 
tu  wtrącił;  był  ci  on  wprawdzie,  i  do  tegoż  domu  należał, 
lubo  do  inszej  Poyyałów  linji  ,  ale  nie  żyt  według  Paproć, 
o  herb.  Jol.  414.  aż  w  roku  1449.  a  ten  genealogista,  sy- 
nowców jego  i  syna,  kładzie  w  roku  1258.  co  czy  słuszna? 
Paproc/ii,  któremu  poświadcza  Okolski^  tak  pisze,  Piotr 
prawi  z  Radzikowa ,  który  był  najpierwej  dostał  tego  herbu, 
miał  dwóch  synów,  Piotra  Ogona,  i  Jędrzeja  Powałę.  Ogo- 
nowe potomstwo  w  W^iclkiej-Polszcze  zostało.  Powały  w  Ma- 
łej-Polszcze.  Z  tych  Piotr  Ogon  kupił  Kościelec  na  Kujawach, 
zkąd  się  polem  jego  potomstwo  pisało.  Atoli  że  i  Ogonów 
nazwisko  długo  potem  w  tym  domu  dziedziczyło,  z  tego  po- 
znać ,  co  pisze  Długosz,  Bielski  fol.  223.  Paprocki  z  Mie- 
chowity.,  że  w  roku  1329.  Paweł  z  Spicimirza  Ogon,  wo- 
jewoda Łęczycki,  i  starosta  Dobrzyński,  tegoż  zamku  Do- 
brzyńskiego, Janowi  Czeskiemu  Królowi,  uporczywie  i  wszy- 


270  Hościelecki. 


stką  potęg^ą  wraz  z  Krzyżakami  dobywającemu ,  kilka  niedziel 
mężnie  bronił ,  azci  potem  ,  gdy  znizkąd  ,  ani  sukkursii, 
ani  nadziei  o  nim  nie  było,  nie  bez  wielkiej  nieprzyjaciół 
straty ,  lĄórych  częstemi  wycieczkami  siła  trupem  położył, 
gdy  i  mury  skołatane ,  i  ludzi  zwątlonych  widział ,  pod  pe- 
wnemi  kondycyanii  poddał.  1  Nakiel.  w  31iechow.  fol.  250. 
z  dawnych  swego  klasztora  przywilejów,  kładzie  Piotra  Ogona 
w  roku  1325.  Doczytał  się  potem  Paproc/a'  gdzieś  na  listach 
klasztornych,  Janusza  z  Kościelca  wojewody  Brzeskiego  Ku- 
jawskiego 1247.  pod  rokiem  zaś  1258.  3Iikolaja  wojewody 
Kaliskiego.  Okolski  zaś  z  Długosza  i  Cromera  lib.  9.  tegoż 
samego  Mikołaja  hyc  rozumie,  którego  Kazimierz  ksią/.ę  Sie- 
radzki, pod  kolorem  prywatnej  rozmowy  sprowadził  do  sie- 
bie, i  pojmał.  Niewiernie  czyby  nie  lepiej  kto  mówił,  że  ten 
Mikołaj  nie  Kaliskim  ale  Poznańskim  był  wojewod;},  wpra- 
wdziec  Długosz  opisując  tę  tranzakcyą,  powiada,  że  i  z  Mi- 
kołajem tymże  fortelem,  ułowił  Kazimierz  książę,  i  Herto- 
balda  wojewodę  Poznańskiego ,  ale  Kromer,  na  błąd  to  dru- 
karskiej prasy  zwala,  gdzie  miasto  tego,  co  miano  było  na- 
pisać Hertobalda  Gnieźnieńskim,  podłożono  Poznańskim.  Ale 
dajmy,  żeby  się  według  powieści  Długosza  utrzymał  Herto- 
bald  przy  Poznańskiem,  Mikołaj  jednak  nie  mógł  jeszcze  w 
tym  roku  byc  Kaliskim  wojewodą:  bo  u  mnie  to  pewna,  że 
na  ten  czas  Gnieźnieńscy  tylko  wojewodowie  byli ,  nie  Ka- 
liscy; jakom  pisał  w  tom.  1.  chyba  tedy  był  Gnieźnień- 
skim. Dalej  Janusza  z  Kościelca  wojewodą  Inowrocław- 
skim tytułuje  w  roku  1259.  Pap7'oc/ci,  ale  ten  autor,  w  tejże 
księdze  o  /lerb.  fol.  608.  pisze,  że  wojewodów  Inowrocław- 
skich jeszcze  nie  było  w  roku  1374.  i  zda  się,  byc  to 
prawdziwsza  ,  jakom  mówił  w  tom.  1.  toć  musiał  się  Pa- 
procki co  do  roku  pomylić.  Ale  i  temu  nie  mogę  wierzyć, 
co  pisze  tenże ,  że  Jan  z  Kościelca  był  starostą  Chełmskim 
1259.  czy  Chełmińskim  ;  bo  Chełmska  ziemia  w  ten  czas  w 
książąt  Ruskich  ręku  była,  a  Chełmińska  świeżo  przedtem 
w  Krzyżackich  chodziła.  Pawła  potem  biskupa  Chełmskiego 
rachuje  przy  Kościeleckich  1466.  r.  ale  ten  lubo  był  tegoż 
herbu,  przecież  do  Powałów  llnji  drugiej  należał,  i  pisał 
się  z  Grabowy,  nie  z  Kościelca.  Te  wątpliwości  ułacniwszy, 
idę  do  pewniejszych. 

Wojciech  z  Kościelca  wojewoda  Brzeski  Kujawski,  sy- 
nem go  zowie  Mikołaja  wojewody  Kaliskiego,  wspomniona 
wzwyż  genealogia,  ale  mi  przeciąg  lat  długi,  wierzyć  temu 
nie  dozwala.  Ten,  pod  Kazimierzem  książęciem  Kujawskim, 
wprawiwszy  i  rękę  i  serce  na  nieprzyjaciół  ojczyzny,  wiele 
potem  heroicznej    swej    odwagi   przykładów   potomności  zo- 


Kościeleckl.  271 


stawit  za  Władysława  Łokietka,  os()l)liwie  pod  Radziejowem, 
gdzie  w  roku  1331.  dwadzieścia  tysięcy  Krzyżaków  trupem 
na  placu  położył.  Pakośckicgo  zamku  nie  tylko  mężnie  prze- 
ciwko tymże  bronił,  ale  tez  wypadając  z  fortecy,  dobrze  się 
icb  nabił,  i  owszem  chcąc  im  oddać  przeszłorocznie  najazdy 
w  Wielką-Polskę ,  w  Clielmińską  ziemię  wtargnął  z  swym 
ludem,  gdzie  ogniem  i  mieczem  wszystko  pustoszył:  a  gdy 
Krzyżacy  zemście  się  swej  szkody  pragnąc,  do  Kujaw  z  woj- 
skiem wpaść  chcieli,  mocno  się  im  oparł,  i  na  kilku  miej- 
scach znacznie  ui-ywał.  Czechów,  którzy  im  szli  na  pomoc, 
poraził;  to  Starowol.  in  Bellat.  Sarm.  Cromer  1.  11.  Biel. 
fol.  223.  Paprocki  źle  jednak  w  nim  położono  rok  1305. 
bo  kto  inszy  w  tym  roku  na  tem  krześle  siedział,  jakom  mó- 
wił ^ow.  1.  fol.  141.  Floryana  Laskarysz  biskupa  Płockiego, 
który  umarł  w  roku  13.34.  do  Kościelcckich  referuje  Łu- 
bieński in  fitis  Episc.  Ploc.  przecież  z  Długoszem  twierdzi, 
że  był  z  herbu  i  familji  Coryllorum  sen  ^Jceriiorum,  to  jest 
herbu   Leszezyc,   gdzie   i  ja  o   nim   mówić  będę. 

Janusz  wojewoda  Inowrocławski,  już  w  roku  1413.  na 
tem  krześle  siedział,  jako  masz  u  Łaskiego  w  Sfat.f.  127. 
i  1421.  u  tegoż  fol.  171.  w  roku  1420.  z  Zbigniewem  Ole- 
śnickim wysłany  do  Krzyżaków  komissarzem ,  nie  chciał  przy- 
jąć od  nich  summy  pewnej  na  Rzeczypospolitą ,  że  nie  w 
zlocie,  jako  byli  powinni,  oddana,  co  Królowi  Władysła- 
wowi i  senatorom  bardzo  wdzięczno  było :  gdyż  za  tą  okazyą 
wielce  niesłusznego  i  ciężkiego  Królestwu  temu  dekretu  Ce- 
sarskiego, zbyt?  się  chcieli.  Crotner  lib.  18.  Dług.;  deputo- 
wany potem  był,  na  namówienie  i  postanowienie  przymierza, 
między  Koroną  i  Krzyżakami  na  Soleckim  zjeździe  przy  pośle 
papiezkim  ,  ale  ta  rzecz  dla  zdrad  Krzyżackich  odkrytych, 
skutku  nie  wzięła.  Dług.  Zostawiony  tedy  od  Króla  dla  bez- 
pieczeństwa tam  tego  kraju,  gdy  w  rządach  ludu  tamtego, 
Król,  Rrochockiego  starostę  Brzeskiego  przełożył,  pominą- 
wszy jego,  ze  wszystkiem  rycerstwem  Kujawskiego  wojewódz- 
twa z  obozu  wyjecliał,  mając  sobie  za  nieprzystojną  rzecz, 
niższemu  w  godności  od  siebie  podlegać.  Bielski  fol.  323. 
Długosz. 

Wojciech  z  Kościelca  kasztelan  Brzeski  Kujawski  1413. 
u  Łaskiego  w  Siat.  fol.  127.  i  u  Herb.  fol.  296.  W  tym  się 
właśnie  czasie  Działyńscy  od  Kościelecklch  rozdzielili ;  kiedy 
jeden  z  Kościelcckich ,  wziąwszy  działem  Działyń ,  od  niego 
pisał  się  Dzlałyńskim ,  atoli  wielka  tu  i  częsta  trudność  za- 
chodzi ,  ponieważ  albowiem  Działyńscy  choć  już  rozdzieleni, 
przecież  na  pamiątkę,  że  z  Kościelcckich  początki  swe  wzięli, 
z  Kościelca   się   pisywali,    zgadnąć,    który  z  nich   Kościele- 


^72  Hościeleckf. 


ckim  który  był  Dzialyńskim.  Ja  tu  wszystkich  zbieram,  któ- 
rycbkolwiek  z   Kościelca   czytałem. 

Mikołaj  wojewoda  Inowrocławski,  tak  się  zda,  że  to 
tenże  sam  Mikołaj  był  najprzód  chorążym  Bydgoskim  1433. 
jako  go  czytam  u  Łimkiego  w  Statucie  fol.  52.  a  potem 
cborązym  Inowrocławskim,  jako  podpisał  pokój  Brzeski  1436. 
u  tegoż  Łaskiego  fol.  140.  bodaj  nie  syn  Janusza  wojewody 
Inowrocławskiego,  o  którym  się  wyżej  mówiło:  atoli  ile  do- 
chodzę, dwóch  razem  po  te  czasy  Mikołajów  kwitnęło,  z  któ- 
rych znać  jeden  z  cliorążego  Bydgoskiego ,  wstąpił  na  krzesło 
województwa  Brzeskiego  Kujawskiego ,  drugi  chorążym  Ino- 
wrocławskim b»,'dąc,  został  potem  wojewodą  Inowrocławskim, 
dał  mi  do  tego  domysłu  okazyą,  Łaskiego  Stat.  u  którego 
na  łiscie  Kazimierza  Króla  1457.  fol.  65.  znajduje  się  Mi- 
kołaj wojewoda  Inowrocławski,  i  Długosz  go  wspomina  w 
roku  1461.  z  synem  jego  Janem  podkomorzym,  kiedy  Bro- 
dnicy miasta  pod  Krzyżakami,  strażą  nie  dobrze  opatrzonego 
podszedł:  o  czem  i  inni  historycy  świadczą,  których  w  pier- 
wszym tomie  przywodziłem.  O  pokoju  się  potem  z  Krzyża- 
kami namawiał  1463.  i  1464.  tak  w  Brześciu  Kujawskim, 
jako  i  w  Toruniu,  ale  daremnym  zawodem,  Cronier.  1.  25. 
Biel.  Długosz,  znać  jednak  że  w  tym  roku,  albo  w  nastę- 
pującym,  żyć   przestał:    co   :iiżej   obaczysz. 

Mikołaj  drugi  wojewoda  Brzeski  Kujawski,  tak  go  pod- 
pisanego czytam  w  roku  1456.  na  liście  Kazimierza  Króla, 
n  Łaskiego  w  Statucie  fol.  68.  w  Długoszu  lib.  13.  wiele 
o  te  czasy  pomieszanych  rzeczy  znajdziesz :  bo  najprzód  Ja- 
nusza Kościcleckiego  wojewodą  Inowrocławskim  pisze  w  roku 
1454.  w  tymże  roku  Mikołaja  Szarłeja  wojewodą  Inowro- 
cławskim, trochę  niżej,  tegoż  samego  wojewodą  Brzeskim 
Kujawskim,  i  znowu  jeszcze  niżej,  tegoż  samego  wojewodą 
Inowrocławskim  w  tymże  roku,  to  jest  1454.  a  w  r.  1456. 
f.  198.  znowu  tegoż  wojewodą  Brzeskim  Kujawskim;  znowu 
fol.  206.  w  r.  1457.  tegoż  Scibora  Szarłeja  wojewodą  Ino- 
wrocławskim, a  Jana  z  Kretkowa  wojewodą  Brzeskim  Ku- 
jawskim ;  toż  samo  znajdziesz  i  w  inszych  historykach  na- 
szych, Kromerze  lib.  22.  i  23.  Bielski  fol.  401.  i  dalej  :  jam 
z  przywilejów  różnych  w  pierwszym  tomie  dowodził,  że  Jan 
Kretkowski  przez  te  wszystkie  lata,  siedział  na  krześle  wo- 
jewództwa Brzeskiego  Kujawskiego,  a  Szariej  na  Inowro- 
cławskiego, ale  gdy  znać  Szariej  umarł  1457.  Mikołaj  Ko- 
ścielecki  wziął  województwo  Inowrocławskie  po  nim,  jakom 
dowodził  z  Łaskiego ,  wyżej ,  a  drugi  Mikołaj  z  Kościelca, 
po  Kretkowskim  Brzeskie  Kujawskie,  albo  też  tenże  sam  Mi- 
kołaj, coś  nie  długo  na  Inowrocławskiem  zabawiwszy,  prze- 


Koiścielecki.  275 


siadł  się  na  Brzeskie  Kujawskie:  bo  Dfitffosz  w  rokn  l/i59. 
i  1'iOO.  juz  Jana  Kościeleckiego  wojewodą  Inowrocławskim 
tytułuje,  ale  w  następującym  roku  Mikołaja  mu  imię  daje, 
w  roku  zaś  1462.  Jana  z  Kościelca  województwem  Brzeskiem 
uczcił,  w  roku  1463.  Mikołajem  zowie  wojewodę  Brzeskiego 
Kujawskiego,  z  tego  poznać,  jak  i  urzędy  i  imiona  pomie- 
szał ten  autor,  i  inni  co  za  nim  idąc  pisali;  atoli  te  błędy 
mogą  się  snadno  pomiarkowac  z  tegoż  Długosza,  boy.  333. 
/ib.  13.  w  roku  1464.  wyraźnie  pisze,  ze  dwóch  na  ten 
czas  razem  Kościeleckich  w  senacie  siedziało,  jeden  Mikołaj 
wojewoda  Brzeski  Kujawski,  drugi  Jan  wojewoda  Inowro- 
cławski, a  oraz  i  starosta  MalborskI,  czterdziestą  tylko  ludzi 
swoich  Człuchowskiego  zamku  dostał  1466.  Cromer  lib.  26. 
Biel.  fol.  441.  Znowu  Długosz  lib.  13.  w  roku  1476. 
wspomina  Mikołaja  wojewodę  Inowrocławskiego:  niewiemze 
czy  miasto  Jana  nie  podłożył  3Iikołaja. 

Jan  wojewoda  Inowrocławski ,  o  Janie  Kościeleckim  sta- 
roście Bydgoskim  czytam  w  manuskryptach  miasta  Bydgo- 
skiego, ze  w  roku  1451.  przy  kościele  tamecznym  u  fary, 
fundował  ołtarz  Najśw.  Pannie,  i  do  niego  dochody  opatrzył, 
z  tą  kondycyą ,  zehy  przed  nim  msza  śpiewana  bywała,  co 
approbował  Król  Kazimierz,  i  owszem  i  do  fabryki  kościoła 
siła  się  przyłożył.  W  roku  zaś  1480.  z  tegoż  Króla  woli, 
00.  Bernardynom  na  konwent  w^  Bydgoszczy ,  miejsce  na- 
znaczał. O  czem  f^adingus  in  ^Innal.  JfJino?-.  (om.  7.  Tenże 
sam  czy  inszy  Jan  kasztelan  Dobrzyński  w  roku  1485.  znaj- 
dował się  obecnym,  gdy  Stefan  wojewoda  Multaiiski,  odda- 
wal  homagium  Kazimierzowi  Królowi  pod  Kołymyją*  Przy- 
łuski  tractat.  de  Provinc.  Pol.  cup.  10.  był  potem  znać  ka- 
szlelanem  Brzeskim  Kujawskim,  a  w  roku  1497.  wziął  wo- 
jewództwo  Inowrocławskie. 

Mikołaj  biskup  Chełmski  z  proboszcza  Kujawskiego  na 
tę  katedrę  wyniesiony,  jako  świadczy  Dumalew.  in  Praepo- 
sitis  f^ladislaiK  prałat  i  układnością  obyczajów,  i  umieję- 
tnością prawa  tak  duchownego  jako  i  świeckiego  znakomity, 
do  katedry  Chełmskiej  u  Króla  Alexandra  uprosił  miasteczko 
Białą  w  Rawskiem  województwie,  w  katedrze  Kujawskiej  wy- 
stawił dość  piękny,  według  tamtych  wieków,  ołtarz  Ś.  Mi- 
kołajowi patronowi  swemu,  a  w  Skąpym  w  dyecezyi  Płockiej, 
na  tem  miejscu,  które  sobie  upodobała  częstemi  widzeniami 
i  łaskami  Najśw.  Panna,  najprzód  kościół  i  klasztor  z  drzewa 
OO.  Bernardynom  wystawił  1497.  a  potem  oboje  wymuro- 
wał, i  ozdobnym  apparatem  nadał,  l^ndiugus  in  Annal.  Mini 
1498.  num.  45.  Haroldiis  num.  15.  1497.  Bzopius  in  Annal. 
Tom  V.  18 


274  Kościelecki. 


1507.  num.  4.  w  roku  1512.  był  na  koronacyi  Królowy  Bar- 
bary w  Krakowie,  Decius  de  Sigism.  I.  temp.  umarł  1518. 
pog^rzebiony  w  Krasnyms^awie,  jako  pisze  JSdliiel.  in  Mie- 
chotv.fol.  596.  w  Sk.-jpyni ,  jako  chce  JJa?/i(i/ewicz  loc.  cit. 
Oliolslii  ba  i  Paprocki  Chełmińskim  g^o  zowią   ale  źle. 

Mikołaj  wojewołla  Brzeski  Kujawski,  z  lym  tytułem  pod- 
pisał eiekeyą  Ale.Yandra  Króla,  u  Jtarnkow.  de  priitKitu  1501. 
i  Łask.  lo  Statucie  fol.  112.  1504.  i  u  Possel.  Histor.  Pol. 
Priithen.  na  liście  Zyg^muuta  I.  1507.  a  w  roku  1496.  ka- 
sztelanem Krzywińskim  ,  tak  g-o  czytam  u  Łaskiego  w  Sta- 
tucie fol.  110.  Był  i  drugi  3Iikołaj  o  te  czasy  kasztelanem 
Inowrocławskim   1516.  jako   świadczy,   Metrijka  Koronna. 

Jędrzej  kasztelan  Wojnicki,  podskarbi  wielki  koronny, 
Spiski,  Oświęcimski,  Zatorski,  Sądecki,  Bydgoski  starosta, 
tak  o  nim  mówi  jego  nadgrobek  w  Krakowskiej  katedrze, 
który  wypisał  Starowol.  in  3Ionum,  melancholia  do  śmierci 
mu  pomogła  1515.  gdy  mu  nowinę  doniesiono  o  śmierci  je- 
dynaczka syna:  acz  do  choroby  śmiertelnej  hvla  i  druga  oka- 
zya,  ze  się  komu  Innemu  starostwo  Krakowskie  dostało,  o 
które  on  potężnie  nalegał.  Była  podobno  i  trzecia,  o  której 
czytam  w  Dyaryuszii  o  Rokoszu  1606.  Poj.-jł  był  ten  Jędrzej 
w  małżeństwo  Katarzynę  Telniczownę  Slęzankę,  z  którą  nie- 
gdy  młodszym  Zygmunt  I.  będąc,  miał  swoje  nie  według 
prawa  Boskiego  zachowanie,  ta  rzecz  tak  drugich  dwóch  braci 
jego  do  indygnacyi  wzruszyła  ,  ze  mając  to  sobie  i  całemu 
domowi  swemu  za  wielką  hańbę,  gdy  Jędizej  do  senatu 
wchodził,  jako  kasztelan  Wojnicki,  ci  się  z  krzeseł  swoich 
ruszywszy,  z  senatu  wyszli,  publicznie  się  z  tem  przed  wszy- 
stklemi  protestując,  ze  my  prawi  z  tym  wespół  zasiada<5  nie 
możemy,  który  taką  konfuzyą  imieniowi  naszemu  uczynił,  co 
go  najprzód  w  głęboką  melancholią,  a  potem  w  grób  wpra- 
wiło :  jakoż  wspomina  o  tem  małżeństwie,  i  o  jej  nieprzy- 
stojnycb  z  Zygmuntem  konlidencyach  ,  Łukasz  Górnicki  w 
historyi  sirojej  w  roku  1540.  i  Treterus  in  Vitis  Episcop. 
Posnan.  tak  to  delikatny  był  u  dawnych  Polaków  poczci- 
wości honor.  Nie  zostawił  jednak  z  tej  Katarzyny,  tylko  córkę 
jedne  Bietę  albo  Beatę,  która  się  dostała  w  małżeństwo  Ilji 
książcciu  Ostrogskiemu  *).  Ten  to  Jędrzej  (lubot5  go  Jf^a- 
powski  in  fragmenlis  Histor.  Mikołajem  zowie,   a  ztąd  dal 


*)  O  lej  Beacie  Kościcleckiej  księżnie  Ostrogskiej  czyni  wzmiankę 
G wag/lin  w  Opisaniu  ziemi  Ruskiej  fol.  8.  iź  clicijc  się  pomścić 
na  hrabi  z  Górki  szła  za  Olbrachta  Łaskiego  już  mając  do  lal 
50.  który  (jak  dalej  mówi  G\łagnin)  zaprowadził  ją  na.  Kie  smark 
i  lam  w  więzieniu  umorzył.  —  Krasicki. 


Hościelecki.  273 


okazyą  Okolskiemu,  ze  dwóch  Kościeleckich  podskarbich  ko- 
ronnych liczy,  jednego  J<;drzeja  drug-icgo  3Iikołaja,  ale  je- 
den tylko  byl  Jędrzej,  jako  z  nadgrohku  jego,  przywilejów, 
Deciusza,  BieLktego  Jol.  ol6.  Stryjków,  iib.  23.  cap.  o. 
poznać)  po  Szydlowieckim  wzi<-}l  podskarbstwo  koronne,  i 
zupy  Krakowskie  w  administracy;},  które  gdy  trafunkowym 
ogniem,  czy  też  złością  czyjąś  zapalone ,  tak  się  rozgorzały, 
ze  ich  ciężko  hylo  ugasić,  gdyż  wiele  bardzo  ludzi  ratują- 
cych, to  nieznośny  fetor,  to  gruby  dym  podusił,  tak  że  się 
nikt  więcej  odważyć  niechciał,  on  z  Belhmanem  rajcą  Kra- 
kowskim w  owę  płomienistą  Etnę  nie  bez  oczywistego  nie- 
Lezpieczeńslwa,  ale  dla  miłości  dobra  pospolitego,  spuści- 
wszy się ,  szczęśliwie  pożar  wszystek  przytłumi! :  też  same 
potem  żupy  pierwszy  prawie  z  żupników  w  lepszy  porządek 
wprawił.  Xa  kongress  Wiedeński  1515.  w  pięknej  się  ko- 
mitywie ludzi  swoich  stawił,  a  gdy  ztamtąd  rzadko  który  z 
Panów  Polskich  wyjechał,  któryby  exotycznego  hrabiów  ty- 
tułu do  domu  swego  nie  przywiózł ,  on  jednak  za  niego 
Cesarzowi  podziękował,  za  największy  to  sobie  poczy tając 
tytuł ,  że  się  szlachcicem  Polskim  urodził :  był  wprzód  ka- 
sztelanem Bleckim  r.  1508.  jako  się  podpisał  na  przywileju 
danym  księztwu  Zatorskiemu. 

Mikołaj  wojewoda  Brzeski  Kujawski ,  drugi  brat  Jędrzeja 
podskarbiego  i  kasztelana  Wojnickiego,  był  najprzód  kaszte- 
lanem Brzeskim  Kujawskim,  z  tego  postąpił  na  województwo 
Inowrocławskie  ,  jakom  się  doczytał  w  metryce  koronnej, 
umarł  Brzeskim  Kujawskim  1524.  o  czem  Ust  Zygmunta  I. 
m  JUS.  Petricor.  gdzie  mu  soli  Krakowskiej  Król  ten  po- 
zwala na  starostwo  Bydgoskie  :  miał  za  sobą  Rochotnicką 
herbu  Dębno,  siostrę  Jana  wojewody  Lubelskiego,  ta  mu 
tylko  trzy  córki  powiła,  jedna  z  nich  l)yła  za  \Valewskim 
Mikołajem,  druga  za  Jakóbem  Walewskim,  trzecia  za  Sem- 
pelhorskim. 

Stanisław  wojewoda  Poznański ,  traeci  brat  Jędrzeja  pod- 
skarbiego i  kasztelana,  wprawdziec  mu  Paprocki  imię  daje 
Jana ,  ale  się  myli ;  świadczyć  o  tem  list  Zygmunta  I.  tn 
3IS.  Petricor.  na  ten  czas  był  wojewodą  Inowrocławskim 
(łubom  ja  go  opuścił  w  pierwszym  tomie)  ten  Stanisław,  to 
jest  w  r.  1515.  a  nic  pewniejszego,  że  przed  bratem  swoim 
Mikołajem  kiedy  mu  ten  Król  starostwo  Bydgoskie  po  śmierci 
brata  Jędrzeja,  na  którem  Kościeleccy  mieli  znaczną  summę 
zaległą,  puszczał;  pókiby  go  z  rąk  ich  nie  wykupiono.  W 
tej  on  potem  Bydgoszczy  r.  1529.  szpital  i  kościół  na  cześd 
S.  Stanisława  patrona  swego  i  wymurował  i  nadał,  probo' 
szcza  przy    nim    ustanowił,    miastu  Bydgoskiemu  y»w  /;a/ro- 

18- 


276  Kościelecki. 


naliis  nad  nim  zostawiwszy.  Hislor.  Ci'vit.  Bidgost.  Wspo- 
uiina  lego  Stanisława,  Deciiis  de  Sig/sniiindo  I.  temp.  J^a- 
povius  Hislor.  Biel.  fol.  507.  Sarnictii,  ze  Król  Zyo^munt 
Nieszawę  czy  INissę  wykupił  od  niego  dziewi.-iciu  tysięcy  czer- 
wonych złotych.  Tenże  Krół  (ob  ingenuam  rirditein,  in  re- 
busąue  gerendis  maaimam  dexteritateiii.,  nec  non  grata  fide- 
litalis  obseguia,  mówi  przywiłej  in  MS.  Petricar.)  puścił  mu 
pałac  jaliiś  blislio  lirółewslcleg-o  łezący  na  przedmieściu  Piotr- 
kowslviem  dozywotniem  prawem:  postąpił  z  Inowrocławsiiiego 
na  Kałiskie  województwo,  z  tego  na  Poznańskie  1.524.  umarł 
koło  roku  1530.  co  znać  z  listu  tcgoz  Króla,  gdzie  sukces- 
sora  mu  na  krzesło  Poznańskie  dano  Łukasza  hrabię  z  Górki: 
był  oraz  i  starostą  Malborskim,  Człuebowskim,  Świeckim, 
zostawił  tylko  jedne  córkę  Srzeńskij  wojewodzinę  Płock.-},  i 
syna  jednego  Jana:   to  Paprocki, 

Jan  wojewoda  Łęczycki,  Tucholski,  Człucbowski,  Byd- 
goski starosta,  syn  Stanisława  wojewody  Poznańskiego,  po- 
słował z  drugiemi  1530.  do  Zygmunta  Augusta,  Królestwo 
mu  Polskie  ofiarując,  Biel.  fol.  5G1.  był  wprzód  kasztela- 
nem Łęczyckim  1536.  umarł  wojewodą  1545.  wszedł  był 
według  Paprockiego.,  w  dożywotnie  kontrakty,  najprzód  z 
Pempowską  herbu  Gozdawa,  z  którą  trzech  synów  spłodził: 
Stanisława,  Jędrzeja,  i  Janusza,  2do  vnto  z  Kczyńską,  z 
której  dwie  córki  były:  Anna  Kamieniecka,  i  Elżbieta  Po- 
tocka, a  potem  Żorawińska  kasztelanowa  Halicka,  i  syno- 
wie dwaj  :  Stanisław  i  Łukasz.  Krom  do  tych  czas  wyliczo- 
nych senatorów  z  tego  domu,  jeszcze  tych  znajduję.  Orze- 
chowski Orat.  in  funere  Sigism.  I.  sławi  Jana  Kościełeckiego 
wojewodę  Inowrocławskiego,  ale  tak  mi  się  zda,  ze  miasto 
Stanisławem ,  Janem  go  ochrzcił.  Jam  tez  w  tomie  pierwszym 
położył  z  tak  wielu  dokumentów,  Jana  wojewodę  Inowrocław- 
skiego W'  roku  1546.  i  dalszych.  Drugi  Jan  był  wojewodą 
Brzeskim  Kujawskim  1550.  ztąd  dochodzę  ze  inszy,  bo  Ino- 
wrocławski był  oraz  starostą  Brzeskim,  Kowalskim  i  Do- 
brzyńskim, ten  zaś  drugi  starostą  Nakielskim  i  Bydgoskim, 
i  Aakiel.  w  Miechów,  z  lisiu  Zygmunta  Augusta  ohudwu  wy- 
pisał razem  w  jednym  roku,  to  jest  1550.  fol.  653.  Jan 
także  wojewoda  Sieradzki  1524.  W  roku  1530.  Mikołaj  wo- 
jewoda Kaliski,  o  którym  namieniają  i  insi  autorowie,  gdy 
powiadają,  ze  Kościelecka  wojewodzanka  Kaliska  była  za  Se- 
werynem Bonerem  kasztelanem  Sądeckim.  Paprocki  Okol. 
Martin.  Franconius.  Treter.  in  Episc.  /'armiens.  powiada, 
ze  Jana  Kościełeckiego  Król  1520.  wysłał  z  ludem  docierać 
oblężenia  miasta  Branzbergi.  f^aporius  zaś  w  tymże  roku 
powiada,   ze  Krzyżackim  wojskom  bronił  przejścia  przez  Wi- 


Kościelecki.  277 


się:  Jan  podkomorzy  Krakowski  152.3.  (lru»fi  J;m  tainźe  poil- 
koiiiorzy  1533. ;  jakoż  ze  i  druga  linia  Kościeieckich  po  te 
czasy  kwitnęfa,  ztąd  dochodzę,  że  Stanisław  wojewoda  Sie- 
radzki wziął  w  małżeńską  ligę  Kościelecką,  która  po  jego 
śmierci  poszła  za  Piotra  Czarnkowskiego  kasztelana  Poznań- 
skiego :   miała  to  byc  wojewodzanka  Brzeska  Kujawska. 

Jędrzej  wojewoda  Poznański,  starosta  Pyzdrski  i  Byd- 
goski, syn  pierwszy  wojewody  Łęczyckiego,  o  nim  tak  na- 
pisał Ilosius  Epist.  247.  do  Stefana  Króla  :  Dignior  erat 
qui  Regni  Primufem^  quam  qui  Palatinum  ngeret,  fuissef- 
que  religio,  mul  to  loco  meliore  in  Patria  mea,  si  Primatus 
dignitus,  ad  e urn  deluta  fuisset^  tom,  2.  fol.  416.  żona  jego 
była  Łaska  herbu  Korab  wojewodzanka  Sieradzka,  wdowa  po 
Odrowążu  staroście  Opoczyńskim,  Anna  jej  imię,  ale  sternlis. 

Stanisław  wojewoda  Sieradzki ,  drugi  syn  Jana  woje- 
wody Łęczyckiego :  Elżbietę  księżniczkę  Ostrogską  z  Koście- 
leckiej  Biety  spłodzoną  od  Zborowskich  odebrawszy,  malce 
oddał  f^arszay.  J^ituc  Parallellae ,,  luboć  się  w  roku  pomy- 
lił, z  Kościelecką,  jako  się  mówiło,  żadnego  potomstwa  nie 
zostawił. 

Jan  wojewoda  Sieradzki,  generał  Wielko-Polski,  Byd- 
goski, Nakielski,  Drahimski  starosta,  syn  trzeci  Jana  woje- 
wody Łęczyckiego ,  mąż  powagi  wielkiej,  wspaniałością  ani- 
muszu, miłością  ku  ojczyźnie  znakomity;  już  go  był  Król 
August  Wiełko-Polskich  województw  hetmanem  deklarował 
w  roku  1563.  przeciwko  Erykowi  Brunświckiemu  książęciu, 
i  on  skrzętnie  j)ospolitem  ruszeniem  obadwa  województwa 
Poznańskie  i  Kaliskie  w  pole  wyprowadził,  ale  tym  czasem 
Eryk  spędzony  pod  Czczewem,  wrócił  się  z  wojskiem  do 
domu.  O  nim  i  jego  bracie  Jędrzeju  wojewodzie  Poznańskim^ 
lak  pisze  Hosius  do  Stefana  Króla.  Sive  qiiis  spectat  ritac 
integritatem  ^  sive  religionem,  sive  in  tueiidu  fide  Catholica 
magnitudinem  quandum  animi  singularem ,  per  paiicos  his 
i<irtulibus  in  regno  tuo  sibi pares,  vix  ullum  superiorem  lia- 
buisse  indentur  ;  cum  utroque  milii  magna  intercessit  atnici- 
tia:  i  niżej.  Et  erat  in  utroque  videre  zelum  quendam  singu- 
larem, priscae  religionis  nostrae  tuendae  et  conservandae,  qui 
si  vixissent  ad  hanc  aetatem,  minus  multos  ub  Ecclesiae 
gremio  divtilsos  iyi  Ula  parte  Poloniae  ridissemus.  Tom.  2. 
fol.  416.  w  Bydgoszczy  do  szpitala  Ś.  Stanisława  fundaeyi 
przyczynił.  Dwa  razy  śluby  małżeńskie  ponawiał,  pierwszy 
raz  z  Danaborską  kasztelanką  Naklelską,  na  imię  Gierussą, 
z  którą  wziął  dobra  Danaborz,  Krainkę,  Nieżuchów,  i  in- 
sze, drugi  raz  z  Katarzyną  hrabianką  z  Gorki,  Jędrzeja  ka- 
sztelana   Poznańskiego    i   generała  Wielko -Polskiego    córką, 


278  Kościelecki. 


juz  na  ten  czas,  to  jest  1552.  będąc  wojewodą  Łęczyckim, 
Lo  był  przedtem  kasztelanem  Łęczyckim,  starostą  Brzeskim, 
Dobrzyńskim,  i  Kowalskim,  uczyniwszy  jej  relormacyą  na 
dobradi  Pleszewie  25.  tysięcy*),  zostawił  córki  cztery:  Kata- 
rzynę Opalińską  marszałkowa  wielką  koronną,  Reginę  Ro- 
kosowską  podskarbinę  wielką  koronną,  El/bielę  i  Zofią,  tyleż 
synów,  to  jest  Stanisława  starostę  JNakielskiego :  na  tem  Nakle 
mieli  kiedyś  Danaborscy  znaczną  summę,  która  summa  z  Ge- 
russą  Danaborską  w  dom  Kościeleckicb  weszła  była,  Janusz 
tedy  generał  Wielko-Polski  w  nadzieję  otrzymania  posses- 
syi  Nakła ,  nietylko  sobie,  ale  i  dalszym  sukcessorom  swoim, 
murem  był  pięknie  ten  zamek  opasał,  i  wielkim  nakładem 
ufortyfikował,  atoli  Król  Stefan  po  śmierci  tego  Stanisława 
starosty  Nakielskiego,  Naklo  domowi  temu  odebrał:  i  staro- 
stwo komu  innemu  konferował.  Paprocki  Ogród.  ful.  223. 
Jan  kasztelan  Miedzyrzycki ,  a  przedtem  Bieehowski,  I 
starosta  Bydgoski,  syn  drugi  Janusza  generała  ^Vielko-Pol- 
skiego,  mąz  rycerski,  który  na  potrzebę  pode  Cdansk,  zna- 
czną rotę  był  przyprowadził:  posłował  na  sejm  juz  kaszte- 
lanem 3Iiedzyrzyclvim  będąc  (znać  że  się  to  oboje  jeszcze 
w  ten  czas  pomieścić  mogło)  i  podpisał  tranzakcyą  Będziń- 
ską. Consłit.  fol.  450.  1589.  w  31S.  Rozraiewskich  czyta- 
łem rzecz  osobliwszą  o  nim.  Córki  jego  Gertrudy,  zakonne 
wprawdzie  pióro,  ale  poczciwości  i  kropli  w  sobie  nie  miało, 
sczerniło  sławę  i  imię  dobre  w  danym  do  wojewody  Poznań- 
skiego liście,  ten  przyjaciołom  swoim  pod  ścisłym  sekretem 
powierzył  wyuzdanej  legendy  mniej  ostró/.nie,  zaklęte  albo- 
wiem usta,  tym  bardziej  o  niewinnej  bełkotały  Pannie,  im 
ich  bardziej  do  milczenia  przyciskano,  tak  ze  się  też  i  do 
samego  ojca  jej  kasztelana,  bez  wstydu  z  niesławą  córki, 
przedarły  nowiny.  Zaduniiały  zrazu  stanął  na  to  ojciec,  atoli 
niebawiąc,  z  stryjem  jej  i  matką  i  córką  w  trybunale  ko- 
ronnym Piotrkowskim  stawa.  Tam  stryj  do  deputatów  mowę 
zaczął.  Tę  prawi  z  publicznej  niesławy  obwinioną,  i  juz  w 
opinji  ludzkiej  potępioną,  w  oczach  waszych  ojciec  i  matka 
stawia,  więcej  względu  mając  na  poczciwość,  niżeli  na  Ro- 
dzicielską miłość  obligują   i   proszą,  jeżeliby  przeświadczona 


")  Krasicki  w  przypisach  utrzymuje ,  źe  ten  Kościelecki  Jan  zosta- 
wił po  sobie  wdowę  Gerussę  Danaborską ,  czego  świadkiem  jej 
list,  w  Manuscrp.  Hclsbergskirh  będficy,  oryginalny,  pisany  do 
kardynała  Uozyusza,  gdzie  o  śmierci  męża  swego  czyni  wzmian- 
kę. "Pisany  ten  list  z  Krajanki  d.  19.  Stycznia  15(59.  —  Nie 
pierwszą  więc,  jak  wzmiankuje  Niesiecki  .  ale  powtórną  była 
małżonk.-j  wojewody  Sieradzkiego.  — 


Kościelecki.  279 


była  w  tein  co  jej  zła  zarzuca  g^ęba,  żeby  pod  katowskim 
życie  traciła  mieczem.  Przypozwany  stanął  i  wojewoda  Po- 
znański ,  przyznał  się  do  tego ,  zem  prawi  łist  od  tego  za- 
konnika wziąwszy,  swoim,  niektórym  przyjaciołom  pozwo- 
liłem czytać;  ale  i  zakonnik  sumieniem  zdj«;ty;  powtórzo- 
nemi  listami,  które  podrukował,  sławę  tej  Pannie  wrócił,  i 
ja  mówi  wojewoda,  jakem  o  niej  nigdy  inaczej,  tylko  z 
wielką  estymacyą  nie  mówił,  tak  I  teraz.  Dekretem  tedy 
trybunalskim  sława  córce  przywrócona,  którym  czytał  w  MS. 
Rozraietoskich:  miał  za  sobą  ten  Jan  Spławską  herbu  Le- 
liwa  kasztelank*;  Krzywińską :  rozumiem  ze  to  jego  synowie 
byli  Janusz  i  Wojciech  Koścleleccy,  od  których  Maciej  Smo- 
gulecki  starostwo  Bydgoskie,  które  w  tym  domu  tak  dawno 
chodziło,   wykupił  1000.   Acta  Comiss.  Bydgost. 

Krzysztof  kasztelan  Inowrocławski,  syn  trzeci  Janusza 
generała  Wielko-Polskiego,  podpisał  tranzakcyą  Będzińską 
1589.  miał  za  sobą  Potulicką,  wszakże  o  jego  potomstwie 
nigdzie  nic  nie  czytam.  Czwarty  syn,  Jędrzej  opat  Bledzew- 
ski,  jest  jego  pamiątka  w  kongregacyi  przy  koliegium  Po- 
znańskim pod  tytułem  Zwiastowania  Najś.  Panny,  dokąd  siła 
w  apparacie  nadał.  Hist.  Coli.  Posn.  Wspomina  go  Constit. 
Synodal.  Petricov.  ITjSO. 

Łukasz  biskup  Poznański,  syn  czwarty  Jana  wojewody 
Łęczyckiego,  był  wprzód  destynowany  na  Chełmskie,  czyli 
jako  inni  chcą,  na  Chełmińskie  biskupstwo,  potem  na  Prze- 
mysłkie  od  Henryka  Króla,  przecież  na  żadnem  nie  prezy- 
dował,  dla  częstych  na  ten  czas  w  Polszczę  rewolucyi  i 
odmiany  Królów  Polskich  :  skoro  jednak  Stefan  na  tronie 
Polskim  osiadł,  Łukasza  na  Poznańskiej  katedrze  osadził  r. 
1577.  był  wprzód  opatem  Lubińskim  roku  1570.  gorliwy 
przy  wierze  Katolickiej  zelant.  Po  śmierci  Stanisława  Górki 
wojewody  Poznańskiego,  gdy  do  Czarnkowsklch  przez  suk- 
cessyą  wszystka  fortuna  przeniosła  się,  a  dyssydenci  pałac 
jego,  w  którym  przez  lat  prawie  trzydzieści' miewali  swoje 
zejścia,  kupić  i  na  zbór  sobie  obrócić  chcieli,  on  czuło- 
ścią swoją  pasterską  temu  zabiegi.  iNa  zakon  nasz  dobro- 
czynnie łaskaw,  kiedy  kollegio  Poznańskiemu  fundacyi  przy- 
czynił, darowawszy  mu  wieś  Januszowice  :  kościół  katedralny 
Poznański  odnowił  i  ozdobił.  Śmierć  go  w  tych  Świętych 
zastała  pracach  r.  1597.  pochowany  w  katedrze  Poznańskiej 
z  nadgrobkiem,  gdzie  mu  na  pochwałę  to  przydają,  Since- 
ritate ,  Uberulilute .,  ac  insignibus  Senutorits  vir(utibus  pro- 
butissimus ,  siedział  na  tem  biskupstwie  lat  dwadzieścia  i 
jeden,  żył  58.  Treter.  in  Episc,  Posn.  Staruwol.  in  Monum. 
Auctor  50.  sinsul- 


Koi^cielski— Kościeski. 


Stanisław  kasztelan  Bydgoski ,  piąty  syn  Jana  wojewody 
Łt;czyckiego,  synowie  jego  Jan  i  Jędrzej  dziekan  Poznański. 
Jadwiga  z  Kościelca  kasztelanowa  Sądecka  I (500.  Anna  naj- 
przód Iwińska,  a  potem  Grudzińska  Stefana  zona  r.  1652. 
umarła,  a  bodaj  nie  ostatnia  z  tego  domu.  Któryś  z  Koście- 
leckich  a  bodaj  nie  Jędrzej  podskarbi  koronny,  kaplicę  S. 
Jana  chrzciciela  w  katedrze  Krakowskiej  fundował  i  nadał. 
Pruszcz,  w  Opisaniu  Miasta  Krakowsk.  Tejże  lamilji  w  wiel- 
kich zasługach  dano  było  dobra  Jasieniec  w  Pomorskiem  wo- 
jewództwie, ale  Król  August  po  śmierci  Janusza  Sieradzkie- 
go, i  Jędrzeja  Poznańskiego,  wojewodów,  za  podzogą  lu- 
dzi dworskich,  sukcessorom  go  odebrał.  Pupi-ucki  Ogród, 
fol.  223. 

Koscielski  herbu  Ogończyk ,  w  Kujawskiem  woje- 
wództwie. Krystyn  z  Kościoła  stolnik  Brzeski  Kujawski  pod- 
pisał pokój  Brzeski  u  Łaskiego  w  Statucie  143G.  fol.  140. 
Gaweł  Kościelski  podsędek  ziemski  Brzeski  Kujawski  1595. 
Toruńskie  zborzyszcze  podpisał.  N.  pisarz  ziemski  Brzeski 
Kujawski  1700.  Stanisław  najprzód  Konarski  potem  Bydgoski 
kasztelan,  miał  za  sobą  Ludowikę  Lipską  kasztelankę  Rogo- 
zińską, z  której  potomstwo,  Ignacy,  Ale.\andra,  Anna,  An- 
tonina,  3Iarcyanna. 

W  r.   1788.    Ignacy  Kościelski  kasztelan  Bydgoski.  —  Krasicki. 

Ii.o»«eieu  herbu  Jastrzębiec.  Długosz  w  roku  1399. 
wspomina  Pawła  Kościenia  z  Sędziszowa  Jastrzęhzyka,  ze  wy- 
szedł, z  nieszczęśliwej  okazyl  z  Tatarami  i  Edygą.  Mikołaj 
i  Prócz  to  jest  Prokop  Kościelowie  bracia  rodzeni ;  z  tych 
Procza  synowie  Zygmunt  i  Bogdan  w  r.  1485.  ^Icta  Terrest, 
Lcopol.  Mikołaj  miał  za  sobą  Dorotę  z  Laszek ,  z  tej  syn 
Jan  dziedzic  na  Laszkach  r.  1505.  Acta  Terrest.  Przemisl. 
Adama  zona  Ewa  Chtoplcka  w  tymże  roku.  Acta  Terre- 
stria  Leopol.  N.  pojął  Boryszewską  siostrę  rodzoną  arcybi- 
skupa Gnieźnieńskiego,  z  tej  córka,  była  za  Mikołajem  Bejem 
sławnym  w  Polszczę  wierzszopisem.  Piotr  Polak  Koścień  z 
Sędziszowa,  bo  się  ztąd  zdawna  piszą,  dworzanin  Augusta  I. 
Króla,  umarł  1574.  Starowol.  in  Monum.  Wojciech  I  Lu- 
dwik łydzie  rycerscy  koło  roku  1000.  (lubod  się  i  w  ten  dom 
kiedyś  herezya  zaplątała  ,  jako  pisze  Baranów.)  zostało  od 
nich  potomstwo.  Piotr  r.  1705.  podpisał  konlederacyą  Kra- 
kowską. 

Hościeski  herbu  Hościesza ,  w  Kujawskiem  woje- 
wództwie, Marcin  Kościeski  kanonik  Kujawski ,  deputowany 
od  swojej  kapituły  do  kompozycyi  między  duchowieństwem 
i  rycerskim  stanem  1631.  Stefan  w  temze  województwie 
podpisał  elckcyą  Władysława  IV. 


Kościesza.  281 


KOsciEszA   /imSg^nHmSśak    herb< 


Strzafa  biała  powinna  byc  w  [)ół  prawie  rozdarta,  ha- 
czyslem  /.elczcein  prosto  do  góry  obrócona,  na  niej  nad  roz- 
darciem Krzyż,  pole  tarczy  czerwone,  na  hełmie  trzy  pióra 
strusie,  tak  go  ojiisują,  /S/el.  fol.  117.  Paprocki  w  Gnia- 
zdziefol.  30().  O  Herb.  fol.  301.  Okol.  tom.  1.  fol.  468. 
Klejnoty  fol.  60.  Herb  ten  powiadaj;}  byc  nadany  od  Bole- 
sława Śmiałego  Króla  Polskiego  w  roku  1072.  gdy  bowiem 
pod  Snowskiem  żwawej  bitwie  rycerz  Kościesza  nazwany, 
mężnie  i  długo  się  z  nieprzyjacielem  potykał,  wiele  tez  i  ran 
w  ciele  swoim''z'tej  okazyi  wyniósł:  widział  to  Bolesław, 
a  osobliwie  strzałę  w  ciele  jego  utkwioną  rozdartą,  i  miecz 
w  ryku,  którym  czy  bil,  czy  się  zastawiał  nieprzyjacielowi 
w  tej  potyczce,  znacznie  albo  złamany,  albo  otłuczony,  dla 
tego  na  pamiątkę  jego  odwagi,  hojny  na  kawalerskich  ludzi 
monarcha,  tęż  mu  same  Strzałę  i  miecz  przez  nię,  niby  na 
Krzyż  złoźany,  w  herbie  nadał:  który  potem  Kościeszą  od 
imienia  tego  rycerza  nazwany,  luboć  go  zowią  drudzy  ina- 
czej Strzegomia.  Bielski  zaś  powiada,  ze  ten  pierwszy  przo- 
dek tego  herbu  był  Bolesław  Strzegonia  rycerz,  a  zaś  Ko- 
ścieszą  nazwany,  od  szlachty  Kościeszów,  którzy  w  r.  ,1143. 
Magnusa  biskupa  Wrocławskiego  przy  mszy  i  bezkrewnej 
ofierze,  zabili,  za  co  długo  potem  do  żadnych  honorów  i 
urzędów,  nie  mieli  przystępu.  Zda  się  bardziej,  ze  ten  herb, 
od  drugiego  herbu  Lis  nazwanego,  swoje  wziął  początki, 
tego  domysłu  mego  popiera  wielkie  podobieństwo  obudwu 
tych  herbów :  Jędrzej  Kościesza  artium  bacalaureus.  Pa- 
procki. Sulisława  Kościeszę  czytał  na  liście  Paprocki  w  r. 
1190.  którym  Kazimierz  ksiąze  Krakowski  temu  Sulisławowi, 
wieś  Szerzyn  darował,  i  jego  potomstwu,  co  potem  appro- 
bował  Król  Władysław  w  roku  1440.  Na  przywilejach  także 
klasztoru  Trzemeszyńskiego  i  Wąchockiego  podpisali  się  Ko- 


282 


H-Osściesza. 


ścieszowie,  osobliwie  w  roku  1260.  Tiniko  Kościesza.  Do- 
biesław Strzegomia,  tak  nazwany  od  bystryeb  oczu,  raczej 
by  niial  mówić,  od  straszenia  oczyma,  założył  wieś  Strzego- 
mi."j  w  Sendomierskiem  województwie.  Na  liście  Ziemowita 
ksiązycia  Mazowieckiego  danym  1440.  te  domy  Kościeszów 
wyliczają,  Jakóba  z  Mniszewa,  Piotra  z  Koloząl),  Przypka 
z  Kułakowa,  Boguchwała  z  Zerzyn,  Wszebora  z  Miroszewa, 
Trojana  z  Kobyle,  Sobiesława  z  Mcczyn ,  Zdzisława  z  Za- 
krzewa ,  w  którym  liście  wielkie  im  przywileje  nadał  ten 
ksiąze,  kiedy  ich  wyjął  z  pod  jurysdykcyi  wszystkich  sędziów, 
tak,   zęby  tylko   on  sam  ich  sądził. 

Janisław  Wroński  biskup  Płocki,  z  proboszcza  Ś.  Mi- 
chała na  zamku  Krakowskim,  i  kanonika  Płockiego,  zg^odnie 
od  wszystkich  na  tę  katedrę  wysadzony,  luboc  przez  siedm 
lat  miał  długie  zatargi  o  to  biskupstwo  z  Bernardem  herbu 
Nowina  zakonu  S.  Dominika  kompetytorcm  o  tcz  infułę, 
które  skończywszy,  ledwo  półtora  lata  spokojnie  prezydując 
na  tej  stolicy,  przeniósł  się  ua  wieczność  w  roku  1307.  o 
dobra  kościelne  gorliwym  się  stawił,  karności  duchownej  de- 
likatnie przestrzegał:  pochowany  w  katedrze  Płockiej.  Lu- 
biński in  P^itis  Episc.  Plocen. 

Ilerhowni. 


Ale.Tan  dr  o  wic  z , 
Beresniewicz, 
Blus, 

Branwicki^ 
Chodkiewicz^ 
Chodzicki^ 
Tihotowski, 
Chrząstowski^ 
Doliński, 
T)  ols  ki, 
Dorohostajski, 
Gniewosz, 
Go  lock  i, 
Grzywa^ 
Jarmola, 
~Jaszkowski, 
Jaworski, 
KakouKski, 
Kobylski, 

Kojnlowicz  lVijuk, 
Kolakoioski, 


Iiolozębski, 

łiopytkowski, 

Jiościeski, 

Łnzarowicz, 

Mężyński, 

Michulkiewicz. 

JUiloszewski, 

JtJiroszewski, 

Jliiiszewski, 

Murawicki, 

Nuchorecki, 

Narwit, 

O/szewski, 

Oroński, 

Praioecki, 

Pudtiński, 

Pudłowski, 

Pukszta, 

Rakowski, 

liudaiuski, 

Rudziejewski, 


Sa  łapski, 

Skorttlski, 

Slończewski, 

Sopocko, 

Stetkiewicz, 

SutiszeiDski, 

Szkleński, 

Szymkiewicz, 

Turion, 

Trojnowicz, 

Tronowski, 

Jf^aszkiewicz, 

jrijuk, 

Jf^odi/ński, 

iroik, 

ffulkowicZf 

Zakrzewski, 

Załuski, 

Zumbrzycki, 

Zdzychoiuski, 

Zerzyński. 


Hościszewski— Hościiiszko.       283 


Późniejsi  heraldycy,  jako  to:  Duńczewski,  Małachotoski ,  Kuropa- 
łnicki ,    IFielądek  i   inni  następujące  familie  podają ,   jako  także 
do  berbu  tego  należące : 
Biijalski,  Rzeczyiiski,  Wolski, 

Dalwicki,  Siechinowuki,  IFroński, 

Jawor,  Siekicrzyiiski,  Żaba, 

Kościelski,  Stawogorski,  Zaleski, 

Kułakowski,  Stanisławski,  Zbcrowski, 

Nagorsewski,  Stryszcwski,  Zbiruski. 

Naritoroics,  Targo/iski, 

Niclubowics,  ffnwrowski, 

Nie  wszyscy  jednak  tu  położeni ,  jednakowym  kształtem 
tego  herbu  zażywają:  bo  najprzód  Chodkiewiczowic  po  pra- 
wej stronie  tarczy  Kościcszę  zwyczajną  noszą,  a  po  lewej 
stronie  Gryfa,  jako  się  mówiło  w  trzecim  tomie.  Drudzy 
nie  jeden  Krzyż  na  rozdartej  strzale,  ale  dwa  jeden  pod  dru- 
gim kładą,  a  na  hełmie  pawi  ogon,  jako  go  noszą  Skorlu- 
scy,  Blusowie  i  Alexandrowiczovvie.  Inni,  ze  dwiemac  wpra- 
wdzie krzyżami,  tak  jako  się  dopiero  mówiło  strzałę  kładą, 
ale  rozdartą  na  trzy  części,  tak  ze  dwie  po  bokach  rozdar- 
cia, jedno  we  środku,  na  hełmie  zaś  trzy  pióra  strusie,  i 
tym  się  pieczętują  Puksztowie.  Inni  zwyczajną  Kościeszą  na 
tarczy  noszą,  ale  pod  krzyżem  na  rozdarciem  strzały,  z  je- 
dnej strony  jedne,  z  drugiej  drugą  gwiazdę  przydają,  w  heł- 
mie trzy  pióra  strusie ;  jest  to  herb  \Vołkowiczóvv  Kolenków. 
Inni  pół  krzyża  tylko  na  strzale  od  lewego  boku  tarczy  kła- 
dą, na  prawym  drugiej  połowy  niemasz ;  to  herb  Dolskich. 
Inni  tylko  sarnę  strzałę  na  tarczy  malują,  krzyża  żadnego 
na  niej  niemasz,  tak  się  pieczętują  Szymkowiczowie,  Mura- 
wiccy  i  Wijukowic.  U  Waszkiewiczów  jestci  strzała  z  krzy- 
żem rozdarta,  ale  żeleźca  u  wierzchu  nic  niemasz.  U  Do- 
rohostajskich  zaś  na  wierzch  strzały  żeleźce  rozciągnione,  czyli 
raczej  taka  linia,  że  się  zda  wyrażać  literę  T  Tau  Grekom 
zwyczajną.  Inni  krzyża  na  rozdartej  strzale  nie  kładą,  ale 
tylko  z  jednego  boku  strzały  jedna  gwiazda ,  z  drugiego 
druga,  tak  się  pieczętują  Dalińsey.  Inni  tylko  hehn  odmie- 
niają, jako  Pudłowscy,  to  jest  dwie  palmy  utkwione  na  heł- 
mie noszą,  krzyż  pełny  na  tej  i  drugiej  stronie,  w  każdym 
kącie  jego   cztery  krzyżyki. 

Blus  he7'bu  Kościeszą,  o  tych  niewiedziałem ,  alem  się 
ich  doczytał  w  3JS.  lis.  Iiojał.  Zacharias  Blus  w  ksicztwie 
Zmudzkiem.   Władysław  Blus  w  powiecie   Upitskim. 

Kosoiszeirski.  Adryan  Kościszewski  cześnik  Bra- 
cławski  w  ziemi   Czerskiej   podpisał  elekcyą  Jana  III. 

K.OŚciuszk.O  herbu  Roch  3tio.  Kazimierz  III.  Król 
Polski,  jednemu  z  nich  za  wierne  ku  sobie  na  dworze  jego 


Rosecki. 


usługi ,  wiecznem  prawem  puścił  dobra  Siccbnowice,  z  di"u- 
giemi  dwiema  wioskami,  w  województwie  Brzesikiem  Litew- 
skiem,  od  którycli  Siechowic,  i  podziśdzieii  jeszcze  się  piszą 
Siecłinowieki  Kościuszko.  Alexander  Król  do  ojcowskiej  łaski 
przydał  drugie  dwie:  to  jest  Leniewice  i  Stupiczów.  Siecłino 
Fedorowicz  Kościuszko  sędzia  i  łiorodniczy  Kauiieniecki  w 
Litwie,  komissarz  krółewski  na  rozgraniczenie  Knieliinina  od 
Warkowic  1543.  Monim.  Coli.  Ostróg.  Bazyli  kościół  nasz 
Brzeski  Litewski  srebrnemi  dwiema  licbtarzami  ozdobił  r. 
1650.  Histor.  Coli.  Brest.  Ale.\ander,  Krzysztof,  Paweł,  Fie- 
dor, w  Pińskiem  1648.  N.  pisarz  ziemski  Brzeski,  człowiek 
godny.  Maryanna  Kościuszkowna,  zona  Macieja  Cbotkow- 
skiego.  Alexandra  szczodrobliwość  na  siebie  zapisało  kolle- 
gium  Brzeskie  Litewskie  w  roku  1668.  Samuel  w  zakonie  na- 
szym missyonarz  niespracowany  przez  wiele  lat,  osobliwie 
w  Podgórskiej  i  Kobryiiskiej  ziemi,  przepowiedziawszy  dzień 
śmierci  swojej,  przeniósł  się  na  szczęśliwą  wieczność  we 
Lwowie  w  roku  1681.  Hislor.  Coli.  Leopol.  Wincenty  r. 
1691.  Jan  dziekan  Szerzeszowski  kanonik  Łucki  w  lymze 
roku.  Cbryzostom  i  Alexander  1674.  Temi  czasy  w  zakonie 
naszym  3Iichal  i  3Iarein  na  cbwalę  Boską  pracują.  Są  tez  i  Ko- 
ściuszkowiczowie,  jako  w  Metryce  Jf^olyńskieJ  1528.  Piotra 
i  Bogdana  Kościuszkiewiczów  czytam ,  i  Kazimierz  Kościu- 
szklewicz  podpisał  w  Bełzkim  clekcyą  Jana  IH.  ale  niewiem 
czy  do  tegoż  herbu  należą.  j\.  Kościuszkowna  Hieronima 
Jelca  małżonka.  Kazimierz,  Faustyn,  Jan  Siecbnowicki  Ko- 
ściuszkowie 1700.  Alexander  Kościuszko  Siecbnowicz,  pod- 
sędek  Brześciański ,  spłodził  tych  synów :  Augustyna  Domi- 
nika, sędziego  ziemskiego  Trockiego,  Ambrożego  pisarza 
ziemskiego  Brześciańskiego,  Faustyna  Benedykta  podslolego 
Brześciańskiego,  Pawła  pisarza  Brześciańskiego,  na  różnych 
funkcyach,  tak  skarbowych,  jako  i  trybunalskich,  ojczyźnie 
dobrze  zasłużonych.  Adam  Kościuszko  kasztelan  Kurlandzki, 
szkodliwych  Królestwu  temu  o  Kurlandyą  tranzakcyi,  że  pod- 
pisem swoim  utwierdzić  niechciał,  do  Moskwy  w  niewolą 
wzięty,  cztery  miesiące  ciężkie  więzienie  ponosić  musiał,  aż 
za  interpozycyą  Augusta  IL  Króla  Polskiego,  senatu,  i  izby 
poselskiej,   na  wolność  był  puszczony. 

Kościuszkowna  małżonka  Rybińskiego  podkomorzego  Kijowskiego, 
matka  Rybińskiego  w  r.  1/78.  biskupa  Kujawskiego.  N.  stolnik 
Piński.  —  Wr.  1788.  Mi c bał  sędzia  grodzki  Upitski.  —  Krasicki. 

Patrz  w  Dodatku  w  Tomie  X. 

Koserkł  herbu  Rawicz,  w  Krakowskiem  wojewódz- 
wie,  tak  mi  się  zda,  że  jedenże  to  dom  z  Kosaekiemi,  o 
których  wyżej  mówiłem.   Serafin  w  ziemi  Wieluńskiej  1632. 


KosickI— Rosiński.  281 


Stanisław  KoseckI  miał  za  sobą  Ale.Kandn,'  Ozarowsk,-},  Mi- 
chał z  Kosie  1705.  Eulrozyna  z  Śląskiej  urodzona,  Jana  Ko- 
chowskiego  małżonka. 

Piszą  się    z   Kossecic.    Był   Jan    Kossecki,    który  z  Sławską  żoną 
swoją   miał  dwócli    synów,    Michała  towarzysza   znaku  liusar- 
skiego   królewiczowskiego ,    i  Tomasza,   miał  także  córkę  Eu- 
frozynę   za   Janem  Koehowskim.    Od    3Iicliala  jest   syn   Ignacy 
siiperstes  w  roku  1754.  który  ma  trzech   synów:    Adama  tera- 
źniejszego podwojewodzego  i  regenta  grodzkiego  Sądeckiego,  Mi- 
chała  i  Ale.\:andra,  a  ci  mieszkają  w  województwie  swojem 
Krakowskiem.    Od   Tomasza  zaś  Kosseckiego   był   spłodzony   syn 
Józef,    który   pod  Gołczą   podczas  rewolucyi  w  roku  1733.  za- 
bity ,    i  córek    dwie ,  jedna  Cecyłia  za  Janem  Jordanem  Stojow- 
skira,    druga   Maryanna   za    Dąbrowskim.    Jest  i   więcej    Kosse- 
ckich ,    którzy  po  różnych   województwach   łokowali    się ,   jako  o 
tem  obszernie  świadczą  rozmaite   trauzakcye.   —  Duhczewski  w 
herbarzu. 
W   roku    1778.    Mateusz    Kossecki   pisarz    grodzki   Podolski.    — 
Stanisław  komornik  graniczny  Buski.  —  Krasicki. 
Kosicki  herbu  Sainson,  w  Wielkiej-Polszcze.   Z  tych 
jeden   miał  za  sobi}  dziedziczkę  na  Prochach,   I  ztąd  Prochy 
z  domu  Tracliów  przeniosły  się  do  Kosickich ;   piszą  się  z  Ko- 
slczyna.   Dobrogost  i   Łukasz  Kosiccy  w  Poznańskiem  woje- 
wództwie 1648.    Władysław  w  Mazowieckiem   1697.    Dorota 
Michała  Goleniowskiego  zona.   IV.  miał  za  sobą  Koźmińską. 

Kosił oitski  herbu  Jastrzębiec,  w  ziemi  Łukowskiej. 
Jan  Kosiłowski  pod  chorągwią  Polanowskieg^o  pierwszy  towa- 
rzysz, długo  wojenną  służąc,  umarł  1691.  w  Przemyślu  po- 
chowany, był  łowczym  Podolskim,  miał  za  sobą  Zofią  Bar- 
barę Podleską. 

Kosiński  herbu  Rawicz,    w  ziemi   Drohickiej ,    Pa- 
procki pod   dwiema  herbami  napisał  Kosińskich,   to  jest  pod 
herbem  Doliwa,    i  pod  herbem  Rawicz,    atoli  Doliwczyków 
Kosińskich  niemasz ,  mówi  Baranowski  in  JUS.   Z  tych  Adam 
Kosiński  kasztelan  Podlaski  1569.   córka  jego  Katarzyna  z  Li- 
sowa  Kosińska    była    za    Osolińskim    Zbigniewem    wojewodą 
Sendomierskim,    syn    zaś  był  pisarzem  ziemskim.     Jana  jest 
nadgrobek  w  Warszawie,  którego  zona  Ossolińska.     Kasper 
i  Balcer  1632.  Marcin  1648.   w  Podlaskiem,   Floryan  w  Po- 
znańskiem,  Marcin  w  W^ołyńskiem  1632.  Jerzy  miał  za  sobą 
Jadwigę  Kalinowską,    z  której   córka   Barbara.     N.   Kosiński 
r.   1723.   osiadł  w  Wielkiej-Polszcze,    miał  za  sobą  Rajską, 
która  mu  jedne  tylko   zostawiła  córkę,   młodo   świat  ten  po- 
żegnawszy,   po   jej   śmierci   powtórzył  kontrakty  małżeńskie. 
W  roku  1778.    Wójcie  cli    Kosiński    pisarz   grodzki   Drohicki.  — 
Jędrzej  yiceregent  Drohicki.  —  (Niewiadomo  czy  tego  herbu): 
Kosiński  kanonik  katedr.     Przemyski,  są  w  druku  niektóre  jego 
kazania.   W  roku  1778.  Izydor  Kosiński  podczaszy  Zawkrzyń- 


286  Hosińiski— Koismider. 


ski.  —  Franciszek  wojski  Raciążki.  W  r.  1788.  Jan  regent 
ziemski  Kruświcki.  —  Antoni  regent  grodzki.  —  Krasicki. 

Ko!<»iu!i«k.i  herbu  Rogala,  w  Płockiem  województwie. 
Okolski  iclt  o|niścil :  Paproć,  o  nich  pisał,  i  Konslijtufiya 
1670.  wyraźnie  o  nich  świadczy  fol.  (5.3.  Z  tych  Jan  Ko- 
siński w  wielu  okazyach  doświadczonego  nicztwa  żołnierz,  syn 
jego  Ałe.\ander,  całe  życie  swoje  w  obozie  trawił  z  wielką 
sławij,  Alexandra  Gwagnina  rotmistrza  w  szancacli  juz  od 
Moskwy  otoczonego,  z  rąk  icli  szczęśliwie  wyprowadził:  w 
Nowymmlynie  zostawiony  na  prcsidium ,  gdy  go  wiarołomni 
Ryzanie  obiegli,  ośm  niedziel  wielkiem  sercem  się  bronił,  i 
wycieczkami  częstcnii  urywał  nieprzyjaciela.  Brat  jego  J«;- 
drzej  poborca  w  Płockiem  1588.  Constit.  fol.  50'j.  Jędrzej 
kanonik  i  offieyał  generalny  Płocki,  umarł  1611.  nadgrobek 
jego  z  Pułtuska  wypisał  Sturowol.  in  ifJonum.  Jan  i  Jędrzej 
Kosińscy  w  zakonie  naszym  heroiczną  odwagą  służąc  zapo- 
wietrzonym, pomarli,  pierwszy  w  Lomźy  r.  1625.  drugi  w 
Grodnie  r.  16.'{0.  ^tlegumb.  ricfimae  Charit.  fol.  250.  et 
344.  Jakób,  Hieronim,  Maciej,  Jan  i  Stefan  1676.  Constit. 
fol.  63.  Z  tych  Hieronim  był  pisarzem  skarbowym,  umarł 
1586.  pochowany  u  Panny  Maryi  w  rynku  Krakowskim  z  tym 
herbem.  Krzysztof  Kazimierz  i  3IIkołaj  1674.  w  Płockiem, 
Jadwiga  Kosińska  Wincentego  Bardzińskiego  pisarza  ziem- 
skiego Łęczyckiego  małżonka.  N.  była  za  Pawłem  Garliń- 
skim  są  i  Kościeńscy  Rogalowie,  Stanisław  Soc.  Jesu  umarł 
w  Reszlu  r.  1657.  Wydał  Zycie  i  Męczeństwo  B.  Jozafata 
KiiHCzewicza  Arcyh.  Potockiego  f^ilnae  1665.  optis  post- 
humum. 

Kosla^  herbu  Nowina.  Paprocki  i  Okolski  Kozłami  ich 
zowią,  ale  Starowol.  in  Monum.  nadgrobek  Jędrzeja  Kosli 
zmarłego  1589.  z  Kraśnika  ])rzy\vodzi,  gdzie  mu  herb  No- 
wina przypisano.  Mikołaj  Kosla  poborca  w  Sendomierskiem 
i  Lubelskim  1569.  a  podobno  już  teraz  Koslicki ,  z  których 
Bartłomiej  poborca  w  Liwskiej  ziemi  z  sejmu  1611.  Jędrzej 
starosta  na  Kraśniku,  którego  bracia  Piotr,  Kasper,  Mel- 
chior,  I  Balcer,   Koslowie. 

Kosmaczewski  herbu  Jastrzębiec ,  w  wojewódz- 
twie Płockiem.  Piotr  Kosmaczewski  miał  za  sobą  Dorotę 
Krasińską  wojewodzankę  Płocką  koło   roku  1600. 

Kosiuaczewski  he7'bu  Junosza ,  w^  Płockiem  woje- 
wództwie. Seibor  z  Kosmaczowa  podkomorzy  Mazowiecki  (nie 
przydano  której  ziemi)  1377.  Statut.  JJazor.  fol.  67.  Jakób 
Kosmaczewski  łowczy  Płocki  1632.  Adam  1648. 

U-OSiuider.  Pisza -^się  z  Żerkowa,  jakom  widział  w 
Krakowie  u  Wszystkich  ŚŚ. 


Hosmierzowski— Hossobudzki.    ^7 


Kosinierzowski.  jN.  Kosmierzowski  sLirosła  Kolski, 
u  Okol.  (nin.  2.  Jo/.  482.  X.  Kosniierzowska  zona  Stanisława 
Jordaiia.  Paprocki  o  herbach  Jol.  484.  Maryna  starościanka 
Kolska    KrzyszloAi  Niewiarowskiego   matzonka. 

I£o!!iiuiu$»ki  herbu  Lubicz,  w  Lubelskiem  wojewódz- 
twie. N.  Kosmiński,  miał  za  sohą  Katarzynę  Sloińską  eze- 
śnikowni;  Bełzkij.  Stanisław  |)isarz  gfrodzki  Lubelski,  teg-o 
syn  Karol,  od  którego  córka  Franciszka,  Stefana  Brzeskiego 
łowczego  Kolomyjskiego  małżonka,  i  syn  31ikołaj  w  zakonie 
naszym.  Bernard  z  Kosmina,  którego  syn  Wojciech,  ten 
S|)łodzI!  trzech  synów:  J<'drzeja,  Jana,  i  Zygmunta.  J(^'drzeja 
z  Proninickiej  było  dwóch  synów:  Józef  stolnik  Latvczowski, 
i  Jacek.  Józefa  z  Gołuchowskiej  potomstwo,  Franciszek,  Ałe- 
xander,  Piotr,  Magdalena  i  Zuzanna.  Jacka  zaś  z  Skalskiej, 
Xawery,   Antoni,   Józef,   Franciszka   i  Salomeą. 

H-OSillonski  herbii  Lis ,  ale  z  tq  odmianą  ,  ze  na 
strzale  niemasz  dwóch  krzyżów,  ale  tylko  pół  jedneg^o  krzyża 
od  lewego  boku  tarczy.  Są  w  powiecie  Lidzkim.  Iiojał.  in 
MS.  Są  jednak  i  w  Polszczę  Kosmowscy:  Stanisław  podcza- 
szy Zakrocimski  1070.  Constit.  fol.  5(5.  Mikołaj  miał  za  sobą 
Mirzeńską,    Adam   Brzeską. 

Kosuionski  herbu  Trąbki,  w  województwie  Wileń- 
skiem,   piszą  się   na  Ilostanianach,   to  Kojat.  in  JIS. 

HLOSilieki.  Michał  Kosnicki  w  województwie  Malbor- 
skiem ,  Floryan  w  Kaliskiem,  podpisali  elekcyą  Jana  Kazi- 
mierza. Józef  i  Stanisław  w   Litwie  1700. 

Kossoliudzki  herbu  Pobog,  w  3Iazowieekiem  woje- 
wództwie ,  piszą  się  z  Kossobudy.  Za  czasów  Paprockiego 
było  trzech  braci  rodzonych,  jeden  kanonik  Płocki,  drugi 
Mikołaj  kasztelan  Sierpski  roku  1545.  ten  zostawił  trzy  córki: 
Wodyńską  matkę  kasztelana  Liwskieg^o,  Golińską,  i  Jadwigę 
\mo  voto  Wiśniowską,  2do  voto  hyła  za  Bartłomiejem  Pa- 
prockim sławnym  pisarzem.  Trzeci  Jan  kasztelan  Liwski  r, 
1659.  miał  za  sobą  Olszewską  herbu  Lis,  któreg^o  synowie, 
Mikołaj  pisarz  ziemski  Płocki ,  z  tym  tytułem  podpisał  unią 
Litwy  z  koroną  1509.  Constit.  fol.  172.  i  u  Lipsk,  decad.  1. 
qu.  8.  protestacyą  uczynił,  przeciwko  konfederacyi  de  pace 
dissidentium  in  religione,  z  tąz  według  Biel.  fol.  702.  jechał 
do  Paryża,  lubo  przeciągiem  drogi  nie  wcześnie  tam  zjechał. 
Paprocki  in  Stroni,  powiada,  ze  ten  Mikołaj  był  potem  ka- 
sztelanem Liwskim.  Stanisław  pisarz  Zawkrzeński  drugi  syn 
Jana  kasztelana  Liwskiego ,  obadwa  i  z  bratem  zostawili  po- 
tomstwo. Mikołaj  kasztelan  Ciechanowski,  miał  za  sobą  Dzia- 
łyńską  wojewodzankę  Chełmińską,  Stanisław  zaś  ze  dwiema 
zonami  w  potomstwie  szczęśliwy  '•,   była  także  siostra  ich  Ni- 


Hosso  w— Kossowski. 


szczycka  starościna  Ciechanowska  i  Prasnyska.  Wojciecha 
Kosobudzkiego  było  dwóch  synów,  Jakób  chorąży  Płocki  r. 
1578.  ten  z  Noskowskiej  zostawił  potomstwo,  jako  i  Piotr 
brat  jego  z  Wierzbowskiej,  Maciej  i  Jan  zeszli  sleriles.  Ja- 
kób dziedzic  na  Kosobudach ,  spłodził  Pawła  i  córek  pice, 
brat  jego  był  kanonikiem  Płockim.  Adam  z  Radzanowa  r. 
IGOl.  z  sejmu  naznaczony  do  korreklury  praw  koronnych, 
Constit.  fol.  734.  w  roku  101 1.  już  był  liasztelanem  Wy- 
szogrodzkim i  starostą  Łomżyńskim,  z  sejmu  komissarz  do 
traktatów  z  Moskwą,  Constit.  ful.  2.  i  1(513.  do  uspokoje- 
nia związkowych,  potem  to  na  trybunały  Radomskie,  to  do 
o-ranicznych  kłótni,  to  do  umowy  pokoju  z  Szwedami,  za- 
żywała go  ojczyzna,  o  czem  różny  cli  lat  zag\'szczone  ustawy 
koronne.  W  r.  1027.  juz  wojewoda  Mazowiecki:  Constit. 
fol.  4.  miał  kilku  synów,  ale  pr<,'dko  zeszli,  córka  jedna  Bar- 
bara była  za  jNoskowskim  starostą  Łomżyńskim.  KoUegium 
nasze  Łomżyńskie  między  swoich  Dobrodziejów  tego  Adama 
wpisało :  Argentus  de  reh.  Soc.  fol.  395.  gdzie  kos'ciół  z 
fundamentów  zaczął  był  murować.  Jednego  z  synów  jego 
jest  nadgrobek  w  Warszawie ,  klóry  wypisał  Starowol.  in 
Monum.  gdzie  mii^'dzy  iiiszenii  to  czytać:  Quo(l  canta  putris 
cnmnlaint  custodia.,  hoc  praecipili  haeres  sparsit  licentia. 
Któryś  z  Kosobudzkich  miał  za  sobą  Teofilę  Konarską  herbu 
Osorya  (JJS.  Kotiopafs.)  podkomorzankę  Malborską.  Jakób 
i  3Iaciej  z  Wotoczny  1032.  Tomasz  skarbnik  Płocki  1048. 
Tomasz  i  Mirosław  1074.  Kosobudzki  sekretarz  królewski  od 
Stefana  Króla  posłany,  napominał  Gdańszczanów,  aby  nale- 
żyte poddaństwo  jemu,  jako  Królowi  Polkiemu  oddali.  Łasic, 
in  descrip.  Cladis  Dantisc.  acz  nie  była  skuteczna  do  upor- 
czywych ta  jego  legacya  157().  Anna  Jana  Kobylnicklego  sę- 
dziego ziemskiego  Wyszogrodzkiego  małżonka. 
^  O  31ikolaju  Kossobudzkim  pisarzu  Płockim  czyni  wzmiankę  w  liście 
pisanym  do  liromera  biskupa  Warmińskiego,  Piolr  Kostka  biskup 
Cbełmiiiski,  roku  1579.  d.  3.  Stycznia.  —  Z  manuscr.  Helsb. 
Krasicki. 

KossoYY'^  w  Witebskiem  województwie.  Z  tych  jeden 
tamże  był  poborcą,  Constit.  1010.  fol.  46.  Sylwester  Ros- 
sów najprzód  władyka  Mścisławski,  Orszauski  i  Mohylowski 
1634.  potem  arcybiskup  Połocki ,  i  metropolita  Ruski  1049. 
jest  jego  książka  w  druku ,  o  Piectai-ach  Iiijowskic/i.  Stefan 
Antoni  borodniczy  Witebski ,  poseł  z  Witebskiego  podpisał 
dyploma  elekcyi  Króla  Jana  IIŁ  był  potem  deputatem  na 
trybunał  Litewski.  Tomasz  miecznik  Witebski   1074. 

KossOTTSki  herbii  Abdank  ^  w  Wielkiej -Polszczę. 
Stanisław  Kossowski,   zona  jego  Katarzyna  Biskupska,   część 


Kossowski. 


swoję  w  Broiiiszewicach  IG.34.  przedali.  Acta  Castr.  Caliss. 
N.  Kossowska  matka  Hieronima  Wierzbowskiego  suffragana 
Poznańskiego.  Maciej,  którego  z  Zofji  Pomorskiej  syn  Bal- 
tazar 1701.  Wawrzeniec  najprzód  eześnik  a  potem  podczaszy 
Łęczycki,  posłując  na  różne  sejmy,  to  deputatem  na  sądy 
fiskalne,  to  komissarzem  do  granic,  to  do  ustanowienia  mo- 
nety, Constit.  1676.  fol.  20.  Łukasz  1632.  Samuel  1648. 
Jędrzej  i  Stanisław  sędzicowie  ziemscy  Łęczyccy  1704.  któryś 
z  nich  miał  za  sobą  Joannę  Iwańską  I  z  niej  potomstwo. 
Antoni  z  Głogowy,  starosta  Przedecki,  poseł  na  konwokacyą 
1733.  N.  kasztelan  Sierpski  miał  za  sobą  Maryannę  Kruszyń- 
ską kasztelankę   Gdańską. 

Antoni  Kossowski  z  Głogowy  wprzód  podskarbi  nadworny,  dalej 
sekretarz  koronny,  generał  i  wódz  regimentu  Łanowego,  miał 
dwie  żony:  lo  fFalewską  z  której  potomstwo,  2o  Dąhską  wo- 
jewodzankę  Sieradzką  z  tą  bezpotomny.  —  Z  Walewskiej  nastę- 
pujące miał  potomstwo:  Rocha  podskarbiego  nadwornego  koron- 
nego, złączył  się  z  Łubieńską  z  tą  uteińlis ,  umarła  roku  1780. 
pojął  potem  Bielińską  starościankę  Czerską  z  SaTiguszkownej 
urodzoną.  Drugi  syn  Antoniego  N.  starosta  Sieradzki ,  miat  za 
sobą  Galęzowską:  trzeci  Ignacy  starosta  Radziejowski.  —  W 
roku  1788.  Antoni  Kossowski  kasztelan  Inowlodzki.  (Następu- 
jących herb  niepewny).  W  roku  1778.  Tom  as  z  Kossowski  stol- 
nik Brzeziński.  —  Felicyan  skarbnik  Inowlodzki.  —  Ignacy 
łowczy  Chęciński.  —  Przypisy  Krasickiego. 

KossoikVSfci  hei-bti  Ciotek,  w  ziemi  Drohickiej,  tak 
się  podpisał  Wawrzeniec  Wojciech  Ciołek  Kossowski,  wojski 
Drohieki ,  poseł  na  konwokacyą  1733.  Wojciech  poborca  w 
ziemi  Drohickiej  1601.  Constit.  fol.  778.  Wojciech  i  Jakób, 
Władysław  na  Dębym ,  Bazyli  na  Kossowie,  Paweł  Stanisław 
i  Adam  w  Podlaskiem. 

Imię  to  od  dawnych  wieków  sławne  i  chwalebnemi  dzieły  pamiętne 
jest.  Marcin  Ciołek  starosta  Pułtuski  od  księcia  Litewskiego  Ale- 
xandra  Witolda  brata  Władysława  Jagiełły  za  czynione  rycerstwo, 
wojenne  w  ojczyźnie  zasługi ,  wkrótce  po  w  cieleniu  się  Litwy 
do  Korony,  tojesl  roku  1417.  w  Brześciu  uprzywilojowany ;  miał 
od  tegoż  księcia  za  waleczne  swoje  męztwo  nadaną  wieś  z  przy- 
ległościami ,  dosyć  w  granicach  swych  obszerną ,  bo  prawie  o  mil 
trzy  rozciągającą  się ,  Kosów.  Zkąd  za  herb  Ciołek ,  jako  trwa- 
łemu i  niezwyciężonemu  rycerzowi,  a  za  nazwisko  Kossow,  wie- 
kopomnie ,  nadane  i  powzięte  zostały. 
Sukcessorowie  jego  w  znacznej  liczbie  pomienioną  wieś  Kossow  z 
przyległościami  w  ziemi  Drohickiej  województwie  Podlaskiem  le- 
żącą ,  przez  póllrzecia  wieku  waleczne  pełniąc  w  ojczyźnie  i  oby- 
watelstwie usługi  posiadali.  Ci  prócz  wielolicznych  innych  w  oj- 
czyźnie publicznych  zasług,  kościołów  dwa  parahalnych  w  tejże 
wsi  Kossowie  jeden,  a  drugi  w  Jakimowiczach  czyli  starej  wsi 
wyfundować  i  jak  najdokładniej  opatrzyć  starali  się. 
Wawrzeniec  Wojciech  Kossowski  wprzód  regent  grodzki  Dro- 
ToM  V.  ■  19 


29()  Kossowski. 


Iiicki,  potem  w  roku  1705.  w  Grodnie  od  Augusta  wtórego  Króla 
Polskiego  raiecznikostwem  województwa  Podlaskiego  zaszczycony. 
Usługi  komissarskie  ziemi  Drohickiej  w  czasie  najkrytyczniejszym, 
bo  wielolicznemi  wojskami  obarczonej  i  ucien)i^'źonej  z  nadwerę- 
żeniem i  expozycyą  własnego  majątku  swego,  av  miłości  i  wdzię- 
czności od  współ  ziemianów  pełnił.  A  w  sprawowaniu  urzędu  pi- 
sarskiego grodzkiego  Drohickiego  będąc  pilnym  i  sprawiedliwym 
zasłużył  na  miłość  u  obywatelów  tejże  ziemi  Drohickiej  ,  której 
od  Augusta  wtórego  Króla  Polskiego  w  Schowie  1717.  roku  wój- 
tostwem udarowanym  został.  Był  posłem  do  stolicy  apostolskiej 
to  jest  roku  1722.  w  czasie  szerzącej  się  schizmy,  a  najbardziej 
w  ziemi  Drohickiej.  Sprawował  funkcye  deputackie  na  trybunały 
koronne.  Piastując  nakoniec  urzędy  wojskiego  ziemi  i  podstarosty 
grodzkiego  Drohickiego  w  roku  1733.  po  zgasłem  życiu  Augusta 
wtórego  Króla  Polskiego,  na  sejm  konwokacyjny  z  grona  ziemi 
swojej  Drohickiej  pod  Styrem  Józefa  Kossowskiego  regenta  gro- 
dzkiego Drohickiego  syna  swego  na  sejmiku  w  Drohiczynie  od- 
bywającym się,  jednomyślnością  został  ogłoszonym  i  wybranym 
posłem. 
Józef  Antoni  Kossowski  syn  jego  regent  grodzki  Drohicki  uprzy- 
wilejowany od  Augusta  111.  Króla  Polskiego  na  urząd  łowczego 
Podlaskiego  w  roku  1739.  posiadł  oraz  umiejętnie  i  sprawiedliwie 
urząd  pisarza  grodzkiego  Drohickiego.  Miał  żonę  Dorotę  Teofilę 
Jana  i  Krystyny  z  GozdsAiej  małżonków  Podkańskich  łowczych 
Sendomierskich  córkę,  a  Józefa  kasztelana  Radomskiego,  Fran- 
ciszka biskupa  Patareńskiego,  suffragana  i  olficyała  generalnego 
Krakowskiego  ,  orderów  Polskich  kawalerów  ,  Antoniego  pod- 
komorzego Sendoniierskiego,  i  Stanisława  scholastyka  katedral- 
nego Płockiego,  kanonika  Pułtuskiego,  opata  Sulejowskiego  Pod- 
kańskich, rodzoną  siostrę. 

Franciszek  3Iarcelli  dwóch  imion  Kossowski  syn  tegoż,  naj- 
przód wojski  ziemie  Mielnickiej  ,  a  potem  zostawszy  w  r.  1765. 
sędzią  ziemskim  ziemie  Drohickiej.  Pełnił  po  razy  kilka  na  try- 
bunały główne  koronne  i  komissyą  Radomską  funkcye  deputata. 
Był  w  czasie  konfederacyi  Barskiej  z  pomiędzy  licznego  grona 
obywateli  generału  województwa  Podlaskiego  ziemie  Drohickiej 
1769.  roku  wybranym,  konfederacyi  ziemie  tejże  marszałkiem. 
W  roku  1776.  poselstwo  na  sejm  ordynaryjny  Warszawski  z 
wielką  czułością  odprawiwszy ,  zasłużył  sobie  na  większą  miłość 
u  obywatelów,  gdy  w  roku  zaraz  następnym  1777.  podkomorzym 
ziemie  swojej  Drohickiej  obranym  został.  Także  w  roku  1780. 
był  posłem  na  sejm ,  wkrótce  odebrał  order  Ś.  Stanisława.  Miał 
żonę  Ludwikę ,  Michała  i  Teresy  Jana  Ossolińskiego  kasztelana 
Gostyńskiego  z  Ludw  iki  Załuskiej ,  księcia  Andrzeja  Stanisława 
Kostki  biskupa  Krakowskiego  rodzonej  siostry  spłodzoną  córkę, 
z  którą  zostawił  potomstwo  Felixa  i  Ignacego  synów,  Teresę 
i  Teklę  dwie  córek.  Ten  w  roku  1782.  umarł.  Z  wielkim  tak  po- 
zostałej najukochańszej  wspanialej  i  szanownej  żony ,  dzieci  swych, 
jako  też  obywatelów  nietylko  swej  ziemi  Drohickiej  (której  był 
ojcem  nazywany)  ale  też  całego  województwa  Podlaskiego  i  in- 
nych ,  żalem  ,  pogrzebion  jest  w  kościele  parafialnym  miasteczka 
dziedzicznego  Kossowa ,  którego  z  antecessorów  swych  był  fun- 
datorem i  kollatorem.  —  Heraldyka  Wielądka. 


Kossowski.  291 


Kossowski  herbu  Jelita.  Piszą  się  z  Kossowa  w  wo- 
jewództwie Pomorskiem.  Z  tych  byli  Jerzy  i  Jan  Kossowscy 
Golsztejnowie  bracia  rodzeni,  z  matki  Trzebskiej ,  i  siostra 
ich  Łukasza  Więckowskiecfo  małżonka.  Z  tych  Jerzy  spłodził 
Macieja  sądowego  ziemskieg^o  Świeckiego,  człowieka  wielkiej 
ex[ieryencyi,  Krupocka  tylko  mu  córkę  Teresę  powiła,  Ka- 
zimierzowi Bagniewskiemu  zaślubioną,  i  Walentego,  sterilem. 
Jan  brat  Jerzego  pojął  Barbarę  Ostrowicką,  z  tej  synowie 
Jerzy  i  Jan  5  Jerzy  człowiek  rycerski,  chorąży  pancernej  cho- 
rągwi, z  Ruszkowskiej  zostawił:  1.  Stanisława,  temu  Szyma- 
nowska urodziła  trzy  córki,  Marcyannę ,  Maryannę  i  Kata- 
rzynę: tyleż  synów,  Jana,  od  którego  z  Jasieńskiej  jest  troje 
dzieci  ,  Helena  Katarzyna  i  Józef.  Antoniego  i  Alcxandra. 
2.  Jana ,  lata  swoje  w  obozie  długim  czasem  na  przysługę 
ojczyzny  trawi.  3.  Jerzego  sterilem.,  miał  swoje  chorągiew. 
4.  Prokopa,  a  potem  w  zakonie  Franciszkańskim  Konstan- 
tego prowincyała  tegoż  zakonu  w  prowincyi  Polskiej  temi 
czasy.  5.  Antoniego  kapitana  w  wojsku  Polskiem,  żona  jego 
Chełmicka.  Jan  drugi  syn  z  Ostrowickiej ,  złączył  się  doży- 
wotnie \mo  roto  z  Zembowską,  z  tej  jedynaczka  córka  El- 
żbieta Winiarska,  od  której  syn  Jan  stolnik  Bielski,  2do 
roto  z  Magdaleną  Pawłowską  rodzoną  siostrą  chorążego  3Ial- 
borskiego,  i  sędziego  ziemskiego  Świeckiego  Pawłowskich, 
z  tej  był  syn  Dominik  podczaszy  Rzeczycki,  sądowy  Świecki, 
który  pierwszym  związkiem  żył  z  Cielecką,  od  tej  syn  Leo- 
pold :  drugim  z  Garczyńską  chorążycowną  Chełmińską,  z  tej 
potomstwo,  Katarzyna,  Teodora,  Józef  i  Ferdynand.  Siostra 
Dominika  3Iaryanna  Wolska. 

Kossonski  herbu  Leszczijc.  Barnnoivski  in  31S.  o 
nich  świadczy.  Z  tych  jeden  za  Zygmunta  Augusta  Jakób  pisał 
się  z  Głogowa,  był  starostą  Sławkowskim,  za  nim  bvła  Anna 
Baranowska  herbu  Rawicz.  N.  łowczy  Łęczycki  miał  za  sobą 
Joannę  Iwańską.  Bartłomiej  w  ziemi  burskiej  1632.  Jan  z 
Kossowa  w  Sendomierskiem  1648.  Jan  w  Mińskiem  1632. 
Marcin  w  zakonie  naszym  umarł  1638.  Kossowska  chorąźanka 
Zatorska  była  za  Janem  Drohojewskim. 

Kossowski  herbu  Łodzią.  Franciszek  Kossowski  woj- 
ski Lubelski,  fundator  00.  Franciszkanów  w  Lublinie,  siostra 
jego  była  za  Marcinem  Dziuli.  Marcin  Kossowski  1632.  lenże 
czy  inszy,  miał  za  sobą  Dorotę  Grabionczankę,  z  której  trzej 
synowie  byli,  Jan,   Stanisław  i  Jarosz. 

Kossov»'ski  herbu  Odwaga^  tenże  im  herb  przyznaje, 
MS.  o  Familiach  Pruskich  co  i  Konopackim,  Jerzy  Zbigniew 
1632.  Gabryel  Kossowski  chorąży  Pomorski,  umarł  1695. 
Adam  burgrabia  grodzki  Chełmiński  1699.   Kossowskie  jedna 

r.r 


292  Hostka. 

Wojciecha  drun^a  Władysława  Czapskich  niałzonlii.  OkoLski 
tom.  2.  fol.  2o8.  lioło  roliu  1495.  Gabryela  Kossowsiiiego 
pisze   chorjfzyiii   Pomorsliiin. 

KoiSfka  herbu  Dąbrowa.  Okolski  o  tym  domu,  dziel- 
nością,  sławą,  pobożnością  i  lionoiami  wslawionyiti,  bardzo 
lirólito ,  tale  na  miejscu  pod  herbem  Dąbrowa,  jako  i  w  in- 
dexie  tomu  pierwszego,  namienia^  nie  mógł  len  aiilor  nie 
wiedzieć  o  S.  Stanisławie  Kostce,  ile  w  Polszczę  i  w  całym 
świecie  cudauji  wsławionym ,  przecież  gro  i  nie  wspomniał. 
Obszerniej  o  nim  pisał  Duryewski  w  Jt.siązce  której  dal  ty- 
tuł: Niezeszta  pamięć.,  z  klóreo^o  jako  i  z  inszych  autorów 
to  zebrałem.  A  najprzód  przestrzej^am ,  ze  była  w  Czechach 
kiedyś  familia  Kostko  w,  ale  jak  herbem,  tak  i  cnotą  od  Pol- 
skich dalecy  i  różni  ,  wspomina  o  nich  Długosz  14G8.  ze 
herezyą  Czeską,  i  w  niej  upór  Jerzego  Podiebradyusza  Króla, 
swą  przewrotnością  i  siłami  wzmacniali.  Paweł  Kostka  brat 
rodzony  S.  Stanisława  Kostki,  tak  dawniejszą  genealogią  do- 
mu swego  wypisał ;  która  się  w  Kostkowie  ręką  jego  pod- 
pisana znalazła:  przywodzi  ją  Daryeiuski ,  ale  nie  zupełną. 
Tam  mówi  tak:  Domarat  z  Karniowa,  dwóch  synów  spło- 
dził, Piotra  Strzeżenia  i  Krystyna.  Krystyna  czterech  synów 
było,  Stanisław  Karniewski  Boxa  marszałek  u  książąt  Ma- 
zowieckich, od  tego  Karniewscy.  Jakób  od  tego  Młodzia- 
nowscy, Mikołaj  od  tego  Mikoszewscy,  Swentosław  od  tego 
Smolechowscy ,  znać  od  dóbr,  które  działem  się  im  dostały, 
nazwani.  Z  tych  Swentosław  dwóch  synów  zostawił:  Nadmira 
Smolechowskiego,  i  Nawoja  Rostkowskiego,  który,  jako  się 
dorozumiewa  A*.  Duryew.ski,  pierwszy  z  okazyi  Kostki  na 
twarzy  wyrosłej  ,  nowe  Kosików  imię  na  siebie  i  na  potom- 
ków swoich  zaciągnął:  był  ten  Nawój  mąz  rycerski,  i  z  Mi- 
kołajem Wilkanowskim  Działdowa  pod  Krzyżakami  dobywał 
1464.  synów  jego  trzech  liczy,  tal  ceduła,  to  jest  Jakóba 
dziedzica  na  Szlembergu ,  Jana  sędziego  Ciechanowskiego, 
dziedzica  na  Rosikowie,  i  Nawoja  decrelorum  doctorem,  w 
duchownym  znać  stanie.  Przecież  dawniejsze  początki  swoje 
ten  dom  zasiągnął  od  Przybysława  wojewody  3Iazowicckiego, 
i  Boguty  z  Kostkowa.  Jakób  tedy  brat  Jana  sędziego  Cie- 
chanowskiego podzieliwszy  się  z  nim  włością  Rostkowską, 
do  Prus  się  wyniósł  i  tam  osiadł,  kupiwszy  od  Gabryela  Ba- 
żeńskiego  wojewody  Chełmińskiego  dobra  Szlemberg,  czyli 
jak  ich  inni  zowią  Stangenbcrg  albo  Steinberg:  gdy  potem 
między  nim  i  Janem  Bażeńskim  synem  Gabryela,  pretensye 
jakieś  zaszły,  do  komplanacyi  przyszło  1476.  na  którą  przy- 
jaciół zaprosił  i  obie  strony,  Mikołaja  z  Kutna  wojewodę 
Łęczyckiego  i  starostę  Gostyńskiego,   Sędziwoja  z  Czarnkowa 


Kostka.  293 


kasztelana  Santockieg^o,  Macieja  Raba  z  Waplewa,  i  Macieja 
z  Meledyi,  którzy  różnice  wszystkie  między  niemi  zagrodzili, 
i  komplanacyą  tę  do  ksi.-jg  31all)orskich  podali.  Pułkowniku- 
jąc ten  Jakób  za  Kazimierza  Jagiellonowicza,  jak  się  wszę- 
dzie z  pięknem  sercem  ku  ojczyźnie  popisał,  z  tego  poznać, 
ze  mu  tenże  Król  i  jeg^o  potomstwu,  w  zasługach  nadal  Li- 
pienko  z  przyległościami,  starostwo  Gołubskie ,  i  Kościerzyii- 
skie,  Smilowice  dzierżawę  w  Kujawach  z  sześeią  wsi,  lubod 
niektóre  z  nich  powrócone  do  dyzpozycyi  królewskiej,  przez 
konstytucyą  sejmu  o  exekucyi ,  za  Zygmunta  Augusta.  Po- 
tomstwo jeg;o  z  Rokusowny,  córka  Katarzyna  z  Brochockim 
herbu  Prawdzie  zmówiona,  i  synowie  czterej,  jeden  Piotr 
który  na  Smilowieach  osiadł,   zyt   i   umarł  bez/.ennie. 

Jan  starosta  Golubski  syn  drugi  Jakóba  z  Rokusowny, 
był  w  komitywie  z  Zygmuntem  I.  na  kongressie  Wiedeń- 
skim 1515.  Prawdać  ze  go  Possel.  in  Histor.  Polon.  PrutA. 
między  wojewodami  nigdzie  nie  kładzie ,  aloW  Dnri/ewski  to 
z  Paprockiego,  to  z  innych,  domyśla  się,  ze  był  wojewodą 
Pomorskim :  jako  Aiictor  50  singul.  czyni  wzmiankę  o  Je- 
rzym Kostce  wojewodzicu  Pomorskim,  że  go  sobie  Kasper 
Gesehaff  Oliwski  opat,  za  koadjutora  przybierał,  atoli  Król 
Stefan  przeszkadzał  do  tego,  ztąd  poznać,  ze  ten  Jerzy  stan 
sobie  duchowny  obrał.  Drugi  także  Stefan  Kostka  wojewo- 
dzie Pomorski  1589.  podpisał  pakta  Będzińskie,  których  że 
między  innemi  synami  dość  pilnie  wyliczonemi,  czy  to  Krzy- 
sztofa, czy  Stanisława  wojewodów  Pomorskich  nie  liczą,  jako 
niżej  obaczysz,  słusznie  wnoszą,  że  inszego  ojca  mieli,  a 
podobno  tego  Jana ;  złączył  się  byt  ten  Jan  dożywotnie  z 
Krasińską  herbu  Slepowron ,  i  były  z  niej  córki  dwie,  z  któ- 
rych jedna  młodo  zeszła,  druga  wydana  za  Orłowskiego 
herbu  Jastrzębiec   na  Dobrzyńską. 

Stanisław  wojewoda  Chełmiński,  stai-osta  Golubski,  Li- 
piński,  Pucki,  Kościerzyński ,  Czczewski ,  podskarbi  ziem 
Pruskich ,  dzierżawca  Smiłowski ,  trzeci  syn  Jakóba  z  Roku- 
sowny, lata  swoje  zdolniejsze  pracom  obozowym  na  usługę 
ojczyzny  poświęcił  przez  rycerskie  odwagi :  bo  między  innemi 
walecznemi  paniętami  w  potrzebie  z  Tatarami  pod  Wiśniow- 
cem  na  Rusi  1512.  liczy  go  Posseitusz  m  Histor.  Polon. 
Pruth.  w  dalszym  wieku,  i  ręką  i  głową  przysłużywszy  się 
Zygmuntowi  I.  Królowi,  zasiadł  senatorskie  krzesło,  bo  naj- 
przód był  kasztelanem  Elbląskim,  dalej  Chełmińskim,  z  tego 
wstąpił  na  województwo  Pomorskie,  nakoniec  na  Chełmiń- 
skie, śmierd  jego^  przypadła  na  rok  1555.  przed  którą  miał 
mu  się  pokazać  Ś.  Jędrzej ,  jako  powiada  MS.  o  Familiach 
Pruskich.   Według  tegoż  autoi'a  przysłowie  jegobyło,  3Iollia 


294  Kostka. 


comedi,  cruda  vitavi,  calide  me  lennie  et  sic  consenui ,  po- 
chowany w  Lisowie,  k(;dy  mu  kolumiK.'  z  takim  napisem  po- 
tomstwo wystawiło :  Florem  adolescentiae  suae  casltim  et 
ttwiolatum  ad  l/iorum  usgue  matrimonii  Deo  consecrat,  utide 
fortunam  sibi  propitiam  semper  euperitnr :  ut  Jortunis  ab- 
unde  successive  abundaret,  et  ofjiciis  Senatoriis  familiam 
ornaret^  honoris  Divini  avidissimus ;  cettavit  liberaliter  cum 
Deo,  refundens  in  Datorem,  quae  accepit  ab  codem.  Feli- 
cissimus  in  sua  progenię ,  cui  plurimiim  debet  progenies. 
Magnus  etiani  pro  Ecclesia  gestis,  non  in  Germania,  non  in 
Hungaria,  de  Catholicismo  sen  piełute ,  minuere  (juidquam 
Statuittf  co7istans  in  7'eligione ,  constans  in  uulis  Principum 
atiłicus  et  mi/es.  Zona  jego  była  Ellemberkowna  z  Luzyań- 
sklej  urodzona,  która  mu  powiła  sześć  córek:  Elżbietę,  Mel- 
chiorowi Mort»;skiemu  podkomorzemu  Chetmińskiemu :  Kry- 
stynę, Pawłowi  Działyńskiemu  kasztelanowi  Dobrzyńskiemu 
(umarła  1563.) :  Annę,  Konopackiemu  kasztelanowi  Chełmiń- 
skiemu:  Barbarę,  Bystramowi :  Katarzynę,  Janowi  Niemo- 
jewskiemu  kasztelanowi  Chełmińskiemu:  Małgorzatę,  Janowi 
Słuzewskiemu  wojewodzie  Brzeskiemu  Kujawskiemu,  zaślu- 
bione ;  ta  Małgorzata  w  Słuźowie  kościół  z  fundamentów  wy- 
murowała, ozdobiła,  i  dochodami  nadała:  szpital  także  na 
ubóstwo  wystawiła :  miała  coś  uczynić  łaski  i  na  fundacyą 
kolłegji  Toruńskiego  Soc.  Jesu,  względem  dóbr  Kuwroz  na- 
zwanych, od  niej  przez  siostrzenicę  Mortęską,  na  to  kolle- 
gium  zakupionych.  Synów  także  jego  było  czterech.  Z  tych 
Stanisław  młodzianem  umarł,  w  Lisowie  pochowany,  a  bodaj 
to  nie  o  tym  pisze ,  Rojziits  in  Chiliasl.  ze  na  dworze  Ce- 
sarskim będąc,  w  owe  sheretyczałe  czasy,  od  Staropolskiej 
katolickiej  pobożności,  najmniej  nie  ustąpił.  Drugi  Jędrzej, 
chwali  go  Górnicki  w  stvoim  Dworzaninie,  ze  był  młodzian, 
dowcipem,  rozumem,  nauką,  obyczajów  układnością  i  urodą 
pełną  wdzięku  znakomity;  bawił  się  na  dworze  Samuela  Ma- 
ciejowskiego biskupa  Krakowskiego  i  kanclerza,  w  kwitnącej 
porze  śmierć  go  zabrała  koło   roku   1550. 

Jan  wojewoda  Sendomierski,  a  przedtem  kasztelan  Gdań- 
ski, Malborski,  Pucki,  Czczewski,  Lipieński  starosta,  pod- 
skarbi ziem  Pruskich,  syn  trzeci  Stanisława  wojewody  Cheł- 
mińskiego, ludzkością,  wysokim  rozumem,  dzielnością  w 
sprawach,  mąz  nieporównany,  a  jako  o  nim /»7'o;/jer  mówi. 
Senator  vigilantissimus ,  et  omni  genere  virtułum  ornatissi- 
mtts.  W  roku  1553.  na  weselnym  akcie  Zygmunta  Augusta 
z  Katarzyną  Austryaczką,  gonitwy  czyniąc,  Stanisława  z 
Ostroroga  Lwowskiego,  kopią  w  ramię  przez  kabat  przeszył. 
Gdy  ksiąze  Brunświcki  Eryli,    czternaście  czy  siedmnaście  ty- 


Kostka. 


sięcy  wojska  przez  ziemię  Pomorską,  czy  na  książęce  Prusy, 
czy  na  Inflanty  w  roku  1563.  prowadził,  Kosika  zebrawszy 
na  pr(;dce  co  mógł  ludzi ,  zamek  Malborski  osadziwszy,  sam 
ku  nieprzyjacielowi  poszedł  ,  pod  Tczowem  przeprawy  mu 
broniąc,  Eryk  widząc,  ze  mu  wstn^'t  dają,  łacno  sobie  dal 
wyperswadować,  ze  się  nazad  wrócił  po  daremnym  zawodzie. 
W  następującym  roku  jeździł  w  poselstwie  do  Rostoku  dla 
ustanowienia  pokoju,  między  Królem  Polskim,  Duńskim,  i 
Szwedzkim,  ale  to  skutku  nie  wzięło,  ze  nie  zjechał  poseł 
Szwedzki.  Wysłany  potem  do  Prus  książęcych,  w  Królewcu 
z  innemi  kollegami  słuchał  kwerel  stanów  Pruskich,  tam 
nowych  konsyliarzów  odrzuciwszy,  niektórym  szyje  uciąć  ka- 
zał,  dawną  radę  do  swoich  urzę<lów  przywrócił,  i  pewne 
prawa  do  rządów  tej  prowincyi  ustawił.  Gdaiiszczanów  kró- 
lewskim dekretem  i  komissarską  powagą  do  tego  przywiódł, 
ze  kościół  i  klasztor,  który  juz  była  herezya  opanowała,  00. 
Dominikanom  przywrócili:  w  tymże  roku,  to  jest  1567.  jako 
poseł  od  Króla  do  Prus,  na  pogrzeb  książęcia  starego,  i 
komissarz  dla  spraw  publicznycli,  testament  zmarłego  Pana 
otworzywszy,  młodemu  sukcessorowi  i  radzie  jego  oddał,  a 
potem  na  sejmie  w  Neiligebelu  z  obywatelami  Pruskiemi  mia- 
nym,  kontrowcrsve,  rozporządził,  młodemu  Panu  opiekunów 
naznaczył,  i  przysięgę  wierności  odebrał.  Rządy  miasta  El- 
bląga, na  skwicrk  ubolewającego  pospólstwa  określił,  dawne 
niektóre  konstvtucye  reformował,  alienacye  dóbr  kościelnych 
skassował;  i  plebanowi  katolickiemu  oddać  skutecznie  rozka- 
zał. Osobliwszą  swoją  pracą,  a  praw  i  przywilejów  Pruskich 
wiadomością,  ufacnił  trudności  luncolu,  cła  tak  nazwanego, 
intratę  Gdańską  Królowi  przyłączył,  konstytucye  pewne  do 
sądów  i  gubernacyi  tego  miasta  opisał :  o  freibiterów  kró- 
lewskich zniesienie  i  inne  excessy,  osądził  maistrat.  A  ze 
ta  komissya  njijbardziej  jego  industryą  chwalebnie  odprawio- 
na, dla  tego  mu  za  to  dziękowano  na  sejmie  od  Króla  i 
Rzeczypospolitej.  Pod  czas  sejmu  Lubelskiego  1569.  wielkim 
splendorem  przyjmował  Albrychta  Fryderyka  margrabię  Bran- 
deburskiego,  na  oddanie  hołdu  wjeżdżającego.  Pod  inler- 
regnum  po  śmierci  Augusta  I.  Cyrusa  posłanika  Cesarskiego, 
ze  po  Królestwie  wolno  sobie  przejeżdżał,  i  listy  nie  bez 
fakcyi  odbierał,  do  determinacyi  senatu  zatrzymał.  Na  sej- 
mie elekcvi  1573.  Pruskich  ziem  obronę  jemu  zlecono,  i 
dano  w  moc,  ruszyć  pospolitą  wyprawą  szlachtę  Pruską,  in 
casum  potrzeby,  Litewskiemu  księztwu  pod  te  czasy  trzy- 
dzieści tysięcy  posłał  z  skarbu  Pruskiego,  na  obronę,  ile 
że  na  niego  czuwała  Moskwa.  Po  Walezego  do  Francyi  z 
Królestwa  tego  odejściu  ,    Selim    Car   Turecki   przez  swego 


296  Kostka. 

posła  oznajmując,  ze  daremno  się  powrotu  Walezego  stany 
koronne  spodziewały,  radził,  aby  Kosłlic  tr<!;o,  za  Pana 
obrały:  jakoż  juz  się  był  ordo  ecjiiestris  na  niego,  albo  na 
brabię  z  Tęczyna  zgodził,  i  z  tym  do  senatu  |)()syłał ;  aby 
jednego  z  tych  na  tron  Połski  wysadzić,  nawet  i  w  szopie 
tego  wojewodę  Sendomierskiego  upraszał! ,  aby  Krółeslwo 
przyjjjł ;  ale  przezorny  Pan,  zadn.-}  miarą  na  to  się  niedał 
namówić,  ze  się  niechciał  podjjjć  rządów  rozerwanego  Kró- 
lestwa ;  Stefiinowi  Batoremu  raczej  korony  Polskiej  życzył, 
któremu  tez  od  większej  części  obranemu,  i  radą  i  ludzi 
swoich  dzielnością,  wielce  był  pożyteczny,  na  poskromienie 
adherentów  przeciwnej  strony.  Pod  czas  potrzeby  z  Gdań- 
szczanami, lirom  chorągwi  swojej,  syna  swego  z  niemałym 
ludzi  wojennych  pocztem,  i  czterema  działami,  zesłał  na 
sukkurs  miastu  Tczewskiemu,  sam  na  obronę  3Ialborka  zo- 
stawszy. Jego  dobroczynność  kollegium  nasze  Jarosławskie 
zapisało  wiecznej  pamięci,  podobno  i  niektóre  kościoły  na 
Żuławie  Malborskiej ,  swoim  kosztem  dźwignął  i  naprawił. 
Dopędził  śmiertelnego  kresu  w  roku  1581.  Z  Jadwigi  Prze- 
rębskiej  pierwszej  swojej  zony,  spłodził  córki,  z  tych  jedna 
była  za  Konopatskim  kasztelanem  Chełmińskim,  tak  Oko/s/ii 
tom.  2.  fol.  170.  pod  herbem  Łodzią  (i  z  niego  Diwi/cws/a) 
gdzie  pisze,  ze  Konopacka  kasztelanka  Chełmińska  z  Kost- 
czanki  wojewodzanki  Sendomierskiej  urodzona,  była  za  To- 
mickim, ale  ta  nie  była  Sendomierska  ale  Chełmińska  woje- 
wodzanka,  córka  Stanisława,  jako  się  wyżej  mówiło,  i  pod 
Konopackiemi,  z  tego  się  pokazuje,  ze  to  co  piszą  o  tej 
córce,  jawna  omyłka.  Druga  Anna  czy  Elżbieta  za  Maciejem 
Zalińskim  kasztelanem  Gdańskim.  Trzecia  młodo  w  Panień- 
stwie umarła  15S0.  Tyleż  podobno  synów,  o  których  niżej. 
Pojął  drugą  zonę  Zofią  Odrowązownę,  była  to  córka  woje- 
wody Ruskiego  Stanisława  Odrowąża  z  Anny  córki  Kon- 
rada III.  ksiązęcia  Mazowieckiego  zrodzona,  pozostała  wdo- 
wa po  Krzysztofie  hrabi  Tarnowskim  kasztelanie  Wojnickim, 
z  tej  były  trzy  córki,  Anna  księżna  Ostrogska  wojewodzina 
Wołyńska,  Katarzyna  Sieniawska  podczaszyna  koronna,  i 
Magdalena,   ale  ta  młodo  zeszła. 

Stanisław  syn  Jana  wojewody  Sendomierskiego,  od  ojca 
z  ludem  na  sukkurs  Tczewskiemu  miastu  wysłany,  gdzie  się 
mężnie  stawił,  zył  bezzenny,  i  młodo  nadziei  dalszych  o  so- 
bie odumarł.  Jan  starosta  Lipieński  drugi  syn  Jana  woje- 
wody, miał  za  sobą  Pilecką  Annę  starościankę  Horodelską 
herbu  Leliwa,  i  ten  jednak  w  rok  po  ojcu  świat  pożegnał. 
Trzeci  Jan  starosta  Świecki  i  Lipieński,  tegoż  wojewody  syn, 
w   Rzymskim   kollegium    pod    manudukcya  Kaspra  Nahajusza 


Kostka.  297 

Soc.  Jesu  nauki  odprawił.  Powróciwszy  do  ojczyzny,  słuzyl 
ojczyźnie  dzielnościjj  iiawalerską.  Bogu ,  koilegium  Jarosław- 
skie u  S.  Jana  cz^stemi  jałmuźnami  opatrujijc ,  w  kielicłiy 
go  srebrne  i  apparaty  strojąc.  Siostrom  przyrodnym,  któremi 
się  opiekując,  poważne  i  świątobliwe  dał  im  wychowanie: 
prędką  jednak  śmiercią  w  roku  1592.  doczesne  to  życie  za- 
kończył; ciało  jego  złożone  w  Jarosławskim  naszym  kościele 
w  kaplicy  S.  Krzyża  od  zony  jego,  była  to  Zolia  Herbur- 
towna  starościanka  Barska  pozostała  wdowa  po  Janie  Dul- 
skim  podskarbim  wielkim  koronnym  (z  tej  się  został  syn  Jan 
starosta  Lipienski)  z  takim  nadgrobkiem,  firo  sui  umantis- 
sinio  ,  hlieral/tafe  ^  animi  maguitudine  ^  pi^udentia  ^  dexleri- 
tate ,  nequunimifate  nemini  secimdo  ^  et  mtiltis  aliis  virtut.i- 
bus  dotato ,  Sophia  Herburtowna  Conjun,r ,  Jieju'  curavit. 
Jan  starosta  Lipieiiski,  dziedzic  na  Szamotułach,  Wronkach, 
Wieleniu  ,  kładę  tu  jego  nadgrobek.  Ego  in  humanis  esse 
desii  anno  1024.  f^^ielenii  sepelior^  in  oppido  meo  proprio 
in  Majori  Polonia  ad  Jines  Marchionatus  Brundeburgici  si- 
to, natus  1592.  ex  Joannę  Kostka  Palatinide  Sendomii'iensi 
Praefecto  Svecensi  et  Lipinensi ,  in  ai-ce  Svecensi;  ipse 
etiam  Praefectus  Lipinensis  fui,  ex  Malre  Sophia  a  Ful- 
sztyn  HerburtołLma,  quae  post  terna  vota,  Castellana  Me- 
derecensis  cxtitit.  Post  expeditionem  Snio/enscense?n,  qnum 
ibidem  in  castris  tnerebar,  operamque  meam  obunde  testatus 
sum:  post  fedcem  reditum,  uxorem  duxi  Barbat-am,  Comi- 
łis  a  Bozrazew  Castellani  Posnaniensis  Jiliam,  cum  qua.  btni 
filii  Stanislaus  et  ^Hexander  procreati,  Jitiae  binae ,  una 
Sigismundo  Alexandro  de  Szczekarzewice  et  Melsztijn  Tar- 
ło^ in  Jlatrimonium  data  Sophia^  altera  Anna^  in  Jlonaste- 
rio  firginum  S.  Benedicti  Jai-oslaviensi ,  Abbatissa  Deo 
dicata.  Był  ten  Tarło  potem  kasztelanem  Przemysikim,  któ- 
remu ta  Zofia,  czyli  jako  ją  zowie  Duryew.  Elżbieta,  po- 
wodem do  wszystkiego  dobrego  była,  zachęcając  go  do  szczo- 
drobliwości przeciw  Bogu,  na  fundacyą  kościoła  i  klasztoru 
w  Zakliczynie,  na  ozdobę  domów  Boskich;  ostrzyła  pobo- 
żność jego  swojem  do  INajśw.  Panny  nabożeństwem,  jałmużny 
hojne  ubóstwu  czyniąc.  Anna  siostra  jej  w  młodym  wieku 
osierocona  od  rodziców,  u  stryja  swego  Mikołaja  starosty 
Malborskiego,  wychowanie  pobożne  wzięła,  potem  u  księżny 
Ostrogskiej  będąc,  gdy  wielkie  pragnienie  chce  ugasić,  tru- 
ciznę w  napoju,  niewiedziec  od  kogo  i  na  co  nagotowaną, 
rozumiejąc  być  zwyczajne  piwo,  wypiła;  atoli  bez  wszelkiego 
lekarstwa  i  starania  ludzkiego,  za  opatrznością  Boską,  jad 
ów  wyrzuciła:  z  tej  okazyi,  panieństwo  swoje  poświęcić  na 
służbę  Bogu  postanowiła,   co  wykonała  w  roku  1636.  w  kia- 


298  Kostka. 


sztorze  Jarosławskim  pod  regułą  Ś.  Benedykta,  zakonny  ha- 
bit przyjąwszy.  Wniosła  bogaty  posag,  teraźniejszą  monetą 
więcej  niz  sto  tysięcy,  bo  w  kłejnotacłi,  złocie,  i  perłach, 
trzydzieści  tysięcy  dobrej  monety  szacowano,  z  czego  jest 
pamiątką  tamże,  kielich  szczerozłoty  piękną  robotą,  i  dro- 
giemi  kamieniami  sadzony.  W  pieniądzacłi  trzydzieści  i  jeden 
tysięcy  tejże  monety.  Konsekrował  ją  Piotr  Gęlncki  na  ten 
czas  biskup  Przemysłki  i  kanclerz  koronny,  który  ją  zwykł 
był  zwać  Panną  mądrą.  W  r.  1656.  za  zgodną  wszystkich 
elekcyą,  ksienią  nad  pomyślenie  swoje  została;  tak  się  na 
tym  urzędzie  zachowała,  jakby  się  sługą  wszystkich  stała: 
osobliwie  jednak  do  cierpliwości  siła  miała  okazyi,  wszystkie 
przykrości  dziwnym  stalliiem  i  pomiarkowaniem  umysłu  zno- 
sząc. W  rzeczacli  do  pomnożenia  chwały  Boskiej  pilna,  ale 
i  ekonomicznych.  Rujny  kościoła  I  klasztoru,  od  Kozackiej 
i  Szwedzkiej  zajadłości  nadpsowanego,  naprawiła,  i  wspaniale 
restaurowała,  dobra  windykowała,  sprzęt  kościelny  pospra- 
wowała,  zakonnym  swym  siostrom  wszystkim  zarówno  bez 
respektu  na  osobv,  aflekt  pokazywała:  pospoliciej  te  do  za- 
konu przyjmowała,  które  z  pobożnością,  niżeli  które  z  wiel- 
kim posagiem  szły  za  klauzurę:  aż  też  wysłużony  na  chwale 
Boskiej  wiek  swój  życia  75.  zakonnego  57.  w  roku  1692. 
zakoficzyła.  Ciało  jej  nieskażone  znalezione  1699.  Bracia  tych 
dwóch  sióstr  z  Rozrażewskiej  spłodzeni.  Pierwszy  Stanisław 
Franciszek  starosta  Lipieński  ,  dziedzic  na  Szamotułach  i 
W^ronkach,  miał  za  sobą  Jadwigę  Gułtowską  z  Racala  herbu 
Leszczyc,  z  której  dwie  córki  zostały:  Joanna,  Tarła  Ale- 
xandra  kasztelana  Zawichojskiego ,  zeszła  1684.  Ludowika, 
Jana  Łąckiego  Korzboka  kasztelana  Kaliskiego  ,  małżonki. 
O  dwóch  synach  tegoż  Stanisława  namienia  i^IS.  o  Famil. 
Pruskich,  ale  znać  młodo  pomarli.  Drugi  Mikołaj  Alexander, 
dziedzic  na  Wieleniu,  Górce,  Rawiczu,  i  Osiecznic,  żona 
jego  Zofia  Teresa  Przyjemska,  Wojciecha  kasztelana  Gnie- 
źnieńskiego córka,  z  tej  miało  być  potomstwo,  według  tegoż 
MS.  ale  o  niem  nigdzie  nie  czytam,  podobno  córka  jego  była 
za  Janem  Opalińskim  wojewodą  Brzeskim  Kujawskim  i  ge- 
nerałem Wielko-Polskim,  Ile  że  ten  Jan  trzymał  Rawicz  i 
Osieczno. 

Zofia  księżna  Ostrogska  wojewodzina  Wołyńska,  córka 
Jana  wojewody  Sendomlersklego.  Urodziła  się  1575.  roku, 
ochrzczona  w  dzień  Bożego  ciała,  od  Ks.  Benedykta  Her- 
besta  Soc.  Jesu ,  zkąd  osobliwsze  nabożeństwo  na  potem 
miała  do  Najśw.  Sakramentu.  Matka  jej,  gdy  ją  rodzić  miała, 
wszystkich  ubogich  w  szpitalu  częstowała;  od  brata  swego 
świątobliwie   wychowana  za  naleganiem  stryjowskiem  w  stan 


Kostka. 


małżeński  wydana,  za  Alexaiidra  książęcla  Ostrogskiego  wo- 
jewodę Wołyńskiego ,  lubod  ona  intencyom  matki  swojej 
chcąc  zadosyc  uczynić,  w  wiecznem  Panieństwie  słuzyc  Bogu 
zamyślała,  dla  tego  w  testamencie  swoim  lak  mówi:  ,,Za 
wolą  Boską  i  Stryja  mego  szłam  za  mąz,  a  jam  sobie  stanu 
takiego  życzyła,  jako  mię  cłiciała  mieć  rodzicielka  moja,  nie 
Ijyłam  godna  tego  świętego  stanu."  Wniosła  w  dom  ksią- 
żęcy wielkie  dobra  z  miastami  Jarosławiem  i  Kańczugą  i  t.  d. 
ale  oraz  i  wielką  ku  mężowi  obserwancyą,  tak  dalece,  że 
we  wszystkiem  chcąc  mu  dogodzić,  do  tego  kościoła  kato- 
lickiego jeździła,  clioć  z  niewygodą  swoich  nabożeństw,  gdzie 
książę  chciał;  a  ztąd  widząc  jej  taką  ku  sobie  powolność  i 
roztropność,  w  wielkiem  ją  mąż  miał  poszanowaniu.  Siła  pra- 
cowała ,  żeby  go  była  od  schizmy  Greckiej  do  jedności  z 
kościołem  prawowiernym  przyprowadziła:  i  nie  darmo:  bo 
w  roku  1G03.  umierając,  w  niebytności  jej,  książę,  kapłana 
katolickiego  jedynie  mieć  pragnął.  Po  śmierci  jego  żałobę 
wziąwszy,  nigdy  potem  tej  barwy  aż  do  śmierci  nie  zrzu- 
ciła, i  acz  w  kwitnącym  wieku,  wdowi  stan  prowadzić  po- 
stanowiła :  miałać  wprawdzie  siła  konkurrentów ,  uprosić  się 
jednak  nikomu  niedała,  i  owszem  ślubem  się  czystości  wdo- 
wiej Bogu  obowiązała,  a  tak  przez  lat  prawie  32  (z  mężem 
tylko  jedenaście  żyła)  chwalebnie  przeżyła.  Oprócz  uroczy- 
stych świąt  i  dni  niedzielnych,  we  czwartki  spowiedź  czyniła, 
do  tajemnic  ołtarzowych  przystępowała.  O  żadnem  nigdy  na- 
bożeństwie ani  słyszała,  ani  czytała,  któregoby  w  używaniu 
nie  miała.  Przez  post  wielki,  codzienne  rozmyślania  o  męce 
Pańskiej  czyniła,  więc  i  cliorą  będąc,  o  tejże  tajemnicy  ka- 
zania domowego  w  każdy  dzień  na  pałacu  słuchała.  Prywaty 
i  powagi  w  nabożeństwie  nie  przestrzegała,  dla  tego  chętnie 
z  pospólstwem  i  z  poddaństwem  się  swojem  rada  modliła.  Gdy 
jej  ktoś  radził,  żeby  się  pałacowem  kontentowała  nabożeń- 
stwem, a  do  kościoła  na  publiczne  nie  schodziła,  a  bywało 
to  pospolicie ,  i  w  chorobie ,  tym  go  zbyła ;  gdyby  prawi 
zacna  jaka  osoba  w  dom  się  mój  trafiła,  izailż  nie  musiała- 
bym dla  niego  niewczasu  jakiego  zażyć,  a  czemuż  nie  mam 
dla  Boga  małej  niewygody  sobie  zadać.  Trafiło  się,  że  w 
niezdrowiu  w  dni  postne,  musiała  za  rozkazaniem  medyków 
zażywać  potraw  niepostnych,  w  ten  czas  dla  zgorszenia  pry- 
watnie jedząc,  trzech  tylko  potrawek  zażywała.  Ciało  swoje 
dyscyplinami  szpilczastemi  siekła  aż  do  krwi,  a  w  chorobie 
kiedy  sił  własnych  nie  stawało,  komu  innemu  bić  się  kazała. 
Używała  i  włosiennicy ,  nietylko  ostremi  węzełkami ,  ale  i 
szpilkami  nalkanej.  Pewnych  dni  na  gołych  deskach,  bez 
wszelkiej  pościeli  legała.   O  domowych  swych  pilne  staranie 


300  Kostka. 

miała,  aby  wszelka  poczciwośiS  w  ich  życiu,  i  w  obyczajach 
pobożność  była,  nie  trzymała  na  swym  dworze ,  ludzi  sławy 
i  cnoty  podejrzanej.  Acz  zawsze  szczodrobliwie  ubóstwo  że- 
brzące opatrywała,  nad  to  jednali  dosyć  często  w  rok,  czas 
sobie  upatrzywszy,  w  szpitalu  ich  cz«;stowała,  i  sama  im  na 
ten  czas  do  stołu  hojnie  wystawionego  służyła.  Opiócz  tego, 
nie  tylko  z  Pańskich  dostatków,  ale  tez  i  z  pobożnych  rąk 
swoich  pracy,  ubogie  odziewała.  Od  niej  wspaniale  fundo- 
wany klasztor  Benedyktyńskiego  zakonu  w  Jarosławiu ,  do 
którego  z  Chełmińskiego  klasztoru  Panny  zakonne  sprowa- 
dziwszy, sama  im  ze  wszystkim  dworem  książęcym  drogę 
zajeżdżała.  A  jako  na  założeniu  kościoła  S.  Jana  w  Jarosła- 
wiu przy  kolłegium  Soc;  Jesu  od  matki  swej  wystawionym, 
kamień  pierwszy  z  siostrą  swoją  Katarzyną  położyła,  tak 
szczególniej  tenże  kościół  ubogaciła  różną  argenteryą,  a  mię- 
dzy innemi,  lichtarzami  srebrnymi,  jeszcze  z  skarbów  książąt 
Mazowieckich  do  siebie  przez  sukcessyą  spadłemi,  obrazem 
S.  Ignacego  w  GO  grzywien  srebra,  monstrancyą  szczero- 
złotą w  drogie^  kamienie  przystrojoną,  apparatami  hogalemi, 
marmurowym  S.  Wałentcgo  Męczennika  nadgrobkiem.  Te- 
muż kolłegio  aukcyą  fundacyi  uczyniła,  przydawszy  folwar- 
czki,  Łazy,  Tywonią,  i  wioskę  na  Wołyniu  Petyborce,  na 
kupno  Łowiec  pieniężną  się  summa  przyłożyła,  placami  nad- 
danemi  rozszerzyła  go.  Także  na  iundacyą  domu  Tertiue 
probationis  w  Jarosławiu  ,  naznaczyła  kościół  Panny  3Iaryi 
w  polu  ,  a  wzajem  dobra  pewne  z  daleko  większą  intratą 
proboszczowi  Jarosławskiemu  nadała,  w  rckonipensę  nie  pe- 
wnych przypadkowych  ollert,  gdzie  potem  ten  dom  córka  jej 
Anna  Aloizya  Chodkiewiczową  szczodrobliwie  ufundowała. 
Ozdobiła  i  Panieński  ,  tamże  w  Jarosławiu  swej  fundacyi, 
kościół,  to  sprzętem  należytym,  to  monstrancyą  złotą  w  dya- 
menty  i  kamienie  sadzoną.  Do  grobu  lilogoslawioncgo  Sta- 
nisława Kostki,  z  osobliwego,  które  ku  niemu  miała,  na- 
bożeństwa, syłała  do  Rzymu  bogate  woły  wy  drogiemi  dya- 
mentami  sute :  udarzyła  i  ołtarz  jego  Jarosławski  przed  śmier- 
cią. Zawiesiła  przy  grobie  S.  Jacka  z  pokrewnioncgo  sobie 
przez  matkę  Odrowążownę,  wielką  lampę  srebrną.  ]\a  za- 
konniki  Bożogrobskie,  mianowicie  Przeworskiego  konwentu, 
wspomina  jej  dobroczynność  historyk  tegoż  zakonu,  ^a/iieł. 
u<  Miechów,  fol.  912.  gdzie  ją  chwali  z  osobliwej  jej  przy- 
chylności ku  kapłanom  i  wszystkim  ludziom  duchownym. 
BIłódź  szkolną  do  nauk  chcąc  zachęcie,  hojnie  prowidowała, 
razem  ich  siedmdziesiąt  uczących  się  w  Jarosławiu  1608. 
przystojnie  odziała:  bursę  pauperum  dla  nich  fundowała.  Co 
rok  mianowicie  w  dzień  narodzenia  swego,  tyle  czerwonych 


Kostka.  301 


złotych  dawała  kościołowi,  ile  lat  przeżyła,  jakoby  okupując 
Panu  Bogu  lata  swoje.  Nij^dy  nikomu  nic  nie  o<lm(5wiła, 
kiedy  ją  kto  przez  pokor(,i  Najśw.  Matki  o  co  prosił,  dawszy 
się  z  tern  słyszeć,  gdybym  nic  więcej  nie  miała,^  tylko  grosz 
jeden ,  i  tymbym  się  dzieliła  przez  pokorę  tej  Świętej  Boga 
Matki.  Dla  pomnożenia  wiary  katolickiej,  scliizmatyków  za 
okazyą  podaną  rugując,  kapłan(>w  katolickich  na  to  miejsce 
osadzała:  co  jej  listem  swoim  chwalił  Klemens  VIII.  Papież. 
Poddanym  swoim  nie  tylko  sama  krzywdy  nie  czyniła,  ale 
też  przestrzegała,  żeby  im  nikt  nie  czynił;  wszystkim  do 
siebie  wolny  przystęp  dając,  su|)plik  słuchając,  i  ratując  jak 
mogła.  Zgoła  była  to  Pani  i  roztropnością  i  cnotą  wielka. 
W  tych  ją  śmierć  zastała  pobożnych  uczynkach,  o  której 
od  spowiednika  przestrzcżona.  ,, Pragnę  jej,"  odpowiedziała, 
,, gotowani  na  wolą  Bożą,  nieczuję,  coby  mię  trwożyć  miało;" 
sakramentami  tedy  świętemi  o|)atrzona,  poszła  po  zapłatę 
świątobliwego  swego  życia  w  Jarosławiu  1635.  29.  Paździer- 
nika ciało  jej   tamże  u   S.   Jana  złożone. 

Krzysztof  wojewoda  Pomorski,  starosta  Gotubski  i  Ko- 
ścierzyiiski,  czwarty  syn  Stanisława  wojewody  Chełmińskiego, 
dziedzic  na  Mroczy:  Histor.  Polon  Prut.  wspomina  o  nim, 
że  był  na  zjeździe  Krakowskim  pod  czas  interregnum  1572. 
i  po  Henryka  Walezego  ,  a  znać  z  swojej  własnej  chęci  i 
swym  kosztem  do  Francyi  jeździł.  Nadgrobek  jego  tak  o  nim 
mówi:  Christophoro  etc.  antiąua  generis  nobilitate,  et 
omnitim  insignitim  virtutiim  concui^su,  religione,  probitate., 
moruni  integritate ,  et  liberaUs  vitae  splendore  incompara- 
bili^  Stanisluus  Kostka  Terraruni  Prussiae  Thesaurarius^ 
Christophorus  Bernensis.,  Georgius  Gołubensis ,  Cnpitanei^ 
Patri  charissimo  hunc  tumulum  posueriint.  Ejcaclis  plus 
Ttitnus  sexagmta  fjuatuor  annis ,  muxima  vero  parte  aetatis 
in  Iteipublicae  negot/is,  consumptis,  obiit  m  oppido  3frocza 
1594.  15.  August,  hic  sepultus  jacet  Golubii.  Przybrał  był 
sobie  w  dożywotnią  przyjaźń  Katarzynę  Konopacką  wojewo- 
dzankę  Pomorską,  i  z  niej  to  byli  ci  synowie  trzej,  a  czwarty 
Jan  opat  Oliwski,  córek  także  trzy,  jedna  Katarzyna,  Ja- 
nowi Trzebuchowskiemu  kasztelanieowi  Gnieźnieńskiemu,  była 
to  Pani  świątobliwego  żywota.  Druga  Zofia,  Stefanowi  Ba- 
toremu hrabi  de  Somlio,  stryjecznemu  bratu  kardynała  Ba- 
torego, zaślubione.  Trzecia  Anna  w  Panieńskim  pod  regułą 
S.  Benedykta  w"  Chełmnie  zakonie,  ślubami  się  Bogu  obo- 
wiązała ;  a  gdy  Anna  Kostczanka  księżna  Ostrogska  stryje- 
czna jej  siostra,  w  Jarosławiu  klasztor  tejże  reguły  fundo- 
wała, na  zaszczepienie  tam  pobożności  zakonnej,  ona  tam 
z   innemi    od  Magdaleny  Mortęskiej    ksieni  Chełmińskiej    ze- 


302  Hostka. 


słana,  we  dwie  lecie  potem,  to  jest  1615.  ksienią  tam  zo- 
została,  na  którym  urz(^'(lzie,  tak  swojej  wokacyi  zakonnej, 
jako  i  powinności  przełozeńskiej  ,  z  wielką  wszystkich  po- 
chwałą dosyć  uczyniła,  kościół  z  cegły  wymurowała,  i  ozdo- 
biła apparatem,  część  lakze  klasztoru  z  fundamentów  wypro- 
wadziwszy postawiła.  Sześćdziesiąt  i  trzech  Panien  zakon- 
nych w  Bogu  matka,  we  wtorek  Wielkonocny  1G42.  życic 
to  śmiertelne  zakończyła,  przed  śmiercią  na  cztery  lata  wiel- 
kiemi  boleściami  ściśniona ,  z  wielką  to  cierpliwością  od 
Boga  przyjmowała  i  dzit;kczynieniem.  W  chorobie  przewle- 
kłej co  drugi  dzień  koramunią  Świ«,'tą  przyjmując.  Ciało  jej 
niezkazone  w  roku  1699.   znaleziono. 

Stanisław  podskarbi  ziem  Pruskich,  i  ejconom  Malbor- 
ski,  starosta  Tczewski,  Goluhski  i  Kowalski,  dziedzic  na 
Mroczy  i  Smiłowicach,  syn  pierwszy  Krzysztofa  wojewody 
Pomorskiego,  łożył  nakłady  znaczne  z  bracią  swoją  na  re- 
stauracyą  Bernardyńskiego  klasztoru  Nowskicgo.  3IS.  o  Fa- 
miliach Pruskich  zowie  go  wojewodą  Brzeskim  Kujawskim, 
i  z  niego  Duryewski^  ale  jeżeli  na  rok  1602.  śmierć  jego 
przypadła,  o  czem  niżej,  to  na  tem  krześle  i  przed  tym  I 
po  tym  roku,  siedział  Leszczyński,  dla  legoć  nadgrobek  jego, 
tego  mu  tytułu  nie  daje,  tylko  podskarbiego,  i  starosty  Tczew- 
skiego, a  pochwałę  jego,  taką  przydaje,  f^iri  integerrimi 
et  vigilantissimi^  Sigismimdo  III.  ob  virtutem  acjideni,  et 
tn  expediendii>  commissis  sibi  negotiis  dejcteritatem  indu- 
striamque  singularem,  cujus  sanę  evidens,  ac  pertjuam  me- 
morabile  monimentum,  in  superiori  arcis  regiae  Mariaebur- 
gensis  teniplo  ad posteritatem  annotatum  eastat^  cum  priniis 
dilecti^  ob  pacts  et  concordiae  publicae  indefessum  studium.^ 
tum  ob  mirijicam  humanitntem,  ob  constantem  perpetuamąue 
plurimis  benefaciendi  volunlatem  uc  promptitudinem  omni- 
bus chari ,  qui  cum  vi.iisset  annos  53.  Torunii  excessit 
22.  yVfl/V1602.   znać  ze  bezzenie  źył. 

Jerzy  wojewoda  i  ekonom  Malborski,  starosta  Gołubski 
i  Tczewski,  podskarbi  ziem  Pruskich,  drugi  syn  Krzysztofa 
wojewody  Pomorskiego  :  był  wprzód  kasztelanem  Chełmiń- 
skim 1606.  Konstancyą  Austryaczkę  Królową,  na  pierwszym 
jej  do  Polskich  granic  wstępie,  przyjmował  i  witał,  a  polem 
na  weselu,  bogatym  bardzo  prezentem  upominkował.  W  r. 
1609.  komissarz  z  innemi  kollegami  do  Prus  książęcych,  w 
Królewcu  sejm  szlachty  tamecznej  odprawił,  kwerel  publi- 
cznych wysłuchał,  do  gubernacyi  i  sprawiedliwości  admini- 
stracyi  w  tem  księztwie,  należyte  ustawy  napisał,  a  między 
innemi  to  postanowił,  żeby  zbiegów  albo  apostatów  od  wiary 
wydawano.    MS.  o  Familiach  Pruskich  to  o  nim  przydaje. 


Kostka.  303 


ze  czytaniem  ksiąg',  ex|)edycyą  listów,  łowami,  koni  ćwi- 
czeniem, chronił  się  próżnowania  i  grzechów,  które  ztąd 
pospolicie  pochodzą:  zszedł  z  tego  świata  1611.  na  zamku 
Malborskim  18.  3Iaja,  Orthodo.iae  Jidei  semper  tenacissi- 
7HUS,  ciiiiiia  pietate,  tngenio ,  rirttite,  pluriims  mortalibus 
praestantior  ^   mówi  o   nim  nadgrobek. 

Jan  opat  Oliwski,  trzeci  syn  Krzysztofa  wojewody  Po- 
morskiego, a  przedtem  archidyakon  Pomorski,  i  kanonik 
Krakowski,  umarł  r.  1591.  w  Chełmży  katedralnym  kościele 
pochowany,  gdzie  o  nim  nadgrobek  jego,  taką  mu  pochwałę 
daje,  Jounnes  Iiostka  pnfre  Pa/alino  nutus ^  T-^ir  pius,  ca- 
stus,  priidensy  hiimamis^  benigniis,  liberalis,  posfpositis  cu- 
7'is  secularibus,  spirilualem  elegit  statum,  mox  a  Regę  Ste- 
pliano  Abbas  Olwemis  creatus  ^  ubi  se  civilem  suis  et  ex- 
ternis ,  decla?'avit ;  adventum  deinde  Stgismundi  III.  huma' 
nissime  et  sumptunsissime  Oliinie  excepit. 

Krzysztof  kasztelan  Biecki,  starosta  Kościerzyński,  czwarty 
syn  Krzysztofa  wojewody  Pomorskiego,  f^ir  eximia  pietate, 
ingenio,  armis  et  pace,  inrtutibus  caeteris  piurimis  prae- 
stuntior,  qui  in  Galliis  sub  rege  Henrico  If^.  stipendia  cum 
meruisset^  ad  Rupellam  globo  ab  obsessit  ictus ,  inter  cada- 
ve7-a  vix  iiwenłus,  ad  pristinam  ciira  medicorum  vtx  rediit 
sanitatem.  Post  j-editum  tn  Patriam,  a  i'ege  Stephano  inter 
aulicos  adscriptus^  deinde  in  Valachia  sub  Sigismundo  III. 
ad  Jliwim  Thelesimum  contra  Michaelem  Principem  Molda- 
viae,  operam  militurem  Patriae  praestitit,  opibus  opulen- 
tus.,  prole  faecundus ,  omnibus  char us ^  in  toto  reliquo  bea- 
tus,  in  contemptu  tumem  caducorum  perfectus  Philosophus^ 
fatalem  diem  obiit  10.  Septembris  1603.  Tak  o  nim  świadczy 
jego  nadgrobek.  Z  Anny  Pileckiej  herbu  Leliwa,  starościanki 
Hrodelskiej  wdowy  po  Janie  Kostce  staroście  Lipieńskim, 
miał  trzy  córki,  Katarzynę  ^Vąpowską  kasztelanową  Prze- 
mysłką:  Zofią,  Piotra  Opalińskiego  wojewody  Poznańskiego, 
małżonkę,  umarła  r.  1638.  pochowana  w  Sierakowie,  gdzie 
fundacyą  dla  00.  Bernardynów  zaczętą  od  męża  swego, 
chwalebnie  skończyła,  a  przecie  i  długi  po  nim  zostawione 
na  dwakroć  sto  tysięcy  spłaciła;  żyła  z  mężem  w  dziwnej  zgo- 
dzie i  miłości,  jedno  drugiego  napominało  do  dobrego,  ubie- 
gali się  do  służby  Bożej  i  świątobliwych  uczynków,  oboje 
przestrzegali ,  aby  nic  nie  czynili ,  choćby  z  największym  po- 
żytkiem być  miało,  coby  albo  obrazę  Boską,  albo  ki-zywdę 
bliźniego  za  sobą  pociągało.  Trecia  ich  siostra  Anna,  w  Cheł- 
mie najprzód  w  zakonie  Ś.  Benedykta  na  wieczną  się  służbę 
Boską  zawiła,  do  Jarosławia  wkrótce  przeniesiona,  po  ciotki 
swojej   rodzonej   śmierci,   ksienią  obrana  w  roku   1642.   rzą- 


.104  Kostka. 


dziła  tym  klasztorem  Jo  roku  1656.  w  którym  pod  czas  wo- 
jennej burzy  na  pokój  wieczny  poszła  w  Dukli,  jadzie  przed 
nieprzyjacielem  z  sobą  oraz  wszystkie  zakonne  Panny  upro- 
wadziła. I  lubo  na  zic  czasy  rządy  jej  przypadły,  tak  da- 
lece, ze  cztery  razy  z  szcściudziesiąt  i  trzema  osób  ucbodzie 
musiała,  przecież  jako  mogła  wspaniale  chwałr  Boską  utrzy- 
mywała, kapłanów  I  muzykę  w  liczbie  nie  małej,  fabryki 
klasztornej  dokończyła.  Spendowała  tez  nie  mało  na  dzieci 
znać  szlacheckie  w  szkołach  się  uczące:  było  i  dwóch  sy- 
nów tegoż  Krzysztofa,  jeden  Jan,  który  umarł  w  Mroczy, 
bezzennie   żyjąc.    Drugi     Mikołaj   Rafał. 

Mikołaj  Rafał,  wojewodą  go  Brzeskim  Kujawskim  tytu- 
łuje JUS.  o  Familiach  Pruskich.,  przydaje  jednak,  ze  nim 
wjechał  na  nie,  umarł:  to  pewna,  ze  był  krajczym  Królowy 
Konstancyi  Austryaczki,  starostą  Malborskim  i  Starogardzkim. 
Przeciwko  Gustawowi  Królowi  Szwedzkiemu  rycersko  stawał, 
luboć  o  nim  nadgrobek  przydaje,  fortunae  tamen  rices  sae- 
pitis  expertus:  świat  ten  pożegnał  w  r.  1640.  wieku  swego 
49.  w  Sokołowie  w  Sendomierskiem  pochowany;  z  Zolji  Płe- 
mięckiej  nie  zostawił  tylko  córkę  jedne,  Katarzynę  Zofią, 
dziedziczkę  na  Mroczy,  Ląee,  Sokołowie,  Sendziszowie  i 
Tyczynie;  ta  po  śmierci  Ojcowskiej,  poszła  za  Dobiesława 
Cieklińskiego  kasztelana  Czechowskiego  ,  schodząc  z  tego 
świata  w  roku  1644.  o  czem  nadgrobek  jej  w  Rzeszowie, 
trzydzieści  I  trzy  tysiące  legowała  do  Panny  Maryi  w  polu 
pod  Jarosławiem,  luboć  to  skutku  nie  wzięło.  Dunjewski 
rozumie,  ze  ta  Cieklińska  była  spłodzona  z  Zofji  Pileckiej, 
ale  to  babka  jej  była  Anna  Pilecka  nie  matka,  z  którą  do- 
bra wzwyż   wspomnione  w  dom  ten  weszły. 

Maciej,  czwarty  syn  Jakóba  z  Rokusowny,  brat  Stani- 
sława wojewody  Chełmińskiego,  tego  z  Barbary  Komorow- 
skiej herbu  Korczak,  (domyśla  się  lis.  Durijew.  ze  to  była 
córka  starosty  Łęczyckiego)  były  dwie  córki,  nie  Zakrzew- 
ska von  Felden ,  jak  pisze  Duryewski.,  ale  jako  w  Lubawie 
na  tablicy  nad  kaplicą  Mortęskich ,  brat  ich  Piotr  biskup 
Chełmiński,  kazał  wypisać,  jedna  Anna  Galemska  na  Do- 
brzyńskiej ziemi,  druga  Katarzyna  Zelska  podczaszyna  Do- 
brzyńska: synów  zaś  z  tejże  było  sześciu.  Pierwszy  Jakób 
Stanisław,  miecznik  ziem  Pruskich,  ten  z  Lichtyanowną  zo- 
stawił syna  Jana,  sekretarza  królewskiego,  który  ojcu  swemu 
taki  nadgrobek  postawił.  Jucobo  Kostka  Ensifero  Tcrrarum 
Prussiae,  viro  streniio .,  arlis  militaris  perito.,  durni  ctforis 
claro,  corporis  dotibus  insigni,  sexaginta  tribus  annis  ae- 
tatis  suae  crpletisy  17.  Maitii  \ 590.  defimcfo,  Joannes  Se- 
cretarius  regius ,   parenti  stio  hoc  sepulchriim  posuit,    et 


Kostka.  305 

templuni  hoc  Łasini  restauratum  exornaliimque  ad  latidem 
Dei^  in  ejusdem  defuncti  memortam  dotavit  anno  1615. 
Tego  Jana  sekretarza  królewskicg^o  był  lakze  syn  z  Jasiń- 
skiej, Jan,  klóry  z  Bazeńską  ostatnią  z  tej;o  domu,  źył  bez- 
potomnie ,  to  3JS.  o  Famil.  Pruskich  ,  luboc  JJuryewski\ 
tego  Jana,  co  miał  za  sobą  Bazeńską,  kasztelanicem  chce 
mied  Elbłągskim,  nawet  inszego  byc  rozumie  Jana,  inszego 
Zygmunta  dzierżawcę  Blemowskiego,  ale  nadgrobek  jego 
wyraźnie  o  nim  tak  mówi  :  Joannes  Sigismitndus  Iiostka^ 
heres  in  Żalno ,  Tenutarius  bonoi'nm  regałiiini  Blomów  et 
Jl^ydrzno ,  hic  ąuiescit  ^  ipse  non  deg-ener,  mu.riuia  pietate 
ac  virtute  scientiague  multis  praestantior,  adolescentiam  h- 
teris  et  exterarum  nationum  Itistrationi ,  moruni  et  lingua' 
rum  cognitioni ,  cum  impendisset,  in  patrium  solum  rever- 
sus  ^  cum  vix  unnum  vigesinium  terti/im  ingressus  esset,  et 
altissima  heroici  pectoris  desideria  e.ihibere  caepisseł,  la- 
borę  ac  industria  mujorum  suoriun  i'irtules ,  mox  sibi  com- 
parułurus  ^  nobitissima  ex  Basseniorum  stirpe  maestisstma 
conjuge  relicta^  immutura  morte  obiit  Torunii  1623.  10.  </a- 
nuarii.  Drugi  syn  Macieja  z  Komorowskiej  Wojciech,  czyli 
raczej  3Iikołaj  3Iarcin  kanonik  Warmiński,  jako  niżej  oba- 
czysz. 

Piotr  biskup  Chełmiński,  trzeci  syn  Macieja.  Ucząc  się, 
jeszcze  w  Paryżu,  a  Jana  Maldonata  Soc.  Jesu  professora 
w  teologji  słuchając,  juz  na  ten  szas  swoję  w  pomnożeniu 
wiary  katolickiej  żarliwość  wydawać  począł  kiedy  Justa  Baba 
Krakowianina,  sławnego  potem  w  tymże  zakonie  teologa, 
do  tejże  wiary  namową  swoją  pociągnął:  dopieroż  na  bi- 
skupstwie Chełmińskiem  plac  do  tego  obszerny  mając,  o  nię 
żelował.  A  najprzód  wielką  pracą  i  pasterską  czułością  opa- 
trzył, zęby  się  nie  szerzyła  w  jego  dyecezyi  berezya:  potem, 
aby  kościoły  katolickie  należyte  poszanowanie  miały,  spra- 
wił, dobra  kościelne  swego  biskupstwa  marnie  alienowane, 
wykupem  z  własnej  szkatuły  windykował.  Synod  duchowień- 
stwa swego  złożył  w  r.  1583.  którego  akta  i  konstytucye  są 
w  druku.  W  Chełmińskim  klasztorze  Panien  zakonu  Benedy- 
ktyńskiego, prawie  na  ów  czas  spustoszałym,  3Iagdalenc  Mor- 
tęską  ksienją  postanowiwszy,  wzbudził  przytłumioną  chwałę 
Boską,  i  reformacyi  tego  klasztoru  był  obrońcą  na  potem 
zawsze  serdecznym.  W  Lubawie  klasztor  z  Saskiej  nacyi  Fran- 
ciszkanów obserwantów,  już  także  opuszczony,  i  spustoszony 
restaurował ,  i  z  Polski  zakonników  pobożnych  tejże  ob- 
serwancyi,  to  jest  Bernardynów  w  roku  1580.  znowu  osa- 
dził, dobroczynnością  swoją  nieprzestanną  opatrywał.  Do  ko- 
ścioła i  klasztoru  Chełmińskiego  od  dyssydentów  rugowanych 
TomV.  "     '  20 


306  Kostka. 

Franciszkanów  conventiiales  przywrócił.  A  jako  jeszcze  ka- 
nonikiem Warmińskim  i  sekretarzem  Zygmunta  Augusta  bę- 
dąc, Soc.  Jesu  poufale  kochał,  i  dobroczynność  swoję,  mia- 
nowicie kolłegio  Bransberskiemu  świadczył,  tak  na  pierwo- 
ciach  swego  biskupstwa,  staranie  czynił,  o  fundacyi  w  swej 
dyecezyi  kołlegji  w  Toruniu  lego  zakonu,  dla  czego  tak  jego, 
jako  i  ksienią  Chełmiiiską  3Iort(;ską  z  Kostczanki  urodzona, 
za  fundatorów  przyznawają  tego  miejsca  literue  fundatioiiis 
Zygmunta  III.  acz  dopiero  po  jego  śmierci,  ta  rzecz  do 
skutku  przyszła.  Juz  był  i  Seminarium  Cleri  w  swoim  bi- 
skupstwie sporządzać  począł,  ale  te  zamysły  śmierć  przer- 
wała w  roku  1595.  dnia  15.  Stycznia,  wieku  swego  62.  w 
swojej  katedrze  pochowany.  Do  niego  taki  list  napisał  święty 
Karol  Borromeusz  kardynał,  l^irtus  tiin^  et  in  nobili  ista 
Ecclesia  aihninistranda  Jides  ac  diligentia  vere  pasto)  ulis^ 
facit^  ut  pro  ineo  in  tui  similes  studio-  lius  ad  te  tileras 
exurandas  mi/ii  esse  putem ,  i  dalej  przydaje.  Qitue  cum  ita 
se  /labeant,  inagnopere  Ecclesiae  Culmettsi  gratulor,  talem 
nactae  pastorem^  (jui  ad  vi  tac  Sanctitatem  ,  7norumque  inte- 
gritalem,  eximiavi  etiain  solicitudinem  adjungit^  ad  gregem 
suum,  omni  virtute  informanduui.  Deo  autem  gratias  ^  quam 
viaximas  possum^  ago;  quod  bcnejicentiae  suae  opes^  tam 
liberaliter  in  te,  benigneque  contiilerit.  Annibal  także  Ilos- 
selius  temi  go  słowy  wychwala,  Petrus  Kostka  vere  in  cul- 
mine  generosi  et  libcralis  animi  posifus,  ut  non  immcrito, 
cum  Paulino  Episcopo  J\  u/ano  conferri  possit.  ^Jdest  prae- 
terea  ei,  linguae  svavitas,  sermonis  /cpor,  eloquentia  varia, 
Philosophiae  celebr is  notilia^  ingenii  perspicacia ,  judicium 
maturum,  sagax  ^  et  prompfum  aj/abiliftis ,  eximia  morum 
svavitaSy  ut  cum  rideris  hominem,  et  paulum  moj-es  ejus 
perspexeris,  ejus  capiaris  angorę.  Biegły  był  w  Łacińskim, 
Włoskim,  Francuzkim,  Niemieckim,  Greckim  językacli ;  nad- 
grobek  jego  o  mądrych  pismach  jego  na  świat  wydanych 
namienia,   scriptis  domi  et/oris  clarissimum  zowiąc  *). 

Stanisław  Chełmiński  podkomorzy,   i  starosta  Lauburski 


*)  Krasicki  tv  przypisach  namienia,  iż  posiada  oryginalne  listy  tegoż 
Piotra  Kostki  biskupa  Cheluiiiiskiego  pisane  do  Kromera  biskupa 
Warmińskiego  —  z  tych  pokazuje  się  iż  to  byl  człowiek  wiel- 
kiej nauki  i  rozsądku,  w  Greckim  języku  biegły,  jak  to  widać 
z  częstych  jego  cytacyi.  —  Pierwsze  z  łych  listów  są  od  roku 
1569.  do  1571.  pisane  są  z  Paryża:  z  późniejszych  pokazuje  się, 
iż  po  odjechaniu  Henryka  Welezyusza,  partyi  3Iaxymiliana  prze- 
ciw Stefanowi  Batoremu  sprzyjał,  za  co  podczas  wojny  Gdań- 
skiej, dobra  biskupstwa  jego,  liyły  od  wojsk  królewskich  rozmai- 
cie uciśnione.  — 


Kostka.  307 


w  Inflanciech,  czwarty  syn  Macieja  z  Komorowskiej,  w  Niem- 
czech w  Węgrzech  i  Belg;ium  pierwiastki  dzieł  rycerskich 
zało/.ył,  powróciwszy  do  ojczyzny,  od  Zygmunta  Augusta 
jeździł  w  legacyi  do  Fillppa  II.  Króla  Hiszpańskiego,  a  za 
Henryka  Króla,  do  Brunświckiego  ksiąz(;cia.  W  r,  1569. 
Leal  zamek  w  Iiinanciech  wziął  pod  IMoskwą,  i  wyrzuciwszy 
zlamt.fd  nieprzyjaciela,  ludźmi  swemi  osadził.  Za  Stefana 
Króla  juz  generał  artyleryi  koronnej,  na  wszystkiej  expedy- 
cyi  Moskiewskiej,  wielką  był  pomocą  Królowi,  do  tak  wielu 
z  nieprzyjaciela  wygranych  :  od  tegoż  Stefana  jeździł  do  Pru- 
skiego i  Kurlandzkiego  książąt ,  z  wielką  dzielności  swej 
chwałą.  Smierc  go  właśnie  w  ten  czas  zabrała,  gdy  mu 
wdzięczna  zasług  jego  ojczyzna  honory  wyższe  gotowała. 
Prawdac  ze  mu  niektórzy  kasztelanią  Chełmińską  przypisują, 
na  kiórą  jeszcze  nieprzysiągłszy ,  umarł,  ale  jezelić  śmierć 
jego  przypadła  w  r.  1587.  wieku  życia  jego  53.  to  w  ten 
czas  ta  kasztelania  nie  wakowała,  bo  na  niej  siedział  Jan 
Dulski,  jako  się  mówiło  w  pierwszym  tomie,  chybaby  to  r. 
1578.  jako  Posselhis  namienia,  po  Jerzym  Oleskim.  Zona 
jego  bvła  Zofia  Kizinkowna,  o  potomstwie  jednak  jego  ni- 
gdzie nie  czytam  :  był  ten  Stanisław  na  ubogich  hojny,  ko- 
ściół w  Szynwaldzie  restaurował,  kędy  po  śmierci  z  nad- 
grobkiem  złożony:  ffarizawicAi  chwAi  jego  virfłifem  et  tn- 
flusfriam,  domi  forisrjue  probatam.  Piąty  syn  Macieja  we- 
dług 3IS.  o  Familiach  Pruskich  Paweł,  (ale  na  tablicy  o 
której  wyżej  wspomniałem,  żadnego  nie  czytam  z  tem  imie- 
niem brata  biskupa  Chełmińskiego  Jana)  ten  z  Finkowną 
spłodził  syna  Macieja,  temu  Anna  Czapska  powiła  córek 
cztery,  syna  zaś  jednego  o  dwóch  imionach,  Pawła  Mar- 
cyana ,  dowodem  tego  jest  nadgrobek  te  słowa:  Mathias 
Kostka  a  Sztemberg,  dominus  in  JSogath  et  P/eszou'ice, 
Pauli  Kosika ,  protunc  Findecensis  Pruefecti^  fdius  :  Petri 
Kostka  Episcopi  Culmensis  nepos,  vir  humunitate  et  mira 
7nansvetudine  clarus,  hic  reguiescit,  moj'itur  Smętoviae  in 
Palatinatn  Punieraniae ,  unico  filio  Paulo  Martiano  de  no- 
mine,  (jitaluor  filiabus  reliclis^  anno ,  saeviente  in  Prussia 
bello  Srefico ,  1028.  aetatis  56.  Petrus  Kostka  Succarnme- 
rarius  Culmensis  Patrueli  suo  in  Ecclesia  Janensi  posuit. 
Z  tego  poznać,  że  się  Duryewski  pomylił  w  procedencyi  tego 
domu.  Ten  lo  Maciej,  o  którym  on  fol.  41).  pisze,  że  za- 
mek Sztemberg,  którego  fundamenta  już  były  za  Alexandra 
Króla  założone,  ale  zaniedbane,  niemałym  nakładem  muro- 
wać począł.  Ten  to  Paweł  Mareyan  w  zakonie  potem  Nor- 
bertańskim  życie  swoje  pobożnie  zakończył.  Z  córek  czte- 
rech tego  Macieja,   Anna  Aloizya  dostała  się  w  małżeństwo 

20- 


508  Hostka. 

Trzcińskiemu  łowczemu  Sochaczewskiemu  MaxymiIIanowi  Ję- 
drzejowi lierbu  Rawicz.  Barbara  Jakóbowi  Oktawianowi  Ko- 
nopackiemu kasztelanowi  Elbli]gskiemu  ,  shidzy  i  poddani 
matką  J4  zwali  dla  szczególnej  jej  dobrotliwości,  którą  w  ebo- 
robach,  lekarstwa  im  opatrywała,  karmiła  cborycb,  sama 
usługowała.  Jej  szczodrobliwość  na  kościół  Przysierski  ,  jej 
bojne  jałmużny  na  ubóstwo,  jej  umartwienia  własnego  ciała, 
jej  gorące  nabożeństwa  do  Boga  i  myki  Chrystusowej,  czego 
podobno  świadkiem  owe  krwawe  na  r<^'kacb  i  nogacb  plamy 
czy  piątna  widziane  po  śmierci  na  ciele,  Bóg-  i  na  tym  świe- 
cie koronował,  kiedy  ciało  jej  po  śmierci  1()70.  w  lat  kilka- 
dziesiąt w  całości  zostawało.  Trzecia  ieb  siostra  Katarzyna 
przeorysza  Żukowska  w  zakonie  S.  Norberta  (która  w  Zuko- 
wie powinna  być  dożywotnia,)  świątobliwe  jej  rządy  były, 
roztropnością  i  łaskawością  surowość  miarkowała,  najwięcej 
jednak  przykładnem  życiem,  drugim  pobudką  do  większego 
postępku  była  ;  umartwieniem  powierzcbownem  lubo  ciało 
swoje  trapiła,  ale  wnętrznego  miała  częstszą  okazyą,  przy 
różnych  chorobach,  dolegliwościach,  niepowodzeniach ;  które 
z  wielką  cierpliwością  ponosiła.  O  męce  Pańskiej  ile  razy, 
czy  słyszała,  czy  czytała,  zawsze  się  we  łzy  rozkwiliła.  Z  af- 
fektu  ku  Najś.  SakramentoMi,  sama  zawsze  opłatki  piekła  dla 
liostyi  i  do  poświęcenia.  Jutrzni  choć  i  w  słabości  zdrowia 
nigdy  nie  opuściła:  w  tak  świątobliwych  pracach  odpoczęła 
w  Bogu  1689.  Czwarta  Zofia,  ostatnia  z  tego  domu  w  Rząd- 
kowie  pod  Rawą,  w  roku  1698.  i  życia  i  całej  w  sobie  fa- 
milji  koniec  wzięła  ;  la  sobie  panieńskie  życie  choć  na  świe- 
cie obrawszy  ,  koło  siedmdziesiąt  lat  przeżyła  w  wielkiej 
świątobliwości ,  po  śmierci  jej  postrzeżono  na  obudwu  ko- 
lanach znaczne  guzy,  a  największy  na  krzyżach  z  skórą  odartą, 
znać  tamte  od  klęczenia  twardego,  ten  od  dyscyplin.  Pospo- 
licie się  zaś,  od  oczu  ludzkich  i  konwersacyi  uchodząc,  za- 
mykała ;  i  żeby  tym  sposobniej  z  Bogiem  się  była  mogła 
cieszyć.  Do  B.  Stanisława  Kostki  miała  osobliwsze  nabożeń- 
stwo, który  w  chorobie  fatalnej  przez  sen  za  sobą  ją  we- 
zwał, Pódź  za  mną. 

Jan,  kasztelan  Elblągski,  wójt  Malborski,  atoli  jako  ni- 
żej obaczysz,  tylko  miał  nominacyą  na  tę  kasztelanią,  syn 
szósty  Macieja;  Małgorzata  Eilemberkowna  siostra  rodzona 
tej,  co  była  za  Stanisławem  Kostką  wojewodą  Chełmińskim, 
córkę  mu  jedne  powiła,  Jana  von  Felden  Zakrzewskiego  mał- 
żonkę, i  synów  czterech.  Z  tych  pierwszy  Jakób  bczżennie 
zszedł  z  tego  świata,  w  Tarnowie  leży:  drugi  Jan  Krzysztof, 
w  cudzoziemskich  obozach  do  rycerskich  dzieł  przyuczywszy 
się ,   w  ojczyźnie   potem  za  Stefana  Króla ,   to  w  Gdańskiej, 


Kostka.  309 


to  w  Moskiewskich  expedycyach  wielkie  lego  dał  dowody, 
dano  mu  było  w  zasługacli  starostwo  Starogai-dzkle,  wszakże 
iiie  wziąwszy  w  niein  possessyi,  na  wieczność  si<;  przeniósł 
1583.  miał  za  soł)ą  Baźeńską  ostatnią  z  tej^o  domu  dzie- 
dziczkę,  atoli   z   nią   żadnego   potomstwa    nie   zostawił. 

Mikołaj  nominat  Cliełiniiiski ,  opat  Pepliński,  syn  Jana 
kasztelana  Elblągskiego  trzeci,  od  Zygmunta  III.  w  r.  1592. 
kanonikowi  na  ten  czas  Ciiełmińskiemu  dano  ł)yło  to  opa- 
ctwo, które  przez  pięć  lat  przez  kommendę  trzymał,  zęby 
był  mógł  sposobniej,  interessów  tego  klasztoru  docbodzić, 
w  roku  1599.  proCessyą  zakonną  uczyniwszy,  z  wielkim  po- 
żytkiem rządy  tego  opactwa  przez  lat  dwanaście  i  pięć  mie- 
sięcy sprawował,  dobra  oderwane  windykując,  granice  zawie- 
dzione odbierając,  restaurując  budynki  nadwerężone,  sług 
Boskich  zakonników  przyczyniając,  tak,  ze  co  tylko  czte- 
rech w  konwencie  zastał,  na  swoim  wstępie,  trzydziestu  braci 
po  swojej  śmierci  zostawił.  Powagi  u  wszystkich  wielkiej, 
nauki  i  e.\peryencyi  niemniejszej,  umysłu  wspaniałego,  z  któ- 
rym ludzkość  ku  wszystkim  dziwnie  umiał  połączyć.  Nigdy 
nikogo  z  braci  od  siebie  nie  puścił,  póki  zaturbowanego  w 
weselszą  myśl  nie  wprawił.  Miał  i  nominacyą  na  biskupstwo 
Chełmińskie,  jakoż  wakowało  r.  IfilO.  właśnie  w  tym  roku, 
gdy  on  się  z  światem  rozstał  r.  1610.  w  Pogotowie,  pocho- 
wany w  Peplinie ,  dwa  razy  jeździł  do  Rzymu  ;  a  na  repa- 
racyą  klasztoru  w  Nowym  ,  znacznie  się  przyłożył.  Maciej 
czwarty  syn  Jana  kasztelana  Elblągskiego,  którego  nadgro- 
bek  u  lary  w  3Ialborku  tak  o  nim  mówi:  Pater  mi/ii  Joaii- 
nes  Iiostka,  mater  Margarita  ab  Eileinberk^  uxor  unice  di- 
lecta  Anna  de  Felden  Zakrzevia ; ^filins  tinicus  Petrus^  qua- 
tuurjiliae:  Anna,  Cat/iar/na,  Margarita,  Sophia,  super- 
stitcs  a  me  relictae  ,  niorior  anno  pnrtae  salufis  humanae 
1592.  Z  tych  córek  jego,  Anna  Panną  umarła,  Małgorzata 
żyła  z  Wojciechem  Zelskim  herbu  Ogończyk,  Katarzyna  z 
Janem  Frąckim,  Zofia  najprzód  z  Ulińskim  podczaszym  Prze- 
raysłkim  ,   potem  z  Abrahamem  Leźeńskim   herbu  Nałęcz. 

Piotr  chorąiy  najprzód,  dalej  podkomorzy  31alhorski,  na- 
koniec  podkomorzy  Chełmiński,  starosta  Białemburski,  syn 
Macieja,  o  którym  się  dopiero  mówiło:  Króla  Zygmunta  III. 
do  obozu  pod  Tczów  idącego  w  domu  swoim  przyjmował, 
i  przez  dwa  dni  z  całym  dworem  hojnie  traktował;  w  Ja- 
niach, kościół  wspaniale  wymurował,  nadał,  i  apparatem 
ozdobił  :  miał  za  sobą  Annę  Wiesiołowską  kasztelankę  El- 
blągską ,  z  której  dwóch  synów  zostało :  Ferdynand  i  Feli- 
cjan, żyli  jeszcze  1646.  atoli  o  nich  więcej  nigdzie  nie  czy- 
tam ,  w  którym  roku  ojciec  ich  umarł :   przed  Wiesiołowską 


510  Hoistka. 


miał   za    sobą  Cemiankę    wojewodzankę    Malborską ,    wdowę 
po  Konopackim,   ale  z  nią  zyl   bezpotomnie. 

Jan  na  Rosikowie,  kasztelan  Zakrocimski,  syn  Jana  sę- 
dziego Ciechanowskiego,  synowiec  Jakóba  na  Sztembergu 
Kostki,  z  3Iałgorzaty  Kryskiej  wnuczki  i  siostry  wojewodów 
3Iazowieckicb,  dwie  córki  spłodził,  jedna  z  nich  Mikołajowi 
Narzymskiemu  zda  mi  się  kasztelanicowi  Sierpskiemu,  druga 
Radzanowskiemu  kasztelanowi  Sierpskiemu,  zaślubione;  synów 
także  dwóch,  Pawła  chorążego  Ciechanowskiego  i  Ś.  Sta- 
nisława Jezuitę.  Z  tych  Paweł,  z  młodu  wprawdzie  płochej 
się  chwycił  światowości,  ale  po  śmierci  brata  swego  Stani- 
sława, jak  mu  był  przykry,  odwodząc  go,  i  przeszkadzając 
do  zwykłego  nabożeństwa ,  tak  potem  wetował  tego  dziwną 
ostrością  życia:  nietylko  albowiem  w  domu,  ale  i  w  podróży, 
dyscyplinami  ciało  swoje  siekł  bez  litości,  trapił  włosiennicą, 
postem,  leganiem  na  gołej  ziemi,  albo  jeżeli  dla  niezdrowia 
chciał  się  miękciej  wywczasowac,  na  posłanym  tylko  jednym 
kobiercu.  Modląc  się,  krzyżem  na  ziemi  polegał,  mianowi- 
cie przed  obrazem  brata  swego,  już  cudami  wsławionego, 
młode  swoje  i  mniej  uważne  z  nim  procedery  winując  i  prze- 
praszając. Codzień  pacierze  kapłańskie  odmawiał,  i  olficium 
o  Najś.  Pannie  przez  ostatnie  życia  swego  lal  dwadzieścia. 
Po  krótkim  a  czułym  śnie,  o  wlórej  godzinie  z  północy 
wstawał  na  modlitwę,  którą  na  wiele  godzin  przeciągał,  a 
zt.ąd  kolana  jego  grubymi  guzami ,  długim  klęczeniem  wy- 
ciśnionemi,  zarosły.  Mszy  Świętych  nietylko  codziennie  słu- 
chał, co  ich  hyc  mogło,  ale  leż  sam  kapłanowi  do  tej  ofiary 
usługował.  Jadąc  gdzie  a  mijając  kościół,  albo  Boża  mękę, 
z  karocy  wysiadał,  i  poklęknąwszy,  nieco  się  pomodlił,  i  zie- 
mię pocałował.  Gdy  nie  mógł  w  drodze  na  mszą  świętą  tra- 
lic%  w  pierwszym  który  się  trafił  kościele,  prosił  księdza, 
aby  mu  kościół  i  cyboriuni  otworzono;  gdzie  na  twarz  upadł- 
szy, krótką  ale  gorącą  modlitwę  czynił.  Wchodząc  do  ko- 
ścioła na  uszanowanie  Boga,  najprzód  przy  kościelnym  pro- 
gu, polem  wpośród  kościoła,  na  kolano  jedno  przypadał, 
a  polem  nim  wszedł  do  ławki,  na  obie  kolana  przyklękiwał, 
i  trzy  pacierze  mówił.  Żadnego  nigdy  sługi  nie  przyjął,  któ- 
ryby nie  był  katolikiem ,  i  professyi  lej  wiary  wprzód  nie 
uczynił.  W  Prasniszu  Bernardynom  kościół  i  klasztor  wy- 
murował. Tamże  kościoła  farskiego  dochodów  w  dwójnasób 
przyczynił;  przy  którym  kościele  od  matki  swojej  wymuro- 
waną kaplicę  pięknie  ozdobił,  argenteryą  ,  malowaniem  ,  i 
apparatem,  kurs  do  lego  przy  niej  fundowawszy,  i  odpusty 
z  Rzymu  wyjednawszy.  Fundował  bursę  dla  uboższych  stu- 
dentów przy  kollegium   Pułtuskim  Soc.  Jesu ,   luboć  i  kolie- 


Koistka.  51 


gium  temu  wiele  łask  wyświadczył.  Szpital  w  Prasniszu  wy- 
murował i  nadał.  Dol)ra  swoje ,  a  między  iiieml  Rostków, 
sprzedawszy,  wszystko  na  uboglcli  rozdał.  Żadnych  pronio- 
cyi  do  dalszych  honoi'ów  nie  szukał,  ale  I  ofiarowanych  przy- 
jąć niechciat ,  i  owszem  w  kontr  światu  id;jc,  z  nbogiemi 
przy  szpitalu  od  siebie  fundowanym,  acz  w  osobnem  i  przy- 
stojnem  miejscu,  mieszkać  pocz.-jt,  tam  im  do  stołu  usługo- 
wa!, pielgrzymów  przyjmował,  nogi  Im  umywał:  uszczy- 
pliwe o  to  języki  cierpliwie  znosząc,  i  owszem  na  grobie 
kazał  sobie  napisać  :  3o«  erubesco  Evangtlium,  Juz  był 
otrzymał  u  przełożonych  naszych,  ze  go  choć  w  podeszłym 
wieku  do  zakonu  naszego  przyjęto,  gdy  jednak  resztę  for- 
tuny swojej  uspokaja,  w  wielkiej  opinjl  o  świiitohllwości  swo- 
jej, w  Piotrkowie  zasnął  w  Panu  1607.  13.  Listopada.  Ciało 
jego  martwe  Bóg  światłem  nadprzyrodzonem  przed  pogrze- 
bem  ozdobił. 

Święty  Stanisław  Kostka,  drugi  syn  Jana  kasztelana  Za- 
krocimskiego,  z  31ałgorzaty  Kryskiej,  urodził  się  w  Rosiko- 
wie przy  dokonaniu  roku  1550.  Znać  ze  go  Bóg  jeszcze  w 
żywocie  matki  będącego ,  sobie  za  sługę  naznaczył ,  kiedy 
matka  pobożna,  z  nim  jeszcze  chodząc,  imię  Jesus,  jak  go 
zwyczajnie  malują ,  jasneml  promieniami  otoczone  ,  na  ży- 
wocie swoim  a  na  claleczku  jego  krzyżyki  czerwone  (skoro 
się  urodził)  wyrażone  widziała.  Po  Chrzcie  Świętym,  ojciec 
chrzesny  zlozył  go  przy  ołtarzu  jako  rzecz  poświęconą.  Bogu 
go  zwykłą  ceremonią  ofiarując:  więc  też  życie  jego,  całe 
święte  było,  Ile  ze  go  był  Pan  Bóg  wlelkieml  dary  od  mło- 
dości okrasił,  wlewając  w  piękne  naczynie  wysokie  cnoty  i 
duchowieństwa  pełne.  W  trzynastym  roku  z  rodzonym  swoim 
Pawłem  do  Wiednia  na  nauki  wysłany,  z  razu  w  domu  tym, 
który  na  Szlacheckie  dzieci  fundował  Ferdynand  Cesarz, 
przemieszkiwał:  gdy  jednak  ten  dom,  syn  Ferdynanda  Ma- 
xymilian  odjął,  musieli  się  wszyscy  studenci  o  Insze  Stan- 
cy e  starać ,  zatem  i  Kostkowie  w  gospodzie  ale  herety- 
ckiej stanęli,  acz  Stanisław,  by  mu  wolno  było,  znalazłby 
był  sobie  Inną  gospodę,  starszy  jednak  brat  nim  rządził, 
który  różne  na  on  czas  miał  od  niego  obyczaje,  i  owszem 
używając  prawa  swego  starszeństwa  nad  nim ,  tem  więcej 
się  częstokroć,  na  niego  pobudzał,  im  go  clerpliwszym  wi- 
dział; przychodziło  nie  tylko  do  słów  uszczypliwych,  ale  I 
do  bicia.  Stał  na  to  wszystko  Stanisław  I  prośbą  i  grośbą 
braterską  niezwyciężony,  a  zęby  był  okazyi  do  impetów  ta- 
kich nie  dawał,  usługował  bratu  czyniąc  rozkazaniom  jego 
zadosyć,  swoje  zaś  dobre  uczynki  jako  mógł  ukrywał,  zwła- 
szcza   posty,    i    modlitwy    w    noc    długo    przewleczone.     JNa 


512  Kostka. 


przodku  mały  się  zd.ił  mled  w  naukach  postępek;  ale  gdy 
retoryki  doszedł,  mi«;dzy  pierwszemi  był,  cłioc  więcej  na- 
bożeństwu swemu,  niżeli  nauce  dawał.  Podał  mu  był  Bóg 
do  serca,  aby  światem  wzgardził,  a  w  zakonie  na  służbę  się 
jego  cale  poświęcił:  taił  w  sobie  te  myśli  przez  sześć  mie- 
sięcy, których  gdy  się  potem  spowiednikowi  swemu  zwie- 
rzył, przedziwnej  się  słodkości  z  nieba,  którą  ledwo  mógł 
ogarnąć ,  napełnił.  Prosił  się  tedy  Ks.  Laurentemu  3Iagiu- 
szowi  do  zakonu  naszego ,  do  czego  zażył  inslancyi  posła  pa- 
piezkiego,  i  innych,  atoli  prowincyał  obawiając  się,  zęby 
ztąd  jakiego  kłopotu  zakon  cały  nie  poniósł,  odmówił  wpra- 
szającenui  się  świętemu  młodzieńcowi.  Tym  czasem  Stani- 
sław w  ciężką  niemoc  zapadł :  na  której  początku  ukazał  ran 
się  szatan  w  osobie  psa^  srogiego ,  trzy  razy  się  nań  miotał, 
ale  go  Kosika  Krzyżem  Ś.  i  wzywaniem  P.  Boga,  tyleż  razy 
od  siebie  odrzucił.  Po  tej  potyczce  wygranej,  przystąpili 
Aniołowie  SS.  do  niego,  widząc  się  albowiem  tak  chorym, 
i  rozumiejąc  że  już  bliska  śmierć  była,  w  wielkim  smutku 
zostawał,  że  bez  Sakramentu  S.  umrzeć  miał,  o  bracie  jako 
nie  bardzo  na  on  czas  nabożnym  zwątpiwszy,  a  o  heretyku 
gospodarzu,  żadnej  nadzieje  nie  m.ijąc ,  do  P.  Boga  się  sa- 
mego obracał;  działo  się  to  na  początku  miesiąca  Grudnia, 
gdv  trochę  przedtem,  niżeli  w  niemoc  wpadł,  na  święto  się 
swej  patronki  S.  Barbary  przyprawnjąc,  i  żywot  jej  czyta- 
jąc, trafił  na  ów  jej  do  wicia  udany  przywilej  ,  iż  kto  ku 
niej  ma  nabożeństwo,  bez  przeczystego  sakramentu,  z  tego 
świata  nie  zejdzie  ,  i  począł  w  nadziei  wielkiej  do  niej  mó- 
wić :  teraz  czas  patronko  moja  ,  abym  tej  łaski  twojej  do- 
znał, uproś  mi  to  u  twego  Oblubieńca  dobrodziejstwo,  abym 
bez  tego  pokarmu  najświętszego  nie  umierał.  W  tej  mo- 
dlitwie, ukazała  mu  się  S.  Barbara,  i  z  nią  para  Aniołów 
SS.  Sakrament  Najśw.  przynoszących,  którzy  do  łóżka  przy- 
stąpiwszy, ze  czcią  mu  go  podali,  on  też  z  pokorą  wielką 
i  radością  ciało  Pańskie  przyjął:  a  w  tem  się  bardzo  źle 
mieć,  a  prawie  konać  poczynał,  z  wielkiem  tedy  weselem, 
ile  tak  chlebem  anielskim  posilony,  śmierci  czekał:  w  tem 
przeczysta  mu  się  3Iatka  Boska  ukazała,  dzieciątko  na  rękach 
swoich  niosąc,  ciesząc  sługę  swego,  a  chcąc  go  bojniejszą 
słodkością  napełnić,  na  łóżku  jego,  Synaczka  położyła,  z 
czego  Stanisław  przedziwnie  uwcselony,  i  na  ciele  ozdro- 
wiał.  Upominała  go  tamże  Najśw.  Panna,  aby  do  zakonu 
Soc.  Jesu  wstąpił  ,  zkąd  wielce  mu  gorącej  ochoty  przy- 
było,  mając  i  dawny  swój  ślub,  aby  się  był  P.  Bogu  na 
służbę,  w  tym  zakonie  poświęcił;  gorącej  tedy  o  przyjęcie 
u  prowincyała   nalegał;  lecz  prowincyał  inaczej   mu  tego  nie 


Kostka.  313 


obiecywał,  azby  miał  przyzwolenie  ojcowskie,  którego  ze 
mu  sii,^  trudno  było  od  ojca,  chyba  więzienia,  spodziewać^ 
dla  tego  Stanisław  udał  się  o  radę  do  ks.  Franciszka  An- 
toniego Soc.  Jesu  kaznodziei  Cesarzowy  Maxymilianowy : 
len  poradziwszy  się  P.  Boga  na  modlitwie ,  kazał  mu  się 
udać  do  Augszpurga  do  Piotra  Kanizyusza  prowincyała  wyż- 
szych Niemiec,  albo  więc  do  Rzymu  do  ks.  generała  Fran- 
ciszka Borgiasza,  czyniąc  mu  otuchę,  iz  tam  gdzie  się  nie 
uczył,  prędzej  miał  być  przyjęty.  Tę  radę  jako  od  P.  Boga 
przyjijwszy,  o  uciekaniu  myślił ;  do  czego  mu  też  brat  Pa- 
weł dat  przyczynę:  bo  gdy  go,  tak  jako  i  pierwej  troskał, 
i  bił,  rzekł  mu  Stanisław;  takiem  ze  mną  obchodzeniem  przy- 
wiedziesz mię  do  tego,  iz  od  ciebie  ucieknę,  a  rodzicom 
moim  sprawować  się  o  to  będziesz  musiał  ;  na  co  on  mu 
grubo  od[)owie(lział;  idź,  byś  chciał  pójść  i  na  szubienicę. 
Zatem  młodzieniec  cicho  sobie  płócienną  czarną  odzież  ku- 
piwszy, jako  ubogi  się  wyprawując,  noc  onę  na  modlitwie 
strawił;  a  rano  gdy  jeszcze  brat  leżał,  pytał  się  go  Stani- 
sław, jeżeli  mu  wprawdzie  odejść  dozwala,  lecz  on  go  i  tu 
z  gniewem  odegnał.  Zaczem  sukienki  świetne  zrzuciwszy,  a 
w  płócienne  owe  i  podłe  ustroiwszy  się,  poszedł  do  kolle- 
gium  naszego,  gdzie  mszy  Ś.  wysłuchawszy,  i  Najś.  Sakra- 
ment przyjąwszy,  puścił  się  w  drogę.  W  prawdzieć  go  brat 
Paweł  żałością  zdjęty  z  gospodarzem  i  inspektorem  gonili, 
ale  go  nie  znaleźli.  Pisali  o  nim  do  generała  do  Rzymu  nasi 
ojcowie  Wiedeńscy,  gdzie  wyrażają,  że  tym  którzy  go  ści- 
gali, konie  ustawały,  temi  zaś  słowy  ten  list  zamykają.  Co 
się  z  tym  młodzieńcem  stanie,  niewiemy;  nadzieję  mamy, 
iż  nie  bez  rady  Boskiej  pobieżał :  bo  wielkim  statkiem  wszy- 
stko sobie  jako  z  natchnienia  Boskiego  poczynał:  a  drudzy 
to  przydają,  co  od  samego  Stanisława  w  Rzymie  słyszeli; 
iż  oni  co  go  gonili,  doścignęli  go^  i  nań  patrzyli,  ale  go  nie 
poznali,  lubo  on  ich  dobrze  znał.  Drudzy  tego  dokładają, 
iż  w  onej  drodze  wszedłszy  do  kościoła  heretyckiego,  rozu- 
miejąc go  być  katolickim ,  o  Sakrament  Przenajś.  prosił,  a 
gdy  się  oszukanym  być  baczył;  płakał,  iż  mieć  onej  pocie- 
chy nie  mógł,  i  że  mu,  jako  pierwej  w  niemocy,  aniołowie 
chleb  anielski  podali.  Przyszedł  za  strzażą  Boską  Stanisław 
do  Kanizyusza,  otworzył  mu  serce  i  myśli  swoje :  poznał 
po  słowach  gorących  Kanizyusz  w  nim  moc  Ducha  S.  i  do- 
brze mu  potuszył,  przecież  dla  pewniejszego  doznania,  po- 
słał go  do  Dylingu  ,  aby  tam  u  konwiktorów  posługi  do- 
mowe odprawował ;  z  wielką  pokorą  i  ochotą  bawił  się  onem 
czeladnem  i  grubem  uslugowaniem  Kostka,  tak  iż  oczy  na 
siebie  wszystkich  obrócił,    którzy  się  pokorą  jego  i  wierno- 


514  HLostka. 


ścią  budowali;  i  przyszło  do  leg^o,  ze  go  Kaiilzyiisz ,  nie  py- 
tając się  wprzód  o  lo  generała ,  z  drugienii  dwiema  tlo 
Rzymu  wysłał,  i  tali  tę  drogę,  Ictóra  miała  mił  Wloskicli 
tysiąc  dwieście,  pieszo  odprawił,  gdzie  stanąwszy,  w  dzień 
ŚŚ.  apostołów  Szymona  i  Judy  w  r.  1567.  do  zakonu  przy- 
jęty jest  i  probacyi.  Pierwej  w  domu  prolessów  i  w  kollegium 
posługi  kuchenne  odprawował,  a  polem  do  S.  Jędrzeja  po- 
słany był.  Wszystkie  te  trzy  miejsca  dziwnie  swemi  świę- 
temi  przykłady  ucieszył.  Miał  w  ten  czas  Stanisław  w  towa- 
rzystwie zakonnego  ćwiczenia  ludzi  wielkicli  i  znacznych,  a 
między  niemi,  Rudolfa  i  Klaudyusza  Akwawiwów,  z  których 
drugi  rządził  potem  generałem  cały  zakon  Soc.  Jesu,  księdza 
lakze  Stanisława  Warszewickiego,  który  pierwszy  życie  świę- 
tego Kostki  napisał.  W  tym  czasie  ojciec  jego  dowiedzia- 
wszy się  o  wszystkich  procederach  życia  syna  swego ,  pisał 
do  niego  list  groźny  i  surowy,  który  gdy  mu  dano  czytać, 
płakał,  spytany  o  przyczynę  płaczu,  rzekł:  Opłakuję  ślepotę 
rodziców  moich,  iź  się  na  darach  Boskich  nie  znają  :  odpisał 
potem  na  tenże  list,  wielkim  duchem  i  statkiem,  na  wszy- 
stkie się  nędze  i  cierpliwość  dla  Boga  ofiarując.  Wjakimby 
szacunku  cnota  jego  u  ludzi,  a  co  większa  u  Boga,  była, 
ztąd  się  pokazuje,  ze  gdy  brat  jeden  bardzo  na  sumieniu  za- 
trwożony, o  modlitwę  go  prosił,  skoro  się  oba  przed  >iajśw. 
Sakramentem  pomodlili ,  zaraz  uczul  w  sobie  brat  wielkie 
rozweselenie  i  pokój  na  duszy;  co  sam  potem  kapłanem  zo- 
stawszy, opowiadał.  W  posłuszeństwie  i  karności  domowej 
zdał  się  nad  inne  więcej  i  lepiej  wszystko  czynić  Stanisław, 
choć  tez  to  co  i  drudzy  czynił,  dla  osobliwej  wdzięczności  i 
światłości  w  nim  przebywającej.  Był  żywy  w  nim  wszystkich 
cnót  przykład,  i  starsi  innym  go  nowicyuszom  ukazowali  na 
przykład.  Wielką  miał  skromność  i  umiarkowanie  na  twarzy, 
na  oczach,  w  chodzeniu,  i  w  tern  co  jedno  poczynał.  Z 
twarzy  jego  jakaś  niebieska  barwa  wynikała,  i  światłość  z 
niej,  jego  czystości  i  całości  świeciła,  i  na  patrzące  zami- 
łowanie czystości  zawiewała.  Nigdy  go  zadeu  smutnym  i  tros- 
kliwym nie  widział;  dusza  rozkoszami  świętego  żywota  na- 
pojona, więcej  niżeli  młodość,  kwitnące  lata  jego  czyniła: 
bo  nieustając,  zawsze  się  w  Bogu  trzymała.  Nauczyciele  jego 
pilno  tego  doglądali,  aby  serce  jego,  zbytnią  duchowieństwa 
siłą,  ciała  jego  nie  tak  potę/.nego  nieprzemagało,  jednak  wszy- 
stek żywot  jego,  ustawiczna  modlitwa  była.  Julius  Facius 
rektor  nowicyuszów  to  w  nim  upatrował,  i  świadczył,  iz 
roztargnienia  pod  czas  modlitwy  na  myśli  nie  miewał.  Tak 
go  zaś  miłość  Boska  roztapiała,  iz  się  ciało  rozpalało,  i 
musiały  się  chusty  zimną  wodą  zmoczone  do  serca  jego  przy- 


Kostka.  31S 

kladac.  Ku  Najśw.  Matce  miał  osobllwszy  afiekt,  zkąd  Em- 
nianuel  Sa,  gdy  z  nim  Kostka  szedł  za  towarzysza,  spytał 
się  go,  czy  kociła  Najśw.  Pannę;  on  pokornie  wdzięcznemi 
usty  odpowiedział:  co  pytasz  ojcze,  moja  to  matka.  Gdy  o 
tej  Królowej  nielłleskiej  mówił,  wymyślał  jako  mógł,  nowe 
i  prześliczne  jej  przezwiska  i  stopnie,  na  klórycli  ją  posą- 
dzał co  najwyższe  z  wielką  usilnością,  jakoby  mu  było  ciężko, 
iź  wyższego  dla  niej  miejsca,  któremby  ją  czcił  znaleźć  nie 
mógł.  Gdy  różany  wianek,  i  inne  do  niej  modlitwy  odpra- 
wował,  co  bardzo  często  czynił:  baczyli  to  ojcowie,  iź  to 
czynił,  z  wielką,  i  nad  zwyczaj  pospolity  słodkością,  nawet 
widziana  była  nie  raz  twarz  jego,  niezwyczajną  światłością 
cudownie  jaśniejąca.  A  będąc  takiej  świątobliwości  i  nie- 
winności, nigdy  ciała  swego,  lubo  sobie  ze  wszystkiej  miary 
posłusznego,  trapić  nie  przestał,  na  żadną  się  surowośd  nie 
przeląkł,  nic  sobie  trudnego,  czegoby  nie  przemógł  nie  miał; 
co  u  drugicli  pracy,  utrudzenia,  i  podłego  uslugowania  dla 
doświadczenia  widział,  to  sam  nienasyconą  chęcią  czynić  i  ro- 
bić chciał,  i  w  niskich  a  w  grubych  robotach,  bardzo  się  we- 
selił i  kochał,  i  o  nie  prosił:  a  żeby  był  w  tak  porywczych  i 
bystrych  nabożeństwach  szatańskiej  jakiej  zdrady  uszedł,  wielce 
był  posłuszny  starszym,  i  regułom  zakonnym  podlegający.  To 
też  jako  źródło  świątobliwości  i  wszystkich  darów,  które  nań 
z  nieba  płynęły,  było;  że  powołanie  swoje  do  zakonu  Societ. 
wielce  sobie  poważał,  znać  to  było  w  jego  rozmowach,  w 
których  łaskę  Boską  wezwania  swego  do  zakonu  wysoce  wy- 
sławiając popłakiwał,  obwiniając  siebie  samego,  iż  daru  tego 
dostatecznie  nie  umiał  odwdzięczyć  P.  Bogu.  Bardzo  sobie 
także  poważał  reguły  zakonne ,  i  jakoby  na  swój  wzrost  I 
potrzebę  uczynione  miłował  i  pilno  wypełniał  ,  osobliwszą 
jednak  do  posłuszeństwa  ochotę  mając,  i  najmniejszera  roz- 
kazaniem nie  pogardzał;  jednego  czasu  z  Klaudyuszem  Aqua- 
viya  także  nowicyuszcm  do  kuchni  drwa  nosząc,  gdy  Klau- 
dyusz  z  chęci  swej,  na  się  wiele  brał,  on  tylko  tyle,  ile 
mu  kucharz  rozkazał,  mówiąc  ;  ja  liczby  rozkazanej  nie  od- 
stąpię, i  tak  towarzysza  swego,  którego  za  mistrza  miał, 
ochotę  umiarkował.  Gdy  mu  raz  dla  zatrzymania  zdrowia, 
w  onej  jego  ustawicznej  do  Boga  zapalczywości ,  na  czas 
modlitwy  zaniechać  kazał  Julius  Facius  rektor,  trochę  się 
poczuł;  ale  zaraz  tak  posłuszeństwo  wypełnił,  iż  nic  pokoju 
myśli  swej  nie  zmniejszył.  W  rozmowach  potocznych  i  w 
umartwieniu  ich  przedziwne  miał  szczęście  ,  wnet  gdy  z  miary 
wypadły,  umiał  ich  do  duchowieństwa  naprostować,  z  ży- 
wotów świętych  składne  przykłady  wyrywał,  tak  jakoby  sam" 
na  nie  patrzył,  albo  też  sam,   co  oni,   czynił:   z  chęcią  go- 


510  Kostka. 


racą,  sam  siebie,  I  drugie  do  nit-li  pobudzając.  Nic  o  sobie 
nie  trzymał,  ani  sobie  czego  przypisował,  każdego  sobie  dzi- 
wnie poważając,  czynił  sic;'  ich  Anielsiiiego  towarzystwa  nie- 
godnym, a  z  każdego  wzór  brał,  co  sam  czynie  niial,  cno- 
tom si^'  ich  przypalrując.  Tak  szczęśliwie  pracując  w  krótkim 
czasie  długą  doskonałości  drogę  odprawił,  i  za[»taty  dostał. 
Dziesiątego  albowiem  miesiąca  po  wejściu  do  zakonu,  w  dzień 
w  Nicbowziccia  Panny  Maryi,  trzeciej  godziny  po  północy 
za  Patronką  i  3Jatką  swoją  do  nieba  poszedł  w  roku  1508. 
a  dziewiętnastym  życia  swego.  Przy  zejściu  jego  dwa  były 
osobne  i  podziwienia  godne  przypadki.  Jeden,  iż  nie  była, 
jako  lekarze  twierdzili,  przyrodzona  śmierć  jego,  ale  nad- 
zwyczajny porządek,  od  P.  Boga  rozkazana.  Di-ugi,  iź  ją 
sam  poczuł,  i  wiedział  o  niej,  znać  ze  ją  sam  sobie  uprosił. 
Piotr  Kanizyusz  gościem  będąc  w  llzymie  na  początku  mie- 
siąca Sierpnia  proszony  na  Exhortę  do  nowicyuszów,  to  im 
napomnienie  za  naukę  sposobną  do  prędkiej  doskonałości  po- 
wiedział; aby  ka/.dy  na  początku  każdego  miesiąca,  to  w  się 
wmówił,  że  to  ostatni  miesiąc  żywota  jego  będzie,  i  przeto 
o  taką  się  świątobliwość  starał,  w  jakiejby  chciał,  żeby  go 
śmierć  znalazła.  Uważali  nowieyuszowie  wielką  mądrość  w 
tem  napomnieniu,  a  Stanisław  przydał,  że  to  nmie  samemu 
właśnie  mówiono :  bo  pewnie  tego  miesiąca  umrę.  Więc  że 
przypadał  dzień  Ś.  Wawrzeńca  Męczennika,  który  się  mu  był 
dostał  za  miesięcznego  Patrona,  gotował  się  na  owo  święto, 
jakoby  je  mógł  najlepiej  uczcie,  i  w  wigilią  u  ks.  rektora 
o  wiele  pokut  prosił,  nie  pozwolił  mu  ich  jednak  tylko  kilka, 
i  to  lekkich,  a  między  innemi,  aby  w  samo  święto  dyscy- 
plinę jawną  przy  obiedzie  czynił,  i  w  tenże  dzień  w  kuchni 
aż  do  obiadu  usługował,  i  u  wtórego  stołu  jawnie  spytany, 
o  czem  w  kuchni  myśli  miał,  on  odpowiedział,  wspomnia- 
łem patrząc  na  ogień ,  jako  S.  Wawrzeńca  j)ieczono.  Po 
chwili  tegoż  dnia  począł  się  źle  mieć,  i  kazano  mu  na  łóżko: 
nie  była  lebra,  jeno  małe  poruszenie,  którego  uważać  nie 
było  potrzeba,  jednak  święty  młodzieniec  kładąc  się  na  łóżko, 
i  krzyż  święty  według  zwyczaju  nad  nim  ręką  czyniąc,  z 
zwykłem  weselem  rzekł.  Jeżeli  się  P.  Bogu  podoba,  abym 
z  tego  łóżka  nie  wstał,  stań  się  wola  jego,  i  zatem  go  wzięła 
febra,  jakoby  ognia  onego  swego  Patrona  uczestnikiem  zo- 
stawał, lecz  lekka  l)yła  febra,  i  tercyana,  która  się  tylko  po 
trzykroć  wracała.  W^  dzień  przed  śmiercią,  gdy  Stanisław 
powiedział,  iż  przyszłej  nocy  dokonać  żywota  tego  miał; 
bracia  to  za  żart  mieli,  chyhaby  go  Królowa  niebieska,  której 
w  Niebowzięcia  dzień  przypadał,  z  sobą  wziąść  chciała.  Po 
południu  przyszła  nań  mdłość  i  pot  zimny,   i  gdy  Facius  re- 


Kostka.  317 


ktor  mówił.  Nic  to,  tak  to  bywa,  on  odpowiedział,  iz  tą 
niemocą  umrę,  i  wnet  się  słowo  jego  ziściło.  Poczęły  albo- 
wiem w  nim  siły  upadać,  i  pilnie  prosił,  aby  mu  na  ziemi 
umrzeć  dopuścili  ;  gdzie  gdy  go  z  wezgłówkiem  złożono, 
Najśw.  Sakrament  z  wielką  swoją  i  drugich  pociechą  przyj- 
mował; sam  na  modlitwy  odpowiadał.  Baczyli  to  wszyscy 
przytomni,  ze  skoro  się  tylko  do  komory  ciało  Pańskie  uka- 
zało, jakoby  do  swego  ulubionego  wyskoczyć  chciał,  na  twarz 
się  jego  nad  zwyczaj  piękniejszą,  wesoły  kwiat  dziewictwa 
puścił.  Dwakroc  się  spowiadał,  jakby  tego  potrzebował,  i 
bracia  przepraszał,  iz  im  nie  dobre  z  siebie  przykłady  dawał. 
Potem  inne  modlitwy  skończywszy  z  wesołą  zawsze  twarzą 
prosił  o  krucyfix,  który  w  ręku  trzymając,  różne  akty  czy- 
nił,  i  ucałował  wszystkie  członki  ukrzyżowanego,  także  i 
obraz  Najśw.  Matki,  prosił  także  aby  mu  czytano  i  przypo- 
minano święte,  które  był  sobie  na  karcie  spisał ,  którzy  mu 
się  na  miesiąc  jak  do  zakonu  wstąpił  dostawali.  Nakoniec  gdy 
go  pytano,  coby  go  bolało,  powiedział  że  nic.  Drugi  raz 
go  pytano,  czyby  był  gotów  na  głos  Boży  z  ciała  wychodzić, 
rzekł:  Gotowe  serce  moje  Boże:  i  tak  w  ręce  jednej  paciorki 
trzymając,  w  drugiej  gromnicę,  a  często  powtarzając  Jezus 
Marya,  życ  Bogu  począł.  Tak  żywa  barwa  na  twarzy,  i  w 
oczach  jasność  zostawała,  jakby  się  uśmiechał,  iż  mniemali 
niektórzy  że  jeszcze  żył.  Jest  pewne  świadectwo,  iż  mu  się 
przy  skonaniu  ukazała  Najśw.  Matka  w  wielkim  orszaku  Pa- 
nien, zkąd  wielu  braci  upatrowało  ,  iż  trochę  przed  skona- 
niem, oczy  jakoby  zawarte  mając,  i  niby  zasypiając  wargami 
ruszał,  i  jakoby  się  uśmiechał,  czegoś  bardzo  słodkiego,  na 
ów  straszliwy  czas  kosztując.  Ks.  Alfons  Roiz  który  go  do- 
żywotniej spowiedzi  słuchał,  po  śmierci  zeznał,  iż  w  nim 
szczerą  znajdował  niewinność,  żadnym  grzechem  śmiertel- 
nym niezmazaną.  Umarł  zaś  Stanisław  15.  dnia  Sierpnia,  o 
godzinie  trzeciej  z  północy,  o  której  mniemają  niektórzy,  że 
Najśw.  Panna  do  nieba  jest  wzięta.  Pod  tymże  czasem  je- 
dnemu jego  towarzyszowi  w  domu  professów  na  poły  śpią- 
cemu ,  zdało  się  iż  idzie  nawiedzić  Stanisława,  w  tym  go 
potyka  drugi  towarzysz  i  rzecze,  próżno  idziesz,  bo  Stani- 
sław już  jest  w  niebie;  czemu  gdy  się  on  dziwował,  powtó- 
rzył, że  Stanisław  już  jest  w  niebie,  i  godzinę  powiedział, 
której  umarł,  jednak  ocknąwszy  się  rano,  powiedziawszy  dru- 
gim ono  widzenie,  pobieżał  nawiedzić  chorego,  ale  tak  na- 
lazł,  jako  przez  sen  słyszał,  i  dziwując  się,  o  tejże  godzinie 
jego  zejścia  dopytawszy  się,  rzecz  onę  rozsławił.  Zbieżeli 
się  prędko  do  ciała  świętego  wszyscy  ojcowie  i  bracia,  i  nogi 
jego  całując,  łzami  polewali,   dziękując  P.  Bogu  za  takiego 


318  Kostka. 


towarzysza  i  w  niebie  pomocnika ;  drudzy  używając  szatek 
jego  i  rzeczy  których  zażywał,  za  relikwie  chowali:  na  co 
patrzfjc  doktor  sławy  Franciszek  Toletus  Soc.  Jesu,  a  potem 
kardynał,  zawołał;  Młodzieniaszek  jeden  Polak  umarł,  i  wszy- 
scy do  ciała  się  jego  cisnij,  a  my  starzy  gdy  pomrzemy, 
takiej  czci  mieć  nie  będziemy.  Pogrzebiony  Stanisław  u  S.  Ję- 
drzeja w  Rzymie,  w  osobnej  trumnie:  ciało  jego  (lubo  w  za- 
konie naszym  tego  zwyczaju  nie  masz)  wszystko  przy  pogrze- 
bie kwieciami:  było  obsypane:  toz  ciało  jego  przez  długi  czas 
całe  i  nieskażone  zostawało.  Był  wzrostu  miernego,  twarzy 
pięknej,  białej  i  okrągłej,  do  której  się  rumiennośc  przymic- 
szywała,  włosa  czarnego,  oczy  miał  przezroczyste,  mokre  i 
niejako  płaczliwe.  Wkrótce  po  śmierci  P.  Bóg  go  wielkiemi 
cudami  po  wszystkim  świecie  wsławił:  tak,  ze  juz  w  roku 
1580.  obraz  jego  z  tytułem  Beati ,  powagą  urządową  na 
blasze  ryto,  wybito,  i  po  świecie  rozesłano.  Klemens  VIII. 
Papież  w  jednym  swoim  liście,  nazwał  go  Beatiim.  Paweł  V. 
na  prośbę  Alesandra  Peretta  de  31onte  Alto,  protektora  na- 
rodu Polskiego,  i  Jędrzeja  Opalińskiego  proboszcza  na  ten 
czas  Płockiego,  sekretarza  koronnego,  posła  do  stolicy  apo- 
stolskiej od  Zygmunta  III.  a  potem  biskupa  Poznańskiego, 
i  na  żądanie  Eleonory  Ursyny  zony  księcia  Ale.\andra  Słor- 
eyi ,  pozwolił,  aby  obraz  jego  jawnie  u  S.  Jędrzeja,  z  ta- 
bliczkami srebrncmi ,  i  z  lampami  był  wystawiony,  w  roku 
1605.  co  zaraz  przy  znacznym  konkursie  ludzi  wykonał  Opa- 
liński ,  bogato  obraz  jego  przystroiwszy.  Klemens  X.  Papież, 
za  prośbą  Michała  Króla  Polskiego  w  roku  1670.  święto 
jego  dnia  trzynastego  Listopada  do  obchodzenia  naznaczył, 
z  pozwoleniem  mszy  świętej  i  kapłańskich  pacierzy,  jako  o 
wyznawcy  świętym.  W  roku  1674.  tego  błogosławionego, 
między  najprzedniejszych  Patronów  Polskich  policzyć  pozwo- 
liwszy, uroczysty  dzień  jego  w  Polszczę,  na  pierwszą  nie- 
dzielę, po  trzynastym  dniu  Listopada,  przeniósł.  Którą  łaskę 
stwierdził  i  znaczniejszą  uczynił  Innocencyusz  Xl.  Papież, 
kiedy  na  instancyą  Jana  III.  Króla,  który  pamiętne  pod  Clio- 
cimeni  z  Turków  zwycięztwo,  za  jego  protekcyą  otrzymał, 
w  szereg  najpierwszych  korony  Polskiej  Patronów  policzyć, 
a  uroczystość  jego  dorocznią  ,  z  oktawą,  w  tęż  niedzielę  po 
wszystkiej  Polszczę  obchodzić  rozkazał.  Klemens  XI.  w  roku 
1714.  dekretem  go  swoim  między  świętych  Pańskich  poli- 
liczył;  ze  wszystkich  cudów  jego,  których  jest  bardzo  wiele, 
trzy  te  approbowawszy.  Pierwszy,  Anny  Teodory  de  Ligni- 
ville,  ta  przewlokła  niemocą  złożona,  tak,  że  na  nogi  przez 
kilka  lat  stąpić  nie  mogła,  bliższa  śmierci  niż  życia,  gdy 
ani  najdoskonalsi    medycy    ratować  jej   nie  mogli,    skoro  się 


Hostro— Koswiiiski.  319 

do  Ś.  Kostki  ofiarowała,  i  do  kościoła,  się  zanieść  kazała, 
pod  czas  podniesienia  ciała  Pańskiego  na  mszy,  gorąco  się 
modląc,  w  momencie  z  krzesła,  zdrowa  wstała,  i  o  swycli 
nogacli  do  domu  się  wróciła,  w  r.  1602.  Drugi,  Jędrzeja 
Fausta  Unikowskiego  zakonu  S.  Benedykta  r.  10'iO.  ten  na 
ciężką  malignę,  która  go  przez  7.  niedziel  trzymała,  zapadł- 
szy; śmiertelnym  się  widząc,  profil,  żeby  na  jego  intencyą 
przed  ołtarzem  S.  Kostki  w  Kaliszu  msza  była,  pod  czas 
której,  tak  zdrów,  został,  jakby  nigdy  nie  chorował.  Trzeci, 
Franciszka  Xawicra  Soc.  Jesu,  ten  paraliżem  ruszony,  obra- 
zek S.  Kostki  z  lekka  do  zarażonych  członków  przykładał, 
najprzód  do  głowy,  w  momencie  ustał  paraliż,  potem  do 
ręki,  i  ztąd  ustąpił,  dalej  do  innych  członków,  i  tak  zu- 
pełnie przyszedł  do  zdrowia.  Działo  się  to  w  r.  1673.  Be- 
nedykt XIII.  Papież,  Klemensa  XI.  dekret  do  skutku  przy- 
prowadził 1726.  a  w  r.  1728.  odpust  zupełny  w  uroczystość 
jego  na  cały  świat  pozwolił  wiecznemi  czasy.  Pisali  o  nim 
Gregorius  f^igilantitts  Samboritanus  Poeta  Polski  wier- 
szem. Franciscus  Sachinus  Soc.  Jesu.  Piotr  Skarga  Soc. 
Jesu.  Marfinus  Baronius,  Barfoli  S.  J.  którego  z  ff^lo- 
skiego  nu  Ojczysty  Język  przełożył.  Ks.  Tylkowski.  Teraz 
świeżo  życie  jego  znowu  po  fVłosku  z  druku  wyszło  1727. 

Kostro  herbu  Raivicz,  w  Rawskiem  i  Podlaskiem  wo- 
jewództwie. Cyryak  Fiostro  sędzia  Bielski,  Maciej,  Pantaleon, 
Jędrzej,  Stanisław,  Józef  I  Gabryel,  podpisali  elekcyą  Jana 
Kazimierza  Króla.  Kostrowna  Adama  Sobolewskiego  mał- 
żonka, ale  sterilis.  Lenard  Kostro  z  Podlasza  w  Podlaskiem 
województwie  osiadł,  żona  jego  Komorowska  łierbu  Ciołek 
sędzianka  ziemska  Połocka  1692.  ale  mu  herb  Lilią  przy- 
pisano. 

Hostronicz  herb,  patrz  I^-n^OY^icz. 

Kostronski  lierbu  Jf"ąz  &to.  Powinien  byc'  wąż  tak 
się  kręcący  jak  w  lierbie  Bajbuzów,  tylko  że  koło  dzidy, 
nie  koło  Strzały,  i  grzybów  nie  masz,  na  hełmie  trzy  pióra 
strusie,  takem  go  widział  na  konkluzyach  Wileńskich  Ko- 
strowskiemu  deputatowi  na  trybunał  Litewski  w  roku  1679. 
przypisanych.  Kazimierz  r.  1700.  Samuel  skarbnik  Mozyrski, 
Stefan   chorąży   Derpski,   i  Samuel. 

Mostrzejoitski  herbu  Łabędź.,  w  Podolskiem  wo- 
jewództwie. 

MLostrzeilillski.  Teresa  Kostrzcmbska  zakonnica  S. 
Benedykta  we  Lwowie  u  Wszystkich  SS. 

Koswiiiski,  w  Płockiem  województwie.  Alexander 
na   Koswinie  Koswiński,   podpisał  elekcyą  Władysława  IV. 


320  H.osy— Koszaiiski. 


KOSY        MjSfilffiPP^BiKM       HERB. 


Okol.  tom.  \.  fol.  475.  Klejnoty  fol.  59.  że  różnie 
Kos  w  herbach  w  Polszczę  zażywają,  powiada,  a  najprzód 
jedni  Kosy  któremi  siano  sieką  dwie,  do  góry  lo|)orzyskanii 
obrócone,  a  ostrzem  ku  sobie,  kładą  na  tarczy,  końce  zaś 
ich  u  doiu  na  krzyż  si*,*  schodzą,  na  hełmie  pi(;c  piór  slru- 
sicli,  drudzy  Wiłczycłi  kos,  o  których  pod  herbem  Prus 
mówić  się  będzie.  Pole  tarczy  powinno  hyc  czerwone,  kosy 
białe.  Tenże  O^o/sAe' powiada ,  że  herb  ten  nadany  od  książąt 
Mazowieckich,  i  owszem  że  i  książęta  3Iazowieckie  tynaże 
się  herbem  pieczętowali,  s'vviadczy  się  Paprockim,  ale  ten 
autor  pod  herbem  Prus ,  tylko  to  pisze ,  że  Maslaus  teg^o 
herbu  zażywał,  nie  mówi  jednak  tego,  żeby  Maslaus  był 
ksiąźęciem  Mazowieckim,  bo  tylko  był  starostą :  ale  ani  tego 
nie  mówi,  że  od  książąt  Mazowieckich  ten  herb  nadany: 
bo  to  jawnie  przeciwko  wszystkiej  prawdzie  historyków  na- 
szych,  ponieważ  dobrze  przedtem,  niżeli  się  synowie  Kró- 
lewscy Polską  podzielili ,  a  zatem  niżeli  książęta  Mazowieckie 
nastali,  żył  Maslaus:  po  którego  zniesieniu  i  śmierci,  że  się 
została  jedyna  córka  jego,  ta  od  Kazimierza  Króla  w  mał- 
żeństwo wydana  za  hetmana  tego  wojska,  które  zbiło  Ma- 
slausa,  żeby  tedy  pamiątka  domu  i  herbu  Maslausa  nie  zgi- 
nęła ;  hetman  do  ojczystego  swego  herbu  Prus,  przydał  kosy, 
o  czem  jaśniej  pod  herbem  Prus. 

Hoszaiiski.     O  Adamie    i  Janie  Marcyanie  Koszań- 
skich  braci   rodzonych  w  księztwie  Litewskiem,   czytaj  Kon- 
stytucyą  1661. /o/.  17.   Michał  miecznik  Połocki  1700. 
Konstylucya  sejmu  roku  1059.  Urodzonemu  Adamowi  Chlebowi  Ko- 
szaiiskiemu   podczaszemu  fliścislawskiemu ,    i  Jerzemu  Marcyano- 
•wi  Chlebowi  Koszańskiemu  nadała  wiecznem   prawem  dobra  Ko- 
ssany   w  województwie   Mścisławskiem   leżąre,  guoiidam  przod- 
kom ich  wiecznością  służące.  —  Tegoż  sejmu  druga  konstytucya 
approbuje  nadanie  dożywotniem   prawem   Adamowi  Chlebowi  Ko- 
szańskiemu  dóbr  w  ekonomji    Mohilowskiej   Tysz-csa  z  Stobodką 


Koszczyc.  321 

Pachnowką  —  f^ol.  4.  fol.  C82.  —  Ponieważ  zaś  na  stronę 
Cara  Moskiewskiego  przeszedł  konstytucja  roku  1659.  i  nadanie 
przez  sejm  1661.  r.  skassowane.  —  Krasicki. 
Hoszczyc^  w  województwie  Brześciańskiem  Karol, 
Wacław  w  Orszańskim  powiecie,  podpisali  elekcją  Jana  III. 
N.   starosta  Miadzielski  17.'{2. 

Du/iczewskł  w  herbarzu  Lardzo  obszernie  w  ypisuje  się  o  tej  farailji 
■ —  opuściwszy  to,  co  więcej  należy  do  bistoryi  herbu  Poraj  który 
im  nadaje  —  to  zaś  co  się  do  faniilji  lioszczyców  dotyczę  umieszcza 
się  tutaj  jak  następuje:  Familia  starożytna  Koszczycsów ,  jest 
z  dawności  powagi  książęcej,  to  jest  od  Nicefora  Koszczycza 
de  łiościn,  pochodzącego  od  książąt  Sabaudyi,  który  w  później- 
szych latach ,  bo  roku  1479.  dla  pokrewieństwa  z  książęciem  Gie- 
dyminem ,  przybył  do  Litwy  i  tam  był  policzony  między  inszemi 
książętami ,  od  llektora  Rnzyna  pochodzącemi.  Potem  VVitoldowi 
książęciu  Litewskiemu  będąc  stowarzyszony  w  drogę ,  od  Zy- 
gmunta Cesarza,  w  potrzebie  uspokojenia  z  lirzyżakami,  dla  wy- 
konania pożądanej  legacyi  dla  Polski  uczynionej,  od  Króla  Kazi- 
mierza roku  1495.  kontenlowany  był  województwem  Łęczyckiem, 
w  którem  dwie  wsi  Roiyce  większe  i  mniejsze  oblokowat,  zkąd 
znowu  jego  potomków ,  Jloret  adoratis  terra  benigna  Rosis.  Zi 
tychże  niektórzy  pod  zamkiem  Liwa,  przeciwko  Moskwie  heroi- 
cznie stawając  z  orężem  swoim,  herb  Doliwa  odebrali,  w  za- 
szczycie swoim:  insi  cztery  Róże  ze  dwiema  mieczami,  niektórzy 
dwie  Róże ,  niektórzy  jedną  różnemi  kolorami  odmienną  szczy- 
cili się. 

Stanisław  Koszczycz,  także  wojewoda  Łęczycki,  części  swoje 
w  Rożycach  poprzedawał,  z  Mossczyńskiej  zostawił  synów,  An- 
drzeja, który  w  Prusach  przeciwko  Gustawowi;  Jakóba, 
który  pod  Chocimeni  przeciwko  Turkom,  wojowali;  Jana  który 
był  proboszczem  Kostaiiskira. 

Z  tegoż  domu  i  procedencsi,  Wencesław  Koszczycz,  animuszem 
i  gieniuszem  w  obozach,  na  sejmach  koronnych  i  prowincyalnych 
sławny,  chorąży  Brzeski.  Temu  Tarnowski  dziedzic  na  Bogusła- 
wicach ,  córkę  dał  za  żonę  w  dożywotnią  przyjaźń  i  w  posagu 
Bogusławice,  z  których  dalsza  pisze  się  familia,  jako  to  Jan  Ko- 
szczycz de  Bogusławice.,  syn  Wenceslawa,  który  byw.ijąc  posłem 
na  sejmach  koronnych  Piotrkowskich,  za  czasów  Króla  Zygmunta 
Augusta,  roku  1549.  był  marszałkiem  sejmowym  od  stanów  Pol- 
skich obrany:  przez  tegoż  Króla,  dla  wielkich  i  chwalebnych  u 
Rzeczypospolitej  zasług ,  różnemi  honorami  był  ozdobiony,  to  jest 
najprzód  refereudarstwem  koronnem ,  potem  kasztelanią  Sendo- 
mierską,  dalej  purpurą  Kaliskiej  kaszlelanji ,  na  ostatek  powagą 
województwa  Łęczyckiego,  i  starostwa  Przedeckiego.  Stanisław 
syn  Jana  wojewody  Łęczyckiego ,  kasztelan  Konarski ,  syn  jego 
pierwszy,  Janusz  kasztelan  Brzeski  Kujawski ;  Remigian  syn 
Janusza,  kasztelan  Konarski ;  Samuel  syn  tegoż  Janusza  sekre- 
tarz w.  koron.  Marcin  syn  drugi  Stanisława,  kasztelan  Ino- 
wrocławski; Łukasz  trzeci  syn  Stanisława,  wojewoda  Łęczy- 
cki, który  umarł  av  Bogusia  wicach. 

Gabryel  Koszczycz  służąc  wojnę,  przeniósł  się  do  Litwy  będąc 
generałem  regimentów  pieszych  ,  który  w  powiecie  Grodzińskim 
oblokował  się,  svn  jego  pierwszy  Wojciech  podskarbi  w.  ks. 
Tom  V.  ■  21 


322  Koszczyc. 


Lit.  drugi  Marcin,  sekretarz  w.  koron,  trzeci  Alesander, 
stolnik  Grodziński.  Samuel  Koszczycz  był  posłem  na  sejm  elek- 
cyjny Jana  Kazimierza  z  Brzeskiego  województwa ,  i  insi  tegoż 
imienia  z  województwa  Nowogrodzkiego,  Stanisław  Ko.szczytz 
z  Brzeskiego,  i  Teodor  Koszczycz.  Albertus  Kojalowicz-  histor. 
M.  D.  Lit.  Pomieuionych  Koszczyczów  dziedziczne  possessye,  na 
dobrach  zwanych  Neskowsczczyzna ,  nad  rzek,-)  mianowanq  Zwi- 
sła, które  dobra  sprzedane  są  książcciu  Kirykowi  Masalskiemii 
od  tychże  Koszczyczów ,, którzy  też  mieli  possessye  w  powiecie 
Grodzińskim ,  ksicztwie  Zmudzkieni ,  i  powiecie  Upitskim. 

Teodor  Koszczycz,  miał  syna  Alexandra,  o  którym  ^icta  Ca- 
strensia  Łomzensia  aiiiio  \&Vo.  fcria  sp.rta  pot^t  fcstiim  Circiim- 
cistoiiis  Christi  Domini,  od  Ewy  Sławskiej  prawem  zastawnym 
zeznane,  a  potem  w  akta  Tykocińskie  ohlatowane  1(»17.  Tenże 
Alexander  miał  syna  Piotra  Koszczycza  ,  a  ten  Piotr  z  Teo- 
dorą Uszakowską  spłodził  Stanisława  Koszczycza,  wojskiego 
Słonimskiego ,  który  Stanisław  fundował  altaryą  w  kościele  Par- 
nym Wołpińskim ,  w  powiecie  Wołkowiskim  zostającym.  Tenże 
Stanisław  Koszczyi'z  wojski  Słonimski,  z  Judytą  Tar/ioirską,  miał 
synów  trzech:  Piotra,  Michała,  i  Wencesława;  córek 
zaś  dwie  :  Annę,  która  poślubiona  Antoniemu  Szlubowskiemu,  sta- 
roście Werbelskienui;  i  Barbarę,  która  w  dożywotnią  przyjaźń 
weszła  z  Alexandrem  Bykowskim  chorążym  Słonimskim.  Ptotr 
Koszczycz  podstoli  Witebski,  z  Katarzyną  Krzeczntowską,  cho- 
rążanką  Witebską,  mieli  syna  Stanisława  Koszczycza. 

Michał  Koszczycz  pisarz  ziemski  województwa  Wileńskiego,  fun- 
dował WW.  00.  Jezuitów  w  Wilnie  na  Sznipiszkach,  za  rzeką 
nazwaną  Wilia,  z  gruntu;  którą  fundacyą  dobrami  i  gotowemi 
pieniądzmi  udarował.  Tenże  uczynił  fundacyą  missyi  Królewieckiej 
Soc.  Jesu ,  znaczną  summa  prowidując  ją,  missyą  zaś  tychże 
WW.  00.  Jezuitów,  na  pograniczne  miejsca  Ruskie  i  wojewódz- 
twa Połockiego ,  w  kollegium  Połockim  fundował ,  wielom  kolle- 
gioni  inszym  00.  Soc.  Jesu,  wiele  dobrodziejstwa  uczynił,  jako 
O.  Poszakowski  Soc.  Jesu,  w  swoim  kalendarzu  wyraził,  i  z 
testamentu  ostatniej  woli  tegoż  Michała  Koszczycza,  jest  wiado- 
mo. Tenże  Michał  Koszczycz,  pisarz  ziemski  województwa  Wi- 
leńskiego, część  swoję  na  dobrach  nazwanyi'h  Mikicin  w  powie- 
cie Brańskim,  bratu  swojemu  stryjecznemu  Krzysztofowi  Ko- 
szczyczowi ,  podc^zaszemu  Bracławskiemu  zapisał ,  jako  z  testa- 
mentu jego  poznać  roku  1709.  który  bezżenny  umarł.  Także 
Wencesław  Koszczycz ,  brat  Piotra  podstolego  Witebskiego ,  i 
Michała  pisarza  ziemskiego  województwa  Wileńskiego,  bezżenny 
umarł. 

Stanisław  znś  Koszczycz,  skarbnik  województwa  Witebskiego, 
i  starosta  Zarzycki  ,  syn  Piotra  Koszczycza  podstolego  Witeb- 
skiego ,  urodzony  z  Katarzyny  Hrzecsotoirskioj ,  chorążanki  Wi- 
tebskiej,  która  zrodzona  jest 'z  Barbary  tle  domo  ChrapowickieJ, 
z  tejże  Barbary  Chrapowickiej,  po  śmierci  Krzeczotowskiego  stan 
odmieniwszy,  drugiem  małżeństwem  była  za  Hrebnickim,  z  któ- 
rych zrodzony  jest  ojciec  Floryana  Hrebnickiego,  teraźniejszego 
ińetropolity  Ruskiego,  arcybiskupa  Połockiego.  Ten  Stanisław 
Koszczycz  wszedł  w  małżeńskie  kontrakty  z  Zofią  de  Skrzijnno 
Duninowną,  starościanką  Szmcllyńską,  córką  Felixa  de  Skrzijnno 
Dunina  i  Alexandry  księżniczki  de  Bozydar  Borati/ńskiej,  a  jak 


Hoszczyiiski— Koszutski.  325 

powszechnie  mówią ,  kniaziowny  Boratyńskiej,  siostrą  Anlonicf^o 
11.1  Skrzynnie  hrabiego  Dunina  ,  regenta  w.  ks.  Lit.  starosty 
Relowskiego  i  Zahorańskiego,  pułkownika  chorągwi  najjaśniejszego 
Królewicza  Polskiego  Xawiera,  horodniczego  Witebskiego,  który 
wziął  za  małżonkę  z  Moskwy  Reginę  księżniczkę  Trubecką,  córkę 
Jana  książęcia  Trubeckiego,  marszałka  wielkiego  Cesarstwa  Ros- 
syjskiego;  z  którą  Zolią  na  Skrzynnie  Duninowną,  Stanisław 
Koszczycz  skarbnik  Witebski,  starosta  Zarzycki,  spłodził  synów 
czterech,  Michała  Koszczycza  starostę  Zarzyckiego,  Józefa 
starostę  Zahorańskiego,  Ignacego  dworzanina  J.  K.  Mci  Au- 
gusta III.  Antoniego  starościca  Zarzyckiego;  do  tego  cztery 
córki :  Barbarę ,  która  dostała  się  w  małżeństwo  Ottonowi  Gro- 
thuzowi ,  staroście  Linowskiemu  i  Pokretońskiemu ;  Annę  primo 
toto  za  Andrzejem  Wyrzykowskim,  podczaszym  księztwa  Indant- 
skiego,  2do  twto  za  Wojciechem  Wyszyńskim,  skarbnikiem  Dro- 
hickira ;  Rozalią  która  poszła  za  Franciszka  Darewskiego  Weryhę 
starostę  Pokorszańskiego ;  Teresę  ,  która  poślubiła  dożywotnią 
przyjaźń  Antoniemu  z  Lubna  Herejkowi,  stolnikowi  Połockie- 
mu.  —  , 
Dodaje  także  D///'iczen<ski  iż  ich  piszą  i  Koszczycami  —  ale  wła- 
ściwie liosczycz  pisać  się  powinni.  — 

Hoszczyuski  ^  w  województwie  Inowroclawskiem. 
Jędrzej  Koszczyński  (czy  raczej  Goszczyński)  wojski  Inowro- 
cławski podpisał  elekcyą  Władysława  IV. 

Koszewski  herbu  Ciołek^  w  Podlaskiem  wojewódz- 
twie: Piotr  i  Jędrzej  Koszewscy  w  ziemi  Zakrocimskiej  1632. 
Okoiski  icli   pisze  Koszewski. 

Koszkoiiski  herbu  Dołęga.  Sebastyan  Roszkowski 
kanonik  Kujawski  1577.  Acta  Synod.  Petricov.  cap.  36. 
N.  KoszkowskI  miał  za  sobą  Kalińskij  Iierbu  Topor,  siostrę 
rodzoną  Łukasza  suflragana  Lwowskiego,  z  której  córka  Kry- 
styna była  za  Ałexandrem  Witkowskim  berbu  Poraj.  Anna 
Koszkowska  zakonnica  u  Wszystkieli  SS.  we  Lwowie. 
W  roku  1788.  Antoni  Itoszkowski  podstarości  Radziejowski.  — 
Krasicki. 

KoszouOYfSki.  Alcxander  Koszonowski  kanonik  Po- 
znański, sekretarz  królewski  1676.  Constit.  Jol.  10.  Kosza- 
nowska  była  za  Cballńskim  berbu   Pomian. 

HoszowicZa  Jan  Micbał  Koszowicz  towarzysz,  za 
krwawe  zasługi  swoje,  i  męztwo,  nobiłitowany  na  sejmie 
1662.    Constit.  fol.  43. 

Koszubski.  Paweł  Koszubski  podpisał  list  Zyg^mun- 
talll,  1592.  dany  miastu  Lwowskiemu.  Jakób  1628.  Fran- 
ciszka Koszubska  była  za  Bogusławem  Cbłapowskim. 

Koszutski  herbu  Leszczyc,  w  Wielkiej -Polszczę, 
piszą  się  z  Pierzchną,  a  Plerzeblińscy  tegoż  herbu  z  Koszut. 
zkąd  pozna(5,  ze  to  jest  jeden  dom  Pierzcblińskicb  i  Ko- 
szutskich.   Niewieni   czy  nie  tu  należy  Mikołaj  z  Koszulowa 

21- 


324  Koszutski. 


proboszcz  Gnieźnieński ,  któremu  jako  powinowatemu  swemu, 
Jarosław  Boj^oria  spuścił  hył  arcybiskupslwo  Gnieźnieńskie 
w  roku  1372.  ale  kapituła  (luieziiieńska  przeszkodziła  do  teo^o. 
Długosz,  Paproć,  fol.  lS.'i.  Stanisław  Koszutski  przełożył  z 
Łacińskiego  na  Polski  język  księgi  Rcinc/iardn  Lorichtnsza 
de  bono  regimine  w  roku  1555.  i  in  folio  do  druku  podał  w 
lVilnic.  Ambroży  z  Pierzcbna  miał  syna  Hektora,  ten  z  Bar- 
barą Cbojnackfj  spłodził  Adama,  dziedzica  na  Knszutacb,  Strze- 
szkach  i  Murzynowie,  ten  pojął  \mo  rolo  Barbarę  Radzew- 
ską,  z  niej  byłl  synowie  Jan  i  Piotr.  Jan  miał  za  sobą  Sta- 
rzyńską z  Sieradzkiego  z  niej  zostawił  synów  trzecb :  Sta- 
nisława z  Zycbłińską  ,  Piotra  z  Przedzyuską,  w  związku 
małżeńskim  będącycb,  trzeciego  Antoniego,  który  żołnierzem 
umarł.  Drugi  syn  Adama  z  Kadzewskiej  Piotr  miał  za  sobą 
pierwszym  związkiem  Barbarę  Konarzewską  berbu  Poraj,  dru- 
gim Jadwigę  Pslrokońską,  z  Konarzewskiej  spłodził  syna  Ada- 
ma, przedtem  pisarza  grodzkiego  Wscbowskicgo,  a  teraz 
pisarza  ziemskiego  Poznańskiego,  który  ma  za  sobą  Teresę 
Koszutską  córkę  Franciszka,  z  tą  zostawił  córki  dwie:  Zofią, 
Antoniemu  Obiezierskiemu,  Konstancyą  Micbałowi  Łaszczyń- 
skiemu,  zaślubione,  synów  kilku,  to  jest  Piotra,  żona  jego 
Boo-umiła  Dzierżanowska  podczaszanka  Kaliska,  Stanisława, 
żona  jego  Rozalia  Zbijewska  podsędkowiczowna  Poznańska, 
Franciszka,  Pawła,  Ludwika j  Ambrożego  młodzianów.  Z  Ja- 
dwio-i  Pstrokońskiej  tenże  Piotr  miał  dwócb  synów,  Mikołaja 
teraźniejszego  miecznika  Kaliskiego,  który  złączył  się  doży- 
wotnie z  Dzierżanowska  podczaszanka  Kaliską  starszą  siostrą 
żony  synowca  swego  Piotra.  Trzeci  syn  Piotra  z  Pstrokoń- 
skiej Zygmunt,  ma  za  sobą  Łukomską.  Córki  Piotra  trzy, 
to  jest  z  Konarzewskiej  jedna  Jadwiga  Przespolewska  bezpo- 
tomna, z  Pstrokońskiej  zaś  Wiktorya  Rozdrażewska  i  Kon- 
stancyą Kraska.  Trzeci  syn  Adama  syna  Ilektorowego  Łukasz 
z  Doroty  Żychlińskiej  urodzony,  ten  miał  za  sobą  Zasadzką, 
z  niej  spłodził  syna  Antoniego,  teraźniejszego  burgrabiego 
Pyzdrskiego,  który  \mo  roto  miał  za  sobą  Agnieszkę  Cbu- 
dzyńską,  z  niej  syna  Sebastyana  i  córek  trzy:  Katarzynę, 
Teresę  i  Julianę.  2do  roto  ma  za  sobą  Helenę  Zbijewska,  z 
niej  synów,  Hektora,  Mikołaja,  i  Macieja.  Kazimierz  Koszutski 
dziedzic  Ruska,  Wituszyc,  syn  Franciszka,  siostra  jego  Tc- 
rcssa,  żyje  z  Adamem  Koszutskim  pisarzem  ziemskim  Po- 
znańskim, druga  Konstancyą  była  za  Janem  3Iiaskowskim 
podsędkiem  Wscbowskim.  Władysław  urodził  Stanisława  pi- 
sarza grodzkiego  Kaliskiego,  który  miał  za  sobą  Rynarzew- 
ską,  z  niej  czterecb  synów.  Jan  teraźniejszy  surrogator 
Wscbowski,  miał  za  sobą  Makowską,  Antoni  Koszutską,  Wła- 


Koszycki— Hot.  r,2S 

djsf.iw  iiitodziaii,  Stefan  Franciszkan.  Driig^i  syn  Władysława 
Michał,  miał  za  sobą  Ilozilrazeuska ,  z  niej  kilku  synów,  7. 
którycli  jeden  został  rcforniatftni.  Wojciech  Koszutski  miai 
za  sobą  Trzecką,  od  którego  idzie  Jacek  i  Stanisław.  Jacek 
z  Radoiiskiej,  miał  synów,  Macieja,  ten  wziął  lioszutską  po- 
zostałą wdowę  po  Malechowskim  kasztelanie  Kaliskim.  Fran- 
ciszka, za  którym  była  Ossowska,  zostawiwszu  mu  synów 
czterech  :  3Iichała,  Stanisława,  Jacka,  i  Józefa,  umarła. 
Trzeci  syn  Jacka,  Piotr,  żyje  z  Kamińska.  Stanisław  syn 
Wojciecha  miał  za  sobą  3Iolską,  syn  zaś  jego  z  niej  Jakób 
Kurczewską,  z  której  idzie  Jan  proboszcz  Włoszakowski, 
Jakób  inszy  z  Zofji  Myeielskiej  rodzony  siostry  Jędrzeja  3Iy- 
cielskiego  chorążego  Poznańskiego,  zrodził  syna  Krzysztofa, 
ten  się  złączył  dożywotnie  z  Kierską  Anną  owdowiałą  po 
Zakrzewskim,  z  niej  syna  jednego  Ale.\aiidra  zostawił,  i  córek 
kilka.  Alexander  inszy  miał  za  sobą  Strzałkowską  synów 
dwóch  :  Marcina  i  Jakóba  sferilei/i.  31arcin  pojął  Domiechow- 
ską  z  niej  spłodził  syna  Jana  męża  rycerskiego,  i  córkę  Bar- 
barę Radzikowską.  Kazimierz  z  Golińską,  Rafała,  Antoniego, 
Jana  który  z  Mieszkowskiej  zostawił  Macieja:  czwarty  syn 
Kazimierza  Franciszek  ma  za  sobą  Bulakowską.  Sebastyan 
żupnik  Wielicki  1655.  kowent  z  muru  wyprowadził  00.  Re- 
formatom w  Wieliczce.  Jadwiga  Kaczkowskiego  sędziego 
ziemskiego   Kaliskiego  małżonka  1674. 

W  roku   1788.  Karol  Koszutski  kasztelan  Śrzeinski.  —  Nrnsicki. 
Koszycki.   Dobiesław  z  Koszyc  podsędek  Krakowski 
podpisał  list  Jagiełłą  Króla   dany  miastu  Kraków.    31ikołaj   z 
Koszyc  kanonik   Płocki    1453.    S/at.  3faxoiK  fol.  93. 

Koszyrskie  ksiąięta  herbu  Pogonią^  patrz  Saiigu- 
Szko.  Jędrzej  kniaź  Koszyrski  1528.  Metryka  Jf^oiyńska 
córka  jego  była  za  Bohuszem  ksiązęciem  Koreckim  wojewodą 
Wołyńskim,   Anna  za  Januszem   ksiązęciem   Poryckim. 


KOT     HERB. 

Kot  morski  powinien  być  wspięły  nogami  przedniemi 
do  góry,  siedzący,  ogon  po  między  nogi  zwiniony,  żółtym 
pasem  przepasany  według  Długosza  szary,  według  Papro- 
ckiego biały,  jedni  go  głową  wlewa  tarczy  obracają,  dru- 
dzy w  prawą,  pole  powinno  być  czerwone,  na  hełmie  trzy 
pióra  strusie.  Okol.  tom.  1.  fol.  478.  Kiedy  i  komu  i  z  ja- 
kiej okazyi  nadany,  historye  milczą.  To  pewna  że  u  Rzymian 
pułki  te  pod  któremi  starzy  żołnierze  żołd  prowadzili  na  cho- 
rągwiach Kota  aosity  z  podpisem ,   Felices  Senatores.  Pier. 


326  Hot— Kotarliski. 


KOT  ^ŁS^MS^mL^        HERB 


f^al.  lib.  13.  cap.  44.  Kota  lego  powinna  była  byc  tylko 
połowa,  czerwonego  koloru,  na  tarczy  niebieskiej,  od  brzegu 
czerwonej,  nogi  u  niego  jak  do  igrania  ułożone.  Kawalerya 
zaś,  którą  Rzymianie  t.^-^\  Augustei  milites ^  Kola  szarego 
na  chorągwiach  mieli,  na  białej  tarczy,  w  koło  której  cyrkuł 
czerwony,  bieżącego  z  zadartą  w  tył  głową.  Ci  zaś  którzy 
się  zwali  Albhn\  Kota  nosili  prosto  głowę  trzymającego,  na 
zielonej  tarczy,  którą  opasywał  cyrkuł  biały,  to  Pierius. 
Okolski  z  3JetliO(liusza  powiada,  ze  Alani  i  Burgundiones, 
Kota  na  chorągwiach  zażywali,  byd  to  tedy  może,  ze  z 
Włoch  albo  zkąd  inąd,  ten  herb  do  nas  przyniesiony.  O  ża- 
dnej jednak  nie  mogłem  się  doczytać  familji  w  Polszczę, 
któraby  się  nim  klejnociła,  tylko  to  piszą,  ze  go  Wojsznar 
jeden  z  Panów  Litewskich  i  na  siebie  i  na  dom  swój  na 
sejmie  Hrodelskini    przjął. 

Kotarllfiilli  /lerbu  Pnie/nhin,  w  Rawskiem  wojewódz- 
twie i  Lubelskiem.  Mikołaj  Kotarbski  poborca  1631.  Lnw. 
Pobór.  Marcyan  l(i32.  Franciszek  miał  za  sobą  Annę  By- 
strzejowską  herbu  Nieczuja. 

Paprocki  o  \\eT\inch  sir.  346.  pisze  ich  Kotarski  nie  Kotarbski.  Fa- 
milji tej  gniazdo  Kotary  wieś  w  województwie  Mazowieckiem. 
Małachowski  mieści  ich  w  ziemi  Wyszogrodzkiej.  Jeden  tegoż 
nazwiska  i  herbu  imieniem  Paweł,  przeniósł  się  z  3Iazowsza 
na  Ruś  czerwoną  i  w  roku  1364.  był  dziedzicem  Zawiecliowa, 
wsi  położonej  w  ziemi  Przemyslkiej ;  córkę  Jadwigę  wydał  za 
Bazylego  Sas  de  Hussowa.  Tegoż  Pawła  syn,  Jan  de  Kotart/, 
Zatniechów  haeres ,  z  Zoflą  de  IFoszcsańce  (Szcpti/cką)  miał 
syna  Adama  i  córkę  Olechnę ,  którą  wydał  za  31ichala  Sas  de 
Hussowa ,  i  dwie  części  wsi  Zaraiechowa ,  w  posagu  swej  córce 
zapisał  roku  1425.  Adam  syn  Jana  (Vexillif.  Praeniislien)  nabył 
też  dwie  części  wsi  Zamiechowa  roku  1452.  od  Piotra  Sas  de 
Hussowa.  Świadczy  o  tem  akt  sprzedaży  wpisany  w  grodzie  Prze- 
myslkim.  Mii/iir/ie?ita  Convent.  Sołopkoińensis  Oi'diins  Praedi- 
catornm  Fascic.  I.   wspominają  pod  r.  1562.   Jana  Kotarskiego 


Kotarski.  527 


dziedzica  wsi  Minkowa.  Roku  1584.  Mikołaj  rotmistrz  Króla  Ste- 
fana Batorego,  miał  za  żonę  Annę  de  Hrijiiickie.  Roku  1(530. 
J  eremie j  de  Kotary  Minkowa  Kotarski  wojski  Latyczowski  syn 
Mikołaja.  Roku  I(i50.  Władysław  cześnik  Latyczowski  pojął  za 
żonę  Jadwigę  Zapolska.  Stanisław  syn  Władysława  r.  1647. 
pułkownik  wojska  Kozaków  Z.iporowskich.  O  tymże  Stanisławii' 
jest  w  oryginale  list  królewski  następującej  osnowy: 

,, Władysław  IV.  z  łaski  Rożej  Król  Polski,,  Wielkie  Książe  Li- 
tewskie, Ruskie,  Pruskie,  Mazowieckie,  Zniudzkie,  Inllantskie, 
Smoleńskie,  Czernieciiowskie  i  Szwedzki,  Golski,  Wandalski 
dziedziczny  Król. 

,, Urodzonemu  Stanisławowi  Kolarskiemu  pułkownikowi  wojska  na- 
szego Zaporowskiego ,  Czerkaskiemu  wier.  nam  miłemu  laskę 
nasz.-j  królewska.  Urodzony  wier.  nam  miły.  Ma  intentum  uro- 
dzony Adam  Kazanowski  obożny  koronny,  Tlumacki,  Czerkaski 
nasz  starosta,  kościół  i  klasztor  braci  zakonu  Dominika  Sgo  w 
mieście  naszem  Czerkasiech  fundować.  A  że  wier.  twoja  tame- 
cznym jesteś  pułkownikiem ,  chcemy  to  mieć  po  wier.  twojej, 
abyś  świątobliwej  jego  dopomógł  intencyej  i  jeżeliby  kliiry  plac 
Kozacki  dla  przestrzeustwa  kościoła  i  klasztoru  był  potrzebny, 
na  którym  by  i  budynki  beły  Kozackie,  do  tego  się  wier.  twoja 
przyczynił,  jakoby  plac  za  plac  iiozakom  gdzieindziej  był  uka- 
zany, a  budynki  albo  przeniesione,  albo  oszacowawszy  zapłacone 
były :  dla  czego  i  komissarzów  naszych  tamże  wystaliśmy  i  na- 
znaczyli ,  którzy  plac  i  miejsce  dla  kościoła  i  klasztoru  sposobne 
Avyniierzać  i  ukazać  mają  i  w  tern  wier.  twoją  napominamy,  aby 
ci  Kozacy  którzy  w  lej  majętności  będą  ,  którą  przerzeczony 
urodzony  obożny  koronny  i  komissarze,  nasi  do  tej  ftindaciej  na- 
znaczą ,  'v^yżej  mianowanych  braci  Sgo  Dominika  zakonu  we 
wszelakiej  uczciwości  i  poszanowaniu,  które  zawsze  od  każdego 
stanowi  duchownemu  należy  mieli  i  zachowali  w  tej  powinności 
według  ordynacyi  o  starostwach  tamecznych  uczynionej  za  przy- 
kazaniem wier.  twojej  zostawali.  Inaczej  tedy  wier.  twoja  sto- 
sując się  do  wyraźnej  woli  naszej  dla  laski  naszej  nie  uczynisz. 
Dan  w  Warszawie  dnia  6.  miesiąca  Czerwca  roku  Pańskiego 
3IDCXLVn.  Panowania  naszego  Polskiego  i  Szwedzkiego  XX. 
roku.  —  Vladislaus  Rex.  L    S.  Alb.  tiadzidtowski  S.  R.  M.'' 

W  czasie  buntów  Kozackich  i  spustoszenia  województwa  Podolskiego, 
wieś  Minkowa  była  spalona,  a  syn  tegoż  Stanisława,  Bernard 
osiadł  w  Poznańskiem ,  gdzie  miał  swych  krewnych ,  a  mianowi- 
cie,  Kazimierza,  syna  Wojciecha  Kotarskiego  spłodzonego 
z  Rogalińskiej,  jak  świadczą  akta  Poznańskie  pod  rokiem  1575. 
Tenże  Bernard  służył  wojskowo  pod  Królem  Janem  Kazimierzem 
przeciw  Szwedom  i  zostawił  czterech  synów:  Jana,  Tomasza, 
Michała  i  Bonawenturę.  Jan  według  akt  grodu  Kowalskiego 
był  dziedzicem /'/■5ef/i/aiz)/a,  tegoż  syn  Antoni,  wnuk  Michał 
roku  1788. 

Tomasz  w  ziemi  Łomżyńskiej  za  Jana  Sobieskiego  pod  Wiedniem, 
miał  syna  Zygmunta,  ten  zaś  zostawił  Józefa  roku  17(50. 
Józef  zaś  z  Gryzeldą  Przeciszewską  miał  syna  Józefa,  który 
przeniósł  się  do  Gallicyi  ,  gdzie  też  posiadał  dobra  Nieglowice 
jak  świadczą  akta  Bieckie  pod  r.  1783.  i  matrikulacya  stanowa- 
Królestw  Gallicyi  i  Lodomeryi  wydana  roku  1817.  Z  Anny  Szcse- 
/>ff«o/MA7P/' zostawił  dwócli  synów:   Karola  i  Józefa.    Michał 


528  Hofczyc— Kotliiiski. 

trzeci  syn  Bernarda  osiadł  w  Kaliskiem  a  Bonawentura  czwarty 
syn  Bernarda  miał  swoją  siedzibę  w  Lubelskiem.  Tegoż  Bona- 
wentury potomstwo,  Marcyan,  także  w  Lubelskiem  r.  1700. 
Księga  7.5.  Akt  Lubelskich  fol.  53&.  —  Z  dokumentów  fami- 
lijnych złożonych  icydawcij.   — 

Kotczyc*  W  powiecie  Słonlniskini.  Piotr  Kotczyc  mie- 
cznik Słonimski   1674. 

Kotecki.  Rafał  Kotecki  podpisał  przywilej  Zygmunta  I. 
1537.   roku. 

Ii.otk.OY«'ski  herhu  Ostoja.  Juzem  mówił  w  trzecim 
tomie  o  Chotkowskicli  Ostojczykaoli,  bo  i  Paprocki  tak  ich 
zowie,  i  jam  icli  tak  czytał  na  elekcyacli  królewskicli.  Ba- 
ranowski in  MS.  raz  ieii  Cliotkowskiemi ,  drugi  raz  Korkow- 
skiemi  pisze,  niewiemże,  czy  są  insi  Cłiotkowscy,  a  insi 
Kotkowscy.  Mikołaj  Kotkowski  podczaszy  Sieradzki  podpisał 
kaptur  Krakowski  1586.  Constit.  fol.  405.  a  w  drugim  roku 
posłując  z  Sieradzkiego,  podpisał  edykt  Wiślicki.  Constit. 
fol.  439.  w  roku  1588.  deputowany  na  sądy  przeciwko  tym, 
którzy  Ma.\ymilianowi  sprzyjali.  Constit.  fol.  471.  Miał  za 
sobą  Gołticbowską  berbu  Lełiwa,  z  którą  zostawił  dwie  córki, 
jedna  Zofia  \mo  voto  Macieja  Rzeszowskiego,  2do  voto  Piotra 
Minockiego,  małżonka:  druga  była  za  Balickim:  synów  zaś 
było  sześciu.  Mikołaj,  który  służąc  żołnierską,  dostał  się  był 
w  niewolą  Turecką,  drugi  Piotr,  trzeci  Stanisław,  len  z 
Clirząstowską  berbu  Zadora  Piotra  córką,  zostawił  potom- 
stwo. Czwarty  Zygmunt  którego  żona  Elżbieta  Tomicka,  ale 
z  nią  żył  bezpotomnie,  posłował  na  sejm  1626.  umarł  1630. 
Piąty  Abrabam.  Szósty  Samuel.  Ci  Kotkowscy  mieli  w  Kra- 
kowskiem Olszyny,  i  Gołyszyn,  krom  iunycb  dóbr  w  ziemi 
Sieradzkiej  :  poty  Baranów.  >Vspominają  icb,  ^4cta  Castren. 
Cracoy.  1622.  Krzysztof  Kotkowski  miał  za  sobą  Zofią  Os- 
solińską, z  niej  synowie  Jt^drzej  i  Hieronim,  tyleż  córek, 
z  lycb  Zofia  żyła  z  Janem  Bieńkowskim ,  z  którym  miała 
dwie  córki :  Apollinarę  Sokołowską,  i  Zofią  Lewicką.  Druga 
była  najprzód  za  Russowskim  burgrabią  Krakowskim,  potem 
za  Grzegorzem  Pilawskim.  Mikołaj  z  Rudoltowic  i  Włady- 
sław 1648.  Genealogia  Drohojeivskich  powiada,  że  z  Osso- 
lińskiej były  te  dwie  córki:  Słupecka  kasztelanowa  Lubelska, 
i  Cbełmska  podstolina  Krakowska.  N.  miał  za  sobą  Zofią  Ko- 
bielską. 

Kotliński  herhu  Ogończyk ,  w  Kaliskiem  wojewódz- 
twie. Samuel  zaś  Kotliński  w  województwie  Mińskiem.  Tak 
rozumiem,  że  i  ci  którzy  się  na  Szląsku  Kotlińscy  znajdują, 
do  tyebże  należą.  Z  tych  Jerzy  Maurycy  de  Jeltsz  Baro,  w 
obl«;zeniu  miasta  Wiedeńskiego   pod  Starembergiuszeni  mając 


HoUiibaj  -Kotowicz.  329 

pod  swoją  kommendii  dwa  tysiący  piechoty,  gdy  mężny  odpór 
Turkom  diije,  postrzelony  zginął:  i  synowiec  jego  Jan  Je- 
rzy, brata  zaś  jego  Jerzego  Adolfa  w  twarz  raniono.  Wienna 
obsessa  fol.  18.  et  47. 

Hotłuliaj.  Samuel  Kotlubaj  podczaszy  Witebski  w 
powiecie   Kowieńskim    1674. 

M.otoiuirski  herbu  Puchała.  Są  w  Prusiech  i  na 
Krainie,  ludzie  rycerscy,  piszą  się  z  Kotomirzyc.  Krzysztof 
Kryszpin  Kotomirski  i  Tomasz  w  Pomorskiem  kwitnęli.  MS. 
de  Famil.  Pruss. 

Kotoni.  Jerzy  Kotony,  w  różnych  okazyach,  ze  się 
tej  ojczyźnie  dobrze  przysłużył,  dla  tego,  jego  brata  Kon- 
stantyna i  dzieci  jego  nobilitowano  na  sejmie  1676.  Conslit. 
fol.  60. 

BLotowielli //e;-i«  A"o7-ai,  w  Sieradzkiem  wojewódz- 
twie. INiewiem  czy  tu  należy  Jerzy  Kotowicki  pisarz  ziemski 
Połocki  1581.    Constit.  fol.  395. 

Koto^tiez  herbu  Korczak.  Aajprzód  Wołyńska  zie- 
mia gniazdem  ich  była,  bo  Metryka  If^olijńska  1528.  między 
swemi  ziemianami  liczy  Sienka,  Michaiła  i  Lewka  Kotowi- 
czów. Z  Wołynia  wynieśli  się  do  Litwy,  Jędrzeja  w  Gro- 
dzieńskim powiecie  wspominają  Konstytucije  l&l^.fol.  353. 
był  potem  pisarzem  ziemskim  Grodzieńskim.  Jan  w  Nowo- 
grodzkiem,  Tomasz  w  Podlaskiem  1648.  i  Alexander  w  Smo- 
leńskiem. Jędrzej  najprzód  kuchmistrz  Litewski  dalej  pisarz 
polny  Litewski  i  starosta  Grodzieński  5  posłował  na  różne 
sejmy  1661.  i  1662.  a  w  roku  1667.  marszałkował  w  izbie 
poselskiej,  pod  czas  którego  czasu,  kamienicę  jego  w  War- 
szawie i  dwór  w  Grodnie,  ziemskiem  prawem  nadane  Const. 
fol.  16.  na  koniec  kasztelan  Wileński,  zaczął  fundowaó  w 
Grodnie  ojców  Karmelitów  Bosych,  luboć  śmierć  do  dokoń- 
czenia tych  świętych  zamysłów  przeszkodziła,  jako  wspomina 
łionstytucya  1678.  fol.  17.  Jana  było  trzech  synów:  Jan 
który  broniąc  Smoleńska  postrzelony  umarł.  Jędrzej  jadąc 
w  poselstwie  do  Moskwy,  w  drodze  na  Mieczność  przeszedł, 
i  Alexander  najprzód  scholastyk  Wileński,  potem  biskup 
Smoleński  od  roku  1671.  z  tego  postąpił  na  Wileńskie  r. 
1685,  na  którem  rok  tylko  przeżywszy,  przeniósł  się  na  wie- 
czność 1686.  był  prałat  mądry  i  w  ludziach  uczonych  ko- 
chający się:  gorliwy  o  dobra  kościelne,  czego  dał  dowód  w 
sprawie  Piltyńskiej,  przykładnem  życiem  chwalebny.  EusŁa- 
chi ,  najprzód  referendarz  Litewski  i  kanonik  Wileński  Const. 
1685. yb/.  13.  dalej  biskup  Smoleński,  pałac  w  Wilnie  przy 
katedralnym  kościele  dość  obszerny  wystawił.  Jan,  brat  ro- 
dzony Eustachiego  biskupa  i  Jędrzeja  kasztelana  Wileńskiego, 


330         Kotowski— Kotiirczyiiski. 


stolnik  Orszanski  167i.  Hreliory  cliorą/.y  Grodzieński,  puł- 
kownik królewski  1704.  Jan  Franciszek  starostaNIrodzieński, 
miał  za  soh;}  Bokumownę  sloliiikownę  Litewską. 

Kotowiczowna  znacznych  włości  dziedziczka  .  małżonka  Jana  hrabi 
Krasickiego  chor.-jżego  nadwornego  Litewskiego,  zostało  się  z  niej 
liczne  poto.iistwo.   —    Iwasicki. 

Kotowski  herbu  Pomtan ,  w  ksi(;zlwie  Zinutl/.kieni. 
Szczęsny  Kotowski  niial  za  sobą  Monstwilankt;,  podczas  wojny 
Szwedzkiej,  od  Chodkiewicza  byt  gubernatorem  ziemi  Zmu- 
dzkiej,  córek  miał  trzy,  jedna  byhi  za  Butkiewiczem  S(;dzif} 
ziemskim  Oszmiańskim,  druga  za  sędzią  llpitskim ,  trzecia 
za  Stankiewiczem:  syn  zaś  Stanisław  spłodził  synów  sześciu: 
z  tycli  pierwszy  Jan  porucznikował  u  Chodkiewicza  kaszte- 
lana Wileńskiego,  zabity  w  okazyi.  2.  Stanisław  poległ  od 
Turków  pod  Oryninem.  3.  Jędrzej  służąc  po  usarsku,  zgi- 
nął pod  Chocimem.  4.  Wojciech  rotmistrz  mąz  waleczny. 
5.  Krzysztof  po  usarsku  służąc  zginął  pod  Łojowem.  6.  Mi- 
kołaj w  Rzeczycy  w  obozie  umarł.  Alcsander  stolnik  Sta- 
rodubowski  miał  za  sobą  Annę  Jezierską,  z  której  synowie 
Stanisław  Krzysztof  r.  1(575.  i  Dominik;  córek  pięć:  jedna 
Stradomska,  druga  Kurzenicka,  trzecia  Kaczkowska,  czwarta 
Slepowrońska,  piąta  Katarzyna.  Mają  ci  Kotowscy  znaczne 
daniny  w  Starodubowczyznie  od  Zygmunta  IIL  i  innych  Kró- 
lów sobie  w  zasługach   nadane. 

KotOYVSki  herbu  Trzaska,  w  Rawskiem  wojewódz- 
twie. Kazimierz  Kotowski  sędzia  ziemski  Warszawski,  jioseł 
na  sejm  1061.  z  tamtąd  komissarz  do  rewizyi  skarbu  koron- 
nego. Constit.fol.  10.  i  1067.  i  1070.  Adam  starosta  Bole- 
niowski,  podstoli,  a  potem  stolnik  Wyszogrodzki,  burgrabia 
Krakowski  1080.  Są  i  na  Rusi,  ale  nie  mogę  wiedzieć  czy 
lego  herbu.  Iwan  Kotowski  wójt  Łucki,  ziemianin  Wołyń- 
ski 1528.  Hieronim  Konstantyn  nuirszałek  Mozyrski,  starosta 
Romanowski  1691.  Floryan  Lew  marszałek  i  poseł.  Piotr 
Karol  starosta  i  poseł  powiatu  Mozyrskiegj  podpisali  konfe- 
deracyą  generalną  1696.  Jadwiga  I  Anna  zakonnice  S.  Be- 
nedykt{i  u  Wszystkich  SŚ.  we  Lwowie  1720.  sędzianki  Ki- 
jowskie.   Któryś   z   nich   miał   za   sobą  Borzęcką 

Adam  Kotowski  sekretarz  królewski,  przypuszczony  do  indygenatu 
r.  1673.  przyrzekł  iż  sto  dragonji  dobrze  umundurowanej  własnym 
kosztem  przeciwko  nieprzyjacielowi  wystawi.  —  f^ol.  leg.  V. 
fol.  127.  —  W  roku  178H.  Jan  Kotowski  burgrabia  Zambrow- 
ski. —  Krasicki,  (niewiadomo  jednak  którego  herbu.)  — 

H-Otiirezyiiski.  Wojciech  Kolurczyński  w  Kijow- 
skiem  województwie  podpisał  elekcyą  Jana  IIL 


Hot%vica— Kotwicz.  331 


KOTWICA     HERB. 

Kotwic  różnym  kształtem  różni  zażywają,  Jurachowie, 
Cljawejłowiczowie,  Cłiryniecy,  Duliczowie,  Hutorowie,  Ło- 
wiejkowie,  Dessyerowie,  o  każdym  z  tycli  piszę  na  swem 
miejscu.  Także  Kołontajowie.  3Iiędzy  herbami  Karpia  mar- 
szałka Wolkowiskieg^o  w  Repli  w  kościele  widział  Kotwicę 
Jis.  Kojaloiuicz,  ze  dwiema  liakami,  jeden  na  jedne,  drugi 
na  drugą  stronę  zakrzywiony,  miasto  iielia  u  Kotwicy,  linia 
literę  Tau  wyrażająca,  na  liełmie  trzy  pióra  strusie.  Roter- 
mundowie  Kotwicę  i  Karpia  w  koronie  w  herbie  noszą. 
Patr?  także  Kotwic  w  lierhach  Radzie,  Sztumber  i  związane 
Kotwice. 


KOTWICZ      /T^SiMmi^^^^     HERB. 


Ma  byc,  na  tarczy  białej,  pole  czerwone,  na  kształt 
rzeki  w  szerz  tarczy  rozciągnione,  na  hełmie  ręka  z  mieczem 
zaniesiona.  Bielak,  fol.  1V^.  Paproć,  o  herb.  f.  hii2.  Okol. 
tom.  l.fol.  481.  hlejnotij  fol.  59.  MS.  As.  Kojal.  i  Rutki. 
W^szyscy  się  autorowie  nasi  na  to  zgadzają,  że  z  Niemiec 
do  Polski  przyniesiony.  Paproć,  o  herbach  powiada,  że  dwaj 
bracia  rodzeni,  z  familji  książąt  Austryuckich 5  gdy  Henryk 
książę  Wrocławski  1281.  wojną' zadarł  z  książętami  Polskie- 
mi,  w  wojsku  jego  żołd  prowadzili,  zwali  się  Pochnerami, 
jednemu  z  nich  imię  Jan,  drugiemu  Henryk.  Z  tych  Henryk 
ożeniwszy  się  w  Luszeńskiej  ziemi,  znaczną  po  żonie  wziął 
majętność,  gdzie  miasto  założył,  i  nazwał  Kotwicz.  W^alcząc 
potem  z  pany  swcmi  książętami  margrabskiemi ,  utracił  onc 
majętność,  zkąd  się  wyniósł  na  Szląsko,  gdzie  się  wiele  po- 
tomstwa jego  zostało,  którzy  się  Kotwiczami  zwali,  a  ci  no- 
szą w  hełmie  na  koronie  pół  kamienia  młyńskiego,  w  któ- 
rego środku  strusie  pierze  czarne:  bo  tego  był  ztąd  dostał 
ten  Henryk,   że  w  Turnieru  połowicę  kamienia  młyńskiego, 


332 


Kotwicz. 


znaszał  na  hełmie.  Ci  zaś  co  od  brata  jego  starszego  Jana 
idą,  na  hełmie  rękę  noszą,  jako  się  wyżej  j)owiedziało,  eo 
nic  pewniejszeg-o ,  ze  dla  zacnych  zasług  temu  Janowi  na- 
dano było.  Ta  tedy  jest  różnica  herbu  arcyksiąząt  Austryi, 
ze  ci  |)ole  noszą  hiale  w  czerwonem,  Kotwiczowie  zaś  czer- 
wone w  białem.  Piotra  i  Henryka  Kotwiczów  znacznych  do- 
brodziejów klasztoru  Miechowskiego  wspomina  j.TflX7'e/.  Miech, 
fol.  70.  Nie  wszyscy  jednak  tego  herbu  jednakowo  zażywa- 
ją; bo  niektórzy  w  hełmie  kładą  trzy  pióra  strusie,  a  na 
tarczy  pole  czerwone  przepasane  bialem,  drudzy  pole  białe 
przepasane   czarnem,  jako  Lenkiewiczowie   i  Tołkaczowie. 


UerhotVHi. 

Chmielik,  tiaIe)ikotvicz,  Strzała, 

Czap/ic/a',  Komorotoski,  Si/lchanowski., 

Dłuski,  Kotwicz,  Tołkacz, 

Dzieganowski,  Krzi/cki^  fVęzijkowski, 

Gilewski,  Lenkiewicz,  fVilkotvski, 

Gołijcki,  Pochtier,  ff^ryszkolski, 

Grodliński,  Rndoihicki,  J/l/rzi/kowski, 

Hemindowski,  Smolik,  Zgorski. 

Kulecki,  Strupińaki,  * 

Późniejsi  heraldycy  jakowe  :    Kuropatnicki ,    Małachowski,   fFiclą- 
dek  i  inni  naslępującpn  familiom  lakźe"  ten  herb  przydają: 
.  Helmiridowski.  —  Miicldiiiski.  —  Silhcim.  —  Swęder.ski. 

K.otYvicz  herbu  Jlottvicz.  Jana  Pochnera  Kotwiczą  po- 
tomkowie ,  osiedli  w  Wschowskiej  ziemi ,  kędy  od  różnych 
dóbr,  osobnych  nazwisk  nabyli,  niektórzy  z  nich  przy  da- 
wnem  imieniu  Kotwiczów  zostali  się.  Z  tych  był  Janisław 
arcybiskup  Gnieźnieński,  (luboc  go  katalog  Łyskowicki  do 
herbu  Sulima  naciąga.)  Tego  Borysław  antecessor  jego,  w 
sprawach  kościoła  swego  wybrawszy  się  do  Awcnionu,  wziął 
był  z  sobą  w  drogę,  na  ten  czas  archidyakona  Gnieźnień- 
skiego, żeby  mu  był  biegłością  swoją,  którą  miał  w  prawie 
duchownem,  i  dzielnością,  pomógł  docierać  interessów;  tam 
gdy  Borysław  śmiertelne  życie  złożył:  Janisław  z  woli  pa- 
piezkiej  na  jego  miejsce  wstąpił  w  roku  1318.  Wróciwszy 
do  ojczyzny,  od  wszystkich  mile  był  przyjęty.  Więc  ze  Krzy- 
żacy Chełmińskie  biskupstwo  oderwawszy  i  pod  arcybiskupa 
Ryskiego  poddawszy  go,  w  Pomeranji  dziesięciny  i  inne  pro- 
wenta  Kujawskiemu  i  Poznańskiemu  biskupom  zabierali,  Ja- 
nisław mistrza  Krzyżackiego  i  z  innemi  jego  adherentami 
wyklął:  do  Rzymu  w  tej  maleryi  biskupa  Kujawskiego  wy- 
słał,  luboc  protekcyą  Krzyżacy  w  Rzymie  wsparci,   cięzkieml 


\ 


Kowalewski.  353 


byli  Janisławoni.  Paprocki  o  nim  powiada,  ie  <^dy  się  na 
wojnę  zanosiło  w  Polszczę,  obawiając  się  lupiezkiej  ręki 
len  przezacny  arcybiskup,  wielką  częśd  srebra  kościelnego 
wywieźć  kazał  na  Chęciny,  wszakże  g-dy  owa  burza  ucichła, 
zupełnie  go  nie  odebrał,  w  nadgrodę  jednak  lej  straly  na- 
znaczono mu  pewną  suninię  w  Zupacli ,  klórą  co  rok  poty 
miał  odbierać,  pókiby  według  taxy  ujęlcgo  srebra,  należytej 
kwoty  nie  wybrał,  za  klórą  on,  kościołowi  srebro  w  zamiast 
tamtego  oddał.  Władysława  Łokielka  i  z  żoną,  a  potem  syna 
jego  Kazimierza  i  z  żoną  na  tron  Polski  koronował.  W  Żni- 
nie kościół  i  klasztor  00.  Dominikanom  wysławił,  poświęcił 
i  nadał,  pod  tytułem  S.  Jana  Chrzciciela.  Dwie  wsi  przefry- 
marczył,  Leszno  i  Nagorzyce :  za  Leszno  wziął  od  Floryana 
klóry  się  pisał  z  Krasnowa,  wieś  Grocholice  w  ziemi  Łę- 
czyckiej, a  za  Nagorzyce ,  wieś  Kopytkowo  w  ziemi  Siera- 
dzkiej. D/ugosz  go  zowie ,  3Iagnus  Reipub.  Regni,  Eccle- 
sineque  Gnesnensis  amator.  Ubodzy,  których  hojnie  opatry- 
wał, zwali  go  ojcem  swoim  j  naostatek  pełen  dni  i  zasług 
odpoczął  w  Panu  1341.  w  Gnieźnie  pochowany.  Damalew. 
tn  Archiep.  Gnesn. 

Jakób  Kotwicz  kasztelan  Łęczycki ,  brat  rodzony  Jani- 
stawa  arcybiskupa  w  roku  1339.  jakom  czytał  in  Monttn. 
Collegiatae  Łoricien.  Mikołaj  Kotowicz  siostrzeniec  nazwany 
Ślęzak  1434.  o  którym  Bielski  fol.  351.  Cromer  lib.  21. 
Jan  1457.  o  którym  Biel.  fol.  410.  Cromer  lib.  24.  Miko- 
łaj archidyakon  Poznański,  kanonik  Gnieźnieński  Decretorum 
Doctor .1  koło  roku  1523.  którego  decisio  de  Statuto  Pro- 
rinciali  contra  raptores ,  żeby  w  sądach  kościelnych  była 
w  exekucyi,  rozkazał  synod  prowincyalny  czwarty  za  Jana 
Łaskiego  arcybiskupa  Gnieźnieńskiego  miany .,  jest  położona 
między  innemi  statutami  loydanemi  1527.  cztery  karty  Jej 
in  4/0.  Jest  jego  wiersz  który  pisał  na  pochwałę  Zbigniewa 
Oleśnickiego  arcybiskupa  Gnieźnieńskiego  u  Starował,  in 
Monum.  Mikołaja  Kotwiczą  koniuszego  koronnego  za  Zy- 
gmunta \.  1531.  znajdziesz  na  liście  tegoż  Króla  u  Okol. 
tom.  Z.  fol.  69.  Augustyn  koniuszy  i  chorąży  koronny,  bur- 
grabia  Krakowski,  umarł  1550.  jako  świadczy  nadgrobek  na 
Kazimierzu  przy  Krakowie,  córka  jego  Katarzyna  była  za 
Grzegorzem  Branickim  łowczym  Krakowskim,  starostą  Nie- 
połomnickim  herbu  Gryf:  zeszła  z  tego  świata  1588.  o  czem 
jej   nadgrobek  w  Niepołomnicach. 

Kon^alem^slii  herbu  Dołęga.,  w  Kijowskiem  woje- 
wództwie. Stanisław  Kowalewski  łowczy  Kijowski,  posłując 
na  sejm  1670.  komissarzem  był  deputowany  do  traktatów 
z  Moskwą  o  pokój  ,    Constit.  fol.   16.  w  Kisielinie  z  Aryań- 


554  Kowalewski. 


skieg^o    zboru    kościół   Katolicki   wystawił.    Constilut.    1685. 
fol.   18. 

Honalewski  herbu  Godziemba,  w  Sendomierskicm 
województwie.  Jan.  ylcta  Cracov.  1C44.  Tomasz  z  Kowal- 
kowy  Kowalkowski  pisarz  ziemski  Sendomieiski,  srdzia  ka- 
pturowy tamże  1G32.  Pan  na  wszystkich  ludzi,  na  ubogie 
szczodry;  żadnych  podarunków  nigdy  nie  brał,  powiadając 
ze  i  bez  tego  z  łaski  Boskiej  będę  chleb  jadł,  umarł  juz 
podeszły  w  lata  1046.  Zona  jego  pierwsza  Koryeińska,  stry- 
jeczna siostra  kasztelana  Wojnickiego  i  Sądeckiego.  Druga 
Anna  Bobolanka  synowica  Jędrzeja  podkomorzego  koronne- 
go. Czmmocki  Kazan.  Gniazdo  Szlacheckie.  Anna  córka 
jego  z  niej,  była  za  Janem  Mokrskir-i ,  druga  była  za  Le- 
szczyńskim sędzią  ziemskim  Sanockim  herbu  Korczak.  Są 
tegoż  herbu  Kowalkowscy  w  Prusiecb.  Wojciech  1632.  Jan 
1648.  w  Pomorskiem  województwie.  Zygmunt  z  Lubrańca 
1674.   Adam  1699. 

Konalenski  herbti  Junosza,  w  Płockiem  wojewódz- 
twie. Adam  Kowalewski  w  ziemi  Zakrocimskiej,  Marcin  pi- 
sarz ziemski  Łomżyński,  Piotr  i  Ignacy  w  ziemi  Łomżyń- 
skiej 1648.  Jędrzej  podstoli  Płocki  1674.  poseł  na  konwo- 
kacyą,  potem  kasztelan  Sierpski  1696.  Stanisław  chorąży 
Zakrocimski  1593.  Constit.  fol.  648.  Jakób  sędzię  grodzki 
Zakrocimski  1618.   córka  Eufemia.   Paproć.  Łaski  fol.  43. 

Konalenski  herbu  Łada.,  w  ziemi  Różańskiej.  N. 
Kowalewski  sędzia  Różański,  córka  jego  Zofia  była  za  Janem 
Brodowskim  herbu  Łada. 

Hovralen'Ski  herbu  Nowina,  w  Krakowskiem  i  Sen- 
domierskiem  województwach.  N.  Kowalewski  pisarz  koronny 
1685.   N.   miał  za  sobą   Katarzynę  Krupkownę  Przecławską. 

Koiialewski  herbu  Prus  3tio,  w  województwie  Sie- 
radzkiem. Jakób  z  Kowalewie  dziekan  i  ofilcyał  Łowicki,  ka- 
nonik UniejowskI  1485.  Acta  Syn.  Petric.  fol.  46.  31ikołaj 
miecznik  Sieradzki,  podstarości  Nowomiejski,  stolnik  Bra- 
cławski  1607.   z  sejmu  deputowany  do  korrektury  praw. 

HowalCMSki  herbti  Radwan,  w  Pilznieńskim  powie- 
cie. Józef  Kowalewski  sędzia  grodzki  i  kapturowy  Krakowski 
1587.  Constit.  fol.  Ą2\.  potem  podsędek  Krakowski  1590. 
Constit.  fol.  602.  Elżbieta  była  za  Korycińskim  Mikołajem 
kasztelanem  Bieckim   starostą  Ojcowskim. 

Jan  Kowalewski  z  wojska  Zaporowskiego,  otrzymał  nobilitacyą  na 
sejmie  r.  1659.  —  Felix  Kowalewski  (niewiadomo  którego  herbu) 
susceptant  Zawskrzyński.  —  Krasicki. 


Kowalewski— Kowalski.  35.1 


Kowalewski  tegoż  herhu  ,  co  i  Żukowski  w  Pru- 
sictli.  O  tych  sam  tylko  pisze  MS.  o  Familiach  Pruskich. 
Wojcicrh  1G32.   |)o(l[iisai   clekcyjj  Władysława  IV. 

■i.owalkoiV!!tk.i  herbu  Przegonią ,  w  Dobrzyńskiej 
y.ieiiii.  Ludwik  Kowalkowski  1648.  Kazimierz  z  Kowalk  pod- 
sloli  Dobrzyński,  pisarz  kwarciany  koronny,  z  sejmu  1690. 
komissarz  do  granlcznycb  kłótni.  Constit.  fol.  19.  Ałexander 
kapitan  w  regimencie  królewskim.  iN.  kanonik  Lwowski  1674. 
Franciszek  proboszcz  Łucki   i  Brzeski  I(i97. 

Kowalski  herbu  Abdanli.  Anna  Kowalska  Jana  Gu- 
mowskiego mał/onka.  Kasper  miał  za  sob.j  Annę  Czekanow- 
ską,    która   potem   j)Oszla   za  Zernickiego.   N.    Komorsk,!. 

Kowalski  herbu  Korab ,  w  województwie  Siera- 
dzkiem miasteczko  Kowale,  imienia  tego  początkiem  było, 
od  których  potem  Łabi^-ccy  Korabitowie  poszli,  działem  wzi.i- 
wszy  Łab(;cie.  Niektórzy  z  Kowalskich  na  Kusi  osiedli,  to 
jest  Wiktoryn  i  Stefan  koło  roku  1577.  z  których  Stefan 
podstarościm  był  Barskim:  a  Wiktoryn  najprzód  pisarz  gro- 
dzki, dalej  podstarości  Przemysiki ,  na  koniec  jtodsędek  ziem- 
ski Lwowski,  jako  si*;  podpisał  na  liście  Zygmunta  IIL  da- 
nym miastu  Lwowskiemu  1592.  Stanisław  a  zda  mi  się. syn 
Wiktoryna,  stolnik  Lwowski  1648.  siostra  jego  żyła  z  Ję- 
drzejem Gołucbowskim  podkomorzym  Sendomierskim.  Ko- 
chów, lib.  2.  climac.  1.  pisze  o  jednym  z  nich  chorążym 
Lwowskim,  ze  w  roku  1649.  mę/.nie  się  bijąc  z  Kozakami 
i  Tatarami,  gdy  mu  prawą  rękę  odcięto,  w  lewą  chorąg-iew 
przejął,  gdy  i  tę  nawet  stracił,  a  nad  to  wielą  innemi  zwą- 
llony  ranami,  zęby  się  była  chorągiew  w  nieprzyjacielskie 
ręce  nie  dostała,  zwinąwszy  ją  pod  się,  na  niej  się  rzucił, 
zęby  której  żywy  nie  mógł,  przynamniej  umarły,  ojczyźnie 
dochował.  W  Wielkiej-Pol-szcze  drudzy  zostali.  Z  tych  Sta- 
nisław z  Jadwigi  Lisieckiej ,  spłodził  dwie  córki  ,  dwóch 
Waliszewskich  Roików  małżonki,  i  syna  Jędrzeja,  ten  pojął 
Katarzynę  Golemowską,  pozostałą  wdowę  po  Trębińskim,  z 
tej  była  córka  Helena  w  Gnieźnie  zakonnica,  i  syn  Franci- 
szek, \mo  rolo  miał  za  sobą  Zofią  Ostrowską  herbu  Nałęcz, 
z  której  syn  Józef  umarł  in  Coiigregafioiie  S.  Philippi  Ne- 
7-ei,  2do  roto  Katarzynę  Smarzewską,  z  której  dwóch  ma 
synów:  Tomasza  i  Jana.  N.  Kowalski  miał  za  sobą  Maryannę 
Bclzecką   podczaszankę   Czerniechowską,  ale  sterilis. 

Kowalski  herbu  Jf^ieruszowa.,  w  Sieradzkiem  woje- 
wództwie. Dom  pod  tera  imieniem  Starodawny.  Piotr  de 
Kowale  Wierusz,  któremu  Władysław  Jagiełło  Król  Polski 
dał  przywilej  1392.  aby  mógł,  ze  wsi  3Iichałowa  miasteczko 
Praszkę  założyć,  feria  2da  in  crastino  S.  Joannis  antę  Por- 


336  Kowalski. 


tam  Lattnam  Petricoriae  ^  tcz  same  potem  łaskę,  nowym 
listem  swoim  utwierdził  Król  Kazimierz  III.  145G.  Marci- 
nowi synowi  Piotra:  obadwa  te  przywileje  poda! />e/-  oblałam 
do  ksiiig  ziemskich  Wieluńskich,  Jan  Wierusz  Kowalski  pod- 
komorzy Wieluński  w  roku  1564.  Bieniasz  alho  Kcnedykt 
sędzia  ziemski  Wieluński,  z  synem  swoim  w  roku  1401.  fun- 
dował zakonników  S.  Pawła  pustelnika,  i  kościoły  S.  Ducha 
i  nawiedzenia  Najśw.  Matki,  w  dziedzicznem  swojem  miaste- 
czku Wieruszowie,  o  czem  świadczy  erekcya  tego  miejsca, 
któremu  potem  konwentowi,  synowie  Bieniasza,  Klemens 
W^ierusz  dziedzic  na  Wieruszowie  Kowalu  i  Praszcze ,  sę- 
dzia także  ziemski  Wieluński ,  Lachold  dziedzic  na  Biały  i 
Czeszeninie ,  Bieniasz  dziedzic  na  Niemojewie  i  Osieku, 
Władysław  dziedzic  na  Walknowy,  Kazimierz  dziedzic  na 
Stolcu  i  Wiktorowie,  bracia  rodzeni,  przyczynili  łundacyi 
na  dobrach  swoich  dziedzicznych,  Stradczu,  Zytniewie  i  Cie- 
siołowie,  o  czem  druga  erekcya  tegoż  miejsca.  Ojciec  ich 
podkomorzym  Wieluńskim  zostawszy,  w  roku  1409.  doby- 
wając pod  Krzyżakami  3Ialhorka,  zginął,  czego  dowodem 
ma  byd  nadgrobek  jego  w  Wieruszowie.  Kwitnął  potem  w 
roku  1456.  Jan  W^ierusz  Kowalski  podkomorzy  Wieluński, 
syn  Klemensa  Wierusza  sędziego.  ^Icta  Terreslr.  fielunen. 
feria  2da  post  festiim  S.  Joannis  Baptintae.  Podkomorzego 
zaś  tego  syn  Seweryn  chorąży  Wieluński  1489.  Ibidem  fe- 
ria  2da  post  festum  S.  Liicae.  Marcin  syn  Seweryna  chorą- 
żego i  sam  chorąży  Wieluński  w  roku  1509.  Praszkę  mia- 
steczko i  pół  Stradcza,  od  Anny  z  Praszki,  Marka  Gurta- 
towskiego  małżonki,  za  pięćset  czerwonych  wykupił  Ibidem; 
miał  za  sobą  Annę  (iarnyszownę ,  lieformat.  yict.  Castr, 
f^^ielun.  feria  'Mia  ipso  die  Circumcisionis  Domini  1510.  z 
tej  spłodził  Adama  Wierusza,  Felixa,  Jarosława,  Anzelma 
i  Jana :  o  czem  świadczy  dział  między  niemi  iii  Act.  Ca- 
slren.  Ostrzesz.  1538.  Z  tych  Adam  najprzód  wojski  potem 
chorąży  W^ieluński,  żona  jego  Urszula  z  Siemowic.  Jiejorm. 
in  Actis  Terrestr.  Sirudien.  1543.  którego  synowie,  Jerzy 
steri/is ,  Jędrzej  dziedzic  na  Paraszce,  i  Mikołaj,  któremu 
Dorota  Madalińska  {^^tcta  Castren.  Ostrzeszów.  1557.)  po- 
wiła syna  Jana,  ten  z  Zofji  Radziątkowskiej  miał  córki  dwie: 
Dorotę  Urbańską  i  Zofią  Olewińską  Piotra  sędziego  gro- 
dzkiego Wieluńskiego  małżonkę ,  i  syna  Adama  (.  /c/«  Ca- 
stren. tf^iolun.  157(i.)  łowczego  W^ieluńskiego,  sędziego  gro- 
dzkiego Ostrzeszowskiego,  ten  z  Apollonji  Pigłowskiej  {^Acta 
Terrestr.  Caliss.  1580.)  zostawił  dwóch  synów,  Marcina, 
który  z  Cecylią  Urbańską  żyjąc  bezpotomnie,  fundował  OO. 
Reformatów,   tak  w  Kaliszu  1631.  jako   i  w  Wieluniu  1(»29. 


Kowalski.  33'3 


len  pod  tytufem  Zwiastowania  Panny  Maryi,  tamten  Ś.  Jó- 
zefa ;  i  Seweryna,  temu  Krystyna  Madalińska  [Acta  Castren. 
Sirad.  1623.)  powiła  syna  Eustachiego,  ktiireg-o  z  Anny 
Szczypierskiej  były  trzy  córki  :  Florencyanna  Franciszkowi 
3Iiaskowskiemu  dziedzicowi  na  Gr.idkowie,  Katarzyna  An- 
toniemu Szczurskiemu ,  Apolłonia  Kazimierzowi  Ossowskie- 
mu, zaślubione:  tylei  synów,  to  jest,  Hieronim,  Marcin  i 
Samuel.  Z  tych  Hieronim  burgrabia  ziemski  Pyzdrski  z  Te- 
resy Miaskowskiej  {^Acta  Castren.  Caliss.  ^l6iS.)  spłodził 
siedm  córek:  Joannę  i  Rozali;^  zakonnicę  S.  Franciszka  w 
Kaliszu,  Annę  najprzód  Stefana  Moraczewskiego,  potem  Ma- 
cieja Zakrzewskiego,  Jadwigę  Wojciecha  Moraczewskiego, 
Barbarę,  Sebastyana  Korzenickiego,  Annę,  Pawła  Starze- 
ckiego  ,  Ewę,  Kazimierza  Karskiego,  małżonki,  i  synów 
dwóch  :  z  tych  Jan  dziedzic  na  Mącznikach  zszedł  bezpoto- 
mnie. Drugi  Franciszek,  ten  się  złączył  dożywotnie  z  Ur- 
szulą Rogalińską  cześnikowną  Inowrocławską ,  z  tej  potom- 
stwo, Jan  Marci-n  pisarz  ziemski  >Vschowski.  Eustachi  rot- 
mistrz hetmański,  Franciszek  Reformat,  Hieronim  bezpotomny, 
Tomasz,  Maciej ,  Józef  kanonik  Warszawski ,  Elżbieta ,  pier- 
wszym związkiem  żyła  z  Jędrzejem  Bielińskim,  drugim  z 
Hieronimem  Kołaczkowskim  sędzią  ziemskim  Wschowskim, 
Zofia  z  Antonim  Boleszem  burgrabia  ziemskim  Poznańskim, 
i  Maryanna  Panna.  Drugi  syn  Eustachiego  z  Szczypierskiej 
Samuel,  jest  nadgrobek  jego  zmarłego  r.  1637.  w  Kaliszu, 
który  o  nim  świadczy,  że  był  mąż  rycerski.  Starowol.  in 
Monum.  tylko  jedne  córkę  zostawił  Maryannę  Dobkową. 
Trzeci  Marcin ,  dwa  razy  śluby  małżeńskie  ponawiał,  pier- 
wszy raz  z  Zalewską,  z  której  syn  Marcyan  bezpotomny,  i 
córka  Jadwiga  wydana  za  Franciszka  3Iiaskowskiego  mie- 
cznika Poznańskiego  i  pisarza  grodzkiego  Konińskiego :  drugi 
raz  z  Jadwigą  Miaskowską  kasztelanką  Krzywińską,  ta  rau 
cztery  córki  na  świat  wydała:  Katarzynę,  Jędrzejowi  Bratkow- 
skiemu, Urszulę  Stefanowi  Borzewickiemu,  Joannę  Zielona- 
ckiemu,  Zuzannę  Dominikowskiemu,  w  małżeństwo  oddane, 
synów  tyleż,  to  jest  3Iacieja,  Maxymiliana,  Jana  i  Igna- 
cego podwojewodzego  Sieradzkiego  i  łowczego  Piotrkow- 
skiego; od  Macieja  z  Maryanny  Doruchowskiej  było  dwóch 
synów:  Ignacy  i  Franciszek.  Od  Maxymiliana  z  Teresy  Bo- 
janowskiej  Jan  i  Józef.  Od  Jana  z  Konstancyl  Prusimskiej 
Marcin   i  Józef. 

Wierusz  Kowalski  drugi  syn  Marcina  chorążego  Wie- 
luńskiego   z    Garnyszowny ;    pojął    Zofią    Ozegowska    [Acta 
Castren.   Opocznen.  1546.)    z  tej    miał  synów,    Walentego 
bezpotomnego.  Jana  najprzód  komornika  a  potem  podkomo- 
ToM  V.  22 


558  Kowalski. 


nego  Wieluńskiego,  temu  Elżbieta  Dobrzykowska  {^Acta 
Terrestr.  TVielunen.  1567.)  zrodziła  Piotra  sterilem^  i  Jana, 
który  z  Katarzyną  Kobierzyck.-j  {^Acta  Castren.  Petricov. 
1587.)  spłodził  córkę  Dorotę  Mikołaja  Socliy  Chonictow- 
skiego  małżonkę,  ale  bezpotomną,  syna  Piotra,  ale  i  ten 
sukcessora  zadneg-o  niemiał;  i  Jana  najprzód  komornika  a 
potem  podkomorzego  Wieluńskiego ,  ten  miał  za  sobą  Annę 
Madalińską  Acta  Castren.  Sandomir.  1596.  z  której  były 
córki  trzy:  Jadwiga  z  Zygmuntem  Tomickim,  Zofia  z  Sa- 
muelem Szczukowskini,  Konstancya  z  Wojciechem  Raczyń- 
skim, weszły  w  kontrakty  małżeńskie,  i  syn  Mikołaj,  ten  z 
Teresy  Złotnickiej  ^Icta  Castren.  Rudomien.  1629.  miał  syna 
Macieja  stolnika  Sieradzkiego,  dóbr  Raspny  dziedzica,  temu 
Anna  Rudzka  wojskiego  Radomskiego  córka,  Acta  Castren. 
Cracov.  1699.  dwóch  synów  powiła:  Jana  i  Ludwika  żyją- 
cych temi  czasy, 

Feli.\  trzeci  syn  Marcina  chorążego  W^ieluńskiego  z  Gar- 
nyszowny,  miał  za  sobą  Barbarę  Czołezyńską,  Acta  Terrestr. 
Sierad.  1543.  z  tej  było  to  potomstwo,  Jan  bezpotomny, 
3Iałgorzata  za  Mikołajem  Handzel  dziedzicem  na  Mokrsku, 
Anna  za  Kasprem  Laskowskim,  Barbara  za  Wawrzeńcem 
Twardowskim,  i  Marcin  Kowalski,  ten  wszedłszy  w  doży- 
wotnią przyjaźń  z  Urszulą  Gizicką  córką  Abrahama  sędziego 
ziemskiego  Wieluńskiego  ,  Acta  Castren.  JVielun.  1576. 
spłodził  z  niej  Elżbietę  Jędrzeja  Wierusz  Niemojew^skiego 
małżonkę,  i  synów,  Franciszka  i  Wacława  steriles.,  i  Mar- 
cina (co  się  pokazuje  z  działu,  który  czynili  w  roku  1589. 
z  bracią  stryjecznemi,  Jakóba  synami,  a  Felixa  wnukami, 
to  jest  z  Emerandem,  Janem,  Przecławem,  Pantaleonem, 
Ludgarem  i  Euzebiuszem  Kowalskiemi,)  ten  z  Anny  Woli- 
ckiej  Acta  Castr.  Ostrzeszov .  1598.  zostawił  Macieja,  który 
\mo  roto  pojął  był  Zofią  Moszczyńską,  Acta  Castren.  Opo- 
cznen.  1628.  z  tej  trzej  synowie:  Józef,  Franciszek,  I  Ja- 
cek w  zakonie  Ś.  Franciszka  pod  ściślejszą  reformą  życie 
swoje  skończyli,  Franciska  gwardyana  Wieluńskiego  jest  Ka- 
zanie pogrzebowe  w  dimku  pod  tytułem  Mistyczny  Jednoro- 
żec. 2do  roto,  miał  za  sobą  Zofią  Zolecką  1642.  z  którą  był 
Stanisław  kanonik  Warmiński :  Stanisław  bezpotomny,  Anna 
Chądzyńska,  i  Franciszek,  temu  Maryanna  Grodziecka,  zro- 
dziła Franciszka  kawalera  Maltańskiego,  Annę,  Stefana  Gut- 
tetera  Dobrociejskiego  ,  Elżbietę  Mikołaja  Głuchowskiego, 
małżonki,  Adama  i  Konstantego  bezpotomnych,  Stanisława 
dziedzica  na  3Iyśliczewie,  stolnika  Inflantskiego ;  Józefa,  który 
deputatem  będąc  na  trybunał  koronny  1715.  umarł;  atoli  z 
Krystyny  Ulejskiej  zostawił  syna  AIexandra  i  córkę  Maryannę. 


Hlo  wciski — Ho  wnia. 


N.  podkomorzy  Wieluński   miał  za   sobą  Cieklińską  z  której 
była  córka.  Kazanie  fis.  Ostrowskiego. 

Hon^elskie  książęta  herbu  Pogonią,  patrz  Sangu- 
szko.   Kniaź   Wasili  KowelskI  1528.   Metri/ka  ff^ołyńka. 

Kowiilicki  herbu  Trąby,  w  Przeniysłkiej  ziemi.  Sta- 
nisławowi Kowiniekiemu  wójtostwo  w  dobrach  królewskich 
Wissatycze  nazwanych,  przyznał  Król  Zygmunt  pierwszy, 
ile  zdawna  przodkowie  jego  byli  w  possessyi,  in  3IS.  Pe- 
tricov.  Piotr  pisarz  ziemski  Przemysłki,  którego  córka  Zofia 
Sredzińska.    Okol.  tom.  2. 

KoTiiuski^  w  Płockiem  województwie,  Jędrzej  Ro- 
wiński poborca  łanowego  z  sejmu  1632.    Constit.  fol.  \2. 

Howiisicki  herbu  Slepowron ,  w  Mazowieckiem  wo- 
jewództwie. Jan  cześnik  Płocki  1011.  Adam  w  ziemi  Nur- 
skicj  1048.  i  Mikołaj  Kownaccy,  ale  w  Podlaskiem  wojewódz- 
twie. W^ojciech  w  Płockiem,  Adam  w  Krakowskiem  1705. 
Hon'naek.i  herbu  Suche  Komnaty,  w  ziemi  Socha- 
czowskiej.  Stanisław  Kownacki  podstoli  Ciechanowski  1648. 
Ignacy  w  zakonie  kaznodziejskim  wydał  Spurtę  Polską,  albo 
o  Cudownym  obrazie  JUatki  Boskiej  w  Łucku  in  fol.  w  Za- 
mościłi  1703.  na  końcu  poloiył  iycie  Karola  Franka  tegoi 
Zakonu.  Są  i  w  województwie  Wileńskiem  tegoż  herbu. 
A!e.\ander  Kownacki  pisarz  grodzki  Wileński ,  zostawił  z 
Wojsznarowiczowny  synów  czterech:  Marcina,  Jerzego,  Fe- 
llcyana  i  Franciszka,  Marcin  był  plebanem  Widzkim,  Jerzy 
wójtem  królewskim  nowodworskim ,  Felicyan  mąz  rycerski, 
Franciszek  młodo  umarł.  Stanisław  w  Grodzieńskim  powie- 
cie, potomstwa  nie  zoztawił,  Krzysztofa  syn  Dominik  Sta- 
nisław był  podstarościm  Wołpieńskim. 

W  r.  1778.  Adam  Kownacki  pisarz  ziemski  Nurski.  —  Karol 
regent  ziemski  grodzki.  —  Franciszek  sędzia  ziemski  Sza- 
welski  w  ksicztwie  Litewskiem.  —  Stanisław  Kownacki  z  Gro- 
dsonowa  podkomorzy  Wiski  w  r.  1540.  list  Zygmunta  1.  Króla 
w  którym  mu  zaleca  rozsądzenie  sprawy  między  Janem  Lisow- 
skim i  Matyaszem  Śwaderskira.  —  Z  Manuscrj).  Helsbei'g.ikich 
Krasicki.  (Niewszyscy  ci  do  tego  herbu  należą.) 


KOWNIA     HERB. 

Trzy  gołe  miecze  ostrzami  u  dołu  schodzące  się,  rę- 
kojeściami do  góry  obrócone,  powinny  być  w  czerwbnem 
polu.  Okol.  tom.  1.  fol.  491.  MS.  Księdza  Koj alow.  przy- 
daje, ze  na  hełmie  powinny  byc  trzy  pióra  strusie.  Z  jakiej 
okazyi  i  komu  ten  herb  nadany,  nie  piszą  autorowie,  atoli 
może    się    snadno    każdy    domyślić,    że    za    rycerskie    dzieło 

22' 


340 


Hownia — Hoże  w. 


KOWNIA 


HERB. 


w  nadgrodę  tył  wzięty.  Nie  wszyscy  jednak  jednymze  kształ- 
tem tego  herbu  używają:  bo  niektórzy  pod  ostrzami  mie- 
czów, kładą  księżyc,  drudzy  między  rękojeściami  mieczów, 
gwiazdy  dwie  kładą,  trzecią  pod  księżycem.  Długosz  wspo- 
mina,   Stanisława  de   Paszocłiow  tejfo  herbu. 


Suskrą/ewski, 
Tur. 


Herhoivni. 

Domaradzki,  Pachołowiecki, 

Łośniewski.,  Ptaczek, 

Koyezau  Sułkowicz  herbu  H^ęzyk,  który  pierwszy 
z  Panów  Litewskich,  herb  ten  na  siebie  i  na  sukcessorów 
swoich  przyjął  na  sejmie  Hrodelskim   1413. 

KozakJeniczt  Marcin  Kozakiewicz  w  powiecie  Ko- 
wieńskim podpisał  elekcyą  Jana  III.   Kazimierz  1700. 

Hozarski  herbu  ff^ęzyk,  w  Rawskiem  województwie. 
Jędrzej  Kozarski  z  Kozarek  z  Łyczkowny  spłodził  dwóch 
synów:  Łukasza  i  Tomasza  rotmistrza,  ten  pod  Smoleńskiem 
za  Zygmunta  III.  zginął:  Babska  dziewląciu  mu  synów  po- 
wiła. 1.  Stanisław  rotnaistrz  pod  Chocimem  przeciwko  Osma- 
nowi, od  niego  z  Górskiej  herbu  Doliwa  było  dwóch  sy- 
nów: Samuel  kanonik  Lwowski,  i  3Iaxyniilian.  2.  Sehasłyan. 
3.  Jan.  4.  Wawrzenlec,  którego  z  Rylskiej  zostało  potom- 
stwo. 5.  Adam,  zona  jego  Kochanowska  herbu  Korwin. 
6.  Wojciech,  który  z  Bujalskiej  zostawił  syna.  7.  Gabryel. 
8.  Maciej.  9.  Stefan,  ludzie  rycerscy.  Wojciech,  Grzegorz, 
Kasper,   i  Stefan  Kozarscy  podpisali  elekcyą  Jana  III. 

lŁox,aryn  herbu  Dry a ,  w  Połockiem  województwie  i 
w  Lidzkim  powiecie.   Iiojał.  in  3JS. 

MLozen^.  Stefan  Kozew  Horodniczy  Witebski  1704. 
z  tegoż  województwa  przydany  ad  consifia  marszałkowi  kon- 
fcderacyi    Sendomierskiej    roku    1704.     Szczęsna  Jakóba    de 


Kozic— Koziebrodzki.  341 


Kozdroj  córka,    żona  Marcina  Wolińskiego.     Okol.  tom.  2. 
fol.  192. 

Kozic  herbu  Łabędź.,  w  powiecie  LIdzkim:  jedenźe 
dom  z  Jawgelami :  Kozic  Kazimierz  i  Samuel  podpisali  elek- 
cji} Jana  III.   w  tymże  powiecie. 

Kozicki  herbu  Lubicz,  w  Mazowieckiem.  N.  Kozicki 
miał  za  sobą  Dorotę  Brodowską  herbu  Łada.  Piotr  poborca 
w  ziemi  Ciechanowskiej  1648.  Constit.  fol.  12.  Łukasz  w 
Poznańskiem  1648.  Piolr  z  Kozyczyna  wojski  Czerniechowski 
w  Krakowskiem  1674.  Teresa  Kozicka  obicie  sprawiła  do 
kaplicy  Ś.  Xawiera  przy  kościele  ».  Piotra  w  Krakowie, 
umarła  170.3.  tamże  pochowana.  Maciej  rotmistrz  150.  jazdy 
na  expedycyi  Moskiewskiej  1665.  N.  była  za  Stefanem  Kra- 
sińskim,  druga  za  Janem  Krasińskim. 

W  r.  1778.  Franciszek  Kozicki  burgrabia  Ciechanowski. —  Ję- 
drzej podwojewodzy  tejże  ziemi.  —  Józef  regent  ziemski.  — 
KrasicA?'. 


KOZICZKOW- 
SKI 


HERB. 


Róże  trzy  powinny  by(5  na  gałązkach,  u  każdej  gałązki 
cztery  listki,  i  lubo  są  przydłuższe  gałązki,  przecież  korzon- 
kami u  dołu  wszystkie  się  z  sobą  schodzą,  średnia  róża  po- 
winna hyc  wyższa,  dwie  niższe,  na  hełmie  i  koronie  trzy 
pióra  strusie.  Tak  go  opisał  MS.  Zalusc.  o  Famil.  Pruskich: 
atoli  zkądby,  kiedy,  i  komu  nadany,  nie  powiada:  tylko 
przydaje,  że  się  nim  Koziczkowscy  w  Prusiech  pieczętują 
z  Koziczkowa ;  są  jednak  według  tegoż  3IS.  inni  Koziczkow- 
scy w  Prusiech,  których  zowią  Rycowie  czyli  Rydzowie, 
ale  inszego  herbu,   nie  pisze  jednak,  jakiego, 

Kozicbro(lzli.i  herbu  Jastrzębiec,  w  Płockiem  wo- 
jewództwie. Wojciech  z  Koziebrody  kanclerz  Gnieźnieński, 
i  sekretarz  W^ojciecha  Jastrzębczyka  arcybiskupa  (jnieznień- 
skiego  1434.  Długosz  pod  tym  rokiem.  Władysław  w  Pło- 


542 


Hoziegło  wiskl — Kozieł. 


ckiem    podpisał   elekcyą  Jana  III.     Wojciech    miał   za   sobą 
Magdalenę  Krasińską. 
W  roku   1778.   Bernard   Koziebrodzki   podsędek  Dobrzyński.  — 
Krasicki. 

Hoziegłon^ski  herbzi  Zerwikaptur,  w  Krakowskiem 
województwie.  Tym  niektórzy  przypisują,  co  i  o  Gebułtow- 
skich  herbu  Lis  z  Kozichgłów  drudzy  twierdzą. 


W  r.  1412.  Krystyn  de  Koziegłowy  kasztelan  Sandecki  podpisał 
idyslawa    z   Krzyżakami.    —    Cod.    ~ 
Fol  IV.  fol.  114.  —  Krasicki. 


przymierze    Króla    Władysława    z   Krzyżakami.    —    Cod.   Dipl. 
Fol.  IF.  fol.  114.  —  Krasicki. 

Koziek  herbu  Pmoęza  Herhurth ,  w  Litwie  kwitną. 
N.  Koziek,  którego  córka,  była  za  kniaziem  Teodorem  Po- 
łubińskim. 

IŚLOzielski  herbu  Leliwa.  Wyszli  z  korony  do  ksic- 
ztwa  Litewskiego.  Stanisław  Kozielski  w  powiecie  Oszmiań- 
skim,  synowie  jego,  Jerzy  niąz  rycerski,  drugi  Benedykt, 
trzeci  Jan.  Daniel  brat  Stanisława  w  Mińskiem  województwie 
zostawił  syna  Władysława. 

Kozielski  herbu  Rola,  w  Łęczyckiem  województwie. 
Maciej  rotmistrz  sławny  na  Podolu  przeciwko  Tatarom,  o 
którym  Biel.  fol.  645.  Krzysztof  i  Piotr  1648.  Jan  miał  za 
sobą  Brzeską  herbu  Oksza. 


KOZIEŁ 


HERB. 


Kozieł  powinien  by<5  biały  w  prawą  tarczy  całym  sobą 
obrócony,  z  rogami  dwiema  na  grzbiet  zadartemi,  na  trzech 
nogach  stojący,  czwartą  lewą  przednią  trochę  do  góry  pod- 
niósł od  ziemi,  w  polu  ezerwonem,  na  hełmie  z  korony  pół 
Kozła  przedniemi  nogami  do  góry  prosto  wspiętego  wycho- 
dzić powinno:  tak  ten  herb  opisuje  Okolski  tom.  1.  fol.  493. 
gdzie  ten  autor  powiada,  ze  ten  herb  na  Szląsku  wielu  do- 
mom jest  zwyczajny,  które  tam  znacznie  i  w  honory  i  w  do- 
statki kwitną,    a  znao    ztamtąd   do  Polski  wniesiony.     Zazy- 


Kozieł— Kozieniecki.  343 


wają  go  w  tem  Królestwie  Wilczkowie  o  których  na  swem 
miejscu  mówić  się  będzie.  Kozła  w  herbach,  lubo  inszym 
kształtem,  znajdziesz  u  Berzewiczów,  w  Wieruszowy,  Pól- 
kozicu,  Zerwikapturze  i  Szembeków. 


KOZIEŁ         iWm^^m^l         HERB 


Pół  miesiąca  powinno  być  obiema  rogami  na  dół  obró- 
conego, strzała  jedna  we  środku  na  barku  księżyca,  drugie 
dwie  na  końcach,  pole  powinno  bv(5  czerwone,  na  hełmie 
trzy  pióra  strusie ,  tak  go  opisał  m  3IS.  Ks.  liojaf.  Tego 
klejnotu  zażywa  dom  Kozłów  w  Litwie,  którzy  z  Siewierza 
do  Litwy  się  przenieśli,  to  jest  Sawicz  Kozieł  i  z  bratem 
swoim  rodzonym.  Potomstwo  ich ,  jedni  się  Poklewskiemi, 
drudzy  Jasienieckiemi  piszą.  Iwan  Kozieł  Poklewski,  miał 
synów  trzech:  Fabiana,  Gabryela,  i  Filona.  Z  tych  Fabian 
sekretarz  królewski,  wojski  Wileński,  chorąży  Oszmiański, 
syn  jego  Kazimierz  najprzód  stolnik  Upitski,  potem  podko- 
morzy Wendeński,  zona  jego  Kroszyńska,  z  której  miał  sy- 
nów, Jana,  Jerzego,  i  córkę,  która  była  za  Władysławem 
Wolowiczem  wojewodą  Witebskim  hetmanem  polnym  Litew- 
skim. N.  Kozieł  starosta  Dziśnieński  zostawił  syna  Domini- 
kana. N.  starosta  Kurmiałowski  1732.  Fabian  Poklewski  sta- 
rosta Dziśniewski ,  Floryan  horodniczy  Oszmiański,  Jerzy 
podczaszy  Witebski ,  porucznik  powiatu  Oszmiańskiego ,  Sa- 
muel strażnik  Oszmiański ,  Jan,  Antoni,  Michał,  Zygmunt, 
Stanisław  i  Gabryel   1700. 

Między  Fraszkami  Jaua  Kochanowskiego  jest  Epigramma  o  jednym 

z  domu  Kozłów.   —   W  roku   1778.   Krzysztof  Kozieł  regent 

ziemski  i  graniczny  Litewski.  —  W  r.   1788.  pisarz  grodzki.  — 

Ambroży  chorąży  Oszmiański.  —  Krasicki. 
Koziełkonski,  w  województ>vie  Mazowieckiem  Mi- 
kołaj  Koziełkowski  podpisał  elekcyą  Władysława  IV. 

Kozienieeki.  N.  Kozleniecki,  Bielski,  Warecki, 
Nowotargski  starosta  1648.  w  powiecie  Orszańskim. 


544       Kozleradzki— Hozierowski. 

Hozieradzki  herbu  Korczak ,  patrz  Bohowityn.  Mi- 
chał Bohowityn  Kozicradzki ,    któreg^o    córka  Katarzyna  była 
za  Przecławem  Hornowskim   sędzią  ziemskim  Brześciańskim. 
Anna,  Loski  Stefana  marszałka  Mozyrskiego ,   małżonka.  Jan 
miał  za  sobą  Ale.\anclrę  Iwanicką.   Kryslyna  Bobowitynianka 
Lwa  księcia  Woronieckiego  małżonka.  N.  GabryelaMokosieja. 
W  województwie  Podlaskiem   majętność  Konstantijnóiu  dziedzictwo 
niegdyś  Pieniążków,  potem  Siedlnickiego  podskarbiego  w.  koron, 
nazywała  się  przedtem  Kozierady ,    może  pierwiastkowe  dziedzi- 
ctwo Kozieradzkich.  —  Krasicki. 

Kozieronski  herbu  Dołęga  ,  w  Krakowskiem  wo- 
jewództwie i  na  Dobrzyńskiej.  Hieronim  Kozierowski  w  wo- 
jewództwie Brzeskiem  Kujawskiem  1G32.  r.  N.  Kozierowska 
Krzysztofa  Mietelskiego  małżonka.  Dorota  zakonnica  Sądecka, 
Mai'cin  w  ziemi  Dobrzyńskiej  1648.  Stanisław  1705.  w  Kra- 
kowskiem. Jędrzej  1703.  Jakób  w  Płockiem  1632.  Jędrzej 
z  Czerniecliowskicj  urodzony,  miał  za  sobą  Sobiekurską ,  z 
tej  spłodził  synów  dwócli :  Jana  i  Wojcieclia :  Jan  pojął  Le- 
dochowską:  córek  z  tejże  Sobiekiirskicj  było  trzy,  Maryanna 
Izbińska,  Konstancya  \mo  voto  Nicławicka,  2</o  voto  Wi- 
szowata,   i  Alexandra  Kocieńska. 

Kozierowski  herbu  Jelita  z  Kozierog-,  Ittórycb  nasi 
pisarze  zowią  Kozłarowskicmi,  w  województwie  Sieradzkiem, 
w  powiecie  Piotrkowskim.  Maciej  Kozierowski  miał  za  sobą 
Magdalenę  z  Zborowa,  z  którą  spłodził  dwóch  synów,  Sta- 
nisława i  Wawrzeńca.  Z  tych  Wawrzenicc  z  Elżbiety  Ro- 
xyckiej  synów  trzech  zostawił.  Piotra  sferileni ,  Stanisława, 
którego  z  Moszeńskiej  chorążego  Sieradzkiego  siostry,  syn, 
na  wojnie  zginął:  i  Wojciecha,  który  z  Kruszeńską  córkę 
spłodził  Adamowi  Łąckiemu  w  Łękach  zaślubioną.  Stanisław 
zaś  bral  Wawrzeńca,  z  Komorowską  z  Komorowa  pod  Uja- 
zdem w  Łęczyckiem,  miał  syna  Jana,  i  córkę  Rzeczkowską 
w  Rzeczkowie  w  parafjl  Bętkowskiej.  Janowi,  Wllkoszewska 
herbu  Jelita  z  Wilkoszewy  w  powiecie  Piotrkowskim,  po- 
wiła córki  dwie,  Sierską  i  Chustecką  w  Chustkach  za  Skrzyn- 
nem,  synów  zaś  sześciu:  Bartłomieja,  Krzysztofa,  Wacława, 
Seweryna,  Jana  i  Wojciecha.  Z  tych  Bartłomiej,  którego 
wspominają  księgi  grodzkie  Opoczyńskie  li)99.  z  Poniiano- 
wny  herbu  Poniian  spłodził  dwóch  synów,  Stanisława  i  Pio- 
tra. Stanisław  pojął  Potocką  herbu  Pilawa,  córkę  Maxymi- 
liana^w  województwie  Sendomierskiem,  w  Woli  Wielkiej 
pod  Żarnowem,  z  tą  miał  synów  trzech:  Adama,  Dominika, 
i  Marcina,  zeszli  młodo:  córek  pięć,  jedna  za  Rogowskim 
w  Rawicy  w  Rawskiem.  Druga  za  Grotowskim  w  Sendomier- 
skiem.  Trzecia  za  Stokowskim  Mikołajem  w  Chojnach  w  Łę- 


Hoziettilski— Kozika.  345 

czycklem.  Czwarta  za  Zdrowskim,  w  Sieradzkiem.  Piąla  za 
Łopateekini,  w  Sieradzkiem.  Piotr  dziedzic  Zakrzewa  i  Lu- 
biatowa  w  powiecie  Piotrkowskim,  lino  voto  pojął  Stokow- 
ską, z  domu  Politalską,  z  którą  sterilis  ^  2do  voto  Annę  Du- 
ninownę  Brzezińską  Hieronima  miecznika  Sandomierskiego 
C(5rkc,  a  nabywszy  w  Sendomierskiem  dóbr.  Rączki,  Do- 
bromierze i  Wymysłów ,  w  zamianę  za  Zakrzew  i  Lubiatów, 
spłodził  synów,  Samuela  i  Zbigniewa,  i  córkę  Katarzynę, 
którą  wydał  za  Krzysztofa  z  Nadola  Łąckiego  berbu  Jelita 
w  województwie  Sendomierskiem.  Samuel  stolnik  Dobrzyński 
ożenił  się  z  Ludowiką  Rejowną,  Bogusława  podczaszego  Gra- 
bowieckiego  córką,  Bobrownik  i  Rzewuszyc  w  powiecie  Cbę- 
cińskim  lezącycli,  dziedzica,  a\e  z  nią  zyl  ste}'łiis.  Zbigniew 
z  Salomeą  Bogucką  berbu  Krzywda,  Macieja  podstolego  Pod- 
laskiego córką,  którą  urodziła  Odyńcowna,  z  niej  synowie: 
Ignacy  w  ducbownym  stanie.  Antoni  podstoli  Bracławski, 
pojął  Maryannę  Rogalińską  podczaszyną  Bełzką,  z  domu  Stra- 
ilomską,   którą  urodziła  Małacbowska. 

Niewiadomo  którego  herbu ,  Koziorowski  uczyniony  biskupem  Adra- 
teiiskini  i  Gnieźnieńskim  kanonikiem ,   godny  prałat :  także,  w  r. 
1788.  Jan  susceptant  Kościański.  —  Krasicki. 
Kozietulski  herbu  Abdank ,    piszą   się  z  Kozietuł. 
O  nieb  obszerniej   mówić  będę  pod  Skarbkami,   ile  że  są  je- 
dnejże   dzielnice  z  niemi,  tu  tylko  przydaję,   że  jeden  z  nich 
miał  za  sobą  \mo  voto  Katarzynę  Ligęziankę,  z  której  spło- 
dził córkę  Zofią,  Adama  Kazanowskiego  małżonkę.  2do  voto 
Przerębską,   z  której  synowie,  Jan  steińlis ,  i  Jędrzej.   Adam 
bezpotomny,  córka  Helena  Stradomska.  Krystyna  Kozietulska 
3Iarcina  Lanckorońskiego  małżonka. 

W  r.  1788.  Ignacy  Kozietulski  skarbnik  Czerski.  —  Krasicki. 

KOZIKA    HERBU    ZKRZYZŁUK. 


Łuk  Tatarski,   powinien  być  do  góry  cięciwą  obrócony, 
na  niej,  krzyż  złoty  stoi,  Okol.  tom.  3.  fol.  349.  który  teri 


346         Hozikowski — Kozłowski. 


herb  zowie  Zkrzyzłuk,  to  jest  łuk  %  krzyżem,  i  przydaje, 
ze  nadany  przodkowi  Kozików  familji,  za  znaczne  zwycicztwo, 
które  za  jego  powodem  otrzymano  nad  Tatarami  nieprzyja- 
ciołami  Krzyża  Świętego.  JV Metryce  JVołyńskiej  1528.  czy- 
tam Jędrzeja  3Iichaitowicza  kniazia  Kozikę,  i  drugiego  Iwana. 
N.  Kozika  miał  za  sol)ą  Barbarę  księżnę  Porycką.  N.  Ko- 
ziczanka  była  za  Mikołajem  księciem  Zbarazkim  starostą  Krze- 
mienieckim. Jednych  z  nich  widzieć  nadgrobki  w  Kijowie, 
którzy  w  Greckiej  religji  i  schizmie  poumierali,  drugich  w 
Sokalu  u  00.  Bernardynów.  Piotra  wspomina  Janusz,  Stat. 
fol.  118.  Jerzy  1632.  Tomasz  podstoli  Wołyński,  posłował 
ua  konwokacyą  1632.  i  na  sejm  1638.  Constitut.  fol.  19. 
i  1653.  yb/.  12.  Jerzy  i  Wacław  1648.  Kozika  podkomorzy 
Wołyński,  którego  syn  z  Fredrowny,  także  podkomorzy  Wo- 
łyński. Glinka  Zwierzyniec  f.  98,  Gdy  Moskwicin,  Smoleńsk 
opanował,  Kozikowie  znacznych  dóbr  swoich  w  tem  woje- 
wództwie odstąpiwszy ,  przy  Polszczę  zostali.  Paprocki  to 
Gniazdzie  fol.  1181. 

K.oziko%vski  ^  w  Podlaskiem  województwie.  Alexan- 
der  Kozikowski  podpisał  clekcyą  Jana  Kazimierza  Króla.  Sci- 
bor  kanonik  Krakowski  1565.  na  liście  Augusta  I.  miastu 
Lwowskiemu  danym. 

Koziiuiiiski.  N.  Kozimińska  zona  Jakóba  Potockiego 
herbu  Pilawa. 

Koziński  herbu  Kierdej\  w  Wołyńskiem  wojewódz- 
twie. Do  tych  referuje  Okolski  kasztelana  Wołyńskiego  Ko- 
zińskiego, Adam  mu  imię  było,  znacznego  kollegium  naszego 
Łuckiego  dobrodzieja.  Kozyński  3Ielchior  1619.  roku.  ^cta 
Castren.  Opocznen. 

Koziński  herbu  Zagłoba  także  na  Wołyniu,  o  nich 
pisze  Okolski,  lubo(5  on  herb  ich  zowie  Koileńczykiem  albo 
Zdanem,  Kojalotoicz  zaś  Zagłobą,  z  tą  tylko  różnicą,  ze 
nie  przez  podkowę  szabla  idzie,  ale  nad  podkową  stoi  ostrzem 
do  góry,  a  na  hełmie  miasto  skrzydła,  kładą  pióra  strusie 
trzy.  Iwan  Tychno ,  Olechno,  Siemion,  Kozińscy,  ziemianie 
Wołyńscy  1528.  Metryka  fVołyńska.  Grzegorz  chorąży  Wo- 
łyński, Jan  brat  jego,  obadwa  ludzie  rycerscy,  Tychno  i  Mi- 
chał. Gabryel  pod  Sokalem  zabity.  Samuel  1648.  Piotr  1674. 
na  W^ołyniu. 

Koźlątkowski  herbu  Śreniawa,  w  Sieradzkiem  wo- 
jewództwie. 

KOZŁOWSKI    HERB. 

Ma  by<5  mur  na  ukos,  od  góry  walący  się,  na  hełmie 
nad  koroną,  dwa  rogi  bawole ,  albo  trąby  myśliwe ,  u  każdej 


Kozłowski.  347 


KOZŁOWSKI  ^{(Sj^S^^  herb. 


boku ,  cztery  jastraębie  dzwonki :  acz  kroniki  Niemieckie  mają 
ski-zydło  sępie,  czyli  orlej  mówi  MS.  Zatusc.  o  Familiach 
Prusk.  i  przydaje,  ze  się  jedni  z  nich  z  Kozłowa,  drudzy 
z  Kłotki,  inni  z  Laskowic,  pisali.  Jędrzej  Kozłowski  w  Je- 
leucu,  miał  za  sobą  Kossownę,  syn  jego  na  dworze  Radzi- 
wiła  ksiązęcia  kanclerza.  N.  miał  za  sobą  Łaszewską,  z  której 
córka  była  za  Białobłockim.  Tomasz  Jacek  stolnik  Czernie- 
cbowski   1697.  Józef  w  zakonie  naszym. 

'tŁo?t\o\wslŁ\  herbu  Jasti^zębiec,  w  Wołyńskiem  wo- 
jewództwie i  Mazowieckiem.  3Iikołaj  Kozłowski  podsędek  Sa- 
nocki, poseł  na  sejm  1618.  ztamtąd  deputat  na  trybunat  Ra- 
domski, Constit.  fol.  4.  i  1620.  fol.  20.  Tomasz 'i  Adryan, 
o  których  Konstytucyu  1676.  fol.  62.  Paweł  regent  kancel- 
laryi  Bydgoskiej,  zona  jego  Trzebińska  herbu  Szeliga  1700. 
Anna  była  za  ^Vojciecbem  Bielskim  herbu  Sreniawa.  Tomasz 
Jacek  stolnik  Czerski  1688.  Franciszek  kanonik  Łucki,  dzre- 
kan  Włodzimierski,  proboszcz  Koniuski  1701. 

Do  tego  zapewne  herbu  należą:  N.  Kozłowski  w  Wielko-Polszcze 
w  województwie  Kaliskiem  z  Jadwigi  Strzeleckiej  spłodził  Sta- 
nisława Kozłowskiego  ten  przeniósłszy  się  na  Wołyń  pojął  Ana- 
stazyą  Dubiską  z  której  potomstwo:  Kazimierz  cześnik  No- 
wogrodzki ludzkości  znamienitej  i  biegłości  w  interesach,  z  Bar- 
bary hornasieuncsownej potomstwo  :  Ignacy,  W,i ncenly,  Ro- 
muald; córki  Salomeą  Panna,  Antonina  za  Slezanowskim ,  i 
Domicella  która  w  panieńskim  stanie  umarła ;  Maryanna  i  Józefa. 
—  Kasper  podstarości  Włodzimierski,  brat  Kazimierza,  syn 
Stanisława  ma  synów  dwóch:  Stanisława  ten  pojął  Siekie- 
rzyiiską  i  z  niej  ma  potomstwo,  i  Adama.  —  Córki  Ka- 
spra Anna  i  Anastazya.  —  Trzeci  brat  Kazimierza  w  bezżennym 
stanie  umarł.  Siostry  ich  z  Dubiskiej  jedna  za  Maofsem,  druga 
za  Małachowskim.  iJraci  Stanisława  z  Strzeleckiej  było  trzech, 
z  tych  Piotr  Reformat,  Hieronim  został  w  Wielko-Połszcze 
i  Jan.  -^  Krasicki. 
Podług  Wielądka  ten  Kasper  (wyżej  wspomniany)  był  później  w 
r.  1757.  pisarzem  grodzkim  i  bracia  jego  Kazimierz  i  Frań- 


348  Kozłowski. 


ciszek  z  województwa  Czerniechowskiego  podpisali  elekcyą  Sta- 
nisława Augusta  Króla.  —  Stanisław  regent  grodzki  Nowo- 
grodzki, r.  1792.  — 
Tenże  fVielądek  pisze  także  że  są  tego  herbu  Kozłowscy  w  Pod- 
górzu, z  których  3Iikołaj  Kozłowski  z  Alaryann;}  Borkowską 
z  województwa  Podlaskiego  ożeniony ,  ten  b^'d;jc  w  służbie  woj- 
skowej ,  dal  dowód  nieraz  męztwa  swego ,  stawając  w  różnych 
potyczkach  przeciw  nieprzyjacielowi  w  roku  1769.  i  w  ten  czas 
w  potrzebie  za  ojczyznę  złożył  oBarę  życia  swego;  zostawiwszy 
córkę  jedne  Zofią,  która  umarła  panną  i  synów  dwóch  :  Mi- 
chała Wolfganga,  i  3Iikołaja  sterilem.  Michał  Wolfgang 
Kozłowski  od  wieku  młodego,  doskonalił  się  w  różnych  naukach, 
z  tych  obrał  sobie  posiadanie  wiadomości  fizycznej,  i  medycyny, 
w  której  edukował  się  ,  jako  autentyczne  attestata  akademijów 
Berlińskiej  i  Lipskiej  zaświadczają  jego  biegłość  i  umiejętność  w 
tym  talencie,  iż  otrzymał  w  Halli  patent  doktora  medycyny,  po- 
wróciwszy do  kraju  był  najpierwej  sztabs  medykiem  w  gwardyi 
pieszej  koronnej ,  i  od  Króla  Stanisława  Augusta  otrzymał  go- 
dność konsyliarza  J.  K.  Mci.  W  czasie  rewolucyi,  poświęcił  się 
być  medykiem  generalnym  Lazaretu  wojskowego  i  przeszło  1500 
chorych  miał  w  swym  dozorze,  za  którą  publiczną  usługę,  został 
bez  żadnej  nadgrody ,  prócz  imienia  dobrego  obywatela  i  ludzkości 
przyjaciela,  w  którym  charakterze  dalszy  bieg  życia  swego  pro- 
wadził. — 

Kozłowski  herhu  Lis.  Długosz  o  uich  wspomina. 
Paweł  Kozłowski  Soc.  Jesu  wydał  do  druku.  Faseiculum 
Observationum  ,  Precalionum  et  Indulgenliarum  Congrega- 
tiofus  B.  Mariae  P^irginis ,  sub  tilulo  Immacnlatae  Conce- 
ptionis  et  felicissimi  transitus  1645.  f^^arsainae  in  12.  I  zno- 
wu pod  trytułem  Faseiculus  Congregationis  etc.  f^arsaviae 
edtt.  3.  1647.  in  16.  et  1662.  Duntisci.  I  po  Polsku  Snopek 
nabożeństwa  in,  12.  C.  D.  i  1657.  i  1662.  i  1643.  in  \2mo. 
N.  Kozłowski  Ś.  T.  doktor,  któremu  Jędrzej  Laskarys  bi- 
skup Poznański  chciał  leg^o  biskupstwa  ustąpi(;.  Dług.  in  f^itis 
Episc.  Posnan.  Przywilej  Ziemowita  książccia  Mazowieckie- 
g^o  dany  1408.  wspomina  tych,  Pankracego,  Wawrzeuca, 
Wojciecha,  Piotra  i  Wszebora  Kozłowskich.  Od  tych  był 
Wawrzeniec  sędziego  grodzkiego  Płockiego  syn  ,  który  na 
Podolu  mężnie  sobie  poczynał,  Iwonie  hospodarowi  Woło- 
skiemu z  ludźmi  Polskiemi  przyszedłszy  na  sukkurs,  tam  ser- 
cem wielkiem  potykał  się  z  Turkami ,  atoli  wzięty  w  niewolą 
od  nich,  wolność  sobie  kupić  musiał. 

KozłoiYSki   herbu  JVieie    na   Szląsku.     Z  tych  był 
Kasper  Kozłowski  dziedzic  na  Adamowicach,   sędzia  ziemski 
^  kslęztwa  Opolskiego  i  Raciborskiego,   1607.   ci  od  Raszyców 

tegoż  herbu  idą ;  lubo  się  potem  Kozłowskiemi  nazwali.  Wła- 
dysław z  Łęczów  1704.  podpisał  konfederacyą  Sendomier- 
ską.  Konrad  Kozłowski  kanclerz  ksiązccia  Bernarda  Opol- 
skiego 1400.  u  Paproć,  in  Stromat. 


Hoźiiiian— Koźmiiiskl.  349 


Piasecki  w  kromce  podr.  1580.  fol.  9.  wspomina  Piotra  Kozłow- 
skiego kasztelana  Zawicliostskiego ,  starostę  Małogosckiego ,  jako 
tenże  zginął  pod  Wielkolukami  r.  1579.  —  niewiadomo  jednak 
do  którego  tierbu  należał,  równie  jak  i  następujący:  Leon  Ko- 
złowski skarbnik  Sierpski  r.  1778.  —  Szymon  komornik  ziem- 
ski Zakroczymski  —  Stanisław  subd.  Nowomiejski.  —  W  r. 
1788.  Tadeusz  Kozłowski  starosta  Bracławski.  —  Łukasz 
sekretarz  królewski  i  Franciszek  obersztleitnanl  nobilitowani 
r.  1766.  w  roku  zaś  następującjTu  uwolnieni  a  scartabellata.  — 
Krasicki. 

Hoźmian  herbu  Nałęcz  ,  w  Chełmskiej  ziemi,  na 
hełmie  jednak  trzy  pióra  strusie  kładą.  N.  Koźmianowna  hyła 
za  Adamem  Jawgelem.  Simona  męża  rycerskiego  syn  Sta- 
nisław spłodził  Tomasza,  ten  z  Wiśniowską  zostawił  Wa- 
lentego, temu  Stawska  powiła  Jędrzeja  pisarza  grodzkiego 
Krasnostawskiego  sędziego  kapturowego  ziemi  Chełmskiej 
1733.  którego  z  Anny  Tarnowieckiej  potomstwo,  Maryanna 
Łazniiiska  i  Teresa  Gałęzowska  i  syn  3Iarcin. 

W  roku  1788.  Andrzej  Koźmian  sędzia  ziemski  Lubelski.  — 
Krasicki. 

Koźuiiliski  herhu  Lubicz^  w  Płockiem  wojewódz- 
twie i  na  Rusi ,  Paprocki,  Okolski  zaś  opuścił.  Anna  Ko- 
źmińska była  za  Chrościchowskim,  druga  za  Kazimierzem 
Brodowskim  herbu  Łada. 

Koźniiiiski  herbu  Poraj ,  w  Wielkiej-Polszcze.  Jan 
Gruszczyński  arcybiskup  Gnieźnieński,  od  Hińczy  z  Rogowa 
kasztelana  Sendomierskiego  Koźmin  kupił,  przed  rokiem  1473. 
jako  się  mówiło  pod  Gruszczyńskiemi,  który  jednemu  z  braci 
tego  arcybiskupa,  których  było  kilku,  gdy  się  działem  dostał, 
nową  w  domu  Porajczyków  Gruszczyńskich,  zaczął  familią 
Koźmińskich,  a  ztąd  poznać,  ze  ci  Koźmińscy  o  których  nasi 
historycy  przed  1473.  rokiem  pisali,  nic  nie  należą  do  tego 
domu :  któryby  zaś  z  braci  arcybiskupich ,  był  początkiem 
tego  domu,  wiedzieć  pewnie  nie  mogę,  domyślani  się  tylko, 
ze  idą  od  Bartłomieja  z  Iwanowic  kasztelana  Kaliskiego  dru- 
giego brata,  ile  ze  się  i  Koźmińscy  zdawna  z  Iwanowic  pi- 
szą. Roch  Koźmiński  starosta  Ostrzeszowski,  umarł  1550. 
Acta  Casti'en.  Ostrzeszov.  w  tym  roku,  takbym  rozumiał, 
ze  to  był  wnuk,  albo  tez  syn  któregoźkołwiek  z  braci  wspo- 
mnionego  arcybiskupa.  Kwitnął  potem  Jan  Koźmiński  łowczy 
Kaliski,  którego  zona  Katarzyna  Zarębianka  kasztelanka  Na- 
kielska  1583.  Okol.  tom.  3.  fol.  326.  Piotr  cześnik  Kaliski, 
deputat  do  kwarty  Constit.  Jan  z  Iwanowie  Koźmiński  sta- 
rosta Powidzki,  z  Załuskowskiej  zostawił  syna  także  Jana, 
umarł  1671.  temu  Maryanna  Miaskowska  wielkiej  pobożności 
białogłowa,  powiła  córkę  Annę  Bułakowską  podczaszynę  Po- 
znańską, fundatorkę  rezydencyi  naszej  Wschowskiej,  i  oso- 


350  Koźmiński. 


bliwszą  Dobrodzikę  dwóch  naszych  kollegia,  Poznańskiego  i 
Kaliskiego:  synów  zaś  dwóch.  Z  tych  pierwszy  Adam,  naj- 
przód miecznik  Kaliski,  potem  kasztelan  Rogoziński,  deputat 
na  trybunat  koronny  w  roku  1693.  laski  jego  dość  szczodre 
na  siebie  zapisało  wiecznej  pamięci  koUegium  nasze  Kaliskie, 
tamże  i  z  ojcem  swoim  pogrzebiony;  trzy  razy  śluby  mał- 
żeńskie ponawiał ;  pierwszy  raz  z  Katarzyną  Zakrzewską  pod- 
stolanką  Kaliską ,  z  tej  była  Anna  Gorzeńska  podczaszyna 
Kaliska.  Drugi  raz  z  Zofią  Mielzyńską  kasztelanką  Srzemską, 
z  tej  się  urodził  Maciej  teraźniejszy  kasztelan  Poznański,  a 
przedtem  Kaliski,  a  najpierwej  podczaszy  Poznański,  poseł 
na  sejm  1729.  miał  za  sobą  Zofią  Mycielską  chorązankę  Po- 
znańską, z  której  miał  syna  jednego  i  córkę,  ale  w  dzieciń- 
stwie pomarli,  po  niej  Teresę  Potocką  wojewodzankę  Czer- 
niechowską,  ta  powiwszy  mu  jedynaka  syna  Teodora,  młodo 
zeszła  z  świata  1732.  Trzeci  raz  z  Apollinarą  Gajewską  ka- 
sztelanką Santocką,  z  tej  jest  syn  Ignacy,  i  córek  cztery, 
Barbara  Rychłowska  chorążyna  Sieradzka,  Eleonora  Jara- 
czewska  starościna  Solecka,  Helena  Panną  umarła,  i  Ludo- 
wika  w  zakonie  Cystercyeńskim  w  Ołoboku.  Drugi  syn  Jana 
z  Miaskowskiej,  Piotr,  najprzód  podsędek  Wschowski,  po- 
tem sędzia  ziemski  Kaliski,  Alce-marszalek  trybunału  koron- 
nego ,  młodsze  lata  swoje  na  wojennych  expedycyach  strawił, 
juz  pod  Wiedniem,  juz  pod  Strygoniem,  juz  w  Wołoszech, 
jako  i  brat  jego  Adam,  pod  Chocimem  i  indziej,  pierwszym 
związkiem  miał  za  sobą  Dzierzbińską,  z  którą  spłodził  dwie 
córki,  Annę  Bielicką  i  Urszulę  Niemojewską,  a  teraz  Za- 
krzewską pisarzowa  grodzką  Poznańską,  i  syna  Jana,  który 
w  wojsku  wiek  młody  I  życie  zakończył.  Drugim  związkiem 
Janicką,  z  tej  było  dwóch  synów,  jeden  Wojciech,  Barbary 
Sokolnickiej  chorązanki  Wschowskiej,  małżonki  swojej,  młodo 
odumarł,  nie  zostawiwszy  z  niej  tylko  córkę.  Drugi  Lew  pod- 
czaszy Kaliski,  pojął  w  dożywotnią  przyjaźń  Teresę  Ponińską 
kasztelankę  Poznańską,  zmarłą   1733. 

Stryjeczny  brat  Jana  starosty  Powidzkiego  był  podsę- 
dkiem  Kaliskim  (był  to  Piotr  najprzód  cześnik  Kaliski,  po- 
słującego na  sejm  1629.  deputatem  zapisano  do  kwarty  Raw- 
skiej, Constit.  fol.  26.  1632.  sędzia  kapturowy  generalny  w 
Warszawie  pod  czas  elekcyi,  yicła  interregni  i  1633.  posło- 
wał na  sejm,  Constit.  fol.  26.  W  roku  1641.  juz  podsędek 
Kaliski,  komissarz  do  pogranicznych  diflerencyi,  Coiistitut. 
fol.  19.  a  bodaj  to  nie  tenże  sam  Piotr  pierwszy  kalwińskie 
zasady  odrzuciwszy,  przykładem  swoim,  cały  dom  Koźmiń- 
skich do  Rzymskiego  katolickiego  pociągnął  kościoła ;  syn 
jego  spłodził  Stanisława  kanonika  Chockiego,  i  Władysława 


Koźnicki— Kozubski.  351 

kustosza  Chockiego)  :  tego  podscdka  Kaliskiego  były  trzy  córki, 
Wierzbińska,  Kosicka  i  Zychliiiska  I  syn  Bartłomiej,  ten 
Władysława  syna  zostawił,  z  Szczanieckiej  zaś  ex  2do  voto 
Michała 5  który  z  Bułakowskiej  miał  syna  Zygmunta  i  córkę 
Ewę;  z  Straźycowny  zaś  kilka  córek  i  syna.  Drugi  syn  Bar- 
tłomieja Jan,  który  z  Heleny  Biernackiej  spłodził  syna  Fran- 
ciszka Soc.  Jesu  i  córki  trzy:  Alexandrc  Wargawską,  Te- 
resę, i  Rozalią;  z  Grabińskiej  zaś  drugiej  żony,  syna  Michała. 
Trzeci  brat  stryjeczny  starosty  Powidzkiego,  Mikołaj,  ten 
dwie  córki  zostawił,  Kuczkowską  i  Rosowską.  O  Koźmiń- 
skim wspomina  Kochowski  ^Jnnal.  Polon,  climact.  2.  lib.  2. 
f.  126.  i  Twardowski  w  fl^ojnie  domowej  punct.  IILf.  180. 
ze  w  roku  1656.  przeciwko  Szwedom  z  Piotrem  Opalińskim 
wojewodą  Podlaskim  wojując,  życie  i  krew  wylał  pod  Le- 
sznem. Ewa  Koźmińska  córka  Stanisława,  była  za  Jędrzejem 
Modlibowskim  herbu  Drya  sędzią  ziemskim  Kaliskim.  Są  i 
pod  Ostrogiem  Koźmińscy  tegoż  herbu,  to  jest  Róży  białej 
o  piąciu  listkach ,  z  tych  był  Stefan ,  przez  lat  26  żołniersko 
służył,   syn  jego  Konstantyn   1696. 

Wyżej  wspomniany  Maciej  Koźmiński  kasztelan  Poznański ,  prze- 
siadł się  na  województwo  Kaliskie,  z  drugiej  żony  Potockiej  spło- 
dził syna  Teodora,  który  z  Z^jłff/^/5*A7>y  córki  Augustyna  Dzia- 
łyóskiego  wojewody  Kaliskiego ,  zostawił  potomstwo.  —  Macieja 

50  zejściu  Potockiej  z  trzeciej  żony  córka  wydana  została  za 
ózefa  3Iycielskiego  kasztelana  Poznańskiego  urodzonego  z  Ko- 
narzewskiej ,  —  Krasicki. 

Koźnicki  herbu  Nowina,  w  Sendomierskiem  woje- 
wództwie. Jakób  Koźnicki,  Camerarius  Judicis  Regiae  Cu- 
riae ,  na  liście  Kazimierza  Wielkiego  1366.  r.  u  Paproć,  o 
/lerb.  fol.  53.  Floryan  pod  Pieszkowem  mężnie  stawał,  Pa- 
proć, f.  406.  Daniel  z  Koźnic  Koźnicki  poseł  na  sejm  1638. 
Constit.  fol.  35. 

fiLoźniewslii  hei^bu  Ostoja,  w  ziemi  Ciechanowskiej. 
Jakób  z  Koźniewa  stolnik  Wyszogrodzki  1529.  podpisał  de- 
kret Mazowiecki  przeciwko  heretykom ,  u  Lubien,  in  Episc. 
Ptoc.  Mikołaj  starosta  Wyszogrodzki,  Zakrocimski,  Nowo- 
miejski,  zostawił  syna  ^Yalentego,  tego  z  W^ężowny  dwaj 
synowie  Mikołaj   i  Stanisław. 

Kozuba  herbu  Mora,  w  ziemi  Warszawskiej.  Ja  Ko- 
zubowskich  czytam  w  województwie  Łęczyckiem,  Michał, 
Adam,  Łukasz,  Alexander,  Stanisław  roku  1648.  Kazimierz 
roku  1674. 

Kozulisk.!  herbu  Abdank,  w  Sieradzkiem  wojewódz- 
twie. Bernard  Kozubski  za  czasów  Paprockiego  bo  Okolski 
ich  opuścił,  mąż  wyborny,  zostawił  piąciu  synów  i  córki, 
które   dzieci   spłodził  z  Anną  Kurpiowną  herbu  Slepowron  : 


352         Hoźachowski— Hraiuski. 


przydaje  i  to  tenże  autor,  ze  są  jednejze  dzielnicy  z  Mag^nu- 
skiemi.  Piotr  1633.  Wojciech  komornik  Sieradzki  1648.  w 
Sieradzkiem.  Michał  z  Magnus  starosta  Horodelski,  Lityński, 
pułkownik  królewski,  i  Jan  Stanisław  z  ftlagnus  Kozubski 
w  województwie  Bełzkiem  1674.  Stanisław  porucznik  cho- 
rągwi Petyhorskiej ,  ale  go  JUS.  lis.  Iiojałow.  do  Slepo- 
wronów  pociąga. 

Koźiiclionski  herbu  Doliwa.,  w  różnych  wojewódz- 
twach rozrodzeni:  gniazdo  jednak  tego  domu  pierwsze  jest 
Kożuchów  w  Czerskiej  ziemi,  sześć  mil  od  Czerska:  z  któ- 
rych Kazimierz  w  roku  1697.  dziedzic  na  tymże  Kożucho- 
•wie,  kwitnął.  Stanisław  Kozuchowski,  żona  jego  Dorota  Ma- 
jowna  z  kasztelanki  Sieradzkiej  spłodzona  1622.  Epilhalam. 
Matthiae  Jacussoiu  Ale.\ander  podstarości  i  sędzia  grodzki 
Krakowski  1622.  Stanisław  stolnik  Kaliski  z  sejmu  komissarz 
do  pogranicznych  od  Szląska  dyirerencyi  1667.  Const.  f.  21. 
Alexander  czcśnik  Wieluński,  którego  syn  3Iikołaj  1701. 
Stanisław  brat  Alexandra  cześnik  także  W^Ieluński,  którego 
syn  Alexander;  był  potem  ten  Stanisław  podczaszym  tamże 
1704,  Michał  Adam  Kozuchowski  archidyakon  Chełmski,  pro- 
boszcz Sieniński,  sekretarz  królewski  Doilwczyk  1687.  N. 
chorąży, Krakowski  1688.  dobroczynny  na  kollegium  Krakow- 
skie u  S.  Piotra.  N.  Kożuchowska  Białogłowskiego,  druga 
Kazimierza  Dunina,  małżonki.  Wojciech  i  Jan  w  Sendo- 
mierskiem   1632. 

Stanisław  Kozuchowski  stolnik  Kaliski,  p  awa  koronne  odTroku 
1550.  do  r.  1729.  zebrał  i  do  druku  podał.  —  W  roku  1778. 
Franciszek  cześnik  Kaliski.  —  Ki-asicki. 

Koźiiclioi»'Sli.i  lierhu  Roch  albo  Pierzchała,  w  ziemi 
Warszawskiej,  Jędrzej  1632.  r.  3Iarcin  podczaszy  DrohIckI, 
miał  za  sobą  Annę  Glinczankę ,  z  której  synów  dwóch,  Karol 
sterilis  i  Stanisław,  ten  najprzód  miał  za  sobą  Głębocką, 
po  niej  Szandyrowska,  synowie  jego,  Józef,  Alexander  i  Jan, 
Stanisław  pisarz  Skarbowy  1632.  Jan  łowczy  Podlaski.  Je- 
dnaż  ich  dzielnica  z  Zabokllckieml. 

1ŁvSitńHk.i  he7-bu  Jelita ,  po  różnych  województwach. 
W  Sieradzkiem  województwie ,  Krzysztof  Kraiński  łowczy 
Sieradzki,  dziedzic  na  Hermanowicach,  miał  za  sobą  Kata- 
rzynę Gumowską,  z  którą  spłodził  dwie  córki,  Eleonorę, 
która  pierwszym  związkiem  żyła  z  Michałem  Hoszowskim 
stolnikiem  Inflantskim,  drugim  z  Maciejem  Dmińskim  łow- 
czym Ciechanowskim,  I  Annę  Wojcieclia  Dęby  małżonkę: 
synów  zaś  trzech:  Marcin  łowczy  Sieradzki,  żona  jego  Te- 
resa Przedwojowska.  Jan  cześnik  Dobrzyński,  żona  jego 
Dzwonowska,    i   Józef  stolnik  Ciechanowski.    Krzysztof,   iri 


HraJ  e  wski .  SS."? 


4^0,  1(502.  wydał  Katechizm  heretycki,  z  naukami,  pieśnia- 
mi, modlitwami. 

Krasicki  w  przypisach  pisze  ,  że  trzeci  z  wyżej  wspomuionych  braci 
Jan  Kraiński  z  Dzicwa/iows/c/i'/  (?)  miał  syna  Stanisława, 
ten  z  Łazowskiej  zostawił  córki ,  Załęską ,  Łaszewską  i  Domi- 
nikankę  w  Przemyślu:  synów  trzech:  z  tycłi  najstarszy  Miko- 
łaj złączył  się  z  Skotnicką  —  Ignacy  z  Zaleską,  trzeci  N.  — 

MŁrajewsfei /<e7'^M /«*?e«CvyX-,  w  Mazowieckich  wo- 
jewództwach, Balcer  i  Jakóh  w  ziemi  Łomżyńskiej  1632. 
Piotr  żupnik  Zakrocimski,  Samson  z  Krain  Warmiński  ka- 
nonik i  odicyał  generalny,  Olomuniecki  kanonik.  Jan  kano- 
nik Płocki,  i  Wawrzeniec  w  województwie  Płockiem  1632. 
Marcin  kanonik  Poznański  1623.  Stanisław  najprzód  pro- 
boszcz Kaliski,  kustosz  Łowicki,  kanonik  Gnieźnieński,  po- 
tem proboszcz  Gnieźnieński,  proboszcz  Ś.  3Iichała  w  Kra- 
kowie, reg-ent  koronny,  po  trzy  razy  administrator  arcybi- 
skupstwa  Gnieznieńskieu^o  sede  racante.,  tyle  razy  prezydo- 
wał  w  trybunale  koronnym,  Parczycki  zbór  demoliował,  umarł 
1694.  pochowany  z  nadgrobkiem  w  Częstochowie.  Brat  jego 
Wojciech  dziekan  Łowicki ,  proboszcz  Kaliski ,  w  Makowie 
kościół  restaurował,  dziekanią  w  Łowiczu  wystawił.  Siostra 
icli  była  za  Jakóbeni  Rutkowskim.  N.  Pawła  Konopki  mał- 
żonka. Felicyan  starosta  Gostyński  i  Strzelecki,  posłował 
na  konwokacyą  1696.  trzeci  brat  ich,  czwarty  zaś  Jakób 
cześnik  Zakrocimski  w  Postollnie  kościół  łaskami  swemi  ozdo- 
bił. Józef  Michał  Jasleńczyk  Krajewski,  Nowogródka  Sle- 
wlerskiego  chorąży,  z  sejmu  1703.  komissarz  do  rewlzyi 
skarbu  koronnego.  Constit.  fol.  13.  31aclej  w  ziemi  Łom- 
żyńskiej, Stanisław  z  Krajewic,  W^ojciech  i  Jan  w  ziemi 
Wyszogrodzkiej.  Jan  cześnikowicz  Zakrocimski  poseł  na  sejm 
1730.   roku. 

Krajewskich  herbu  Jasieitczyk ,  właściwe  jest  siedlisko  w  powiecie 
Zambrowskim ,  gdzie  więcej  niż  dziesięć  Krajewów  liczy  się  po- 
siadanych przez  łirajewskich.  Z  tych  Marcin  Krajewski  koń- 
czący linią  przodków  swoich  na  Sendziwiijach  dziedzic,  stan  du- 
chowny obrawszy,  najprzód  uczył  i  rządził  1766.  r.  seminarium 
dyecezalne  w  Pułtusku.  Zostawszy  proboszczem  Zambrowskim 
1767.  kościół  upadły  z  gruntu  podźwignął.  W  roku  1769.  został 
kanonikiem  katedralnym  Płockim ,  z  której  kapituły  funkcyą  de- 
putacką  w  trybunale  koronnym  1779.  sprawował.  Officyaleui  Łom- 
żyńskim 1788.  uczyniony,  porządek  w  duchowieństwie  przywrócił. 
Nareszcie  1792.  Stanisław  August  orderem  S.  Stanisława,  a  na- 
stępnie orderem  Orla  białego  zaszczycić  go  raczył. 

Antoni  Krajewski  na  Krajewie  Korytkach  cześnik  Łomżyński  z 
poślubioną  sobie  Teodorą  podstolanką  Mielnicką,  spłodził  I)araa- 
zego,  który  wojskową  służbę  przyjął  i  w  niej  się  męztweni  dv- 
styngwował:  Marcina  który  zaślubił  się  z  Izabellą  .S^ff«/.v5e«'.c/-(j 
Tom  V.  23 


3S4  Krajewski. 


wojszczanką  Nurską :  Barbarę ,  wydaną  za  Rakowskiego  podwoje- 
wodzego  Wizkiego. 
Michał  Krajewski  na  Wdziękoniu  miernik  Zambrowski,  z  Grsy- 
OT«/ff«X-<?  podsędkowną  Zambrowsk;),  spłodzi!  Sfanisla  wa  i  An- 
toniego, i  córek  dwie,  pierwszą  zaślubioną  Pawłowi  Krajew- 
skiemu, drugą  Janowi  Łosiewsldemu.  Kasper  Krajewski  na  Z»/ff- 
łym  Iirajewie  burgrabia  Zambrowski,  z  Modzelewską  małżonką 
spłodził  Macieja.  Leon  Krajewski  na  Krajewie  brznzowipn, 
pojął  w  małżeństwo  Konstancyą  Niesiecką,  z  klórą  spłodził  Wi- 
ktora i  Ludwika  synów.  Wawrzeniec  Krajewski  z  Ja- 
strzębską małżonką ,  na  Krajewie  Łętowie  zostawił  po  sobie 
Ignacego  i  Wojciecha  synów.  Grzegorz  Krajewski  na 
Krajewie  Gtodowie  komornik  Zambrowski  spłodził  Antoniego 
plebana  Drozdowskiego,  Kaspra,  Piotra  i  Bartłomieja  w 
małżeńskim  stanie  zostających. 
Ludwik  Krajewski  na  Krajewie  borowym  zostawił  po  sobie  Au- 
gustyna. Ten  zaś  córkę  Magdalenę. 
Mikołaj  Krajewski  z  Krajewa  Ćwikieł  spłodził  z  Zofią  z  Mikla- 
szewskich Michała  regenta  policyi  Warszawskiej,  i  dwie  córki. 
Marcin  Krajewski  na  JFądolkack  Kopkach  syn  Piotra  z  Mał- 
gorzatą Krajewską  spłodził  synów  pięciu:  Tomasza,  Mateu- 
sza, Macieja,  Franciszka  i  Damazego,  córki,  Katarzynę 
i  Maryannę.  Mateusz  z  Brygidą  Slomczyiiską  ożeniony. 
Maciej  Krajewski  syn  Stanisława  na  Krajewie  Burzyło  w  zie- 
mi Łomżyńskiej ,  z  Maryanną  Tyssczanką  dziedziczką  na  ly- 
sskach,  siiloiizil  Benedykta  i  Adama.  Benedykt  z  Gertrudą 
Olszewską  ma  potomstwo,  z  której  synowie  Paweł  i  Franci- 
szek, córka  Maryanną,  Adam  z  3Iaryanną  Borkowską  dzie- 
dzic na  Piotrowie  w  ziemi  Łomżyńskiej  spłodził  syna  Jana.  — 
Heraldyka  Jfielądka. 

IŁri^ewsUi  herbu  Trzaska.  Wielądek  w  heraldyce  utrzy- 
muje iż  ci  są  w  województwie  Płockiem  piszą  z  przydomkiem 
Polaczek  Krajewski  z  Podkrajeira  w  Płockiem  województwie  w 
ziemi  Zawskrzyńskiej  będącego.  Z  tych  dwóch  braci  było,  An- 
toni i  Krzysztof  Krajewski  komornik,  a  potem  sędzia  ziemi 
Zawskrzyńskiej  dziedzic  na  Kubanach  w  województwie  Płockiem, 
który  miał  za  sobą  Maryannę  Kępską,  z  tej  zostało  potomstwa 
ośmnaście,  którzy  wymarli,  tylko  syn  jeden  Jan  i  córka  Ma- 
ryanną wydana  za  N.  Zórawskiego  podstolego  Raciązkiego,  z 
którego  potomstwo.  Jan  Chryzostom  Krajewski  syn  Anto- 
niego dziedzica  na  dobrach  Slasach  w  ziemi  Ciechanowskiej, 
najprzód  podstoli  Ciechanowski ,  w  tym  urzędzie  z  tejże  ziemi 
był  posłem  na  sejm  Grodzieński  za  Augusta  IIL  Króla ,  później 
został  instygatorem  w.  koronnym  i  zasiadał  w  komissyi  Radom- 
skiej jak  instygator  koronny,  także  i  na  wszystkie  sejmy  w  tymże 
urzędzie  bywał  posłem  z  województwa  Płockiego  jako  i  ziemi 
Ciechanowskiej,  oraz  deputowanym  do  konstytucyi.  Zapanowania 
Stanisława  Augusta  ,  jak  instygator  koronny  umieszczony  do  ko- 
missjń  skarbu  koronnego,  gdzie  zasiadał  z  urzędu,  i  orderem  Sgo 
Stanisława  był  zaszczycony.  Później  został  kasztelanem  Racią- 
zkim ,  nakoniec  Płockim ,  i  orderem  Orła  białego  przyozdobiony. 
Mąż  pamiętny  z  zasług  swoich  publicznych  i  pracowitości,  umarł 
w  Nvieku  swoim  67.  w  roku  1781.  Ten  wszedł  w  śluby  małźeń- 


Krajewski.  355 


skie  z  Knstyną  Csosnoicską  Józefa  Czosnowskiego  podczaszego 
Warszawskiego  córką  ,  z  któr.i  spłodził  trzecli  synów  źyjącycli. 
Igo  Stanisława  Kostkę  Krajewskiego.  2go  'Bartłónii"eja 
podczaszego  Płockiego.  3go  Pawła  kanonika  Kijowskiego,  pro- 
boszcza Zelecliowsldego  i  Z\Tvńskiego ,  i  córkę  jedne  Teresę  za 
Józefem  Radzickim ,  podkomorzym  Zakroczymskim.  Stanisław 
Kostka  Krajewski  od  roku  1772.  instygator  koronny.  Ten  w  r. 
1776.  był  posłem  na  sejm  z  ziemi  Cieclianowskiej  za  laski  Mo- 
kronowskiego.  Ożenił  się  z  Franciszką  Kluszeu-ską  kasztelanką 
Biecką ,  Wojciecha  Kliiszewskiego  kasztelana  Bieckiego  córką. 
Z  którą  zostawia  potomstwo,  syna  Jana  Stanisława  dwóch 
imion,  który  będąc  w  wojsku  Rzeczypospolitej  kapitanem,  w  po- 
tyczce w  potrzebie  za  ojczyznę  pod  Krupczycami  w  roku  1794. 
życie  swoje  położył.  Tego  pozostały  dwie  siostry,  Anna  i  Te- 
resa Krajewskie. 

Bartłomiej  Krajewski  brat  drugi  Stanisława  Kostki  podczaszy 
Płocki.  Ten  w  roku  1738.  był  posłem  na  sejm  za  laski  Mała- 
chowskiego z  województwa  Płockiego,  pojął  w  małżeństwo  3Ia- 
n^annę  Żboihską ,  Franciszka  Zboińsiiiego  wojewody  Płockiego  z 
Salomei  Karsznickiej  podkomorzanki  Wieluńskiej  spłodzoną  córkę, 
z  którą  bezpotomny. 

Krzysztof  Krajewski  brat  Antoniego  sędziego  Zawskrzyńskiego, 
zostawił  po  sobie  syna  Antoniego  Krajewskiego  skarbnika  Zaw- 
skrzyńskiego.  Tenże  Antoni  z  Salomeą  Umihską  zostawił  svnów 
dwóch:  Igo  Macieja  sterilem  zmarłego.  2go  Dominika  skar- 
bnika Zawskrzyuskiego,  który  wszedł  w  śluby  małżeńskie  z  Ma- 
jewską, i  z  tą  zostawia  potomstwo.  3go  Tomasza  exaktora 
skarbu  koronnego,  który  ma  za  sobą  Ducsyinińską,  z  tą  ma  po- 
tomstwo. 4go  Jana  Krajewskiego  kapitana  regimentu  szesnastego, 
tenże  miał  za  sobą  Krajewską.  — 

Iv'asicki  w  przypisach  także  ich  wspomina ,  różni  się  jednak  od 
Wielądka  iż  Chryzostomowi  Ssymanotoską  a  nie  Czosnowską  za 
żonę  nadaje.  Tenże  dalej  wypisuje  Łukasza  kanonika  Kujaw- 
skiego w  r.  1778.  —  Józefa  sędziego  grodzkiego  Radziejow- 
skiego. — 

IŁi'ajeivski  herbu  Leliwa.  Tych  drudzy  piszą  Gra- 
jewski, Jędrzej  z  Krajowa  podkomorzy  Kujawski,  na  przy- 
wileju miasta  Krakowskiego  1424.  r.  Paweł  proboszcz  wszy- 
stkicii  SS.  w  Krakowie  1525.  na  przywileju  legoź  miasta. 
Jędrzej  archidyakon  Krakowski,  kanonik  Poznański,  Zygmunta 
Augusta  sekretarz,  mąz  w  karności  kościelnej  «ytwornv,  w 
zabiegach  koło  dobra  kościelnego  nie  spracowany,  umarł 
1573.  jako  opowiada  jego  nadgrobek  w  Krakowie  na  zamku 
z  herbem  Leliwa.  Sturowol.  in  Jlonum.  Piotr  Krajowski  rot- 
mistrz 160G.  Maciej  w  województwie  Ruskiem  1632.  Sta- 
nisław deputat  na  trybunał  koronny  1725.  W  roku  1528. 
Siemion  Krajewski  ziemianin  Wołyński,  3Ietri/ka  Jlołyńska. 
Jan  podał  do  druku.  1.  Zgoda  i  pokój ,  to  Jest  o  pokoju 
między  Iirólem  i  Rokoszanami,  wiersz  polski  in  kto  w  Kra- 
kowie 1608.    2.    Chronologia  Sigismundi  III.  Regis  Polo- 

23" 


356  Krajewski— Hrąpiewski. 


niaCf  w/erszem  Polskim  opisana ,  i  zjigurami  sztijchoivane- 
mi^  w  Krakowie  1615.  in  fol. 

Hraje^iski  herbu  Łabędź.  Ci  od  Duninów  Szpotów 
swoje  j)oez!itki  wzięli :  Gaspar  Jongelinus  tn  Purpura  D. 
Bernurdi  wspomina  Jt^drzeja  Szpota  z  Krajowa,  opata  Wą- 
chockiejjo,  biskupa  Laodyckiego ,  sulfragana  Krakowskiego 
w  roku  1547.  a  przedtem  kwitnął  Mikołaj  Primus  Grajewski 
biskup  Przemyslki  dziesiąty,  takem  go  i  ja  położył  w  tomie 
pierwszym,  atoli  powinno  byd  Krajewski,  umarł  według  Na- 
kielskiego  w  roku  1498.  z  okazyi  zazalonego  serca,  pocho- 
wany w  swojej  katedrze,  którą  świeżo  z  zamku  przeprowa- 
dziwszy, w  mieście  osadził,  to  Nakielski ;  atoli  inszy  to  Mi- 
kołaj herbu  Odrowąż  biskup  Przemyslki  uczynił,  nie  on;  jako 
się  na  swem  miejscu  mówiło.  Hieronima  Krajewskiego  pro- 
boszcza Pułtuskiego,  prałata  pobożnością  i  dowcipem  zna- 
komitego nadgrobek  znajdziesz,  u  Paproć,  o  /terb.  Są  i  w 
Litwie  Krajewscy  Łabędziowie.  Jan  1632.  w  Troekiem  wo- 
jewództwie. Stanisław  w  Smoleńskiem  1648.  3Iodliszewscy, 
Szpotowie,   Prymusowie,  jednejze  z  niemi   dzielnicy. 

Hrakowieeki  herbu  Bończa,  z  Fredrami  jednejze 
dzielnicy.  Do  nich,  ile  się  domyślam,  należą  Krakawowie, 
którzy  wyniósłszy  się  z  Polski  do  powiatu  Lemburskiego, 
na  ten  kształt  herb  swój  przeformowali ,  tarcza  na  dwie  części 
przedzielona  wzdłuż,  po  jednej  stronie  jednorożec  stojący  na 
tylnych  nogach,  po  drugiej  grabie  utkwione,  koloru  żółtego, 
w  polu  niebieskim,  nad  hełmem,  modre  dwa  skrzydła,  bar- 
kami do  siebie  obrócone.  Z  tych  był  Reinhold  starosta  Lem- 
burski  1646.  który  Ludowikę  Królową  kosztownie  przyjmo- 
wał. Gerard.  Nedat. 

Krakowiiiski.  Jędrzej  i  Stanisław  w  ziemi  Socha- 
czewskiej,  Jan  Krakowiiiski  w  ziemi  Warszawskiej  podpisali 
elekcyą  Jana  III. 

Krąko^viski  herbu  Trąby.  Są  w  Kaliskiem  woje- 
wództwie :  Stojany  ich  dziedzictwo  trzy  mile  od  Kalisza.  Z 
tych  Sebastyan  Krakowski  roku  1696.  Krakowska  Zaleskiego 
małżonka. 

W  roku  1778.   Ignacy  Krakowski   burgrabia   Ostrzeszowski.    — 
Krasicki. 

^Kramkon^ski.    W   Lubelskiem   województwie.    N. 

Kramkowski    miał    za   sobą    Kurdwanowską,    z    której   córka 
Holenkowska. 

Krauilitciner.  Rafał  Kramptemer  z  województwa 
Malborskiego   podpisał  elekcyą  Jana  Kazimierza. 

HLrąiiiewski  herbu  Korab.  Z  województwa  Krakow- 
skiego przenieśli  się  do  Litwy,  i  osiedli  w  powiecie  Wilko- 


Krasicki.  357 


mierskim.  Z  tych  Krzysztof  Krąpiewski,  miał  synów,  Jerzego 
i  Władysława,   brat  Krzysztofa  był  Erazm  Krąpiewski. 

Krasicki  herbu  Rogala.  CI  od  Sieciiisklch  legoi 
herbu  swoje  począlkl  wzięli.  Jakóba  albowiem  Sieciiiskiego, 
z  Orzechowskiej  trzech  synów,  Krasickienii  się  z  Krasiczyna 
pisać  poczęli.  Pierwszy  Ale.\y  wojski  Przemyslki  ") ,  Constit. 
1578.  fol.  3'iS.  na  dworze  Króla  Augusta  I.  znacznie  się 
liawił,  miał  za  sobą  Nowomiejską  herbu  Wilcze  Kosy,  z  tą 
spłodził  syna  Jana  i  córkę  Barbarę  Zarszyńską :  po  Nowo- 
miejskicj  pojął  Fredrownę  Zofią,  z  tej  byli  synowie  i  córki, 
umarł  1580.  Marcin  drugi  brat  Alexego  ,  mężnie  sobie  w 
róznycli  okazyach  z  nieprzyjacioły  poczynał,  miał  za  sobą 
Manasterską  z  Mielnowa  herbu  Pilawa.  Od  tych  dwóch  braci 
potomkowie :  najprzód  Jan  stolnik ,  a  dalej  podkomorzy  Cie- 
chanowski ,  posłował  na  sejm  1634.  zlamląd  komissara  do 
zapłaty  wojsku,  Constit.  Jol.  8.  Ilieremiasz  proboszcz  Prze- 
myslki, wspomina  go  synod  dyecezyi  Przemysłkiej  1621.  i 
Joan.  Argenlus  de  reb.  Soc.  na  nasze  albowiem  kollegium 
Przemysłkie  był  dobroczynny,  znacznemi  go  jałmu/.narni  przy 
początkach  fundacyi  tej  ratując,  zabity  niewiedziec  od  kogo 
w  własnym  domu  swoim  1621.  Histor.  Coli.  Premisl.  Jakób 
wiele  łask  nowicyatowi  naszemu  Krakowskiemu,  osobliwie 
w  księgacli  wyświadczywszy,  siebie  potem  Panu  Bogu  na 
wieczną  służbę  oddał,  jakoż  żył  świątobliwie  i  najmniejszych 
przestrzegając  reguł,  .itoli  ucząc  się  teologji  w  Poznaniu, 
zasnął  W  Panu  Annuae  Soc.  tmpressae  1607.  fol.  407. 
Krasicka  urodziła  Koniecpolskiego  ojca  wojewodziny  Baw- 
skiej  Załuskiej.  Krasicka  z  Siecina  była  za  Piotrem  Gro- 
chowskim. 

Stanisław  kasztelan  Przemysłki  ochmistrz  Królowy  1596. 
trzeci  brat  3Iarcina  i  Alexego,  był  wprzód  oboźnym  koron- 
nym, Lubomskim,  Bolemowskim  starostą  1589.  z  któremi 
tytułami  podpisał  list  Zygmunta  III.  u  Okol.  t.  3.  ten  z  mło- 


')  Krasiccy  nie  z  Krasiczyna,  ale  z  Krasie  majętności  bliskiej  Kra- 
siczyna pisać  się  poczęli,  porzuciwszy  dawne  nazwisko  Sieciń- 
skich;  dzielnica  jedna  z  której  był  Stanisław  biskup  Przemyski 
to  nazwisko  zachowała.  —  W  życiu  Piotra  Kmity  wojewody 
Krakowskiego  przydanym  ad  Annal.  Orich.  jest  wzmianl^a  Ja- 
kóba Krasickiego,  któremu  Kmita  majętność  był  odebrał.  —  Kmita 
był  dziedzicem  Dubiecka.  —  W  Manuslcryplach  Bibłioteki  Zału- 
skich znajdują  się  niektóre  mowy  i  dyssertacye  Alexego  Krasi- 
ckiego posła  z  ziemi  Przemyskiej  :  ■ —  Siecińscy  Ilogaiitowie  z- 
klórycli  dom  Krasicidch  pochodzi ,  pisali  się  z  Siecina  i  Murzy- 
nowa.  —  Krasicki  w  przypisach. 


358  Krasicki. 


dych  lat  swoich  na  dworze  się  królewskim  bawił,  u  trzech 
Królów,  Augusta,  Henryka  i  Stefana,  w  roku  15G3.  we 
Lwowie  dekretowi  królewskiemu  za  dosyć  czyniąc,  Tomszy 
wichrzącemu  w  Wołoszech,  kazał  g-łowę  uciąć:  w  potrzebie 
z  Gdańszczany,  i  z  Moskwą,  i  z  Tatarami  nicztwo  jego  zna- 
cznie się  pokazało,  w  roku  1579.  odbierał  Połock  od  Moskwy. 
Bielski  fol.  614.  i  765.  Był  człowiek  ludzki,  i  dla  tego 
wszystkim  miły,  w  rycerskich  dziełacli  biegły,  ludzi  mądrych 
kochający ,  szczerości  wielkiej  ;  miał  za  sobą  Zórawiiiską 
herbu  Korczak,  z  tej  synów  zostawił  dwóch,  Jerzego  i  3Iar- 
cina;  ponowił  śluby  z  Jakóbowską  herbu  Topor  starościną 
Lubomską,  była  i  córka  jego  za  Stanisławskim  podczaszym 
Sanockim,  matka  Balcera  podskarbiego  koronnego,  Geneal. 
Stanisław,  druga  Katarzyna  Jana  Daniłowicza  wojewody  Bu- 
skiego  małżonka  '). 

Marcin  wojewoda  Podolski,  starosta  Przemysłki,  Bole- 
mowski,  Lubomski,  młodszy  syn  Stanisława  kasztelana  Prze- 
mysłkiego,  ten  młodsze  lata  swoje  najprzód  na  dworze  Ka- 
rola arcyksiąźęcia  Austryi  ,  a  potem  Zygmunta  III.  Króla 
Polskiego,  polerował,  wkrótce  potem  wziął  kasztelanią  Lwow- 
ską, z  którym  go  tytułem  wspominają  Konstijtucye  1627.  i 
1029.yo/.  15.  z  tego  krzesła  wstąpił  na  Podolskie,  na  któ- 
rem  życie  skończył  w  roku  1633.  był  Pan  ojczyznę  kocha- 
jący, dla  której  przeciwko  Moskwie,  Turkom  i  Tatarom  li- 
czne roty  do  obozu  przyprowadzał:  mieszających  Bzeczpo- 
spolitą  nicnawidział,  radą  i  ręką  wolności  ojczystej  broniąc: 
pałac  i  kaplicę  w  Krasiczynie  kosztowne  wystawił ;  kościół 
lamze  i  fundował  i  nadał.  Karmelitom  bosym  w  Przemyślu 
wspaniały  kościół  i  klasztor  wymurował.  Zamek  Przemysłki 
juz  do  ruiny  nachylony,  dźwignął  i  restaurował:  jeżdżąc  w 
legacyi  do  Ferdynanda  II.  Cesarza  Bzymsklcgo,  tytuł  Co- 
miłis  S.  B.  I.  na  siebie  i  na  sukcessorów  swoich  wyjednał: 
zszedł  bezpotomnie,  żyjąc  z  Barbarą  Tarnowską  herbu  Bo- 
licz  **).  Jerzy  chorąży  Halicki,  starosta  Doliński,  syn  star- 
szy Stanisława  kasztelana  Przemysłkiego ,  świat  pożegnał  w 
dobrej  starości   1645.    miał    za    sobą  księżniczkę  Sanguszko- 


')  O  tym  Stanisławie  klóren  był  kasztelanem  Przemyslkim ,  Stani- 
sław' Lubiński  biskup  Płocki  w  księdze  której  tytuł :  Profectio 
Sigisjnundi  III.  in  Siwciam  wspomina  iź  piastując  urząd  mar- 
szałkowski w  niebytności  marszałków  koronnych  (jako  marszałek 
Królowej)  gdy  się  tumult  w  Gdańsku  wszczął,  chcąc  go  uśmie- 
rzyć w  wielkiem  był  niebezpieczeństwie  życia.  • —  Krasicki. 

")  Starowołski  in  monumcntis  Sarmatonnn  nadgrobck  jego  taki  po- 
łożył : 


Krasicki.  3i59 


wnę  Grzegorza  ksiąźccia  na  Koszarach  wojewody  Bracław- 
skiego  córkę,  z  tą  spłodził  synów  piąciu,  Stanisława  pod- 
czaszego Łomżyńskiego  sterilem.  3Iikołaja  protonotarium  Ur- 
bana VIII.  arcłiidyakona  i  administratora  biskupstwa  Łu- 
ckiego sedc  imcanle^  proboszcza  Krasiczyńskiego,  a  potem 
biskupa  Argiwcńskiego  i  suffragana  Łuckiego,  dobroczynności 


D.  O.  M. 

Illustrissimus  Dnus  Martinus  Comes  S.  R.  J.  iii  Krasiczyn. 

Krasicki.,  Palatinus  Terrarum  Podo/iae, 

Premisliensis,  Bolemoviensis ,  Lubomscensis  capitaneus. 

F  I  X  I  T. 
Amicis ,   fatniliae  ,    honoiibus ,  fortunae  ,   et  patriae  gloria  ,    et 

ornamentum. 
Pntris  contraxit  virtutem,  patre  castellano ,  Jilius  palatinus. 
Ex  avio  splendore  ad  magna  natus. 
Majora  scmper  Jeliciter  aggressus, 
.Jiire/ittitcm  in  exleris  excultam   Caroli, 
Archid.  ^histriae,  obseguin  honorando  cxpolivil, 
firtutcm    Seren,    Sigismundi  III.    Polon.   reg.    longo  ornaritfa- 

mulatu. 
Regiae  majestatis  incisor,  Jidam  intcgritatem  honorcmąue  aiucit. 
Inter  regni  senatores  castellan.  Lcopol. 
Martę  et  Minerva  luait, 
Fortitudine,  jusiitia,  prudentia ,    humanitate,  inter  proceres  ex- 

celluit, 
Legum  rebclles,  pacis  turbatores ,  et  Praedones  viriliter  repressit. 
Contra  Reipubiicae  hostes,  Moschos ,   Turcas  et  Scythas 
Numerosas  Cohortes  duxit, 
Defensurus  patriam  septingentis  equitvm 
Peditumąue  twniis,  ni  tendentem  ad  resistcndum  Barbaris  vcxatio 

direxisset. 
Palatinus  Podoliae  ,  Regem  consilio, 
Regnum  opera ,  et  pace  semper  jiwit. 

Domum  ac  familiam  fama ,  pietate ,  opihiis ,  fabricis  illustrauil. 
Arce ,  palatio  ,  capella  fere  regalibits 
Krasiczynum  mundo  admirandum  fecit, 
In  Deum  fusus  pietate ,  templum  Krasiczyni 
Presbyteris ,  fundationibus ,  apparatu  dotatit. 
Carmelitas  discalceatos  Premisliae  fundami, 
Templogue  magnifice  struclo, 
Castrum   Premisliensem  vetustate  lapsum  pristino  decori  et  muni- 

tioni  restituit. 
Senectutem  grani  legaUonc  regno    regigue   ad  Fcrdinanduin   II 

Itnperalorem. 
O  B  I  I  T. 
Sacramentis  derotus  piis  operibus  atgue  legatis  insignibus  relictis, 
Familiae ,  successoribus ,  patriae  lugendus. 

Aetatis  LIK.  anno  MDCXXXIIL  Vir  sago  Togaąiie 
impcrii,  et  regiii  nobilis. 


."^oo  Krasicki. 


jego  na  siebie  doznało  znacznie  koliegium  nasze  Przemyslkie, 
więcej  jeszcze  ostatnią  wolą  chciał  świadczyć;  ale  pod  czas 
rozruchów  w  Polszczę,    śmierć  g-o  za  granicami  zaskoczyła. 

3Iarcin  Konstantyn  kasztelan  Przemysłki,  a  przedtem 
podczaszy,  ten  dwa  razy  w  kontrakty  małżeńskie  wkraczał; 
pierwszy  raz  z  Zofią  Ossolińską,  córką  Maxymiliana  pod- 
skarbiego nadwornego,  z  tej  były  dwie  córki :  Rozalia  Wo- 
roniczowa  podkomorzyna  Kijowska,  i  Konstancya  Wojakow- 
ska  kasztelanowa  'Przemysłka,  drugi  raz  z  Elżbietą  Kornia- 
ktowną,  z  tej  była  córka  Urszula,  \?»o  voto  za  J«;drzejem 
Modrzewskim  podskarbim  nadwornym,  2do  za  Prokopem  (Ira- 
nowskim  starostą  Zytomirskim,  3//o  za  Lipskim  wojewodą 
Kaliskim:  i  synowie  dwaj:  jeden  Alexander,  ten  miał  za 
sobą  Helenę  Lipską  kasztelankę  Malogoską  wdowę  po  Lan- 
ckorońskim,  drugi  Jerzy  Krasicki  stolnik  Przemysłki,  miał 
za  sobą  Teklę  czy  Teofilę  księżniczkę  Czartoryską  podkomo- 
rzankę  Krakowską,  obadwa  żyli,  sleri/es:  jest  w  druku  tego 
Jerzego,  Scutata  Sarmatiae  Aquila  siib  regali  cłypeo  Joan- 
nis  III.  repraesentata^  in  fol.  1676.  Jerzy  Kazimierz  brat 
Marcina  Konstantego  kasztelana  Pi-zemyslkiego  rodzony,  a 
czwarty  syn ,  Jerzego  chorążego  Halickiego  z  księżniczki 
Sanguszkowny ;  z  jego  szczodrobliwej  łaski  koUegium  nasze 
Piotrkowskie  siedm  tysięcy  wzięło,  00.  zaś  Karmelici  bosi 
od  stryja  jego  w  Przemyślu  fundowani,  aukcyą  tej  fundacyi, 
gdy  im  wioski  Przedzielnice  i  Hubice  zapisał,  co  approho- 
wała  lionstytucya  1690. y.  14.  umarł  ten  Kazimierz  sterilis, 

Adam,  piąty,  syn  Jerzego  chorążego  Halickiego  z  ks. 
Sanguszkowny,  miecznik  Przemysłki,  ten  z  Izabelli  Maliń- 
skiej zostawił  dwie  córki,  Helenę  Niemierzycową,  i  Urszulę, 
ta  najprzód  zyla  z  Suchodolskim  łowczym,  2do  z  Janem  Zie- 
lińskim, Ztio  z  Lubowieckim  starostą  Oświęcimskim :  synów 
tyleż,  to  jest:  Jana,  zabitego,  i  Karola  kasztelana  Chełm- 
skiego, ten  najprzód  z  księżniczką  Czetwertyńską,  zrodził 
Józefa  syna,  któremu  Justyna,  córka  Kazimierza  Władysława 
Sapiehy  wojewody  Trockiego,  trzech  synów  powiła:  Karola, 
Jana  I  Alexandra,  i  córkę  Maryannę  Czermińską  kasztelanową 
Małogoską;  potem  tenże  kasztelan  Chełmski  z  Eleonory  Anny, 
córki  Floryana  Rzewuskiego  podskarbiego  nadwornego,  miał 
piąciu  synów:  Jana  Wincentego  starostę  Korytnickiego,  Fe- 
lixa,  Dominika  i  Jacka,  posłowali  oba  na  konwokacyą  1733. 
starszy  z  nich  pojął  Starzechowską  stolnikownę,  I  córki  Iza- 
bellę i  Annę,  z  tych  starsza  wydana  za  Antoniego  Cetnera 
starostę  Korytnickiego,  kasztelanica  Wołyńskiego,  po  któ- 
rego śmierci  poszła  za  Sapiehę  wojewodzica  Brześciańsklego, 
druga  młodsza. 


Krasicki.  361 


Mi 


Krasickiego  Aiam a  z  Ma///'/skiej  syn  i &n  steril/s :  drugi,  —  Ka- 
rol kasztelan  Chełmski  ni.-jź  cnót  staropolskich  dwie  żony  raiał, 
Czelwerltjńską  księżniczkę  i  Rzewuską^  umarł  r.  1717.  jego  po- 
tomstwo z  Czetwertijiiskipj  —  Józef  kasztelan  Halicki  ten  z  Ju- 
styny Sapiezaiiki  wojewodzanki  Trockiej ,  siostry  Jana  kanclerza 
W.  Litewskiego  spłodził  Karola  bezżennego  — cótkA  \mo  voto 
za  Czermińskim  kasztelanem  Jlalagowskim,  'Ido  z  Dębińskim  sta- 
rostą Wolbromskim.  —  Jana  chorążego  nadwornego  Lilew.  ten 
z  Iiotowiczowncj  ma  synów:  —  Józefa  chorążego  nadw.  Litew. 
który  tcmi  czasy  pojął  Szt/jskq  starościnę  Zachalską  :  —  Jana 
starostę  Podwysockiego  ten  ożeniony  z  Bekicrskq.  —  Alesan- 
der  syn  Józefa  z  Sapieżanki,  z  JFielchorską  miał  syna  Rocha, 
len  z  Rejow/iy  Franciszka.  —  Jan  kasztelan  Chełmski  syn 
Karola  kasztelana  Chełmskiego  z  Rzewuskiej,  ludzkości  i  cnót  pe- 
łen, życia  dokonał  roku  1751.  wieku  46.  z  Anny  ostatniej  domu 
Star sechows kich  spłodził  —  Maryannę,  Kajetana  Rościszewskiego 
łowczego  Brzesko-Kujawskiego  małżonkę  —  Brygidę,  ta  żyła  \mo 
voto  z  Staczewskim  podstarościm  Sanockim,  po  którego  śmierci 
ponowiła  śluby  małżeńskie  z  Antonim  Morskim  kasztelanem  Lwow- 
skim. —  Ig^nacy,  biskup  książę  Warmiński  syn  najstarszy  Jana 
kasztelana  Chełmskiego.  —  Antoni  syn  drugi  Jana  kasztelana 
Chełmskiego ,  z  Różą  Charczewską  kasztelanką  Słonimski  ma 
pa  Jana,  Ignacego.  —  Córki  Katarzyna,  Anna,  Xawery, 
larcin.  Jezuici  synowie  Jana  kasztelana  z  Slarzechowskiej.  — 
Karol  najmłodszy  syn  Jana  kasztelana  Chełmskiego  w  tych  cza- 
sach obrał  sobie. stan  duchowny.  —  Wincenty  drugi  syn  Ka- 
rola kasztelana  Chełmskiego  z  Rzewuskiej ,  z  Barbary  Kurdwa- 
nnwskiej  kasztelanki  Halickiej  spłodził  synów  Gabryela,  Jana: 
córek  trzy ,  z  tych  Angela  za  Dzierzkiem  chorążym  Belzkim, 
Aryanda  małżonka  Rzeczyckiego  starosty  Rzeczyckiego,  Helena 
za  Borejkieni  podczaszym  Podolskim.  —  Felix  syn  trzeci  Ka- 
rola kasztelana  Chełmskiego  z  Rzewuskiej ,  z  Leduckoieskiej miał 
synów  dwóch:  Dominika  i  Jana,  córka  N.  za  Cyryną  sta- 
rostą Tabrzowskim.  - —  Jacek  czwarty  syn  Karola  z  Rzewuskiej 
z  Teresą  Drohojewską  sterilis.  —  Dominik  piąty  syn  Karola 
z  Rzewuskiej  umarł  bezżenny.  —  Krasicki  w  przijpisach. 
Ignacy  Krasicki  biskup  Warmiński,  syn  najstarszy  Jana  kasztelana 
Chełmskiego  z  Anny  Slarzechowskiej ,  urodził  się  w  Dubiecku 
w  ziemi  Przemyslkiej  dnia  4.  Lutego  1735.  roku.  W  16.  rokn 
wieku  swego  utraciwszy  ojca,  został  pod  pieczołowitością  jedyną 
matki  swej  ,  która  widząc  w  dziecku  znakomite  zdolności ,  (już 
bowiem  w  młodym  wieku,  zaledwie  mając  lat  7.  składał  pieśni 
nabożne  dla  swojej  matki)  zajęła  się  troskliwie  wykształceniem 
onych.  Po  ukończeniu  szkół  u  Jezuitów  we  Lwowie,  przezna- 
czony do  stanu  duchownego,  wysłany  został  do  Rzymu.  Powró- 
ciwszy ztamtąd  został  kanonikiem ,  a  potem  proboszczem  Prze- 
niysłkini.  Jako  kustosz  kapituły  Lwowskiej,  obrany  został  na  try- 
bunał 3Iałopolski,  któremu  prezydował.  Wysokie  pokrewieństwa, 
a  bardziej  talenta  jego  torowały  nm  drogę  do  coraz  wyższych 
dostojeństw.  Król  Stanisław  August  poznawszy  go ,  dał  mu  ka- 
nonią Warmińską,  później  wyjednał  dla  niego  koadjutoryą  biskup- 
stwa Warmińskiego,  na  którem  wkrótce  zasiadł,  po  zaszłej  śmierci 
Grabowskiego  biskupa,  przypadłej  w  roku  1767.  rokiem  wprzódy 
w  d.  6.  Czerwca  utraciwszy  matkę ,   matronc  przykładnej  pobo- 


562  Hraisicid. 


źności.  —  Przez  podział  kraju  dostało  się  biskupstwo  Warmiń- 
skie pod  panowanie  Królów  Pruskicli.  Siedział  w  teu  czas  na 
tronie  ów  wielki  monarcha  Fryderyk  II.  rz.-jdca,  lilozof,  bohater 
i  literat,  jaśniał  wszystkiemi  promieniami  chwały.  Chwila  w  której 
Krasicki  poznanym  został  od  Fryderyka,  była  dla  niego  początkiem 
przyszłych  względów  tego  3Ionarchy.  Lubo  Krasicki  znaczne  posiadał 
dochody,  jednakże  zawiadywanie  mniej  rządne  sprawiało  iż  i  te 
niewystarczały.  Po  zabraniu  dóbr  kościelnych  na  skarb,  Fryderyk 
wyznaczył  mu  pensyą  przyzwoitą  i  fundusz  na  opłacenie  długów 
obmyślił.  Razu  pewnego  Fryderyk  żartując  z  Krasickiego,  mówił 
mu,  aby  jako  biskup,  ułatwił  mu  w  czasie  wejście  do  nieba,  i 
ukrywszy  pod  swój  płaszcz  wprowadził.  —  ,,IladbjTn  to  uczy- 
nić ,  odpowiedział  biskup ,  ale  trudno ,  żebym  mógł  ukryć  W. 
K.  Mść.  pod  moim  płaszczem,  boś  go  bardzo  podciął:"  Roz- 
śmiał  się  Król  na  tę  dowcipną  odpowiedź  i  obdarzył  go  podarun- 
kiem 50,000  talarów.  — 

Pierwej  jeszcze  nim  został  biskupem,  aa  wezwanie  Króla  Stanisława 
Augusta,  pisał  różne  artykuły  do  Monitora  wychodzącego  w  \\'ar- 
szawie ,  jakoż  po  tonie  lekkim ,  wesołjnm  i  zabawnym  nietrudno 
jest  tam  poznać  płody  jego  pióra.  Później  stawszy  się  obcym 
ojczyźnie,  i  nie  mogąc  należeć  więcej  do  pełnienia  obowiązków 
senatora ,  Krasicki  zatopił  się  cały  w  naukach.  Zaczął  wydawać 
jedne  po  drugich  pisma ,  które  obróciły  ua  niego  oczy  powsze- 
chności,  zjednały  mu  chwałę  szczęśliwego  dowcipu,  i  stały  się 
najpiękniejszą  literatury  Polskiej  ozdobą. 

Dzieła  te  są  następujące  :  wierszem  :  Baj/ci  i  przypowieści.  —  Satyry. 
—  Listy.  Mysseis.  —  Monachomachia.  —  Antimonachoiim- 
chia,  poemata  żartobliwe.  —  f Fajna  Chocimska.  —  Listy  o  Ogro- 
dach —  Pieśni  Ossyana ,  przełożone.  —  Prozą.  Przypadki  Mi- 
kołaja Doświadczy iiskiego.  —  Pan  Podstoli.  —  Historya  na  dwie 
części  podzielona.  —  O  Rymotworstwie  i  Rymotworcach.  —  Po- 
wieści. —  Uwagi.  — Rozmowy  zmarłych,  tłómaczone  z  Lucyana  i 
naśladowane.  Życia  zacnych  mężów  z  Plutarcha  przelłómaczone, 
a  drugie  na  wzór  tych ,  sam  napisał.  —  Te  wszystkie  Fr.  Dmo- 
chowski stosownie  do  ostatniej  woli  zmarłego  uporządkował  i  wy- 
dał w  10  Tomach,  później  kilka  już  wydań  nastąpiło  i  ciągłe 
następuje;  napisał  także  Zbiór  potrsebnych  wiadomości  nakształt 
Encyklopedyi :  te  osobno  wyszły:  pisał  i  komedye,  lecz  te  nie- 
odpowiadają  wartości  innych  dzieł  tego  Szanownego  Autora,  i  dla 
tego  sam  nicchciał  by  pod  jego  nazwiskiem  wydane  były  *).  Z 
dowcipem  i  poetyckim  talentem  łączył  Krasicki  najmilsze  przy- 
mioty obcowania.  Pełen  zabawnych  anekdot,  obfity  w  dowcipne 
żarty,  umiejący  najdrobniejszej  rzeczy  nadać  szczególniejszy  wdzięk 
w  opowiadaniu.  W  roku  1795.  mianowany  arcybiskupem  Gnie- 
źnieńskim, w  Skierniewicach  w  księztwie  Łowickiem :  tam  bawił 
się  upięknianiem  okolicy,  zakładaniem  ogrodu,  gdzie  dotąd  są 
ślady  jego  kilkoletniego  mieszkania.  Z  powodu  różnych  jeszcze 
względem  biskupstwa  Warmińskiego  spraw  zaległych,  w  początku 


')  Że  i  w  heraldycznym  zawodzie  zamyślał  pracować ,  dowodem  tego  są 
własnoręczne  Przypisy  do  Herbarza  rsiesieckiego,  znajdujące  się  w  Bibliotece 
Uniwersytetu  Jagiellońskiego  w  Krakowie,  które  udzielone  zostały  wydawcy 
w  odpisie  i  z  których  są  tak  wiadomość  o  familji  ICrasickich  jako  i  częste 
przypisy  w  dziele  tem  znajdujące  się.  — 


Krasiński.  363 


roku  1801.  pojechał  do  Berlina  i  tam  po  krótkiej  słabości  dokonał 
życia  14go  ftlarca,  niajf|c  lat  66.  Ciało  jego  złożone  w  prostej 
trumnie,  pociiowane  zoslalo  tamże,  w  kościele  katolickim  Ś.Ja- 
dwigi. Dopiero  roku  1829.  za  wstawieniem  się  ś.  p.  J.  O.  księ- 
cia Antoniego  Radziwiłła  namiestnika,  a  gorliwem  staraniem  Ks. 
Wolickiego  arcybiskupa  Poznańskiego  ,  szczątki  jego  do  Gniezna 
przewiezione  zostały ;  i  tamże  w  kaplicy  Potockicli  uczciwie  po- 
chowane. 
Niewcliodz.-jc  w  szczegółowe  pochwały  dzieł  tego  wielkiego  męża, 
koiiczemy  krótkie  to  wspomnienie,  słowami  Fr.  Dmochowskiego, 
z  mowy  mianej  na  posiedzeniu  łi.  Towarz.  Warsz.  Przyjaciół 
Nauk, 'na  obchodzie  pami.-jlki  Ignacego  Krasickiego:  ,,Póki  się 
utrzyma  język  Polski,  ta  znakomita  i  najkształtniej  okrzesana  gałąź 
Słowiańskiego  języka,  póły  jego  imię  wspominane  będzie  z  tem 
uczuciem ,  jakie  jego  dzieła  w  każdym  z  czytających  wzbudzają. 
Co  mówię  !  Dzieła  jego  przyłożą  się  do  utrzymania  tego  języka. 
Najodleglejsi  potomkowie,  chciwi  tych  samych  kosztować  słodyczy, 
które  w  czytaniu  Krasickiego  ich  pradziadowie  czerpali,  uczyć 
się  będą  ich  mowy  i  prześlą  ją  swoim  następcom."  — 

KrasiiisKi  herbu  Slepoti>ron.  Wyszła  nie  dawnemi 
czasy  sztychowana  na  wielkiej  niappie  genealogia  tego  prze- 
zacnego  domu,  to  jest  1722.  Paprocki  niektórych  z  przodków 
tej  familji  dawniejszych  wyliczając,  zda  się  z  nim  zgadzać; 
dla  tego,  i  ja  osnowę  domu  Krasińskich  według  przerzeczo- 
nej  mappy  zaczynam.  Warcisław  Korwin  alho  Wawrzęta 
pierwszy  z  Pannonji  do  Polski  przyszedł,  od  Konrada  sta- 
rego ksiązccia  Mazowieckiego  najprzód  marszałkiem  dworu, 
u  potem  hetmanem  wojska  swego  uczyniony,  wziąwszy  w 
małżeństwo  Pobozankę ,  herb  swój  tak  przeformował,  ze  nad 
Pobogiem  zony  swojej,  kruka  z  pierścieniem  wyniósł.  Pa- 
procki zda  się  inszego  rozumieć  Warcisława  marszałka  u 
Konrada  ksiąźęcia,  którego  ucinek  listu  przytacza,  gdzie  do- 
bra jego  Ślepowrony,  Strachową,  Drozdziuo  i  Wolą,  prawem 
Magdeburskiem  nadaje  w  roku  1224.  a  inszego  Wawrzętę  z 
Ślepowrony,  w  tymże  roku,  hetmana  Konradowego,  którego 
Klemens  wojewoda  Krakowski,  za  Bolesławem  Wstydliwym 
z  państwa  dziedzicznego  rugowanym  od  Konrada,  mężnie 
stawając,  poraził  u  Suchodołu,  na  co  przywodzi  świadectwo 
Baszka  historyka  Ibi  JP"atvrzęta  S/epowroiiius ,  cum  non- 
nullis  Masoriis,  et  cum  ipso  Duce  Coiirado,  in  sylins  se  ab- 
scondit,  postea  in  Musotiam  non  muld  reversi  sunt:  i  w  dru- 
gim roku,  Cladem  suam  apud  Suchodoł  ucccptam  Conradus 
31asoviae  Dux  nlturus ;  Litranos^  Pruthenos  ^  Jactvingos, 
contra  nepotem  suum  Boteslaum  Pudicum  Cracouiensem 
Ducem,  prece  et  pręt io  subornat,  (juibus  ff^^azarzętam  Sle- 
powronium  praejecif.  Tego  Warcisława  dwóch  synów  było: 
Roman,  któremu  się  działem  dostały  dobra  Slepowron,  Ron- 
żanów  i  Pobożany.    Drugi  Uldimlr   albo  Bronisław  u  Kon- 


304  Hrasiiiski. 


rada  młodszego  ksiązccia  Mazowieckiego  marszałek,  którego 
syn  Yalerius  Jana  ksiązccia  3Iazowiec'kiego  podskarbi  i  vi- 
eesgerens  ksiczlwa  3Iazowieckiego ,  dziedzic  na  Krasnym 
(patrz  w  tomie  pierwszym  pod  wojewodami  Mazowieckieml 
com  pisał,  o  yicesgerenlacli  w  księzlwie  Mazowieckiem,  ze 
dopiero  od  Zygmunta  I.  postanowieni,)  tego  synowie  dwaj, 
Cłiryzalni,  (według  Paprockiego  Krystyn  1377.)  dziedzic  na 
Drozdzinie  l^asztelan  Czerski,  którego  linia  na  samych  cór- 
kach zeszła ,  drugi  Chryzolma  kasztelana  Czerskiego  brat 
Sławomir  sędzia  nadworny  u  Jana  i  Ziemowita  książąt  Ma- 
zowieckicłi,  który  pierwszy  od  Krasnego  Krasińskim  nazwa- 
ny, zona  3Iałgorzata  (wspomina  Paprocki  tych  dwóch  braci, 
ale  im  żadnych  dygnitarstw  nie  przypisał) :  Sławomira  dwóch 
synów  było ,  Roslaus  Krasiński ,  od  którego  córka  została 
Dobestyna,  drugi  Jasko  kanclerz  Ziemowita  książccia  Ma- 
zowieckiego, żona  z  Smieczny,  syna  mu  powiła  Sławomira, 
tego  córka  była  za  Stefanem  Siestrzonkiem  z  Dzierżonic,  syn 
zaś  Sławek  sędzia  Różański  i  Makowski,  przydaje  Paprocki, 
ze  go  Jan  starszy  książę  Mazowiecki,  i  wszystek  dom  jego 
od  pewnych  powinności  na  wieczne  czasy  uwolnił,  o  czem 
świadczy  list  dany  1427.  temu  piąciu  synów  przypisuje  ge- 
nealogia, Sławomira  dziedzica  na  Szczukach,  od  którego 
Szczuccy,  Stanisława  dziedzica  na  Rembowie,  od  którego 
Rembowscy,  Falisława  dziedzica  na  Łaniątkach,  od  którego 
Łanieccy;  Jakóba  stolnika  Zakrocimskicgo  dziedzica  na  Pie- 
nicy,  od  którego  Pieniccy.  (Paprocki  tylko  trzech  liczy,  Mi- 
kołaja,  Jakóba  i  Sławomira)  i  Mikołaja  dziedzica  na  Kra- 
snym, stolnika  Ciechanowskiego,  ten  wieś  osadził,  która  na- 
zwał Wola  Krasińska  1460.  w  tymże  roku  Zalesie  majętność 
znaczną  kupił,  i  folwark  w  Łyskowie  3Ioszakach ,  fundował 
kościół  w  Krasnym  1482.  z  Plichcianki  spłodził  cztery  córki: 
Jadwigę,  Janowi  z  Zakrzewa,  Dorotę,  Zygmuntowi  z  3Ii- 
sebewa,  Małgorzatę  Jakóbowi  z  Podosia,  synowi  Domarata 
z  Sarnowa,  Ewę,  Chodupskiemu,  2do  Sobiejuskieniu,  za- 
ślubione, i  synów  trzech,  z  tych  Jan  pleban  w  Krasnym. 
Jakób  który  Matyaszowi  Królowi  Węgierskiemu  w  czarnem 
wojsku  służył;  i  Adama,  czyli  według  Paprockiego  Andrzeja, 
który  hetmaniąc  ludziom  Konrada  książęcia  3Iazowieckiego 
w  roku  1497.  poległ  w  Wołoszcch  na  Bukowinie,  miał  za 
sobą  Alexandrę  Dzierzgowską ,  ciotkę  3IikoIaja  arcybiskupa 
Gnieźnieńskiego,  z  tej  była  córka  3Iagdałena  za  Wojciechem 
Koziebrodzkim,  i  synowie  dwaj,  Mikołaj  suffragan  Kujawski, 
kustosz  Gnicznieńslti,  Paprocki  tylko  go  kanonikiem  Kujaw- 
skim zowie,  i  Jana  stolnika  Ciechanowskiego,  któremu  Ka- 
tarzyna z  murowanego  Mniszewa  herbu  Lubicz  powiła  cztery 


Hrasiiiski.  365 


c«rki,  Annę  Piotra  Szydłowską,  '2do  Lanckoroiiską :  Dorotę, 
najprzud  Jakóba  Przenińskiego,  potem  Stanisława  Brzeskiego: 
Barbarę,  Łukasza  Komorowskiego  w  ziemi  Nurskiej  :  Eufe- 
mią, Stanisława  Lossowskiego  w  ziemi  Zakroczymskiej,  mał- 
żonki, i  synów  piąciu :  Franciszka,  Wojciecha,  3Iikołaja, 
Stanisława  i  Jędrzeja.     Z  tycli 

Franciszek  biskup  Krakowski,  z  młodycli  lat  do  W^item- 
bergu  na  nauki  posłany,  trafił  na  professora  Filippa  Me- 
ianchtona,  atoli  wkrótce  ztamtąd  za  powodem  Mikołaja  Dzierz- 
gowskiego ,  zęby  był  się  berezyl  pod  takim  mistrzem  nie 
chwycił,  do  akademji  Krakowskiej  sciągniony,  archldyako- 
nem  potem  Kaliskim  I  kanonikiem  Łowickim  będąc,  dwa 
razy  jeździł  od  całego  duchowieństwa  Polskiego  w  legacyi  do 
Pawia  IV.  Papieża,  kędy  wszystko  godnie  według  woli  ich 
sprawił.  Od  Zygmunta  Augusta  wkrótce  posłem  wysłany 
do  3Iaxymiliana  Cesarza,  tam  niejaki  czas  bawiąc,  nietylko 
interessa  królewskie  sobie  zlecone  uspokoił;  ale  tez  Stefana 
Batorego,  który  potem  na  tronie  Polskim  osiadł,  na  ten  czas 
legacyą  sprawującego  od  Jana  Zygmunta  Królewicza  Polskigo, 
gdy  go  pod  straż  wzięto,  wielkim  zabiegiem,  na  wolnośd 
wyprowadził.  Powracającemu  z  Wiednia  do  Wilna,  gdzie 
Król  mieszkał,  szkatuła  z  listami  Cesarskiemi  zginęła  suspi- 
cya  była,  na  zazdroszczących  mu  tej  sławy,  którą  z  tego  po- 
selstwa wyniósł;  atoli  najmniejszego  uszczerbku  przez  to  w 
łasce  królewskiej  nie  odniósł,  i  owszem,  znowu  go  na  odwrót 
do  dworu  Cesarskiego  August  wyprawił,  gdzie  szczęśliwie 
zachodzące  niechęci  między  Królem  i  Cesarzem,  o  Katarzynę 
Królową,  ugłaskał,  ztamtąd  powróciwszy,  wziął  probostwo 
Płockie  i  pieczęć  mniejszą  koronną ,  przy  której  funkcyi 
wielką  swoje  dzielnos'c  pokazał,  gdy  najwięcej  za  jego  pracą 
i  staraniem  na  sejmie  Lubelskim  r.  1509.  doszła  unia  Litwy 
z  koroną,  i  inkorporacya  Wołyńskiej,  Kijowskiej  i  Podlaskiej 
prowincyi ;  Król  August  szacując  sobie  piękne  w  nim  od  Boga 
przymioty  po  śmierci  Padniewskiego  na  Krakowskie  go  bi- 
skupstwo wyniósł,  sam  zaś  w  krotce  w  Kruszynie  umierając 
z  rąk  jego  ostatnie  Sakramenta  przyjął.  Wszyscy  mu  za  złe 
mają,  że  pod  czas  pierwszego  interregnum  konfederacyą  pro 
libertate  i-eligiojiis,  sam  jeden  z  biskupów  podpisał;  atoli 
on  to  uczynił  na  perswazyą  innych  katolickich  Panów,  dla 
dobra  pokoju,  jako  się  sam  exkuzowat  w  apologji,  gdy  o  to 
żwawiej  się  z  nim  kapituła  Krakowska  przez  delegowanych 
od  siebie  domawiata :  wszakże  potem  gorliwszym  się  zawsze 
stawiał  przeciwko  dyssydentom:  Ojczyznę  jak  kochał,  owe 
zakłócone  interregna  są  dowodem ;  przeciwko  Tatarom  sto 
koni   z  Stanisławem  Krasickim   oboźnym  posłał,    przeciwko 


Krasiński. 


Gdańszczanom  pięćdziesiąt  husarzów  i  dwieście  piechoty.  Szla- 
chcie Siewicrskiej  wielkie  wolności  z  konsensera  swojej  ka- 
pituły nadal.  W  Krasnym  ojczyźnie  swojej,  kościół,  który 
przedtem  drzewiany  był,  kosztem  wielkim  zmurowal,  appa- 
ratem  i  srebrem  ozdobił ,  w  prowenta  większe  opatrzył,  pro- 
boszcza, przydawszy  mu  kilku  raansyonarzów,  którzyby  kurs 
codzień  śpiewali ,  ufundował ;  szpital  taniźe  i  szkołę  wymu- 
rował i  nadał.  Dwór  liczny  chował:  ubogim  i  klasztorom 
znaczne  jałmużny  sypał,  dla  tego  leź  po  śmierci  jego  mało  co 
pieniędzy  zostało ,  lubo  żadnych  dóbr  dla  swoich  krewnych 
nie  przykupił.  Ciało  po  śmierci  jego  r.  1577.  w  Bodzęcinie 
pochowane.  Mikołaj  Gnieźnieński  i  Krakowski  kanonik,  drugi 
brat  Franciszka  biskupa  Krakowskiego ,  albo  jako  tytułuje 
genealogia,  scholastyk  Guieznieński  Krakowski  i  Płocki  ka- 
nonik, sekretarz  królewski.  Trzeci  Stanisław  archidyakon 
Krakowski,  proboszcz  Warszawski,  scholastyk  Gnieźnieński 
dwa  razy  z  synodów  prowincyalnych,  raz  do  Pawła  IV.  drugi 
raz  do  Piusa  IV.  w  legacyi  jeździł,  komissarz  królewski  do 
zakończenia  różnic  o  Spiż  zachodzących:  umarł  koło  r.  1598. 
Wojciech  kasztelan  SierpskI  czwarty  brat  Franciszka 
biskupa  Krakowskiego,  z  Zolji  Clemniewskiej  spłodził  syna 
Mikołaja  podkomorzego  Różańskiego ,  z  niemałym  kosztem 
przez  lat  kilka  bawił  na  dworze  Maxymlliana  Cesarza:  miał 
za  sobą  Petronellę  Szczawińską  kasztelankę  Łęczycką  staro- 
ściankę  Sochaczewską,  z  której  zostało  się  trzech  synów: 
Stanisław,  Paweł,  I  Jan.  Pierwszy  sędzią  był  najprzód  ziem- 
skim, dalej  podkomorzym  Ciechanowskim,  nakoniec  kaszte- 
lanem Sierpskim,  wspominają  go  h'onst>/tucye  1633.  yb/.  48. 
i  1632.  sędzią  kapturowym  Warszawskim  generalnym /b/.  7. 
i  1638. /o/.  21.  I  1641.  fol.  10.  Agnieszka  Wessiowna  ka- 
sztelanka Ciechanowska,  uricta  Castrens.  Zakrocim.  1646. 
córkę  mu  powiła  Zofią,  i  synów  trzech:  Jana,  Franciszka 
i  Adama  kanonika  Płockiego,  proboszcza  Cudnowsklego.  Drugi 
Paweł  proboszczem  był  Kaliskim ,  Krakowskim ,  Łowickim, 
kanonikiem,  sekretarzem  królewskim,  siostra  ich  Katarzyna 
Krzysztofa  Wessla  małżonka.  Trzeci  Jan  wojski  Różański 
z  Doroty  Nieborskiej  miał  cztery  córki  :  Annę  za  Kotodyń- 
skim,  Petronellę  za  Długopolskim,  Reginę  \mo  voto  za  Ja- 
kóbem  Załuskim  chorążym  Rawskim,  2do  za  Januszem  Obor- 
skim, Maryannę,  najprzód  za  Chomiakiem,  potem  za  Ho- 
łowińskim:  synów  zaś  pląciu,  z  tych  Mikołaj  kanonik  i  of- 
ficyał  Pułtuski,  Zygmunt  miał  za  sobą  Ewę  Bilińską,  Fell- 
cyan  ,  Stefan  pierwszym  związkiem  Kozicką,  drugim  Ma- 
ryannę Zelińską,  ta  sterilis.  Jan  piąty,  z  Kryskiej,  a  po  niej 
z  Kozickiej,  to  potomstwo  zostawił:  Zofią  Pannę,   Elżbietę 


Krasiński.  3G7 


z  Janem  Nieborskira,  Franciszkę  z  Franciszkiem  Łysakow- 
kim  ,  Cecylią  z  Zdrojewskim ,  dożywotnie  zmówione :  synów 
trzecii:  3Iarcina,  Stefana  z  Teresą  Rudzką  zył  bezpotomnie, 
i  Pawła,  ten  z  Ludowiką  Zielińską,  spłodził  dwie  córki: 
Helena  wydana  za  Jana  Skrzyńskieg-o,  Maryanna  za  Jana 
Łysakowskiego:  synów  sześciu:  Jakóba,  J<^'(lrzeja,  Stanisława, 
służył  po  usarsku  w  Litwie,  Adama,  i  ten  w  Litewskiem 
wojsku  pułkownik,  Antoni  tamże  kapitan,  i  Franciszka,  tego 
z  Katarzyny  Zielińskiej   córka  Maryanna,   i  syn  Michał. 

Jędrzej  sędzia  ziemski  Ciechanowski ,  piąty  brat  rodzony 
Franciszka  biskupa  Krakowskiego,  złączywszy  się  dożywo- 
tnie, z  Katarzyną  Czernicką,  zostawił  z  niej  dwie  córki: 
Annę  Radzanowską  kasztelanową  Sierpską,  Dorotę,  ta  naj- 
przód z  Wojciechem  Michowskim  łowczym  Lidzkim,  potem 
z  Wodyńskim  kasztelanem  Liwskim  zmówiona.  Synów  zaś 
trzech  :  Jana,  Franciszka  i  Stanisława.  Z  tych  Jan  kantor 
Krakowski,  scholastyk  Kiecki,  Gnieźnieński  i  Łowicki  ka- 
nonik, sekretarz  Króla  Stefana,  jest  w  druku  jego.  Polo- 
nia^ w  której  Prowincye  Polskie-  rząd;/,  obyczaje  opisał 
1573.  potem  oracya  o  elekcyi  Henryka  Iiróia.  Także  tnter 
Poematu  na  zejście  Zygmunta  Augusta^  iv  Neapolu  wydane 
\i>72.  Jest  Jego  Elegia  fol.  49.  Franciszek  drugi  syn  Ję- 
drzeja sędziego  Ciechanowskiego ,  najprzód  wojski  Różański, 
potem  kasztelan  Ciechanowski,  był  w  Niemczech  i  we  Wło- 
szech czas  niemały,  Królowi  Stefanowi  kosztem  znacznym 
pod  Pskowem  żołnierską  służył,  tamże  z  Zamojskim  hetma- 
nem przez  zimę  pod  Pskowskiemi  trwał  murami ,  wspomi- 
nają go  honstyfucye  1591. /o/.  617.  i  1601. /o/.  728.  pier- 
wszą zonę  miał  za  sobą  Katarzynę  Kołozębską,  drugą  Nie- 
mojewską  kasztelankę  Chełmińską,  herbu  Rolicz,  nie  zostawił 
jednak  tylko  cztery  córki:  Emerencyanę,  Stefanowi  Grzy- 
bowskiemu, Dorotę,  Janowi  Karśnickiemu,  Katarzynę,  naj- 
przód Jerzemu  Kretkowskiemu  ,  po  nim  Sierakowskiemu, 
Annę,  Pawłowi  Garwasklemu  podczaszemu  Gostyńskiemu,  za- 
ślubione. 

Stanisław  wojewoda  Płocki ,  trzeci  syn  Jędrzeja  sędziego 
ziemskiego  Ciechanowskiego.  Peregrynując  po  cudzych  kra- 
jach, Maltę,  Sycylią  i  brzegi  Afryki  nawiedził:  powróciwszy 
do  Polski ,  był  wprzód  chorążym  Płockim ,  d.alej  kasztelanem 
Podlaskim  r.  1595.  I  deputat  do  kwarty  Rawskiej,  Constit. 
Jol.  678.  nakoniec  wojewoda  Płocki,  1601.  z  sejmu  nazna- 
czony do  korrektury  praw  koronnych ,  Constit.  J'ol.  734. 
jego  przemysłem  trybunał  Radomski  swoje  pierwsze  wziął 
początki,  \mo  voto  ślubował  Małgorzacie  z  Starozrzęb  Sobie^ 
jusklej,  synowicy  Wojciecha  biskupa  Przemysłkiego,  2do  voto 


368  Krasiuski. 


Annie  Miechowskiej,  zostawił  córek  pice:  Katarzynę,  naj- 
przód Jędrzeja  Rusieckiego  chorązeg^o  Sendomierskiego,  po 
nim  Tomasza  Kazimirskiego,  małżonkę:  Dorotę,  Piotra  Ko- 
smaczewskiego:  Elżbietę,  Jerzego  Kuciilskiego  kasztelana 
Gostyńskiego,  starosty  Kruświckiego  :  Zofią,  3Iikołaja  Ligęzy 
kasztelana  Sendoniierskiego,  i  Zuzannę  Pannę.  Svnów  zaś 
dziesięciu.  Jeden  Franciszek  sędzia  Ciechanowski,  z  Rylską 
z  Karwie  zyt  bezpotomnie.  Drugi  Wojciech  kanclerz  Płocki, 
Krakowski  i  Szkalmirski  kanonik,  sekretarz  królewski.  Trzeci 
Alexander  młodo  umarł.  Czwarty  Alexander  porucznik  usar- 
ski,  umarł  na  wojnie  3Ioskiewskiej.  Piąty  Alexander  puł- 
kownik w  księztwie  Smoleńskiem,  zona  jego  Urakowna,  z  tej 
było  trzech  synów :  Jan ,  Bazyli  chorąży  Smoleński,  Homel- 
ski i  Propojski  starosta:  w  konstytucyach  koronnych  dwóch 
Bazylich  Krasińskich,  czytam,  jedgnego  na  Wołyniu  1578. 
Constit.  fol.  353.  drugiego  16(37.  fol.  15.  który  porzuci- 
wszy przestronne  fortuny  swoje  w  JPaństwie  Moskiewskiem, 
udał  się  pod  protekcyą  Jana  Kazimierza  Króla ;  dla  czego 
Król  jemu  i  zonie  jego  dał  cześnictwo  Czacheckie,  do  eko- 
nomnji  Kobryńskiej  należące,  prawem  dozywotniem;  wyra- 
źnie zaś  tam  mówi  Konstytucya ,  ze  dziad  jego  tu  w  Pol- 
szczę urodzony,  w  Moskwie  był  osiadł,  i  Michał,  tego  z 
Zofji  Kleczkowsklej,  syn  Tomasz  stolnik  Ciechanowski,  sta- 
rosta Homelski  i  Propojski,  pierwsza  zona  jego  Fiiipowi- 
czowna  ,  druga  Helena  Grocholska  ,  ale  sterilis ;  córki ; 
Joanna ,  Krzysztofa  Stetkiewicza  chorążego  Orszańskiego, 
Helena,  Dominika  Daleckiego  podkomorzego  Rzeezyckiego, 
Anna,  najprzód  Konstantyna  Wojny  podkomorzego  Rzeezy- 
ckiego, potem  Michała  Chomiewicza  strażnika  Orszańskiego, 
małżonki,  Eleonora,  Felicyana,  i  Elżbieta  Pannami:  synów 
tegoż  Tomasza  trzech:  Gabryel,  Alexander  porucznik  usarski, 
przed  śmiercią  schizmy  się  wyrzekł:  i  Mikołaj  starosta  Ho- 
melski i  Propojski,  tego  z  Zoiji  Sienickiej  córki  dwie:  Ale- 
.\andra  i   Konstancya. 

Gabryel  kasztelan  Płocki,  starosta  Nowomiejski,  szósty 
syn  Stanisława  wojewody  Płockiego ,  pierwsza  żona  jego 
Zofia  Lanckorońska  podkomorzanka  Sendomierska ,  druga 
Szembekowna,  córek  pięć:  Alexandra  zakonnica,  Barbara, 
Jerzemu  Stradomskicmu,  Konstancya  Przerębskiemu,  Anna, 
najprzód  Przerębskiemu,  potem  Stokowskiemu  Janowi  sę- 
dziemu ziemskiemu  Zatorskiemu,  Zofia  Skurkowskiemu ,  za- 
ślubione:  synowie  dwaj:  Gabryel,  ten  pojął  Gronowską,  i  Mi- 
kołaj kasztelan  3Iałogoski ,  temu  Katarzyna  Derszniakowna 
kasztelanka  Małogoska  powiła  trzy  córki:  Teofilę  zakonnicę, 
Franciszkę    Pannę,    Barbarę  Czerną   kasztelanową  Sądecką, 


Hrasiuski.  369 


synów  tyleż.  Z  tych  Jan  profess  w  zakonie  Cystereyeńskim, 
Stanisław  miał  za  sobą  Teresę  Ożarowską  kasztelankę  Sa- 
nocką, i  Alexander  podkomorzy  Sendomierski,  kasztelan  Wi- 
ślicki ,  ten  złączył  się  dożywotnie  z  Salomeą  Trzcińska  pi- 
sarzowną  ziemską  Sendomierską,  córek  z  niej  ma  dwie  :  Te- 
resę i  Barbarę ,  synów  trzech :  Stanisława  starostę  Ujskiego, 
Wojciecha  i  Józefa. 

Stanisław    starosta  Nowomiejski   syn   Alexandra   kasztelana  Wiśli- 
ckiego z  Hiimieckiej  wojewodz.   Podolskiej  zostawi!  córek  cztery. 
Franciszka  dostała  się  w  małżeiistwo  Karolowi  ksiąźęciu  Kurlan- 
dzkieniu  synowi  Augusta  III.  Krója  Polskiego.  N.  za  Wodzickim 
starostą   Grzybowskim.    N.    za   Świdziiiskim    starostą   Rawskim. 
N.  za  hrabią  Tarnowskim.  Zofia  córka  Alexandra  kasztelana  Wi- 
ślickiego   siostra   Noworaiejskiego   starosty  jej  pierwszy  małżonek 
Jan  Tarło  wojewoda   Sendomierski   —   drugi    Antoni  Lubomirski 
wojewoda  Lubelski  z  obiema   niezostawuje  potomstwa :  po  śmierci 
Błażeja   starosty  Prasnyskiego  ostatniego  swojej  łinji,  dostały  się 
jej  działem    dobra   znaczne    w   województwie    Ruskiem  Dobromil 
z  przyległościami  i  żupą   solną,    te   po   wzięciu   kraju    przez  Au- 
stryaków  wymieniała  za  starostwo  Rohalyuskie,  3Iedyckie  i  Wierz- 
chrate,  dziedzicznem  prawem  sobie  nadane.  —  Krasicki  w  przy- 
pisach. 
Stanisław,  najprzód  Cieclianowski,  potem  Płocki  kaszte- 
lan, syn  siódmy  Stanisława  wojewody  Płockiego,   to  Geneal. 
jam   go   między  kasztelanami  Płockiemi  opuścił ;  bo  roku  któ- 
regoby  na  tym  krześle   siedział,    nigdziem  się  nie  mógł  do- 
czytać:   żona  jego  pierwsza  Katarzyna  Szczawińska  wojewo- 
dzanka    Brzeska    Kujawka  ,    druga  Teodora  Grzybowska    ka- 
sztelanka Lubelska,   trzecia  Barbara  Noskowska  starościanka 
Chęcińska,   spłodził  zaś  trzy  córki:   Maryannę  skolligował  z 
Stanisławem  Zarębą,   Katarzynę    czyli  jako   chce  genealogia 
Annę    Stefanowi  Gębickiemu    kasztelanowi  Płockiemu    i  Ce- 
cylią zakonnicę  a  lisitatione  B.  31.  f^irginis:   synów  zaś 
czterech,    Władysław    kanclerz    Płocki,     i    proboszcz    tamże 
S.   Michała.  Mikołaj  kanonik  Płocki,  Józef,   i  Jakób  podko- 
morzy Płocki,   miał  za  sobą  Joannę  Olędzką  kasztelankę  Za- 
kroclmską,   ale  z  nią  żył  bezpotomnie. 

Dominik  kasztelan  Ciechanowski,  syn  ósmy  Stanisława 
wojewody  Płockiego,  był  wprzód  chorążym  Płockim,  z  sejmu 
1653.  deputat  na  trybunał  skarbowy  Lwowski,  Constit.  f.  2. 
przybrał  sobie  w  dożywotnią  przyjaźń  Annę  3Iłocką,  z  tej 
była  córka  Helena  wydana  za  Gołyńskiego  łowczego  Ciecha- 
nowskiego ,  synów  czterecli :  Paweł  sędzia  ziemski  Ciecha- 
nowski z  Gerkantowną  żył  bezpotomnie,  Jan,  Wojciech  poseł 
na  sejm  1697.  Constit.  fol.  23.  i  Jakób  kasztelan  także  Cie- 
chanowski, temu  Barbara  Kuklińska  powiła  córkę  Ewę,  sy- 
nów zaś:  Stanisława,  Pawła,  Wojciecha,  Jana  kanonika 
Tom  V.  24 


570  Krasiński. 


KiijawskieofO    I  Antoniego,    który  wziął    w  małżeństwo  Bar- 
barę Zieliiisk."} 

Ten  Antoni  kasztelanem  Zakroczymskim  umarł,  je^o  potomstwo  z 
Zielińskiej  N.  oboźny  koronny  Prasnyski,  Nowomiejski,  Krasno- 
stawski starosta ,  złączony  z  Potocką  z  kasztelanką  Słonimskim, 
po  której  śmierci  rodzoną  jej  siostrę  za  dyspensą  Rzymską  pojął 
wdowę  po  31icliale  Rudzieiiskim  wojewodzie  Mazowieckim.  — 
Brat  jego  bezźenny  umarł,  siostra  za  Szymanczewskim :  trzeciem 
małżeństwem  pojął  Ossolińską  z  Lewendalownej  urodzoną.  — 
Jan  brat  Antoniego  kasztelana  Zakroczymskiego  sufiragan  Chełm- 
ski kanonik  Warmiński ,  był  dziedzicem  dóbr  l)7'ąsdżewo ,  po 
śmierci  starosty  Prasnyskiego  na  siebie  spadłych.  —  Krasicki 
10  przypisach. 

Ludwik  kasztelan  Clecłianowski ,  starosta  Płocki  dzie- 
wiąty syn  Stanisława  wojewody  Płockiego,  posłując  na  sejm 
1G21.  i  1637.  deputatem  zapisany  na  trybunał  tiskalny  Ra- 
domski ,  Constit.  fol.  20.  mąź  rycerski ,  czego  wielkie  dał 
dowody  na  Szwedacli  i  na  3Ioskwie ;  wszedłszy  w  kontrakty 
małżeńskie  z  Agnieszką  Kryską,  dwie  córki  spłodził:  Annę, 
Jana  Podoskiego  cześnika  Różańskiego :  Franciszkę ,  Samuela 
Zawadzkiego  cliorązego  Cbełmińskiego,  małżonki,  i  synów 
czterech  :  ^Stanisława  kustosza  Poznańskiego,  proboszcza  Pło- 
ckiego u  Ś.  Michała,  sekretarza  królewskiego,  Hilarego,  Fe- 
licyana  podkomorzego ,  zona  jego  Garczyńska  cłiorązanka 
Chełmińska,  z  tej  było  trzech  synów:  Antoni  podkomorzy 
Ciechanowski,  Stanisław  podkomorzy  Ciechanowski,  i  Jan, 
lego  z  Teresy  Sołtykowny  dwie  córki :  Anna  i  Katarzyna, 
tyleż  synów :  Michał  i  Adam  generał,  cześnik  Ciechanowski, 
poseł  na  konwokacyą  1733. 

Jan  Krasiński  kasztelan  Wizki  z  5o/<y^-o«wy  spłodził  synów  trzech, 
z  tycli  Adam  wprzód  sekretarz  koronny  teraz  biskup  Kamieniecki 
prałat  godny.  —  Michał  podkomorzy  Ciechanowski  brat  biskupa 
Kamienieckiego,  z  Załuskiej ,  córkę  wydał  za  Dłuskiego  starostę 
Łukowskiego,  ma  i  synów  z  tycłi  Adam  temi  czasy  starosta 
Ciechanowski ;  młodszy  jego  brat  pojął  Csacką  podczaszankę  ko- 
ronną z  Małachowskiej  córki  kanclerza  w.  koronnego  wodzoną. 
—  Krasicki  w  przypisach. 

Wojciech  wojewoda  Mazowiecki,  starosta  Płocki,  syn 
Ludwika  kasztelana  Ciechanowskiego  czw.arty,  ojczyzna  wie- 
dząc o  jego  rozsądnej  w  sprawach  dzielności  i  miłości  ku 
sobie,  na  różne  go  narażała  funkcye,  osobliwie  w  r.  1683. 
komissarstwo  mu  zleciła  względem  ubezpieczenia  Elbląga 
Constit.  fol.  11.  I  w  roku  1674.  do  lustracyi  ekonomji  kró- 
lewskich Constit.  fol.  19.  dwa  razy  śluby  małżeńskie  pona- 
wiał, pierwszy  raz  z  Zuzanną  Koniecpolską  kasztelanką  Chełm- 
ską, drugi  raz  z  Ludowiką  Martą  Gulczowną,  marszałkowną 
Pruską,   z  obiema  jednak  żył  steinlis. 

Jan  Kazimierz  podskarbi  wielki  koronny,  dziesiąty  syn 


Hrasiuski.  371 


Stanisława  wojewody  Płockiego,  posłował  na  sejm  1631. 
ztamtąd  deputat  na  trybunał  Radomsiii ,  Constit.  fol,  10. 
i  w  roku  1633.  którego  czasu  jiozwolono  mu  zamianę  dla 
jc<;o  zasług,  niektórych  gruntów,  wziął  potem  kasztelanią 
Warszawską,  o  czem  Konstytucye  świadczą  1638.  fol.  33. 
i  1643.  fol.  17.  z  tej  postąpił  na"  Płocką.  Porządek  Elekcyi 
1648.  fol.  7.  wkrótce  został  wojewodą  Płockim,  nakoniec 
podskarbim  wielkim  koronnym,  starostą  Lityńskim,  w  do- 
brach swoich  Krasnym  probostwo  i  szpital  w  nowe  pro- 
wenta  opatrzył,  co  approbowała  lionslytucya  IG67.  fol.  31. 
Tamże  w  Krasińskim  kościele,  zło/.ył  ciernia  kolec  jeden, 
z  korony  cierniowej  Chrystusowej  :  będąc  albowiem  w  Ba- 
zylei sheretyczalem  mieście,  a  mając  znajomość  z  tamecznym 
obywatelem ,  dojrzał  u  niego ,  tego  ciernia :  darowane  nie- 
gdy  było  Bazylejskiemu  kościołowi  katedralnemu  od  pewnego 
kardynała,  lecz  gdy  herezya  hurmem  kościoły  z  sreber  odzie- 
rała; pradziad  tego  mieszczanina,  dozorcą  będąc  na  ten  czas 
tego  kościoła,  ukrył  owę  świętą  relikwią,  i  z  autentykami 
Ayszystkierai  sukcessorom  swoim  oddał,  którą  oni,  lubo  she- 
retyczeli  ,  przecież  zawsze  z  wielką  obserwancyą  u  siebie 
chowali ;  tej  on  za  wielkieml  prośbami  i  podarunkami  od 
niego  dostał ,  którą  dla  większego  jej  uszanowania  w  Kra- 
snym złożył.  W  Norymbergu  lżącemu  honor  3IatkI  Boskiej, 
bluźnierską  gębę  dobrze  zatkał.  Sprzysiągł  się  był  doży- 
wotnie pierwszym  ślubem  z  Urszulą  Grzybowską  kasztelanką 
Lubelską,  drugim  z  Anną  Andraultowną  hrabianką  de  Lan- 
geron,  córka  jego  Joanna  31arya  Adama  Noskowskiego  sta- 
rosty Dobrzyńskiego  małżonka ,   i  syn   co  idzie : 

Jan  Bonawentura  wojewoda  Płocki,  Warszawski,  Pra- 
snyski,  Nowomiejski,  Luciński  starosta,  a  przedtem  najprzód 
referendarz  koronny,  potem  podobno  \yprzód  wojewoda  Ma- 
zowiecki, dalej  Płocki;  posłował  na  konwokacyą  1674.  r. 
Constit.  fol.  14.  fundował  00.  Reformatów  w  Węgrowie 
na  Podlaszu  w  dobracli  swoich  dziedzicznych,  pod  tytułem 
Ś.  Piotra  z  Alkantary,  co  approbowała  Koiistytucya  1676. 
fol.  36.  luboJ  ojciec  jego  tę  fundacyą  był  zaczął.  W  War- 
szawie wielkim  nakładem  i  wspaniały  i  modny  pałac  wysta- 
wił, sześćdziesiąt  tysięcy,  który  ojciec  jego  był  zapisał  ka- 
nonikom regularnym  na  dobrach  3Iagnuszewie,  przeniósł  za 
konsensem  Rzeczypospolitej  na  Gołymin  i  Obłudzin  Constit. 
1685.  fol.  15.  zona  jego  Teresa  Chodkiewiczowna  kaszte- 
lanka Wileńska,  druga  Jadwiga  Jabłonowska  kasztelanka  Kra- 
kowska i  hetmanowna  wielka  koronna,  córka  Ewa,  synowie- 
zaś  Jan,  Stanisław,  Kazimierz,  i  Jakób,  ale  snąć  młodo 
pomarli,  bo  o  nich  więcej   nic  nie  pisze  genealogia. 


372  Kraska— Kraśnicki. 

Stanisław  kasztelan  Płocki,  starosta  Warszawski  i  Sztum- 
ski ,    syn   Jana  Bonawentury   wojewody    Płockiego ,    prędka 
śmierć,   do  wyzszycli  honorów  drog-c  mu  zanikn(;ła,   miał  za 
sobą  Ról.-}  Ogińską  podskarbiankę  Nadworną  Litewską,  z  tej 
syn  Augustyn,   i  córka  Lukrecya,    młodo  z  tego  świata  za- 
brani,   zostało  się  trzech  synów:    Błażej   starosta  Prasnyski, 
posłował    na    różne  sejmy    i  na    konwokaoyą  1733.   przybrał 
sobie  w  dożywotnią  przyjaźń  3Iaryann«^   Czarnkowską  staro- 
ściankę  Osiecką,   która  i  z  siostrą  swoją  ostatnie  są  iskierki 
domu    wsławionego    Czarnkowskich :    Jan    starosta  Prasnyski 
i   3Iichał    młodo   umarł.     W  tej  genealogji  nigdzie  nie   czy- 
tam,  aloli  w  wielu  autorach  to  znajdziesz,   ze  Krasińska  tego 
herbu  była  za  Janem  Kostką  starostą  Gołubskim,  koło  r.  1500. 
Także  J}JS,   o  Famil.  Prusk.  powiada,   ze  Krasińska  była  za 
Władysławem  Konarskim  herbu  Koło   chorążym  Pomorskim. 
Błażej  starosta  Prasznyski  ostatni  z  linji  podskarbiego  koronnego, 
wielkiej  fortuny  dziedzic  niezoslawiwszy  potomka  z  Czarnkowskiej 
zszedł  z  świala  r.    1750.    subslancya   po  nim  inszej  linji  Krasiń- 
skim dostała  się  na  wiele  części  podzielona.  Był  dziedzicem  dóbr 
zuacznych  jako  się  z  działu  po  nim  nastąpionego  pokazuje,  gdzie 
w    podział    między    pozostałych    sukcessorów    poszły   następujące 
majętności;  Krasne  z  wielu  przyległościami  i?r^śrfie?<ło  z  wsiami, 
ff^egTÓw  miasto  z  wsiami ,    Sokołów   miasto  z  wsiami ,    K?-as/iy- 
dwor  z  wsiami,    Dobromil  miasto  z  wsiami,  Nowemiasto ,    albo 
Psybel  miasto  z  wsiami ,    i  inue  w  różnycii  województwach ,    do 
tego  pałac  w  Warszawie  nader  wspaniały  z  jurysdykcyą,  ten  po- 
tem kupiony  od  Rzpltej.  —  Krasicki  w  przypisach. 
^  Kraska  herbu  Belina.    Jan  Kraska   biskup   Chełmski 
'zakonu  Ś.  Dominika,   za  którego   nic  nie  wątpi(5  staraniem, 
Kazimierz    Król,    kościół    farny  Chełmski    do  katedry  inkor- 
porował,   Sawin  dobra  nadał;   za  jego  także   czasów  miaste- 
czko Skierbieszów    do   stołu  biskupów  Chełmskich  przybyło, 
gdzie  on   fundował  kościół  pod  tytułem   S.  Dominika  funda- 
tora zakonu  kaznodziejskiego.  Mieszczankom  tamecznym  wiele 
przywilejów  nadał,   mąż  łaskawy  skromny,   i  uczony,    zszedł 
z  tego  świata  1462.  jako   mówi  Długosz  i  Nakiel.  w  31  ie- 
chow.  fol.  515.   Kraska  go  nazwano  dla  tułowitości  wielkiej 
ciała,  atoli  on  był  z  domu  Taranowski,   o  których  na  swem 
miejscu  mówić  się  będzie.  N.   Kraska  miał  za  sobą  Konstan- 
cyą  Koszutską  temi  czasy. 

Kraśuieki  herhu  Rawicz.  Kraśnicki  miał  za  sobą  Pa- 
pieską, z  której  syn  Kraśnicki  proboszcz  Koniński.  Jakób, 
Krzysztof  i  Marcin  w  województwie  Trockiem  podpisali  ele- 
kcyą  Władysława  IV. 

W  roku  1778.  Antoni  Kraśnicki  skarbnik  Brzeziński.  —  Kra- 
śnicki sędzia  i  poseł  Sieradzki,  w  roku  1589.  mianowany  w  ra- 
tyfikacyi  trauzalicyi  Bendzińskiej.  —  Krasicki. 


Krasnodębski— HrasiioisielskL     375 

I£rasuo«lc1lsfei  fierbu  Pobog,  ale  z  tą  odmianą,  ie 
na  podkowie  kładą  półtora  krzyża.  Są  w  powiecie  DroŁi- 
ckim:  Salomon,  Wojciech,  Sebastyan,  Jakób  Krasnodębscy 
1G4S.  w  ziemi  Różańskiej.  Łukasz  proboszcz  Olszański,  zna- 
cznie przyczynił  księg-ami  biblioteki  kollegji  Wileńskiego. 
Adam  ()uiryn  w  zakonie  Soc.  Jesu,  uczył  teologji  w  W^ar- 
szawskiem  kollegium,  wydał  do  druku  P/iilosop/iia  Arislo- 
telis  eaplicata  in  l'2mo  1678,  Teresa  Krasnodębska  była 
Imo  voto  za  Stefanem  Radziszewskim,  2do  za  Zaleskim.  Sa- 
muel pisarz  ziemski  Drohicki  z  sejmu  1676.  komissarz  do 
rewizyi  przywilejów  Ruskich.  Constit.  fol.  23.  Siostra  jego 
była  za  Łukaszem  Głuszyńskim,  ojciec  Grzegorz  podstarości 
Drohicki.  Adam,  Marcin,  Kazimierz,  Bogusław,  Jakób  1674. 
Kazimierz  sędzia  ziemski  Drohicki  deputat  na  trybunał  ko- 
ronny z  Podlaskiego  r.  1714.  Mikołaja  syn  Mateusz  pleban 
Świrzański. 

W  roku  1778.  Ignacy  Krasnodębski  pisarz  ziemski  Mielnicki. — 
Józef  komornik  Łęczycki.  —  Krasicki. 

Krasnopolski  he7'bu  Topor.  Mateusz  Krasnopolski 
wziąwszy  Annę  córkę  Bazylego  Boratyńskiego  w  mal/.eństwo, 
i  z  nią  część  pewną  w  Boratyniu ,  nazwany  i  on  i  sukces- 
sorowie  jego  Boratyńscy. 

Teodor  Krasnopolski  nobilitowany  r.  1767.  —  Ki-asicki. 

Krasuosielski.  Iwaszko  Krasnosielski  ziemianin  Wo- 
łyński 1528.  Metrijka  ff^ołyńska.  Bogdan  miał  za  sobą  3Ia- 
ryannę  Szaszkiewiczownę.  Teodor  1648.  tenże  czy  inny  Teo- 
dor podstoli  Bracławski  1674.  Szymon  w  tymże  roku  w  wo- 
jewództwie Łęczyckiem.  Jan  którego  córka  Matrena  była  za 
Jędrzejem   Korowajem. 

Zapewne  to  do  lej  samej  familji  należą  Krasnosielscy  o  których  na- 
niienia  Dtiriczewski  w  herbarzu  w  Tomie  II.  i  herb  im  Tursyma 
czyli  Prus  lino  nadaje:  pisze  tenże  iź  Juchnowie  Krasnosielscy 
którzy  idą  od  Korotków  i  Slupiszów  z  matek,  w  województwie 
Ruskiem,  pieczętują  się  tym  herbem.  Rodowód  ich  jak  nastę- 
puje: Danilo  Korotki,  dóbr  J7/fAff/o«^^-«  i  innych  dziedzic,  spło- 
dził Bohusza  Korotkę,  od  którego  Jlarusza  Korotczanka,  z  Ja- 
chną,  to  jest  z  Joachimem  Krasnosieleckim  zmówiona  doży- 
wotnie ,  z  województwa  Ruskiego ,  ziemi  Przemyslkiej  przenieśli 
się  na  Ukrainę  w  województwo  Braclawskie.  Od  tych  pochodził 
Danilo  Krasnosielski,  którego  syn  Mikołaj  spłodził  Konstan- 
tego, ożenionego  z  Zuzanuą  Ii7't/sie/nickq ,  której  taka  jest  pro- 
cedencya.  Iwan  Słupicz ,  dóbr  Nosotvce,  Kuiika  i  t.  d.  dziedzic, 
od  którego  Hrehory  Słupicz,  pisarz  grodzki  Bracławski,  tychże 
syn  Dymitr  Słupicz,  od  którego  była  Teodora  Słupiczanka,  wy- 
dana za  Alexandra  Krusielnickiego ,  syn  ich  Stanisław  Krusiel- 
nicki,  ożeniony  z  Anną  Pasławską ,  mieli  pomienioną  Zuzannę 
Krusielnicką ,   ta  z  Konstantego  Krasnosielskiego ,  powiła  Jerze- 


374  Krasowski. 


go,  Imo  z  Kułunia;ikq  ożenionego,  z  których  Jan  Krasnosielski 
z  Lełokowiczoniną ,  dóbr  części  w  Nosowcach ,  Kunce,  Mkha- 
łowce,  Kunie,  i  innych  dziedzice,  zrodzili  Jana  Krasnosielskiego, 
2do  roto  pomieniony  Jerzy  pojął  Mai'szewską,  z  której  An- 
drzej ożeniony  z  Rijchalaką,  spłodził  Slikołaja,  tego  brat 
Jan  Krasnosielski  wziął  Maryannę  Klemenłowskq ,  która  mu  po- 
wiła Jana.  Liczą  kolligalów  tych,  Juszkowskich,  Łuckich,  Ber- 
nackich,  Klementowskich ,  Kierzkowskich,  Lewkowiczów,  Ry- 
chalskich.  Kucharskich,  Krzyczyiiskich,  Pasławskich,  Kamodziń- 
skich,  i  innych.  Dokumenta  tej  procedencyi  są  z  dekretu  Ex- 
dmsioiiis  sortium  in  bonis  Mkhałowka  1748.  die  27.  Maji.  Item 
exdhisio  bonoriim  Nosówce  in  sortes  1755.  die  10.  Deceinbr. 
in  Actis  Cremenec.   —  Duńczewski.  — 

Krason^sli.!  herbu  Jastrzębiec ,  luboc  ich  inni  piszą 
Kraszewski,  w  Mazowieckiem  województwie.  Mikołaj  z  Kras- 
sowa  kasztelan  Wiski  1453.  Statut.  Mazoto.  fol.  109.  N. 
Krassowski  sędzia  Ciechanowski  delegowany  do  korrcktury 
praw  koronnych  1601.  Constit.  fol.  735.  Wojciech,  Tomasz, 
Stanisław  w  Płockiem  1G32.  Są  i  w  Bcłzkiem,  Jan  Kras- 
sowski miał  za  sobą  Chotecką,  Franciszek  także  Chotccką 
siostrę  pierwszej,  pozostałą  wdowę  po  Siedliskim.  N.  Kra- 
sowska była  za  Jędrzejem  Michałem  Cichowskim  wojskim 
Podolskim,  sędzią  g^rodzkim  Krasnostawskim.  Są  i  w  Litwie 
w  powiecie  Kowieńskim.  Mateusz  1632.  N.  ziemianin  Wo- 
łyński 1528.  31etryka  TVohjńska. 

Krason^ski  herbu  Rogala,  w  Podlaszu  jakom  sam 
■widział,  luboć  ich  Okolski  opuścił.  Łukasz  Krassowski  pier- 
wszy z  Polskiego  narodu  wstąpiwszy  do  zakonu  Soc.  Jesu, 
pierwszy  tez  z  kapłanów  tegoż  narodu,  i  zakonu,  do  nieba 
się  przeniósł  w  roku  1571.  gdy  bowiem  do  Wilna  z  księ- 
dzem prowincyałem  jako  socyusz  jego  zjechał,  tam  słuchając 
spowiedzi  zapowietrzonych,  służąc  Im  w  tcm  nieszczęścia, 
tym  się  jadem  zaraził :  pisali  o  nim  Sachimis  Histor.  Soc. 
part.  3.  lib.  7.  num.  52.  Alegambe  in  Victim.  Charit. 
fol.  54.  Pretiosae  occup.  Morient.  c.  12.  num.  3.  Tanneri 
Sociełas.  Mikołaj  poseł  na  sejm  1588.  deputowany  na  sądy 
przeciwko  adherentom  3IaxymIlianowym.  Constit.  fol.  472. 
Stanlsł^aw  Jan  poseł  na  konwokacyą  1674.  ztamtąd  nazna- 
czony do  rewizyl  skarbu  koronnego.    Constit.  fol.  13. 

Krasowski  herbu  Ślepowron,  w  Podlaskiem  woje- 
wództwie. Jakób  Jędrzej  Sobota  Krassowski  I  Krzysztof  1632. 
Jakób  kasztelan  Podlaski,  z  sejmu  1661.  deputowany  do 
kwarty  Iławskiej.  Constit.  fol.  40.  Maciej  stolnik  Podlaski 
1674.  Stanisław  stolnik  Drohickl.  Cww^y/^.  1676./.23.  Teodora 
podkomorzanka  Mlelnicka  Krassowska  była  za  Maxymllianem 
Ossolińskim,  łowczym  Podlaskim. 


Krasoivski— Krasiiski.  375 

Hi*asO¥VSk.i  herbu  Sreniaiva  z  krzyżem,  w  Krakow- 
skiem województwie.   Paweł  proboszcz  Warszawski,   kanonik 
i   oHIcyal:    generalny    Krakowski  r.   1545.  Nakiel.  Miechów, 
fol.  917.   Przywilej  miasta  Lwów.  Michał  temi  czasy  w  za- 
konie naszym :   brat  jeg-o  starszy  kanonik  Przemysłki ,  deputat 
po   dwakroe  na  trybunał  koronny.    Jest  w  druiiu  jeg-o  Kaza- 
nie pod  czas  Oktawy  Iioronacyi  Aajś.  Panny  w  Częstocho- 
wie miane  1718.  in  fol.  Także  ffyttómaczenie  albo  opisanie 
Ornatów   Benedyktowi  XIII.  Papieżowi  i  do  Częstochowy 
danych.,  inf.  1726.  lu  1Varszawie.    Piotr  Krassowski,  córka 
jego    Helena    za    Łukaszem    Cbełmickim.     Acta  Crac.  1662. 
Wyżej    wspomniany    Krassowski  kanonik  Przemysłki  później  War- 
szawski, kustosz  Wiślicki,  dziedzic  dóbr  Siemiatycz  na  Podlasiu, 
fundował   tamże   missyonarzów :    umarł   w   Rzymie    w    sędziwjm 
wieku,  wiele^  się  przyczynił  do  wspomożenia  domu  i  kościoła  na- 
cyonalnego   Śgo   Stanisława,    któremu   40,000   Zł.    pols.   zapisał. 
—  Niewiadomo   którego  łierbu:  Maciej   w  roku  1778.   podstoli 
Rawski.  —  Kazimierz  Krassowski   komornik    ziemski  3Iielni- 
cki.  — Stefan  Nestoro w icz  Krassowski  nobilitowany  na  sej- 
mie r.  1676.  —  Krasicki. 

Ki*asiiski  herbu  JSieczuja.,  w  Lubelskiem  wojewódz- 
twie i  Krakowskiem,  piszą  się  z  Krasus.  ^Yojciech  KrasuskI 
sekretarz  królewski,  z  Otfinowskiej  zostawił  potomstwo.  Pa- 
weł mąz  rycerski  rotmistrz  pod  Chocimem  przeciwko  Osma- 
nowi, miał  za  sobą  Elżbietę  Janowską,  Adama  podscdka 
Krakowskiego  córkę,  z  której  zostawił  potomstwo:  Adam  z 
Janowskiej  siostry  opata  Jędrzejowskiego ,  spłodził  Dominiku 
zakonu  kaznodziejskiego  teologa  i  kaznodzieję  Władysława  IV. 
Króla,  Zygmunta  i  Hieronima,  w  różnych  e.\pedycyach  do- 
świadczonego kawalera.  Jakób  w  ziemi  Różańskiej ,  Krzy- 
sztof w  Lubelskiem  1632.  Hieronim  umarł  1674.  na  Ś.  Bar- 
barę w  Krakowie  dobroczynny,  Krystyna  Krasuskti,  i  ta  na 
nasz  zakon  w  Krakowie  hojnie  szczodra,  umarła  1705.  N. 
burgrabia  Krakowski  1696.  N.  umarł  na  dcputackiej  w  try- 
bunale Litewskim  funkcyi  1703.  Stanisław  Soc.  Jesu  1688. 
rektorem  będąc  w  Bydgoszczy,  przeniósł  się  na  wiecznośt^. 
Michał  w  tymże  zakonie  1676.  w  Krakowie  pracami  star- 
gany, poszedł  po  zapłatę  do  nieba:  był  szczególniej  nabo- 
żny do  Najś.  Matki  zkąd  o  niej ,  dziesięć  lat  ucząc  z  po- 
chwałą retoryki,  wydał  do  druku  Lyrico  carmine :  Regina 
Poloniae  w  Kaliszu  1669.  in  \1mo.  w  kazaniach  swoich, 
które  potem  przez  wiele  lat  do  ludzi  miewał,  zawsze  o  tej 
Ś.  Pannie  z  wielkim  gustem  mówił;  nakoniec  przepowiedział 
sobie  ze  w  dzień  Sobotni  j\ajś.  Maryi  zwyczajnie  poświę- 
cony, miał  skonać,  co  się  stało.  N.  miał  za  sobą  Kobielską 
herbu  Jelita. 


-\ 


37G  Hrasiiski — Hrayko  wski. 

Krasii^ihi  herbu  Nototha,  w  Łukowskiej  ziemi.  Ba- 
ranowski rozumie,  że  nie  masz  tego  herbu  Krasuskicli,  Pa- 
procki  zaś  i  OAo/aA/' kładzie :  Jan  Krasuski  z  Wilczopolskiej, 
zostawił  syna  Jana  męża  rycerskiego  wWęgrzecli:  Zygmunta, 
który  w  Wołoszecli  wojenną  służąc  umarł:  Marcina  który 
wiek  swój  cały  w  róźnycli  expedycyacli  z  nieprzyjaciołami 
ojczyzny  strawił,   syn  jego  Jerzy  także  wojownik. 

Kraszewski.  Księgi  grodzkie  Ostrzeszowskie  1621. 
M'spominają  icli  tranzakcye.  Stanisław  Kraszewski  w  ziemi 
Wiskiej,  Mateusz  w  Płockiem  1632.  Zofia  z  Bolmina  Kra- 
szewska była  za  Mikołajem  Borkiem ,  podobno  jednak  do 
Kraszowskich  herbu  Jastrzębiec  należą.  N.  Kraszewska  Jana 
Mączyńskiego  łowczego  Sieradzkiego   małżonka. 

W  roku  1778.   Bartłomiej   Kraszewski  wojski  Krzecznicki.  — 
Krasicki. 

Kraszfeowskl  herbu  Nałęcz  ziviqzany.  Początek 
swój  pierwszy  wzięłi  od  Małyskicli,  Jędrzej  albowiem  Ma- 
łyski  dwóch  synów  spłodził :  z  których  jeden  pojąwszy  dzie- 
dziczkę Raczyna,  nazwany  Raczyńskim,  drugi  pojąwszy  dzie- 
dziczkę Kraszkowic,  Kraszkowskim  zawołany.  W  księgach 
grodzkich  Ostrzeszowskich  15 'jI.  Kraszkowski  rezygnuje  czę- 
ści swoje  na  3Iyjomicach,  Kierzuie  i  Lubczynie,  a  w  roku 
1595.  i  1604.  w  tych  księgacli  znajdziesz  dział  ich  na  To- 
rzyńcu,  I  rezygnacyą  Kraszkowa.  Dawniej  trochę  pisali  się 
z  Małyszyna,  na  pamiątkę  tego  źródła,  zkąd  wyszli,  wszakże 
potem  z  Kraszkowic.  Jędrzej  Kraszkowski  miał  za  sobą  Biel- 
ską herbu  Wierusz,  z  którą  było  pięć  córek :  jedna  Masłow- 
ska stolnikowa  Wieluńska,  druga  Chlebowska,  trzecia  Li- 
pnicka ,  czwarta  Wojnowska ,  piąta  Psarska  i  syn  Jakób, 
przedał  Kraszkowice  Wierzchlejskim  złączył  się  dożywotnie 
z  Anną  Doruchowską  herbu  Niesobia,  z  której  Franciszek 
najprzód  archidyakon  Gnieźnieński,  prezydent  trybunału  ko- 
ronnego 1718.  potem  biskup  Dardański  suiTragan  i  oflicyał 
generalny  Gnieźnieński ,  opat  Witowski ,  proboszcz  Łęczycki 
i  Kaliski,  fundator  rezydencyi  naszej  w  Łęczycy.  Jan  1697. 
Katarzyna  Floryana  Kraszkowskiego  małżonka. 

Krayk.owsk.i  herbu  Swierczek,  w  Poznańskiem  wo- 
jewództwie. 

Kraykowski  herbu  Zagłoba,  w  Płockiem  wojewódz- 
twie. Abraham  Socha  wojewoda  Płocki  dziedzic  na  Krayko- 
wie :  ztąd  się  domyślam,  że  od  niego  poszli  Kraykowscy. 
Paweł  Kraykowski  podpisał  elekcyą  Władysława  IV.  w  Pło- 
ckiem. Jan  kanonik  Płocki,  proboszcz  Wiślicki  umarł  1625. 
w  Sendomierzu  jego  nadgrohek.    Slarowol.  iii  Monum.  Jana 


Krecho  wieki— Hręski.  377 


jest  w  druku  Epos  de  S.  Casimiro  in  Ato,  1604.  est  carmen 
herotcum. 

Kjrechoivic]i.i>  Krechowlcka  Duchna  była  za  Grze- 
gorzem Wołkowickiin ,  z  której  córka  poszła  także  za  Kre- 
cliowickiego.  Maryanna,  Jana  Taloniira  małżonka. 

Krekwicz.  Szlaclita  na  Szląsku.  Fryderyk  a  Krekwiez 
Ducatus  Głogoviensts  ^Issessor  et  Syndicus  Siipremus,  po- 
seł od  Ślęzaków  do  Ferdynanda  II.  Cesarza :  Batthas.  Exner 
Poemat.  Mtscel.  stryj  jego  Fryderyk  jeździł  w  legaeyi  do 
Cara  Tureckiego,  którego  przeciwko  prawu  narodów,  tyran 
okowac  kazał,  i  tam  w  więzieniu  życie  skończył.  Adam 
Krekwiez. 

Krępski  herbu  Ostoja^  w  Sendomierskiem  wojewódz- 
twie. Paprocki  i  Okohk>\  atoli  Jakób  Krębski  pisarzem  był 
ziemskim  Różańskim  1G74.  Krębski  Jakób  z  Dzierżanowa  i 
Zygmunt  w  ziemi  Nurskiej  1648. 

Krępski  hei^bii  Poraj ,  w  Sieradzkiem  województwie. 
Krzysztof  Krępski  czyli  Grembski  poseł  z  Podolskiego  wo- 
jewództwa na  sejm  Lubelski,  podpisał  unią  Litwy  z  koroną 
1569.  Constit.  Jol.  171.  Jan  Soc.  Jesu  uczył  Filozofji  lat 
trzy,   teologji  sześć,   umarł  w  Krakowie  1667. 

HLrepsztiil  herbu  Drya ,  w  województwie  Wileń- 
skieni,  i  w  powiecie  Oszmiańskim.  Kojal.  in  MS.  Franci- 
szek Krepsztul  1700. 

Hl*cski  herbu  Nadelwicz ,  to  jest  chart  pod  drzewem, 
jakieby  zaś  drzewo,  pola  jaki  kolor,  hełm  jaki,  i  kształt 
tego  berbu,  nie  mam  wiadomości,  tylko  że  się  berb  ten 
zowie  Nadelwicz,  szczycą  się  nim  Kręscy  w  Wielkiej-Pol- 
szcze.  Z  tych  Cypryan  urodzony  z  GrafTowny  Sangengero- 
wny,  miał  za  sobą  Katarzynę  Kleistownę,  z  tej  był  Cypryan 
starosta  Stawiszyński,  szczerością  i  pobożnością  cbrześcijań- 
ską  tchnący,  żona  jego  Katarzyna  Łącka,  sześć  mu  córek 
powiła:  Bronisławę  Skorzewską,  Annę  Rupniewską,  Zofią 
Kurowiczową  strażnikową  Trocką,  Teresę  Wolicka,  Bar- 
barę, Panną  umarła,  i  Magdalenę,  synów  zaś  trzech,  Sta- 
nisłiiwa  kanonika  i  prałata  Krakowskiego,  Tomasza  kapitana 
pod  gwardyą  królewską,  zginął  pod  Kowalowem  w  okazyi, 
i  Ignacego  starostę  Stawiszyńskiego,  posła  kilka  razy  na  sejm 
i  na  konwokacyą  1733.  Niewiem  czy  do  tych  należą,  Kre- 
ska Zofia  Walentego  Cielemeckiego ,  i  druga  N.  Karola 
Niemiry  stolnika  Drohickiego,   małżonki. 

Kręscy  herbu  Nade/w/c:  już  w  drugiej  polowie  XVII.  wieku  ty- 
tułu brabiów  używali ,  i  takowym  w  tranzakcyach ,  metrykach 
tytułowani  byli.  Wspomnieni  tu  przez  Niesieckiego  Cypryan  sta- 


378  Kretkowski. 


rosta  Stawiszyński  i  potomstwo  jego  z  Łąckiej  wszyscy  już  ty- 
tułu hrabiów  na  Kręsku,  używali.  —  Ignacy  hrabia  z  Kreska 
Kreski ,  syn  najmłodszy  Cypryana  starosty  Stawiszyiiskiego  z  Łą- 
ckiej,  pojął  był  w  małżeństwo  Konstancyą  Koszucką  i  miał  z  niej 
potomstwo:  Córki  cztery,  Ludwikę  Dobrzycką ,  Helenę  Rupniew- 
ską  starościnę  Małagoską ,  Franciszkę  Stoińsk.-}  sędzinę  ziemską 
Lubelską,  Konstancyą  Kreską  ksienią  zgromadzenia  PP.  Norber- 
tanek w  Imbraraowicach  w  województwie  Krakowskiem :  i  syna 
Joachima  hrabię  Kręskiego  który  z  Justyną  Magnuską,  Józefa 
Magnuskiego  Habdank  córką ,  pozostawił  dzieci : 

I.  Floriana  hrabię  Kręskiego  dziedzica  Masłowic  w  ziemi  Wie- 
luńskiej zamieszkałego,  służył  wojskowo,  i  ostatni  po  rozpuszcze- 
niu wojska  pod  Radoszycami  wrócił  do  domu  i  oręż  na  lemiesz 
zamienił.  Z  Antoniną  Ńarśnicką  ,  Jana  Gwalherta  Karśnickiego 
córką,  następne  ma  potomstwo:  syna  Edwarda,  córki,  Natalią 
Walewską  i  Laurę  Adama  Sulimierskiego  małżonkę.  — 

IL  Konstantego  lirabię  Kręskiego,  równie  jak  brat  i  ojciec  jego 
służył  w  wojsku :  Później  był  sędzią  trybunału  cj-wilnego  woje- 
wództwa Kaliskiego ,  nakoniec  osiadł  w  Grembuninie  majętności  w 
wielkiem  księztwie  Poznańskiem,  którą  po  rodzicach  swoich  otrzy- 
mał. Z  Rrygidą  Kosuchowskq,  Antoniego  Kożuchowskiego  kawa- 
lera orderu  Ś.  Stanisława  córką,  ma  dzieci,  syna  Napoleona: 
—  córki  Justynę  i  Antoninę.  — 

III.  Elżbietę,  Rekowskiego  Konstantego  kapitana  wojsk  Polskich  żonę. 

IV.  Ewę  Nerską. 

V.  Maryannę  Kiedrzyńską. 
VL  Salomee   Kreską.   — 

Z  dokumentów  familijnych  złożonych  u  wydawcy. 
Kretkon^ski  herbu  Dołęga^  w  Dobrzyńskiej  ziemi 
i  poblizszyeh  województwach.  Dom  ten  bez  wątpienia  zda- 
wna  i  w  zasługi  i  w  honory  w  ojczyźnie  naszej  kwitnął, 
mało  co  jednak  o  nim  autorowie  nasi  piszą.  Najdawniejszego 
z  tej  familji  czytam  Jana  z  Kretkowa  cześnika  Dobrzyń- 
skiego 1415.  na  liście  Jagiełłą  Króla  danym  miastu  Lwow- 
skiemu. Tenże  czy  inszy  Jan  kasztelan  Dobrzyński  r.  1433. 
podpisał  przywilej  Jedliński ,  u  Łask.  w  Statut,  fol.  52. 
Tenże  czy  inszy  Jan  już  wojewoda  Brzeski  Kujawski  1451. 
u  tegoż  Łaskiego  fol.  82.  et  83.  W  tymże  czasie  Jan  z 
Kretkowa,  to  jest  1457.  był  kasztelanem  Brzeskim  Kujaw- 
skim, wszakże  Długosz  pod  tymże  rokiem  wojewodą  go  pisze 
Brzeskim  Kujawskim.  W  roku  1471.  Jędrzej  kasztelan  Brze- 
ski Kujawski,  a  potem  wojewoda  Inowrocławski,  podpisał 
list  Kazimierza  Króla  1476.  u  Paproć,  o  herh.  fol.  202.  Mi- 
kołaj z  Kretkowa  kasztelan  Rypiński  na  liście  Jana  Albrychta 
Króla  149G.  u  Łaskiego  w  Stat.fol.  110.  a  polem  tenże  sam 
wojewoda  Inowrocławski  1504.  jako  świadczy  przywilej  Ale- 
xandra  Króla,  na  zjeździe  Radomskim  :  i  u  Karnkowsk.  de 
PrimatU)  z  tego  postąpił  na  województwo  Brzeskie  Kujaw- 
skie, jakom  mówił  w  pierwszym  tomie.   Synowie  jego  Erazm 


Hretkowski.  379 


kasztelan  Gnieźnieński,  sławny  legacją  od  Augusta  I.  Króla 
do  Cara  Tureckiego,  był  wprzód  kasztelanem  Brzeskim  Ku- 
jawskim, jako  go  czytam  u  Paproć,  o  herb.  fol.  86.  umarł 
bezzenny  1558.  w  Padwi;  tamże  z  nadgrobkiem  pochowany, 
Starowol.  m  Jlonutn.  fol.  80G.  był  oraz  starostą  Pyzdrskim, 
niewiem  czy  to  nie  jemu  nadgrobek  napisał  taki :  Kocha- 
noioski  libro  epigramm.  Hic  te  A'relAoin\  mors  et  tua  fota 
manebant:  dum  tu  omnes  terras,  et  dum  mariu  omitia  circum 
perlustras :  nullo  defessus  membra  labore :  te  rapidus  Gan- 
ges^ gelidi(jue  Boriuthenis  unda,  te  Tagus  et  Rhenus  y  te 
ripa  binominis  Istri,  et  septemgemini  riderunt  ostia  yHi  etc. 
Grzegorz  brat  jego ;  według  Paproć,  i  Okol.  także  kasztelan 
Brzeski  Kujawski,  atoli  więcej  było  synów  tego  Mikołaja 
wojewody  Brzeskiego,  bom  czytał  list  Zygmunta  I.  in  JIS. 
Petricoriensibus,  ze  ten  Król  od  Sylwestra,  Erazma,  Grze- 
gorza, Jędrzeja,  i3Iikołaja,  synów  przerzeczonego  wojewody 
wykupił  starostwo  Rogozińskie  i  z  przyległościami,  za  pię- 
tnaście tysięcy.  Z  tycbze  dwaj  bracia  kasztelanowie  byli  na 
weselu  Króla  Augusta  I.  świadczy  Orichor.  in  panegyrico 
Nuptiali  1553.  O  Jędrzeju  i  Sylwestrze  albo  Lassocie  na- 
mienia  Paprockie  ze  o  żadne  wakanse  nie  zacbodzili.  Łukasz 
Kretkowski  posłując  na  sejm  1509.  podpisał  unią  Litwy  z 
koroną.  Constit.  fol.  171.  Erazm  Kretkowski  archidyakon  i 
officyał  generalny  Krakowski,  umarł  1639.  jako  z  katedry 
Krakowskiej  gdzie  po  śmierci  z  nadgrobkiem  złożony,  wy- 
pisał Starowol.  in  JJonm.  był  kanonikiem  Kujawskim  1586. 
^4cta  Synodi  f^ladiahw.  fol.  8.  Siostra  jego  rodzona  po 
śmierci  męża  swego  Ligęzy  w  roku  1625.  Bogu  się  ślubem 
czystości  wdowiej  obowiązała  :  brat  ich  rodzony  Jan  w  za- 
konie Soc.  Jcsu  wielkiemi  od  natury  przymiotami  ozdobiony, 
we  Lwowie  świątobliwie  życie  zakończył  1631.  Jan  porucznik 
Przyjemskiego  przy  dobywaniu  Pieszkowa  z  wielką  wszy- 
stkich chwałą  stawał.  Heindenszt.  i  Biel.  fol.  787.  Grzegorz 
kasztelan  Brzeski  Kujawski,  którego  żona  Barbara  z  Drze- 
wicy zeszła  z  tego  świata  1622.  co  goznać  c-  Lutni  siedmio- 
strojnej  na  Jej  pogrzebie  wydanej  od  Stanisława  Kretkow- 
skiego  wnuka  Jej.  Jędrzej  z  Drzewickiej  urodzony  posłował 
na  sejm  1618.  ztamtąd  deputowany  był  na  trybunał  Radomski 
Constit.  fol.  4.  i  w  roku  1627.  już  na  ten  czas  podkomorzy 
Brzeski  Kujawski,  Constit.  fol.  5.  wziął  potem  kasztelanią 
Brzeską  Kujawską,  nakoniec  wojewodą  tamże  umarł,  miał 
za  sobą  Konopacką  Łukasza  wojewodzica  Pomorskiego  córkę, 
synowie  jego  Stanisław,  Łukasz  i  ^Yojciech  wojewodzico- 
wie  Brzescy  Kujawscy  1648.  córka  Teofila  po  śmierci  męża 
swego  Jana  Zadzika,  w  klasztorze  S.  Teresy  na  wieczną  się 


580  Hrctkowski. 


służbę  Boską  zamkn(^'ła.  W  życiu  Zofji  z  Tylic  Tomickiej 
czytam :  że  ten  Jędrzej  miał  w  dożywotniej  przyjaźni  Ja- 
dwigę Tylicką  córkę  Jakóba  cześnika  Kaliskieg^o,  której  ro- 
dzoną siostrę  3Iartę ,  pojął  Krelkowski  wojewodzie  Kujawski 
podobno  syn  Jędrzeja.  Grzegorz  brat  Jędrzeja  kasztelan  Brze- 
ski Kujawski,  a  podobno  potem  i  wojewoda.  Helena  woje- 
wodzanka  Brzeska  Kujawska  Jędrzeja  Grodziecklego:  Anna 
wojewodzanka  Chełmińska  Ludwika  Grodzieckiego  małżonki. 
Mikołaj  wszedł  w  kontrakty  małżeńskie  z  Sokołowską  herbu 
Pomian,  ta  wniosła  w  dom  Kretkowskich  dobra  Bystrzec, 
zostawiła  syna  i  córek  dwie :  Rozrażewską  kasztelanową  3Iie- 
dzyrzycką  i  Trzebuchowską.  MS.  /lonopafsc.  Jan  Kazimierz 
pojął  Katarzynę  Lukrecyą  Guldenszternownę,  Zygmunta  ka- 
sztelana Gdańskiego  córkę,  Pastor.  Stella  atirea^  z  tej  po- 
tomstwo, córka  Teofila  Felicyanna  i  syn  Stanisław  Rafał,  który 
z  Eleonory  Mycielskiej  sędzianki  ziemskiej  Sieradzkiej  spło- 
dził Władysława  sterilem;  był  ten  Władysław  najprzód  pod- 
komorzym nadwornym  koronnym  i  deputatem  na  trybunał 
koronny  w  roku  1723.  a  potem  kasztelanem  Chełmińskim. 
Anna  przeorysza  w  Strzelcu  1630.  Gold.  Bi'actwo.  Jan  wo- 
jewodzie Brzeski  Kujawski  1G39.  bogaty  pierścień  zawiesił 
w  Sierpsku  przy  obrazie  Najś.  Matki  L.  Paprocki  Łaski 
fol.  61.  Damian  kasztelan  Chełmiński  z  sejmu  16()7.  komis- 
sarz  do  odebrania  kościoła  S.  Jakóba  w  Toruniu,  od  dyssy- 
dentów  opanowanego,  Constit.  fol.  39.  a  1670.  deputowany 
na  trybunał  Radomski,  Constit.  fol.  15.  z  konwokacyi  zaś 
do  traktatów  o  pokój  z  Moskwą,  Constit.  fol.  16.  miał  za 
sobą  Jadwigę  Działyńską  wojewodzankę  Pomorską.  Franci- 
szek kasztelanie  Chełmiński  z  sejmu  1690.  komissarz  do  hi- 
berny.  Constit.  fol.  4.  Felix  archidyakon  najprzód  Chełmiń- 
ski, kanclerz  Kujawski,  administrator  biskupstwa  Chełmiń- 
skiego sede  vaca7ite,  dalej  proboszcz  Gnieźnieński  i  prezydent 
trybunału  koronnego  kilka  razy,  umarł  1730.  biskupem  Cheł- 
mińskim ,  ludzkością  i  szczodrobliwością  >vszystkim  miły. 
Maryanna  Jakóba  Porczyńskiego  Jastrzębczyka  małżonka  1700. 
Niewiem  czy  nie  tu  należą  Jarosław,  który  dobra  Kretków, 
dał  darował  biskupom  Kujawskim  koło  roku  1300.  Damalew. 
in  Episcop.  Vladislav.  fol.  109.  Także  Abraham  z  Kretko- 
wic  stolnik  Sochaczewski  1446.  na  liście  Władysława  ksią- 
żęcia  Mazowieckiego,  u  Karnkow.  Constit.  Synod.  fol.  86. 
To  pewna  że  Kretkowscy  Lasoccy  i  Śreńscy,  wszyscy  z  je- 
dnej linji  pochodzą.  Kretkowska  była  za  Jędrzejem  Dziewa- 
nowskim  kasztelanem  Dobrzyńskim.  Jerzy  miał  za  sobą  Ka- 
tarzynę Krasińską  kasztelankę  Ciechanowską. 

W  roku  1422.  Jan   de  Kretków  kasztelan  Rypiński  podpisał  przy- 


Hrętowski  —  a  Kreiitzen.  381 


mierze  między  Władysławem  Królem  a  Krzyżakami.  —  Cod. 
Dipl.  Fol.  IV.  fol.  114.  —  W  roku  1778.  Jakób  starosta 
Przedecki.  —  Zygmunt  Kretkowski  wojewoda  Chełmiński,  umarł 
r.  1765.  bezpotomnie.  Majętjiość  po  nim  Czerwony  Dwór  odzie- 
dziczył Dziewanowski  kasztelan  Chełmski.  —  Krasicki. 

Hrętoitski.     N.    Krętowski    łowczy  Kijowski    1648. 
Zofia  Stanisława  Bobrownickicg-o  małżonka. 


a  KREUTZEN      jlE^  .^Slfl^^Ss^      HERB 


Tym  kształtem ,  jako  tu  kładę ,  tego  lierbu  uzjTł-ają 
Kreitzowie  czyli  a  Areutzeti,  w  Prusiecli  na  Iławie  staro- 
żytna szlacłita,  co  jednak  w  tym  lierbie  na  tarczy,  żaden 
nie  pisze ,  tylko  go  tym  sposobem  widziałem  in  3IS.  o  Fa- 
miliach Pruskich.  Wolfgang  a  Kreutzen  konsyliarz  prowin- 
cyalny  książęcy,  starosta  Fiszchawski  miał  za  sobą  Annę 
Rappownę,  z  tej  synowie:  Krzysztof  Hildebrand,  Wolfgang 
Ernest,  Jan,  Wilbelm,  Jan  a  Kreutzen  kanclerz  ksiczlwa 
Pruskiego  ,  za  niektórych  fakcyą  z  tej  godności  złożony, 
wszakże  przez  komissarzów  Króla  Polskiego  znowu  na  tę 
godność  przywrócony  w  roku  1566.  Bielski  fol.  620.  Fols 
Kreutzen  hetman  Pruskiego  rycerstwa.  Pap?'.  Ogród.  f.  219. 
Jędrzej  konsyliarz  prowincyalny  i  starosta  Fiszchawski  roku 
1623.  Malcher  kanclerz  książęcia  Pruskiego,  żona  jego  Bran- 
towna.  Michał  w  zakonie  naszym  życie  skończył  1709.  Da- 
wniej zaś  Karol  a  Kreitz  w  tymże  zakonie  i  wyborem  cnoty 
kwitnął.  Niesfatygowanego  operaryusza  w  winnicy  Pańskiej 
urząd  na  sobie  wypełnił,  lat  dwadzieścia  i  sześć  z  wielkim 
pożytkiem  do  ludzi  każąc,  i  samym  nawet  dyssydentom  był 
miły.  W  Gdańsku  lat  dziewice  mieszkając,  gdy  się  tam  po- 
wietrze zaraźliwe  otworzyło,  on  na  życie  swoje  nie  dbając, 
zarażone  domy  wielkiem  sercem  obchodził,  schorzałym  ratu- 
nek duszy  i  ciała  niosąc.  Sektarzów  pisma  gruntownie  pozbi- 
jał,   zkąd  wielu   ich  Bogu  i  wierze  pozyskał;    w  zakonnych 


382  Kreiiza— Hreza. 

ustaw  zachowaniu  pilny,  o  siebie  i  wyg^ody  swoje  mniej  dba- 
jący, wyszedł  z  teg;o  świata  paraliżem  ruszony  1(560.  r.  w 
Łomży.  Wydał  Niemieekiem  językiem.  Inio.  De  Caena 
Caliiiniana  imaginaria  et  Cutholico  SStnae  EuchurLsłiae  Sa- 
cramento^  Brunsbergae  in  8vo  1646.  2do.  De  Font e  vene- 
nato  doctrinae  Lutheranae  ^  et  saluhri  fonte  Cal/iolicorum, 
f^ilnae  1648.  3tio.  Colloijuium  Charifattrum  cum  Diuifisca- 
nis  Praedicantibtts  Bransbergae  1662.  4to.  Defensionem 
CathoHcam  oppositam   catechismo  Lulherano  Brunsbergae 

1649.  in  12.  Sto.  Cntholicum  Cavefe,  contra  Erangcliciim 
Cavete  Ministri  Gedanensis  1646.  in  8.  6to.  Glossam  super 
defensionem   Aonoris  Joannis   Crameri  3/inistri  Gedanensis 

1650.  in  kto.  7mo.  Indefcusum  Lutherum  per  Joanneni 
Millerum  Praedicantem  Uuniburgensem  defenso  oppositum 
Brunsbergae  1655.  8vo.  Quatuor  interrogaliones  utiies, 
excerptae  ex  funebri  concione  Botsac/i  1650.  Ihio.  De  In- 
dulgentia  et  Jubilaeo,  Brunsbergae  1650.  tn  12.  lOmo.  Ca- 
tholicum  Jidei  sculum  ^  contra  scutum  cujusdam  Livonis  hae- 
retici.)  Brunsbergae  1650.  in  l2mo.  limo.  Contra  Cathe- 
chismmn  Luthcramim  edidit  duos  tomos  in  Ato  Brunsbergae 
1652.  et  1653.  12mo.  Petra  inejpugnabi/is,  quod  sola  Ro- 
mana Ecclesia,  sit  sancta,  Cat/iolica  ,  y/posto/ica,  Bruns- 
bergae in  12.  1655.  latine.  13tio.  Ubi  scriptum  est,  ctii  re- 
cognoscendo  immortuus ;  ale  po  śmierci  jego  nie  raz  z  druku 
wyszła. 

Kreiiza*  Lew  Kreuza  władyka  Smoleński ,  a  przedtem 
archimandryta  Wileński,  wydał  książkę,  Obrona  Jedności 
Cerkietunej  w  JFilnie  1618.  in  kto,  słuszny  traktat,  g^dzie 
tak  z  teologji  i  historyi,  jako  i  z  starych  ksiąg  Ruskich  broni 
unji,  w  tejże  księdze  wspomina,  że  wydal  drugą  książkę 
przeciwko  klerykowi  Ostrogskiemu  za  synodem  Florentskim. 

Kreza  herbu  Ostoja,  pisali  się  z  Bobolic.  N.  Kreza 
starosta  Przemysiki.  Paproć,  pod  herbem  Iiorcza/i.  Piotra 
pułkownika  1523.  wspomina  Sererinus  in  Vita  S.  Hijacinthi 
lib.  3.  cup.  20.  mim.  14.  Jakóha  zaś  Bielski  pod  rokiem 
1466.  /oA  433.  i  w  roku  1472.  fol.  457.  Crom.  lib.  28. 
że  zamku  Żarki  mężnie  bronił  przeciwko  książętom  Szląskim. 
O  drugim  Jakóbie  Stri/jkowski  fol.  293.  świadczy,  że  przed 
batalią  pod  Newleni  w  roku  1562.  od  wyuzdanego  konia 
wśród  nieprzyjacielskiego  wojska  już  uszykowanego  zapędzo- 
ny, przecież  bez  szwanku  nazad  się  do  swoich  wr(5cił,  za- 
czem  nastąpiła  owa  sławna  wiktorya,  w  której  od  piętnastu 
tysięcy  naszych,  zginęło  czterdzieści  tysięci  Moskwy.  Mikołaj 
w  nieszczęśliwej  naszych  pod  Sokalem  porażce  w  niewolą 
wzięty,  dwie  lecie  u  Tatarów,  rok  u  Turków  w  tej  nędzy 


Kręźylo  wski — Krocze  wski.        383 

przepędził,  ale  gdy  Panu  swemu  przyrzekł,  ze  się  miał 
wrócić  do  niego,  byle  go  puścił  do  ojczyzny  dla  dostania 
pieniędzy  na  swój  okup,  tyle  znalazł  kredytu  u  niego,  ze 
go  na  słowo  puścił.  Umówioną  potem  summę  i  siebie  razem 
przed  Panem  stawił,  czem  Turczyn  z  podziwieniem  ucieszony, 
nietylko  mu  okup  darował,  ale  też  przydał  jeszcze  pięknego 
konia  Tureckiego.  Slarowol.  in  Moniim.  fol.  781.  był  potem 
rotmistrzem  królewskim,  z  Szafrancowny  zostawił  trzech  sy- 
nów: Jana,  3Iarcina  i  Jakóba.  Z  których  3Iarcin  podpisał 
ustawy  Pokrzywnickie  1587.  Const.f.  427.  Jan  miał  za  sobą 
księżniczkę  Sanguszkownę,  z  której  syn  Alexander,  lata  swoje 
strawiwszy  na  różnych  expedycyach  wojennych,  ostatni  chwałę 
tego  domu,  wniósł  z  sobą  do  grobu  w  roku  162."ł.  w  Wło- 
szczowy  z  nadgrobklem  pochowany,  siostra  jego  Urszula  była 
za  Krzysztofem  Straszem  z  Białaczowa.  Staroiuol.  tn  Jlonum. 
fol.  792. 

Krężylowski  /ie}'bu  Koi^czak.  Najprzód  z  wojewódz- 
twa Łęczyckiego  na  Wołyń  I  Podole  się  przenieśli,  potem 
niektórzy  z  nich  w  Litwie,  jako  Michał  Kręźylowski  w  3Iiń- 
sklem  kraju. 

Kroliaiionski  herbu  Ahdank.  CI  co  są  w  Podlaszu, 
nicwiem  czy  nie  do  tego  herbu  należą,  z  tych  Paweł  Kro- 
bonowskl  1575.  podpisał  listy  tego  województwa  o  zjeździe 
Parcowskim. 

Hroliauowski  herhu  Gryf,  w  Sieradzkiem  woje- 
wództwie, piszą  się  z  wielkiego  Krobanowa.  Jan  Krobanow- 
skl  z  Katarzyny  Pruszkowskiej  urodzony.  Antoni  dziekan  i 
kanonik  Gnieźnieński  Prezydent  trybunału  koronnego  1730. 
a  w  roku  1723.  vlceprezydent,  kanonik  Łowicki  z  Barbary 
Zaleskiej   urodzony. 

W  r.  1778.  Maciej  Krobanowski  miecznik  Sieradzki. — Krasicki. 

Hroctoiiski ^  w  województwie  Rawsklem.  Stanisław 
i  Piotr  Krocłowscy  podpisali  elekcyą  Jana  IIL  Króla. 

Kroczenski  herbu  Grabie.,  w  ziemi  Zakrocimsklej. 
Erazm  Kroezewski  kuchmistrz  koronny  1569.  Constit.f.  155. 
podpisał  unią  Litwy  z  koroną ,  jest  jego  nadgrobek  u  Ko- 
chanowskiego. Stanisław  dworzanin  Króla  Augusta  w  tymże 
roku.  Sebastyan  kanonik  Płocki  i  Warszawski,  którego  po- 
chwały kamień  grobowy  w  Płocku  zmarłemu  1572.  położony, 
głosi.  Starował,  in  Monum.  Wojciech  w  ziemi  Ciechanow- 
skiej 1032.  Jan  kanonik  Płocki  sekretarz  królewski,  dla  wy- 
tworności  dowcipu  swego  wszystkim  miły,  jako  nadgrobek 
jego  w  Warszawie  u  Ś.  Jana  głosi,  umarł  1G47.  Starowol. 
in  Monum.  Pod  Sokołem  z  Moskwą  i  w  inszych  okazyach, 
kilku   ich   rycersko    się  potykających  poległo.     Niewiem  czy 


384 


Kro^iilecki — Hroko  wie. 


tu  należą  Tomasz  Zawisza  KroczowskI  podstarości  Radomski, 
Jędrzej,  Franciszek,  Abraham,  Kazimierz  Zawiszowie  Kro- 
czewscy  w  Sendomierskiem  województwie  r.  IG 48.  Jeden  z 
Kroczewskich  miał  za  sobą  Królikowską,  z  której  syn  Jacek 
roku  1044. 

Krogulecki 9  w  Sendomierskiem  wojeMództwic.  Mi- 
kołaj Krogulecki  1515.  ^Icta  Castren.  Leopol.  Jan  1032. 
Stanisław  1648.  w  Sendomierskiem.  Elżbieta  i  Dorota  u 
Wszystkich  ŚS.  we  Lwowie.  Bonawentura  Franciszkan  wy- 
dał:   Epigramma  de  B.  Maria  f^irg.  Cracov.   in  kto  1019. 

Kroiliski  herbu  Lis,  w  Poznańskiem  województwie. 


KROJE 


HERB. 


Mają  byd  trzy  Kroje  białe  w  czerwonem  polu,  na  heł- 
mie pawi  ogon,  tem  się  tylko  różni  od  herbu  Rola,  ze  tam 
między  Krojami  różą  kładą,  a  na  hełmie  trzy  pióra  strusie. 
Paproć,  o  herb.  fol.  202.  Okol.  tom.  l.fol.  490.  Hojat.  in 
MS.  tu  zaś  Kroje  końcami  się  wiążą  jeden  do  drugiego. 
O  początkach  tego  herbu  niektórzy  twierdzą,  że  jeszcze  od 
Piasta  książęcia  Polskiego  nadany  potomstwu  swemu.  Drudzy 
wywodzą  iż  od  Bolesława,  który  na  wojnie  przeciw  Wra- 
tysławowi  książęciu  Szląskiemu,  wiktoryą  z  niego  otrzyma- 
wszy, pewnemu  kawalerowi  w  zasługach  był  konferowany: 
Inni  przydają,  że  herb  Rola  od  herbu  Kroją  wziął  swoje 
początki,  a  zatem  dawniej  niżeli  herb  Rola,  ten  o  klóryra 
mówiemy.  W  Polszczę  naszej  tylko  go  Krzeszowscy  zaży- 
wają, a  w  Litwie  Kopeiowie,  z  tą  jednak  różnicą  że  na 
jednym  kroju  krzyż  kładą. 

Ki*okowie,  w  Prusiech.  Mają  w  herbie  swoim  szczyt 
wzdłuż  rozdzielony,  na  jednej  stronie  jednorożec  biały,  w 
polu  laurowem,  w  górę  głową  i  rogiem,  nogi  także  przednie 
u  niego  do  góry  zadarte,  z  drugiej  strony  lewej,  grabie  w  polu 


Krokowski.  385 


czerwoncm  do  góry  postawione,  na  hełmie  dwa  skrzydła 
czarne  a  nii(;dzy  niemi  jednorożec  bez  korony,  w  prawą  tar- 
czy głową  obrócony  tak  go  opisuje  3IS.  o  Familiach  Pru- 
skich.   Anna  Krokowna  matka  Reinbolda  Heiadenszteina. 


KROKOWSKI  ^^yil^^."^  HERB 


Na  tarczy  w  polu  czerwonem  trąba  myśliwa  czarna,  po- 
winna być  na  dwócb  ptaszych  nogacb  niby  stojąca,  cieńszym 
końcem  od  lewego  boku  tarczy,  wiązania  nad  nią  zwyczajne, 
na  betmie  dwie  ręce  zbrojne  złożone,  i  podniesione  palcami 
do  góry :  tak  ten  berb  opisał ,  MS.  o  Familiach  Pruskich. 
Tym  się  berbem  pieczętują  Krokowscy  Wickeredowie  w  Po- 
morskiem województwie  od  Krokowa  tak  nazwani,  kędy  Ernest 
Krokowski  zamek  z  wałami,  fossami  z  fundamentów  wyniósł j 
leży  ten  Kroków  siedm  mil  od  Gdańska,  nie  daleko  od  Żar- 
nowieckiego klasztoru.  Najpicrwszy  Olbrycbt  Wickerod,  w 
Frankonji  urodzony,  jeszcze  z  Hermanem  Saltzą  mistrzem 
Krzyżackim  w  roku  1232.  w  Prusiech  osiadł,  i  rozkrzewił 
potomstwo  swoje,  z  którycb  fundacye  Kartuzów,  niektórych 
wspominają.  Franciszek  syn  jego  Wickerod  pierwszy  naby- 
wszy dóbr  Krokowa,  pisać  się  Krokowskim  począł:  którego 
potem  synowi  Gneomirowi,  3Iestwin  książę  Pomorski  w  r. 
1288.  za  najpicrwszą  nowinę,  gdy  mu  o  Przemysława  ksią- 
zęcia  Polskiego  zięcia  swego ,  z  więzienia  ksiązęcia  Wro- 
cławskiego wyjściu  opowiedział,  nadał  wieś  Gielesin ,  którą 
^Vysoką  zowią,  a  potem  za  mężne  i  odważne  zasługi,  drugą 
wieś  Goszyn  nazwaną  1292.  do  Krokowy  przyłączył;  o  czem 
przywilej  tego  3Iestwina  świadczy,  na  którym  podpisani  ka- 
sztelan i  sędzia  Gdański,  do  metryki  koronnej  per  oblałam 
podany  1596.  W  roku  potem  1506.  Wawrzeniec  Krokowski 
pod  Bukowiną  zginął.  Drugi  Wawrzeniec  Krokowski,  obrany 
był  na  biskupstwo  Kamińskie,  ale  dla  niesposobności  zdrowia 
ustąpił  tej  godności  Marcinowi  Weiberowi  1556.  Reinhold 
Tom  V.  25 


386        Krokowski— Kropi  wnicki. 


u  Króla  Francuzkieg^o  wielki  i  zacny  oberszter.  Ernest  sędzia 
ziemski  Pucki  z  Konopacką  Anną  kasztelanką  Cliełmińską  zo- 
stawił polonisto,  a  między  niemi  była  córka  Latalska,  ten 
to  zda  mi  się  Ernest,  zamek  w  Krokowie  ufortyfikował,  a 
gdy  Zygmunt  III.  ze  Szwecyi  powracał,  zaprosiwszy  go  do 
siebie,  chojnic  kilka  dni  częstował;  czego  wdzięcznym  będąc 
Zygmunt,  synowi  jego  także  Ernestowi  przywilej  dał  na  wolne 
łowienie  w  morzu.  Reinhold  kapitan  i  oberszter  u  tcgoź 
Króla ,  w  Francyi  i  Niderlandzie  początki  marsowe  założy- 
wszy, w  ojczyźnie  potem  w  Moskiewskie  i  Pruskie  kampanie 
mężnie  stawał.  Inni  w  Cesarskiem,  inni  w  Brandeburskicm 
wojskach,  z  znaczną  szarżą  na  sławę  zapracowali.  N.  Kro- 
kowska Ciecholewskiego  Antoniego  herbu  Kuszaba  starosty 
Parchoskicgo  małżonka.  N.  Krokowska  była  za  Czapskim. 
Katarzyna  Krokowska  z  Weiherowny  urodzona,  była  za  Pio- 
trem Przebendowskim  sędzią  ziemskim  Lcmburskim.  Teodor 
starosta  Pareboski  deputat  na  trybunał  koronny  1723.  a  po- 
tem kasztelan  Gdański.  Ernest  Bogusław  major  królewski 
1730.  roku. 

Piszą  się  Krokau  albo  raczej  von  Grochów.  —  Dom  ten  w  woje- 
wództwie i  księztwie  Pomorskiem  rozrodzony.  —  Konstytucya 
sejmu  roku  1667.  sukcessorom  Reinholda  Krokowskiego  czworo 
dożywocia  nadaje  na  dzierżawę  Parchowską,  Białemburg,  Cisowo, 
Chilone  i  Redlowo.  —  Taż  sama  konstytucya  urodzonemu  Joa- 
chimowi Ernestowi  Krokowskiemu  w  summie  20,000  pu- 
szcza w  czworakie  dożywocie  Prusewo  i  Bsi/n.  —  Przypisy 
Krasickiego. 

Krokowski  herbu  Slepowron^  w  ziemi  Ruskiej.  Z 
tych  Stanisław  Krokowski  sędzia  kapturowy  Lwowski  1733. 
Dominik  pisarz  grodzki  Podolski  temi  czasy. 

Hrolikoi^^ski  herbu  Poraj,  w  Sendomierskiem  wo- 
jewództwie. Mikołaj  z  Królikowa  1436.  podpisał  pokój  Brze- 
ski, u  Łask.  IV  Stat.  fol.  141.  Grzegorz  dziekan  i  oflleyał 
Sądecki,  pleban  Dobczyeki  i  Grzybowski  1644.  siostra  jego 
była  za  Kroczewskim.  Kazimierz  instygalor  księztwa  Litew- 
skiego poseł  na  sejm   1724. 

Hropin^uicki  herbu  Sas,  w  województwie  Bracław- 
skiem  i  ziemi  Przemyslkiej,  Seweryn  Kropiwnicki  pisarz  ziem- 
ski Bracławski  1589.  Constit.  fol.  500.  zostawił  potomstwo. 
Alexander  najprzód  pisarz  ziemski,  potem  podsędek  Bracław- 
ski, posłował  na  różne  sejmy,  zkąd  już  deputatem  na  try- 
bunały Radomskie,  już  do  rewizyi  ksiąg  Podkomorskich, 
Grodzkich  i  Ziemskicli,  już  komissarzem  do  różnych  funkcyi 
bywał,  Constit.  1616.  fol.  22.  i  1618.  fol.  4.  Krystyna  Mi- 
kołaja Karskiego  małżonka.   Michał  najprzód  miecznik,  a  po- 


Hropotka— Hrosnowski.  387 


tein  podsędek  Bracławski  1623.  temiż  (unkcyami  konstytucye 
koronne  o  nim  zag^ęszczone.  Kazimierz  podczaszy  Starodn- 
bowski  i  Bazyli  1700. 

luiropnf/iicki  w  §.  V.  w  exlrakcie  ajmd  tabulas  regni  Galliciae 
et  Lodomeriae  immatriculatoi^urn  ecpiihim  pod  d.  29.  Paździer- 
nika 1782.  r.  Georga,  Marcina,  Władysława,  Domi- 
nika, i  Jana  Kropiwnickich  wypisuje.  — 
Kropotka*  Kniaź  Wasil  Kropolka  miat  swoje  dobra 
w  ziemi  Wołyńskiej  1528.  jako  świadczy  Metryka  Jfołyńska, 
Krosuiclii  herbu  Ltthicz,  w  ziemi  Cieebanowskiej. 
Hrosiion^ski  herbu  Junosza^  w  województwie  Raw- 
skiem  gniazdo  tego  domu,  z  których  niektórzy  na  Ruś  się 
wynieśli.  Mikołaj  kasztelan  Płocki  1446.  u  Łaskiego  w  StO' 
tucie  fol.  110.  Stanisław  imieniem  województwa  Rawskiego 
podpisał  zjazd  Jędrzejowski  1576.  Constitut.  fol.  246.  Jan 
podczaszy  Rawski  poseł  na  sejm  1628.  zkąd  deputatem  na- 
znaczony na  trybunał  Radomski,  Constit.  fol.  5.  i  do  rewizyi 
ksiąg  Ziemskich  Rawskich.  Samuel  zakonu  Soc.  Jesu"uniart 
we  Lwowie  1646.  Hist.  Coli.  Leop.  Jan  także  Soc.  Jesu 
rządził  nowicyat  Krakowski,  wydał  do  druku.  Imo.  P^iator 
Religiosus  per  triduanum  perfectionis  iter  in  kto'  Posnan. 
1692.  2do.  Pochodnia  sloiva  Boiego  iv  Kazaniach  Niedziel- 
nych całego  roku  iv  Lublinie  in  fol.  1685.  Wojciech  z  Za- 
łusk  podkomorzy  Lwowski  z  Wasieczyuską  ostatnią  z  tego 
domu,  miał  syna  Mikołaja,  który  najprzód  był  stolnikiem, 
polem  podkomorzym  Lwowskim,  nakoniec  wojewodą  Czer- 
niecbowskim,  ten  świat  pożegnał  w  dobrej  starości  w  roku 
1723.  Szkoły  przy  koUegium  Lwowskim  Soc.  Jesu  jego  na- 
kładem stanęły  z  tą  wspaniałością,  którą  podziśdzicii  widzie- 
my,  lubo  i  na  inszych  hojnie  łaski  swoje  sypał,  pochowany 
w  katedrze  Lwowskiej ,  w  kaplicy  od  stryja  swego  arcybi- 
skupa (o  którym  niżej)  erygowanej.  Córka  jego  jedynaczka 
Katarzyna  z  Rojewskiej  kasztelanki  Wiślickiej  ,  pierwszym 
związkiem  była  za  Jakóbem  Potockim  herbu  Pilawa  starostą 
Chmielnickim,  drugim  za  Stefanem  Humieckim  wojewodą 
Podolskim.  Mikołaj  brat  rodzony  Wojciecha  podkomorzego 
Lwowskiego,  najprzód  kanonik  Kujawski  sekretarz  królewski 
z  sejmu  1631.  do  rewizyi  zamku  Szydłowskiego  naznaczony, 
Constit.  fol.  40.  potem  biskup  Inllantski  deputowany  do  kor- 
rektury  praw  koronnych  1642.  Constitut.  fol.  10.  nakoniec 
arcybiskup  Lwowski,  opat  Koronowski,  godny  pasterz,  po- 
chowany w  katedrze  Lwowskiej  w  kaplicy  od  siebie  erygo- 
wanej. Brat  arcybiskupa  rodzony  Jan  podstoli  koronny  sta- 
rosta Lipiński  i  Ostrołęcki,  córka  jego  Urszula  małżonka 
Mikołaja  Bieganowskiego  kasztelana  Kamienieckiego,   niepo- 

25- 


^88  Hrosuowski. 


równanej  urody  i  cnoty ,  była  wprzód  za  Grodzickim  gene- 
rałem artylleryi :  a  potem  wdową  zostawszy,  Królewnę  Pol- 
ską elektorową  Bawarską  wycliowała.  Siostra  jej  zda  mi  się 
rodzona,  była  za  Stępkowskim.  Stefan,  Tomasz,  Władysław, 
i  Mikołaj  1032.  gdy  się  cały  dom  jego  zapowietrzył,  skoro 
się  udał  do  B.  Stanisława  Kostki  wszyscy  zdrowi  z  tak  cię- 
żkiego razu  wyszłi,  co  sam  potem  z  dziękczynieniem  pod 
przysięgą  zeznał.  Histor.  Coli.  Rav.  Paweł  stolnik  Soclia- 
czewski  1G49.  Jan  z  Załusk  na  Domaniewicacli  i  Wale  dzie- 
dzic, skarbnik  Warszawski  z  Izbińską  miał  syna  Władysława, 
który  z  Micowską  starościną  Grabowską  miał  synów  czte 
rech.  Alexandra  stolnika  Gostyńskiego  ,  rotmistrza  pancer- 
nego, i  pułkownika,  ten  z  Konstancyą  Mrozowicką  podsto- 
lanką  Halicką  (rodzoną  siostrą  teraźniejszego  Mrozowickiego 
podstolego  Halickiego)  zostawił  dwie  córki:  Anna  jest  za 
Franciszkiem  z  wielkiego  Łopacina  Łopackim  podstolim  Cie- 
cbanowskim  starostą  Krasnosielcckim  :  Barbara  jest  za  Fran- 
ciszkiem Szeptyckim  cborązym  Latyczewskim,  rodzonym  bra- 
tem arcbidyakona  Lwowskiego  i  starosty  Obucliowskiego ,  a 
stryjecznym  rodzonym  metropolity  Lwowskiego.  Jędrzeja 
skarbnika  Rawskiego  ,  który  z  Zołią  z  Odrowążów  Kietliń- 
ską  sędzianką  ziemską  Radomską,  ma  dwócb  synów  Anto- 
niego i  Micbała  I  dwie  córki.  Franciszka  Soc.  Jesu,  uczył 
teologji  w  Poznaniu :  jest  w  druku  jego  panegiryk  pod  ty- 
tułem Eridanus  inter  sydera.,  Lubomirskiemu  staroście  Sen- 
domierskiemu  przypisany.  Micbała,  ten  w  tymże  zakonie  życie 
swoje  skończył.  Jacek  sędzia  ziemski  Rawski  zostawił  czte- 
rech synów.  Jan  chorąży  Podolski  rotmistrz  znaku  husar- 
skiego Królewicza  Alexandra,  dzielny  w  e.\pcdycyi  pod  W^ie- 
dniem,  potem  sławny  pułkownik  przeciw  Tatarom  na  Podolu, 
poległ  w  batalji  ze  Szwedami  blisko  Pińczowa.  Kazimierz 
kanonik  Lwowski.  Jacek  podczaszy  potem  stolnik  Rawski. 
Szymon  skarbnik  Rawski,  którego  syn  Jan  chorąży  Podolski 
z  IMokronowską,  chorążanką  Rawską  ma  Dominika  pięknej 
nadziei  syna  i  innych.  Wojciech  przedtem  kustosz  a  potem 
dziekan  archikatedralny  Lwowski.  Piotr  miecznik  Rawski  miał 
za  sobą  Annę  Lipską  sędziankę  ziemską  Rawską.  Franciszek 
dziedzic  na  Stoku  którego  syn  regent  Opoczyński,  a  brat  ro- 
dzony Stanisław  podczaszy  TrębowolskI  major  J.  K.  M.  Mał- 
żonka jego  lllatowska.  Rodzony  ich  brat  trzeci  Ale.\andep 
Krosnowski  podczaszy  Gostyński,  którego  małżonka  Moszyń- 
ska. Czwarty  Łukasz  podczaszy  Radomski.  N.  miał  za  sobą 
Elżbietę  Tarnowską  herbu  Rolicz. 

Teodor  Krosnowski  dziedzic  Aro^woJt^y  w  województwie  Rawskiem, 
primo  voto  z  Bielską  sędzianką  Sieradzką,  z  tą  spłodził  Frań- 


Krosiiowski.  '89 


ciszka,  ten  dziedzic  na  Krosnowy  i  Stoku,  z  Konstancyą  AW- 

*0(i'sA(?  sędzianką  ziemską  Ł^'czycką  zostawił  potomstwo,  Adama 
Krosnowskicgo  stolnika  Opoczyńskiego,  i  Antoniego  stfirilem. 
Adam  Krosnowski  z  Katarzyną  Skarbkowną  Radoiiską  spłodził 
Jana  Krosnowskiego  starostę  Snocliowskiego ,  od  którego  Imo 
roto  z  Anny  Duninowny  Brzezińskiej ,  syn  Julian  mierznik 
Pilznieński,  deputat  na  trybunał  koronny  1789.  z  województwa 
Sendomierskiego,  Ido  roto  z  Anielą  Loską  podstolanką  War- 
szawską córka  Maryanna  panna.  Drugi  syn  Adama,  Antoni 
Krosnowski  miecznik  Różański ,  który  z  Łopacką  kasztelanką 
Zakroczymską  spłodził  synów  dwócli :  Wincentego  i  Stani- 
sława. 

Julian  Krosnowski  miecznik  Pilzniński  syn  Jana  z  Z?w;??no?f7?y  uro- 
dzony, ten  z  Izabellą  Jakubowską  generałowną  wojsk  Francu- 
zkich,  mający  potomstwo,  synów:  Adolfa  i  Jana,  i  córkę  Lu- 
dwikę. 

Wzwyż  wspomniony  Teodor  Krosnowski,  'ido  roto  z  Czechowską 
spłodził  synów  pięciu:  1.  Ignacy,  szambelan  J.  K.  Mci  steri- 
iis.  2.  Stanisław  także  bezdzietny.  3.  Antoni  mający  za 
sobą  Krosnowską  z  Mokro/iowskiej  urodzoną,  z  tą  sterilis.  4.  Łu- 
kasz, od  którego  Antoni  starosta  Petrykowski,  ien  primo  roto 
z  Krosnotrską  sterilis.  Ido  roto  z  Popielowną  mający  potomstwo. 
5.  Alexander  Krosnowski,  ten  z  Zofią  Moszy/iską  spłodził 
Franciszka  ex  Jezuitę  i  Józefa  sterilcin,  córek  zaś  kilka. 
Antonina  za  Straszem,  fllaryanna  za  Kłopockim  sterilis.  Schola- 
styka za  Domaszewskim ,  Rozalia  za  Wieckim,  i  N.  za  Prze- 
radowskim. 

Tegoż  herbu  z  drugiej  linji ,  w  województwie  Rawskiem ,  ze  wsi 
Krosnowy  pochodzą,  Stefan  syn  3Iikołaja  mający  possessye 
swoje,  tak  w  ziemi  Rawskiej,  jako  też  ziemi  Opoczyńskiej,  spło- 
dził Jędrzeja,  ten  zaślubiwszy  sobie  Annę  Iii/czyńską  staro- 
ściankę  Kruświcką ,  w  Mnichu  ziemi  Gostyńskiej  osiadł ,  z  tą 
spłodził  synów  dwóch:  Władysława  i  Stefana  stolnika  Go- 
styńskiego, od  tego  Anna  córka  jedna  za  Rozwadowskim.  Wła- 
dysław zaś  z  Barbarą  Kliniewską  spłodził  Macieja  dwóźen- 
nego :  ten  hno  roto  z  ffilkanowską  podczaszanką  Rawską,  miał 
syna  Jana  stolnika  luowłodzkiego ,  ten  był  na  sejm  w  Grodnie 
1784.  posłem  z  województwa  Łęczyckiego  ,  pełen  przymiotów, 
od  wszystkich  obywatelów  ukochany,  który  z  Barbarą  Iiożu- 
chowską  spłodził  córkę  Józefę,  Felixa  Kretkowskiego,  podstolego 
Kowalskiego  małżonkę.  2f/o  roto  tenże  3Iaciej  Krosnowski  z  Zofią 
Kras/iicką  zostawił  czten'  córki.  Pierwsza  Salomeą  panna.  Druga 
Teresa,  Józefa  Garbowskiego  pisarza  ziemskiego  Łęczyckiego  mał- 
żonka. Trzecia  Zuzanna  zmarła.  Czwarta  Helena,  INorberta  Zdzień- 
skiego  wojskiego  Orłowskiego  małżonka,  i  synów  czterech:  Se- 
weryn w  wojsku  Saskiem  porucznik.  2.  Roch  przez  lat  kilka- 
naście w  kawaleryi  narodowej  służący  ,  pod  Kąpielą  w  obronie 
granic  Polskich  raniony,  który  z  Johanną  Hersztopską  herbu 
Drogosław  pisarzowną  Wschowską  zostawił  trzy  córek :  Ma- 
ryannę ,  Józefę  i  Johannę.  3.  Ignacy,  który  z  Wiktoryą  Oiv»'ff- 
lowską  chorążanką  Rypińską  zaślubiony.  4.  Michał  Krosnowski, 
ten  obrał  sobie  stan  duchowny  świecki,  komendarz  Kozieniecki, 
Z  tej  familji  osiedli  w  województwie  Łęczyckiem.  —  Heraldyka 
Jf^iełądka. 


390 


a  Hi-osteu— Ki*oszyiiski. 


Duiiczewski  w  herbarzu  mówiąc  o  familji  Załuskich  Janoszów,  wy- 
wodzi że  ci  początek  swój  mają  od  Tabaczów ,  co  i  Paprocki 
o  herbach  fol.  254.  wspomina ;  dalej  utrzymuje  Duiiczewski  źe 
dwóch  braci  Tabaczów^  imię  z  dobrami ,  zwyczajem  Polskim  da- 
wnością  używanym  zmienili,  starszy  od  wsi  Załuskie  w  wojew. 
Rawskiem  nazwany  Załuskim ,  drugi  młodszy  od  Krosiioioa  Kro- 
snowskim  ,  i  że  nawet  podziśdzieii  Krosnowscy  dla  zachowania 
oryginalnego  imienia  piszą  si(^'  de  Zalusjcie  Krosnowski.  —  O  Ta- 
baczach  powiemy  pisząc  o  Załuskich :  Ze  zaś  tirosnowscy  i  pisali 
się  i  piszą  do  dziś  dnia  hrabiami  Junosza  Tabacz  de  Załuski 
Krosnowski,  niepodbada  żadnej  "wątpliwości,  jako  też  że  tytułu 
hrabiów  od  dawna  równie  z  Żatuskiemi  używali,  co  dowodzą  i 
metryki  familijne  i  rozmaite  akta  Grodzkie ,  jako  też  w  ostatnich 
czasach  zaświadczenie  wydane  przez  Deputacyą  do  rozpoznawania 
tytułów  honorowych  z  Grona  senatu  wybraną,  pod  d.  8.  Marca 
1822.  w  którem  ftlarcellemu  Wincentemu  Krosnowskiemu  i 
jego  potomkom,  po  złożeniu  przepisanych  dowodów,  tytuł  hrabiego 

trzyznanym  został.  —  W  tych  czas  żyjący  Adolf  Tabacz  hrabia 
irosnowski,  Juliana  (wyżej  przez  JJ^ielądka  wymienionego) 
miecznika  Pilznieńskiego  z  Izabelli  Jakubowskiej  syn  ,  służąc 
wprzód  wojskowo,  osiadł  w  Paryżu  i  pojął  tamże  w  małżeństwo 
Maryą  Ludwikę  Herwc.  —  Z  dokuineutów  sloio/ii/ch  wydawcy. 

a  H.rosteil  w  Pruslech.   Jerzy  a  Krosten  poseł  1012. 
podpisał  Lileras  Reversales.  Acta  Commissionis  regiae. 


KROSZYNSKI 


HERB. 


Tym  kształtem  jalto  się  tu  kładzie  uzywaj;|  lego  licrbu 
w  polu  czerwonem,  kniaziowie  Kroszyńscy  idący  od  Wi- 
gunda  ksiąztjcia  syna  Kiejstutowego  i  zowią  go  LIclitarzem, 
syn  tego  Wigunda  Hrehory  zbudował  miasto  i  zamek  Kro- 
szyn  na  Siewierzu ,  zkąd  ^nazwisko  urosło  kniaziów  Kroszyń- 
skicli.  Księgi  manasteru  Ś.  Trójcy  w  Wilnie  dawne,  wspo- 
minają Romana,  Piotra,  Flora,  Suryna,  kniaziów  Kroszyu- 
skicli,  których  Moskwa  za  czasów  Jagiellonowleza  Króla  koło 
roku  1485.  i  dobra  ich  pospołu  z  ksi(,'ztwem  Siewicrskiem 
zagarnęła.  Iwan  kniaź  Kroszyński  pospołu  z  Heleną  Królową 
Alexandra  Króla  małżonką,  z  Moskwy  do  Polski  się  wrócił 


Hrotki-Krowicki.  591 


koło  roku  1494.  byt  starostą  Upitskim ,  od  Króla  lennem 
prawem  wziął  Rakiszki,  z  Hornostajowny  spłodził  dwóch  sy- 
nów Alexandra  i  Piotra,  Z  tych  Alexander  człowiek  wielkiej 
nauki  i  biegłości ,  w  cudzoziemskich  krajach ,  obyczajach  i 
językach,  umarł  bezpotomny,  Piotr  był  starostą  Upitskim,  i 
Szadowskim,  Hołowczyiiska  dwóch  mu  synów  powiła,  Je- 
rzego i  3Iikołaja.  3Iikołaj  mąź  w  rycerskiem  dziele  sławny, 
porucznik  usarski  u  Lwa  Sapiehy,  na  jednym  harcu,  siedem- 
nastu nieprzyjaciół  trupem  położył.  Podczas  Rokoszu  przy 
Królu  stawał,  postrzelony  w  lewe  ramię.  Pod  Smoleńskiem 
zaś  w  prawą  rękę,  z  którego  razu  w  obozie  skonał.  Jerzy 
brat  jego  starosta  Inturski  i  Nowosielski,  dzielność  swoję 
pokazał  w  expedycyach  Moskiewskich  Inllantskich  za  Zy- 
gmunta III.  syn  jego  Karol  miał  za  sobą  Tyzenchausownę 
wojewodzankę  Derpską.  Kojał.  in  MS.  N.  Kroszyńska  była 
za  Kazimierzem  Kozłem   podkomorzym  Wendeńskim. 

Kl*otki  liei'bu  Jiadwan ,  w  księztwie  Zmudzkiem  I 
Oszmiańskim  powiecie.  Jan  Krotki  którego  wspomina  Gnia- 
zdo cnoty. 

Krotowski  herbu  Leszczyc,  w  Wielkiej- Polszczę. 
Krotoszyn  za  Kaliszem  dał  okazyą  imienia  Krotowskich,  atoli 
znać  ze  te  dobra  dawno  przedtem  z  tego  domu  wyszły:  bo 
się  juz  z  Barcina  pisał  Jan  Krotowski  wojewoda  Inowro- 
cławski, u  Okol.  tom.  3.  fol.  110.  był  wprzód  kasztelanem 
Inowrocławskim  1562.  r.  jako  wspomina  Rej  iv  Zwierzyńcu 
Jol.  55.  ale  herb  Dołęga  źle  mu  podtrąca:  miał  trzy  zony, 
z  pierwszej  była  córka  Katarzyna  za  Janem  Chlebowiczem 
kasztelanem  3Iiiiskim,  a  potem  wojewodą  Trockim  \mo  zaś 
voto  żyła  z  Marcinem  Herburtem  starostą  Barskim ,  druga 
Anna  Krzysztofowi  Niewiarowskiemu  zaślubiona.  Z  drugiej 
zony  Latalskiej  wojewodzanki  Poznańskiej,  syna  zostawił  Jana 
kasztelana  Inowrocławskiego,  ten  ojcowskiej  herezyi  wyprzy- 
siągł  się;  i  w  prawowiernej  katolickiej  wierze,  życia  tego 
dokonał  1583.  był  posłem  do  Moskwy,  siostra  jego  z  tejże 
Latalskiej  była  Zofia  Rostworowska.  Z  trzeciej  żony  Jakuba 
Ostroroga  generała  Wielko-Polskiego  córki,  czy  Jana,  było 
dwóch  synów,  Jakób  i  Jędrzej,  z  tych  Jędrzej  był  kaszte- 
lanem Kaliskim  162.3.  którego  córka  Urszula  Zofia  wydana 
za  Mikołaja  Sienlawskicgo  podczaszego  koronnego ,  wiele 
ozdób  kościołowi  00.  Dominikanów  przyczyniwszy,  tamże 
pochowana  spoczywa. 

Kronichi  herbu  Nowina  pod  Opocznem.  Marcina 
Krowicklego  wspomina  Oric/ior.  dial.  6.  Katarzyna  zakonnica 
Sądecka  umarła  prŁed  rokiem    1700. 


392       Hruczkowskl— Kruuiewicz. 

Kj|*uozk.on'ski.  Elżbieta  Kruczkowska  zakonnica  u 
wszystkich  ŚŚ.  we  Lwowie. 

K.ruozj-11  herb,  patrz  Krzyż. 

Kriidiier^  w  ziemi  Inllantskiej.  Jan  Krudner  podpisał 
elekcją  Władysława  IV. 

Ki*uk  w  herbie.  Patrz  Koi'win,  Ślepowron,  Rosiniec. 

KRUKI      HERB. 

Mają  by<5  między  dwiema  mieczami  złamanemi  żelaza  na 
krzyi  zakrzywione  w  polu  czerwonem ,  na  hełmie  trzy  pióra 
strusie :  tak  ten  herb  opisuje  i  tak  go  nazywa  hs.  Iioja/ow. 
in  MS.  jam  go  położył  w  drugim  tomie  fol.  22.  pod  Ale- 
xandrowiczami ,  którzy  się  nim  pieczętują.  Tu  tylko  to  przy- 
daję co  ten  autor  pisze.  Alexander  Alexandrowicz  z  Poporc 
podskarbi  Litewski  1476.  brat  jego  Jędrzej,  brat  stryjeczny 
Mikołaj  Alexandrowicz  z  Zochowa.  Jana  marszałka  Grodzień- 
skiego syn  Konstantyn  sędzia  Grodzieński,  tego  zaś  syn  Stefan 
najprzód  wójt  Grodzieński  a  potem  kasztelan  Nowogrodzki, 
roku  jednak  ten  pisarz  nie  wyraził.  Stanisław  brat  Konstan- 
tyna, jako  się  mówiło  w  pierwszym  tomie.  Są  tez  Alexaudro- 
wlczowie  herbu  Kościesza,  o  których  patrz  na  swem  miejscu. 

KruhiewuicłLi  herbu  Korczak,  ztąd  się  domyślam 
ie  są  tego  herbu:  bo  się  z  Drohojowa  piszą,  tak  napisano 
na  nadgrobku  w  Przemysłkim  kościele  Sebastyanowi  Kru- 
kownickiemu  z  Drohojowa  mężowi  rycerskiemu  zmarłemu 
1600.  wystawionym.  Starnwol.  in  Jlonum.  Wincenty  I  Ję- 
drzej Krukiewniccy   1632.   w  województwie  Ruskiem. 

Kriiko¥i'Sk.i  he7'bu  Grijf.  Mają  być  tego  domu  w 
Krakowskiem  województwie  i  w  Litwie. 

Krukon'!!iki  herbu  Ślepowron,  atoli  takim  kształtem: 
nad  chorągwią  kościelną,  jak  zwyczajnie  w  herbie  Radwan 
widziemy,  na  krzyżu  nad  nią,  stoi  w  prawą  tarczy  całym 
sobą  obrócony,  Ślepowron,  w  pysku  pierścień  trzymający, 
na  hełmie  trzy  pióra  strusie ;  takim  go  kształtem  wyraził  JIS. 
Ks.  Jiojał.  Zacharyasz  Krukowski  pisarz  grodzki  OrszańskI 
.1648.  w  3Iścisławskiem  województwie.  Wincenty  Mikołaj 
skarbnik  Litewski,  Stefan  i  Jerzy  1674.  Bazyli  Korwin  Kru- 
kowski stolnik  Upitski ,  deputat  województwa  Wileńskiego 
1704.   podpisał  konfederacyą  Sendomierską. 

KRUNIEWICZ     HERB. 

Mają  hyc  dwa  miesiące,  jeden  rogami  na  dół,  drugi 
rogami  w  górę  prosto,   między  niemi  krzyż,    jakby  obadwa 


Kruniewicz — Hrnpicki. 


393 


KRUNIEWICZ 


HERB. 


spajał,  w  hełmie  trzy  pióra  strusie.  Ks.  Kojałowicz  in  MS. 
powiada,  ze  się  tym  herbem  Kruniewiczowie  pieczętują,  któ- 
rzy z  województwa  Kijowskiego  wyszedłszy,  w  Lidzkim  i 
Mozyrskim  powiatach  osiedli.  Sieniuszko  Kruniewicz  za  Ka- 
zimierza Jagiellonowicza  namiestnik  Kijowski ,  syn  jego  Jacek 
Kruniewicz  starosta  Owrucki,  syn  Jacka  Bogdan  pisarz  ziem- 
ski Mozyrski,  synów  zostawił  czterech :  Pawła,  Filippa,  Sie- 
miona i  Filona;  Filip  był  sędzią  ziemskim  Mozyrskim,  Sie- 
mion rotmistrzem  królewskim  starostą  Hindawskim,  Filon 
rotmistrzem  królewskim ,  M^spomlna  go  konstytucya  1590. 
fol.  G04.  starostą  Zabalskim,  którego  syn  Sebastyan  podsta- 
rości  LIdzki,  wspomina  go  konstytucya  1609.  ten  spłodził 
syna  Hrehorego  chorążego  3Iozyrskiego ,  sędziego  general- 
nego wojskowego  u  Pawła  Sapiehy  hetmana.  Paweł  czwarty 
syn  Bogdana  pisarza,  chor,ązy  LidzkI,  miał  syna  Jana  pod- 
komorzego Mozyrskiego,  od  którego  był  syn  Kazimierz  Ale- 
xander  wojski  a  potem  podczaszy  Mozyrski  1648.  Wacław 
syn  Sebastyana,  o  którym  wyżej,  zginął  pod  Walmuzą  w 
potrzebie  nosząc  chorągiew  usarską.  Kazimierz  wojski  Mo- 
zyrski  1674. 

Hrehoreniu  Krunie wieżowi,  konstytucją  sejmową  roku  1658.  na- 
dane wieczystem  prawem  za  wierne  i  dzielne  jego  usługi  maję- 
tności Lekssyce  i  Chlytiiec  w  powiecie  Mozyrskim.  —  Co?ist. 
Vol.  W.  fol.  536.  —  Krasicki. 
Małachowski  w  Zbiorze  nastcisk  Szlacheckich  utrzymuje ,  źe  herb 
ten  nadany  został  od  Giedymina  Ks.  Litewskiego  roku  1302.  i 
źe  pole  jego  jest  niebieskie.  — 

Kriiliecki.  KrupeckI  Iwaszko  ziemianin  Wołyński 
1528.  Metryka  JFobjftska.  Atanazy  KrupeckI  władyka  Prze- 
mysłki   1644.   gorliwy  o  unią  pasterz. 

Kriiilicki.  Krzysztof  Stanisław  Kruplccy  ludzie  rycer- 
scy o  których  Konstyt.  1626./.  13.  Kasper  w  Pińskiem  1642. 


394  Krupka. 


KRUPKA      imMWM^młnr      HERB 


Są  dwie  lilie  białe  podle  siebie,  takie  jakie  widziałeś 
w  berbie  Gozdawa  w  polu  czerwonem,  nad  hełmem  lilia  jedna 
między  dwiema  trąbami.  Okol.  łom.  l./o'.  501.  Paprocki 
w  Gniaz(hie  fol.  1122.  o  herb.  fol.  5(54.  Klejnoty  fol.  61. 
Ten  herb  do  Polski  przyniesiony,  od  Piotra  Kruczberg,  tak 
nazwanego  od  zamku  w  tym  tam  kraju  lezącego.  O  szla- 
chectwie ich  czytałem  przywilej  Zygmunta  I.  Króla  Polskiego 
w  roku  1515.  dany,  in  MS.  Domus  Profess.  Crncov.  tam 
wspomina  ten  Król,  ze  Fryderyk  Cesarz,  za  rycerskie  dzieła, 
przodka  tego  domu  tym  lierbem  nadał,  na  co  produkowali 
listy  jego  z  pieczęciami ;  które  nowym  przywilejem  swoim 
utwierdził  Zygmunt  I.  Ten  tedy  Piotr  Kruczberg  z  lekka 
akcentem  Polskim  Krupek  był  nazwany,  a  od  wzrostu  wy- 
sokiego Lang  Peter,  jako  w  tymże  przywileju  czytam,  zo- 
stawił syna  Jerzego ,  którego  córka  Anna  dostała  się  w  mał- 
żeństwo Mikołajowi  Cikowskiemu  miecznikowi  i  burgrabiemu 
Krakowskiemu,  a  polem  kasztelanowi,  synów  tegoż  Jerzego 
było  czterech:  Jan,  Erazm,  Piotr  i  Konrad:  cóżkolwiek, 
bądź  że  inaczej  pisze  Paprocki  i  Okolski,  jam  to  albowiem 
wypisał  z  pomienionego  przywileju  Zygmuntowego,  o  Janie 
i  Erazmie  znajdziesz  w  Paprockim  o  herb.  fol.  701.  Z  tych 
Erazm  osiadł  potem  w  Sendomierskiem  województwie  (siostry 
jego  trzy  rachuje  Paproć,  jednę  Szydłowieckiego,  a  po  nim 
Kurozw«^'skiego ,  drugą  Krzysztofa  Gnoińskiego,  trzecią  Fre- 
dra małżonki,  ale  przywilej  o  nich  milczy)  tam  z  Brzeskiej 
Barbary  herbu  Ciołek  spłodził  Krzysztofa  dworzanina  królew- 
skiego. Jan  brat  Erazma  spłodził  Malchera,  którego  z  3Ic- 
żykowny,  córka  Anna  wydana  za  Stanisława  Morskiego  i 
synowie  dwaj  Stanisław  i  Mikołaj,  z  tych  Stanisława  córka 
Zofia  była  za  Tomaszem  Alemannim,  którego  brat  Adam 
wyniósł  się  z  Polski  do  Włoch ,  2do  voto  była  za  Samuelem 


Hrupocki.  30i5 


Rzeszowskim,  Ztio  za  Rylskim.  Piotr  trzeci  brat  Erazma 
pisat  się  z  małej  Ksiązy.  Konrad  zaś  czwarty  zTrzecławic, 
którego  sukcessorowie  zwali  się  Przecławsklemi  Krupkami, 
ten  spłodził  córek  plę(f  Jadwigę  Szczepanowską,  Annę  Czu- 
ryłową,  a  drugim  związkiem  Czepielowską,  Katarzynę  Ko- 
walewską, Zuzannę  Drohecką  i  Elżbietę  Glińską:  synów  zaś 
trzech,  Hieronima  którego  zona  Aiewiarowska  herbu  Pół- 
kozic,  Ludowika  i  Konrada  sekretarza  królewskiego,  jeździł 
w  legacyi  do  Prus  i  do  Turek:  Król  August  szacując  sobie 
jego  zasługi,  wiele  mu  dóbr  nadał,  a  między  niemi  Radzi- 
nice,  Jadzwięgi  i  Kornice,  zona  jego  Filipowska  z  Siekluki. 
Jeden  z  nich  był  podczaszym  u  Króla  Stefana ,  Buccella 
Confu.  Simonii  fol.  75.  Krupczanka  była  za  Franciszkiem 
Bonerem,  druga  za  Chyckim  Stanisławem,  trzecia  za  Jodo- 
klem  Decyuszem.  Sebastyan  kanonik  Krakowski  katedralny, 
rektor  akademji  Krakowskiej  kilka  razy,  proboszcz  Wielicki 
1627.  Wojciech  Krupka  Przecławski  ołtarz  wystawił  w  Kra- 
kowie u  Ś.  Jakóba  1640.  Samuel  kanonik  Gnieźnieński  i  Puł- 
tuski, dziekan  Łowicki,  kantor  Sendomlerskl,  zszedł  z  tego 
świata  1659.  kilka  tysięcy  wysypał  na  fundacyą  seminaryi  w 
Łowiczu  I  Pułtusku ,  i  na  szpital  w  Gnieźnie ,  leży  pocho- 
wany w  kołlegiacie  Łowickiej ,  synowcowie  jego  Piotr  i  Sta- 
nisław: Krzysztof  z  Mojkowic  Krupka  łowczy  Sendomierski 
poseł  na  sejm  1661.  ztamtąd  komissarz  do  rewizyi  skarbu 
koronnego.  Constitut.  fol.  16.  Hieronim  z  Niewiarowskiej, 
jako  się  wyżej  mówiło,  spłodził  dwie  córki,  z  tych  jedna 
była  za  Stanisławem  Jarockim,  druga  za  Strzemboszem,  i 
syna  jednego  Krzysztofa,  który  miał  za  sobą  Katarzynę  Ga- 
jewską córkę  Jędrzeja.  Ludwik  także  brat  Hieronima  zosta- 
wił córki  i  synów  dwóch ,  jeden  z  nich  Jarosz  miał  za  sobą 
córkę  Cyrilla  Chrząstowskiego.  Krzysztof  cześnik  Lubelski, 
córka  jego  była  za  Alexandrem  Sewerynem  Dębińskim  w  Se- 
ceminie ale  sterilis.  Baranów.  Konstancya  za  Krzysztofem 
Trzebińskim.  Jana  Krupki  córka  zaślubiona  Jędrzejowi  Ło- 
dziuskiemu. 

IiLi*uitOC]£i  takii  herb  ich  jako  i  Kleinfeldów,  tylko 
ze  tam  ośm  pól  czyli  pasów  alternatą  idą,  tu  zaś  alternatą 
także  białe  z  czerwonymi  byd  powinny  i  na  hełmie  już  nie 
rogi,  ale  pawi  ogon,  drudzy  trzy  strusie  pióra  kładą.  3IS. 
o  Fainiliach  Pruskich  świadczy,  że  Krupoccy  Szynfaltowie 
albo  Szenfertowie  w  Prusiech  tym  się  herbem  pieczętują: 
piszą  się  zaś  z  Krupocina  w  województwie  Pomorskiem  w 
powiecie  Świeckim,  Wojciech  Krupocki  1648.  drugi  Woj- 
ciech 1699.  Krupocka  Macieja  Kossowskiego  sądowego  Świe- 
ckiego małżonka. 


396  Hrnpski— Krilszecki. 

Kriiiiski  he7'bti  Korczaka  w  ziemi  Chełmskiej.  N. 
Krupski  w  owej  nieszczęśliwej  naszych  z  Wt/j^pami  potyczce 
pod  Koszycami,  gdy  jednych  z  naszych  pohito,  drudzy  w 
rozsypkę  poszli,  a  Olhrychta  Królewicza  nieprzyjaciel  ucie- 
kająceg^o  tuz  doganiał,  juz  Olbrycht  i  od  broni  odpadł,  i  koni 
dwóch  pod  nim  zabito,  Krupski  w  tym  razie  miecza  swego 
dodał,  którym  Olbryclit  dwóch  z  nacierających  trupem  po- 
łożywszy, szczęśliwie  uszedł.  Cromer.  lib.  29.  Biel.  f.  477. 
Btaiowski  tlómucz  na  Polski  język  Kromera  domyśla  się,  że 
to  miało  byc  nie  Krupski  ale  Krupka,  myli  się  jednak:  bo 
najprzód  Krupkowie  albo  jeszcze  na  ten  czas  w  Polszczę  nie 
Lyli,  albo  dopiero  osiadali:  Krupscy  zaś  Korczakowie  zdawna 
w  Polszczę  na  sławę  imienia  swego  zapracowali ;  rozumiał- 
bym zaś,  ze  to  był  Jerzy  czyli  Jędrzej  Krupski,  o  którym 
Bielski  pisze,  ze  był  herbu  Korczak  komissarz  z  Tomickim 
do  Wołoch  na  odebranie  przysięgi  od  Bogdana  hospodara 
W^^ołoskiego  1.509.  juz  na  ten  czas  kasztelan  Bełzki,  tenże 
rozumiem  kasztelanem  byl  Lwowskim  1515.  *)  a  w  r.  1533. 
wojewodą  Bełzkim  pisał  się  z  Orchowa.  Małgorzata  Krupska, 
Brandysa  Dziwisza  małżonka  1582.  Krzysztof  1032.  w  Ru- 
skiem. Joachim,  Stefan  w  Witebskiem.  Krupski  Bernardus 
Ordinis  Minor,  de  Obserran.  wydał  Skarby  niebieskich  ta- 
jemnic, to  jest  Objawienia  S.  Brygitly  j}0  Polsku  przetło- 
maczone  infol.  1698.  iv  Zamościu. 

Krupski.  Jan  Krupski  w  komput  rycerstwa  Polskiego 
policzony,   o  czem  świadczy  Ab/ł^/y^f/cya  1690.  /ó/.  7. 

Kriisieuski  herbu  Dołęga.  N.  Krusiński  rotmistrz 
mężny  żołnierz  pod  Nowogardem  i  indziej,  zginął  w  3Io- 
skwie  z  Dymitrem  Carem  3Ioskiewskim  1606.  Petric.  lib.  2. 
Histor.  3Ioschov.  Wojciech  w  województwie  Brzeskiem  r. 
1632.  Tadeusz  Soc.  Jesu  missyonarz  w  Pcrsyi  i  Stambule 
wydał  Tureckim  językiem  historyą  wojny  teraźniejszej  Tur- 
ków z  Persami.  Jest  w  druku  jego  Prodromus  ad  historiom 
Revolutionis  Persicae  m  kto  1733.   we  Lwowie. 

Hriisz^  w  województwie  Wołyńskiem  Piotr  Krusz 
podpisał  elekeyą  Jana  Kazimierza  Króla. 

Kl*li.«>zczyuski  ^  w  województwie  Lubelskiem.  Ma- 
ciej  Kruszczyński   podpisał  elekeyą  Jana  Kazimierza. 

Kriiszeeki  herbu  Doliwa,  tak  piszą  o  nich  nasi  pisarze. 


*)  Ten  to  sam  będzie  Jerzy  z  OrcAo?<)a  Krupski,  kasztelan  Lwow- 
ski, starosta  Hrodelski,  o  którym  stoi  w  Cod.  Dipl.  Fol.  I. 
jol.  583.  że  w  roku  1525.  podpisał  na  sejmie  Piotrkowskim  za- 
warte przymierze  między  Zygmuntem  I.  Królem  a  książęty  Po- 
morskiemi  Gieczym  i  Barnimem.  —  Krasicki. 


Hriiszeliiicki— Hruszowski.       397 

Kriiszeluicki  herbu  Sas,  w  Ruskiem  województwie. 
N.  Kruszelnicki  rotmistrz,  Wołoszą  pogromił  1572.  Bielski 
fol.  645.  W  roku  1588.  było  trzech  braci  rodzonych  Kru- 
szelnickich,  którzy  się  ojcowską  fortuną  dzielili,  a  najbar- 
dziej Kruszelnicą  i  Skolim.  Z  tych  jeden  Tomasz,  który  z 
Bystrzejowką  spłodził  syna  3Iarcina,  1632.  temu  Kalinowska 
córka  Adama,  powiła  syna  Alexandra  chorążego  Czernie- 
chowskiego,  rotmistrza  1658.  ten  z  Orchowską  miał  córkę 
Eufrozynę  Adama  Jordana  podkoniuszego  koronnego  mał- 
żonkę, i  synów  trzech:  Jędrzeja,  3Iarcina  i  Jana,  ludzi  ry- 
cerskich. Piotr  brat  Tomasza,  z  Kurapińskiej ,  między  in- 
szemi,  zrodził  Mikołaja,  ten  z  Gurskiej,  Krzysztofa  podcza- 
szego Zydaczewskiego  sędziego  kapturowego  Lwowskiego  r. 
1733.  sędziego  ziemskiego  Lwowskiego,  posła  na  sejm  W^ar- 
szawski  pacificationis  za  Augusta  III.  zona  jego  Maryanna 
Kunicka  lowczyna  Chełmska,  tej  synowie  3Iaciej,  Stanisław, 
Jan  i  Franciszek,  córek  sześć:  Urszula  za  Cypryanem  Za- 
polskim podczaszym  Parnawskim,  Joanna  Antonina,  Alexan- 
dra  Elżbieta  i  Bogumiła.  Siostra  tegoż  Krzysztofa  za  Szy- 
manowskim. Trzeci  brat  Tomasza  i  Piotra,  Jerzy  spłodził 
Jędrzeja,  którego  z  Laźniewskiej  potomstwo,  Jan  Karme- 
lita, Stanisław  i  Władysław,  ci  oba  na  wojnach  pogiaęli, 
i  córki :  Maryanna  Lubieniecka,  Apollonia  Nahojewska,  He- 
lena Czaplińska ,  Anna  Brzozowska.  Krzysztof  pisarz  grodzki 
Krzemieniecki.  Kazimierz  w  zakonie  naszym  wielkiej  wstrze- 
mięźliwości kapłan.  Są  też  insi  Kruszelniccy  Czylewiczowle, 
Paszewiczowie,   i  inni,   ale   ci  inną  procedencyą  mają. 

W  r.  1778.  Jan  Kruszelnicki  podczaszy  Lwowski.  —  Krasicki. 
Hriiszewski  herbu  Ahdank.  Bogusz  z  Kruszowa 
podsędek  Kaliski  1436.  u  Łask.  w  Stat.fol.  141.  Adam, 
Wojciech,  Bartłomiej  komornik  Zakrzeński  w  Płockiem.  Ję- 
drzej podczaszy  Dobrzyński  1632.  któryś  z  tego  domu  miał 
za  sobą  Zofią  Jabłonowską:  Kruszowska  Zbożnego  Zakrzew- 
skiego herbu  Ogończyk  małżonka.  Stanisław  1636.  niektóre 
księgi  darował  kollegio  naszemu  Brzeskiemu.  Jest  w  Skwier- 
niewicach  jednego  z  Kruszewskich  nadgrobek  z  herbem  Ab- 
dank.   Paweł  podczaszy  Bielski  poseł  na  kowokacyą  1733. 

W  roku  1778.  Antoni  Kruszewski  kanonik  Wileński.  —  Józef 
skarbnik  Łęczycki.  —  Jan  chorąży  Bielski.  —  Jakób  pisarz 
Zawskrzyuski.  — -  Krasicki. 

KRUSZOWSKI     HERB. 

Ma  by»5  niedźdwiedź,  na  dwóch  tylnych  nogach  stojący, 
do  góry  przedniemi  wspięty,  w  prawą  tarczy  obrócony,  dwiema 


598         Hrnszowski— Hriiszyiiski. 


KRUSZO  WSKI     /i^K^fe^^k      HERB 


strzałami  w  gardło  postrzelony,  z  których  jedna  z  przodu, 
druga  z  tyłu:  nad  liełmem  pół  niedźwiedzia  takiegoż.  Tym 
herbem  świadczy  Paproć,  in  Stromat.  pieczętują  się  Kru- 
szewscy, czy  z  Czeska  Skrauszewscy  których  przodek  był 
Brykci,  Nedecki  z  Ncdedy,  rodem  z  Węgier,  ten  przy- 
szedłszy do  Polski  za  Zygmunta  I.  i  dóbr  Kruszowa  naby- 
wszy od  nich  Kruszowskim ,  byt  nazwany,  syn  jego  był 
Tomasz ,  tego  zaś  Stanisław  z  Kąckiej  spłodził  Joacliima 
męża  rycerskiego,  który  żadnej  okazyi  za  Zygmunta  III, 
(był  u  niego  dworzaninem)  nie  opuścił.  Jana  i  Wojciecha 
także  ludzi  wojennych. 

Hruszyiiski  herbu  Pobog,  piszą  się  z  Kruszenicy 
w  Płockiem  województwie.  Przodek  ich  był  Mikołaj  Sza- 
mota z  Kruszenicy,  któremu  dał  był  przywilej  i  jego  suk- 
cessorom  Władysław  książę  Mazowiecki  1435.  który  potem 
Zygmunt  August  approbował  1559.  Janowi,  Walentemu, 
Jakóbowi  i  Adamowi  Kruszyńskim,  raczej  by  jednak  miało 
byó  Kruszeńskim ,  ile  od  Kruszenicy.  Jakób  z  Doroty  Otrę- 
husowny  zostawił  cztery  córki  i  synów  trzech.  Pierwszy 
Wawrzeniec,  temu  Jadwiga  Naropińska  powiła  syna,  który 
pod  Chocimem  poległ  w  okazyi.  Drugi  Jerzy  rotmistrz  przez 
lat  szesnaście,  jeździł  w  legacyi  do  Turek,  zUimtąd  powró- 
ciwszy oberszterem  uczyniony  na  Pruskiej  e.\pedycyi  ,  po 
której  znowu  powtóre  do  Turek  od  Władysława  IV.  wy- 
słany w  poselstwie,  tam  przez  dwadzieścia  i  pięć  niedziel 
sekwestrowany,  nakoniec  wolno  puszczony,  wszystko  co  mu 
było  zlecono,  należycie  sprawiwszy  j  w  nadgrodę  zasług  jego 
dano  mu  stolnikostwo  Podolskie ,  i  niektóre  dobra  na  Po- 
dolu :  Constit.  1535.  fol.  5.  pierwsza  jego  zona  Magdalena 
Wilkowska ,  druga  Dorota  Bełzecka  Janusza  chorążego  Beł- 
zkiego  z  Anny  Niszczyckiej  kasztelanki  Bełzkiej  córka.  Trzeci 


Hriiszyiiski. 


Daniel  znacznej  szarzy  dosłużył  się  w  wojsliu  Cesarsltiem. 
Wojciecli  tych  slrjjeczny  i  Krzysztof  w  batalji  Prusiciej  rękę 
stracił,  byli  to  synowie  Jana  ci  dwaj  ostatni.  Marcin  w  KI- 
jowskiem  roku  1648.  Wawrzenlec  spłodził  córek  trzy:  jedna 
Agnieszka  Imo  voto  Sławska,  2do  voto  Kutkowska.  Druga 
Zofia  ta  żyła  z  Stefanem  Godzimierskim.  Trzecia  Katarzyna 
Walicka,   i  syn  Jerzy  ale  bezpotomny. 

Kruszyński  herbu  Pomian ,  w  Kujawsklem  woje- 
wództwie pisze  o  nich  Okolski.  Jeden  z  nich  mt-jz  rycerski 
jeździł  gońcem  do  Turek  od  Koniecpolskiego  hetmana.  N. 
Wojciecha  Kozierowskiego  małżonka. 

Kniszyiiski  herbu  Pratudztc,  w  Chełmińskiem  wo- 
jewództwie, piszą  się  z  Bolimina:  Bernard  Kruszyński  miał 
za  sob.ą  Wedelsztedownę,  syn  jego  pisarz  ziemi  Chełmiń- 
skiej 1653.  MS.  de  Famil.  Prus.  Jan  1048.  Waleryan  cho- 
rąży Chełmiński,  miecznik  Pruski,  nakoniec  kasztelan  Gdański 
dwa  razy  śluby  małżeńskie  ponawiał,  raz  z  Joanną  Kitnowską 
Adryana  sędziego  ziemskiego  Malborskiego  córką,  z  tą  były 
trzy  córki  Konstancya  najprzód  Melchiorowi  Czapskiemu  mie- 
cznikowi ziem  Pruskich,  a  potem  Kalkszteinowi  zaślubiona, 
Ludwika  i  Maryanna  Kossowska  kasztelanowa  Slerpska,  sy- 
nów zaś  dwóch :  Jan  i  Piotr.  Drugi  raz  z  Konopacką  ka- 
sztelanką Chełmińską,  i  zniej  dwóch  synów  zostało:  Antoni 
i  Michał,  córka  zaś  była  \mo  voto  za  Radowickim,  2do  za 
Chrząstowskim  miecznikowiczem  Wschowskim.  Piotr  z  Ki- 
tnowskiej  spłodzony,  ma  za  sobą  3Iaryannę  Czapską  kaszte- 
lankę Elblągską.   N.   była  za  Mikołajem  Pruszakiem. 

Wielądek  w  heraldyce ,  wypisując  rodowód  Kruszyńskich  ,  zasięga 
nierównie  dawniejszych  czasów  od  Niesieckiego :  a  że  opis  ten 
nawet  co  do  nowszych  czasów,  obszerniejszy  w  szczegółach  od 
podania  JSiesieckiego,  przeto  zamieszcza  się  tu  całkowicie,  jak 
następuje :  Dom  ten  starożytny ,  o  którym  świadczą ,  z  różnych 
autorów  wiadomości,  autentyczne  dokumenta  i  rękopisma.  Z  tych 
Jentek,  Zentek,  czyli  S  w  en  tek,  z  Sękowa,  w  województwie 
Chełmińskiem  i  Płockiem  osiadły  rycerz ,  miał  trzech  synów ,  z 
których  jednemu  wieś  J\ruszi//ii/ ,  drugiemu  wieś  Konojadki,  w 
województwie  Chełmińskiem,  ziemi  Michałowskiej,  trzeciemu  zaś 
Sękowo  w  województwie  Płockiem  zostawił.  Było  to  pewnie  w 
tym  czasie ,  gdzie  szlachtę  po  imionach  od  wsiów  nazywać  mieli 
zwyczajem.  Chronologicznie  jednak,  gdy  o  tern  dowieść  roku  nie 
można,  zapewnić  jednak  należy,  że  długi  czas  przed  inkorporacyą 
prowincyi  Pruskiej  do  Królestwa  Polskiego,  nazywać  się  poczęli, 
de  Kruszyn,  de  Honojad,  jako  powstałe  od  wsiów  familie.  Do- 
wodem tego ,  iż  nie  tylko  w  akcie  inkorporacyi ,  jest  podpisany 
rycerz  de  Kruszyn ,  ale  podług  świadectwa  Duisburga ,  za  cza- 
sów mistrza  Krzyżackiego  Weinreicha  Kniprode  1375.  r. ,  Jan 
dc  K]'uszyii  rycerz ,  dobrawszy  sobie  drugich  współrycerzów, 
Wigbolda,   czyli  Wilibalda  biskupa  Chełmińskiego,   w  Chełmży 


400  Kruszyński. 


najechali ,  i  onegoź  wtrącili  do  więzienia.  Lubo  Duisbiirg  wyraża, 
capttis  fuit  in  Colmse ,  per  Joannem  de  Kinihcheii ,  mililem ,  et 
suos  compliccs ,  lecz  dowodzi  autentyczny  dokument  z  aktów  kon- 
systorza  Clieliiiińskiego  wyjęły,  źe  wyznaczeni  1381.  z  Rzymu 
komissarze  ,  biskup  Pomezański  i  dziekan  \A'armiiiski,  z  Jana  de 
Kri/szi/n  ,  e.\komunikę  zdejmowali,  i  karę  na  niego  włożyli  15. 
grzywien  corocznie  z  wsi  Kruszyn,  do  szpitala  Śgo  Ducha  w  Bro- 
dnicy płacenia,  które  się  w  czasie  w  15.  wtok  odebrania,  od- 
mieniły ,  co  potem  do  przedania  wsi  Kruszyn ,  Jana  de  Kj'usz>/n 
przymusiło. 

Bernhard  de  Kruszyn  rj^erz,  który  (jak  dokumenta  opiewaj.-j)  z 
Barbarą  Borotcską  herbu  Ogończyk ,  spłodził  dwóch  synów,  i 
cztery  córki.  Pierwszego  syna  imienia  dojść  nie  można,  lecz  z 
rozrodzonych  od  niego  linji ,  w  województwach  Krakowskiem, 
Wołyńskiem  i  Podlaskiem ,  znajdują  się  Kruszyńscy.  Z  córek  je- 
dna borota  źe  byJa  za  Tomaszem  Krajewskim ,  wiadomo.  Drugi 
zaś  syn : 

Jan  de  Kruszyn  rycerz,  z  Barbarą  S/a/o^/ocA'?  miał  synów,  Jana 
i  Marcina.  Ten  to  podobno  wyżej  wyrażony  Jan,  ukarany,  bo 
się  z  dokumentów  okazuje,  że  się  na  Chelmiuskiem  wyprzedał,  a 
w  Prusiech  książęcych ,  kupiwszy  wieś  Nejdak ,  tam  osiadł.  Jan 
umarł  bezpotomnie  przy  dworze  Króla  Zygmunta. 

Marcin  dc  Kruszyn  rycerz,  drugi  syn  Jana  z  Ewą  Augustynow- 
ską ,  urodzoną  z  Skoryjewskiej ,  spłodził  Jana  i  Bernarda: 
Jan  z  Radomiiiska  żył  bezpotomnie. 

Bernard  Kruszyiislci ,  sławnie  w  wojnach  3Ioskiewskiej ,  i  Prusko- 
Inflantskiej  komenderujący  rycerz ,  Królewicza  Władysława  tron 
Bloskiewski  osiadającego,  nieodstępny  sługa,  z  zabranego  Kijow- 
skiego i  Smoleńskiego  kraju,  wiele  miastami  i  wsiami  udarowany, 
po  odmianie  losu,  siedmioletnią  w  Moskwie  cierpiał  niewolą,  zkąd 
uwolniony,  przyniósł  na  sobie  obraz  Matki  Boskiej  na  desce  lipo- 
wej malowany,  który  jest  w  wielkim  ołtarzu  kościoła  Nawrzyń- 
skiego ,  łaskami  słynący.  Tenże  po  przedaniu  w  książęcych  Pru- 
sach wsi  Nejdnku,  osiadł  na  Chełmińskiej,  kupiwszy  w  r.  1635. 
wieś  Nairrę,  która  w  tym  czasie  jest  w  possessyi  Konstantego 
Kruszyńskiego,  szambelana  Króla  Jmci  Pruskiego,  o  którym  ni- 
żej. W  tej  wiosce  za  przywilejem  przez  tegoż  otrzymanym,  co 
rok  jarmarków  12.  bywa.  Po  odprawionych  wiele  razy  poselskich 
funkcyach,  umarł  w  roku  1660.  sędzią  ziemskim  Chełmińskim, 
pochowany  w  grobie  kościoła  Nawrzvńskiego.  Tenże  rzeczony 
Bernard  Kruszyński  z  Anną  ffedehztedzianka,  urodzoną  z  ffyb- 
czyńskiej,  którą  rodziła  Krupocka,  spłodził  Jana,  Hippolita 
sterilem,  i  córkę  Pudencyannę  primo  roto  za  Jerzym  Piwnickim 
pisarzem  ziemskim  Chełmińskim,  '2do  roto  za  Krasińskim  pisa- 
rzem Ciechanowskim. 

Jan  Kruszyński  pierwszy  syn  Bernarda  z  fVedeIsztetn  urodzony, 
pisarz  sądowy  ziemski  Chełmiński ,  mąż  pełen  cnoty  i  rozumu, 
z  Konstancyą  fFedelsztedzianką,  urodzoną  z  Tesmerowny,  spło- 
dził Jana,  w  młodym  wieku  w  cudzych  krajach  zabitego,  i  Wa- 
leryana,  także  cztery  córki:  Trzcińskiego,  Jaranowskiego  i 
Dąbskiego  w  Kujawach ,  i  Dąbrowskiego  na  Chełmińskiej  mał- 
żonki. 

Waleryan  Kruszyński,  najprzód  podwojewodzy  Chełmiński,  potem 
miecznik  ziem  Pruskich,  naoslatek  kasztelan  Gdański,  wieln  dóbr 


Hruszyuski.  401 


Pan,  lecz  przez  rewolucyą  Szwedzką  i  rabunek  Kalmuków  zni- 
szczoDy,  dwa  razy  śluby  małżeńskie  ponawiał.  Raz  z  Joanną 
Kitnowsiką,  Adryana  Kitnowskiego,  sędziego  ziemskiego  Malbor- 
skiego,  herbu  Cholewa,  i  Konstancyi  Cwsofiwę/' małżonków  córk.-j, 
z  t.i  były  trzy  córki :  Konstancya  najprzód  Melchiorowi  Czapskie- 
mu miecznikowi  ziem  Pruskich,  a  potem  Kalkszteinowi  zaślubioDa. 
Druga  Ludwika  Bogdana  Mostowskiego  kasztelana  Sierpskiego 
małżonka ,  z  której  Paweł  Mostowski  wojewoda  Mazowiecki. 
Trzecia  Maryanna  w  panieńskim  umarła  stanie.  Synów  Walc- 
ryana  Kruszyńskiego  z  Kitnow.ikiej ,  dwóch,  Jaa  i  Piotr,  Jan 
w  młodości  w  cudzych  krajach  umarł. 

Piotr  Kruszyński  syn  Waleryana  z  Kitnowskicj ,  ten  z  Zofią 
Czapską  Jana  Czapskiego  kasztelana  Elblągskiego ,  i  Ludwiki 
Rudnickiej  małżonków  córką  ,  spłodził  Konstancya ,  Kazimie- 
rza Korytowskiego  herbu  M(n'a  małżonkę  ,  z  której  Jan  Ko- 
rytowski  generał  adjutant,  dóbr  Padniowskich  w  Gnieznieńskiem, 
i  Węgierek  w  Poznańskiem  dziedzic.  Który  z  fVilkoiiską  kaszte- 
lanką ,  ma  dwóch  synów ,  3Iichala  i  Józefa ,  i  córkę  Annę  Ko- 
ry to  wskich. 

Wzwyż  wspomniony  Waleryan  Kruszyński  kasztelan  Gdański,  se- 
cundo  voto  z  Teresą  Konopacką,  Stanisława  na  Konopalach  Ko- 
nopackiego ,  kasztelana  Chełmińskiego,  i  Katarzyny  Lukrecyi  Guf- 
detiszternomiij  ,  którą  rodzi  Cemowiia  wojewodzanka  Malbor- 
ska  kasztelanki  Gdańskiej  małżonków  córką,  spłodził  córkę  3Ia- 
gdalenę,  najpierwej  za  Radowickim  herbu  Grzymała,  z  którym 
córka  Teresa,  Kazimierza  Piwnickiego  małżonka.  Powtórnym 
związkiem  za  Chrząstowskim,  z  tym  Maryanna  Teodora  lirabi 
Sierakowskiego  kasztelana  Slońskiego  żona.  Tegoż  Walen-ana 
Kruszyńskiego  kasztelana  Gdańskiego ,  z  HonopackieJ  dwóch  sy- 
nów: Antoni  i  Alichał,  z  Maryanna  Kawęczyńską  miał  syna 
Olbrachta,  ten  z  Domicellą  Szeliską  spłodził  Antoniego,  w 
potrzebie  kraju  w  wojsku  będącego  i  Ludwikę.  Wspomniony  Sta- 
nisław Konopacki  2do  roto  miał  za  sobą  Krys»pinow?ię  Kersze- 
sztejnownę ,  z  której  dwie  córki ,  jedna  Teolila  Ignacego  Czap- 
skiego kasztelana  Gdańskiego.  Druga  N.  za  Jakóbem  Zboińskini 
kasztelanem  Elblągskim. 

Antoni  Kruszyński  syn  Waleryana  kasztelana  Gdańskiego,  z  Ko- 
nopackiej urodzony,  ten  Króla  Stanisława  Leszczyńskiego  nieod- 
stępny pomocnik,  wszelkie  z  nim  nieszczęścia  znoszący,  a  zatem 
w  czasie  panowania  domu  Saskiego  nieszczęśliwy.  Kilkakrotny  na 
komissyą  skarbową  w  Radomiu  komissarz,  od  całej  prowincvi  na 
sejm  koronacyi  ostatni  cum  hoinagio  delegowany  poseł.  \mo  voto 
z  Eleonorą  Korwinowną  Kochanowską,  spłodził  Ludwikę  Xawe- 
rego  Kochanowsidego,  i  Apolonią  Jędrzeja  Dunina  Wąsowicza 
małżonki.  Ido  rolo  z  Ludwiką  z  Korwinów  Kochanowską ,  uro- 
dzoną z  Karwickiej,  spłodził  jednego  syna  Konstantego. 

Konstanty  Kruszyński,  na  homagium  Fryderyka  Wilfeelma  IL  z 
województwa  Chełmińskiego  wybrany  deputat,  jako  mąż  pełen 
przymiotów,  roztropności  i  doskonałości  nauk  posiadający,  przy 
tym  dobry  obywatel.  Tamże  zaraz  pierwszy  w  Polskim  kontuszu, 
szambełanem  Pruskim  nominowany,  przy  systemacie  kredytowym 
rj'cerstwa  Chełmińskiego  konsyliarz  ośmletny,  do  układania  prawa 
prowincyonalnego  obrany  deputat.  Ten  z  Ludwiką  fVilxycką 
urodzoną  z  Tiicholczanki,  Ignacego  WiLvyckiego  cześnika  Orłow- 
ToM  V.  26 


402  Kriizer. 


skiego,  i  Maryanny  z  Tuchołków  córką,  którą  rodzi  Rczewska, 
z  tą  spłodził  syna  Józefa,  i  córki  Paulę,  Teodorę  Helenę  i 
Rozalią  Kruszyiiskich.  — 
Kiiropatnicki  \v  §.  V.  w  extrakcie  apud  tabulas  regni  Galliciae 
et  Lodomeriae  immatriculałorum  e(/uitum  pod  d.  10.  Września 
1782.  umieszcza  Władysława  i  Kaspra  Kruszyńskich.  — 


KRUZER 


HERB. 


Krokwie  trzy  powinny  być  w  niodrem  polu,  jadna  nad 
drugi},  i  trzy  kubki  srebrne,  tak  rozłożone,  ze  jeden  z  nich 
ma  byc  pod  krokwiami  u  spodu  we  środku ,  dwa  przy 
wierzchołku  najwyższej  krokni,  jeden  z  jednej,  drug^i  z  dru- 
giej strony.  Przyniesiony  ten  herb  do  Polski  z  Niderlasdu 
przez  Eneasza  Croser,  a  po  naszemu  Kruzer,  ten  z  ojca  Jana 
urodzony,  szukając  sławy  i  fortuny  już  w  Szwedzkiem  juz 
w  Francuzkiem  wojsku,  lata  swoje  w  rycerskich  dziełach  po- 
lerował, a  potem  za  ciężkiej  w  Polszczę  rewolucyi  w  roku 
1655.  do  Polskiego  obozu  udawszy  się,  z  generała  adjutanta 
szarżą  we  wszystkich  okazyach  mężnie  stawając,  oberszter- 
lejtnantem  uczyniony  w  regimencie  Niczahltowskleg^o  kaszte- 
lana Lubelskiego,  g^dy  pod  Głuchowem  odważnie  na  nieprzy- 
jaciela naciera,  w  gardło  dwa  postrzały  z  tej  okazyi  wyniósł; 
z  tąż  serdecznością  i  potem,  tak  na  Ukrainie  jako  i  pod  Clio- 
cimem  popisującego  się  Jan  Iii.  Król  Polski  i  cała  Rzeczpo- 
spolita do  indygenatu  tak  w  koronie  jako  i  księztwie  Litew- 
skiem  w  roku  1683.  przypuściła,  o  czem  Konstytucya:  był 
potem  łowczym  Inflantskini,  co  poznać  z  Konstytucyi  1726. 
yb/.  47.  pod  tytułem  Objaśnienie  honoru  Urodzonych  Krm- 
zerów.  Miał  za  sobą  Teresę  Fredrownę  wojskiego  Przemysł- 
kiego  córkę,  z  tą  spłodził  dwie  córki:  Joannę  Kurdwanow- 
skiego  Jana  skarbnika  Drohickiego,  i  Konstancyą  Jana  Ma- 
zarakiego  małżonki ;  synów  zaś  trzech  Karola  3Iaxymiliana 
sędziego  ziemskiego  Podolskiego,  w  artyleryi  koronnej  pod 
szarżą  majora,  dobrze  zasłużonego,  był  i  na  sejm  walny  po- 


lirwackl — Krynicki.  405 

słeiri  po  trzykroć  [i  deputatem  na  trybunał  koronny,  zona 
jego  Helena  Orehowska,  ale  sterilis.  Ludwika  łowczego  In- 
flantskiego,  kapitana  w  wojsku  Polsklem  cudzoziemskim,  syn 
jego  z  Suchodolskiej  Stanisław,  i  3Iarcina  chorążego  Laty- 
czowskiego,  ten  pod  czas  rewolucyi  w  tej  ojczyźnie  chorą- 
giew wystawił  swoim  kosztem,  i  aź  do  uspokojenia  jej  utrzy- 
mywał nie  małym  nakładem,  zona  jego  Papliuska  Anna,  z 
tą  zostaje  syn  Józef. 

N.   Kruzcr  w  ziemi  Przemyslkiej  miał  za  sobą  Wilczyńską  z  Pod- 
lasia. —  Krasicki. 

Hmaeki  herbu  Lewart.  Ci  jako  się  mówiło  pod  Fir- 
lejami, jednejże  są  dzielnice  z  niemi,  Jan  albowiem  Firlej, 
brat  Piotra  sędziego  ziemskiego  Lubelskiego  wziąwszy  dzia- 
łem Krwaty  i  Gołędzin,  Krwatskim  był  nazwany,  atoli  Okol- 
ski  świadczy,  ze  za  jego  czasów  zszedł  juz  ten  dom.  Krwa- 
cka  Katarzyna  Chronowskiego  małżonka. 

KRYGER     HERB. 

Tarcza  tego  herbu  wzdłuż  przedzielona,  na  jednej  stro- 
nie orle  skrzydło  czarne  w  żółtem  polu,  po  drugiej  stronie 
drugie  białe  w  czerwonem  polu,  od  barku  na  dole  do  góry 
obadwa  rozciągnione,  w  hełmie  nad  koroną  skrzydło  jedno 
białe,  tak  go  opisał  J/^".  o  Familiacli  Pruskich.  Dom  Kry- 
gierów w  Prusiech  starożytny,  tego  herbu  zażywa,  o  którym 
twierdzą,  że  jeszcze  za  Krzyżaków  kwitnął  w  Chełmiiiskiem 
województwie.  Z  tych  Łukasz  i  Mikołaj  Krygierowie  1658. 
dobra  ich   Sławkowo. 

Hryliiii^ki  herbu  Godziemba.  Są  w  Krakowskiem  wo- 
jewództwie.  Barbara  i  Teofila  zakonnice  Sądeckie. 

Krynicki  herbu  Korab.  JIS.  As.  Rutki,  toż  i  w 
drugim  czytałem,  za  herb  im  podtrąca  trzy  rzeki,  jak  zwy- 
czajnie w  Korczaku,  a  na  tych  trzech  rzekach  podkowa  do 
góry  prosto  obiema  rogami,  jak  w  herbie  Jastrzębiec  w  polu 
czerwonem,  a  na  hełmie  pięc  piór  strusich.  Atoli  Potocki 
w  Poczcie  herbów  J'o/.  553.  taki  ich  herb  położył.  Tarcza 
wzdłuż  przedzielona,  po  prawej  stronie  jej  Korab  herb  zwy- 
czajny, a  po  lewej  gryf  stojący  na  dwóch  nogach  a  prze- 
dniemi  wspięty  do  góry  I  w  prawą  tarczy  obrócony,  łapa 
prawa  wyżej,  lewa  niżej,  wszystko  w  czerwonem  polu: 
na  hełmie  nad  koroną  pół  Gryfa  z  mleczem  w  prawą  obró- 
conego. Tenże  powiada,  że  ten  herb  nadany  Janowi  Kry- 
nickiemu, że  w  Inflanciech  przeciwko  Moskwie  wojując  mę- 
żnie stawał  i  rany  ponosił,  za  co  na  sejmie  1613.  w  komput 
rycerstwa  Polskiego  policzony,   o  czem  Konstijtucija  fol.  36. 

26" 


404  Krypskl— Kryski. 

Korab    z  matki  szlachcianki    w  herb  jego  wtozony,  a  Bob- 
kowie do    swego  go    gryfa  przypuścili.    Teodor  na  Bassanie 
Krynicki  podstoli  Czerniechowski,  z  sejmu  1G38.   komissarz 
do  rozgraniczenia  między  województwy  Kijowskiem  i   Czer- 
niechowskiem.    Co7isttf.  jfol.  31.    Stanisław  1G32.    Stefan  w 
Kijowskiem  1674.   Okolski  o  nich  namienia  tom.  3.  Jol.  559. 
Kuropatnicki  w  §.  V.  w  extrakcie,    apud  tabulas  regni  Galliciae 
et  Lodomrriae  immatriculatorum  eąuilum   pod   d.    29.  Paździer- 
nika 1782.  r.  Piotra,    Bazylego,   Jana  i  Łukasza    Kry- 
nickich, umieszcza.  — 
Kryniccy   Pantaleon  i  Grzegorz,   nobilitowani  na  sejmie  roku 
i673.  —  Krasicki. 

Krjliski  hei^bu  Topacz ,  w  województwie  Ruskiem. 

tkryslŁi.  herbu  Prawdzie .)  w  województwie  3Iazowie- 
ckiem,  od  dóbr  Kryska  tak  nazwani,  atoli  się  pospoliciej 
pisali  z  Drobnina:  Lew  dziedzic  na  Krysku ,  tego  córka  Mał- 
gorzata, była  za  Janem  ^Yązem  podskarbim  u  książąt  Ma- 
zowieckich, Paproć,  o  herb.  fol.  282.  syn  zaś  jego  Nino- 
gniew  wojewoda  Płocki:  rok,  tak  Paprocki  '^ako  i  Okolski 
napisał  1430.  za  któremi  i  ja  idąc  w  tymże  czasie  położyłem 
go  między  wojewodami  Płocklemi ;  atoli  teraz  widzę ,  ze 
omyłka  w  roku,  co  i  ztąd  poznać;  bo  temu  Ainogniewowi 
syna  przyznają  obadwa  ci  autorowie,  Jana  kasztelana  Zakro- 
cimskiego,  który  dopiero  kwitnął  w  roku  1525,  jako  podpi- 
sał, dekret  Mazowiecki  przeciwko  heretykom  u  Łubieńskiego^ 
w  sto  lat  tedy  nie  mógł  zyc  syn  po  ojcu;  i  Małgorzata  sio- 
stra Ninogniewa,  dopiero  za  mąz  wydana  1466.  co  poznad 
z  zapisów  jej  od  męża  Jana  ^Vąza,  u  Paproć,  loc.  cituto. 
Dopiero  to  tedy  Ninogniew  z  Kryska  na  wojewódtzwa  Pło- 
ckiego krześle  siedział  w  roku  1501.  jako  podpisał  elekcyą 
Ale.\andra  Króla  u  Kai-nkotvskiego  de  Primatu.,  przedtem  zaś 
był  najprzód  sędzią  Wyszogrodzkim  i  Zakrocimsklni  1452. 
Śtat.  Mazow.fol.  94.  i  1453. /o/.  109.  potem  był  kasztela- 
nem Raciązkim  1482.  Stat.  Mazow.  fol.  133.  dalej  kaszte- 
lanem go  Wiskim  czytam  1496.  u  Łaskiego  w  Stat.f.  110. 
z  Boglewskiej  miał  córkę  Katarzynę  Narzymską  matkę  dwóch 
kasztelanów :  3Iikołaja  Sierpskiego  i  Tomasza  Płockiego  ka- 
sztelanów, syn  zaś  jego  Jan  kasztelan  Zakrocimski,  z  Las- 
sockiej  herbu  Dołęga  spłodził  sześć  córek,  i  synów  dzie- 
siąciu,  atoli  od  dwóch  tylko  zostało  potomstwo :  to  jest  Sta- 
nisławowi Wituska  powiła  dwie  córki,  z  których  jedna  El- 
żbieta wydana  za  Wolskiego,  druga  Anna,  i  syna  Jana,  który 
z  Wiehorowskiej  herbu  Lis  pisarzowny  Ciechanowskiej  miał 
potomstwo.  Jakóbowi  kasztelanicowi  Zakrocimskiemu  Czo- 
snowska  herbu  Roch  zrodziła  Floryana,   który  z  Anną  Wi- 


Kryski.  405 


chorowską  podscdkowną  Ciechanowską  tylko  jediK^  córkę  zosta- 
wit  Zofią;  siostry  Floryana  były  dwie  Nictyxina  i  Agnieszka. 

Tenże  Nienogniew  wojewoda  Płocki,  z  drugiej  zony 
Bartnickiej  herbu  Dołęga  miał  cztery  córki,  Annę  Mińską, 
Małgorzatę  Radziejowską,  Naropińską  kasztelanową  Płocką, 
i  Dorotę  Zieleńską,  i  synów  Jakóba  kanonika  Płockiego,  Mi- 
kołaja ,  Bartłomieja,  Stanisława,  Piotra,  kasztelana  Sierp- 
skiego  koło  roku  1520.  List  in  MS,  Pelricop.  (bodaj  to  nie 
o  nim  pisze  Bielski  fol.  544.  ze  pod  czas  wojny  Pruskiej 
1520.  Nieborga  zamku  z  szlachtą  Mazowiecką  dobył,  i  kró- 
lewskie w  nim  osadził  presidium :  toz  ma  f^aporius  o  nim,) 
starostę  Płockiego,  ci  zeszli  steriles  i  Pawła,  ten  z  Anny 
Sreńskiej  herbu  Dołęga  miał  te  córki,  Annę  Brzoszczynę 
kasztelanową  \Yiską,  Barbarę  Osuchowską,  Agnieszkę  Uchań- 
ską Avojewodzicową  Płocką  i  ^Małgorzatę  Kostkową  kasztela- 
nową Zakrocimską,  matkę  Ś.  Stanisława  Kostki,  była  to 
Pani  świątobliwa,  w  mowie  skromna,  w  jedzeniu  z  umar- 
twieniem pomiarkowana,  nabożna,  ztąd  codzieu  z  Rostkowa 
do  Prasnyża  do  kościoła  jeździła,  kędy  też  kaplicę  wymu- 
rowała: umierając,  gdy  ją  konwulsye  śmiertelne  ściskać  po- 
częty, kazała  sobie  podać  obraz  Stanisława  syna  swego,  już 
na  ten  czas  cudami  wsławionego  i  rzecze  do  niego ,  teraz 
Stasiu  synu  kochany  ratuj,  i  w  tych  słowach  skonała:  Piotr 
Fabrycy  Soc,  Jesu  prowincyał,  wielkie  pobożności,  tej  Pani 
pochwały  zapisał  in  MS.  ^irchivii  Proinhc.  Pol.  Synów  zaś 
Paweł  trzech  zostawił:  Wojciecha,  Szczęsnego  i  Slanisława. 
Wojciech  był  podkomorzym  Płockim,  starostą  Dobrzyńskim 
i  Mławskim,  dworzaninem  królewskim,  mąż  nauki  wytwornej, 
w  filozofjl  i  jurisprudencyi  biegły,  zkąd  August  I.  Król  Pol- 
ski w  różnych  go  zażywał  legacyach,  to  do  Papieża,  to  do 
Cesarza,  to  do  Hiszpanji,  to  do  Anglji,  Bielski  fol.  600. 
i  jego  nadgrobek  w  Drobninie,  nad  nadzieje  z  wielkim  żalem 
wszystkich,  wieku  swego  33.  żyć  przestał,  któremu  Kocha- 
nowski rytmem  Polskim  pogrzebową  napisał  kondolencyą. 
Pisze  o  nim ,  l^arsevic.  orat.  in  mo?'tem  Philippi  II.  Hispa- 
niae  Begis,  że  gdy  do  tego  Króla  posłował  od  Zygmunta 
Augusta,  upominając  się  Baru  i.  t.  d.  Król  się  go  pytał, 
Num  jurę  justeąue  omnes  principatus .,  an  etiam  ex  benigni- 
tate  sua  regia  concedcndos  vellet.  Na  co  Kryski  odpowie- 
dział: Nihil  se  prece  et  pretio  ohtinere  velle,  więc  Król 
rzecze.  Neapoli  ergo  litigabimus ,  uter  nostrumjus  rectius 
habeat.  Szczęsny  brat  rodzony  Wojciecha  wojski  Płocki, 
żył  bezżenny. 

Stanisław  wojewoda  Mazowiecki  starosta  Płocki  trzeci 
ich  brat,  był  wprzód  kasztelanem  Raciązkim  i  starostą  Do- 


406  Kryski. 

brzyiisklni  1569.  jako  podpisał  restytucji}  Podlasza  do  ko- 
rony. Constit.  fol.  15 'i.  Wyprawiony  byl  z  innemi  po  Króla 
Henryka  do  Fraiicyi,  ale  od  Zuntu  musiał  si(>  wrócić,  Lo  mu 
Król  Duński  przejścia  bronił:  od  Stefana  potem  Króla  w  r. 
1576.  wziął  województwo  3Iazowieckie  i  zaraz  w  legaeyi  od 
niego  wysłany  do  Moskwy,  do  Iwana  kniazia  z  pełną  mocą: 
dufał  mu  albowiem  Król  Stefan  wiedząc  i  o  jego  rozsądku 
i  wymowie  I  dobrem  sercu.  Prybrał  był  sobie  w  dożywo- 
tnią przyjaźń  Małgorzatę  Uebańską  wojewodzankę  Płocką, 
z  tą  były  dwie  córki:  Elżbieta  i  Barbara,  i  synów  czterech: 
Wojciech,  Felix,  Paweł  i  Piotr.  Z  tych  Wojciech  był  ka- 
sztelanem Sierpskim,  komissarz  z  innemi  do  Królewca  1609. 
na  uspokojenie  Prus  Constit.  fol.  888.  a  potem  kasztelan 
Płocki*).  Felix  brat  jego  najprzód  referendarz  koronny,  poseł 
na  sejm  1601.  Constit.  fol.  728.  i  1607.  zkąd  był  "deputo- 
wany komissarzem  do  ukojenia  Rokoszanów.  Constit.  f.  866. 
W  roku  1603.  marszalkował  izbie  poselskiej,  wziął  potem 
pieczęć  mniejszą,  a  nakoniec  i  wielką,  wszyscy  mu  wielką 
chwałę  dają  z  gładkiej  wymowy,  którą  gdy  mówił,  zdał  się 
wszystkich  serca  do  siebie  ciągnąc  zkąd  go  też  niektórzy  De- 
mostenesem  Polskim  zwali.  Cichocki  alloc.  lib.  2.  cup,  19. 
jego  żarliwość  o  wiarę  świętą  katolicką  sławi,  Annuite  Soc. 
fol.  439.  osobliwszym  go  protektorem  zakonu  naszego  wspo- 
minają, kiedy  i  na  walnym  sejmie  i  na  prywatnych  posie- 
dzeniach, niewinnych  sług  Boskich  lionoru  mężnie  bronił. 
Czytałem  ja  in  MS.  Cracov.  jego  respons,  którym  rokosza- 
nów gruntownemi  racyami.  Polszczyzny  wyborem  zamachy 
zl)ił  i  zwątlił.  Warszawska  domus  professa  jego  szczodro- 
bliwości ,  Argentus  de  rei.  Societ.  fol,  392.  a  Sierpski 
cudowny  obraz  nie  skurczonej  ku  sobie  ręki  doznali.  L.  Pa- 
procki ŁasAi  fol.  55.  Był  oraz  starostą  Przędeckim,  Kowel- 
kim ,  Krzywińskim,  nicwiem  czy  nic  l)ył  i  kasztelanem  Za- 
krocimskim  1605.  jako  pisze  y/ndr.  Loc/in.  Astraea ,  życie 
to  śmiertelne  zakończył  1617.  wieku  swego  55.  jako  z  jego 
nadgrobku  w  Warszawie  poznać,  kędy  o  nim  tak  mówi: 
Invidiam  rirtiite  vicit^  prudens  Senator,  cautiis  consiliarius, 
ciuis  Patriae  salutaris  ,  cat/iolicae  reritntis  assertor  con- 
stantissimus :  miał  za  sobą  Zofią  z  Lubienia  herbu  Doliwa, 


*)  Krasicki  te  prz-ypisach  namienia  iź  w  IMnskpt.  Helsbergskich 
znajduje  się  oryginalny  list  lego  Wojciecha  Hryskiego  kasztelana 
Sierpskiego ,  do  Sz.  Rudnickiego  biskupa  Warmińskiego  pisany 
z  Dobronina  d.  19.  IMarca  1612.  r.  gdzie  donosi  iż  brał  pos- 
sessyą  królewszczyzny  Ostrowa,  danej  sobie  od  Króla,  i  źe  wy- 
jeżdża do  Królewca  zaproszony  od  elektora.  — 


Kryszpiii.  407 


Liic.  Paproć,  fol.  55.  syn  jeg^o  jeden  Paweł  starosta  Ko- 
welskl,  powróciwszy  z  cudzych  krajów,  dworzaninem  był  Zy- 
gmiinta  III.  we  dwudziestym  jednak  piątym  roku  ,  życia 
swego,  a  Pańskiego  1624.  wielkie  nadzieje  o  sobie  śmiercią 
prędką  pomieszał.  Starowol.  in  Monum.  Hieronima  drugiego 
syna  tego  kanclerza,  wspomina  tenże  Paproć.  Jol.  60.  w 
r.  1634.  miał  za  sobą  Maryannę  Karnkowską  wojewodzankę 
Płocką.  Okol.  tom.  2.  Jol.  433.  Wojciech  starosta  Przęde- 
cki  i  Arnolf  1632.  Stanisław  najprzód  sędzia  ziemski,  potem 
podkomorzy  Płocki,  starosta  Ostrowski  poseł  na  sejm  1633. 
ztamtąd  deputat  na  trybunał  Radomski,  Constit.  Jol.  21.  i 
1638.  fol.  21.  wziął  potem  kastztelanią  Raciążka,  a  z  Orzel- 
skiej  spłodził  dwóch  synów:  Stanisława  i  Jana,  i  córki:  Ba- 
rariow.  podobno  to  ten  Stanisław  był  potem  kasztelanem  Ra- 
ciązkim  jako  i  ojciec,  bo  się  z  tym  honorem  podpisał  na 
elekcyą  Jana  III.  1674.  Tomasz  kanonik  i  officyat  kollegiaty 
Łowickiej  1577.  ^4cta  Synod.  Petricov.  c.  36.  Stanisław  w 
zakonie  naszym  rządził  koUegia  Lwowskie,  Jarosławskie  u 
Ś.  Jana,  a  na  Kaliskim  życie  skończył  w  roku  1617.  Do- 
rota Kryska  Jana  Berzewicza  małżonka,  ale  bezpotomna,  jej 
szczodrobliwy  affekt  ku  3Iatce  Boskiej  w  Sierpsku  pod  ro- 
kiem 1625.  i  1627.  wspomina  Luli.  Paprocki  Łaski  fol.  44. 
i  64.  Xa.i  fol.  58.  w  roku  1627.  Annę  z  Kryskich  Kargow- 
ską  sędziną  ziemską  Płocką.  Wiktor  Kazimierz  posłował  na 
konwokacyą  1648.  Jan  Konstantyn,  Felix  i  Piotr.  Siostry 
Ninogniewa  wojewody  Płockiego  o  którym  wyżej,  jedna  była 
Szumska,  druga  Małgorzata  za  Łosiem.  N.  była  za  Janem 
Krasińskim. 


KRYSZPIN       AfJfB^M^^k.       HERB 


Maja  być  w  polu  czerwonem   dwie  jelenie  głowy  jediui 
nad    drugą,    głową    obiedwie   w   lewą   tarczy  obrócone,    na 


408  Hi*yszpfii. 


hełmie  pawi  ogon  między  dwiema  skrzydłami  orłami,  tak 
go  opisał  Its.  Jiojuł.  tu  MS.  Atoli  nie  zupełnie  go  opisał: 
powinien  być  albowiem  pieniek  dębowy  prosto  do  góry  sto- 
jący, po  lewej  jego  stronie  w  lazurowem  polu  trzy  sęki 
ocięte ,  na  których  dwóch  wyższych  przednią  prawą  łapą  się 
wspiera  lew,  lewa  na  drugim,  ogon  u  lwa  z  pomiędzy  nóg 
zadarty,  na  tylnych  zaś  nogach  stad  powinien;  po  prawej 
stronie  pieńka  w  złotym  kolorze  dwa  sęki  jeden  pod  dru- 
gim, i  dwie  jelenie  głowy,  takie  jakie  się  wyżej  mówiło; 
takem  go  widział  wyrażony  na  domowej  pieczęci,  i  Zygmunt 
Cesarz ,  który  aukcyą  nową  herb  ich  dawny  przyozdobił, 
Wacławowi  Kierszejszteinowi  w  roku  1437.  jako  mi  się  czy- 
tać dostało  na  przywileju  tegoż  monarchy,  tak  go  opisał :  a 
potem  Leopold  Cesarz  Ludwikowi  Kierszejszteinowi  w  roku 
1(378.  toż  samo  potwierdził,  o  czem  w  tym  domu  jest  list 
Cesarski.  Z  tym  herbem  przyszli  do  Litwy  Kierszejszteino- 
wie.  Przodek  ich  za  czasów  Cesarza  Zygmunta,  długo  słu- 
żąc, Av  wojsku,  w  Prusiech  osiadł,  wyniósłszy  się  z  Niemiec 
(jest  o  tern  świadectwo  Jana  Zygmunta  elektora  Brandebur- 
skiego  dane  1G16.  i  Jerzego  Wilhelma  1631.  kędy  po  te 
czasy  kwitnęli  Ludwik  Krystyan  dworzanin  elektorski  i  Zy- 
gmunt Kierszejszteinowie  dziedzice  na  Praźniku  Nowodolsta- 
dzie,  kędy  wspomina  z  pochwałą  przodków  ich,  wiernością 
i  rycerskiemi  dziełami  zaleconych).  Z  prawnuków  jego  je- 
den, na  ojczystej  tamże  został  fortunie,  drugi  na  imię  Kry- 
szpin  Kierszejsztein ,  Zygmuntowi  Augustowi  zasłużony,  w 
Żmudzi  gnieździć  się  począł;  z  tego  poznać,  ze  się  Kry- 
szpinami,  nie  od  familji  Rzymskiej  Kryszpinów  zowią ;  (wielka 
to  była  we  Włoszech  •  sława  tego  domu,  bo  Kryszpinowie  ci, 
konsulami  Rzymskiemi  bywali,  jako  Quinctius  Crispinus  V^. 
c.  745.  Clodius  Crispinus  roku  Pańskiego  187.  Kryspina  zona 
Kommoda  Cesarza  od  niego  zabita  Dio.  lib.  71.  fol.  820. 
i  wiele  inszych  godnych  ludzi  i  męczenników  świętych)  ale 
od  imienia  tego  Kierszejszteina,  które  miał  Kryszpin,  ten 
spłodził  kilka  córek,  które  z  «acnemi  domami  spowinowacił, 
i  syna  jednego  także  Kryszpina  dziedzica  na  Radwani  Cy- 
wuna  Pojurskiego ,  ofiarował  mu  Zygmunt  IIL  kasztelanią, 
ale  jej  przyjąć  niechciał;  ten  w  wojsku  Niderlandskiem  pod 
grałem  Maurycym  długo  rycerską  prowadził;  a  potem  po- 
wróciwszy do  ojczyzny,  i  Karolem  Chodkiewiczem  siła  mę- 
żnie dokazywał  w  Inflanciech  i  w  Moskwie,  gdzie  w  wię- 
zieniu postradał  stryjecznego  swego  Krystyna  Kierszejszteina, 
wziął  Annę  Szemiotownę  córkę  Wacława,  kasztelankę  Wi- 
tebską w  małżeńską  ligę  1617.  która  dwóch  mu  synów  zro- 
dziła,   Karola  ten  młodo  umarł,    i  Hieronima  podskarbiego 


Krysztoporski.  409 


wielkiego  Litewskiego,  z  młodszych  lat  dworzaninem  był  u 
Władysława  1^.  roty  potem  i  chorągwie  usarskie  wodził, 
regimentował  nad  ludźmi  ksicztwa  Zmudzkiego  pod  Mohilo- 
wera  przeciw  Moskwie.  Niechcąc  się  poddać  pod  protekcyą 
Szwedzką,  wjzuty  ze  wszystkiej  fortuny,  i  do  więzienia 
wtrącony,,  przecież  jako  mógł  ratował  ojczyzny,  opędzając 
ksicztwo  Zmudzkie,  juz  Prusakom,  już  Szwedom,  w  zasłu- 
gach najprzód  został  marszałkiem  Kowieńskim,  potem  kuchmi- 
strzem Litewskim ,  nakoniec  podskarbim  wielkim  i  pisarzem 
Litewskim,  przeszedł  na  wieczność  1676.  miał  za  sobą  Annę 
Młocką  sławnego  wojownika  córkę,  z  tą  było  cztery  córki, 
Apollonia  dostała  się  w  małżeństwo  Janowi  Zawiszy  staro- 
ście Bracławskiemu.  Barbara  najprzód  Alexandrowi  Woło- 
wiczowi  staroście  Płotelskiemu ,  potem  Stanisławowi  Kono- 
patskiemu  kasztelanowi  Chełmińskiemu ,  Elżbieta  pierwszym 
związkiem  Wojciechowi  Opackiemu  podkomorzemu  Warszaw- 
skiemu, drugim  Władysławowi  Łosiowi  wojewodzie  Malbor- 
skiemu.  N.  Donhoffowi  kasztelanowi  \Vitebskiemu.  Synów 
piąciu:  to  jest  Jan  Hieronim  najprzód  referendarz  Litewski, 
kanonik  Wileński,  a  potem  biskup  Zmudzki,  źyć  przestał 
w  roku  1710.  jest  w  druku  jego  Oracya  o  B.  Janie  Kan- 
tym  Caelestis  gi-atiae  porta  sancta  1674.  m  fol.  Cracov. 
Franciszek  Kazimierz  kanonik  Wileński  1674.  Jędrzej  pi- 
sarz polny  Litewski  1690.  Constit.  fol.  8.  marszałek  izby 
poselskiej  1693.  wojewoda  ^Yitebski  i  starosta  Szerzeszow- 
ski  1697.  mówca  i  żołnierz  wielki*).  Michał  pisarz  polny 
Litewski,  cywun  Pojurski,  Białowieski  leśniczy  roku  1678. 
Constit.  fol.  7.  3Larcin  pułkownik  królewski  poseł  na  sejm 
1667.  Constit.  fol.  ^.  Cj^wun  Wileński,,  nakoniec  kasztelan 
Trocki.  Od  tego  zaś  byli  Jerzy  kasztelan  Zmudzki  temi  czasy, 
a  przedtem  podczasy  Litewski  brat  Kazimierza  starosty  Płon- 
giańskiego  ,  posłowali  na  sejm  1722.  zona  Jerzego  Anna 
Chreptowiczowna ,  wdowa  po  Rajeckim  Michale  staroście 
Berklańskim. 

Krysztoporski  herbti  Nowina,  w  Krakowskiem  wo- 
jewództwie ,  piszą  się  z  Krysztoporzyc.  3Iikołaja  Kryszto- 
porsklego  wspominają  księgi  Krakowskie,  i  jego  zonę  El- 
żbietę Kliszowską  w  roku  1434.  O  Janie  zmarłym  1465.  r. 
nadgrobek  jego  w  Ruszczy  świadczy,  źe  był  na  duchownych 


*)  Tego  Kn^spina  wojewody  Witebskiego  dotąd  w  rękopismach  za- 
chowana księga,  niedawno  w  Warszawie  z  druku  •wjszla:  Sta- 
łecsność  umysłu,  albo  nauka  poliłycsna ,  o  statecznej  cierpli- 
wości pod  czas  złych  czasów.  —  /F  JFarszawie  1769.  roku. 
—  Krasicki. 


410  Krysztoporski 


ludzi  łaskaTł-y,  syn  jeg^o  Mikołaj  zginął  pod  Bukowiną  1497. 
została  się  po  nim  córka  3Iałgorzala  J«,Hlrzejowi  Konopni- 
ckiemu staroście  Wieluńskiemu  zaślubiona  i  dwócli  synów: 
Piotr  i  Stanisław,  obadwa  dwie  rodzone  siostry  RoxyckIe 
pobrali  w  małżeństwo,  Stanisław  Elżbietę,  ale  ją  prędko 
bez  potomstwa  utracił,  dla  tego  dziedzicem  dóbr  swoicb  wszy- 
stkich zapisał  Jana  synowca.  Piotr  miał  Katarzynę,  umarł 
1558.  w  kościele  wielkim  nakładem  od  siebie  wystawionym 
pogrzebiony,  zostawił  syna  Jana  kasztelana  najprzód  Wie- 
luńskiego, któremu  pod  tym  tytułem  przypisał:  Trzecieski 
epigram,  lib.  2(lum  15(57.  gdzie  wspomina,  ze  był  wprzód 
pisarzem  ziemskim  Sieradzkim,  dworzaninem  i  sekretarzem 
królewskim,  z  kasztelanji  Wieluńskiej  postąpił  na  Sieradzką 
za  Króla  Stefana  l.^Sl.  wsławiony  legacyami  do  postronnych 
książąt  i  monarchów,  a  najprzód  do  Rzymu  do  Juliusza  Pa- 
pieża w  roku  1551.  tylko  co  się  ztamtąd  wrócił  posłany  był, 
do  Joachima  książęcia  Brandebursklego,  tę  skończywszy  jeździł 
do  Izabelli  Królowy  Węgierskiej  wdowy,  ztamtąd  do  Po- 
zwolą, Gdańska,  Królewca,  i  indziej,  wszędzie  z  pięknym 
cnoty  swojej  i  dzielności  zaleceniem.  Dorota  Glińska  herbu 
Jastrzębiec,  pięciu  mu  synów  powiła,  3Iikołaja,  pisał  wier- 
szem Ksiąikę  o  potomności  szlacheckiej.  Piotra,  podstolego 
Sieradzkiego,  Jana,  po  bracie  także  podstolego  Sieradzkiego, 
a  zda  mi  się  potem  był  starostą  Ostrzeszowskim  roku  1591. 
Coiistif.  Jol.  61G.  Stanisława  i  Pawła  starostę  Buskiego.  Zofia 
Krysztoporska  Kaspra  Lipskiego  herbu  Łada  kasztelana  Raw- 
skiego małżonka,  umarła  1635.  nadgrobek  jej  w  Krzemie- 
nicy. N.  miał  za  sobą  Kiińską.  N.  była  za  Zygmuntem  Ale- 
mannim.  Baranów.     N.  Jana  Jarzyny  małżonka. 

JVielqdek  pisze  ich  Krzysztoporskiemi  i  dodaje  źe  się  później  z 
Krakowskiego  przenieśli  \v  Sieradzkie ,  gdzie  w  dobrach  dawniej 
do  tego  domu  należących,  Bogdanowie ,  jest  nadgrobek  na  mar- 
murze wyryty,  zwłokom  Jana  Krzysztoporskiego,  który  był  naj- 
przód kasztelanem  Wieluńskim ,  polem  Sieradzkim ,  ten  zostawił 
także  syna  Jana  stolnika  Sieradzkiego,  który  się  pisał  nu  Krsy- 
sztoporzijcach ,  ten  z  Zdroicską  herbu  Oksza  miał  dwóch  synów: 
Łukasza  i  Józefa  o  tym  będącym  u  dworu  książąt  Radziwi- 
łów ,  niemasz  wiadomości. 
Łukasz  Krzysztoporski  syn  pierwszy  Jana  ożeniony  z  Czeskq, 
zostawił  syna  Bartłomiej  a,  który  z  Barbarą  }Vięchoioską,  córką 
Jana  Więckowskiego  i  Katarzyny  Święcickiej  małżonków  a  Woj- 
ciecha Więckowskiego  i  Franciszki  Święcickiej  wnuczką ,  z  tą 
ożeniony  spłodził  córkę  Franciszkę  za  Szymonem  Cieszanowskim 
bezpotomną,  i  dwóch  synów,  Tomasza  młodo  zmarłego  i  Ka- 
zi mierzą. 
Kazimierz  z  Krst/sztoporzi/c  Krzysztof  orski,  najprzód  subdelegal 
i  burgrabia  grodzki  Piotrkowski,  potem  sędzia  ziemiański  woje- 
wództwa Sieradzkiego,    powiatu  Piotrkowskiego   i  Radomskiego, 


Krzczonowicz— Hrzeczouski.     4H 


Ten  in;}ź  jako  dobry  obywatel  swej  ojczyźnie  wierny ,  i  w  czasie 
urzędowania  obowiązku  swego  dopełniający.  Ożenił  się  z  Józefą 
Benedykta  Bogusławską.  — 

Krzczouowicz  herbu  Szeliga^  z  tą  jednak  odmianą, 
ze  na  księżycu  półtora  krzyża  kładą,  tak,  ze  u  góry  u  pier- 
wszego krzyża ,  połowy  krzyża  nie  masz  od  prawej  strony 
tarczy.  Krzczonowicz  Strawiński  (od  dóbr  Strawna  przezwany) 
wojewoda  Miński:  ale  roku  Kojałow.  nie  położył  dła  pewniej- 
szej wiary,  3Iikołaj  starosta  Newełski,  miał  synów  Stanisława 
i  Piotra :  z  tych  Stanisław  w  Moskwie  zabity.  Piotr  zaś  pojął 
Knieliynią  Pruńską,  potem  wojewodzinę  Witebską  Nasiłow- 
ską, syn  jego  z  drugiej  zony,  Jerzy  chorąży  Wileński  spło- 
dził Jana  i  Jerzego ,  Jan  podkomorzym  byt  Parnawskim, 
Piotr  służąc  w  kwarcianym  wojsku  zaliity  od  Tatarów.  Sta- 
nisław i  Samuel  polegli  pod  Chocimem.  Jan  i  Adam  sławni 
rotmistrze,  był  potem  Adam  cześnikiem  Trockim  1648.  r. 
Alexander  od  dóbr  Hrebińskim  nazwany;  Poty  Iiojałow.  in 
MS.  Jan  skarbnik  Mozyrski  1C74.  w  Żmudzi.  N.  Krzczo- 
nowiczowa  była  za  Konstantym  Podolcem  podstolim  Bra- 
clawskim. 

Krzęcienslii  herbu  Rola,  w  Łęczycklem  wojewódz- 
twie; piszą  się  z  Puśnik!,  Marcin  Krzęciewski  pleban  Gro- 
dziski, zastawiając  się  za  swój  kościół  siła  ponieść  musiał: 
brat  jego  Jan  spłodził  kilku  synów  ludzi  wszystkich  rycer- 
skich. Franciszek  trzeci  brat,  córkę  swoje  Zofią  jedynaczkę 
wydał  za  3Iacieja  Jasińskiego.  Marcin  Krzęciewski  instygator 
koronny.  Jakób  w  prawie  biegły,  brat  rodzony  instygatora, 
kanonikiem  był  Gnieźnieńskim.  Jan  łowczy  Gostyński  1704. 

Krzęcki  herbu  Łodzią,  piszą  się  z  Krzęt.  Wawrze- 
nlec  KrzęckI  miał  za  sobą  Elżbietę  Chłapowską  sędzlankę 
ziemską  Kaliską.  N.  KrzęckI  Alexandrc  Czarnecką  herbu  Ło- 
dzią córkę  Hieronima. 

HLrzeczkonsk.!.  Wspominają  Krzeczkowskich  kon- 
stytucye  1676.  Jan  w  Lubelskiem  1632.  Jan  w  ziemi  Nur- 
sklej  tegoż  roku.   Mikołaj   1618.  Paprocki  Łaski  fol.  43. 

Krzeczot*  W^  Mińskiem  województwie  Samuel  Krze- 
czot  podpisał  elekcyą  Jana  Kazimierza   Króla. 

Ki'zeczon'Sk.i  herbu  Korczak  na  Rusi :  cl  są  właśni 
Slennowscy,  z  których  jeden  Sieńko  z  Siennowa  był  kaszte- 
lanem Lwowskim  I  podkomorzym  Przemysłklm.  O  tym  świad- 
czą ^Jcta  Przemijsłkie  iv  roku  1438.  ze  wieś  Bobrkę  w  ziemi 
Przemysłkiej ,  która  na  niego  spadla  po  śmierci  Wąska,  dał, 
darował  Mikołajowi  TłoczymosŁowI  za  jego  wysługi.  W  roku 
tedy  1541.  potomek  Tłoczymosta,  pozywał  o  obronę  Jędrzeja 


412        Mrzeiiiieniowski— Krzesz. 

Krzeczowskiego  potlsędka  Przemysłkiego ,  miał  ten  podscdek 
trzech  synów,  z  którycli  jeden  byt  starostą  Szerzeszowskim 
i  Połońskim.  N.  Krzeczowski  stolnik  Halicki,  miał  za  sobą 
Kazanowską  córkę  Marcina  hetmana  polneg^o.  Maciej  Krze- 
czowski w  Płockiem.  Dawid  Jerzy  w  ^Vilkomierskiem  1632. 
Stanisław  z  sejmu  komissarz  do  granic  od  Wołoch,  Constit. 
1661.  fol.  26.  Krzysztof  Franciszek  w  Krakowskiem  1674. 
Stefan  1705.  N.  Krzeczowski  miał  za  sobą  Reginę  Droho- 
jewską.  N.  Krzeczowska  Bartłomieja  Kazanowskiego  sędziego 
Łukowskiego  małżonka. 

Ki*zemieuioirs]i.i  herbu  Grzymała.  W  Sieradzkiem 
województwie  pisze  o  nich  Baran.  Szczęsny  Krzemieniowski 
Poznański,  Kaliski,  Warszawski  kanonik  1622.  Jlcta  Castren. 
Ostrzeszou.   1619.   wspominają  ich. 

Krzefiicki  herbu  Poraj.,  piszą  się  z  Boryszowic,  znać 
ze  jednejze  byli  dzielnicy  z  Boryszewskieml.  N.  Krzepicki, 
miał  za  sobą  Jędrzeja  z  Rytwian  Zborowskiego  córkę ,  z 
której  tylko  córka  jedna  została,  która  wydana  za  Jędrzeja 
hrabię  z  Górki,  z  której  miało  być  trzech  synów,  Łukasz, 
Jędrzej  i  Stanisław,  atoli  pod  Górkami  mówiłem,  ze  ci  sy- 
nowie spłodzeni  z  Barbary  z  Kurozwęk  także  herbu  Poraj, 
chyba  ze  po  tej  miał  tę  drugą  Krzepicką.  Walentyn  Krze- 
picki pisarz  skarbu  koronnego,  zostawił  z  Kazlniirską  trzech 
synów,  jeden  z  nich  Waleryan,  miał  za  sobą  Zofią  Trze- 
bińską z  Trzebienie  córkę  Krzysztofa  z  Konstancyi  Krup- 
czanki)  z  tej  był  syn  Władysław  bezpotomny,  i  córek  trzy 
Konstancya  za  Sebastyanem  Czeskim  ,  Zofia  za  Zygmuntem 
Świątkowskim,  Barbara  za  Janem  Wiśniowskim.  Drugi  Ste- 
fan miał  za  sobą  Marynę  KIjańską  córkę  Fryderyka.  Trzeci 
Walentyn,  ten  z  Jordanowną  z  Niewiarowskiej  urodzoną 
zostawił  potomstwo ,  a  po  śmierci  zony  swojej ,  wstąpił  do 
zakonu  Fratrum  Minor,  de  Observantia.  N.  Krzepicką  Piotra 
Chwaliboga  małżonka. 

Krzesimottshi  herbu  Jastrzębiec.  Antoni  Krzesi- 
mowski  opat  Pokrzywnicki ,  wydał  do  druku  książkę  której 
tytuł  Vialor  Christianus  in  8vo,  zszedł  z  tego  świata  1705. 
Są  w  Lubelskiem  województwie. 

Unesiński  herbu  Nieczuja,  w  Wielkiej-Polszcze. 

Krzesz  herbu  Lełiwa,  w  Krakowskiem  województwie. 
Stanisław  na  Męczynie  Krzesz ,  którego  córki  Anny  Miro- 
szewskiej  zmarłej  1662.  nadgrobek  z  tym  herbem  w  Krako- 
wie u  Panny  Maryi  w  rynku.  Wacław  na  Męczynie  Krzesz 
chorąży  Sanocki ,  ea;  a7itiquissima  Comttum  Sclaroniae  fa- 
milia  mówi    uadgrobek  jego   w   Tarnowie  u  Bernardynów, 


Krzeszowicki— Hrzycki.  413 


zmarłemu  w  roku  1671.  wystawiony,  gdzie  to  o  nim  przy- 
daje, ze  przeciwko  Kozakom,  Szwedom,  Węgrom  mężnie 
stawał.  Krzeszowna  była  za  Floryanem  Cieklińskim  komor- 
nikiem Sendomierskim.  A.  pisarz  grodzki  Biecki  1696.  Piotr 
w  Bełzkiem  1632. 

Krzeszowicki  herbii  Gryf.  Kromer  1.  27.  Bielski 
ful.  44.J.  i  Długosz  wspominają  Marcina  Krzeszowickiego  bi- 
skupa Łuckiego  berbu  Gryf  w  roku  1467.  od  Króla  Kazi- 
mierza podanego.  JSakiel.  w  Mieclioiv.  fol.  39.  zowie  go 
Krzyszowskim ;  jabym  zaś  rozumiał,  ze  to  był  z  domu  Ostrow- 
ski, którzy  się  z  Krzeszowic  w  Lubelskiem  piszą,  jako  świad- 
czy o  nich  Paprocki ,  i  przydaje  ,  ze  jedni  w  Lubelskiem, 
drudzy  w  Litwie,  inni  na  Rusi,  inni  w  Sieradzkiem  osiedli, 
a  o  tym  tez   Długosz  świadczy,   ze  był  Litwinem. 

Ki*zeszon'Sl4.i  herbu  Kroje.  Krzesz  brabia  wojewoda 
Łęczycki ,  ten  wieś  Krzeszów  od  imienia  swego  założył,  od 
której   potomkowie  jego   Krzeszowscy. 

Krzeszyuski  herbu  Łodzią^  w  Wielkiej-Polszcze. 

Ki*zetowski  herbu  Topor,  w  Mazowieckiem  woje- 
wództwie pod  Łomżą.  Stanisław  Krzetowski,  o  którym  Abn- 
stytticya  1631.  fol.  49. 

JSLVW.ąto\%'^l.  herbu  Zadora  ^  w  księztwie  Litewskiem. 
Samuel  i  Stanisław  1632.  z  którycb  drugi  po  przedłużonej 
w  wojsku  Litewskiem  służbie,  w  Żmudzi  ożeniwszy  się  osiadł, 
którego  synowie  Hieronim,  Jan  i  Jędrzej.  ^Yałeryan  1674. 
Adam  w  Sieradzkiem   1648. 

Ki*zenski  herbu  Bończa.,  w  Płockiem  województwie. 
Jarosz  i  Jan  1632.  Daniel  Krzewski  w  Czerskiej  1674.  Są 
I  w  księztwie  Litewskiem,  Abrabam  1589.  N.  miał  za  sobą 
Katarzynę   Gruszecką. 

Krziioki.  W^ojciech  Krzucki  matce  swojej  Annie 
1598.  r.  nadgrobek  wystawił  w  Krakowie  z  herbem  Róża, 
Starowol.  in  Monum.  fol.  135.  znajdziesz  tranzakcyą  domu 
tego  w  księgach  grodzkich  Ostrzeszowskich  1612. 

KRZYCKI    HERBU    KITA. 

Ma  byc?  w  polu  czerwonem  ręka  prawa  zbrojna,  Kitę 
czarną  trzymająca,  w  hełmie  Okolski  tom.  1.  fol.  522.  takąż 
rękę  i  kitę  kładzie  ,  Kojał.  zaś  in  JIS.  trzy  pióra  strusie. 
Ten  herb  nadany ,  przodkowi  domu  Krzyckich,  który  w  oka- 


414  Hrzycki. 


zyi,  nieprzyjacielskiego  wodza  zabiwszy,  kitę  jego  do  swego 
Pana  przyniósł.  Z  Czech  potem  przeniesiony  do  Litwy.  Adam 
Krzycki  z  Bycliowa  dworzanin  królewski  starosta  Ejszyski. 
N.   scholastyk  Wileński  proboszcz  Grodzieński. 

Konslytucya  sejmu  1647.  wspomina  iż  urodź.  Adam  z  Bycliowa 
Krzycki  starosta  Ejszyski,  w  zamianie  krajów  z  Moskwą  stracił 
wsi  trzydzieści  i  trzy,  za  co  rau  na  starostwie  Ejszysckira  przy- 
znana summa  16000  kóp  Litewskich.  —  Fol.  IV.  fol.  133.  — 
Krasicki. 

Ki*zyo]li  herhu  Kotwicz^  w  Wlelkiej-Polszcze.  Jan 
Pochner  jako  się  mówiło  pod  herbem  Kotwicz,  brat  Hen- 
ryka, osiadł  w  ziemi  Wschowskiej ,  gdzie  pojąwszy  małżonkę 
spłodził  syna  Henryka,  przodka  domu  Krzyckich,  Paprocki 
powiada,  ze  od  tego  Henryka  był  Janisław  arcybiskup  Gnie- 
źnieński, jam  o  nim  pisał  pod  Kotwiczami:  bom  nigdzie  nie 
czytał,  zęby  się  Krzyckim  pisał.  3Iikołaj  Krzycki,  miał  za 
sobą  Tomicką  Mikołaja  chorążego  Poznańskiego  herbu  Łodzią 
córkę ,  z  tej  był  syn  Jędrzej  arcybiskup  Gnieźnieński  i  pry- 
mas, dla  niepospolitej  nauki,  wdzięcznej  wymowy,  gładkości 
stylu  ,  między  tamtego  wieku  w  Polszczę  ludźmi  prawie 
najpierwszy;  widział  to  w  swoim  siosłrzeńcu  Piotr  Tomicki 
biskup  Krakowski  i  kanclerz,  osobliwszy  wszystkich  mądrych 
protektor,  i  dla  tego  gdy  do  kancellaryi  przypadła  ,  czy 
expedycya  jakiego  poselstwa,  czy  gwałtowniejszy  jaki  interes, 
na  Krzyckiego  to  walił  z  tą  publiczną  o  nim  pochwałą;  ze 
sobie  nie  miał  równego:  jakoż  są  jego  dowcipu  ślady  w  wy- 
danych do  druku  jego  pismach.  A  najprzód  Załuski  tom.  1. 
fol.  17.  położył  od  niego  napisaną:  JJescriptionem  f^ictoriue 
de  Tar  tar  is  anno  Dni  1512.  die  S.  f^itulis  ad  oppidum  JVi- 
śuiowce  partae.    2.  ff^i/dał  Orationem  na  tvjeźd:iie  Piotra 


Krzyckl.  415 


Tomickiego  na  Biskupstwo  Krakoioskie ,  w  Krakowie  1524. 
tn  kto.  3lio.  Epistołom  de  negotio  Pruthenico  1525.  in  kto^ 
w  tej  broni  procederu  Zyginuata  I.  Króla  Polskiego,  ze  na 
ksi.izt^>cia  Brandeburskiego,  zlał  tytuł  mistrza  i  ksiąźccia  Pru- 
skiego, przydaje  jednak  Łubieński  in  f^itis  Episcop.  Ptoc. 
magis  politice,  quam  Catliolice  scripta.  4to.  Elegiam  in 
obitu  Tomiccii ,  Poema  na  śmio-ć  Barbary  Królowej,  pier- 
wszej  zony  tegoż  Króla ,  Librum  Epistolartim  według  Sta- 
rowolskiego  in  Hecat.  i  Łubieńskiego,  ten  jednak  powiada, 
ze  jego  poemata,  obscaenitatis  sordibus  faetent*).  Między 
listami  Erasma  Rotterodama  jest  wiele  listów  Krzyckiego  do 
niego  danych,  wydrukowanych:  k^dy  Epistoł.  1.  18.  /".  557. 
wspomina  o  jego  książce  Erazm  ,  Pedestri  simul  et  Equestri 
pugna,  cumŁut/ieranorum  ejcercitucon  fligentem  :  i  o  drugiej 
namienia  1527.  lib.  19.  fol.  610.  przeciwko  tymże  Lutera- 
nom, zkijd  zowie  go  Strenuum  propugnatorem  Eccłesiae. 
I  łib.  2\.  fol.  813.  mówi  o  nim  tiik:  Tu  sic  pangis  carmen, 
quasi  ni/iił  ałiud  agas,  sic  tewis  orationem  łiberam,  ut  quan- 
quam  ad  historicam  subłiniitatem  assurgis ,  nihil  etiam  ob- 
strepet  Pocticae  licentiae.  Quo  vero  magis  depłoras,  te  a 
łiteris,  quibus  natus  esse  videris  ,  ad  episcopi  mmius  rei- 
pubłicaeque.,  functiones  pertractum,  hoc  nos  iinpensius  gra- 
tułatnur  orbi  C/tristiano ,  cui  nułli  sunt  magis  utiles ,  quam 
qui  reluctantes  a  P/iilosop/iiae  dulcissimis  studiis ,  ad  Pa- 
triae  consułendum  rerocantur.  Et  lib.  26.  fol.  1027.  ode- 
brawszy od  Krzyckiego  książkę  napisaną,  a  przysłaną  sobie 
o  mszy  S.  mówi:  Multa  compłectitur,  pugnat  adrersus  hae- 
reticorum  dogmatu  crplanat  nobis  Orationem  Dominicam, 
declarat  rationem  J/issae  etc.  Tą  tedy  nauki  swojej  sławą, 
wszystkich  na  siebie  oczy  obrócił:  a  najpierwej  Zygmunta  I. 
ten  go  najprzód  kanclerzem  Barbary  zony  swojej,  a  potem 
biskupem  Przemysłkim  ogłosił,  prawie  o  to  nie  zabiegają- 
cego, i  owszem  zwykł  był  często  mawiać:  ?«  parris  quies. 
Z  tym  honorem  wysłał  go  w  legacyi  do  Ludwika  Króla  Wę- 
gierskiego 1624.  Bielski  foł.  553.  ffapowski.  Z  Przemysł- 
kiego  pomknął  go  na  Płockie  1527.  skoro  tylko  na  tę  ka- 
tedrę wjechał,  jeździł  do  Ołomuńca  na  traktaty  o  pokój  mię- 
dzy Ferdynandem  Cesarzem  i  Janem  Królem  Węgierskim. 
Zakończywszy  tę  legacyą,  luboc  skutku  nie  wzięła  jego  me- 
dyacya,  od  dworskich  się  tumultów  umknął,    zehy  był  tym 


*)  Oprócz  wyrażonych  tu  ksiąg,  Manuscr.  Helsbergski,  następujące 
jeszcze  jako  przez  Krzyckiego  pisane  wymienia :  —  de  Sacrijicio 
missae  —  Comme/it.  —  de  afflictione  Eccłesiae  in  psalmum  XXI, 
—  de  primatu  Papae,  —  Krasicki. 


416  Krzycki. 

lepiej  mógł  powierzonych  sobie  owieczek  dojrzeć:  katedrę 
Płocką  piorunowym  ogniem  spaloną  z  fundamentu  wyniósł, 
dośd  piękną  i  wspaniałą  strukturą.  Pałac  w  Pułtusku  dla  re- 
zydencyi  biskupów  restaurował  :  Paproć.  Damalew.  luboć 
Łubieński  o  tym  zamilczał :  wszystkim  dla  wdzięcznych  oby- 
czajów miły:  ośm  lat  na  tem  biskupstwie  pracując,  przenie- 
siony na  arcybiskupstwo  Gnieźnieńskie  1535.  ofiarowano  było 
tę  godność  Tomickiemu  biskupowi  Krakowskiemu,  ale  on  się 
z  niej  wymówił;  pod  tą  jednak  kondycyą,  jeżeliby  ją  Król 
siostrzeńcowi  swemu  Krzyckiemu  chlał  konferować,  nie  długo 
jednak  tu  prezydował,  dwie  lecie  nie  spełna  siedząc,  wieku 
swego  54.  Pańskiego  1537.  śmiertelne  życie  w  nieśmiertelne 
zamienił,  mąz  wszystkieml  od  natury  przymiotami  hojnie 
ozdobiony,  osobliwszą  jednak  do  wierszów  miał  z  łacnością 
fantazyą:  zkąd  tez  sam  będąc  Poeta  laureatus,  w  innych  się 
poetach  kochał,  osobliwie  w  Klemensie  Janickim,  którego 
swoim  kosztem  do  cudzych  krajów  wyprawił.  Żałował  jednak 
biskupem  zostawszy,  ze  z  młodszych  lat,  mniej  przystojneml 
wierszami  zagęścił,  drukiem  na  świat  wydane  od  siebie  fo- 
liały; I  szczerze  chciał  poprawić,  ale  zatrudniony  to  ojczyzny 
interesami,  to  pasterską  funkcyą  nie  mógł  przyjść  do  tego. 
Mikołaj  KrzyckI  dziekan  Krakowski ,  proboszcz  Poznański, 
podpisał  elekcyą  Alexandra  Króla  1501.  u  Harnkowskiego 
de  PrimatUy  według  Damalew.  in  Arciiiep.  Gnesn.  był  to 
brat  starszy  rodzony  Jędrzeja.  Paprocki  w  Gniazdzie  dru- 
giego brata,  tegoż  Jędrzeja  wspomina,  Jana  podkomorzego 
Poznańskiego,  i  czwartego  Bernardyna,  (podobno  S.  Ber- 
narda zakonu)  I  siostry  Annę  Rydzyńską  i  Zebrzydowską 
matkę  wojewody  Krakowskiego,  ale  w  późniejszej  o  herbach 
księdze  o  tem  zamilczał.  Okolski  Stanisława  wojewodę  Ma- 
zowieckiego tu  położył,  wszakże  Kryski  to  był  Prawdzie, 
nie  KrzyckI  Kotwicz:  bo  I  sam  o  nim  mówił  pod  herbem 
Prawdzie.  Temu  zaś  Janowi  podkomorzemu  Poznańskiemu 
sześciu  synów  przypisał  ale  ich  nie  wylicza.  J\.  Krzycki  miał 
za  sobą  siostrę  rodzoną  Wawrzeńca  Gębickiego  arcybiskupa 
Gnieźnieńskiego,  z  której  córka  Magdalena  Serafina  Głębo- 
ckiego wojskiego  Kaliskiego  małżonka  żyła,  1638.  Rozi/cki 
Kazan,  pogrzeb.  Zofia  z  Krzyckich  Jemielska  kasztelanowa 
Kowalska.  Stanisław  podsędek  WschowskI  z  sejmu  1613. 
komissarz  do  granic  od  Szląska,  Constilut.  fol.  24.  Stefan 
1618.  uczył  się  w  Ingolstadzie.  Wojciech  w  okazyi  z  Mo- 
skwą I  Ich  wodzem  Szeremetem,  chwalebnie  poległ  na  placu, 
Constit.  1661.  Jhl.  4.  Wojciech  stolnik  Nurskl.  Piotrowi, 
Jadwiga  Marszewska  dwóch  synów  powiła,  Macieja,  i  Sta- 
nisława:   Maciej    najprzód  pisarz  ziemski  WschowskI  1670. 


Krzycki — Hrzyczewski. 


417 


Consttt.  fol.  26.  potem  stan  sobie  duchowny  po  śmierci  zonv 
swej  obrawszy,  kanonik  Poznański;  deputat  kilka  razy  na 
trybunał  koronny:  w  akadeniji  Poznańskiej  przyczynił  funda- 
cyi,  pisał  bistoryą  Polską  i  podobno  coś  do  druku  podał: 
umarł  1679.  Stanisław  brat  jej;o  rodzony,  najprzód  stolnik 
Kaliski  1653.  deputat  na  trybunał  skarbowy,  Coustit.  f.  2. 
w  roku  1661.  juz  sędzia  ziemski  Kaliski,  komissarz  do  zup 
Wielickich  oswobodzenia,  Constit.  f.  10.  dalej  podkomorzy 
Kaliski  posłował  na  sejm  koronacyi  1679.  Constit.  fol.  10. 
gdzie  go  ojczyzna  na  róznc  funkcye  naraziła,  umarł  kaszte- 
lanem Poznańskim:  zona  jego  Komorska,  córka  Urszula  do- 
stała się  w  małżeństwo  Janowi  Stanisławowi  Korzeniowskiemu 
staroście  Kościańskiemu,  regentowi  kancellarvi  koronnej,  ale 
ta  była  z  Raczyńskiej  spłodzona,  Anna  zaś  Lipskiemu.  Cy- 
boni  Messis  fiitorum.  Urszula  Janowi  Linowskiemu,  niewiem 
czy  nie  tai  jako  masz  wyżej.  N.  kasztelan  Nakielski,  córka 
jego  była  za  Stanisławem  Bnińskim  herbu  Łodzią.  Synowie 
jego:  Władysław,  3Iaciej  zlustrowawszy  cudze  kraje  zaślu- 
bił sobie  Swinarską  córkę  3Iikołaja:  Wojciech  ten  w  szko- 
łach Poznańskich  młodo  umarł ;  i  Antoni ,  prócz  tych  miał 
więcej  synów  ale  ci  młodo  się  z  światem  pożegnali.  Jan 
Krzycki  opat  Koronowski,  1601.  wstąpił  na  nie ,  ^///c^or  50 
singul.  Gold.  Bractwo.  Ale.\ander  starosta  Babimojski,  któ- 
rego córka  Ale.\andra,  żyła  z  Stanisławem  Głogowskim.  Kry- 
styna Krzycka   Samuela   Kowalskiego  małżonka. 

W  r.  1778.  Józef  Krzycki  stolnik  Poznański.  —  Krasicki. 
Krzycki  herbu  Lubicz.  Jędrzeja  Krzyckiego  syn  Ste- 
fan służył  wojenną  z  Kazanowskim. 


KRZYCZEW- 
SKI 


HERB. 


Ma  być  Radwan   albo   chorągiew  kościelna,    ale  niiaslo 
poły  średniej  strzała  y.eleźcem  na  dół,  jakby  wisiała  we  środku 


TomV 


27 


418         Hrzykawski— Hrzynieeki. 


chorągwi,  u  góry  rozdarła,  na  hełmie  zda  mi  się  ptak  w 
pysku  pierścień  trzymający  hy<5  powinien:  liojalow.  tn  MS. 
Kierdej  Krzyczewski  S(,*dzia  ziemski  Brzeski  1569.  Włady- 
sław pułkownik  królewski,  strażnik  wojsk  pod  Kokenhauzem 
umarł  1622.  Jakób  deputat  na  j)opraw»;  statutu  16''uS.  Mi- 
kołaj w  województwie  lirześciańskiem,  zona  jego  Anna  Raj- 
ska. Jędrzej  Soc.  Jesu  służąc  zapowietrzonym  umarł  w  War- 
szawie  1656. 

Małachowski  tu  ZOinrze   7iazwisk  Szlachochich   pisze    iź   herb   ten 

nadany  Krzyczewskim  od  Bolesława  V.   w  r.   12S5.  i  kolor  pola 

czerwony  a  ciiorjjgwi  biaty  nazuacza.  — 
Krzykanski  herbu  Trąby.  Paprocki  o  nich  pisze  w 
swoim  Ogrodzie  et  in  Stroinat.  Jol.  16S.  Dom  to  starożytny 
piszą  się  z  Krzykawy  nie  daleko  od  granic  Szląskieh.  Z  tych 
był  w  r.  1597.  Seweryn  Krzykawski  podstarośei  3Iiednicki  i 
hurgrabia  Sanocki,  Krzysztof  wydał  do  druku,  ki-ótka  uJstro- 
logiczna  uwaga  komety  loichianego  1680.  in  hto  Crac.  1681. 
Krzykon^ski  herbu  Junosza,  w  Łęczyckiem  woje- 
wództwie. Scibor  Krzykowski  kanonik  Kujawski,  scholastyk 
Łęczycki.  Wojciech'  brat  jego  sekretarz  królewski  1580. 
Constit.  fol.  366.  Jerzy  podstarośei  Łęczycki  1603.  Constit. 
fol.  821.  Szymon  miecznik  Łęczycki  posłował  na  sejm  1634. 
i  1638.  ztamtąd  deputat  na  trybunał  Radomski ,  komissarz 
do  zapłaty  wojsku,  Constit.  fol.  2.  Jan  1(548.  Hieronim  pod- 
sędek  Łęczycki,  Constit.  1661.  fol.  69.  Bartłomiej  miał  za 
sobą  Annę  Kaszewską.  W  zakonie  naszym  jeden  Stanisław 
rządząc  kollegium  Lwowskim,  tamże  zyc  przestał:  1662. 
Hist.  Coli.  Leop.  ucząc  teologji  w  Krakowie  był  na  Collo- 
(juium  Chariłatirum  w  Toruniu  1645.  Drugi  Wacław  po 
dwakroc  rektor  kollegium  Lubelskiego,  jest  jego  kazanie  w 
druku  in  Ato  Cracov.  Łódź  do  portu  uneczności  na  pogrze- 
bie Alexundry  IirzęckieJ.  Jemu  także  przypisują  książkę, 
której  tytuł:  Sacrocirilis  politia,  opus  polilicum  nakszłałt 
Lipsiusza  1636.  jakoż  był  rozsądku  wielkiego,  w  radzie  głę- 
boki, śmierć'  go  zastała  w  Lublinie  1660.  3Iikołaj  miał  za 
sobą  Dorotę   Szczawińską  kasztelankę  Inowrocławską. 

Mrzyniiiski,  w  ziemi  W^Ieluńskiej.  Jędrzej  Krzy- 
muski   podpisał  elekcyą  Jana  IIL 

tŁTłytkleeWi  herbu  Lubicz.,  w  Lubelskiem.  Jadwiga 
Krzyniecka  była  za  Dominikiem  Czemieckim:  trzech  Krzy- 
nieckich,  trzy  rodzone  siostry  Giszowskie  w  małżeńskie  zwią- 
zki sobie  przybrali.  Okol.  tom.  2.  /.  290.  Podobno  są  i  Nie- 
czujowie  Krzynieccy  w  Lubelskiem,  to  Paprocki  w  Gniazdzie, 
ale  o  herbach  pominął  Ich,  i  za  nim  Okolski.  Izabella  Krzynie- 
cka była  za  Zygmuntem  Bielawskim,  inni  ich  piszą  Skrzynleckl. 


Krzyszczaiiowski— Hrzywda.      419 


Krzyszczanoirski^  w  powiecie  Lidzkim.  Jan  Krzy- 
szczanowskl  jiodpisał  elekcyą  Jana  III. 

Krzyszk.Ofrsli.i  herbu  Odrowąża  w  Sendomicrskieni 
województwie.  Stanisław  w  Pińskiem  1632.  Wojciech  Krzy- 
szkowski  w  ^Vofyńkkicin  1674.  Krzyszkowski  miał  za  sobą 
Annę  Brodowsk;|.  Anna  zakonnica  Ś.  Brygitty  1702.  Stefan 
w  zakonie  naszym  tenii   czasy. 

Hrzywaiiski  herbu  Jastrzębiec ,  w  województwie 
Mazowieckiem.  Z  tycli  byt  jeden  za  czasów  Paprockiego  ka- 
nonikiem Wileńskim.  3Iikolaj  Krzywański  burgrabia  Siera- 
dzki  1607.  Marcin  i  Antoni   1697. 

IŁrzj"%vczycl4.i  herbu  Topoj'-)  drudzy  ich  zowi.j  Krzyw- 
czyński ,  są  w  Chełmskiej  ziemi ,  N.  Krzywczycki  miał  za 
sobą  ITrowiecki},  z  której  syn  Tomasz  na  Urowsku  starosta 
Chełmski  1648.  Krzywezycka  Jana  Wazyńskiego  herbu  Pi- 
lawa małżonka.  N.  miał  za  sobą  Elżbietę  Gniewoszownę  sta- 
rościankę  Latowicką.  Jadwiga  Krzywezycka  Ale.\andra  Szuj- 
skiego chorążego  Brześciańsklego  małżonka. 


KRZYWDA    Am^m^mBmM^    hekb 


Ma  być  podkowa  biała  w  błękitnem  polu,  w  podkowie 
cały  krzyż  jeden,  nad  podkową  drugi,  ale  nie  zupełny,  bo 
pół  krzyża  nie  dostaje  od  prawej  strony  tarczy,  na  hełmie 
trzy  pióra  strusie.  Okol.  łom.  1.  fol.  506.  Kojalotu.  in  31S. 
Ze  ten  herb  od  lierbu  Lubicz  wziął  swoje  początki ;  wszystka 
symmetrya  tego  herbu  zgadzająca  się  z  Lubiczem,  pokazuje : 
tylko  się  tem  jeden  od  drugiego  różni,  że  w  Lubiczu  cały 
krzyż  na  wierzchu,  tu  tylko  połowa,  domyślają  się,  że  za 
to  ta  połowa  odjęta,  iż  brat  brata  dzieląc  się  z  nim  ojczystą 
fortuną,  ukrzywdził  go  w  dziale,  zkąd  też  herb  Krzywda 
się  zowie. 

27- 


420        Hrzy  wiec — Hrzy  wkowski. 


Herbowni. 

Chrząstoivski\  Pogorzelski,  Sientc/ct, 

Danows/it,  Polesla\  Święcicki. 

Kieszkowski,  Ii  ze  w  uski, 

Łazowski,  Sankowski, 

Kuropatnicki ,    Małachowski ,    IFielądek   i  inni  heraldycy  następu- 
jące familie  podają ,  jako  herbu  tego  używające : 
Bnjkowski,  Diiiiczewski,  Zgorselski. 

Bogucki,  Łasiiiski, 

Hi*xyivicc  herbu  Ostoju,  w  województwach  Wileń- 
skiem  i  Witebskiem.  Hrehory  Krzywice  pisarz  grodzki  Or- 
szański  i  Eliasz  w  Orszańskim  powiecie,  Kojatow,  in  MS. 
Jan    1700. 

W  r.   1778.  Jan  Krzywiec  niostowniczy  Inflanlski.  —  Krasicki. 
lirzywiecUi  lierhu  liierdej.    Alexander    Krzywiecki 
poseł   1G07.   od  ziemi   Chełmskiej  do  K^-óla  Zygmunta.   Józeł' 
na  Podlasiu ,  lis.  Jiojal.  in  3IS. 

IirzyłvieclŁl  herbu  takiegoż  jako  i  Massalscy,  tylko, 
ze  nad  literą  M  nie  stoi  miecz,  ale  strzała,  u  spodu  niema 
piór,  u  wierzchu  haczysta,  przez  nie  równe  sobie  dwa  krzyże, 
na  hełmie  trzy  pióra  strusie  :  takem  widział  ten  herb  odry- 
sowany  na  konkluzyach  Krzywieckiemu  deputatowi  trybunału 
Litewskiego  1679.  przypisanych.  Jan  poseł  z  powiatu  Piń- 
skiego 1G48.  Stanisław,  i  Józef  tamże  1674.  Bazyli  1700. 
Ki*zy%viiiski  herbu  Abdank,  w  Wielkiej-Poiszcze  się 
przedtem  gnieździli;  gdzie  przodkowie  ich  fundowali  kanonią 
katedraliią  Poznańską,  i  ołtarz  Ś.  Trójcy,  takie  w  Poniecu 
kościół  S.  Trójcy  i  ołtarz  Szkaplerza.  Sebastyan  Krzywiński 
1699.   roku. 

IiLl*zywkon'Ski  herbu  Pólkozic  w  Prusiech.  Pier- 
wszy z  województwa  Płockiego  w  Prusiech  osiadł  Sebastyan 
KrzywkowskI  miecznik  Płocki,  starosta  Slarogodzki,  na  Dor- 
poszu,  Rybieńcu  w  województwie  Chełmińskiem,  miał  za  sobą 
Jadwigę  Mostowską  z  Poniatowa  herbu  Dołęga,  z  niej  spło- 
dził córkę  jedynaczkę,  ta  w  Chełmnie  zakonnicą  została,  sam 
zszedł  z  tego  świata  1623.  pochowany  u  Dominikanów  w 
Chełmnie.  Brat  jego  Wojciech  po  nim  wziął  sukcessyą,  z 
której  fortuny,  duchownym,  zakonnikom,  ubogim  siła  czynił, 
żaden  od  niego  nie  odszedł  bez  opatrzenia:  z  Janem  Lip- 
skim na  ten  czas  biskupem  Chełmińskim  ,  jeździł  do  Rakuz 
po  Królową  Cecylią  Renatę:  bywał  posłem,  ekonomem  bi- 
skupstwa Chełmińskiego  trzy  razy:  został  polem  (bo  żył  przed- 
tem caelebs)  proboszczem  katedralnym  Chełmińskim,  probo- 
szczem   Brodnickim,    sekretarzem    królewskim,    a   Król   Jan 


Krzy Wokulski— Krzy%vosąflzki.    421 


Kazimierz  ekonomii|  Rog^oziilsk.*}  piifCeił  mu  byt  do  wiernych 
rąk,  świat  pozeg^naJ  w  r.  1(562.  jako  je^o  nadgrobek  świad- 
czy w  katedrze  Chełmińskiej.  Katarzyna  Krzywkowska  Jana 
Kamieiiskieg^o  komornika  Łęczyckiego  małżonka.  Michał  na 
Wołyniu  1(532.  Antoni  stolnik  Połocki  1700.  IV.  była  za 
Stanisławem   Ptaszyńskim. 

HrzyAVokiil$ki  /lerbu  Prus  imo.  Zdawna  w  woje- 
wództwie 3Iazowieckiem  w  ziemi  Nurskiej  mieli  swoję  pos- 
sessyą,  potem  się  jedni  z  nich  wynieśli  na  Ruś,  drudzy  do 
Wielkiej-Polski.  Z  tych  Mikołaj  Krzywokulski ,  pamiętny  wo- 
jownik pod  Chocimem  z  Turkami  za  Króla  Michała,  spłodził 
dwóch  synów,  Jana,  od  którego  syn  został  Stanisław,  łowczy 
Nurski  temi  czasy,  i  Stanisława ,  który  zrodził  Jana,  Stani- 
sława, Maryannę  i  Marcyannę.  N.  Krzywokolski,  którego 
synowiec  Stanisław  w  zakonie  naszym  umarł  1633.  r.  są  w 
druku  jego  książki  to  jest  Compendiiim  ritae  Spiriłualis^ 
de  Praeparalione  ad  mortein.  De  fia  vitae  aeternae.  De 
modo  meditandi JUZ  po  polsku^  jłii  po  łacinie  wydane. 

Krzywononski  hei-bu  Lubicz,  w  Mazowieckiem  wo- 
jewództwie  pod  Prasnyzem. 

BLrzyłł  orceki ,  w  Płockiem  województwie  z  Krzy- 
worzyna. 

Krzywosądzki  herbu  Niesobia.  Starożytna  to  pod 
tem  imieniem  łamilia,  bo  według  Miec/iowifi/  lib.  2.  i  Biel. 
fol.  59.  Hrabia  Krzywosąd,  klasztorowi  Sieciechowskiemu 
pewną  wieś  nadał ,  jeszcze  w  roku  991).  Bogumił  hrabia 
Krzywosąd  kasztelan  de  Ruda,  to  jest  Wieluński  1252.  r. 
Hrabia  Krzywosąd  i  Grzymisław  brat  jego  ,  w  roku  1228. 
podpisali  list  Konrada  ksiązęcia  Mazowieckiego,  w  którym 
daruje  ziemię  Chełmińską  Krzyżakom  u  Pretor,  lib.  2.  c.  4. 
Krzywosąd  podkomorzy  Krakowski  1334.  n  Łaskiego  w  Siat. 
Jol.  167.  Jan  Krzywosąd  dziedzic  na  Myjomicach  r.  1447. 
.^cta  Castrens.  Ostrzeszor.  Krzywosąd  dziedzic  na  Tymie- 
nicach  podkomorzy  Kaliski  r.  1451.  ^Icla  Caliss.  Terrestr. 
Marcin  Krzywosądzki  miał  za  sobą  Dąbską ,  z  niej  spłodził 
córkę  Dadziboga  Chociszewskiego  małżonkę,  i  synów  trzech, 
Łukasza,  Zygmunta,  i  Jędrzeja.  Z  tych  pierwszy  Łukasz  z 
Katarzyny  Ponińskiej,  miał  trzech  synów,  Bartłomieja,  Ję- 
drzeja i  Wojciecha.  Bartłomiej  ma  za  sobą  Jadwigę  Zakrzew- 
ską, siostrę  rodzoną  31ichała  kanonika  Poznańskiego,  z  lej 
są  synowie  jego  Michał,  Adam,  Nereusz,  Wojciech,  i  córka 
Weronika.  Jędrzej  brat  Bartłomieja  pojął  także  3Iaryannc 
Zakrzewską  rodzoną  siostrę  tamtej,  z  tej  syn  jest  Walenty : 
Wojciech  brat  Bartłomieja  ma  za  sobą  Kaniewską,  żyją  ste- 
riles.     Zygmunt    drugi    syn    Marcina    któremu   Rynarzcwska 


422  Krzyż. 

powiła  córkę  Annę  wydaną  za  Jana  Szumaiiskiego  i  syna 
Antoniego.  Andrzej  trzeci  syn  pierwszym  związkiem  wszedł 
w  kontrakty  małżeńskie  z  Clirząstowską,  drugim  z  Wałdow- 
ską,  potomstwo  jego  córka  Agnieszka  i  synowie,  Karol, 
Ludwik,  Franciszek,  z  tych  Karol  ma  za  sol)ą  Szymańską. 
W  roku  1778.  W.ileuty  Krzywosędzki  pisarz  grodzki  Poznaiiski. 
—  lirasicki. 

KRZYŻ  HERB  ałbo  KRUCYNl. 

Siła  bardzo  lierbów  tak  w  Polszczę,  jako  i  w  ksicztwie 
Litewskiem,  znajdziesz,  które  Krzyżów  zażywają,  jako  Ba- 
ryczka,  Białynia,  Bojcza,  Boźawola ,  Bożezdai-z,  Brodzie, 
Bodek,  Chrynicki,  Jezierza,  Nawrotnik,  Łopotów,  Wizgiert, 
Pilawa,  Prus  \mo  et  2(lo,  S wieńczyć,  Dowojna,  Dębno,  Sie- 
niuta.  Wąskie wicz,  Złotawolno.^ć  i  wiele  inszych;  krom  tych 
widziałem  na  nadgrobku  w  kościele  Chełmińskim  Waleryana 
Głuchowskiego  herbu  Prus  2do,  czwarty  herb,  gdzie  krzyż 
był  na  tarczy,  ale  jak  litera  X  położony,  na  każdym  zaś  rogu 
tego  krzyża,  róża;  Paproć,  in  Strom.  pisze,  że  (irzybowscy 
z  Bełżewic  na  Szląsku  pieczętują  się  krzyżem  prosto  stoją- 
cym, na  każdym  jego  rogu  gwiazda  o  sześć  graniach,  nad 
krzyżem  księżyc  nie  pełny,  rogami  do  góry  obrócony.  Bielski 
fol.  50.  i  Paproclii  o  herb.  Jol.  439.  domyślają  się,  że  gdy 
pierwsi  w  Polszczę  infułaci ,  z  Krzyżami  w  herbie  swoim 
zawitali,  świeżo  nawróconym  do  wiary  Polakom  i  rycerstwu, 
też  same  krzyże  do  herbów  ich  rozdawali  albo  przydawali, 
albo  leż  ich  sami  przodkowie  nasi  do  herbów  swych  z  afiektu 
do   Krzyża  Chrystusowego   przybierali.    Jakoż 

Pi'ochorowi  pierwszemu  biskupowi  Krakowskiemu,  Sta- 
rowol.  in  l^ilis  Episcop.  Crucov.  Kątski  i  Bilski.,  za  herb 
Krzyż ,  u  którego  wszystkie  rogi  cztery  trochę  rozdarte,  przy- 
właszczają:  był  len  Prochor  rodem  z  Włoch  (kędy  wiele 
jeszcze  i  pole  czasy  familji  znajduje  się,  które  się  krzyżami 
pieczętują,  o  czem  Petra  Sancta  cap.  48.  a  między  niemi 
Sanetacrucyuszów,  z  których  Antoni  Sańctacrucius  arcybiskup 
Seleucyi,  i  w  Polszczę  naszej  nuncyusz,  a  potem  kardynał 
Rzymski  w  roku  1630.)  mąż  jako  mówi  Starował,  religio- 
sae  ffraritatis ,  et  Sancłimotiiae  fama  incli/tus,  w  pracach 
koło  trzody  sobie  powierzonej  lat  dwadzieścia  spędziwszy, 
poszedł  po  koronę  do  nieba  w  roku  986. ,  w  Krakowie  po- 
grzebiony. 

Bacheliu  według  Starował,  tegoż  herbu,  szósty  biskup 
Krakowski,  z  proboszcza  tejże  katedry  na  tę  godność  olirany 
od  kapituły,  rządził  nią  lat   czternaście  wielką  roztropnością. 


Hrzyź.  423 

mądrych  na  beneficia  kościelne  i  pobożnych  wynosząc,  ehojne 
jałmużny  na  ubogich  sypiąc,  kościół  swój  w  sprzęt  do  służby 
Boskiej  j)rzyzwoity  zdobiąc,  przeniósł  się  na  wieczność  w  r. 
104G.  tamże  pochowany;  Włochy  ojczyzna  jego.  Był  w  pra- 
wie kościelnym  biegły,  karność  kochający,  wstrzemięźliwy. 
Starowol.  in  fitis  Episcop.  Cracov. 

Yilibaldus  albo  Wilibalinus  rodem  Francuz,  pierwszy 
arcybiskup  Gnieźnieński  trmże  się  Krzyżem  w  herbie  szczycił, 
mąż  pobożny  i  powagi  pasterskiej  przestrzegający ,  a  jako 
Damalewicz  pisze  tn  fitis  ^Irchiep.  Gnesn.  przez  Czechów 
tłumaczów,  wiarę  prawowierną  pierwszym  owym  Polakom 
przez  lat  cztery  opowiadając  żvcia  tego  dokonał  w  r.  970.^ 
lirusiniłts  Janicius. 

Do  tegoż  herbu  Krucyni  pociągają  historycy  Ilippolita 
szóstego  arcybiskupa  Gnieznieńskieg-o,  takim  jednak  kształtem 
herb  jego  opisują;  tarcz  herbu  poprzek  szeroka  linia  dzieli, 
na  wyższej  części  jest  krzyż,  jak  zwyczajnie  na  kościołach 
bywa,  na  spodzie  z  góry  od  prawego  boku  tarczy  na  lewej 
z  ukoszą  trzy  pasy  są  czarne,  a  między  niemi  dwa  białe: 
DamaleiD.  tn  Arciiiep.  Gnesn.  twierdzi  że  był  Włoch  z  fa- 
milji  Ursynów,  a  zatem  bardziejby  do  Bosynów  i  herbu  Po- 
raj należał.  Wiele  kościołów  ten  Hippolit  konsekrował,  i 
przykładnemi  plebanami  osadził,  śpiewania,  i  insze  obrządki 
ustanowił,  3Iieczysława  Króla,  i  żonę  jego  Byxę  koronował, 
siedział  na  tej  katedrze  lat  27.  umarł  r.  1027.  Herb  jego. 
Okol.  tom.  3.  fol.  247.  zowie  Tryumf. 

Paulin  biskup  Poznański  szlachcic  Rzymski  z  kanonika 
u  S.  Piotra  na  tę  godność  konsekrowany  w  roku  1021.  mą- 
dry I  miłych  obyczajów  pasterz,  sprawował  urząd  swój  wiel- 
kim rozsądkiem  i  pobożnością  lat  piętnaście,  zszedł  z  tego 
świata  w  roku  1035.  w  katedrze  Poznańskiej  złożony.  Dłu- 
gosz in  Kitis  Episc.  Posnan.  Do  tegoż  domu  pociągają  nie- 
którzy 3Iikołaja  z  Boryowa  biskupa  Wileńskiego,  ale  go  dru- 
dzy chcą  mieć  herbu  Gerald,  kędym  i  ja  o  nim  mówił.  Krzyża 
w  herbie,  że  zażywa  kapituła  Chełmińska,  mówiłem  w  pier- 
wszym tomie,  a  znać  od  Krystyana  pierwszego  swego  biskupa. 
W^ojewództwo  także  ^Vołyńskie  i  Bracławskie,  że  krzyże  na 
chorągwiach  swych  noszą,  mówiłem  tamże.  Paprocki  o  her- 
bach fol.  598.  między  inszemi  chorągwiami  zabranemi  pod 
Grunwaldem  po  wiktoryi  z  krzyżaków,  o  trzeciej  namienia, 
że  miała  na  sobie  rzekę  z  krzyżem,  tę  prowadził  AVaIkrod 
marszałek  Pruski  Francuz,  piąta  także  krzyż  biały,  i  zwano 
ją  S.  Jerzego,  tę  prowadził  Jerzy  KieczdorfT.  Dwudziesta 
chorągiew  miała  dwa  krzyże  jeden  nad  drugim,  z  których 
jeden  był  w  białem  polu,  drugi  w  czerwonem,  ta  była  kom- 


424  Krzyż. 

mendorslwa  i  miasta  Elbląga,  także  dwudziesta  ósma  i  trzy- 
dziesta. Dwudziesta  piąta  na  której  były  dwa  krzyże,  czer- 
wony w  polu  białem,  biaty  w  czarnem.  Trzydziesta  szósta 
miała  na  sobie  krzyż  biały,  w  czerwonem  polu,  nad  nim 
korona  czerwona  w  białem  polu ,  to  była  clior.jjjiew  miasta 
Królewca.  Czterdziesta  czwarta,  miała  na  sobie  dwa  krzyże 
białe,  jeden  pod  drugim,  ta,  miasta  Gdańska,  nad  dwiema 
tenii  krzyżami,  koronę  temu  miastu  przydał  Król  Kazimierz, 
którym  herbem  podziśdzieii  się  szczyci. 

Paprocki  o  herb.  fol.  479.  Okol.  tom.  l.fol.  121.  Po- 
wiadają, ze  familiantom  Crucyni,  wzasługacli  przydano  potem 
gwiazdę,  z  tern  się  dał  słyszeć  Edmuiidus  Crucinus  opat  lia- 
sztelirski  Ordin.  C/sterciensis,  doktor  w  akademjl  Paryzkiej, 
który  do  Polski  z  rozkazu  Grzegorza  trzynastego  Papieża, 
za  czasów  Stefana  Króla  dla  reformowania  klasztorów  tejże 
reguły  zjechawszy,  w  Wągrowcu  liapitułę  prowincyalną  po 
ilwakrod  składał.  Powinien  zaś  hyc  krzyż  kawalerski,  pod 
którym  gwiazda  o  sześć  gran ,  w  polu  czerwonem ,  na  heł- 
mie nad  koroną  takiź  krzyż.  Podobnym  temuż  herbem  pie- 
czętują się  Denisowie,  tylko  że  u  łych  krzyż  na  samej  gwiaz- 
dzie  stoi ;  jakom  mówił  tu  fol.  37.  a  na  hełmie  noszą  pięć 
piór  strusich.  Podobny  i  ten  herb,  o  którym  Papj'ocki  w 
Gniazdzie  fol.  1122.  i  Ii  lej  no  ti/  fol.  106.  gdzie  w  polu  błę- 
kitnem  kładą  belk  szeroki  wszerz  biały,  nad  nim  jest  krzyż 
kawalerski,  pod  nim  gwiazda  złota.  Ks.  liojalow.  in  MS. 
Isiorów  w  księztwie  Litewsklem  herb  tak  opisuje  :  tarcza 
lierhu  linią  wzdłuż  przedzielona,  po  prawej  stronie  tarczy 
skrzydło  sępie,  po  lewej  krzyż,  nad  nim  gwiazda,  nad  heł- 
mem skrzydło  sępie,  nad  nim  gwiazda.  Skorobohaty  w  Li- 
twie samym  się  krzyżem  pieczętują. 

Herhoioni. 

Dalewski,  Isiorn,  Korniakt., 

Skorobohaty.,  Szczepkowski. 

Święty  Floryan  biskup  Hispaleński,  tego  relikwie  mię- 
dzy innemi  świętemi,  posyłając  święty  Karol  Borromeus  kar- 
dynał arcybiskup  Medyolański,  do  Jędrzeja  Batorego  kardy- 
nała i  wnuka  Stefana  Batorego  Króla  Polskiego  w  r.  1584. 
tak  do  niego  pisze :  Multae  siint  causae  et  recentes,  (juanio- 
brein  Serenissimiiin  Principem.,  Illustrisximum  S.  Ii.  Eccle- 
siae  Cardinaleiiiy  Collegam  nostriim  Dominum  ^Jndream  JSa- 
thorcum,  onini  observanliae  officio ,  piaąue  liberalitate  pro- 
.^effummir.  Primnm  sanę  vero  hospitium  est ,  ijuod  cum 
beałac  memoriae  Euslorgio  II.  ^Irchiepiscopo ,   Praedeces- 


Krzyźakowski— Krzyżanowski.  425 


sore  noslro,  olim  hahiiit  Floriunus ^  Sanctilatis  nomine  illu- 
słris,  qui  e  Poloniae  Jinibus  Mediolanum  profectus  ^  (fno 
tempore  in  illo  re^o  Christiana  religio  disseminata  nonduin 
erat,  ab  eodem  benigne  exceptus ,  Jidei  mysteriis  imbnilur, 
buptizalur,  doctrina  instituitur,  et  per  singulos  ordinis  gra- 
dus  Jit  diaconiis ,  demum  Ecclesiae  Hispalensi,  aliąuot  an- 
nos,  cum  Episcopiis  religiose  praefuisset,  ob  merita  in  Sah- 
ctorum  mtmero  adscriptus,  digna  reneratione  colitur.  At- 
(jue  hue  quidem  antiqui  houpitii  Jus ,  qno  cum  Polonis,  Ca- 
tholicae  pietatis  studiosis  dericti  sumus ,  valet  plurimuni 
apud  nos ,  quibus  inajorum  nostrorum  exempla  sunt  ad  imi- 
tationem  proposita  etc.  Poty  słowa  S.  Karola  Borronieusza, 
nic  pewniejszego,  źe  od  takiego  człowieka  z  autentycznych 
dokumentów  zabrane.  Kładzie  ten  list  iSakiels/ci  w  swojej 
Miechów,  fol.  730  czyli  raczej  73G.  ile  ze  tego  S.  Floryana 
przysłane  relikwie  w  Miechowskim  £os'ciele  ku  czci  są  zło- 
żone. 

Krzyż akonski  herbu  Prus  Imo,  w  Krakowskiem 
województwie.  Jest  nadgrobek  w  Krakowskim  kościele  na 
zamku  z  tym  herbem  Franciszka  Krzyzakowskiego  pisarza 
grodzkiego  Krakowskiego  r.  1631.  zmarłego,  męża  znakomi- 
tego.  Storowol.  in  Monuni.  fol.  35. 

Krzyżanowski  herbu  Dębno  ^  z  Krzyżanowic  w 
Sendomierskiem  województwie.  Wyraźnie  o  nich  mówi :  Dłu- 
gosz w  Iisiąice  de  Fundat.  Monast.  Die.  Cracov.  iv  Pukiel, 
w  Miechów.  Richard  z  Krzyżanowic  chorąży  Krakowski,  ten 
polując  we  święto,  obie  oczy  stracił,  ale  za  przyczyną  S. 
Stanisława  biskupa  znowu  wzrok  odebrał.  Skarg,  w  życiu 
S.  Stanisława,  z  Długosza.  Derszaw  Krzyżanowski  kanonik 
Krakowski;  proboszcz  Wiślicki  r.  1461.  o  którym  Długosz 
lib.  13. yb/.  274.  Piotr  z  Krzyżanowic  łowczy  Sendomierski 
1436.  u  Łaskie  w  Stat.  fol.  140.  Jan  łowczy  Sendomierski 
i  Eustachi  bracia  rodzeni  dziedzice  na  Krzyżanowicach  i  Sie- 
nieiiskiej  woli,  dział  między  sobą  czynią  ojczystej  fortuny. 
Acta  Terrest.  Rudom.   Stanisław  Alexander  i  Jan  1648. 

Krzyżanowski  herbu  Świnka ,  w  Siezadzkiem  wo- 
jewództwie. 3Iaciej  Krzyżanowski  podsędek  Poznański  depu- 
towany 1520.  do  korrektury  statutu  Polskiego.  Hieronim 
opat  Tyniecki.  Jan  wojski  Poznański.  Marcin  dworzanin  Zy- 
gmunta Augusta,  Jan  1732.  Władysław  1648.  Łukasz  1674. 
w  Kaliskiem ,  Łukasz  w  zakonie  naszym  życie  zakończył  r. 
1703.  brat  jego  był  Paullta.  Są  także  Krzyżanowscy  w  ziemi 
Warszawskiej,  ale  nie  wiem,  czy  do  tych  należą,  jako  AVi- 
ktoryn  łowczy  Warszawski  sekretarz  królewski  1632.  Ka- 
zimierz 1048.  N.   miał  za  sobą  Teresę  Kierską. 


426  Hrzyźański-Księski. 

w  roku  1778.  Józef  Krzyżanowski  skarbnik  Poznański.  —  Mi- 
chał miecznik  Kaliski.  —  lirasicki. 

Krzyźaiiski  hei^bu  Iwiczyk.  O  tych  ani  Paprocki, 
ani  Okolski  nie  pisaL 

Krzyxe«vski.  Wojciech  Krzyźewski  komornik  ziemi 
Różańskiej  i  3Iateusz  1G32.  Stanisław  1705.  podpisał  kon- 
federacyą  Krakowską. 

Hsiążnicki  herbłi  Ostoju^  w  Sieradzkiem  wojewódz- 
twie i  na  Podgórzu. 

Hsiążeiiski.  Księgi  grodzkie  Ostrzeszowskie  Ksijj- 
zeńskich  wspominają  w  roku  1595.   i   151)8. 

Kjiiięski  herbu  Łodzią^  w  Wielklej-Polszcze.  Mikołaj 
Księski  kanonik  Gnieźnieński  w  roku  14(56.  kładą  go  w  li- 
ście Jana  Gruszczyńskiego  arcybiskupa  Gnieznieńskieg^o,  u 
Damalew.  in  Archiep.  Gnesn.  fol.  2()1. 

Hsięski  herbu  Topor,  w  Krakowskiem  województwie, 
od  dóbr  Książ  tak  nazwani,  jednejże  dzielnicy  z  Wronow- 
skieml,  dla  czego  na  pamiątka'  pisali  się  z  Wronowa.  Wa- 
cław z  Książa  kanonik  Krakowski,  w  lekarskich  naukach 
biegły  w  roku  1381.  u  yakiel.  w  Miechów,  fol.  319.  na  li- 
ście Zawiszy  biskupa  Krakowskiego.  Okolski  o  dziale  mi(;- 
dzy  bracią  rodzoną  z  Sendziwoja,  Otta  Zegotą,  Jakóbem  i 
Piotrem,  że  przypadł  na  rok  1448.  wspomina.  Wojciech  z 
Księża  Krakowski  i  Kujawski  scholastyk  w  r.  1485.  Conslit. 
Sijnod.  Prorinc.  1G30.  r.  O  Ksiczkim  namienia  Orichoy. 
Annal.  6.  Wojciech  i  Jędrzej  dziedzice  na  książu:  z  tych 
Jędrzeja  było  pląciu  synów,  z  których  Stanisław  rotmistrz 
I  Krzysztof  na  3Ioskiewskiej  polegli  expedycyi.  Wojciecha 
zaś  zostało  synów  czterech :  Jędrzej,  Marcin,  Jan  scliolastyk 
Wojnicki  i  Stanisław  ;  z  tych  Marcina  syn  Kasper  zginał  pod 
Cecora.  Stanisław  syn  Wojciecha  pisarzem  był  grodzkim 
Krakowskim  ,  którego  zmarłego  w  roku  1050.  nadgrobek 
widzieć  w  Krakowie  na  zamku  ,  Starotvol.  in  Moiium.  za- 
siadał kilka  razy  w  trybunale  koronnym  deputatem,  zawsze 
z  tą  pochwałą,  że  nie  skorumpowany  w  sprawiedliwości. 
Synowie  jego  trzej  :  Mikołaj  ,  Stanisław  i  Stefan ;  z  tych 
pierwszy  Mikołaj  cześnik  Krakowski,  miał  za  sobą  Maryannę 
Chełmską  podstolankę  Krakowską.  Był  to  człowiek  z  mło- 
dych zaraz  lat  do  wojennych  trudów  przyuczony,  z  Lancko- 
rońsklm  i  Czarneckim,  Kozaków,  Węgrów,  i  Szwedów  bijąc 
na  różnycli  miejscach  tę  o  sobie  wzniecił  rycerskiej  umieję- 
tności opinią,  że  go  najwyżsi  hetmani  regimentarzcm  swoim 
czynili.  Jeździł  do  Chana  Tatarskiego  w  legacyi,  docierając 
z  nim  przymierza,  na  sejmy  także  walne  od  wojska,  wszę- 
dzie z  wlelklem  imienia  swego  zaleceniem.   Umarł  roku  1676. 


Kuberski— Kucharski.  427 


Drugi  brat  Stanisław,  ten  pod  Beresteczkiem  dla  nń\e'\  oj- 
czyzny życie  swoje  ze  krwią  wylał  w  potrzebie  zabity.  Trzeci 
Stefan  z  Wronowa  Księski  pisarz  grodzki  i  burgrabia,  a 
potem  podstaro^ci  Krakowski,  poseł  na  sejm  1661.  z  niego 
komissarz  do  rewizyi  skarbu  koronnego,  Constit.  fol.  16.  i 
16()2.  zk.fd  deputowany  do  pisania  konstytucyi,  Constit.  f.kk. 
i  na  sejm  koronacyi  Jana  III.  Constit.  fol.  20.  Mydawała  się 
w  nim  znacznie  biegłość  praw  koronnycb ,  dla  czego  za  Wła- 
dysława IV.  Króla  Instygatoryą  koronną  piastował;  na  P. 
Boga  zaś  nieskąpa  n^-ka,  kiedy  w  Obicbowskim  kościele  oł- 
tarze jego  szkatułą  stanęły:  po  śmierci  jego,  która  przypa- 
dła na  rok  1676.  zostali  się  ci  synowie,  Stanisław  i  Adam 
ludzie  rycerscy,  Adam  dworzanin  Cesarski,  Mikołaj  Woj- 
ciech i  Franciszek  i  córka  Zofia.  Simon  Turonicki  Ascia 
immortalis  gloriae  lindex.  Kwitnął  potem  Komięski  stolnik 
Krakowski  1688.   i  Mikołaj  burgrabia   Krakowski  1697. 

Kuberski  herbu  Dołęga.,  w  ziemi  Wiskiej,  Krystyn 
z  Kubry  chorąży  Wiski  1525.  podpisał  dekret  Mazowiecki 
o  heretykach  u  Lubien,  in  Vit.  Episcop,  Płocen.  Jan  Ku- 
berski wojski  ziemi  Wiskiej,  miał  za  sobą  Maryannę  Czoł- 
hańską  starościankę  Cieszkowską ,  z  niej  były  te  córki :  Zo- 
fia, Sebastyana  Sasina  pisarza  grodzkiego  Halickiego  2do 
Bonkowskiego,  Konstancya,  Adama  Kasierowskiego,  Helena, 
Alexandra  Jełowickiego,  Katarzyna  i  Anna  panny  zakonne 
konwentu  Lwowskiego,  reguły  S.  Dominika,  Barbara,  Lu- 
bienieckiego  małżonki  ,  i  synów  dwóch  Alexander  i  Kazi- 
mierz, od  tego  był  syn  Hippolit  ale  młodo  umarł.  Jan  Ku- 
berski  miał  za  sobą  Joannę  Nasierowską. 

Kiiblioki  herbu  fisięiyc  i  Miecz.  Kublicki  3Iaciej  z 
sejmu  1616.  naznaczony  do  rewizyi  ksiąg  ziemskich  gro- 
dzkich, i  podkomorskich  Winnickich.  Constit.  fol.  28.  Piotr 
poseł  na  sejm  1667.  zfamtąd  komissarz  do  zamku  Połockie- 
go,  Constit.  fol.  6.  był  potem  podczaszym  Połockim.  Jan 
Ale.\ander  pisarz  grodzki  Połocki  1674.  Franciszek  1726. 
Stefan   cześnik  Inllantski  1700. 

W  roku  1778.  Józef  Kublicki  łowczy  Wilkomierski.  —  Kazi- 
mierz podstarości  Inflantski.  —  W  roku  1788.  Marcin  pod- 
slarości  Inllantski.  —  Eliasz  łowczy  Inflantski.  —  Krasicki. 

Kulllliewski .,  w  ziemi  Różańskiej.  Adryan ,  Woj- 
ciech i  Jan  Kubniewscy  podpisali  elekcyą  Jana  Kazimierza 
Króla. 

Kucharski  hei-bu  Godziemba.,  wZakrocimskiej  i  Wy- 
szogrodzkiej ziemi.  Jan  z  Kuchar  kasztelan  Zakrocimski  i 
Scibor  podsędek  Wyszogrodzki  1452.  Statut.  Mazov.f.  94. 
i  97.  i  98.     Córka  kasztelana  była  za  Maciejem  Łękowskim 


42S  Kucharski. 


kasztelaiiieem  Wjszoo^rodzkim.  Piotr  sędzia  Wyszogrodzki 
1525.  u  Lubien,  in  l^^itis  Episc.  Płocen.  Tomasz  i  Marcin 
Kucharscy  1048.   w  Zakrocimskiej. 

Kncliarslii  herbu  Jastrzębiec-  jednejze  dzielnice  z 
Jezowskiemi  w  województwie  Płockiem.  Maciej  i  Piotr  Ku- 
charscy 1G32. 

Hucliarski  herbu  Iiornb,  w  Sieradzkiem  wojewódz- 
twie. Sebastyan  Kucharski  pisarz  grodzki  Piotrkowski ,  n\ąi 
pobożny,  na  zakonników  szczodrobliwy,  i  ich  sławy  obrońca 
1682.  Piotrkowskiemu  kolłegio  naszemu  kamienicy  swojej 
ustąpił  i  zapisał.  Franciszek  1648.  Władysław  synowiec  Se- 
bastyana,  pisarz  grodzki  Sieradzki  1693.  brat  jego  Kazimierz 
w  zakonie  naszym  świątobliwe  życie  zakończył  w  Piotrkowie 
1704.  Kazimierz  pisarz  grodzki  Sieradzki  deputat  na  trybu- 
nał koronny  1718.   Kucharska  Jana  Tomickiego   małżonka. 

Klicliarski  herbu  Lubicz.  N.  Kucharska  była  za  Ja- 
kóbem  Łysakowskim  Lubiczem.  Jędrzej  Kucharski  kanonik 
Krakowski  1679. 

Hueliarski  herbu  Pitiwdzic,  w  ziemi  Ciechanowskiej 
i  na  Rusi.  Anna  Kucliarska  Jakóba  Belęcki«go  małżonka^ 
Wojciech   i  31arcin   Kucharscy  1648. 

Hiicliarski  herbu  Rola-  w  Łęczyckiem  wojewódz- 
twie. Z  tych  jedni  w  Wielkiej-Poiszcze,  drudzy  na  Podolu 
osiedli.  Wojciech  Kilian  Kucharski  z  Kucliar  z  Katarzyny 
Garnyszowny  spłodził  najprzód  Jana,  którego  z  Anny  Dzi- 
kowskiej było  dwóch  synów  ludzi  rycerskich  :  Seweryn  I  Ka- 
zimierz. Jakóba,  ten  zszedł  bezpotomnie  i  Jędrzeja,  który  z 
Jadwigi  Starczewskiej  zostawił  córki  dwie  :  Katarzynę  i  Annę, 
i  synów,  Sebastyana,  Stanisława  Jezuitę  i  Franciszka.  Woj- 
ciech Krzczan  Kucharski  brat  stryjeczny  Kiliana,  miał  za 
sobą  Gajowską,  z  tą  zostawił  synów  czterech:  Walentego, 
Stanisława,  Jana  i  Macieja.  Z  tych  Jan  i  Maciej  bezpoto- 
nuii,  Walentyn  z  Prządowskicj  zrodziłci  wprawdzie  dwóch 
synów  Piotra  i  Pawła,  ale  ci  młodo  powietrzem  pomarli. 
Jan  czwarty  ich  brat  przybrał  sobie  w  dożywotnią  przyjaźń 
Sokolnicką  z  Sokolnik,  z  którą  wziął  dobra  Łubowice,  ta 
mu  powiła  cztery  córki:  Barbarę  Bogusławską,  Dorotę  Ra- 
dzicką,  Jadwigę  Chłapowską  i  Annę,  synów  zaś  trzech: 
Jana,  Stanisława  i  Krzysztofa.  Z  tych  Jan  na  Podolu  osiadł, 
tam  z  Anny  Grotowny,  miał  syna  Stanisława  męża  rycer- 
skiego, od  którego  z  Ewy  Cieszkowskiej,  było  to  potomstwo, 
Mikołaj,  3Iarcin ,  3Iaryan  i  AIexander,  Franciszek,  Bar- 
bara Macieja  małżonka,  Anna  i  Alexandra.  Stanisław  drugi 
ten  Jana,  w  różnych  expedycyach  doświadczonego  męztwa, 
syn  z  Elżbiety  Gorczanki  spłodził  synów  Stefana,  Jana  i  Mi- 


Kucharski — Huciuski.  420 


chała,  I  córki  Annę,  Krystynę  i  Katarzynę.  Krzysztof  trzeci 
syn  Jana  umarł  w  obozie.  Z  dru<^iej  linji  Kucharscy  byli 
ci,  Adam  z  ojca  Stanisława,  matki  (iajewskiej  urodzony,  sy- 
nowie, jego  z  Elżbiety  Rządkowskiej,  Mateusz,  Mikołaj,  Pa- 
weł i  Stanisław.  Maciej  brat  Adama  z  Zabokrzyckicj  spłodził 
Marcyana  i  Felixa.  Szymon  syn  Jędrzeja  i  matki  Wargaw- 
skiej,  miał  z  Zieleniowskiej,  syna  Jana,  któremu  Darowska 
powiła  Adama.  Drudzy  Kucharscy  od  Gabryela,  Rafała  i 
Trojana  rozrodzeni.    N.   miał  sa  sobą  Annę   Kierską. 

Klicliarski  herbu  Zagłoba^  w  Łęczyckiem  wojewódz- 
twie. Stanisław,  Wojciech,  Jan,  Władysław  1G48.  Jan 
1674.  Kucharscy.  N.  Kucharska  Alexandra  Połubińskiego 
małżonka.  Kazimierz  Kucharski  skarbnik  Sieradzki  porucznik 
powiatu  Lelowskiego  1733.  N.  miał  za  sobą  Siemińską  herbu 
Leszczyc  z  tej  córka  była  za  Piotrem  Zakrzewskim  herbu 
Botgorya. 

H.uc]liuistrzon'iez  herbu  Leliwa,  w  księztwie  Li- 
tewskiem,   patrz  Dorohostajski. 

Mltcicki  herbu  Pobog,  czyli  jako  w  inde.\ie  swoim 
pisze  ich   Okolski   Rucicki,   w  ziemi   Wyszogrodzkiej. 

Kuciiiski  herbu  Ogończyk,  inni  ich  piszą  Kucieiiski 
w  Kujawskiem  województwie.  Jednaź  ich  dzielnica  z  Koście- 
leckiemi  i  Działyńskiemi,  i  owszem  niektórzy  twierdzą,  ze 
Mikołaj  z  Kutna  wojewoda  Poznański  spłodziwszy  kilku  sy- 
nów, którzy  dzieląc  się  substancyą  jego,  różnych  imion  na- 
byli, był  przodkiem  tych  familji,  ale  dom  Kościeleckieh  bez 
wątpienia  dawniejszy,  i  Mikołaja  wojewody  Poznańskiego  ni- 
gdzie mi  się  nie  dostało  czytać.  Najdawniejszego  z  tego  domu 
czytam  Jana  z  Kutna  podkomorzego  Gostyńskiego  w  r.  1446. 
który  podpisał  list  Władysława  książęcia  3Iazowieckiego  dany 
Poznańskiemu  kościołowi  u  Karnkoivskiego  in  Constit.  Sy- 
nodal.  fol.  86.  znajdziesz  go.  Kwitnął  potem,  a  bodaj  nie 
syn  Jana,  Mikołaj  Kucieński,  tak  go  zowie  Długosz  pod 
rokiem  1462.  Miechoirita  Gutenium,  Bilski  zaś  Gutowskim 
fol.  427.  ale  się  myli,  starostą  go  Gostyńskim  Król  Kazi- 
mierz uczynił,  ze  po  zejściu  Władysława  książęcia  Rawskiego, 
pierwszym  był  powodem  szlachcie  Gostyńskiej,  aby  się  była 
poddała  Królom  Polskim:  postąpił  potem  na  województwo 
Łęczyckie ,  z  którym  tytułem,  odprowadzał  Władysława  Kró- 
lewicza Polskiego  na  Królestwo  Czeskie  1471.  Biel.  fol.  454. 
znajdziesz  go  i  w  roku  1478.  z  tąż  godnością  u  Łask.  w 
Stat.  fol.  86.  Tenże  między  Maciejem  Węgierskiem,  Kazi- 
mierzem Polskim,  Władysławem  Czeskim  Królami,  przy- 
mierze do  trzydziestu  miesięcy  namówił  i  zawarł.  Dług.  Cro- 


450  Kuciński. 


mer  lib.  28.  Biel.  fol.  464.  W  roku  1475.  Królewnę  Polską 
Jadwigc,^  Kazimierza  córkę  Jerzemu  ksiąź«;ciu  Bawarskiemu 
zaślubioną,  odprowadzał  do  Bawaryl  wielkim  splendorem. 
Dług.  Cromer.  W  roku  zaś  1479.  Zofią  Królewnę  do  Frank- 
fortu  zaślubioną  Fryderykowi  marg-rabi  Brandeburskiemu : 
byl  potem  wojewodą  Poznańskim  i  g-eneralem  Wielkopolskim. 
Jędrzej  z  Kutna  najprzód  kasztelan  Gostyński  1496.  u  Ła- 
skiego w  Statucie  Jol.  110.  potem  wojewoda  Rawski  1501. 
u  Iiarnliowsliiego  de  Primatu.  Stanisław  z  Kutna  wojewoda 
Rawski  1530.  córka  jego  Jadwiga  Cudzieńska,  syn  zaś  Jau 
dziedzic  na  Kutnie  i  Sieciechowie.  Drugi  Mikołaj,  trzeci  Je- 
rzy którego  zona,  Anna  Sierpska.  Od  Jana  szedł  Walentyn, 
który  miał  za  sobą  Piecka.  Stanisław  podkomorzy  Gostyński 
1589.  podpisał  Iranzakcyą  Będzińską,  jeździł  1582.  w  lega- 
cyi  do  Króla  Szwedzkiego,  upominając  się  niektórych  fortec 
zabranych  od  niego.  Pasto?',  in  Floro.  Jan  i  Stanisław  roku 
1648.  Mikołaj  na  Kucinie,  Adam,  Stanisław  1674.  w  Łę- 
czyckiem,  Walentyn  w  ziemi  Nurskiej  1648.  Jerzy  starosta 
Kruświcki  1648.  a  potem  kasztelan  Gostyński  miał  za  sobą 
Elżbietę  Krasińską  wojewodzankę  Płocką;  Maryanna  Piotra 
Brodowskiego  cześnika  Buskiego  małżonka.  Mikołijj  miał  za 
sobą  Maryannę  Wnorowską:  z  tej  córką  Wiktorya  dostała 
się  w  małżeństwo  Kazimierzowi  W^odzyńskiemu ,  synów  zaś 
jego  trzech:  Antoni  sterilis^  Józef  z  Anny  Wolskiej  miał  syna 
Mikołaja,  Maciej  z  Weroniki  Lubiatowskiej,  Józefa  Ignacego 
i  Franciszka  synów,  córki,  Jadwigę,  Różą  i  Maryannę.  Bo- 
gusław kanonik  Lwowski   deputat  na  trybunał  koronny  1714. 

Duiiczcwski  w  herbarzu  T.  I.  sir.  94.  naznacza  dawniejszy  po- 
cz.-jtek  familji  tej  w  Polszczę,  i  umieszcza  obszerną  f^euealogią 
zebraną  z  historyi  Anonimi,  Kadłubka,  Długosza,  fFapowskiesco, 
Eneasza  Syłwiussa,  Paprockiego,  Bielskiego,  Okohkiego  i  Pia- 
seckiego. Jak  kolwiek  opis  początków  familji  tej  w  Polszczę,  ba- 
jecznie wygląda,  jednak  rodowód  jej  starannie  jest  wypisany.  Podług 
Duiiczewski,ego ,  przodek  Kucińskich  hrabia  Piotr  z  Hafnów  był 
szwagrem  Ś.  Wojciecha  i  z  bratem  tegoż  z  Czech  uciekającym, 
przybył  do  Polski  roku  997.  Tenże  hrabia  z  Kutna  miał  w  Cze- 
chach siedlisko  bardzo  dobre  i  obszerne,  miasto  Kutno  nazwane, 
gdzie  podziśdzień  na  Cesarza  góry  kopią ,  w  której  obGtość  jest 
kruszców  srebrnych ,  jako  u  nas  w  Olkuszu ;  zowią  to  miasto 
teraz  Niemcy  swoim  językiem  Kutemberg ,  a  tu  przyszedłszy  do 
Polski,  założył  od  swego  imienia  miasto  Kutno  w  województwie 
Rawskiera ,  w  ziemi  Gostyńskiej ,  ale  jeżeli  się  jakim  herbem 
pieczętował,  albo  nie,  żadnej  o  tern  zmianki  nie  ma. 

Dopiero  jego  sukcessor  Bronisław  z  iłwtoc  hrabia,  wziąwszy  Ra- 
dzikowską ,  pieczętował  się  herbem  żony  swojej  Ogończykiem, 
który  miał  Hieronima  Ogona  córkę  nazwanego,  dla  tego  od  niego 
len  herb  otrzymał  denominacyą.  Ogończyk,  był  wojewodą  Łę- 
czyckim, ten  zamku  Dobrzyńskiego  dobył  pod  Krzyżakami,  miał 


Kuciński.  451 


syna  Pawła.  Książę  Szpicyraierskie,  ten  był  wielkim  hetmanem 
u  Jana  Króla  Czeskiego,  zostawił  po  sobie  czterech  synów  z  D{'- 
bowskiej ,  których  tak  dysponował,  każdemu  zamek  i  miasto,  i 
od  nich  denominacyą  nadał,  jako  to  od  Kutna  Kucińskich,  od 
Kościelca  Kościeleckich ,  od  Dzialijna  Dzialyiiskieh ,  od  Zelslai 
Zelskich,  roku  1160.  za  liolcsława  Pudyka,  jako  Utugoss  wspo- 
mina. Mikołaj  z  Kutna,  wojewoda  Kaliski,  był  hetmanem  prze- 
ciwko Krzyżakom  pod  Zbozyncm,  miał  syna  Janusza  z  Ostrn- 
7'ozanki ,  wojewodę  Inowrocławskiego,  drugiego  Zbigniewa, 
kasztelana  Gnieźnieńskiego,  trzeciego  Marcina  starostę  Siera- 
dzkiego, którego  książę  Kaciborski  Konrad,  kazał  zabić,  źe  go 
źle  udano. 
Aeneas  SyMus  wspomina,  za  Kazimierza  Wielkiego,  Wincen- 
tego hrabię  z  Kutna,  wojewodę  Podolskiego,  dziedzica  na  Ider- 
nowie  i  Powerowie  ,  który  miał  Sieniuciankę  za  sobą,  a  ten  i 
z  potomkami  swemi  wyniósł  się  w  Ruskie  kraje.  Ten  za  ordy- 
nansem  królewskim  poszedł  z  pospolitera  ruszeniem  z  Ruskich 
województw  przeciwko  Tamerlanowi ,  Królowi  Tatarskiemu ,  do 
Polski  gwałtownie  się  przebierającemu,  złączywszy  się  z  Bogda- 
nem hospodarem  Wołoskim,  a  że  na  przeprawie  przez  Dniepr 
dostało  mu  się  potkać  niespodziewanie  z  dwiema  helmany,  Bo- 
gdanem i  Batym ,  za  Bożą  pomocą  ich  wojska  zniósłszy ,  i  tam 
porzuciwszy  Bogdana ,  (bo  był  zachorował ,)  przeprawy  przeby- 
wszy z  ochotnikiem,  25  mil  Tatarów  gromił,  i  do  wiecznego 
przymierza  Tamerlana  przywiódł;  dla  czego  tej  dzielnice  Bogdan 
mu  wiecznemi  czasy,  za  przywilejem  królewskim  ustąpił,  a  ta 
dzielnica  od  Tatarów  ich  językiem  nazwana  Kutnary ,  to  jest 
Kucieńskie  pola,  jako  się  tak  podziśdzień  zowie,  trwała  taż  pos- 
sessya  w  tym  domu  więcej  jak  przez  200  latjwc  naturali  hae- 
rcditario ,  a  że  hostilitatcs  nastąpiły,  tak  to  wszystko  odpaść 
musiało.  Pisali  się  (jako  rcstigia  znajdują  się)  antecessorowie 
lego  domu  z  Ktitnow  w  Czechach  ,  z  Kutna  w  Polszczę ,  z  Ku- 
Inar  w  Wołoszech  hrabiowie,  ale  by  siła  wyliczać,  jako  się  ten 
dom  rozrodził ,  do  samych  tylko  idę  z  Kutna  sukcessorów ,  bo 
ich  wiele  w  różnych  województwach ,  a  najbardziej  przez  oże- 
nienia, osiadło.  Janusz  miał  syna  jednego  z  Z,e*5cryrt.c^Y/,  Woj- 
ciecha, wojewodę  Brzeskiego  Kujawskiego;  2do  voto  z  Gor- 
kowny  starostę  Kłodawskiego  Jana,  ten  zginął  pod  Kruświcą. 
Wojciech  wojewoda  Brzeski,  miał  dwóch  z  Przyjetnskiej ,  Mi- 
kołaja wojewodę  Sieradzkiego,  i  Jana  kanclerza  koronnego,  z 
Tarnowskiej.  Mikołaj  wojewoda  Sieradzki ,  miał  trzech  synów 
z  księżny  Csnrnkowskiej,  Tomasza  wojewodę  Brzeskiego,  który 
był  do  Prus  komissarzem ,  na  odebranie  zamku  Malborskiego ,  z 
Ostrorogiem  wojewodą  Halickim,  od  Władysława  Jagiełły,  dru- 
giego Pawła  marszałka  nadwornego,  trzeciego  Mikołaja,  pod- 
skarbiego koronnego.  Slikołaj  podskarbi  w.  koron,  miał  z  Gra- 
noivskq  synów  dwóch,  Jędrzeja  kasztelana  Wojnickiego,  pod- 
skarbiego w.  koron.  Sądeckiego,  Spiskiego,  Zatorskiego,  Oświę- 
cimskiego ,  Bydgowskiego  starostę ,  wielkorządzcę  Krakowskiego, 
który  miał  jedne  córkę  Elżbietę,  a  poszedłszy  za  ksiąźęcia  Zegan- 
skiego,  ta  urodziła  matkę  Karola  III.  Cesarza  Chrześcijańskiego, 
i  Klemensa  IV.  Papieża;  drugiego  Pawła  hrabiego  z  Kutna,- 
wojewodę  Łęczyckiego,  generała  Wielko-Polskiego.  Paweł  miał 
Jana  wojewodę  Poznańskiego,  i  Winentego  kasztelana  Byd- 


452  Hiiciuski. 


jjowskiego  z  księżny  Koreckńy,  ten  zg:inął  pod  Warną  z  Królem 
Władysławem.  Jan  wojewoda  Poznański,  miał  jednę  córkę,  klór.-j 
wydał  za  Konrada  książccia  Pomorskiego.  Wincenty  kasztelan 
Bydgowski ,  miał  trzech  synów,  Tomasza  wojewodę  Płockiego, 
Mikołaja  wojewodę  Łęczyckiego,  generała  Wielko-Polskiego ; 
który  wprowadził  Władysława  na  Królestwo  Czeskie ,  svna  Ka- 
zimierza Króla  Polskiego,  z  wojskiem  Polskiem  :  bo  to  Królestwo 
chciał  posiąść  31atyasz  Król  Węgierski;  trzeciego  Sebastyana 
podkomorzego  Senilomierskiego  ,  hetmana  pod  Grundwald  ,  od  któ- 
rego ten  herb  ma  swoje  nazwisko.  Mikołaj  miał  syna  jednego 
Jana,  kasztelana  Sochaczowskiego,  i  trzy  córki;  jedna  poszła 
za  Lanckoroiiskiego  wojewodę  Krakowskiego ;  druga  za  llytwo- 
rowskiego  marszałka  nadwornego ,  trzecia  za  Hotylskiego  kaszte- 
lana Zarnowskiego,  z  Połubińskiej.  Jan  kasztelan  Sochaczewski 
miał  czterech  synów,  Dominika  marszałka  nadwornego,  01- 
brychta  starostę  Sieradzkiego,  Zygmunta  wojewodę  Rawskie- 
go, Rafała  koniuszego  koron,  z  Hozrażewsk/cj. 

Zygmunt  wojewoda  Rawski,  miał  Mikołaja  wojewodę  Łęczy- 
ckiego, generała  Wielko-Polskiego;  ten  miał  córkę  jeduę  Zofią, 
która  była  za  Floryanem  Zamojskim  kasztelanem  Bełzkim,  a  ta 
sterilis;  drugiego  Stanisława  posła  do  Szwecyi  o  oddanie  In- 
flant i  Estonji  od  Króla  Stefana ,  ten  polem  był  wojewodą  Raw- 
skim;  trzeciego  Olbrychta  podkomorzego  koronnego,  którego 
córka  jedynaczka  poszła  za  Herburta  sterilis,  z  księżny  Czar- 
toryskiej. 

Stanisław  miał  Jerzego  starostę  Kruświckiego  z  Griidziitskiej ; 
Jerzy  Kuciński ,  starosta  Kruświcki ,  Elżbietę  Krasiiiską ,  woje- 
wodzankę  Płocką,  to  jest  Stanisława  Krasińskiego,  wojewody 
Płockiego  córkę,  z  której  Jędrzej  Kuciński,  kasztelan  Gostyń- 
ski, syn  tegoż  Jędrzeja,  Stanisław  podsloli  Gostyński,  i  wnuk 
Józef  z  Ręboioskicj  urodzony.  Syn  drugi  Jerzego  Kucińskiego, 
starosty  Kruświckiego,  z  Elżbiety  tirasiitskiej,  wojewodzanki  Pło- 
ckiej, Mikołaj,  starosta  Kruświcki,  mający  syna  i  córkę,  to 
jest  Jana  podczaszego  Gostyńskiego,  którego  córka  Maryanna 
za  Brodowskim  ,  eześnikiem  Buskim ,  i  Ewę  żonę  Jana  Franci- 
szka Morykoniego. 

Notandum,  iż  3Iikołaj  Kuciński,  starosta  Kruświcki  dziad  Fran- 
ciszki Vzierzaiioivskicj  rodzony ,  miał  za  sobą  Tarnowską  hra- 
biankę, primo  roto,  z  którą  zostawił  Jana;  secundo  Miisułankę, 
z  którą  Stanisława;  tertio  Owsianą,  z  której  Ewę  dzisiejszą 
Morykonią,  wojską  Wilkomierską,  matkę  tejże  Franciszki  Dzier- 
żanowskiej,  łowczyny  Liwskiej. 

Andrzej  Kuciński,  brat  ftlikołaja  rodzony,  kasztelan  Gostyński, 
zostawił  Bogusława,  który  miał  za  sobą  Rębowską  ,  z  której 
Antoni  starosta  Pokutyński",  miał  za  sobą  fFyszotrawczankę, 
•wojską  Bractawską,  i  Slaryannę  za  Roztradowskim,  eześnikiem 
Lubelskim,  a  potem  in  ridiiali  statu  będąc  tenże  Bogusław,  był 
kanonikiem,  a  proboszczem  Łańcuckim:  drugiego  syna  Stani- 
sława tenże  Andrzej  zostawił  podstolego  Gostyńskiego,  który 
miał  za  sobą  Kownacką,  podstolankę  Mścisławską.  z  którą  miał 
syna  Józefa,  i  córkę  Teresę.  Ten  Andrzej  kasztelan  Gostyń- 
ski, zostawił  córek  dwie,  jedne  Teresę,  która  była  hno  roto 
za  Rozwadowskim  ,  starostą  Szmeltyńskim  ,  pułkownikiem  :  2do 
za   Nenchą   podkomorzym    Inllantskim  ,    generałem    majorem  ,    ta 


Hiiczborski.  ^<3.- 


sterilis :  drugą  Annę  zakonnicę  Ś.  Brygitty ,  konwentu  Lubel- 
skiego, ta  zmarła.  JMial  za  sobą  Andrzej  kasztelan  Gostyiiski 
Stoniewską ,  której  rodzona  siostra  była  za  Franciszkiem  Gałe- 
ckim, wojewodą  Poznańskim.  —  To  Dtińczewski. 
AV  roku  1778.  Józef  liucinski  podczaszy  Ł^^^czycki.  —  Mikołaj 
stolnik  Bielski.  —  Krasicki. 

Knczliorski  herbu  Ogończyli^  w  Dobrzyńskiej  ziemi. 
31 S.  o  Familiach  Pruskich,  to  o  nich  powiada,  że  się  heł- 
mem różnią  od  inszych  Ogończyków;  bo  ręce  zbrojne  i  roz- 
szerzone nie  trzymają  pierścienia  jak  w  Ogończyku.  Tomasza 
chorążego  Dobrzyńskiego  1632.  ciiwali  Okolski,  ze  bvł  wielki 
wojownik.  Walentego  Kuczborskiego  wspomina  Hozyusz 
15(58.  in  Epistoł,  tom.  2.  fol.  252.  był  archidyakonem  Po- 
morskim, kanonikiem  Krakowskim  I  Warmińskim,  umarł  r. 
1573.  w  Krakowskiej  katedrze  pochwany.  Baran.  Constit. 
Synod.  Iladisl.  fol.  57.  ^Ira  gratitud.  Coli.  Bransberg. 
wydał  do  druku  Iiatcchizm  ivedtug  uchwały  Concilium  Try- 
dentskiego  in  fol.  1568.  i  kazania  swoje  Polskim  językie/n 
żarliwości  pełne.  Starowol.  z  czego  poznać  co  zac  i  w  nauce 
i  w  wymowie  i  pobożności  był  prałat.  Jan  biskup  Chełmiń- 
ski już  był  nominowany  na  biskupstwo  Płockie,  ale  go  lvm 
cziisem  śmierć  zaszła  w  roku  1624.  pochowany  w  Toruniu 
u  S.  Jana,  gdzie  sobie  taki  nadgrobek  kazał,  napisać:  Hic 
jacet  Joannes  Kuczborski ,  Episcopus  Culmensis  peccator, 
orełur  pro  eo  :  na  pogrzebie  swoim  zakazał,  żeby  żadna  mu- 
zyka nie  grała,  ale  tylko,  żeby  duchowieństwo  śpiewając, 
zwykłe  ceremonie  przy  trumnie  odprawili,  szczypie  go  Pia- 
secki, że  wielkie  pieniądze  na  swoim  biskupstwie,  a  tvlko 
przez  lat  dziesięć  na  niem  siedząc,  zebrał;  pięćkroć  stotysięcy 
czerwonych  złotych ,  czyli  też  pięćkroć  stotysięcy  Polskich 
zapisał  Zygmuntowi  III.  Królowi,  pominąwszy  swoich  wła- 
snych synowców:  podobno  dla  tego,  że  się  spodziewał,  że 
Król  Zygmunt,  pamiętając  na  jego  uczynność  ku  sobie,  miał 
im  więcej  fiiworów  Pańskich  świadczyć:  to  Piasecki  a  je- 
szcze z  swego  tylko  domysłu,  podobno  mówi  dla  tego  :  nie 
wiedząc  nawet  pewnie  jak  wielką  summę  posłał  Zygmuntowi 
Kuczborski.  To  jest  prawda,  że  znaczną  summę  zebrał  bvł 
ten  biskup,  to  z  dziedzicznycli  dóbr  swoich,  to  z  biskupich, 
za  industryą  sławnego  w  ekonomji  gospodarskiej  Sebastyana 
Krzywkowskiego  miecznika  Płockiego,  przecież  nie  pięćkroć 
stotysięcy  czerwonych,  jako  pisze  Piasecki:  bo  by  ta  summa 
wyniosła  na  naszą  teraźniejszą  monetę  dziewięć  milionów, 
co  czy  mogło  być,  niech  każdy  osądzi:  którą  żeby  był  na 
chwałę  Boską  wyszafował,  takim  go  widzeniem  P.  Bog  upo- 
minał. Posyła  po  coś  chłopca  swego  do  skarbu,  ten  na  szka- 
tułach widzi  osobę  Kuczborskiego  siedzącego,  którego  w  po- 
ToM  V.  28 


434  Hiiczborski. 


koju  odszedł:  wraca  się  nazad  do  Pana,  daje  mu  znać,  co 
widział:  idzie  sam  Kuczborsiii  i  gdy  loz  samo  obaczył,  rzekł. 
Tylko  tez  tyle  pociechy  masz  z  pieni«;dzy  moich  poczwaro, 
więcej  się  nie  spodziewaj.  Od  tego  czasu  co  mógł,  to  ko- 
ściołom, duchownym  i  zakonnikom  z  swoich  zbiorów  sypał: 
Toruńskiemu  naszemu  koUegio  dziesięć  tysięcy  wyliczył  na 
sustcntacyą  alumnów  dwanaście  w  konwikcie,  i  znowu  dru- 
gie dziesięć  tysięcy  na  suslentacyą  ubóstwa,  tyleż  do  Gru- 
dziądza, pięć  tysięcy  do  Malborka,  i  znowu  dziesięć  tysięcy 
na  tęz  intencyą.  Umierając  zaś,  żadnego  kościoła  klasztoru, 
szpitala  w  swojej  dyecezyi  nie  zostawił,  któregoby  słuszni} 
jałmużną  nie  opatrzył  :  resztę  swoich  pieniędzy  Zygmun- 
towi III.  Królowi  posłał,  nie  dla  inszej  racyi,  tylko  dla  tej, 
jakom  w  jego  tastamencie  czytał,  zęby  ich  był  ten  Król,  na 
ubogich  wysypał,  tyle  dufał  Pańskiemu  sumieniu,  na  którem 
się  pewnie  nie  zawiódł  ten  biskup.  Żadnemu  z  krewnych 
swoich  nic  nie  zapisał,  szczególnie  synowcowi  swemu,  na 
pamiątkę  biskupstwa  swego,  kazał  dać  krzyż  biskupi  z  łańcu- 
szkiem. Z  tego  poznać,  jak  go  niewinnie  Piasecki  określił 
piórem  swojem*).  Janczyński  in  3IS.  powiada,  ze  na  zakon 
nasz  szczególniej  był  łaskawym,  on  Toruńskie  kolłegium  roz- 
przestrzenił; on  naszych  do  Malborka,  on  do  Bydgoszczy 
pierwszy    w    prowadził ,    i    szczodrobllwą   ręką    prowidował. 


*)  Zęby  okazać  nieważność  zarzutu  Piaseckiemu  uczynionego,  kładzie 
się  tu  text  jego :  —  „Nec  multo  post  decesserat  eliam  Johannes 
Kucsborski  episcopus  Ciilmensis  —  Peciilii  vero  sui  praediiitis 
nempe  gtiingentorum  milłium  mimmcrtini  aureorum,  seu  florę - 
nor  u  VI  communium  Polonicor  u  m  —  constituerat  haeredem 
Regem Sigisniundum.''''  —  Niewiadomo  dla  czego  Piasecki  w  wielu 
miejscach  swojej  historyi  nazN-wa  czerwone  ziole,  ziole  zwycz.ijnc, 
tu  zaś  obwieszcza  dokładnie  istolc  summy  500,000  Złotych  ,,««« 
Jlorenorum  communium  Polonicoru7n.^'  Niepotrzebnie  więc  Nie- 
siecki  milionami  brzqknqłr  Biskupstwo  Chełmskie  i  naówczas  było 
intratne,  i  ba,rdziej  może  niż  teraz  ile  przed  wojnami  Królów 
Szwedzkich.  Ze  500,000  Zł.  Kuczborski  w  10  lat  zebrał,  rzecz 
była  ku  podziwieniu,  mówi  Piasecki,  ale  la  mowa  uszczypnienia 
żadnego  w  sobie  niezawiera ;  bardziej  ten  zdaje  się  szczypać, 
który  texl  opacznie  tlomaczy.  1  to  jeszcze  służy  do  zniesienia 
zarzutu  Ntesicckiego,  iż  Piasecki  kiedy  czerwone  złote  wzmian- 
kował dla  różnicy  zwyczajnych,  dodaje  ducatorum  seu  aureorum 
hungaricorum :  i  tak  pisząc  o  śmierci  Janusza  Ks.  Ostrogskiego 
kasztelana  Krakowskiego,  wyraźnie  mówi:  in  piculio  autem  suo 
numerato ,  religuerat  trecenta  millia  nummerorum  seu  ducato- 
rum. aureomm  itungaricorum  etc.  —  Tego  Kuczborskiego  kor- 
respondencya  oryginalna  z  Rudnicidm  biskupem  Warmińskim, 
znajduje  się  w  bibliotece  Helsbergskiej.  —  Prsypisek  Krasi- 
ckiego. 


Hiiczewski.  435 


Argentus  de  rebus  Societatis  fol.  393.  Żarliwie  o  kościół 
swój  stawał,  osobłiwie  na  sejmie  1620.  wymógł  nawet,  I  to, 
ieby  w  Toruniu  do  chorych  puhllcznie  noszono  Najświ«^tszy 
Saiirament,  którego  przedtem  i  prjTvatnIe  dla  swawolnyeli 
kup,  z  ostrożnością  nosie  musiano:  był  wprzód  scholasty- 
kiem Gnieźnieńskim,  archidyakonem  AVarszawskim ,  probo- 
szczem Krakowskim.  W  roku  1615.  w  Sierpsku  przy  obrazie 
Matki  Boskie  zawiesił  bogatą  tablicę  Ł.  Paprocki  Łaski 
fol.  55.  Stanisław  kasztelan  Sierpski  163.3.  temu  gdy  na 
nogi  lak  zapadł,  że  bez  kuli  stąpić  nie  mógł.  Ksiądz  3Iikolaj 
Lancycy  Soc.  Jesu  z  nagła  kulę  wyrwał  i  na  nogi  uzdrowił. 
Colłegio  Płockiemu  Soc.  Jesu  z  łaski  swojej,  więcej  niz 
dziesięć  tysięcy  wyliczył;  miał  za  sobą  Dulska,  z  tej  córka 
dostała  się  w  małżeństwo  Janowi  Działyńskicmu  wojewodzie 
Chełmińskiemu,  tenże  Ks.  Lancycy  na  oczy  ją  uleczył.  Kojal. 
lib.  3.  ca^p.  10.  fol.  321.  i  synów  dwóch:  Macieja  i  Jana. 
Z  tych  3Iaeiej  był  także  kasztelanem  Sierpskim,  syn  jego 
Jakób  pojął  Katarzynę  Oborską  kasztelankę  Warszawską  roku 
1677.  Acta  Castrens.  Cernensia.  N.  była  za  Waleutvnem 
Koczorowskim.  3Iaryanna  z  Kuczborskich  Zelska  trzydzieści 
i  sześć  tysięcy  kollegio  naszemu  Grudziądzkiemu  zapisała  koło 
roku  1660.  Histor.  Collegii.  Kuczborska  była  za  Balińskim 
Michałem  herbu  Ogończyk,  Kazimierz  podczaszy  Dobrzyński 
Jan  i  Wojciech,  Stanisław  łowczy  Płocki,  i  Władysław  r. 
1674.  Felicyan  miecznik  Grodzieński,  starosta  Bułakowski,  o 
którym  Konstytucija  1678.  fol.  15.  i  1683. /o/.  U.  Jan  ka- 
sztelan Rypiński,  synowie  jego  Jakób  i  Jędrzej.  N.  podko- 
morzy Zakrocimski  roku  1724.  Elżbieta  kasztelanka  Rypińska 
Łukasza  Gajewskiego  kasztelana  Santockiego  małżonka,  miał 
za  sobą  kasztelan  Rypiński  Rozalią  Tarnowską  podczaszankę 
Dobrzyńską ,  miał  to  być  brat  rodzony  biskupa  Chełmiń- 
skiego. 

W  roku   1788.   Marcin   wojski  Płocki.  —  3Iichał  stolnik   Ra- 
ciążki. —  Przypisy  Krasickiego. 

Kliczewski  herbu  Poraja  w  Sieradzkiem  wojewódz- 
twie. Michał Kuczewski  podstarościWiski  1609.  Const.f.92H. 
Stefan,  Kasper,  Wojciech,  Piotr  roku  1632.  Alexander,  311- 
kołaj  i  Jerzy  roku  1648.  Jakób,  Samuel,  i  Józef  Kuczewski 
roku  1674.^  Jan  deputat  na  trybunał  koronny  roku  1725.  Ję- 
drzej opat  Świętokrzyski  umarł  1576.  Okol.  (o??i.  3.  fol.  77. 
N.  Hieronima  Koblelskiego  podczaszego  Bielskiego  małżonka. 
Franciszek  podczaszy  Chełmski  1674.  N.  miał  za  sobą  Zofią 
Łużecką  sędzlankę  ziemską  Drohicką. 

W  roku  1788.  N.  Kuczewski  strażnik  Trocki.  —  Ignacy  wojski 
Krasnostawski.  —  Krasirki. 

28- 


Hiiczko^vski — Kucznk. 


Hiiezkowski  herbu  Jastrzębiec  y    w    Krakowskiem 

województwie.  N.  Kuczkowska  D(;bii'iskieg;o  kasztelana  Kra- 
kowskief;o  małżonka.  Stanisław  żupnik  Krakowski  1587.  pod- 
pisał ustawy  zjazdu  Pokrzywnickiego ,  Constit.  f.  422.  umarł 
1607.  któremu  syn  Mikołaj  dworzanin  królewski,  starosta 
Wojnicki,  nadgrobek  wystawił  u  00.  Dominikanów  w  Kra- 
kowie w  kościele  S.  Trójcy.  Żarki  dobra  przedał  Koryciń- 
skiemu  kasztelanowi  Oświęcimskiemu,  a  polem,  żyjąc  bez- 
źenic  zszedł  z  tego  świata.  Baranów.  Jerzy  dziedzic  na 
Kuczkacli  Kuczkowski  koniuszy  królewski  1602.  Starował. 
in3Ionum.  f.  676.  Samuel  podstarości  Sendomierski,  a  potem 
surrogator  Grodzki  tamże  Constit.  1623.y.  14.  N.  Kuczkow- 
ski 1648.  pod  Korsuniem  wzięty  w  niewolą.  lioc/iows.  cli- 
muc.  1.  iib.  1.  Mikołaj  i  Jan  1648.  Alexander  Regent  kan- 
cellaryi  Sendomierskiej  i  Jędrzej  1674.  Tomasz  rektor  kol- 
legium  Krosieńskiego  w  zakonie  naszym  umarł  w  Kaliszu  r. 
1692.  Anna,  Urszula,  Krystyna  zakonnice  u  Wszystkich  SS. 
we  Lwowie.  Jędrzej  miał  za  sobą  Zofią  Wiklowską  pozo- 
stałą wdowę  po  Dębińskim  podkomorzycu  Sandomierskim, 
z  tej  zostawił  syna  Mikołaja,  który  szwankowawszy  z  konia, 
umarł:  i  córek  trzy,  jedna  z  nich  była  Zofia  także  za  Kucz- 
kowskim Samuelem  sędzią  Sendomierskim ,  od  którego  tylko 
się  córka  została,  która  się  dostała  Alexandrowi  Borowskiemu 
podkomorzemu  Sendomierskiemu  herbu  Abdank.  Druga  Ka- 
tarzyna, która  Franciszkowi  Czyżowskiemu  herbu  Topor,  a 
po  nim  3Ialczewskiemu,  3tio  voto  Dąbskiemu  kasztelanowi 
W^ojnickiemu  umarła  1733.  Trzecia  Anna  Karwickiemu  ka- 
sztelanowi Zawichojskiemu  zaślubione.  Stefan  brat  rodzony 
Jędrzeja,  zona  jego  Justyna  Gajewska,  z  tej  synowie  To- 
masz temi  czasy  w  zakonie  naszym  rządził  kollegia  Rawskie 
i  Krasnostawskie.  Drugi  Alexander,  trzeci  Filip  i  córki  Gra- 
bowska,  Gaszowska  i  Sulkowska. 

Kuczko^YSki  herbu  JVęiijk,    w  Wielkiej-Polszcze. 
Jadwiga  Kuczkowska  temi  czasy   była  za  Franciszkiem  Mia- 
skowskim  herbu  Bończa.   N.   miał  za  sobą  Koźmińską.  Fran- 
ciszka żona,  Bogusławska. 
Niewiadomo  do  którego  herbu  należą :  J  a  n  Kuczkowski  w  r.  1778. 
kanonik  Łucki.   —   Stefan   viceregent  Inowrocławski.   —   Jan 
wojski  Rypiński.    —    Stanisław   podczaszy   Pilznicki,    spłodził 
córkę   będącą   za   Nieborowskim ,    syn  podkomorzy  król.  miał  za 
sobą  Pruszydską,   ale   się   to   małżeństwo  rozeszło.  —   Przypisy 
Krasickiego. 

Kuczuk  hei-bu  Siostrzeniec.  Kuczuk  dworzanin  po- 
kojowy u  Jagiełłą  Króla.  Kuczuk  rotmistrz  nad  jazdą  w  owej 
przegranej  naszych  pod  Chojnicami  1454.  pojmany  od  Krzy- 
żaków, gdy  się  tym  czasem  z  niemi  uganiał  i  zabawiał,  pó- 


Kiiczyuski.  457 


kiby  był  Król  Kazimierz,  klórego  g^oaili,  nie  uszedł.  Stryjków. 
/'.  021.  i  624.  Kojał.  p.  2.  N.  Kucziik  z  innemi  Litewskiemi 
jiosłami  domawiat  sit,^  na  sejmie  Piotrkowskim  restytucyi  Po- 
dola. Cromcr  lib.  25.  StryJkoiv.  fol.  439.  Maciej  Kuczu- 
kiewicz  poselstwo  do  Moskwy  odprawował  1499.  Eliasz  Ku- 
cza metropolita  Iluski  1577.  Kuczuk  Siestrzenowicz  człowiek 
uczony,  wydał  niektóre  rzeczy  do  druku  po  łacinie  i  wier- 
szem Polskim. 

Kuczyński  herbu  Slepowron^  w  Podlaskiem  woje- 
wództwie. Floryan  z  Gąsiorowa  wziąwszy  w  zasługach  dobra 
Kuczyn,  od  Witolda  ksiązccia  Litewskiego,  pierwszy  się 
Kuczyński  zwać  począł.  Kwitnęli  potem  tamże  w  Podlaskiem 
Maciej,  Jędrzej,  Marcin,  Abraham  Kuczyńscy  1G48.  a  w  roku 
1074.  podpisali  clekcyą  Jana  III.  Adam,  Wojciech,  Jan, 
Lcnard,  Mateusz,  Stanisław.  Ale.\ander  z  Jadwigi  Swinołę- 
skiej  spłodził  syna  Walentego,  podscdka  ziemskiego  Drohi- 
ckiego ,  w  roku  1676.  był  podstarościm  Drohickim  Constit. 
fol.  23.  na  komissarskich,  poselskich  funkcyach  wsławiony, 
skończył  wiek  swój  1688.  podczas  deputacyi  swojej  w  Lu- 
Llinie  z  Joanny  Niemierzanki  córki:  Jana  Niemiry  stolnika 
Podlaskiego,  zostało  się  synów  jego  dwóch:  Wiktoryn  i 
Marcin  i  córka  Eufemia  Franciszkowi  Olędzkiemu  stolnikowi 
Łukowskiemu  zaślubiona.  Wiktoryn  najprzód  łowczy,  dalej 
podstoli  Mielnicki,  potem  chorąży  tejże  ziemi,  więc  podko- 
morzy Drohicki,  temi  czasy  gdy  to  piszę  kasztelan  Podlaski, 
które  krzesło  wziął  po  Kosakowskim,  na  zakon  nasz  w  Dro- 
hiczynie dobroczynny.  Aniela  Chądzyńska  Jana  podstolego 
Drohickiego  córka,  wnuka  Jędrzeja  wojewody  Podlaskiego 
ma  córek  dwie:  z  których  3Iaryanna  dostała  się  w  małżeń- 
stwo Janowi  z  Cygembergu  Zaleskiemu  stolnikowi  Nurskie- 
mu,  a  teraz  kasztelanowi  Wisklewu,  Barbara  Stanisławowi 
Brzezińskiemu  chorążemu  Nurskiemu,  i  synów  piąciu,  Jana 
podczaszego  3IielnIckiego,  3Iikołaja  podstolego  Drohickiego, 
zona  jego  Ludwika  Szujska  chorązanka  Brzeska  Litewska. 
Stefana  w  zakonie  Soc.  Jesu,  Kazimierza,  I  Leona.  3Iarcin 
hrat  kasztelana  najprzód  Wojski  Mielnicki,  pisarz  grodzki 
Brański,  deputat  na  trybunał  koronny  1712.  potem  stolnik, 
teraz  chorąży  Bielski,  poseł  na  konwokacyą  1733.  ma  za 
sobą  Konstancyą  Gąssowską  podkomorzankę  Bielską.  Chry- 
zostom zakonu  Franciszkańskiego  jest  jego  w  druku :  Chlo- 
rts  caelicaj  seu  oratio  de  B.  Salomaea  Regina  Haliciae 
1673.  in  kto  Cracoviae.  Kuczyńska  Joanna  łowczanka  Dro- 
hicka  W^alentego  Godlewskiego ,  sędziego  ziemskiego  Nur- 
sklego  małżonka.  Katarzyna  Franciszka  Wessia  kasztelana 
Ciechanowskiego. 


438  Hudliryn-Rukliiiskl. 


Mikołaj  Kuczyński  podstoli  Drohicki  syn  Wiktoryna ,  kasztelana 
Podlaskiego,  ten  z  Ludwiką  Szi/jską  clior.-jźanką  Brzeską  Li- 
tewską spłodził  trzy  córki  :  z  tycli  Elżbieta  za  Zalewskim,  druga 
za  Matuszewiczcm,  trzecia  zakonnica,  i  synów  trzech  :  Wikto- 
ryna chorążego  Drohickicgo  kawalera  orderu  Śgo  Stanisława, 
który  był  posłem  na  sejm  1788.  roku.  Drugiego  Józefa  starostę 
Jadowsliiego.  Trzeciego  Ignacego  chorążego  Mielnickiego ,  byl 
posłem  1788.  roku. 
Kazimierz  z  Kucsyiia  Kuczyński  podkomorzy  Bielski,  syn  Wi- 
ktoryna kasztelana  Podlaskiego,  poseł  na  konwokacyą  1733.  z 
ziemi  Drohickiej ,  ten  z  N.  Narsymskiej  spłodził  syna  Józefa 
i  córkę  Barbarę  za  Michałem  Starzeńskim  starostą  Brańskim. 
Leon  na  Kuczy  nie  Kuczyński  stolnik  Mielnicki ,  deputat  na  trybu- 
nał koronny  1754.  roku  z  województwa  Podlaskiego,  był  chorą- 
żym znaku  huzarskiego ,  potem  podkomorzym  Podlaskim ,  umarł 
1777.  roku ,  miał  za  sobą  Magdalenę  Kossakowską ,  chorąźankę 
Wołyńską ,  Józefa  Kossakowskiego  i  Wiktoryi  Kniahyyiiuskiej 
córkę ,  z  tą  spłodził  dwie  córki :  Konstancyą  za  Jakóbem  Cie- 
cierskim  stolnikiem  Drohickim,  drugą  Wiktoryą  za  Adamem  Szy- 
dłowskim starostą  Mielnickim,  synem  Teodora  Szydłowskiego  wo- 
jewody Płockiego,  i  synów  trzech.  1.  Antoniego  stolnika  Miel- 
nickiego, który  podpisał  elekcyą  Stanisława  Augusta  Króla  z  wo- 
jewództwem Podlaskiem.  2.  Dominika  starostę  Zurobickiego. 
3.  Felixa  miecznika  Drohickiego ,  który  był  deputatem  na  try- 
bunał koronny  1789.  roku  z  województwa  Podlaskiego,  ten  z  Ń. 
Jabłonowską  kasztelanką  Wiślicką  bezpotomny.  —  fFielądek. 
Kiidliryu  herbu  Justrębiec. 

Kliilelsli.!  herhii  Slepowron ,  w  ziemi  Drobickiej. 
Alexander,  Jędrzej,  Stanisław  Kudelscy  1648.  Samuel  1674. 
Kazimierz  1705.  Józef  w  Krakowskiem  1733.  N.  miał  za 
sobą  Zawiszankę  berbu  Pólkozic. 

Kli«lre¥vicz  herbu  Łabędź ,  z  tą  jednak  różnicą,  ze 
w  bełmie  kładą  trzy  pióra  strusie.  Są  w  Kowieńskim  po- 
wiecie jako  świadczy  Kojał.  in  MS.  Samuel  Kudrcwicz  rot- 
mistrz pancernej  cborągwi  1658.  Komput  Jf^ojska.  Józel' 
pisarz  grodzki  Zmudzki,  Mikołaj  pisarz  ziemski  Kowieński 
1648.  Kazimierz  pleban  Miński,  sekretarz  królewski  jeździł 
do  Leopolda  Cesarza  w  prywatnem  poselstwie  od  Króla 
Polskiego. 

Kiulrzycki^  w  województwie  Trockiem.  Kudrzycki 
w  Trockiem ,  podpisał  elekcyą  Władysława  IV. 

Kiih.al!iiki  herbu  Prawdzie,  w  ziemi  Liwskiej. 
Hiikliii«!iki  herbu  Prawdzie^  w  województwie  Pło- 
ckiem. Jakób  Kukliński  podstoli  Zakrocimski.  Paweł  podstoli 
Mielnicki,  miał  za  sobą  Elżbietę  Młodzianowską,  z  którą 
1651.  zapisali  Malborskiej  naszej  rezydencyi  dwadzieścia  i 
pięć  tysięcy:  brat  Pawła,  Stanisław  w  zakonie  naszym.  ^Pro- 
boszcz w  Krakowie  u  Ś.  Barbary,  wydał  do  druku  Zycie 
Tomasza  Oborskiego  Su ffraganalirakotoskiego.)  gdzie  w  pre- 


HLukowski — Hiulesza.  439 


facyi  namlenia,  ie  był  bliską  krwią  z  nim  złączony,  in  12. 
Cracotnae  1663.  Jan  z  Łabiszyna  Kukliński  stolnik  Ciecha- 
nowski 1674.  Kuklinowska,  Okol.  tom.  1.  fol.  224.  Jana 
Dzierzanowskiego  małżonka.  N.  Kuklińska  Pawła  Jabłonow- 
skiego rotmistrza  królewskiego.  Barbara  Jakóba  Krasińskiego 
kasztelana  Ciechanowskiego. 

Kukoivski  herbu  Jastrzębiec ,  na  Dobrzyńsklem  w 
Podlaszu  i  Litwie.  Wojciech  z  Górski  Kukowski  1632.  w 
Podlaskiem.  Balcer  w  Litwie  synów  miał  czterech  :  Jana, 
Adama ,  Kaspra  i  Samuela :  z  tych  Jan  w  Grodzieńskim 
powiecie. 

Kukiva  herbu  Pólkozic ,  w  ksicztwie  Litewskiem. 
Wołczek  Kukwa  pierwszy  z  Panów  Litewskich,  herb  ten  na 
siebie  i  na  dom  swój  przyjął  1413.   Strijj/i.  fol.  542. 

Kul  herbu  Jastrzębiec,  w  Krakowskiem  województwie. 
Ci  się  Niemstami  zowią.  N.  Niemsta  starosta  Warszawski 
umarł  roku  1583.  córka  jego  była  zakonnicą  w  Krakowie  u 
Ś.  Ducha.  Jerzy  Stefan  Niemsta  sędzia  ziemski  Zatorski, 
tego  córka  Jędrzejowi  Niewiarowskiemu  zaślubiona:  brat  jego 
Jan  miał  za  sobą  Elżbietę  Niewiarowską,  z  którą  zostawił 
potomstwo,  trzymał  za  Warszawą  Radzików  od  Zygmunta  IIL 
sobie  za  wierne  zasługi  dany.  Trzeci  ich  brat  Mikołaj,  pojął 
Ługowską  córkę  Stanisława.  Czwarty  dziedzic  na  Piołynie. 
Baran.  Waleryan  Kul  z  mniejszego  Kshąza,  zmarłemu  1584. 
nadgrobek  wystawiony  w  Krakowie  u  Ś.  Trójcy.  Starowol. 
in  31ontim.  a  dawniej  jeszcze  za  Jana  Radlicy  biskupa  Kra- 
kowskiego.   Kul  proboszcz  S.   Floryana  i  kanonik  Krakoski. 

Kulczycki.  N.  Kulczycki  władyka  Piński  przed  Cle- 
chanowlczem,  gorliwy  o  unią.  Krzysztof  skarbnik  Czernie- 
chowskl.  Jan  z  Kulczyc  Kulczycki  1674.  w  województwie 
Brzeskiem  Kujawskiem. 

Kulesza  herbu  Slepowron,  w  Podlaskiem  najprzód 
kwitnęll,  ztamtąd  jedni  się  z  nich  w  Przemyslkiej  ziemi, 
drudzy  w  Litwie  rozrodzili.  Jan  Kulesza  wojski  ziemi  Biel- 
skiej, Constit.  1618.  potem  chorą/.y  Bielski,  poseł  na  sejm 
1627.  Constit.  fol.  8.  Stanisław  wojski  OstrzeszowskI ,  ko- 
missarz  do  granic  z  sejmu  1661.  yb/.  25.  Alexander  oboźny 
Upitski  1685.  Constit.  Jol.  9.  Józef  najprzód  łowczy  a  potem 
sędzia  ziemski  Smoleński.  Constit.  161)0.  fol.  17.  Kulesza 
siostrzeniec  Jakóba  Suszy  władyki  Chełmińskiego,  archinian- 
dryta  Zydaczewski  r.  1671.  Jan  starosta  Olszklński  r.  1703. 
Constit.  fol.  16.  Piotr  Kulesza  Soc.  Jesu  obozowy  missyo- 
narz.  Zamojskiemu  I  Żółkiewskiemu  hetmanom  sita  do  wlela 
wygranych  dopomógł;  kiedy  przed  wszystkiemi  szykami,  sam 
tylko  krzyż  w  ręku  przed  niemi  niosąc ,  pierwszy  heroicznie 


MO  Hulewski— Kul  wiec. 

na  nieprzyjaciela  nacierał,  i  drugim  serca  dodając,  do  ba- 
talji  przywodził,  sen  u  niego  pospolicie  pod  golem  niebem, 
konia  u  reki  uwiązawszy ,  zdrowie  niewczasami  obozowenii 
zahartowane,  milośc  i  kredyt  u  ludzi  wojskowycli  laka,  ze 
gdzie  chciał,  mógł  ich  snadno  nakłonić.  Drugi  w  zakonie 
lymze  Karol  Kulesza  przeniósł  się  na  lepsze  życic  w  Brze- 
ściu 1717.  Trzeci  Jan  Aloizy  wydał  do  druku:  fr/ara  pra- 
loosfawna,  pismem  Śioiętem,  Soborami,  Ojcami  ŚŚ.  i  ht/Ho- 
ryą  Kościelną  objaśniona,  to  Jninie  in  lito  1704.  Kazimierz, 
Władysław  1700. 

W  roku  1778.  Antoni  Kulesza  sędzia  pograniczny  w  wojewódz- 
twie Braclawskicm.  —  Onulry  sędzia  ziemski  Smoleński.  — 
Krasicki. 

Kiilenski  herbu  Strzemię.  Są  w  powiecie  Sądeckim. 
Teodor  Kulewski  miał  za  sobą  Pogroszewską,  ale  z  nią  zył 
bezpotomnie.  Baranów. 

Kulikowski  herbu  Drogomir.  Marcin  z  Kulikowa 
kasztelan  Gnieźnieński  1413.  podpisał  przywilej  Ilrodełski, 
u  Łask.  w  Statut,  fol.  127.  Zofia  dziedziczka  Kulikowa,  była 
za  Oporowskim  Janem  wojewodą  Brzeskim  Kujawskim.  Acta 
Terrestr.  Leopol.  N.  dziedziczka  na  Gołogorach,  Jędrzeja 
Oleśnickiego,  herbu  Dębno,  małżonka.  Akwander  Uszak  Ku- 
likowski sędzia  grodzki  Krzemieniecki,  zona  jego  Teodora 
Dedetkałowna  1622.  Blonimcn.  Coli.  Ostróg.  Michał  Uszak 
pisarz  grodzki  Piński,  poseł  na  sejm  Lubelski  1703.  Jerzy 
w  Pińskiem  1632.  Jan  w  ziemi  Łomżyńskiej.  Jan,  Jędrzej 
w  Wolyńskiem  1632.  Jan  podsędek  ziemi  Wiskiej  1674. 
Franciszek  i  Jan  1700.  Daniel  łowczy  Bracławski  1723. 
W  r.  1788.  Antoni  Kulikowski  krajczy  Piiiski.  —  Krasicki. 

Kuliński  herbu  Odrowąi.  Kulińska  herbu  Odrowąż, 
Stanisława  Baryczki  małżonka.    Tylków,  dedic.  Physicac. 

Kuliliski  herbu  Pokora.  Jędrzej  Kuliński,  z  księzlwa 
Mazowieckiego  na  Podolu  osiadł,  żona  jego  Teresa  Wielo- 
chowska,  z  tej  synowie  Józef  i  Alexander  w  zakonie  naszym, 
i  córka  Bozalia ,   za  Michałowskim  cześnikiem  Winnickim. 

Kuluiiiiski  herbu  Dąb.,  z  tą  tylko  różnicą,  że  po 
lewej  stronie  dęba  jest  lampart,  czyli  ryś,  jakby  się  na  drzewo 
wspinający,  ogon  u  niego  scentkowany  między  nogami.  Ta- 
kem  go  widział  w  Gdańsku  w  kościele  Dominikańskim  przy 
ołtarzu,    który  Marcin    Kulmiński   wystawił  i   nadał. 

Kuluoiv  herbu  Lubicz.  Kulnowi  deputatowi  na  try- 
bunał Litewski   1679.   ten   herb  widziałem  przypisany. 

Kulwiec  Ciiiwiłł ,  patrz  Cłiuwiłl  Tom  IV. 
stron.   119. 


Hiilwliiski— Kuńczewicz.         441 

Kiilniuski  herbu  Bończa^  tylko  ze  jednorożec  w 
prawj}  bieży ;  w  ksi<,'ztwie  Litewskiem  w  powiecie  Kowień- 
skim dom  rozrodzony.  Z  tych  Wojciech  Kulwiński  1589. 
poborca,  Constit.  fol.  558.  Jeden  z  nich  1679.  był  depu- 
tatem na  trybunał  koronny.  Kazimierz,  Antoni  i  Eliasz  struk- 
czaszy  Kowieński    1700. 

Kułak. ^  w  powiecie  Wilkomierskim.  Samuel  Kazi- 
mierz, Jan  Kazimierz,  Floryan  Wacław,  Kułakowie  podpi- 
sali elekcyą  Jana  Kazimierza.  Piotr  Kulakowicz  w  Poznań- 
skiem województwie  1697.  Ale.\ander  miecznik  MścisławskI 
i  Jerzy    1/00. 

Kuuiariiicki  hei-hu  Sas,  mówiłem  pod  Komarnickie- 
mi  o  nich,  tu  przydaję  Dymitr  Komarnicki  miał  za  sobą 
Annę  Broszniowskij,  z  tą  spłodził  córkę  Katarzynę  Jaworską 
i  synów  dwóch  Teodora  i  Bazylego,  ten  długo  wojenną  tra- 
ktował, umarł  1709.  złączył  się  był  dożywotnie  z  Zofią  Ba- 
chynowską  rodzoną  siostrą  Jakóba  pisarza  ziemskiego  Kijow- 
skiego i  drugiego  Jędrzeja  i  Dominikana  z  Wyszpolskiej 
Katarzyny  urodzoną,  ta  mu  powiła  kilka  córek,  Katarzynę 
Imo  voto  Słotwińską,  2do  Zańskowską;  Anastazyą  l/no  voto 
W^ylezyńską,  2do  Głuchowską,  3fi'o  31alinowską,  Ato  Bur- 
kułową,  i  synów  Prokopa,  ten  z  Iwonianką  trzech  synów 
zostawił :  Stefana,  ten  na  chlebie  rycerskim  czas  niejaki  stra- 
wiwszy, wstąpił  do  zakonu  Ś.  Bazylego,  gdzie  i  życia  do- 
konał, Jerzego  męża  rycerskiego  i  Teodora  Antoniego.  Tych 
zaś  brat  stryjeczny  Eliasz  Komarnicki  czcśnik  Zvdaczewski 
sterilis,  i  Jan  podczaszy  Trembowolski.  Kwitnęli  także  Pa- 
weł wojski  w  Lawrowskiem  monasterze ,  do  którego  sto  ty- 
sięcy zapisał,  pogrzebiony.  Fagierasz,  po  którym  znaczną 
fortunę  jego  same  trzy  córki  dziedziczyły. 

Kuuat  herbu  Topor,  a  podobno  już  temi  czasy  Ku- 
naszewski.  Tobiasz  Kunat  dziedzic  na  Siemianówce.  Monim. 
Coli.  Leopol.  Marcin  Kunat  sławny  rotmistrz,  z  Mieleckim 
hetmanem  Tatarów  szczęśliwie  gromił :  pierwsza  żona  jego 
Taszycka,  druga  Łaska  wojewodzanka  Sieradzka  wdowa  po 
Włodku  staroście  Kamienieckim  z  obiema  jednak  potomstwa 
nie  zostawił.  Od  tych  Kunatów  znać  poszli  Wyrozęhscy:  bo 
się  też  Kunatami  zowią  Mikołaj  Kunszewski  komornik  Halicki 
1636.  Jan  miecznik  Bracławski  z  sejmu  komissarz  do  granic 
od  Węgier,  Constitut.  1690.  fol.  18.  N.  Czołhańskiego 
małżonka. 

R.  1382.  Kunat  podscdek  Kaliski  podpisał  konfederacyą  po  śmierci 
Ludwika  Króla.  —  Vol.  I.  pag.  59.  —  Iirasicki.' 

Klińczenicz  herbu  Łabędź.  Przodek  ich  Ginnejd, 
którego  wspomina  unia  pierwsza  z  Koroną  w  roku  1401.  dla 


442  Knńczewlcz. 


teg^o  nazwany  Kuńcza,  ie  ostatni  między  Panami  LItewskiemi 
za  Króla  Jagiełłą  clirzest  święty  przyjął,  i  na  iLońcu.  Syn 
jego  Ginejd  Kuiiczewicz  w  rolcu  1413.  przyjął  był  na  siebie 
i  na  cały  dom  swój  na  sejmie  Hrodelsicim  herb  Zaręba ;  ale 
gdy  Witolda  wielkiego  książę.  Litewskiego,  z  wojskiem  do  Prus 
przeciwko  Krzyżakom  ciągnącego ,  przeprowadził  przez  wody 
i  błota,  bez  żadnej  szkody  w  ludziach,  ten  mu  w  nadgrodę 
tego.  Łabędzia  w  herbie  nadała  którego  się  do  tych  czas 
potomstwo  jego  trzyma.  Maciej  Kuńczewicz  cywun  Trocki 
poseł  do  MoskTł-y  za  Alexandra  Króla  1502.  i  1503.  nie  zo- 
stawił potomstwa.  Bogdan  brat  jego  był  kasztelanem  Smo- 
leńskim (niemasz  roku,  znać  jednak  ze  koło  roku  1510.) 
zostawił  syna  Iwana,  ten  od  Zygmunta  za  rycerskie  odwagi 
w^iął  wiecznością  wsi  niektóre  w  starostwie  Kowieuskiem, 
miał  synów  dwóch  Iwana  starostę  Jurborskiego  Konwolskie- 
go  ,  leśniczego  Kowieńskiego,  i  Fiedora,  od  którego  był 
Jakób  chorąży  Grodzieński,  Constit.  1613.  tego  zaś  synowie 
byli  Mikołaj  podkomorzy  Piński,  komissarz  z  sejmu  1638. 
Constłt.  fol.  19.  i  Krzysztof  rotmistrz  waleczny.  Jfakób  Kuń- 
czewicz trzeci  brat  Macieja  i  Bogdana  kasztelana  Smoleń- 
skiego, koniuszy  Litewski,  synowie  jego  z  Sapieżaki  Michał 
i  Mikołaj,  z  tych  3Iikołaj  dwie  tylko  córki  spłodził,  jednę 
Barbarę  Naruszewiczową  podskarbinę  Litewską,  drugą  Tal- 
woszową.  Michał  zaś  z  Kniehini  Kurpskiej ,  zostawił  synów 
trzech:  Jana,  Jakóba  i  Macieja.  1.  Jan  podkomorzym  był  No- 
wogrodzkim, syn  zaś  jego  Samuel  sędzią  ziemskim  Lidzkim 
i  wielkim  mówcą,  Anna  Połubieńska  podkomorzanka  Lidzka 
sześciu  mu  synów  powiła.  Konstantego,  Jana,  Dominika,  Ka- 
zimierza, Krzysztofa  i  Michała.  2.  Jakub  chorąży  Grodzień- 
ski. 3.  Maciej,  tego  synowie  Balcer  i  Jakób.  Balcer  był 
podstarościm  Oszmiańskim.  Jakób  najprzód  chorąiy  dalej 
podkomorzy  Lidzki  starosta  Koniawski ,  potem  kasztelan  Miń? 
skl  wkrótce  nakoniec  wojewoda  Brześciański,  syn  jego  Jakób 
starosta  Koniawski  i  Dubicki  miał  za  sobą  Joannę  Wołowi- 
czownę  stolnikownę  Litewską.  Histor.  Sapie/i.  part.  S.J".  77. 
o  wojewodzie  Brześciańskim  pisze ,  ze  miał  za  sobą  Elżbietę 
Mikołaja  Sapiehy  pisarza  polnego  Litewskiego  córkę,  pozo- 
stałą wdowę  po  Korsaku  podkomorzym  Potockim.  Brat  trzeci 
Balcera  i  Jakóba,  którego  syn  był  Maciej  pisarz  kapituły 
Wileńskiej  kantor  i  prałat  Smoleński  mąż  uczony.  Kazimierz 
podsędek  Lidzki  1674. i  3Iarcellian.  Okolski  tu  namienia,  ze 
są  Kuńczewiczowie  herbu  Pierzchała,  ale  zda  mi  się  ze  się 
myli.  Michał  zakonu  Kaznodziejskiego  jest  jego  Iiazante  w 
druku  na  pogrzeb.  Stanisł.  tV%jpiskiego  pod  tytułem  Dobry 
i  pobożny  tiemianiH  1640.  in  Alo  w  fł^arszawte. 


Huńczewicz.  443 


Hliiiczein^icz  herbu  Róża.  Tego  był  herbu  błogo- 
sławiony Jozafat  Kuiiczewicz  archieplskop  Połocki  i  Witebski 
Greckich  obrządków  cóżkolwiek  bądź,  ze  go  Okolski  do  Kuń- 
czewiczów  herbu  Łabędź  referuje,  atoli  Stisza  w  iyciu  jego 
Rózycem  go  wyraźnie  pisze ,  z  ojca  Gabryela  Kuńczewicza, 
matki  Maryny,  rodziców  szlachetnych  urodzony,  których  je- 
dnak niedostatek  fortuny,  do  tego  przycisnął,  ze  w  mieście 
Włodzimierzu  na  Wołyniu  osiadłszy ,  w  pobożności  ćwicząc 
się  Chrześcijańskiej,  w  roku  1580.  tego  syna  spłodzili ,  i  Ja- 
nem na  chrzcie  świętym  nazwali.  Malusieńkim  jeszcze  bc» 
dąc,  gdy  z  rodzicami  swemi  do  Cerkwi  Ś.  Piątnicy  przy- 
szedł, i  obrazom  się  przypatrował,  a  osobliwie  ukrzyżowa- 
nego Chrystusa;  i  pyta  się  coby  to  było,  skoro  mu  powie- 
dziano; ie  to  była.  Boga  dla  miłości  i  zbawienia  ludzkiego 
na  krzyżu  zamordowanego  figura:  tak  zaraz  iskra  ognista  z 
krucyfi.\u  na  dziecinne  jego  piersi  spadła ,  i  tak  rodziców 
zatrwożyła,  że  ognia  w  zanadrzu  dziecięcia  szukali,  a  nie 
nalazłszy,  nie  omylny  sobie  prognostyk,  jak  miał  by(5  gorą- 
cym i  żarliwym  na  potem  sługą  Boskim,  wzięli.  Jakoż  rósł 
potem  w  leciech,  rósł  w  cnocie  i  pobożności,  tak  dalece, 
że  nigdziej  go  prędzej  nie  znalazł,  jako  w  Cerkwi  albo  mo- 
dlącego się,  albo  zamiatającego  albo  posługującego;  co  w 
nim  postrzegłszy  obywatele  tameczni ,  na  wzór  go  i  przykład 
innym  dziatkom  swoim  stawiali.  Podrosłego  już  rodzice  do 
Wilna  kupcowi  bogatemu  oddali,  aby  się  był  przy  nim  do 
kupiectwa  przysposabiał;  wszakże  Jan,  chęd  większą  w  sobie 
czując  do  nabożeństwa  więcej  się  modlitwą,  czytaniem  ksią- 
żek nabożnych  bawił ;  o  co  nie  raz  od  Pana  surowic  zgro- 
miony, ba  i  chłostany,  nic  jednak  z  przedsięwzięcia  swego 
nie  upuścił:  wszakże  potem  Pan  cnotę  w  nim  wielką  roz- 
ważając ,  nie  mając  żadnego  potomstwa ,  zakochawszy  się  w 
nim,  już  go  dziedzicem  swej  całej  fortuny  czyniąc,  z  tem 
go  połykał ;  atoli  Jan  wzgardziwszy  tem  wszystkiem  i  świa- 
tem, wstąpił  do  zakonu  Ś.  Bazylego  w  monasterze  Ś.  Trójcy 
w  roku  1604.  pod  rządem  i  posłuszeństwem  metropolity  Po- 
cieja w  unji  zostającym,  Jozafata  imię  na  siebie  wziąwszy; 
ślubami  się  zakonnemi  obowiązał  Bogu,  w  pięó  lat  potem  na 
kapłaństwo  poświęcony  został.  Zakonne  życie  swoje  wiel- 
kiemi  okrasił  cnotami,  a  najprzód  w  celi  swojej  zamykając 
się  wszystek  się  w  bogomyślności  niebieskiej  zatapiał,  tam 
już  klęcząc  już  krzyżem  leżąc,  już  się  aż  do  krwi  biczując, 
modlił;  przez  całe  lat  pięó  żadnego  napoju  oprócz  wody  nie 
zażywał,  i  pewnie  by  był  aż  do  śmierci  przedsięwzięcia  swego 
nie  odmienił,  gdyby  mu  byli  starsi  tej  nad  sobą  surowości 
nie  zabronili.  W  nocy  na  cmentarz  za  wielki  ołtarz  wycbo- 


444  Hiiuczewicz. 


dząc,  tam  hoso,  na  śniegu,  na  mrozie,  pod  rynnj^  na  je- 
dnym kamieniu  stojąc,  albo  tez  goJemi  kolanami  klęcząc, 
srogie  i  krwawe  dyscypliny  za  grzeszników,  i  za  nawrócenie 
do  jedności  narodu  Ruskiego  czynił.  Tysiąc  pokłonów  na 
dzień ,  zwyczajem  w  kościołach  Ruskich  wziętym  wybijał, 
tych  słów  językiem  Słowieńskim  zażywając:  Panie  Jezu  Chry- 
ste synu  Rozy  zmiłuj  się  nademną.  Mięsa  przez  lat  dwadzie- 
ścia i  pięć  zakonnego  życia  swego  nie  jadł,  na  gołej  ziemi 
albo  w  Włosienicy,  albo  w  kapicy  zakonnej  pospolicie  zasy- 
piał; paskiem  żelaznym  ciało  swoje  ściskał,  osobliwie  w  wi- 
gilie świąt  uroczystych,  albo  gdy  do  ołtarza  tajemnic  przy- 
stępował. Gdy  się  takiego  życia  jego  ostrego  sława  rozeszła, 
nierządna  białagłowa  do  jego  komórki  przyszedłszy ;  do  grze- 
chu go  namawiać  poczęła,  czy  to  chcąc  cnoty  Jozafata  do- 
świadczyć, czyteż  lubieżności  swojej  zadosyc  uczynić,  zgro- 
mił jej  niewstyd,  jak  należało  święty  Jozafat,  a  gdy  to  nie 
poprawiło  bez  czoła,  bez  wstydu  żywą  w  białogłowie  pokusę, 
postronkiem  ją  osmagawszy  od  siebie  odpędził.  Żarliwość 
zbawienia  dusz  ludzkich  wielka  w  nim  była,  kiedy  jeszcze 
tylko  dyakonem  będąc,  na  rynek  już  z  potrzeby  już  z  umysłu, 
wyszedłszy  prostaczków  zbierał,  wiary  świętej  ich  nauczał, 
od  grzechu  do  pokuty  gorącą  mową  swoją  prowadził :  szli 
za  nim  ludzie  skruszeni  do  Cerkwi  świętej  Trójcy,  gdzie  do 
nóg  upadając  ojcom ;  aby  spowiedzi  ludzi  sprowadzonych  słu- 
chali, prosił.  Cóż  kiedy  kapłanem,  a  potem  biskupem  został; 
niewiem  jeżeli  który  dzień  minął,  aby  on  kogo  spowiedzi 
nie  słuchał :  bywało  to  często ,  że  godzin  cztery  albo  pic<5 
słuchając  naciśnionych  penitentów,  w  tej  sobie  pracy  nie 
tęsknił.  W  drodze  nawet  i  na  noclegach  i  popaskach,  nim 
konie  i  czeladka  posileni  wytchnęli,  on  gospodarza  z  żoną  i 
czeladką  do  spowiedzi  namówił,  i  tak  rozgrzeszenie  im  i 
naukę  zbawienną  dawszy,  odjeżdżał.  Ztąd  jednego  razu,  gdy 
na  schyłku  zimy  już  arcybiskupem  będąc ,  do  Niemna  rzeki 
przyjechał,  a  ten  się  z  lodem  łamał,  tak  że  przewozić  się  przez 
niego,  nie  podobna  było,  obaczywszy  Mielką  kupę  kmiotków, 
przewozu  oczekujących ,  żarliwy  zbawienia  ludzkiego  pa- 
sterz zawołał  do  nich:  Dziatki  nie  próżnujcie:  nim  kra  mi- 
nie, podźcie  do  spowiedzi,  ja  każdego  z  was  słuchać  będę, 
i  tak  cały  dzień  strawił,  owego  ubóstwa,  które  się  było  do 
przewozu  nacisnęło,  słuchając.  Takie  w  nim  cnoty  i  żarliwość 
widząc  metropolita,  pierwej  go  posłał  do  Zyrowić,  aby  tam 
miejsce  na  zakon  odebrał,  i  monaster  tam  założywszy,  pier- 
wszym w  nim  był  przełożonym.  Prędko  ztamtąd  na  archi- 
mandryą  Wileńską,  nakoniec  na  archieplskopslwo  Połockle 
Jozafata  promowował ,    którą  godność   z   wielką  trudnością, 


Kiiiiczeivicz.  445 


i  to  ai  z  posłuszeństwa  i  z  płaczem  wielkim  ledwo  przyjął; 
gdzie  surowości  żywota  i  umartwienia  zakonnego  nie  tylko 
nie  opuścił,  ale  sowiciej  przyczynił;  włosiennicy  i  sukienki 
siermiężnej  nigdy  nie  składał,  dyscypliny  żadnego  dnia  nie 
opuścił,  łańcuszkiem  żelaznym  na  kształt  ostróg  splecionym 
przed  każdą  mszą  świrtą  biodra  swoje  ściskał.  O  zbogaceniu 
krewnych  nigdy  nie  myślił;  prowenta  arcbiepiskopie  na  ubo- 
gie i  sieroty,  a  czc-śc  na  restauracyą  cerkwi  obracał.  Gdy 
wdowa  jedna  o  wspomożenie  onego  prosiła:  a  szafarz  na  roz- 
kazanie Pana  swego  nic  dad  nie  chciał,  ubóstwem  się  zasła- 
niając, sfukał  go  B.  Jozafat,  i  kazawszy  dad  beczkę  mąki, 
do  spiżarni  zaprowadził,  i  tam  wielki  dostatek  żywności  nie 
wiedzieć  zkąd  pokazał,  upominając  aby  uznał,  jako  P.  Bóg 
jałmużny  zwykł  obficie  nagradzad.  Pod  czas  liturgji,  albo 
mszy  S.  wszystek  w  Bogu  zanurzony,  często  zachwycony 
bywał :  nie  mało  ich  pod  przysięgą  wyznaw  ali ,  że  Aniołów 
jemu  do  mszy  S.  służących  widzieli.  Przed  wroty  cerkwi 
Połockiej ,  zamkowej ,  nad  któremi  był  obraz  Panny  N.  na 
modlitwie  całe  nocy  trawił,  gdzie  z  domowej  młodzi  jego,  nie 
którzy  cicho  skradłszy  się,  gdy  przez  szczeliny  coby  ich  Pan 
czynił  patrzali,  obaczyli,  iż  z  obrazu  Panny  N.  promienia 
wyniknąwszy  ,  wielką  światłością  wszystkiego  Jozafata  Ś. 
okryły,  i  od  ziemie  podniesiony  zdał  się  jakoby  był  w  Słońce 
obleczony.  W  nawracaniu  do  prawdziwej  wiary:  i  jedności 
Ś.  tak  był  szczęśliwy  ze  w  Połocku  żadnego  unita  nie  za- 
stawszy po  większej  części  pracą  i  nauką  swoją  nawrócił: 
a  to  nie  tylko  od  schizmy,  ale  i  od  herezyi,  tak  Kalwińskiej, 
jako  i  Luterskiej,  szlachty,  i  szlachcianek  cudownie  nawrócił 
niemało.  Zbliżył  się  tedy  czas  drogiej  śmierci  Męczeńskiej 
żarliwego  pasterza ;  wyjeżdża  z  Połocka  do  Witepska,  grób 
sobie  kazawszy  w  cerkwi  Połockiej  nagotowac:  przestrzegali 
go  przyjaciele,  o  sprzysiężeniu  się  na  żywot  jego  Witepszczan, 
odradzali,  aby  na  pewną  śmierć  nie  jechał,  a  jeżeli  konie- 
cznie ma  jechać  aby  z  assystencyą  znaczną  jechał,  którą  mu 
szlachta  Połocka  dad  chciała.  Nie  dał  się  od  jazdy  odmówid, 
nie  przyjął  i  assystencyi ,  ale  swoim  dworem,  nie  ustraszo- 
nem  sercem  do  Witepska  jechał,  i  ze  wszystkiemi  się  jako 
na  pewną  śmierd  jadąc  żegnał.  Przyjechawszy  do  Witepska 
dwie  niedziele  zmieszkał,  alid  w  Sobotę,  unit  jeden  późno 
przyszedłszy  pasterza  przestrzega,  że  na  Ratuszu  stanęła  rada, 
aby  nazajutrz  w  niedzielę  zabili.  Wesołą  twarzą  przyjął  tę 
nowinę,  ale  uchodzić,  albo  się  bronid  nie  chciał,  a  na  mo- 
dlitwie gorącej  noc  onę  strawił.  Gdy  po  jutrzni  z  Cerkwi 
do  domu  swego  powracał,  już  ludzi  zajuszonych  około  dworu 
było  pełno :  ale  skoro  je  przeżegnał,  ucichli ,  i  rozstąpiwszy 


446  Huuczewicz. 


się  pasterza  przepuścili.  Ledwo  wszedł  na  pokój,  wnet  po 
wszystkich  cerkwiach  schizmatyckich  na  gwałt  we  dzwony 
uderzono  a  Mąz  Boży  krzyżem  na  ziemię  padłszy  na  pewną 
się  śmierć  gotował.  W  tem  o  godzinie  jakoby  ósmej,  star- 
szyzna pospólstwo  gorzałką  popoiwszy,  gwałtem  wrola,  i 
parkan  dworu  archiepiskopskiego  wyłamali,  czeladź  i  archi- 
dyakona  mordowa<5  i  zabijać  poczęli.  Ten  hałas  i  wołanie 
swoich  usłyszawszy  Jozafat  wstał  z  modlitwj-,  i  z  pokoju  na 
podwórze  wyszedł,  mówiąc  do  nich  ojcowsko:  Dziatki^  cóź 
wam  czeladka  moja  winna  ^^  ze  ich  zabijacie?  Jeżeli  mnie 
szukacie  j  otom  Jest,  i  przeżegnał  Je.  Przestraszeni  z  razu 
umilkli  wszyscy,  az  dwaj  świeżo  przypadłszy  krzyknęli,  bij, 
zabij  łacinnika  ,  a  to  mówiąc  ,  jeden  ,  kijem  w  głowę 
uderzył,  ze  się  pochylił,  drugi  berdyszem  głowę  świętą 
rozciął,  a  lak  juz  lezącego  na  ziemi,  czem  kto  mógł,  bili, 
kłóli ,  za  włosy  i  brodę  targali,  włóczyli,  trudno  opisać,  jako 
okrutnie  i  bezecnie  nad  niewinnym  się  pastwili.  W  tem 
święty  podniósłszy  rękę  zawoła:  o  Boże  mój,  podobno  chcąc 
mówić:  nie  poczytaj  za  grzech  tego  tym  zabójcom  moim, 
bo  nie  wiedzą  co  czynią.  Tym  głosem  do  nowego  zajuszeni 
okrucieństwa,  znowu  czem  kto  mógł,  bili,  tłukli,  włóczyli, 
włosy  z  głowy  i  brody  targali,  baby  na  zabitym  juz  usiadł- 
szy gorzałkę  pili,  i  z  zabicia  się  cieszyli.  Insi  na  nogach 
zabitego  postawiwszy  błogosławieństwa  prosili,  a  inni  głowę 
nachylając  z  jego  pokłonów  szyderstwo  czynili.  Zdarli  potem 
i  suknie,  z  obaczywszy  na  nim  włosiennicę  grubą  wątpić 
poczęli,  jeżeli  nie  prostego  jakiego  zakonnika  zabili.  Uwią- 
zawszy potem  postronkiem  za  nogi  nagie  ciało  ojca  swego, 
nowi  Kaj mowie  po  mieście  z  naśmiewiskiem  włóczyli.  W  tem 
zaćmiło  się  słońce,  ze  się  dzień  w  noc  obrócił.  Przelękli  się 
wszyscy,  i  po  większej  części  od  tego  okrucieństwa  odstą- 
pili. Drudzy  zaś  obnażone  ciało;  z  krzykiem  z  góry  do  Dźwiny 
zrzucili,  które  lecąc  w  pół  góry  przykrej  zostanowiło,  się, 
i  tak  na  powietrzu  czas  nie  mały  wisiało.  Zatopione  potem 
w  Dźwinę  kamieńmi  u  nóg  i  szyi  obciążono,  tam  gdzie  wie- 
dzieli o  największej  głębinie,  nad  którem  miejscem  pokazał 
się  na  powietrze  słup  bardzo  jasny,  cia/o  Męczeńskie  wska- 
zujący. Wyjęte  ciało  z  wody  dnia  szóstego,  najmniejszej 
skazy  nie  miało  w  sobie  i  owszem  za  żywota  nigdy  tak  pię- 
nym  i  wdzięcznym  niebył,  jako  z  wody  wyjęty,  że  się  i  sami 
okrutni  zabójcy  napatrzyć  niemogli.  Ubrane  ciało  dziewięć 
dni  w  cerkwi  wj'stawione  stało  ,  śliczności  i  wdzięczności 
swojej  niemieniąc.  Przyjechali  potem  Połocczanie,  i  Dźwiną 
ciało  Męczeńskie  do  Połocka  przyprowadzili,  ale  i  to  nie  bez 
cudu  było  bo  ciężkie  mrozy  nastąpiły,  raeka  jednak  poty  nie 


Hanelskl-HLiinicki.  447 


zamarzła,  aż  ciało  święte  w  Połocku  stanęło,  na  któreg^o 
przyjęcie  co  żywo  wszyscy  wszelkiesjo  stanu  ludzie  wybiegli, 
nietylko  katolicy  i  Ruś,  ale  heretycy  i  żydzi,  starzy  i  mali 
na  rzekę  się  wysypali,  a  z  płaczem,  i  narzekaniem  żałosnem 
okrucieństwo  ojcobójców  potępiali.  Pogrzeb  ciała  męczeń- 
skiego az  w  rok  metropolita  Ruski,  z  drugiemi  episkopami, 
i  calem  województwem,  z  wielkim  tryumfem  odprawował. 
Roku  1628.  Stolica  Apostolska  słysząc  o  cudach  co  dzień 
większych,  zsyła  komissarzów  do  Połocka,  gdzie  najprzód 
ciało  czerstwe,  jako  żywe,  i  najmniej  nie  naruszone  nale- 
ziono:  z  rany  jako  świeżej  krew  i  ropa  płynęła,  wonią  wdzię- 
czną z  ciała  wszyscy  uczuli,  i  z  oczu  łzy  płynące  widziane 
były,  w  trunie  na  spodniej  desce  obraz  B.  Męczennika  wyra- 
żony naleziono.  Przy  otwarciu  grobu  wiele  chorych  uzdro- 
wionemi  zostali,  ślepych  niemało  pi-zejrzało,  Babka  przez  lat 
czternaście  skurczoną  będąc,  do  grobu  męczeńskiego  przy- 
niesiona zdrową  została,  którą  Inkwizycyą  lat  kilka  truty- 
nował  z  trybunałem  Congregationis  Sacrorum  Rituum  ojciec 
S.  Urban  VIII.  Pasterz  powszechny,  który  i  sam  cudu  B.  Jo- 
zafata nad  sobą  doznawszy  roku  1642.  w  liczbę  Błogosła- 
wionych wpisać,  i  uroczystość  jego,  pacierze  i  mszą  o  nim 
naznaczywszy  obchodzić  rokazał. 

Kiiiiclski^  w  ziemi  Łomżyńskiej  o  których  czytałem 
Laudum  tejże  zleinl  1607. 

Kuiiicki  herbu  Ahdank.  Paprocki  i  Okolski,  alem  ja 
nigdzie  o   nich  nie  czytał. 

Kunicki  herbu  Bończa,  Wacław  Kunicki  kanonik  Ło- 
wicki proboszcz  Opoczyński ,  wydał  Wizerunek  Szlachcica 
Polskiego  najprzód  ojczystym  językiem  1615.  potem  po  łaci- 
nie 1645.  tam  przodków  domu  swego  \^'yprowadza  do  roku 
1360.  i  powiada,  ze  Wawrzeniec  na  wielkich  Kunicach  spło- 
dził synów  pięciu;  Stanisława,  Piotra,  Klemensa,  Wawrzeńca 
i  Jana,  którzy  kwitnęll  1426.  Jana  potomstwo  w  Lubelskiem 
województwie  osiadło,  dobra  Ich  były  Kamień.  Klemensa 
sukcessorowie  przy  Kunicach  się  zostali.  Od  trzeciego  brata 
idący  Golianowie  Kuniccy  nazwani,  jedni  na  Wołyniu  na 
dobrach  Mokre  nazwanych  dziedziczyli,  drudzy  w  inszych 
województwach  gnieździli  się.  W^  samych  Kunicach  tak  się 
byli  rozrodzili,  ze  ośm  dworów  w  jednej  tej  wsi  rachowano, 
z  tych  dla  różnicy  jednych  zwano  Chrościele  Kuniccy  od  chro- 
stów,  drugich  Bernatowle  od  Bernata,  innych  Golianowie  od 
niezarosłości ,  Innych  W^awrzeńcowiczowle  od  Wawrzeńca, 
innych  Brzostowscy  od  Brzostowka,  innych  Brzescy  od  działu 
na  brzegu.  Tamźeyb/.  130.  wspomina  Piotra  Kunickiego  pro- 
boszcza  Sądeckiego    i    Sreniawskiego   1400.    Jana  kanonika 


448  Kunicki. 


Płockiego  i  Wileńskieg^o  1500.  O  sohiefoi.  64,  powiada,  ie 
był  urodzony  z  ojca  Wacława,  którego  zrodził,  Hieronim 
z  Jadwigi  Starzechowskiej,  Kunicka  Maryanna,  Lwa  Woro- 
nieckicgo  ksiąźccia  sydziego  grodzkiego  Krzemienieckiego 
małżonka.  N.  Jerzego  Czernego.  Mikołaj,  syn  jego  z  El- 
żbiety Święcickiej,  Kasper  podczaszy  Czerniechowski,  ten 
pierwszym  związkiem  złączył  się  był  z  Bienicwską  wojewo- 
dzanką  Czerniechowską ,  z  której  był  syn  Stanisław  młodo 
umarł,  i  córka  Ludwika  Stanisława  Rzewuskiego  wojewody 
Bełzkiego  betmana  wielkiego  koronnego  małżonka.  Drugim 
związkiem  z  Potocką  Anną  berbu  Pilawa  kasztelanką  Kamie- 
niecką pozostałą  wdową  po  Floryanie  Rzewuskim  podskarbim 
nadwornym :  z  tej  syn  Michał  sulFragan  Krakowski ,  prałat 
najwyższych  infuł  godzien:  prezydował  w  trybunale  koron- 
nym, brat  jego  z  tejże,  Józef  mąź  rycerski;  i  siostra  Agata 
Stękowska  kasztelanicowa  Bracławska.  Maciej  łowczy  Chełm- 
ski i  Jan  cześnik  Chełmski  stryjowie  :  z  tych  Macieja  z  Bo- 
nechowskiej  drugiej  zony  potomstwo  Katarzyna  Kruszelnicka 
podczaszyna  Zydaczewska,  Zofia  Wercszczyńska  pisarzowa 
grodzka  Chełmska,  Elżbieta  Nitosławska  lowczyna  Chełmska, 
Anna  Rzewuska  starościna  Czulczycka  ,  2do  roto  Ołtarzew- 
ska,  brat  stryjeczny  3Iikołaj   miecznik  Chełmski. 

fflelądek  tv  heraldyce  utrzymuje  że  familia  ta  w  różnych  woje- 
wództwach była  rozkrzewiona,  jako  to  u  Podlaskiem  gdzie  po- 
siadali wieś  Ńi/nice,  w  Lubelskiem  iobra  Kar/ite/i ,  a  na  Wołyniu 
Mokre  ich  własności ,  lecz  że  dopiero  w  1500.  roku  odziedziczy- 
wszy w  ziemi  Chełmskiej,  dobra,  nazwane  Kamień,  tamże  osie- 
dli, co  z  autentycznych  dowodów  i  z  akt  ziemi  Chełmskiej  dojść 
można.  Jana  Kunickiego ,  który  był  dziedzicem  tego  Kamienia 
(jak  wyżej)  syn  Felix,  po  ojcu  równic  dziedzic  Kamienia,  żyl 
przed  rokiem  tysiącznym  sześćsetnym,  był  to  rodzony  prapranad- 
dziad  Szczepana  Kunickiego,  kasztelana  Chełmskiego,  żył  w 
dożywotniej  przyjaźni  z  Zofią  Liiberacką,  z  którą  spłodził  Ka- 
spra Kunickiego.  Kasper  Kunicki,  syn  dopiero  pomienionego  Fe- 
lisa, urodzony  około  roku  1590.  nabył  znacznej  części  w  dobrach 
Plawanice ,  jako  świadczą  różne  tranzakcye ,,  w  aktach  Chełm- 
skich od  niego  czynione,  około  roku  1000.  Żył  w  małżeńskich 
ślubach  z  Zofią  Baranowską,  z  której  spłodził  Mikołaja  Ku- 
nickiego pradziada  Szczepana  Kunickiego ,  Mikołaj  miał  za  sobą 
w  dożywotniej  przyjaźni  Elżbietę  Święcicką,  z  której  miał  trzech 
synów:  Kaspra,  Jana  i  Mateusza,  i  dwie  córki,  Annę  i 
Helenę:  Anna  podwakroć  wchodziła  w  śluby  małżeńskie,  raz  z 
Marcinem  Borzęckim ,  sędzią  ziemskim  Chełmskim ,  drugi  raz 
z  Chrząstowskim ,  potomkiem  Mikołaja  Chrząstowskiego  kaszte- 
lana Chełmskiego.  Helena  druga  córka  Mikołaja  Kunickiego  do- 
stała się  w  dożywotnią  przyjaźń  Czerniawskiemu.  Kasper  Ku- 
nicki pierwszy  syn  Jlikołaja  Kunickiego,  był  podczaszym  Czer- 
niechowskim ,  a  potem  Chełmskim ,  wszedł  najprzód  w  małżeńskie 
śluby,  z  Zofią  Bicniewską  wojewodzanką  Czerniechowską  z  Ma- 


Kunicki.  449 


ryanny  Leszcsyńskiej  wojewodzanki  Bełzkiej  czyli  z  Zaborowskiej 
kasztelanki  Inilantskiej  zrodzon;},  Stanisława  Kazimierza  Bieniew- 
skiego,  najprzód  kasztelana  Wołyńskiego,  potem  wojewody  Czer- 
niechowskiego ,  wielkiego  posła  do  Moskwy ,  do  Lara  Alexyja 
Michałowicza  córkę,  z  którą  spłodził  córkę  Ludowikę,  la  stawszy 
się  Stanisława  Rzewuskiego  wojewody  Belzkiego,  hetmana  wiel- 
kiego koronnego  małżonk.i ,  spłodziła  z  nim  Se  weryn a  wojewodę 
Wołyńskiego,  i  Wacława  wojewodę  Krakowskiego,  hetmana 
polnego  koronnego,  później  byłego  kasztelana  Krakowskiego  Rze- 
wuskich,  i  córkę  Zuzannę,  która  poszła  w  śluby  małżeńskie  za 
Leduchowskiego  kasztelana  Wołyńskiego.  Pomieniony  Kasper  Ku- 
nicki ,  po  śmierci  Zolji  z  Bieniewskick ,  wziął  powtórnie  za  to- 
warzyszkę  małżeńskiego  życia  Annę  Potocką  kasztelankę  Kamie- 
niecką,  Pawła  Potockiego  córkę  wdowę,  po  Floryanie  Rzewu- 
skim, podskarbim  nadwornym  koronnym,  z  przerzeczonej  powtórnej 
żony,  Kasper  Kunicki  spłodził  dwóch  synów,  Michała  Kuni- 
ckiego, sulfragana  Krakowskiego,  i  Józel'a  podkomorzego  Chełm- 
skiego. Ten  zacny  prałat  odbywał  różne  publiczne  funkcye,  byt 
prezydentem  na  trybunał  skarbowy  Radomski ,  zgoła  zostawił  po- 
tomnym wiekom  chwalebną  o  sobie  pamięć.  Niemniej  Józef  Ku- 
nicki podkomorzy  Chełmski  łożył  zdrowie  i  fortunę  dla  kraju, 
kilka  razy  posłował  na  sejmy  walne,  był  nie  raz  komissarzem  na 
komissye  skarbowe,  nie  raz  zasiadał  miejsce  sprawiedliwości , na 
trybunałach,  wszędzie  zasłużył  na  wiekopomną  sobie  chwalę.  Zyl 
pomieniony  podkomorzy  w  małżeńskiej  przyjaźni  z  Anną  fFyżycką 
z  Ewy  Pcplowsk/cj ,  podkomorzanki  Wyszogrodzkiej,  z  rodzoną 
siostrą  Wyżyckiego  stolnika  Podolskiego  bezpotomnie.  Mateusz 
Kunicki  trzeci  syn  Mikołaja,  z  Elżbiety  Sw/ęcick/ :  Mąż  znamie- 
nitych zasług  w  ojczyźnie ,  wchodził  po  trzykroć  w  małżeńskie 
śluby.  Pierwszy  raz  z  Jeloitncka ,  ale  ta  bezpotomnie  umarła, 
drugi  raz  wszedł  w-  małżeństwo  z  Heleną  z  domu  Rzepecką,  po- 
zostałą wdową  po  Jędrzeju  Dobraczyńskim ,  ale  i  z  tej  żadnem 
nie  cieszył  się  potomstwem  ;  trzeci  raz  wszedł  w  małżeńskie  śluby 
z  Boi-zi/mowskq ,  która  zacnego  męża,  zacnem  uszczęśliwiła  po- 
tomstwem z  siebie  zrodzonem  albowiem  przerzeczoncmu  3Ialen- 
szowi  cztery  córki,  Katarzynę  Wereszczyńską  kasztelanową  Lu- 
belską, Elżbietę  Nitoslawslćą  łowczynę  Chełmską,  Małgorzatę  za 
Krzysztofem  Kruszelnickim ,  sędzią  ziemskim  Lwowskim  będącą, 
Annę  w  pierwszem  małżeństwie  Rzewuską,  w  powtórnem  Ołta- 
rzewską, starościnę  Cznłczycką.  Jan  Kunicki  drugi  syn  Mikołaja 
z  Elżbiety  5;f'/(>c?Ł-A7c/ urodzony,  cześnik  Chełmski,  z  Maryanną 
Romanowską  spłodził  syna  Mikołaja,  Mikołaj  zaś  Kunicki  mie- 
cznik Chełmski  syn  dopiero  rzeczonego  Jana  Kunickiego,  z  An- 
toniną z  Liniewskich  lowczanką  Kijowską,  zrodzoną  z  Ewy  Stęp- 
kowskiej kasztelanki  Braclawskicj,  spłodził  Szczepana  Kunickiego 
kasztelana  Chełmskiego,  starostę  Clioteckiego,  i  Jana  Kunickiego 
chorążego  Krasnostawskiego,  starostę  Czulczyckiego,  ten  z  Teo- 
dorą Sliigocką  podczaszanką  Chełmską,  spłodził  Franciszka 
Kunickiego  podkomorzego  Chełmskiego,  znakomitego  zasługami  w 
ojczyźnie  męża.  Ten  mąż  obdarzony  przymiotami  cnót,  nieska- 
zitelny posiadając  duszy  charakter,  cztery  razy  posłował  na  sejmy 
walne ,  zasiadał  pierwsze  miejsca  ,  tak  w  komissyi  cywilno-woj- 
skowej,  jako  i  porządkowej:  łożył  fortunę,  z  utratą  zdrowia  dla 
dobra  ojczyzny,  zasłużył  więc  sobie  w  powszechności  na  tę  po- 
Tqm  V.  '  29 


^SO  Kunicki— Klimowski. 


chwałę,  którą  Vellejus  Patercułus,  zapisał  wielkiemu  Scypionowi. 
Viravitis,  paternisgue  rirlutibus  simillimiis ,  omnibus  dotibus 
ingeniupie  iligtiitnte  coiispiciius,  qui  nihil  in  rila  sua,  fiisi  lau- 
daiiduiii,  nut  fccil,  aut  di.iil,  aiit  sensil :  spłodził  córkę  Urszulę, 
3Iiclial:i  Swicjkowskiego  generała  adjulanla  J.  K.  31ci  małżonkę. 
^^"spomniony  Franciszek  Kunicki  ,  z  Konstancyą  fFfgleńską, 
Wojciecha  i  Maryanny  z  Zakrzewskich  Węgleńskich  m::łżonków 
kaszlelaustwa  Chełmskiego  córk;;.  Antoniego  zaś  starosty  Cliclm- 
skiego,  Onufrego  chorążego  Chełm.  Karola  stolnika  Chełmskie- 
go, Węgleńskich  rodzon;)  siostrą,  spłodził  trzech  synów:  Mi- 
chała, Wojciecłia  i  31arka  Kunickich,  i  trzy  córek.  Teklę, 
Antoninę  i  Teodorę,  krew  tego  domu,  jako  poczyna  się  od  pier- 
wszego Karola  Kunata,  hrabi  państwa  Rzymskiego,  który  w  Pol- 
szczę zaczął  familią  Kunickich,  przez  przeszło  ośmset  łat.  tak  zje- 
dnoczyła się  z  krwią  innych  zacnych  familji  w  Polszczę.  —  ffle/qdek. 
Wyżej  wspomniany  Michał  Kunicki  sulTragan  i  arehidyakon  Kra- 
kowski, dziekan  Gnieźnieński,  opat  Mogilecki,  był  bratem  przy- 
rodnim babki  Ignacego  Krasickiego  biskupa  Warmińskiego,  uro- 
dzonej Rzewuskiej ,  a  potem  opiekunem  tegoż:  umarł  roku  1751. 
—  łirasicki. 

Kimieki  herbu  Łabędź.  Z  Sendoinierskief^o  wynieśli 
się  w  Połockie  województwo.  Z  których  Jędrzeja  Kunickiego 
Dunina  męża  zacnego  wspominają  konstytucye  1632.  i  1633. 
liojał.  in  MS. 


KUNIGLIS      ^^SSK&Ę^^^     HERB 


Zając  w  polu  zielonem  w  lewą  tarczy  zapędzony,  nad 
hełmem  i  koroną  Ks.  Kojałowicz  kładzie  trzy  pióra  strusie. 
Okol.  tom.  l.fot.  384.  Okazyi  nabycia  teg-o  herbu  nikt  nie 
pisze:  to  tylko  powiadają,  ze  go  Kuniglisowie  w  ksicztwie 
Litewskiem  zażywają  ,  z  których  Jan  Kuniglis  czyli  ,  jak 
Okolski  pisze,    Kiniglis  starosta  Sowiecki  na  Żmudzi. 

Kuuiiiski.  Wojciech  i  Krzysztof  w  ziemi  Różańskiej. 
Franciszek  Kuniński  w  ziemi  Nurskiej  1032. 

Kuuionski  hei-bu  Piatyr.  Ci  jednejze  są  dzielnice 
z  Malińskiemi ,  z  których  był  Jędrzej  Kuniowski  sędzia  Krze- 


Hunowski— Hurcz.  4.lt 

mieniecki,  poseł  na  sejm,  podpisał  unią  Litwy  z  lioroną  r. 
1569.  Conslit.  fol.  171.  z  3Iokosicjovvny  starościanki  Krze- 
mienieckiej  zostawił  potomstwo. 

KiiUOifSki  herhii  Łodzią^  z  województwa  Poznań- 
skiego wynieśli  się  do  Płockiego  województwa  i  powiatu  Mo- 
zyrskiego,  z  którycli  Jan  Kunowski  sekretarz  królewski  od- 
prawował  do  3Ioskvvy  poselstwo.  Jerzy  cześnik  Mozyrski  si;- 
dzia  wojskowy,  syn  jego  Cypryan  w  zakonie  naszym :  drugi 
Hieronim  w  zakonie  kaznodziejskim,   trzeci  Michał  Hilary. 

Kiiiionski  herbu  Nałęcz^  pod  Nakłcm.  Okolski  ma 
Runowski.  Franciszek  z  Nakła  Kunowski  podczaszy  Czernie- 
cliowski  sędzia  kapturowy  i  poseł  ziemi  Różańskiej  1G97. 

H.1ipi*elo.  Wicliał  Kupreło  podse>dek  Upicki  z  sejmu 
1613.  komissarz  do  granic  ziemi  Upitskiej  od  Kurlandyi. 
Constit.  fol.  49. 


KUR      ^'^i^^i^^^^^^^^msmm     herb. 


Powinien  byc  Kogut  biały  w  czerwonem  polu  w  prawą 
tarczy  obrócony.  Okol.  tom.  1.  fol.  508.  gdzie  powiada,  ze 
nadany  za  czujność  w  obozie  pewnemu  rycerzowi:  przydaje 
tamże,  ze  się  tym  herbem  pieczętują  Kurkowie,  Kurscy,  i 
Kurzescy.  W  Postolinie  w  Prusiech  za  Sztumem,  między  in- 
neml  herbami,  widziałem  jeden,  na  którym  była  Kura  czar- 
nego głowa  w  prawą  obrócona,   nos  u  niej   żółty. 


KURCZ     herb. 

Jest  niby  Kościesza  ale  wywrócona,  z  żeleźcew  odkrzy- 
wionym,  po  prawej  stronie  jej  gwiazda,  po  lewej  księżyc 
nie  pełny,  jednym  rogiem  do  góry,  drugim  na  dół:  na  heł- 
mie Ks.  Kajał,  in  MS.  kładzie  trzy  pióra  strusie ,   i  powiada, 

29- 


4S2  Kurcz. 


KURCZ      imm^^Wm'f      herb. 


ze  larczy  pole  powinno  byd  czerwone.  OAol.  tom.  \.  fol.  510. 
i  Paproć.  Tym  się  klejnotem  zaszczycają  Knrczowie  knia- 
ziowie, nic  pewniejszego,  ze  od  ksi.-]ząt  Ruskich  swoje  po- 
czątki wzięli :  luboc  ich  drudzy  do  Koryata  ksiąźęcia  Nowo- 
grodzkiego jedneg-o  z  synów  Gedymiua  W.  Ks.  Litewskiego 
naciągają,  na  Wołyniu  przedtem  gnieździli  się,  jakom  czytał 
W  Mflrijce  Jf^ohjńskiej  1528.  kniazia  Iwana  Kurczewicza 
ziemianina  Wołyńskiego ;  teraz  zaś  w  księztwie  Litewskiem. 
Z  tych  kniaź  Bułha  mąz  sławny.  Alexander  sędzia  ziemski 
Nowogrodzki.  Marcin  Kurcz  rotmistrz  królewski  odważny 
15(57.  Jan  Kurcz  którego  niektóre  dzieje  wspominają  1578. 
w  3Iiriskiem  województwie.  Jędrzej  pisarz  ziemski  Nowo- 
grodzki. 3Iarein  wojewoda  Derpski  z  Apollonji  Korsakowny 
spłodził  syna  Eustachiego,  z  Sapiezanki  Jana  i  Michała; 
była  ta  zda  mi  się  Sapiezanka,  Maryanna  slarościanka  Dro- 
hicka,  o  której  Histor.  Sapieh.  part.  3.  fol.  21.  świadczy, 
ic  wydana  za  Kurczą  marszałka  królewskiego  i  starostę  Fe- 
lińskiego :  krom  tych  wyliczonych  wojewodziców  Derpskich 
czytam  jeszcze  Stanisława  wojewodzica  Derpskiego  r.  1632. 
Eustachi  syn  wojewody  Derpskiego  podkomorzy  Parnawski, 
kasztelan  W^itebski ,  fundował  Franciszkanów  w  Grodnie. 
Kazimierz  Kurcz  pod  Pilawcami  Mzięty  w  niewolą,  siedm 
lat  u  Turków  był  na  galerach,  wyszedłszy  z  tej  niewoli,  pod 
Warszawą  zginął  w  potrzebie.  Lew  Kurcz  wojewoda  Derp- 
ski miał  za  sobą  Krystynę  Mosalską  siostrę  wojewody  Miń- 
skiego, która  2</o  voto  żyła  z  Janem  Zienowiczem.  fVttuński 
Radosny  grób.  Stanisława  było  trzech  synów:  Jan,  Ste- 
fan i  Kazimierz.  Jan  chorąży  Lidzki  w  wojsku  koronncm 
i  Litewskiem  długo  zostawał.  Stefan  wojski  Lidzki,  a  potem 
wojewoda  Brześciański,  miał  za  sobą  Joannę  córkę  31ikołaja 
Sapiehy    kasztelana   Wileńskiego.     Histor.  Sapieh.  par.  3. 


Kurczewski— Kiirdwaiiowski.     4S3 

fol.  137.  Marszałkowat  ten  Stefan  w  trybunale  Litewskim 
1677.  Svn  jego  Jan  1074.  drugi  Franciszek  porucznik  1700. 
Paweł  Kurcz  z  sejmu  ]().31.  naznaczony  do  rewizyi  ksiąg 
grodzkich  i  ziemskich  Włodzimierskich  ,  Constit.  fol.  28. 
Kurczewiczowna  Jana  Kaszewskiego  małżonka.  Ks.  Kojało- 
wicz  in  MS.  powiada ,  ze  w  ksiczlwie  Litewskiem  są  inni 
Kurczowie  herbu  Ostoja:  inni  u  tegoż  twierdzą,  ze  ci,  o 
których  się  wyżej  mówiło  ,  herbem  się  Radwan  szczycą. 
Okolski  Alexandra  i  Dymitra  braci  Kurczów  sławi.  Franci- 
szka Kurczowna  Jana  Krzysztofa  Hondorfa  generała  majora 
małżonka,  Małgorzata  Macieja  Iwanickiego  podstarościcgo 
Włodzimierskiego. 

W  roku    1778.    N.    Kurcz   sędzia  ziemski  Orszański.   —  Antoni 
podstarości  Orszański.  —  Krasicki. 

Klirczenski  herbu  Sreniawa  z  /iV-.y;e/rt,  w  Wiel- 
kiej-Polszcze.  Wojciech  Kurczewski  1699.  N.  w  zakonie  na- 
szym młodo  umarł.  Kurczewska  Jakóba  Koszutskiego  mał- 
żonka, 

Klii'(llvauOfVSki  /lerbii  Pólkozie.  Paprocki  i  Okol- 
ski Kurdwanowskich  herbu  Junosza  piszą  ale  się  mylą,  Pół- 
koziccm  się  pieczętują,  jednejże  z  Ligęzami  dzielnicy.  Jakób 
z  Kurdwanowa  biskup  Płocki  36.  z  ojca  Floryana,  z  matki 
Katarzyny  herbu  Syrokomla  urodzony,  coś  nie  wiele  w  nau- 
kach postąpiwszy,  na  kapłaństwo  poświęcony,  w  Krakowskiej 
dyecezyi  w  Biały  na  plebanji  osiadł,  tam  uważając  się  mniej 
sposobnego,  dla  szczupłej  umiejętności  do  rządów  sumienia 
powierzonych  sobie  dusz,  a  nie  mając  tyle  prowentów,  któ- 
reby  były  mogły  wystarczyć,  gdy  był  chciał  dla  większego 
poleru  w  naukach,  udać  się  do  jakiej  akademji,  gorąco  się 
nie  raz  Panu  Bogu  modlił  :  pewnego  czasu  wchodzi  do 
swego  kościoła,  na  ołtarzu  worek,  w  nim  sto  grzywien 
srebra,  groszy  Pruskich  znajduje;  przetoż  beneficium  rezy- 
gnuje, do  Bononieńskiej  jedzie  akademji;  tam  labo  już  miał 
koło  lat  trzydziestu,  w  krotce  jednak  tak  postąpił,  że  dokto- 
rem obojga  prawa  publicznie  z  wielką  sławą  swoją  był  za- 
wołany, która  gdy  się  i  do  Rzymu  przecisnęła,  Jakub  z  Bo- 
nonji  do  Papieża  przeclągniony,  palalii  apostolici  auditorem 
został:  a  gdy  stolica  Płocka  wakowała,  Bonifacy  IX.  Papież, 
jego  na  nlę  \ł')'sadził:  przez  dwadzieścia  i  dziewięć  lat  rzą- 
dził ten  kościół  i  przykładnem  życiem,  i  pasterskim  pieczo- 
łowaniem  :  katedrę  swoje  ubogacił,  dawszy  do  niej  dość  słu- 
szne osoby  odlewane  ze  złota,  Pana  Jezusa  i  dwunastu  apo- 
stołów, ze  srebra  zaś  odlewane  siedmdziesiąt  I  dwóch  uczniów 
Chrystusowycho  soby  5  krom  tego  siła  to  w  srebrze,  to  w  bo- 
gatych apparatach  temuż  kościołowi  ozdoby  przyczynił:   cieui 


4M  Kiirdwanowski. 

sobie  niebo  uskarbił,  dokąd  się  z  świata  przeniósł  w  roku 
1425.  W  ziemi  Soehaczewskiej  przedtem  ten  dom  kwitnął, 
temi  czasy  juz  po  różnych  województwach.  Mikołaj  w  ziemi 
Soehaczewskiej.  Constit.  1619.  3Iarcyan  kasztelan  Socha- 
czcwski  i  Ludwik  w  tejże  ziemi  1G48.  Anna  Kurdwanowska 
najprzód  Franciszka  Grotowskiego  sędziego  Rawskiego,  po- 
tem Pioira  Celgowskiego  małżonka.  Seweryn  wojski  Czerski 
z  tym  tytułem  pisał  się  na  elckcyą  Władysława  IV.  z  31ę- 
cińskiej  siostry  Wojciecha  Męcińskiego  Męczennika  Japoń- 
skiego Soc.  Jesu,  syn  jego  Paweł  kasztelan  Zawichojski  z 
sejmu  1661.  komissarz  do  rewizyi  skarbu  koronnego.  Const. 
fol.  16.  był  to  Pan  na  Boga  szczodry,  z  którym  dzieląc  się 
fortuną  swoją,  kościół  nasz  S.  Macieja  w  Krakowie  w  pię- 
kny apparat  ubogacił:  Jlislor.  Domns  Probat.  Crucov.  po 
śmierci  żony  swojej  Anny  Branickiej  herbu  Gryll"  podkomo- 
rzanki  Krakowskiej,  siostry  Jana  marszałka  nadwornego  ko- 
ronnego, stan  sobie  duchowny  obrał,  krzesła  senatorskiego 
ustąpiwszy,  w  tym  żeby  był  spokojniej  służył  Bogu,  żadnych 
prelatur  kościelnych,  które  się  do  niego  cisnęły,  na  wiel- 
kich ludzi  perswazye  przyjąó  niecheiał,  umarł  1669.  tamże 
u  Ś.  Macieja  pochowany:  córki  jego  jedna  z  Hieronimem 
Jełowickim  łowczym  Wołyńskim,  druga  z  Adamem  Walew- 
skim kasztelanem  Inowłodzkim,  dożywotnie  zmówione,  z  sy- 
nów jego  Jan  suflTragan  Warmiński,  dla  osbbliwszych  przy- 
miotów, które  w  nim  skoncentrowała  ręka  Boska,  w  wiel- 
kich niegdy  respektach  u  Króla  Jana  III.  do  S.  Stanisława 
Kostki  szczególniej  nabożny,  na  którego  kanonizaeyą  zna- 
cznie się  przyłożył ,  umarł  wsędziwym  wieku.  Wydał  do 
druku  Kazania  nie  które  na  róinych  miejscach  iv  róimjch 
okazyach  miane  in  folio  w  lił-unsberdze  1724.  i  tv  Kaliszu 
1728.  Drugi  N.  (od  którego  Tomasz  pisarz  koronny  pro- 
boszcz katedralny  Przemysłki,  deputat  na  trybunat  koronny) 
bodaj  nie  Jan  sędzia  ziemski  Sandomierski,  którego  między 
swemi  lundatorami  liczy  konwent  00.  Reformatów  w  San- 
domierzu 1672.  Joachim  podstaraści  Bieeki  1648.  sędzia  ka- 
pturowy w  województwie  Sendomierskiem,  Jan  skarbnik  Dro- 
hicki  miał  za  sobą  Joannę  Kruzerownę  łowczankę  Inflantską, 
po  której  śmierci,  stan  sobie  duchowny  obrawszy,  był  pro- 
boszczem katedralnym  Przemysikim.  Eliasz  w  Krakowskiem 
1733.  Ignacy,  Jakób.  3Iikołaja  Kurdwanowskiego  synów  było 
sześciu :  Alexander,  Jan,  Jędrzej,  Stefan,  Stanisław,  i  Pro- 
kop. Z  tych  1.  Alexander  podstoli  a  potem  podsędek  Ha- 
licki, ten  spłodził  synów  dwóch,  Michała  od  którego  tylko 
trzy  córki  zostały,  Ń.  Karszyna,  Alexandra  Duninowa,  Wi- 
kto ry  a  Tuszkoska,   i  Maurycego  kasztelana  Halickiego,    tego 


Knrdwanowski.  455 


z  Radeckiej  Barbary  chorąźankl  Hor»delskiej  syn  Mikołaj 
stolnik  Belzki  potem  podkomorzy  Halicki  poseł  na  konwo- 
kacyą  1733.  teraz  kasztelan  Halicki  starosta  Baranowski,  zona 
jego  3Iaryanna  Wyhowska,  zniej  syn  3Iaurycy  i  córka  Bar- 
bara Wincentego  Krasickiego  starosty  Korytnickiego  mał- 
żonka, siostra  zaś  Jarczewska  podczaszyna  Buska.  Druga 
Anna  zakonnica  u  Wszystkich  SŚ.  we  Lwowie.  2.  Jan  tego 
córki  Teodora  Rykaczowska  i  3Iaryanna  Bardzka ,  synów 
trzech:  3Iikołaj  podstołi  Halicki,  Feliclan  steri/is,  Kazimierz, 
ten  spłodził  córkt;  Ludwikę  Piliehowską,  i  syna  Jana,  który 
w  Francuzkiem  wojsku  znacznej  się  szarzy  dosłużywszy,  tamże 
się  ożenił.  3.  Jędrzej  tego  z  Doroty  Jelcowny  ehorązanki 
Kijowskiej,  tylko  córka  jedna  była  Zofia  Bystraniowa.  4.  Ste- 
fan podstołi  Halicki,  3Iirecka  dwóch  mu  synów  powiła :  Ty- 
burcego  podstolego  Kijowskiego,  bezpotomnego,  i  Jana  pod- 
czaszego Latyczowskiego ,  który  z  Barbary  Axakowny  miat 
dwie  córki :  Teresa  Jędrzejowi  Cichowskicmu  wojskiemu  Po- 
dolskiemu sędziemu  grodzkiemu  Krasnostawskiemu,  '2(lo  roto 
Kuropatnickiemu :  Teofila  Rulikowskiemu  podczaszemu  Beł- 
zkiemu  zaślubione,  tyleż  synów  Stefan  w  zakonie  Soc.  Jesu 
i  Stanisław  podczaszy  Latyczowski.  5.  Stanisław,  od  którego 
trzy  córki:  Maryanna  Gurska,  Gidzińska  i  Konstancya  Nasi- 
rowska.  C.  Prokop  i  po  tym  tylko  trzy  córki  dziedziczyły  to 
jest  Helena  najprzód  żyła  z  Kurdwanowskim  podsędkiem  ziem- 
skim Sendomierskim,  2do  z  Ossowskim  skarbnikiem  Łom- 
żyńskim, Zofia  Zeliborska  i  N.  Kramkowska. 

Stanisław  Kurdwanowski  dóbr  Iwrdwannwa  i  Czerwony  Niwy 
dziedzic,  miał  synów,  Konstantego  i  Mikołaja  kasztelana 
Socłiaczewskiego.  31  i  koła  ja  sukcessorowie  na  Ruś  się  wynieśli, 
Konstanty  zaś  z  Agatą  Jiikowskq  miał  syna  Pawła  Kurdwa- 
nowskiego  dóbr  tychże  Ki/idwa/wwa  i  Czerwonej  Niwy,  tudzież 
przez  nabycie  jego  Gradowa  i  Borzywuwki  dziedzica.  Siostry 
dwie ,  jedna  poszła  za  Cholewskiego ,  druga  za  Zakrzewskiego. 
Tenże  najprzód  ożenił  się  z  Sieniitską  dc  Sienne  z  województwa 
Lubelskiego,  miał  syna  jednego  Jana  i  córek  dwie,  które  za- 
konnicami zostały  w  Lublinie.  Z  drugą  żoną  Katarzyną  daszyń- 
ską miał  synów  dwóch:  Stanisława  i  Antoniego;  Stanisław 
zginął  na  wojnie,  z  Antoniego  dwie  córki,  zeszły  bezpotomnie. 
Z  trzecią  żouą  Zofią  Morską  z  Stefana  3Iorskiego  i  z  Pstrokoii- 
skiej  urodzoną,  miał  synów  czterech:  Franciszka  kanonika 
Łęczyckiego,  Pawła  stolnika  Sochaczewskiego,  Stefana  bez- 
potomnie zeszłego  i  Konstantego  skarbnika  Sochaczewskiego, 
który  z  Franciszką  Milewską  spłodził  Pawła  cześnika  Gąbiii- 
skiego,  sędziego  grodzkiego  Łęczyckiego,  i.Kazimierza  stol- 
nika Gąbińskiego,  także  córkę  Rozalią  która  poszła  za  Franciszka 
Swictoslawskiego  wojskiego  Gąbińskiego. 

Paweł  Kurdwanowski  częśnik  Gąbiński,  ma  za  sobą  Różą  Pa- 
procką,  niegdy  Adama  Paprockiego  chorążego  Sochaczewsitiego, 


^na     Kiirkoirski— Kurlandskie  Hsi. 


i  Salomei  z  Łiissczewskich   małżonków  cork^^,    z  której  spłodził 
Stanisława  i  Jakóba,  i  3Iaryannc  córk^'. 

Kazimierz  Kurdwanowski  stolnik  G.-jbiuski ,  poj.-jł  za  żonę  Teresę 
Pintowskn,  z  którą  ma  dwóch  synów  Ignacego  i  Józefa. 

Placyd  Kurdwanowski  kuchmistrz  koronny,  ożenił  się  z  Potocką, 
starościanką  Krasnostawską ,  spłodził  córkę  Rozalią  za  Stanisła- 
wem z  Kurozwęk  JMęciiiskim  starostą  Wieluńskim  będącą. 

Makary  Kurdwanowski  podkomorzy  Buski  pisarz  komissyi  woj- 
skowej. —  Heraldyka  tllelądka. 

l£iir]i.on'<!>8i.i.  Jan  Kurkowski  w  Mojewództwie  Mści- 
sfawskiem  podpisał  elekcją  Władysława  IV. 

KURLANDSKIE   KSIĄŻĘTA. 

Naramowski  Soc.  Jesu  in  Facie  Rerum  Sarmaticarum 
fol.  21 G.  Kiirlandyi  i  Semigall)i  za  lierlł  naznacza  krzyż  l>iały. 
Jam  widział  na  róznycli  miejscacli  ksiąz;jt  Kurlandskich  łierb, 
w  len  kształt  ułożony,  to  jest  tarcza  lierbu  na  cztery  części 
powinna  być  przedzielona ,  w  której  środku  druga  tarcza 
mniejsza,  w  pierwszej  i  czwartej  części  powinien  byc  lew 
czerwony,  w  koronie  złotej  w  polu  srebrnem.  W  drugiej  i 
trzeciej  (lo  jest  w  drugiej  po  lewej  ręce,  i  w  trzeciej  po 
prawej  ręce  na  spodzie  pod  pierwszą)  pół  jelenia  w  koronie 
w  polu  nieblesklem.  Średnia  tarcza  mniejsza  dzieli  się  wzdłuż 
na  dwie  części,  po  prawej  stronie  srebrne  ucho  od  kotła  w 
polu  czerwonem  z  koroną;  przecież:  Thomas  Fridericus  Li- 
ronits  Oralione,  qua  Sapienfiam  solam  essc  Principem  dc' 
monstrat ,  w  dedykacyi  Henrykowi  Fryderykowi  kslązęciu 
Kurlandyi  I  Semigaljl,  na  prawej  ręce  mniejszej  tarczy  kła- 
dzie szczękę  zębów,  podobno  berb  Batorycb.  Po  lewej  dwie 
litery  czarne  w  polu  złotem,  z  sobą  przeplatane  z  koroną  to 
jest  S  i  A,  na  belmle  książęca  mitra,  te  litery  S,  A,  są 
pierwsze  z  Imion  Sigismundi  Augustl  Regis  Poloniae,  i  znać 
na  wieczną  pamiątkę  w  herb  Ich  od  niego  włożone:  a  to  z 
tej  okazyl.  Gdy  się  sprzykrzyło  pod  krzyżacklem  jarzmem 
Inllantczykom ,  ebcąc  go  gwałtem  z  karków  swoich  zrzucie, 
Zygmuntowi  się  Augustowi  Królowi  Polskiemu  poddawszy, 
poprzysiągłszy  wierność,  z  koroną  się  Polską  I  księztwem 
LItewsklem  skleili ,  Król  August  nadgradzając  pamiętną  ku 
sobie  uczynność  GotardowI  KetlerowI  mistrzowi  natenczas 
Krzyżackiemu  w  Inllanciech,  ile  że  się  wyzuł  ze  wszystkiego 
do  Inllant  prawa,  krzyż  msigne  Ordinis  złożył,  pieczęć  od- 
dał i  wszystkie  tak  od  stolicy  apostolskiej  jako  I  od  Cesa- 
rzów  nadane  Krzyżakom  przywileje  ;  kslążęclem  go  Kurlandyi 
i  Semigalljl  ogłosił,  tak  na  niego  jako  i  na  potomków  jego 
(bo   już  i  on  po  te  tam  złe   czasy    herezyą   zarażony,    prze- 


Hurlandskie  Ks.  467 

ciwko  obowiązkowi  swemu  w  zakazane  wkroczył  był  małżeń- 
stwo) Jiduciario  jurę  zlewając  tycb  ksicztw  arlministracyą, 
a  na  pamiątkę  tego  w  lierbic  pierwsze  z  imion  swoicli  litery 
S  i  A  nosie  pozwolił.  Działo  się  to  w  roku  1560.  Piasecki 
Chronica  fol.  51.  Johannes  Leo  Histor.  Pruss.  fol.  441. 
Biel.  fol,  608.  Oddawał  potem  ten  Gotard  hołd  Stefanowi 
Batoremu  Królowi  Polskiemu  w  roku  1579.  Biel.  fol.  761. 
zszedł  z  tego  świata  w  roku  1587.  jako  pisze  w  swojej  kro- 
nice Biicholcer ,  miał  za  sobą  Annę  księżniczkę  Mcklembur- 
ską  córkę  ^Vojciecha,  z  tej  spłodził  dwie  córki  Elżbietę, 
którą  wydał  za  Adama  Wacława  ksiązęcia  Cieszyńskiego, 
gorliwego  o  wiarę  katolicką  Pana,  z  Piasta  linji  idącego  (ta 
mu  syna  powiła  Fryderyka  Wilhelma,  i  córki  Annę  Sidonią 
i  Elżbietę  Lukreeyą)  drugą  Annę  ta  poszła  za  Wojciecha 
Ks.  Radziwiła  marszałka  w.  ks.  Litewskiego,  pod  który  czas 
odrzuciwszy  herezyą  statecznie  przy  prawowiernej  prawdzie 
katolickiej  dostawała,  lubo  matka  jej  różnych  sposobów  na 
nie  zażywała,  żeby  ją  była  znowu  do  swojej  sekty  przecią- 
gnęła, kollegia  nasze  Ryskie  i  Kommotowskie  osobliwszej  jej 
szczodrobliwości  doznały.  Annuae  Societ.  fol.  780.  Gdy  była 
w^  Rzymie  od  Klemensa  \III.  Papieża  mile  przyjęta,  relikwji 
ŚŚ.  Pańskich  ztamtąd  w  darowiźnie  siła  wyniosła,  i  obraz 
Matki  Boskii"]  Loretańskiej,  ten  złożyła  w  Poszyrwintach  w 
dyecezyl  Wileńskiej  w  kościele  farnym ,  gdzie  cudami  sły- 
nie od  roku  1621.  Lucas  Paprocki  Laski  cudowne  fol.  14. 
Synowie  tegoż  Golarda  ksiązęcia  dwaj  zostali,  Fryderyk  książę 
Kurlandski  i  Wilhelm:  pierwszego  wspomina /^/asecA/y. 227. 
w  roku  1605.  że  z  piąciąsel  jazdy  na  sukkurs  Litewskiemu 
wojsku  przeciwko  Karolowi  Królowi  Szwedzkiemu  przybył, 
i  pod  Kircholmem  siła  naszym  do  zwycięztwa  dopomógł,  żona 
jego  księżniczka  Pomorska.  Drugi  Wilhelm  dla  pewnego  za- 
bójstwa o  którem  Piasecki  fol.  444.  dekretem  królewskim  od 
swojej  części  w  Kurlandyi  odsądzony  w  roku  1613.  ośmna- 
ście  lat  po  cudzych  tułał  się  krajach  ,  aż  za  nowym  dekre- 
tem królewskim  do  swojej  ojczyzny  za  interpozycyą  brata 
swego  Fryderyka  był  przywrócony  w  roku  1632.  syn  jego 
potem  był  książęciem  Kurlandskim  luboc  imienia  jego  nie 
wspomina  Piasecki  fol.  504.  w  roku  1638.  złączył  się  był 
len  Wilhelm  z  księżniczką  Pruską,  z  której  syn  Jakób  (pi- 
sze Kazanie  Pociecha  duchowna)  książę  Kurlandski ,  którego 
żona  Lojsa  Charlotta,  córka  Jerzego  W^ilhelma  elektora  Bran- 
deburskiego.  Bucelini  ^'ucleus.  Córka  tego  Jakóba  Marja 
Amalia  w  roku  1671.  wydana  w  małżeństwo  Karolowi  land- 
grafowi de  Hessen-Kassel,  z  której  syn  dzisiejszy  Król  Szwe- 
dzki Fryderyk    de    Hessen-Kassel,     Druga   córka   Łucya  El- 


4S8      Hiirnatowski— Kiiropatnicki. 


zbleta  zaślubiona  w  roku  1671.  Fryderykowi  Jakóbowi  land- 
grafowi de  Hessen-lloniburjj^.  Od  legoz  Jakóba  idij  Fryde- 
ryk teraźniejszy  ksiąze  Kuriandski  i  drugi  N.  już  zmarły, 
który  miał  za  sobą  Annę  córkę  Iwana  Cara  Moskiewskiego, 
która  temi  czasy  całą  nionarcliią  Ruską  rządzi,  wszakże  z 
nią  żadnego   nie  zostawił  potomstwa. 

Kiiruatowski  herbu  Łodzią,  w  Wielkiej-Polszcze. 
Adam  miał  za  sobą  Chudzińską.  Wojciecli  Kurnatowski  z  By- 
tynia  1648.  Dobrogost  1091.  Comtit.  fol.  23.  Jan  skarbnik 
Wschowski  deputat  na  trybunał  koronny  z  Poznańskiego  r. 
1718.   Teresa  Stanisława  Koczorowskiego   małżonka. 

Kuriioelioiiski  herbu  Trzaska,  w  Ruskiem  woje- 
wództwie. Samuel  Kurnoch  tak  się  przedtem  zwali  najprzód 
pisarz  grodzki,  potem  sędzia  ziemski  Rawski  1031.  Icomis- 
sarz  do  rewizyi  ksiąg  Rawskich,  Constit.  fol.  28.  miał  za 
sobą  Justynę  Lipską  sędziankę  ziemską  Rawską.  Adam  To- 
masz i  Jan   Kurnoehowscy  1048.   Jędrzej   i  Jan   1093. 

Kliropatuicki  herbu  Nieczuja,  w  Ruskiem  woje- 
wództwie. Czytałem  dekret  Zygmunta  Augusta  w  Piotrkowie 
1548.  ferowany  o  wieś  Pereliyńsko,  gdzie  wspomina  Ma- 
cieja Gembickicgo  z  Kuropatnik  wojskiego  Zydaczowskiego: 
w  grodzie  zaś  Lwowskim,  w  Icjże  samej  tranzakcyi  w  roku 
1593.  Wojciecha,  syna  albo  wnuka  Madejowego,  już  tylko 
Kuropalnickim  zowią.  Wiktoryn  Kuropatnicki  poseł  na  sejm 
1027.  Constit.  fol.  8.  miał  za  sobą  Elżbietę  Zawadzką  Świa- 
lopełkownę,  ale  z  nią  zył  bezpotomnie.  Hieronim  z  Zolji  Sla- 
niirowskiej  urodzony  kasztelan  Kijowski,  a  przedtem  najprzód 
podsloli  Podolski  sędzia  kapturowy  Lwowski  r.  1074.  dalej 
sędzia  ziemski  Lwowski,  posłując  na  różne  sejmy,  już  ko- 
missarzem  do  dystrybuty  hiberny,  już  deputatem  do  boku 
królewskiego  dla  obrad,  już  do  konslytucyi  pisania,  już  do 
pogranicznych  od  Węgier  kłótni  w  ustawach  koronnych  za- 
pisany, córek  jego  dwie  l^yło :  jedna  Magdalena,  ta  sobie 
zakonne  życie  pod  regułą  S.  Benedykta  u  Wszystkich  ŚŚ. 
we  Lwowie  obrała,  druga  Judyta,  ta  3Iichałowi  Ankwiczowi 
chorążemu  Nowogrodzkiemu  zaślubiona,  Brygida  Franciszka 
Swierskiego  podczaszego  Sanockiego  małżonka  umarła  1095. 
Synów  także  dwóch:  z  tych  Jędrzej  dziekan  Lwowski  depu- 
tat kilka  razy  na  trybunał  koronny.  Jędrzej  kasztelan  Biecki 
brat  Hieronima,  wspominają  go  Jionstt/tuci/e  IG^O.  fol.  17. 
Syn  jego  także  kasztelan  Biecki:  (Jan  kasztelanie  Biecki 
1704.  yJcta  Confoeder.  Sendom.)  którego  syn  pojął  Tarło- 
wnę  kasztelankę  Lubelską,  2</o  roto  Teresę  Kurdwanowską 
podczaszankę  Latyczowską  wdowę  po  Cichowskim  sędzim  Kra- 
snostawskim. Michał  kasztelan  Biecki  miał  za  sobą  3Iarcellc 


Kuropatwa — Kuro  wicz.  459 


Łaszczownę,  z  której  jedna  córka  najprzód  Stawska  potem 
Chlewicka,  druga  Dorota  Rzeczycka.  N.  Kuropatnieki  miał 
za  sobą  Wilczewską. 

Ewaryst  Andrzej  Kuropatnieki  wprzód  Buski  potem  Bełzki  ka- 
sztelan, kawaler  orderów  Orla  białego  i  Śgo  Stanisława,  i  t.  d. 
między  innemi  autor  dzielą  fViadomość  o  klejnocie  Sslarheckim 
oraz  herbach  domów  sslacheckich  w  koronie  Polskiej  i  fV.  Ks. 
Lilewskiem,  —  z  Łętotuskiej  ma  potomstwo.  —  Krasicki. 
Kuropatwa  herbu  Jastrzębiec,  w  Ruskiem  woje- 
wództwie. Dom  pod  tern  imieniem  starożytny.  Jan  z  Łań- 
cuchowa Kuropatwa  kasztelan  Zawichojski  1413.  podpisał 
przywilej  Plorodelski,  u  Łaskiego  iv  Siat.  fol.  127.  .lasko 
najprzód  łowczy  Lubelski  podkomorzy  1458.  u  tegoż  Łask. 
Jol.  G8.  Oświecima  i\oh\\ Bielski  fol.  396.  Stanisław  kasztelan 
Chełmski  r.  1493.  na  liście  Albrychta  danym  miastu  Lubel- 
skiemu. Jan  starosta  Chełmski,  o  którym  jPa^rocA/' powiada, 
ze  Ruś  od  zamku  Chełmskiego  mężnie  odp(;dzał.  Stanisław 
Kuropatwa  poseł  na  sejm  z  województwa  Ruskiego  r.  1589. 
podpisał  tranzakcyą  Będzińską.  Mikołaj  najprzód  wojski  Ha- 
licki, jak  go  zowie  Paprocki,  dalej  stolnik  i  poseł  na  sejm 
1009.  Constit.  fol.  907.  na  koniec  podkomorzy  Halicki,  zgi- 
nął w  okazyi  z  Tatarami,  miał  za  sobą  Annę  Bełzecką,  z  któ- 
rej syn  Ale.\ander,  tego  z  Gołuchowskiej  zostali  się  synowie 
i  córki  Alexandra  Kazanowska  i  Rościszewska.  Paweł  stolnik 
Halicki  z  Makowieckiej  spłodził  Jana,  Piotra,  Pawła  i  Hiero- 
nima ludzi  rycerskich.  Piotr  Kuropatwa,  córka  jego  Helena 
l)yła  za  Adamem  Bełzeckim  stolnikiem  Bełzkim  fundatorka 
kollegium  naszego  Stanisławowskiego.  Brat  jej  Alexander 
kanclerz  Lwowski,  deputat  na  trybunał  koronny  1695.  Jerzy 
z  Łańcuchowa  miecznik  Halicki,  z  Krystyny  Chmielowny  uro- 
dzony, deputat  na  trybunał  koronny  1723.  N.  Stanisława  Ka- 
rola Koniecpolskiego  wojewody  Parnawskiego  małżonka.  Pa- 
weł miał  za  sobą  Zofią  Stanisławską  podkomorzankę  Sanocką. 
Hlirosz  herbu  Ostoja,  w  województwie  Mścisławskiem 
i  Smoleńskiem,  tak  Kojalowicz  in  JIS.  Jan  poborca  w  Ms'ci- 
sławskiem  1606.    N.   Pawła  Guczego  małżonka. 

KiiroSK  herbu  Rawicz,  tak  Paproć,  i  Okolski,  i  przy- 
daje Jana  Kurosza  dworzanina  Króla  Stefana,  który  pod  Po- 
łoekiem  zginął.  Stanisław  w  Scndomierskiem  r.  1632.  Pod 
Gamratami  mówiłem  o  jednym   z  nich. 

M.uron icki  ^  w  województwie  Brześciańskiem.  Wa- 
cław i  Benedykt  Kurowicey  podpisali  elekcyą  Jana  IIL  N. 
miał  za  sobą  3Iaryannę  Czermińską. 

Uiirowicz  ^  w  Troekiem  województwie.  Szymon  Ku- 
rowicz  vice    instygator   w.    ks.   Litew.   roku  1683.    Constit. 


460 


Kurowski — Kiirozwęcki. 


N.  strażnik  Trocki  miał  za  sobą  Kreską  slarościankę  Slawi- 
szyiiską. 

Klironski  herbu  Lubicz^  z  Kurowska  pod  Grodzi- 
skiem w  Wielkiej-Polszcze.  Piotr  Kurowski  w  Brodach  ko- 
ściół wystawił,   kt;dy  i   po<i-rzel)iony. 

Kuron'Ski  herbu  Nałęcz,  w  Kaliskiem  województwie. 
Są  i  w  Litwie  tegoż  lierbu,  Jędrzej  Kurowski  1648.  w  Wil- 
komierskicm.  Jan  w  Slarodubowskiem  1674.  Augustyn  miał 
za  sobą  Eufrozynę  Grochowską.  Acta  Castren.  Luceor.  1701. 
Jan  poborca  w  Rzeczyckiej   ziemi   z  sejnui  1611. 

^SL\\VO\%'s\l\.  herbu  Sreniawa ^  Mikołaj  Kurowski  arcy- 
biskup Gnieźnieński,  z  ojca  Klemensa,  z  matki  Katarzyny 
urodzony  w  Krakowskiem  województwie,  (kupił  w  roku  1398. 
od  Firleja  Jana  Bochotnici;)  z  kantora  Gnieźnieńskiego,  dzie- 
kana Krakowskiego,  za  promocyą  Jadwigi  Królowej  na  bi- 
skupstwo Poznańskie  najprzód  wyniesiony,  w  prawdzie  Dhi- 
gosz  pod  rokiem  1394.  pisząc  o  nim  do  herbu  go  Nałęcz  po- 
ciągnął, ale  pod  rokiem  1402.  ba  i  in  fitis  Episcop.  Posnan. 
juz  go  Sreniawitą  zowie,  w  cztery  lata  potem  postąpił  na 
Kujawską  katedrę,  a  z  tej  na  arcybiskupslwo  i  pryniacvalną 
godność:  był  i  kanclerzem  koronnym :  umarł  1411.  Wielkie 
był  pieniądze  zebrał ,  które  po  śmierci  bratu  się  jego  Pio- 
trowi dostały:  na  Grunwaldzką  poirzebę  chorągiew  z  herbem 
Śreniawa  wystawił  Biel.  fol.  295.  wieś  Rudawe  dał  kościo- 
łowi Gnieźnieńskiemu.  Piotr  z  Kurowa  kasztelan  Sądecki  r. 
1451.  n  Łaskiego  w  Stat.  fol.  82.  takbym  rozumiał,  ze  to 
juz  był  synowiec  arcybiskupa,  tenże  czy  inny  Piotr  kaszte- 
lan najprzód  Lubelski,  a  potem  Sendomierski  1458.  Elżbieta 
kasztelanka  Sądecka  wnuczka  arcyciskupa,  Mikołaja  Osso- 
lińskiego kasztelana  Wiślickiego  małżonka,  Dorota  z  Kurowa 
Leźeńskiego  stolnika  Sendomierskiego   umarł  1601. 

IŁlirowski /<e?'A«  Strzemię,  piszą  się  de  Lenczę:  z 
tych  Jędrzej  Kurowski  Imo  roto  miał  za  sobą  Iskrzycką,  z 
której  córkę  Maryannę  wydał  za  Józefa  Chronowskiego  stol- 
nika Mielnickiego,  podwojewodzego  Wiślickiego.  Po  Iskrzy- 
ekiej  pojął  3Ioszyńską  z  tej  ma  syna  Marcina  i  córkę  Te- 
resę.   Jednejze  to  dom   dzielnicy  z  Lenczowskiemi. 

Kurowski  herbu  ff^ęzt/k,  w  Kaliskiem  województwie. 

Hiiroznęcki  herbu  Poraj.  Z  tych  Kurozwęk  które 
są  w  Sendomicrskiem  województwie,  tam  któryś  z  tego  domu 
fundował  klasztor  kanoników^  regularnych  Ś.  Augustyna,  a 
gdy  się  te  dobra  przez  sukcessyą  o  czem  niżej  dostały  w 
dom  Lanekorońskich,  pod  owe  złe  czasy  kiedy  lierezya  w 
Polszczę  górę  brała,  I  z  Kurozwęk  kanoników  tych  rugo- 
wała, dopiero  Zbiguiew  Lanckoroiiski  skoro  się  z  kościołem 


Kiiroz  węcki .  46 1 

katolickim  pojednał,  zaraz  tychże  kanoników  na  dawne  miej- 
sce przywrócił.  Cic/ioc.  Alloą.  Oscen.  lib.  2.  cap.  17.  Pa- 
procki z  Miecliowity  księjji  3.  wspomina  Kresława  z  Kuro- 
zwęku  w  roku  1174.  alem  się  ja  go  w  Miecliowicie  nie  móg-ł 
doczytać.  Dobiesława  tylko  z  Kiirozwyk  wspomina  Długosz 
po  wiciu  miejscach  w  historyi  swojej  w  księgach  dziesiątych, 
atoli  ze  się  tenże  Dobiesław  pisał  i  z  3Iichałowa  poznać  to 
2  Paproć,  o  herb.  fol.  73.  jako  się  podpisał  na  liście  kla- 
sztoru Jędrzejowskiego  w  roku  1370.  na  tenczas  wojewoda 
Krakowski,  to  z  innych  miejsc  które  przywodzę  w  pierwszym 
tomie  juz  natenczas  przesiadłszy  się  na  krzesło  kasztelanji 
Krakowskiej,  na  którem  umarł  w  roku  1387.  O  nim  Staro- 
wol.  in  Bellat.  fol.  98.  pisze,  ze  za  Ludwika  Króla,  na  Wę- 
gierskich wojnach  w  rycerskim  kunszcie  wyćwiczony,  skoro 
w  ojczyźnie  w  senacie  Polskim  osiadł  ;  sita  dla  niej  tak  w 
pokoju,  jako  i  na  wojnie  pracował:  bo  gdy  Ludwik  Król 
do  Węgier  jiojecliał  dla  rozporządzenia  tamtego  Państwa, 
temu  i  drugim  dwiema  rządy  Polski  zlecił,  nadto  Dobiesła- 
wowi wojsko  poddał:  pod  który  czas  Litwę  Lubelską  ziemię 
pustoszącą  odpędził.  Po  śmierci  zaś  Ludwika  Króla  mówię 
słowy  Długosza  pod  rokiem  1382.  et  arci  Cracoineiisi^  et 
stimmae  rerum  apitd  Polonos  velut  Major  Domus  praeside- 
bal,  Wiilielma  Austryaka,  ziemowita  ksiązęcia3Iazowieckiego, 
do  zamku  puścić  niechciał,  Jagiełłą  ksiązęcia  Litewskiego 
przy  tronie  Polskim   utrzymując. 

Zawisza  z  Kurozwęk  biskup  Krakowski,  syn  Dobiesława 
według  JJli/gosza  /tńto?'i/i  lih.  16.  y.  55.  Starował,  in  f^itis 
Episc.  Cracor.  i  Cromera  lib.  li),  fol.  231.  aloll  ten  autor 
zowie  go  i  bratem  tegoż  Dobiesława  kasztelana  Krakowskiego, 
z  archidyakona  Krakowskiego  (z  którym  tytułem  w  r.  1308. 
znajdziesz  go  u  Łask.  iv  Stat.  fol.  77.)  na  tę  katedrę  od  ar- 
cybiskupa Strygoiiskiego  w  Strygoniu  z  rozkazu  Urbana  W. 
poświęcony,  za  promocyą  Elżbiety  Królowej  Węgierskiej  u 
której  był  pieczętarzem  i  Ludwika  Króla  Polskiego  i  W^ę- 
giersklego ;  tak  zaś  byt  przypadł  do  serca  temu  Panu  Za- 
wisza, że  pod  niebytność  swoje  w  Polszczę  wszystkę  admi- 
nislracyą  Królestwa,  na  trzech  spuściwszy,  jego  chciał  mieć 
między  niemi  pierwszego,  jakoż  wielkim  kosztem  powagę 
urzędu  tego  na  sobie  utrzymywał.  Z  tegoż  respektu  Król 
Ludwik  wieś  Piestrzec  nazwaną  i  Gruszyce  z  domostwem 
drewnianem  na  zamku  Krakowskim  dat  kościołowi  Krakow- 
skiemu, w  zamianę,  za  murowaną  kamienicę  biskupią,  na 
tymże  zamku.  Fundował  ten  biskup  w  Bazylice  Krakowskiej 
Mansyonarzów  siedmiu,  z  tą  obligacyą  na  nich  włożoną,  aby 
co  dzień  godziny  albo  officium  o  matce  Boskiej  śpiewali,  i  ko- 


462  Kiirozwęcki. 


ściół  w  Chodowie  wraz  z  bratem  swoim  Kreslawem  kasztelanem 
Si}ileckim  w  r.  1381.  której  rundacyi  list  przywodzi  Nakiel. 
w  Miechowji fol.  319.  Z  tejjo  poznae  jak  si»^'  myli  Paprocki 
o  herb.  gdy  pisze  ze  wstąpił  na  to  biskupstwo  w  roku  1394. 
zszedł  z  tego  świata  w  roku  139(}.  Niemniej  i  Staroioolski 
zbłądził,  g;dy  jego  elekcyą  na  rok  1378.  a  śmierć  zwala  na 
rok  1380.  gdyż  z  Nakielskiego  jawnie  dochodz<^^  ze  jeszcze 
w  roku  1381.  był  biskupem  Krakowskim,  dla  tego  lepiej 
Długosz  w  swojej  historyi  mówi,  ze  był  obrany  1380.  umarł 
1382.  Wszyscy  mu  przymawiają,  ze  był  w  świeckich  intc- 
ressach  bardziej  zanurzony,  niżeli  w  duchownych.  Starowol- 
ski  o  jego  śmierci  więcej  pisze ,  czego  choć  dość  rzetelny 
historyk  Długosz  nie  namienił  nawet;  i  te  postrachy  które 
były  po  śmierci  jego,  na  to  tylko  składa  Długosz,  ze  chciiit 
P.  Bóg  pokazać,  jak  mu  się  nie  podobała,  świecka  pompa 
przy  jego  pogrzebie.  Balbiiuis  powiada,  ze  w  Czechach  Za- 
wiszów imię,  zwyczajne  było  w  domu  Roźyców,  lib.  6. 
cap.  5.   Epit.  Rer.  Boh. 

Kresław  z  Chodowa  kasztelan  Sądecki,  a  potem  Sen- 
domierski,  brat  rodzony  Zawiszy  biskupa  Krakowskiego,  z 
którym  fundował  kościół  farny  w  Chodowie  w  roku  1381. 
Sturoiuol.  in  Bellut.  fol.  99.  chce  go  mieć  bratem  Dobie- 
sława kasztelana  Krakowskiego,  o  którym  wyżej,  lubo  go  in 
f^itis  Episc.  Cracoł'.  synem  zowie :  przydaje  dalej ,  ze  się 
na  wojnach  Węgierskich  za  Ludwika  Króla  wsławiwszy,  w 
ojczyźnie  potem  Litwę  z  Lubelskiej  ziemi  spędził:  a  gdy 
Władysław  Jagiełło  na  tronie  Polskim  osiadł,  pod  wszystkie 
kampanie,  które  za  jego  panowania  były,  rycersko  pułko- 
wnikiem stawał;  nawet  i  z  synem  jego  Władysławem  na  tron 
Węgierski  wyniesionym  do  SVęgIer  zajechawszy,  tak  się  tam 
z  pięknem  sercem  pokazał,  ze  mu  równego  wodza  nie  było; 
zyt  lat  89.  zawsze  i  w  tym  wieku  czerstwych  sił  i  zdrowia, 
Półi/  Starowol.  ale  omylnie,  bo  to  inszy  był  Kresław,  który 
kwitnął  za  Władysława  Jagiellonowicza  o  którym  niżej,  ten 
zaś  najdalej  źył  do  roku  1390.  bo  Kromer  lib.  15.  powiada, 
ze  Jagiełło  Król,  Kresławowi  Kurozwęekiemu  kasztelanowi 
Sendomierskiemu  konferował  starostwo  Łuckie  przedtem  ro- 
kiem ,  a  w  następującym  roku ,  już  na  tem  krześle  siedział 
Rafał  Jarosławski  herbu  Leliwa,  jako  się  mówiło  w  pier- 
wszym tomie. 

Mikołaj  z  Michałowa  synowiec  Zawiszy  biskupa  Kra- 
kowskiego, co  poznać  z  nadgrobku  tegoż  biskupa  w  kaplicy 
pod  ty»ułem  Matki  Boskiej  i  ŚŚ.  Trzech  Królów,  którą  ten 
biskup  fundował,  a  ten  Mikołaj  szczodrobliwie  ją  uposażył 
w  roku  1436.    co  opowiada  tamże    inskrypcja   kędy   go  sy- 


H.urozivęcki.  465 

nowcem  jego  zowie,  najprzód  był  kasztelanem  Wojnickim, 
z  lej  postąpił  w  roku  1406.  na  województwo  Sendoniierskie 
jako  jest  u  Łask.  w  Siat.  fol.  41).  z  tego  przeniósł  się  na 
kasztelani.-j  Krakowską,  pi"zy  której  trzymał  wraz  i  starostwo 
Krakowskie  czytaj  Stat.  fol.  32.  i  140.  z  tej  wszedł  do  grobu 
w  roku  1438.  M.-jz  tej  ojczyźnie  dobrze  zasłużony.  Do  po- 
trzeby Grunwaldzkiej  swoję  cborągiew  przeciwko  Krzyżakom 
wystawił  w  roku  1410.  Biel.  fol.  295.  a  w  Brodnicy  od  Ja- 
giełłą Króla  starostą  uczyniony,  cokolwiek  tam  depozytów 
zastał ,  wszystkie  Królowi  wiernie  odesłał.  Idem  fol.  303. 
Na  sejmie  Kolskim ,  hetmanem  zostawszy,  Chojnic  czas  nie 
jaki  pod  Krzyżakami  dobywając,  gdy  widział  że  daremne  były 
zawody  w  dostaniu  tego  miasta,  w  Pomorską  ziemię  wtar- 
gnął, i  spustoszył ;  Tczew  uporczywie  się  broniący  spalił,  zkąd 
na  dziesięć  tysięcy  niewolnika  zabrał.  Tucholą  także  i  Jasie- 
niec zamek  odzyskał,  i  Krzyżaków,  męztwem  swem  tak  przy- 
cisnął, że  o  pokój  prosid  musieli,  którego  dotarłszy,  prze- 
zacny  ten  hetman,  do  Pyzdr  do  Króla  przyjechał,  kędy  od 
niego  Pańsko  regalizowany.  Biel.  fol.  344.  Sta7-owoL  in 
Bellat.  Surm.  fol.  85.  Był  Pan  na  niewolników  miłosierny, 
zkąd  dowiedziawszy  się  o  jego  ludzkości  niektóre  miasta  do- 
browolnie mu  się  poddawały. 

Kresław  z  Kurozwęk  najprzód  starosta  Wielkopolski  w 
roku  1440.  po  Stanisławie  Ostrorogu  Biel.  fol.  3G0.  Cromer 
lib.  21.  potem  kasztelan  Wiślicki  w  roku  1442.  jako  się  pod- 
pisał na  liście  W^ładysława  Króla  danym  miastu  Krakowsk. 
dalej  kasztelan  Lubelski,  z  tym  tytułem  w  roku  1450.  po- 
słował od  Kazimierza,  Króla  do  Mikołaja  V.  Papieża,  Damal. 
tn  Episc.  J^ladislaw,  fol.  313.  żył  jeszcze  1457.  czego  jest 
dowodem.  Statut  Łask.  fol.  65. 

Piotr  syn  Kresława  jako  pisze  Długosz  w  historyi pod 
rokiem  1457.  był  potem  w  roku  1496.  kasztelanem  Sendo- 
mierskim  i  podskarbim  koronnym ,  jako  się  podpisał  u  Łask. 
XV  Stat.  fol.  110.  córka  jego  jedynaczka  dostała  się  w  mał- 
żeństwo Janowi  Lanckorońskiemu  łowczemu  Sendomierskie- 
mu,  z  którą  dobra  Kurozwęki  w  ten  dom  weszły:  był  ten 
Piotr  wprzód  marszałkiem  nadwornym  koronnym  w  r.  1479. 
kiedy  z  drugiemi  Panami  Polskiemi,  Zofią  Królewnę  Polską 
Janowi  margrabi  Brandeburskiemu  zaślubioną,  odprowadzał. 
Długosz  lib.  13.  fol.  576. 

Stanisław  z  Kurozwęk  podkanclerzy  koronny,  kanonik 
Krakowski,  posłował  od  Kazimierza  Króla  do  Fryde^^yka  Ce- 
sarza w  roku  1473.  z  Pawłem  Jasieńskim,  Cromer  lib.  28. 
Biel.  fol.   457.  już  był  od    kapituły   według   niektórych   na 


464  liurozivęcki. 


biskupstwo  Poznańskie  w  roku  1479.  obrany,  atoli  Uryel 
Górka  drugi  konkurrent,  przy  lejze  infule  utrzymał  si(^'.  Dłu- 
gosz lib.  \Z.  Biel.  fol.  ^72.  Cromer  lib.  2'd.  Sfarowol.  in 
f^ttis  Episc.  Ci-acov.  o  nim  pisze,  jak  zwawle  Gruszczyń- 
skiego, przeciwko  Sienińskiemu,  przy  biskupstwie  Krakow- 
skiem  utrzymywał. 

Kresław  z  Kurozwck  biskup  Kujawski,  za  promocyą  Jana 
Albrychta  Króla  obrany  w  roku  1494.  i  lubo,  ze  szkół  nie 
wielkfj  nauk(^ł  wyniósł,  atoli  ze  experyencyi  na  róznycb  fun- 
kcyach  nabytej,  tak  wypolerowanego  był  rozsądku  i  roztro- 
pności, ze  tez  konferowani}  sobie  pieczęd  wielką  koronni], 
któri}  w  raz  z  biskupstwem  tem  az  do  śmierci  trzymał,  go- 
dnie piastował:  nie  mniej  i  urz.-jd  pasterski;  bo  najprzód 
karności  kościelnej  pilnie  przestrzegając,  rozwiozłych  kapła- 
nów na  tór  cnoty  i  powściągliwości  prowadził;  w  ndmini- 
stracyi  sakramentów ,  niektóre  zwyczaje  nie  według  praw 
kościelnycb  wykorzenił,  na  miejsce  prostycb  niedouczonycb, 
albo  nieuskromionycb  plebanów,  inszycb  uczonych,  pobo- 
żnych, i  pilnujących  dusz  zbawienia  ludzkiego  osadził ;  szcze- 
rze tego  doglądając,  aby  każdy  przy  swojem  beneficium  re- 
zydował, dla  tego  synod  w  Sobkowicach  w  arcbidyakoniicie 
Pomorskim  złożył,  na  którym  wiele  rzeczy,  które  z  swego 
karbu  wypadły,  poprawił ;  kaznodzieję  ordynaryusza  w  swojci 
katedrze  ustanowił;  officium  o  Najś.  Trójcy,  zęby  wikaryu- 
szowie  tamecznie  śpiewali,  ufundował:  księgi  do  śpiewania 
potrzebne  sprawił,  tak  dziewięć  lat  tą  katedrą  rządząc  po- 
bożnie, życie  to  śmiertelne  w  YYolborze  zakończył  w  roku 
1503.  któremu  przed  ołtarzem  Ś.  Trójcy  kamień  marmurowy 
z  nadgrobkiem  położył  Jan  Łaski  arcybiskup  Gnieźnieński. 
Dostała  się  po  nim  temu  kościołowi  miednica  srebrna,  na- 
lewka kryształowa  w  srebro  pozłociste  odziana,  krzyż  złoly  od 
pereł  bogaty,  pastorał  osobliwszym  kunzsztem  wyrobiony,  dwie 
infuły  biskupie,  które  wiełkiemi  perłami  i  dyamentami  wszy- 
stkie inne  przeszłycli  antccessorów  jego  przechodziły.  Pófj/ 
Damal.  in  f-^itis  Episc.  Ciijiw.  Przydaje  Bm'unou>.  ze  ko- 
ściół zmurował  z  kamienia  ciosowego  w  Szańcu  majętności 
swojej  w  roku  1498.  do  którego  pewne  dziesięciny  kapła- 
nom nadał,  którzyby  kurs  o  Matce  Boskiej  na  każdy  dzień 
śpiewali,  tamże  i  probostwo  z  pewnemi  dochodami  wymu- 
rował. Dziekanem  wprzód  był  Krakowskim  jeździł  w  łegacyi 
do  Stefana  wojewody  Multańskicgo,  aby  go  na  wojnę  prze- 
ciwko Turkom  nakłonił;  w  roku  1497.  Biel.  fol.  484.  Jana 
zaś  Albrychta  Króla  wiełkiemi  racyami  odwodził  od  wojny 
3Iultańskiej,  którycb  gdy  nie  słucliał  Król,  przegrał  bitwę. 
Biel.  fol.  484.    ^'^ome}'  lib.  30. 


Kurp— Kiirpski.  405 


Dobiesław  z  Kupozwck  najpi'zód  kasztelan  Rospierski  w 
roku  1475.  jako  się  podpisał  na  przywileju  Kazimierza  Króla 
(lanym  miastu  Lubel.  i  u  Paproć,  o  herb.  fol.  202.  potem 
kasztelan  Lubelski,  dalej  wojewoda  Lubelski,  nakoniec  Sen- 
doniierski,  jako  się  mówiło  w  j)ierwszym  tomie,  wspomina 
go  Biel.  fol.  419.  Croiner.  lib.  24.  posłował  od  Kazimierza 
Króla  do  Czeeli,  w  sprawie  elekcyi  Władysława  1471.  Biel. 
fol.  451.  Cromcr.  lib.  27.  złączył  się  był  dożywotnie  z  Elż- 
bietą Tarnowską  Jana  kasztelana  Krakowskiego  i  Sygizmundy 
Gorajskiej  herbu  Korczak  córką,  Paproć,  dedic.  Ogród.  Kró- 
lew.  Syn  jego  Stanisław  podskarbi  nadworny  koronny  sta- 
rosta Wieluński  i  Krzepicki ,  pisał  się  z  Kurozwęk  i  z  Mi- 
chałowa, zszedł  z  tego  świata  1516.  córka  jego  z  Zofji  Zbo- 
rowskiej Barbara,  która  dostała  się  w  małżeństwo  Jędrzejowi 
hrabi  Górce  kasztelanowi  Poznańskiemu,  generałowi  Wiel- 
kopolskiemu nadgrobek  mu  w  Krakowie  wystawiła,  Staroiool. 
in  JJomimen.  sama  zszedłszy  z  tego  świata  w  roku  1545. 
w  Poznańskiej  katedrze  z  nadgrobkiem  pochowana,  Starowol. 
in  Monumen.  Okolski  pod  herbem  Łodzią  fol.  1(58.  Kaim- 
kows/ii  de  Primtitu.  Rozumiem  ze  ta  Zborowska  była  córka 
Derszława  Zborowskiego  wojewody  Sieradzkiego,  o  której 
namienia  Paproć,  o  herbach  fol.  91.  ale  tam  przydaje,  ze 
trzy  córki  z  niej  zostały,  z  których  jedna  wniosła  Rytwiany 
w  dom  Łaskich,    druga  Kurozwęki  w  dom   Lanckorońskich. 

Mikołaj  z  Kurozwęk  najprzód  kasztelan  Lubelski  w  roku 
1501.  u  Na/ciel.  w  Miechów,  fol.  573.  u  Łask.  w  Statuę, 
fol.  112.  Wszystko  mi  się  zda,  ze  ci  wszyscy  wzwyż  po- 
łożeni ,  byli  sobie  bracia  rodzeni ,  a  synowie  Krzesława  ka- 
sztelana Lubelskiego,  któryś  z  Kurozwęckich,  miał  za  sobą 
Krupkownę  wdowę  po  Szydłowleckim,  a  Okolski  tom.  2. 
fol.  08.  pisze,  ze  Jan  Amor  Tarnowski  wojewoda  Sendo- 
mierskl  zmarły  w  roku  1514.  miał  za  sobą  Kurozwęcką  wo- 
jewodzankę  Sendomierską,  tak  bym  rozumiał  ze  Dobiesława 
córkę.  Od  tych  Kurozwęckich  rozrodzone  potomstwo  jedne 
według  Paprockiego  Piorunami,  drugie  Wrzodami  zwano. 
Z  tych  Piorun  Kurozwęcki  w  roku  1510.  o  złą  monetę  do 
Zygmunta  L  doniesiony,  do  Wiednia  uszedłszy,  tam  życie 
skończył,  Biel.  fol.  517.  Od  tychże  Kurozwęckich  idzie  dom 
Męcińskich,  który  i  podziśdzień  w  Sieradzkiem  wojewódz- 
twie Kwitnie  i  piszą  się  z  Kurozwęk. 

Kurp  herbu  Ślepowron.,  w  Sieradzkiem  województwie 
N.  Kurpiowna,  Dąbrowskiego  Bernarda  herbu  Abdank,  druga 
Anna  Bernarda  Kozubskiego  małżonki. 

K.urpskl  herbu  Lew ,  wspięty  przedniemi  nogami  do 
góry,  w  lewą  tarczy  głową  i  całym  sobą  obrócony.  Z  tym 

Tom  V.  30 


466  Knrski— Hiirzański. 

herbem  przyszedł  do  Polski  Jędrzej  Kurpski  kniaź,  ten  het- 
maniąc wojsku  Moskiewskiemu,  1563.  <;dy  mu  się  pod  Ne- 
włeni  batalia  z  naszemi  nie  powiodła,  lubo  i  sam  dosyć  mę- 
żnie w  niej  się  potykał,  czeg^o  dowodem  była  rana,  z  tej 
potyczki  wyniesiona,  uchodzjjc  tyranji  Iwana  Wasilewicza 
wielkiego  kniazia  3Ioskiewskiego ,  dobrowolnie  do  Zygmunta 
Augusta  Króla  przyszedł,  od  którego  Kowelskira  zamkiem  i 
innemi  dobrami  był  oj)atrzony.  Biel.  fol.  Gl().  Przydaje  Iio- 
j(iloivicz^  ze  kniaź  dowiedziawszy  się  o  tem,  sługę  jego  okru- 
tnie zamordować  kazał:  a  wojewodę,  który  trupa  jego  po- 
chować kazał,  tak  długo  męczył  az  umarł.  Ten  Jędrzej 
Kurpski  kniaź  Jarosławski  luboć  i  Bielski  I  Oholski  Krupskim 
go  zowią,  z  ludem  swym  w  granice  3Ioskiewskie  15(!5.  r. 
wpadłszy,  wielkie  szkody  około  Wielkicbłuk  poczynił.  Okolslii 
powiada,  ze  tylko  syna  zostawił ,  który  zszedł  bezpotomnie, 
ale  Kojałowic:^  wspomina  jego  sukcessorów  Dymitra  Kurp- 
skiego  Jarosławskiego  marszałka  Upitskiego,  Jędrzeja  na  Kry- 
niczynie  marszałka  Upitskiego  ,  Jana  sędziego  grodzkiego 
Upitskiego.  jN.  Kniehini  Kurpska  3Iichala  Kunczewicza  mał- 
żonka: nu  tych  ostatnicli  ten  dom  zszedł:  tenże  /lojal.  tego 
był  zdania,  źe  Kurpskicli  don>  jedenze  byt  z  Ogińskiemi  i 
Puzynami,  ale  ze  herbu  inszego  Kurpscy  zażywali,  dla  tego 
nie  mogę   mu  poświadczać. 

Kiirski  herbu  Prminlzic,  w  Wielkiej-Polszcze  są.  Pe- 
i-cgryn  Kurski  opat  Paradyjski  1593.  Synowiec  jego  3Iaciej 
Maryan  z  Pierzchlińskiej  urodzony,  z  młodych  lat  w  zakonie 
Bernardyńskim  życie  swoje  P.  Bogu  poświęcił,  wziął  polem 
biskupstwo  Wołoskie,  umarł  biskupem  Enneńskim,  sulłra- 
ganem  Poznańskim,  archidyakonem  Pszczewskim  1(581.  po- 
grzebiony  w  Poznaniu  u  00.  Bernardynów:  świątobliwego 
iycia  i  przykładnego,  tysiąc  sto  trzydzieści  i  jeden  na  ka- 
płaństwo poświęcił:  bracia  jego  jeden  Jan  wojskim  l)yl  Po- 
znańskim, drugi  Stanisław:  wydał  do  druku  ten  Maciej  ,7/- 
tare  Dei  privilegialinn,  seu  f^irgo  Deipnrn^  liberii  a  debito 
peccati  originalis  in  iivo  w  Poznaniu  1677.  2do.  Propupia- 
culum  Mariani  honoris ,  seu  Iractalus  pro  Immaculata  Cun- 
ceptione  B.  M.  f^irg.  ex  scripturn  Doctribus  et  Conciliis. 
3lio.  Opuscufa  varia  contra  adversarios  Jidei  Catholicae 
Romanae  1672.  in  Ąto  Posnaniac.  Krzysztof  Franciszek  pod- 
czaszy Podlaski   1697. 

1Ł\lV'AmlKo\\slŁi  herbu  Brodzie,  w  Płockiem  woje- 
wództwie. 

Ktirzauski  herbu  Odrowąż,  w  Ruskiem  wojewódz- 
Iwie.    Ci  są  jednejźe  dzielnicy  z  Wysockiemi,    przetoź   Ku- 


Kiirzeiiiecki.  467 


izailscy  z  Wysokiego,  Wysoccy  z  Kuran  się  piszą.  Było  czlo- 
i-eeli  braci  rodzonych  według  Paprockiego  ,  jeden  Szymon 
w  zakonie  Soc.  Jcsu,  życia  świiitobliwością  i  księgami  od 
siebie  do  druku  podanemi  wsławiony,  ałe  się  W^ysockim  pi- 
sał, nie  Kurzańskim,  o  czem  pod  literą  W.  obszerniej:  drudzy 
dwaj  bracia  w  zakonie  Bernardyńskim,  z  którycłi  jeden  na 
imię  Bernardyn  ,  lego  matka  u  piersi  trzymając  do  Lwowa 
w  ten  czas  jechała,  z  wózka  tralunkiem  tak  upuściła  na  zie- 
mię, ze  go  koło  przejecliało  j  widząc  tedy  małą  nadzieję  życia 
dziecięcia,  ofiarowała  go  strapiona  matka  Bogu  na  służbę  w 
zakonie  Ś.  Franciszka ,  byłe  go  tylko  z  tego  razu  zdrowym 
odebrała:  jakoż  wyslucliał  ją  P.  B(jg:  potem  ślubie  dziecię 
nie  tylko  się  piersi  u  matki  chwyciło,  ale  tez  zupełnie  zdrowe 
zostało,  do  męzkieh  lat  przyszedłszy  Bernardyn,  od  zmailcj 
matki,  częste  przez  sen  napomnienia  miewał,  źehy  jej  obie- 
tnicy za  dosy<5  uczynił,  ale  on  to  sobie  za  sen  mając  do  obozu 
się  na  chleb  rycerski  udał,  tam  w  różnycli  okazyaeh  w  wiel- 
kiem  niebezpieczeństwie  życia  bywał,  wszędzie  mu  na  pamięci 
ślub  Macierzyński  stawał,  i  lubo  w  ciężkim  razie,  juz  był 
postanowił  zadosyc  mu  uczynię,  przecie  wybrnąwszy  z  toni, 
znowu  odmieniał  umówione  z  Bogiem  zamysły  :  nakoiiiee 
w  ciężką  niemoc  zapadł,  w  której  przez  sen  słyszał  głos  do 
siebie,  jeżeli  prawi  uczynisz  zadosye  woli  matki  twojej  ,  zdro- 
łvym  będziesz;  juz  też  tu  mocnym  się  ślubem  obowiązał,  hyc 
powolnym  woli  Boskiej;  jakoż  ozdrowiawszy  wypełnił  go 
wcale,  w  Krakowie  wstąpił  do  zakonu  Bernardyńskiego,  luboc 
jako  przydaje  Paprocki,  gdy  usłyszał  konia  rżącego  albo  trąbę 
wojenną  blisko  j)rzez  rok,  do  wojennycli  czuł  w  sobie  passyą 
e.\perymentów.  Czwarty  brat  ich  potomstwo  zostawił.  31iko- 
łaja  synowie  Jan  i  Sebastyan  ludzie  rycerscy:  ten  3Iikołaj 
00.  Dominikanom  w  Rohatynie  kamienicę  swoje  na  klasztor 
darował.  Krzysztof  syn  Jana,  kościoła  w  Rohatynie  znaczny 
•lobrodziej,  koło  roku  1632.  Stanisław  kwitnął  161(j.  N.  Ku- 
izański  miał  za  sobą  Kalinowską  córkę  Krzysztofa.  Kurzańska 
wnuka  Żółkiewskiego  hetmana  ,  Balcera  Cetnera  małżonka. 
Kiirzeiiiecki  herhu  Bogorya,  z  tą  tylko  różnicą,  że 
w  Bogoryi  są  dwie  strzały  złamane ,  jedna  od  drugiej  od- 
dzielona, tu  zaś  obie  \vc  środku  tak  się  schodzą  jakby  jedną 
były:  na  hełmie  także  tylko  trzy  pióra  strusie  kładą.  I\s. 
hojuł.  iii  MS.  Piszą  się  z  Kurzeńca,  który  jest  w  Oszmiań- 
skim  powiecie:  luboc  już  temi  czasy  w  Pińskiem  i  Podlaskiem 
ł)siedli.  Olbryclit  Kurzenleeki  stolnik  Bielski  1641.  komissarz 
do  granic  od  Prus,  Constit.  fol.  21.  miał  za  sobą  Barbarę 
Szczawińską  wojewodzankę  Podlaską,  ale  z  nią  żyl  stcri/i.s. 
(iabryel   chorąży  Parnawski    1674.    N.    kanonik  Gnieźnieński 

30* 


^68  Kurzeniecki. 


krucyfer  u  arcybiskupa  Szembeka.  N.  miał  za  sob.-j  Kotowski} 
stolnikownę  Starodubowską. 

Manifesla  i  wizye  w  latacli  1643.  i  1048.  roku  dowodz.-j,  iż  ar- 
chiwa ziemskie  i  grodzkie  powiatu  Pińskiego,  per  hosticum  po- 
palone i  podarte  zostały  ,  a  dekret  trybunału  głównego  W.  Ks. 
Litewskiego  roku  1751.  Maja  14.  dnia  świadczy,  iź  dokumenta 
imieniowi  Kurzenieckich  służące,  za  granicę  zabrane  zostały,  a 
z  pozostalycli  następująca  genealogji  probacya :  Michał  Kurze- 
nierki.  Jego  byłi  synowie:  Jan  I  w  ach  no  Miehajło  wicz  , 
starosta  sądowy  Piński,  Kłecki ,  Kobryński ,  Gródecki  i  Rocha- 
czewski,  dziedzic  Kurseitca  w  Oszmiańskieni ,  Zapola ,  Horna, 
Kulijna,  JFieleinici/ ,  Si/czcza,  New/a  i  t.  d.  w  Pińskiem.  Do- 
wód z  funduszu  na  kościół  i  probostwo  w  Kurzeńcu,  w  r.  1539. 
Czerwca  1.  dn.  Item  z  dekretu  trybunału  Wileńskiego  r.  1043. 
Sierpnia  20.  dnia ,  w  którym  przy  poszukiwaniu  aktorstwa  Kit- 
rse/ica  od  ojca  dziś  wywodzących  się ,  cytuje  pierwiastkowe  na- 
danie dóbr  od  kniazia  Jaroslawowicza  i  Królowej  Bony.  Item  z 
dekretu  trybunału  głównego  W.  Ks.  Lit.  roku  1751.  3Iaja  14. 
dnia ,  w  którym  przyznana  jest  przez  trybunał  zupełna  produko- 
wana procedencya. 

Jan  3Ii  eh  aj  łowicz  pisarz  i  pomierczy  za  Królowej  IJony,  razem 
z  Falczewskim.  Dowód  z' listu  pomiarów  powiatu  Pińskiego  roku 
1555.  który  list  eocprimittir  w  dekrecie  zaszłym  między  Szcze- 
pami i  Kurzenieckiemi  r.   1043.   Czerwca  20.  dnia ,  bezpotomny. 

Kasper  Janowicz  starościc  Piński,  a  w  roku  1581.  pułkownik 
wojsk  Rzeczypospolitej  za  Króla  Stefana  Batorego,  był  na  wojnie 
z  Moskwą  pod  Połockiem ,  pod  Wielkienii  Lukami ,  i  pod  Psko- 
wem, oraz  w  innych  wyprawach  wojennych.  Dowód  z  listu  JNaj- 
jaśniejszego  Króla  Stefana  Batorego  pisanego  do  powiatu  Pińskiego 
roku  1584.  dnia  8.  Czerwca,  aby  oneniu  w  dobracii  jogo  krzywd 
iiie  czynili  sąsiadujący  szlachta ,  i  aby  onemu  w  żałujących  pro- 
śbach sądy  dały  przyzwoitą  sprawiedliwość,  jako  zasłużonemu  w 
ojczyźnie  z  odwagi  i  męztwa  obywatelowi. 

Jerzy  Janowicz  starościc  Piński,  wziął  sukcessyą  po  bezpoto- 
mnym Kasprze  bracie,  i  czynił  dział  z  synowicą  Anną  Łuka- 
szowną  z  Kurzenieckich  Wojniną  podkanderzyną  W.  Ks.  Lit. 
roku  1589.  Grudnia  1.  dnia.  Tenże  roku  1591.  nadał  w  Pułko- 
tyczach  w  powiecie  Pińskim  dziedziczne  swoje  dwa  dworzyszcza 
Karpowskoje  i  Maxymowskoje,  Michajlowi  Hryhoriewiczowi,  Koj- 
daszowi  Kropiwnickiemu  na  poczet  i  posługę ,  gdyby  była  po- 
trzeba J.  K.  Mci  i  Kzplitej.  Dowód  z  dekretu  ziemskiego  po- 
wiatu Pińskiego,  roku  1064.  miesiąca  Czerwca  14.  dnia. 

Łukasz  Janowicz  starościc  Piński.  Iwo  roto  miał  Stefanią  Ale- 
xandrownę  księżnę  Wikniowiccką.  Dowód  z  zapisów  na  Kurzeńcu 
żonie  przed  Królem  Zygmuntem  Augustem  roku  1558.  miesiąca 
Kwietnia  20.  dnia  przyznanych.  %do  rolo  z  Sanguszków  Sapic- 
zynę  wojewodzinę  Podlaską ,  także  z  tranzakcyi  przed  Królem 
Zygmuntem  Augustem  roku  1500.  miesiąca  Stycznia  9.  dnia  za- 
szłych . 

Anna  Łukaszowna  z  Kurzcnicckicli  Wojniiia  podkamlerzyna  W. 
Ks.  Litewskiego.  Dowód  z  działu  1589.  Grudnia  1.  dnia  czynio- 
nego   z    siryjem    Jerzym   .lanowiczem  starościcem  Pińskim,  i  de- 


Kiirzcniecki. 


krelu  Iryhnoalu  głównego  W.  Ks.  Lit.  1751.  roku,  miesiąca 
Maja   14.  dnia. 

Albrycht  Jerzewicz  Kurzeniecki  stolnik  Bielski,  miał  za  sobą 
Barbarę  Szczaunńską  wojewodzankę  Podlaską,  ale  z  nią  steriiis. 
Tenże  wziąwszy  na  schedę  koronne  dobra  Juchnowiec  i  Kali- 
noickę  w  Podlaskiem,  był  opiekunem  swoich  synowców  minoren- 
nium.  Dowód  z  procederu  z  Szczepami  w  dekrecie  1643.  roku 
Sierpnia  20.  dnia. 

Marcin  Jerzewicz  Kurzeniecki,  który  miał  syna  Marcina 
Mar cinowicza.  Córki  Izabellę  in  voto  Micuciuę  i  Halszkę  w 
panieńskim  sianie,  bezpotomne.  Drugi  syn  Stefan  Marcino- 
wic z  idąc  po  stopniach  usług  publicznycłi,  był  wojewodą  5Iazo- 
wieckini,  dziedzicem  Strabli  w  Podlaskiem,  miał  in  roto  Zofią 
Napiórkowską  starośeiankę  Grabowiecką.  Siostra  trzecia  jego 
Anna  in  roto  Chreptowiczowa  ex  vi  cxdotacyi  wzięła  Weleśnicz 
w  powiecie  Pińskim. 

Gabryel  Stefanowicz  Kurzeniecki  chorąży  Parnawski  r.  1674. 
Był  później  podkomorzym  Bielskim,  i  opiekunem  minorennium. 
Dowód  z  przyznania  lat  roku  1685.  Lipca  11.  dnia.  Ten  będąc 
schedowanym  w  dobrach  koronnych,  tamże  w  Podlaskiem  osobną 
Unią  Kurzenieckich  utrzymuje.  Stefan  Stefanowicz  l>ezpo- 
tomny. 

Michał  Stefanowicz  Kurzeniecki  stolnik  ziemi  Bielskiej,  miał 
in  roto  Annę  Giedrojciownę  podkomorzankę  Pińską,  a  po-wtórnie 
miał  w  pożyciu  malżeńskiem  Maryannę  z  domu  Kotowską  stolni- 
kownę  Slarodubowską  wdowę  po  Komanie  Jelskim  marszałku 
Pińskim.  Próba  z  działu  1740.  Czerwca  19.  dnia.  Tenże  proce- 
dował  o  dworzyszcza  nadane  przez  Jerzego  Janowicza  sta- 
rościca Pińskiego  Kojdaszowi  Kropiwnickiemu,  który  nie  dopełniał 
posługi  narodowej  nadaniem  opisanej.  Dowód  z  dekretu  1664. 
Czerwca  14.  dnia.  Tenże  zostawił  potomstwa :  Córek  pięć,  Zofią 
primo  Chrapowicką  ,  secundo  Kossakowską,  tertio  Holyńską  puł- 
kownikową 3Iścisławską.  Anastazyą  Wołowiczową  referendarzo- 
wą  W.  Ks.  Lit.  Katarzynę  Kociołową  starościnę  Mścisławską. 
Teresę  i  Helenę  w  panieńskim  stanie.  Synów:  Księdza  Stani- 
sława kanonika  Gnieźnieńskiego,  krucyfera  u  arcybiskupa  Szem- 
beka,  a  później  kustosza  i  kanonika  Krakowskiego,  który  z  do- 
pełnienianych  obowiązków  swojego  stanu,  zasłużył  na  ufność  na- 
rodu, iż  mu  powierzono  pod  oko  i  slraź  insygnia  i  klejnoty  Rze- 
czypospolitej w  Krakowie  w  lokacyi  będące.  Drugiego  Stefana 
Alichajłowicza  sędziego  grodzkiego,  in  post  podkomorzego 
Pińskiego ,  który  miał  za  sobą  Florencyą  Holoiciczownę  podsęd- 
kownę  Słonimską,  z  tej  zostawił  synów,  Szymona  Stefano- 
wicza steri/ew,  i  Tomasza  Stefanowicza  łowczego,  a  po- 
lem pisarza  ziemskiego  powiatu  Pińskifgo,  którv-  był  posłem  i 
deputatem,  miał  in  roto  Buchoiuiecką  pisarzownę  ziemską  Brzeską 
Litewską,  zostawił  dwóch  synów:  Norberta  slerilein ,  i  Fran- 
ciszka Xawerego  komissarza  cywilno-wojskowego  powiatu  Piń- 
skiego, który  mając  w  pożyciu  Karolinę  Skokowską  sędzianke 
grodzką  Pińską,   zszedł  bezpotomnie. 

Jerzy  31  i  cha  jł  owi  c  z  podstoli  ziemi  Bielskiej,  miał  in  roto  To- 
karską pndsędkownę   Pińską.  Dowód  z  dekretu  r.   1751. 

Ludwik  Jerzewicz  pisarz  grodzki  Smoleński,  pułkownik  wojsk 
koronnych,  cześnik  Piński,  potem  podczaszy  Piński,  bezpotomny. 


470  Kurze  wski— Kustra. 


Stefan  Jerzewicz  podstoli  ziemi  Bielskiej,  chorąży  wojsk  Li- 
tewskich, a  potem  sędzia  grodzki  powiatu  Pińskiego,  miał  in  roto 
Korsakownę ,  marszałkownę  Slozyrsk.-j ,  z  któr.-)  źvł  sieriUs. 

Ignacy  Jerzewicz  rotmistrz,  a  potem  koniuszy  powiatu  Pińskie- 
go ,  bezpotomny. 

Józef  Jerzewicz  Kurzeniecki,  id.-jc  przez  wszystkie  stopnie  urzę- 
dów powiatu  Pińskiego ,  był  najprzód  podczaszym ,  polem  sędzią 
Grodzkim,  dalej  chorążym  i  marszałkiem  Pińskim.  Będąc  chorą- 
żym, uczynił  popis  obywatelów  powiatu  Pińskiego.  Pokilkakrotnie 
odbywał  funkcye  poselskie  i  deputackie,  którego  zasługi  Najjaśu. 
Stanisław  August  nadgradzając ,  orderem  Śgo  Stanisława  przy- 
ozdobić raczył.  Miał  iit  roto  Helenę  Płaskowicką  podslolankę  po- 
wiatu Pińskiego,  z  której  zostawił:  córki:  Annę  Józefowiczownę 
in  roto  Skokowską  sędzinę  grodzką  Pińską,  i  Teresę  primo  ka- 
noniczkę  Warszawską ,  a  teraz  Zawistowską ,  sędzinę  ziemską 
Grodzieńską,  i  cześnikową  Bielską.  Synów:  Franciszka  Jó- 
zefa Kurzenieckiego  łowczego  Pińskiego,  posła  na  sejm,  depu- 
tata na  trybunał  główny  W.  Ks.  Lit.  później  skarbnika  i  sędziego 
ziemiańskiego  powiatu  Pińskiego.  Ten  ma  in  roto  Ludwikę  ja- 
chimowiczoirnę  oboźniankę  3Iozyrską. 

Michała  Józefowicza  Kurzenieckiego  kanonika  Inflantskiego, 
proboszcza  Lackiego  i  Dombrowskiego. 

Ignacy  Józefowicz  Kurzeniecki  najprzód  łowczy  Piński,  potem 
sędzia  grodzki  Piński,  konsyliarz  rady  nieustającej  po  razy  dwa, 
wtelekrotnie  poseł  na  sejm.  Rotmistrz  brygady  Petvhorskiej ,  ka- 
szielan  Witebski  orderu  Orła  białego  i  Śgo  Stanisława  kawaler, 
w  r.  1797.  delegat  do  Moskwy  na  koronacyą  Imperatora  wszech 
Rossyi  Pawła  I.  Piotrowicza.  Ten  wszedł  w  śluby  małżeńskie  z 
Klotyldą  córką  hrabi  Józefa  Tyszkiewicza  starosty  Welatyckiego. 

Wiktory  Józefowicz  Kurzeniecki.  Był  pułkownikiem  wojsk  Li- 
tewskich ,  podczaszym  powiatu  Pińskiego,  deputatem  na  trybunał 
główny  W.  Ks.  Lit.  w  czasie  generalnej  konfederacyi  Targowi- 
ckiej  ,  obrany  od  powiatu  marszałkiem  konfederacyi  powiatu  Piń- 
skiego, poczem  posłując  na  sejm  Grodzieński  roku  1794.  został 
stolnikiem  powiatu  Pińskiego.  ■ —  Heraldyka  }Vielądka. 

Hurzenski  herbu  Poraj ^  w  Sendomierskiem  woje- 
wództwie. O  tych  tylko  sam  Paprocki  w  Gniazdz/e  pisze ; 
a  podobno  miasto  Kuczewski   polo/.ył  Kurzewski, 

IŁurzewsŁi /łPri/^  Topacz,  w  Rawskiem  wojewódz- 
twie piszą  się  z  Kurzeszyna.  Seweryn  Kurzewski  komornik 
graniczny  Rawski  1048.  i  Jan  skarbnik  Rawski  1689.  Filip 
kanonik  Przeniysłki    1682. 

W  roku  1788.  Stanisław  Kurzewski  wojski  Poznański.  —  Jó- 
zef podczaszy  Rawski.  ■ —  Krasicki. 

KllSCzyeki^  w  województwie  Wołyńskieni.  Krzysztof 
Kusczycki   cześnik  Latyczowski   1674. 

Kustra  z  Urzi/szowa ,  Leżajsk  fundował ,  i  tamtc 
Krainę  w  posscssyi  trzyma! ;  a  gdy  potomstwo  jego  zeszJo, 
dobra  te   Królom  się  dostały.   Kochanowski  in  Drijade. 


Hiisza— Hiiszel.  471 

KUSZA    HERB. 

Kuszy,  w  herbie,  różnym  kształtem  domy  niektóre  w 
ksicztwie  Litewskiem  zażywaj:!,  »  najprzód  Korejwowie,  Bur- 
nakowie  w  województwie  Wileńskicm ,  mają  Kuszf^'  napiętą 
bez  strzały  w  polu  czerwoncm ,  w  hełmie  trzy  pióra  strusie, 
Bystrzyccy  zaś  kładą  od  Kuszy  bełt,  Kuszę  bez  cięciwy  i  rę- 
kojeści, a  pod  tern  wszystkiem  trzy  wręby,  w  łiełmie  trzy 
pióra  strusie.  3Iaskiewiczowie  tegoż  lierbu  zażywają  co  i  By- 
strzyccy tyłko  że  wrębów  u  nich  nie   masz.   Jtojaf.   in  MS. 

Kuszalia  heih  ,  patrz  Paprzyca.    — 

Uliszel.  Oktawian  Kuszeł  podpisał  pacia  conventa 
Jana  Kazimierza  1648.  Porządek  elelicyi  fol.  24.  i  Mikołaj 
Kuszel  Hulidowski  w  Wilkomierskiem.   Daniel   1700. 

Kuszlowie  używaj:)  herbu  Drogosław ,  jest  to  dom  starożytny ,  po- 
czątek swój  l)ierze  od  dóbr  Iliilidowa  w  Litwie  będncych  w  wo- 
wództwie  Wileiiskicm.  Z  tvch  przenieśli  się  niektórzy  do  Podola 
i  w  województwo  Podlaskie  używali  jednak  przydomku  swego 
Hulidowski ,  jako  świadczy  przywilej  na  stoliiikoslwo  Podlaskie 
za  Augusta  lii.  Konstantemu  Kuszlowi  w  roku  1738.  dany. 
Quia  ?ins  iniuilti  iiirrilorum  Generosi  Coiisln/iliiti  Hi/lidowski  Kti- 
szell  dapiferalum  Podlackia  conjerimi/s.  1  lokowanie  się  w  Pod- 
lasiu jeszcze  od  roku  1560.  nastąpiło,  to  jest:  Stanisław  Hincza 
dóbr  fVierskt/lt/,  Droblina,  Wolld  Urohliiiskipj,  Piilkoicic,  Mih- 
czcwa,  St/fe/c,  i  innych  w  województwie  Podlaskiem  w  ziemi 
Drohickiej  będących  dziedzic,  spłodził  Alexandra  syna  wojskiego 
.Mielnickicjjo,  który  ożenił  się  z  Zofią  Leśnowską  kasztelanką 
Warszawską,  jak  świadczy  zapis  urzędowny  1570.  w  aktach 
Drohickicli,  len  bezpotomny,  i  córkę  Zofią  Hiiiczownę ,  z  którą 
około  r.  15(50.  za  panowania  Zytimunla  11.  ożenił  się  Mikołaj 
Kuszełl ,  i  dobra  po  jej  ojcu  Alexandrze  Hinczy  odziedziczył, 
tenże  Mikołaj  Kuszell  spłodził  z  Hinczowjią  syna  Jana,  jak 
świadczy  tranzakcya  urzędowa  w  aktach  Drobickich  1607.  roku, 
od  tego  Stefan  który  z  Joanną  CJujdzi/iska  spłodził  Konstan- 
tego cześnika  Podlaskiego  ,  ten  za  Króla  Jana  Sobieskiego  na 
wojnie  dostał  się  w  niewolą  Turecką,  a  powróciwszy  z  niewoli, 
z  Franciszką  Ciecierską  córką  Tomasza  i  Barbary  z  Ossoliiiskich 
hrabianki  Ciecierskich  stolnikoslwa  ziemi  Drohickiej  spłodził  córkę 
Teresę ,  la  \mo  roto  była  za  Antonim  Zaleskim  łowczym  Pod- 
laskim. Ido  rolo  za  Jackiem  Rostworoskim  podczaszym  Podla- 
skim, i  dwóch  synów:  S  te  Tan  a,  ten  wysłany  na  edukacyą  do 
Paryża,  młodo  umarł,  i  31  ic  bał  a  stolnika  Podlaskiego,  który 
ożeniwszy  się  z  Teresą  hrabianką  Ossoliiiską  córką  Jana  Osso- 
lińskiego kasztelana  Gostyńskiego,  z  tą  spłodził  trzy  córki:  Lu- 
dwikę Franciszka  Kossowskiego  podkomorzego  Drohickiego.  An- 
toninę Karola  Urbańskiego  cześnika  Drołiickicgo ,  i  Franciszkę 
Imo  roto  Jana  Czarnockiego  podczaszego  Drohickiego.  Ido  roto 
Siarczyńskiego  szambelaua  J.  K.  Mci  małżonki,  i  synów  trzech : 
1.  Franciszka  stolnika  Podlaskiego.  2.  Józefa  miecznika  Pod- 
laskiego. 3.  Konstantego  dziekana  Gnieźnieńskiego,  kanonika 
Warszawskiego. 


472  Iiuszeivski— Kiitle^iski. 


Pierwszy  syn  Michała  Kuszell  stolnika  Podlasiciego  Franciszek 
tąkźe  stolnik  Podlaski,  wszedł  w  śluby  małżeńskie,  z  Franciszką 
Sw/dzi/iską  kasztelanką  Radomską,  Michała  Świdzińskiego  i  Bar- 
bary Iirasi/isliiej  starościanki  Nowomiejskiej  małżonków  córką, 
z  tą  zostawia  potomstwo  czterech  synów:  Antoniego,  Aloi- 
zego,  Tadeusza  i  Józefa. 

Drugi  syn  3Iichała  Józef  Kuszell  miecznik  Podlaski  ożeniony  z 
Teresą  Ossolińską,  Kazimierza  Ossolińskiego  podkomorzego  Miel- 
nickiego  i  Antoniny  z  Butlerów  małżonków  córką ,  z  tą  spłodził 
synów,  3Iichała  Kazimierza,  Ignacego  i  córkę  Teresę. 
—  Heraldyka  JFiclądka. 

H.USzetvski.  Michał  Kuszewski  w  zakonie  naszym 
słiiz.-jc  zapowietrzonym  w  Warszawie  1652.  na  tej  usłudze 
/.ycie  położył.    Tanner  fol.  794. 

Późniejsi  heraldycy  tej  familji  herb  Junossa  nadają ,  a  Wielądek 
dodaje  że  czytał  dokumenta  autentyczne ,  jako  też  i  w  konsty- 
tucyi  1G97.  roku,  iż  Paweł,  Tomasz,  i  Andrzej  Kusze- 
wscy podpisali  elekcyą  Jana  HI.  Króla.  Także  1701.  r.  w  aktach 
grodzkich  nowego  miasta  Korczyna.  Feria  2da  post  Dominiaam 
Ea-audi,  dział  między  Andrzejem,  Pawłem,  Tomaszem  Ku- 
szewskiemi  bracią  i  Maryanną  Strykowską  siostrą,  dóbr  Bączałka 
i  wsi  Łi^kijw  dolnych  i  średnich  w  powiecie  Pilznińskim ,  woje- 
wództwie Sendomierskiem  leżących,  spadłych  po  Pawle  Kuszew- 
skim kanclerzu  Tarnowskim ,  ich  stryju.  Także  1728.  w  tychże 
aktach,  Antoni,  Jan,  Adam,  Stanisław,  Kazimierz  i 
Franciszek  z  Kiiszewa  Kuszewscy,  Tomasza  Kuszewskiego 
z  Krystyną  z  Kędzlerzyńskich,  spłodzeni  synowie,  swcm  i  Piotra 
brata"  rodzonego,  w  niewoli  za  granicą  będącego  imieniem,  dobra 
Średnie  Łęki,  Szymonowi  Paszkowskiemu  przedają.  Z  tych  Jan 
z  \nn;\  z  JSiewiarowskich  spłodził  Jędrzeja,  który  z  Kata- 
rzyną Gołębiowską,  zostawił  syna  Stanisława  Kuszewskiego 
melrykanta  kancellaryi  koronnej;  drugiego  Kazimierza  kapitana 
wojsk  koronnych,  iJana  Chryzostoma  kontraregestranta  ge- 
neralnego dóbr  skarbu  koronnego.  W  książce  in  tabulatoritm  Gal- 
liciae  et  Lodomeriae  Tom.  X.  pag.  14.  zapisany.  Kazimierz 
Kuszewski  syn  Mikołaja  i  Franciszki  z  Kaczkowskich,  a 
Tomasza  i  Żofji  Komorowskiej  małżonków  wnuk.  Mikołaja 
brat  rodzony,  Franciszek,  który  w  zakonie  Franciszkanów  był 
gwardyaneni  w  nowym  Korczynie,  także  drugi  Stanisław  Ku- 
szewski. — 

I£u$zk.ovi  Sk.i  herbu  Junosza.  Scbastyan  kanonik  Ku- 
jawski zmarły   1579.   którego  z  nadgrohku  wypisał   Okolski. 
Mlltklaiishi  herbu  Dołęga.,    w  Mińskiem   i  Wileń- 
skiem  województwacli  z  Kulklan.     O   lycli  ani   Paprocki  ani 
Okolski   nie   pisał:   tylko  Kojal.  in  MS. 

Hutkowski.  N.  Kutkowski  miał  za  sobą  An-nieszkę 
Kruszyńską  wdowę  po  Nawskim  ale  z  nią  zył  sterilis :  nie- 
wiem   czy  nie  jedenze   dom  z   Kotkowskiemi. 

HLlitle^ski  herbu  Pobog,  w  Trockiem  województwie. 


Kuty  łowski— Kwiatkowski.       473 

Kutyłon^ski  herhu  Lis^  w  ziemi  Nurskiej.  Walentyn 
Kiitytowski  wojski  Nurski,  starosta  Łowicki,  którego  nad- 
grobek   u   00.    Bernardynów   w  Warszawie. 

Kuźmicki  herbu  Jaslrtchiec.  Kuźmiński  Jan  w  wo- 
jewództwie Ruskiem  1632.  Kuzmieki  Władystaw  w  woje- 
wództwie Troekieni   1700. 

K^vaśuick.i  herbu  Pielesz^  w  Trockiem  są  wojewódz- 
twie. J(;drzej  Kwaśnicki  złoty  arcliiepiskop  Smoleński,  wła- 
dyka Piński,  areliimandryta  Czerejski.  Jan  l)ył  w  więzieniu 
z  Gosiewskim  hetmanem  polnym  Litewskim.  Adam  mieeznik 
Trocki   1648. 

K^^iatkoiYSki  herbu  Grijf^  najprzód  w  Sieradzkiem 
a  potem  w  Sendomierskiem  województwach.  Kasper  Łacki 
IV  Kazaniu  swojem  pogrzebotvem,  któremu  tytuł  Doliwa  pi- 
sze, że  Jaxa  sędzia  ziemski  Sieradzki  w  r.  1357.  od  Hebdy 
kasztelana  i  starosty  Sieradzkiego,  gdy  dobra  Kwiatkowice 
kupił,  od  nich  i  on  i  potomstwo  jego,  Kwiatkowskiemi  pisać 
si«;  poczęli.  Nakielski  zaś  w  Miechów,  fol.  24.  twierdzi,  ze 
jeszcze  Leszek  Czarny  książę  Sieradzki  Ja.\om,  w  nadgrodę 
za  ich  wysługi  w  ojczyźnie  znaczne ,  dał  dobra  Kwiatkowice 
z  innemi  przyległościami,  co  musiałoby  hyc  koło  roku  Pań- 
skiego 1280.  Inni  ich  genealogią  wyprowadzają  od  Teodora 
herbu  Gryf  wojewody  Krakowskiego,  którego  syn  miał  być 
Jan  Jaxa  sędzia  Sieradzki ,  i  syn  jego  także  sędzia  Siera- 
dzki, (jam  o  Teodorze  mówił  w  Tomie  L)  Mikołaj  syn  Jaxy 
sędziego,  koło  roku  1363.  którego  między  innemi  z  dzie- 
dziczki na  Dzierlinie  był  syn  Adam,  tego  zaś  z  Jadwigi  Malskiej 
synowie  Mikołaj  i  Marcin.  Z  tych  Marcin  kościół  gdzieś  i 
wystawił  i  nadał,  który  potem,  dawnością  już  prawie  walący 
się,  Anna  Puckowa  wdowa  i  w  lata  i  w  cnoty  podeszła  dźwi- 
gnęła, apparatem  kościelnym  ozdobiła,  fundacyl  przyczyni- 
wszy na  tych,  którzyby  kurs  śpiewali:  ten  się  Marcin  do 
województwa  Krakowskiego  przeniósł  z  żoną  swoją  Jeżowską. 
Mikołaj  brat  jego  był  chorążym  Sieradzkim,  z  Rzanowny 
dziedziczki  na  Szydłowie  koło  roku  1480.  spłodził  synów  Jana 
i  Jaxę.  Janowi  Radoszewska  powiła  Jarosza,  Zygmunta  i  Bal- 
cera. Balcer  z  Wituskiej,  zostawił  Stanisława  dziedzica  na  Za- 
lesiu, który  kaplicę  przy  kościele  w  3Iikołajewicach  dosyć 
piękną  wyniósł  i  dochodami  ^opatrzył,  jSakiel.  fol.  25.  i  Ma- 
cieja dziedzica  na  Podgórzu,  Swierczewie  i  Wielkiejwsi;  umarł 
1599.  ciało  jego  w  lat  dwadzieścia  i  trzy,  gdy  żonę  jego 
Jadwigę  Korytowską  w  tymże  kościele  Widawskim  do  grobu 
wnoszono,  znalezione  jest  nie  naruszone,  i  znowu  w  roku 
1636.  gdy  syna  jego  Chryzostoma  tamże  grzebiono:  dwóch 
albowiem  synów  ALicieja  zostało ,  W  ojciech  dziekan  Kijów- 


474  Kwiatkowski. 


ski ,  i  Chryzostom,  ten  z  Gomolińskiej  miał  syna  Bonifacego, 
którego  z  Arciszewskiej  synowie  Franciszek,  Balcer  i  Kazimierz. 
Jarosz  drugi  syn  Jana  z  Radoszewskiej,  pierwszym  związkiem 
zhjczył  si«;  był  z  Mączyilską,  z  której  był  Jędrzej  i  Swen- 
tosław ,  drugim  z  Łętkowską  ,  z  której  był  syn  Stanisław. 
Z  tych  Jędrzeja  zona  była  Rogozińska,  z  której  synów  trzech 
Maxymilian,  Adryan  i  Remigian.  RcmigianzŁclkowskiej  spło- 
dził Wawrzeńca,  Adryan  z  Jadwigi  Zborowskiej  Krzysztofa  i 
Remigiana.  Z  łych  Remigianowi  Kędzierzvi'iska  zrodziła  trzecli 
synów,  Alexandra,  Rlichala  i  Jana,  Krzysztof  zaś  cześnik  Lu- 
belski, dziedzic  na  Pleśni  w  województwie  Sendomierskiem 
dwa  razy  śluby  małżeńskie  ponawiał,  raz  z  Zolią  Silnickji, 
z  której  był  3Iichał  proboszcz  Zbylitowski  i  Gabryel,  len  z 
Stawskiej  zostawił  syna  Józefa,  drugi  raz  z  Zofią  Brzechfianką, 
z  której  syn  Piotr  w  zakonie  Soc.  Jesu  tenii  czasy  w  druku 
życie  Maryi  de  Agredo  od  niego  na  Polski  język  przctló- 
maczone  jest  i  krócej  zebrane  w  Kaliszu  ,  i  w  Lublinie  in 
kto.  Ten  Krzysztof  był  wprzód  podstarościm  Nowomiejskim, 
człowiek  i  w  naukach  wielkiego  poleru  ,  i  w  okazyach  Ko- 
zackich i  Szwedzkich  pięknego  serca,  poseł  na  sejm  1077. 
(leputat  j)odwakroc  na  trybunał  koronny.  Swentosław  drugi 
syn  Jarosza  z  3Iączyńskiej ,  miał  za  sobą  Lętkowską  z  tej  był 
syn  Jerzy,  Jerzego  z  Trzcińskiej  Kazimierz,  Kazimierza  z  Stra- 
szewskiej dwóch  synów,  Jan  kasztelan  Liowłodzki  z  Złobnicki 
zostawuje  syna  Józefa,  i  Kazimierz  eześnik  Czcrnieehowski, 
od  którego  syn  temi  czasy  3Iaciej.  Zygmunt  trzeci  syn  Jana 
z  Radoszewskiej,  pojął  Mączyńską,  od  której  syn  Jan  z  Clioj- 
nowskiej  spłodził  czterech  synów,  Wojciecha,  Swentoslawa, 
Pawła  i  Jakóba.  Wojciech  z  Gajewnickicj  Jakóba  Walentego 
Stefana  i  Rafała.  Swentosław  z  Wolskiej  Jana  dziedzica  na 
Białuszu.  Paweł  z  Bielickiej  Jana,  Jakób  Piotra  zostawił.  Jaxa 
drugi  syn  Mikołaja  chorążego  Sieradzkiego,  spłodził  syna  3K- 
kołaja.  3Kkołaj  Bartłomieja,  len  z  Iwańskiej  Jakóba,  którego 
krom  innych  bezpotomnie  zeszłycli  synów,  był  syn  Paweł 
dziedzic  na  Leśnicy,  od  którego  czterech  synów,  Kazimierz, 
Jan,  Hippolit,  Alexander. 

Uwiatkowski  herhu  ISoiińna,  w  Kaliskiem  woje- 
wództwie: Z  tych  Jakób  trukczaszy  u  Zygmunta  L  Króla  Pol- 
skiego. Historia  dom.  Prof.  Cracoc.  wspomina  dwóch  braci 
Kwiatkowskich  ci  ze  szkół  Kaliskich  dla  szerzącego  się  lam 
jtowietrza  morowego  do  Krakowa  dla  nauk  posłani  ,  gdy 
młodszy  z  nich  czternaście  lat  dopiero  mający  z  gospody  swojej 
wyszedł,  od  przechodzącego  żołnierza,  którego  ani  znał  mło- 
dzian, ani  najmniejszem  słówkiem  nie  uraził  w  głowę  śmier- 
telnie raniony  padł  na  ziemię  :   działo  się  to  pod  czas  wesela 


Hwilecki — Kwinta.  47o 


królewskiego ;  brat  jego  starszy  dowiedziawszy  si«;  o  tern, 
zebrawszy  coś  ludzi,  pófy  zabójcy  szukał,  a/,  go  znalazł,  wic^c 
w  kajdaiiacb  okutego  w  gospodzie  zlozyl,  z  ią  inlencyą,  zęby 
go  był  nazajutrz  do  sądu  i  pod  katowski  miecz  oddal.  Przy- 
szedł tym  czasem  do  siebie  brat  młodszy  ranny,  i  widząc 
niecbybną  śmierć  swoj(; ,  usilnemi  prośbami  przykrzye  si(; 
bratu  starszemu  począł,  zęby  dla  miłości  Boskiej  zabójcę 
swego  życiem  darował;  długo  się  ten  wzbraniał,  gdy  jednak 
widział,  ze  coraz  brat  bardziej  slabie J  począł  z  samego  po- 
mieszania, ze  aa  prośby  swoje  nie  widział  żadnego  skutku, 
nakoniec  przyzwala  na  to,  ze  złoczyńcę  na  wolą  braterską 
wolnym  uczynił.  Atoli  młodzian  obawiając  się  tego  co  w  sa- 
mej rzeczy  było,  żeby  go  pozorem  obietnic  daremnycb  nie 
uwodzono,  upraszać  brata  począł,  zęby  winowajcę  do  niego 
przyprowadzono,  co  gdy  ze  łzami  czynił,  zmiękczył  serce  bra- 
terskie, ze  kwoli  niemu  stawiono  go,  którego  gdy  obaczył, 
w  glos  zawołał.  Protestuję  się  przed  Bogiem  że  się  nad 
tobą  mścić  śmierci  mojej  ani  cbcę,  ani  myślę,  i  owszem  dla 
miłości  Boskiej  daruję  ci  krzywdę  moje.  Niecb  ci  Bóg  ją 
daruje.  Proś  Boga  i  Matki  jego  za  mnie,  to  wymówiwszy 
wolnym  go  kazał  puścić,  ^  sam  zaś  nogi  ucałowawszy  Ukrzy- 
żowanego i  Sakramenta  Święte  przyjąwszy,  życ  przestał  na 
ziemi.  ^-Jnniiae  Societ.  IGOO  fot.  703.  luboc  ani  imienin. 
ani  przezwiska  nie  namieniają.  Paweł  proboszcz  u  8.  .I,i:ia 
w  Krakowie,  jest  w  druku  jego  Ode  apprecatoria  in  A/o 
1G93  w  lirakowie.  Miał  za  sobą  Borzęwicką.  Wojciecii  w 
zakonie  Societ.  Jesu  wydał  Ti/rocmium  Jlar/anu/u,  seu  pin 
exercitia  ad  usum  Sodalilatis  B.  M.  /'.  Cracor.  fi/pis 
Schedel  1669.  in  16.  2do.  De  novo  ciiltu  S.  Barbara  f^^irg. 
Cracov.  1672.  in  12.  umarł  roku  1676.  Tomasz  1691.  Cv- 
pryan   1696. 

Kivileck.i  herbu  Sreniawa  z  lirzi/zeai.  Są  w  Wicl- 
kiej-Polszcze.  N.  Kwilecki  miał  za  sobą  Niezabitowska.  Mi- 
cbał  1704.  Kwilecka  była  za  Stanisławem  Rydzińskim  łow- 
czym Wscbowskim.  Łukasz  starosta  Mosiński  żona  Eleonora 
Marszewska  kasztelanka  Przemęcka,  druga  Barbara  Lipska 
kasztelanka  Rogozińska. 

W  r.   1778.   Konstanty  Kwilecki  chor.iźy  Poznański.  —   Fran- 
ciszek starosta  Wschowski.  — Roku  1788.  Jan  kasztelan  Mię- 
dzyrzecki. —  Adam  kasztelan  Przemyslki.  ■ —  Krasicki. 
Kivilcuski  herbu  Lis,  w  Bieckim  powiecie.  3Iszczuj 
z    Kwiliny    podkomorzy    Krakowski    1368.    u  Łask.  w  S/a/, 
fol.  77. 

Ritiinta  herbu  Drya,  w  Lidzkim  powiecie.  Jędrzej 
Kwinta  1674.   Marcin  1700. 


470  Kykierye. 


w  roku  1778.  Antoni  Kwinta  pisarz  ziemski  Braclawski.  — 
Stanisław  podczaszy  Braclawski.  —  Józef  miecznik  Braclaw- 
ski. —  łirasicki. 

MŁyfeieryc  ticrhii  Gozdawa^  ale  z  tą  odmianą,  ze  lilie 
(lwie  rozwarte  podle  siebie  być  powinny,  a  trzecia  pod  niemi 
we  środku,  wszystkie  biafe  w  modrem  polu,  na  liełmie  nad 
koroną  rogi  czarne,  tak  ten  herb  opisał  3IS.  o  Famil.  Pru- 
skich^ i  przydaje  ze  go  Kykierycowie  w  Prusiech  zażywają. 
Lilie  zaś  powinny  być  dwie  w  jednę  składane,  rogi  na  beł- 
niie  bez  kolców,  jeden  na  bok  prawy,  drugi  na  lewy  za- 
krzywione. 

W  Batalji  pod  Grunwaldem  rycerz  Krzyżacki  Kykieryc  godził  na 
Króla  kopi;|,  z  tego  razu  salwowany  Jagiełło  od  Zbigniewa  Ole- 
śnickiego jeszcze  natenczas  w  stanie  świeckim  będącego.  Jak  wia- 
domo był  ten  Zbigniew  potem  kardynałem ,  biskupem  Krakow- 
skim. —   Krasicki. 


KONIEC   TOMU  V. 


CS       Niesiecki,  Kasper 
874-        Herbarz  polski 
N6 
t.5 


PLEASE  DO  NOT  REMOYE 
CARDS  OR  SLIPS  FROM  THIS  POCKET 

UNIYERSITY  OF  TORONTO  LIBRARY 


o 


rJ^